장음표시 사용
141쪽
eorpora coelestia . Constat enim totum uniuersum ex duplici parte, videlicet si aerea, de Elementari: Se sic secundum Averti generalissimum sub . stantiae, est corpus enerabile, seu substantia cor-
porea tenerabilis&eorruptibilis. idipsum dic sit
in nitiones: quatum primi est , species specialis- etiam Ammonius,simplicius,&Boetius: alia opi v. opim
ii nae. - lia elam sit foecies. non potetheego mo est, generalissimum substantiae, esse sub Ilan. tiam communem ad eorpoream di incorporea,
desinitio gener; a generalissimi est issa.Cenus generaliis muni est illud, quod cum si genus non potest eis pecies: secunda, genus gener iliis muest illud, sunt a quod non est aliud superueniens
ma est illa quae cum sit species, non potest eegorius: secunda, species specialia nis est illa, quae cust species nunquam diuiditur in alias u :eies, 'homo non diuiditur in plures homines spe differentes: quia pirticipatione speciei plures homines sunt unus hom : tum etiam quia homo diuidi non debet per differentias sol males, ea secundum totam suam essentiam, de potentiam, est in quolibet homine particulari, vi inquit Paul.V ex eius: tertia, species specialissima est qui praedicatur de pluribus differetilibus numero in eo ququid; intermedia vero sunt genera de species re.' spectu diu et tum sumpta, seu ad diuersa comparata, c exemplum dat in genere ciuili,dc natura-- . li, ut patet in arbore supra descripta: neq; ab hoc recedit Ammonius, licens,l quae sunt interme dia,seu interiecta, collationes duas habent ,unam
qua ad superiora affecta sunt, ex qua eorti formaedi species appellantur: alteram vero ad inferiora
ex qua genera eorum nominantur, summa vero
ut genus generalissim v.& infima ut species specialissima, uno solum modo coparantur,dchaec sunt renus primum,& ipes vltima. Sic igitur continuato. de diuisopiat ilex. modo pro notitia teri norum aliquid adnotemus.
verba textus Oaemadmodum substantia cum suprema Dubitatio. sit docib Dubitatur hic, an substantis si e sumpta, ut quid commune ad substantiam corpoream Nincorpoream, sit genus generaliis,mum in praedi . in camento substantiaee.Ad hoc duplo est opinio; una Auerto is, quod non subistantia sic commu nis,sed corpus. i. substantia corporea comm unis tantum ad substantias corporeas transmutabiles se corruptibiles, est generalislsinum depraedicamento substantiae dedico, substantia corporea, quia secundum Auer. intelligentiae non sunt in praedicamento, dico communis ad corrui tibiles, propter coelum, quod de ii est corpus, nota. men eiu in praedicamento , de hoc dixit 2.Coeli, commen. o. ubi inquit, quod illa quq sunt eademuere, de plura specie, sani composita ex materiale sorma diuersa, de tunc generabilia de corruptibilia. quod de coelesti corpore negat,cum lintcorpora simplicia, de subli alia orbis cap. primo,
de incorruptibilia r. Coeli,t.commen .l F.quod li rara, dicas,contra, coelum est compositum ex materiaec sorma primo libro de Ccelo,commen .9 S . . kς φ spondetur ex Auer. de mente Alexandri, dc Sim
a sum tripli iii ieseri euam Daho. in probemio prim h μ' Ibit de coelo, quod coelum sumitur tripli Oxςr
primo pro toto mundo: secundo pro a gregato ex omnibus orbibus simul: tertio tantum plo. uno orbe : cculum cum dicitur compositum ex materia & forma, sumitur primo modo pro toto mundo,cuius materia sunt quatuor elemeta,
ut ignis, Aco Aqua, o Terra ; Arma veia luat de sic intelligentis sunt in praedicamento substanti put hic ponit porphyrius, de cum aliis sustinet
D.Thomas: unde secundum hanc opinionem dicendum esset,qu Ad subflantia finita, ut abstra- .hit a corporali de spirituali, est genus generalissi inum de prsdicamento subitantiq. sed de hac re alibi plura diximus. mihi vero in Arith.placet prima opinio, te secundum Theologiam a. qui cud
dicat DCtiet anus. Extremi uero unam habent habitudine. Hie Verba texidi
nota quid sit, habitudo: de dico u, h,bitudo est
ordo unius ad alterum, de proprie est inter subi ctum de propriam passione, ut inter holem de risibilerextenditur postea ad respectum, seu relationem, ut iis,pater definitur per habitudinem. i. relationem ad illium de E conuerso, quod in omnibus relativis veri sicatur; ut in cap. se relativis diximus ponentes discrimen inter relationem, relatiuum ad aliquid, respectum, d habitudine: sed Dubitati .. .
hic dubitabis, dici: Porphrrius v extrema bab cev nam habitudinem contra ; species specialissima est extremum, de in babet duas habitudines, una ad superiora,altet a veia ad inseriora indiuidua. Respondeo v intermedia lint duas habitudines, unam generis, de alteram speciei, sed species habet unam bibitudinem formaliter sumptam, licet habeat duos terminos. v. g. homo qui est species speciali uima pro prima intentione,est fandamentum vilius habitudinis, puta ad speciem secundo intentionare sumpta, sed species ista intentio te sumpta facit referri hominem semp subbibitudine speciei, siue in Ordine ad animai, siue in ordine ad particulares homines; unde species specillissima habet unam habitudinem formalla,
duas vero termina iuc,quia homo sub habitudine speciei refertur ad animal, ut inferius partici pa uum aut malitatis, reseit vero ad singularia ut superius participitum ab ipsis indiuiduis, de sic cuicunque comparetur species specialissima, semper est species. Σ nunquam genus: Contra, Contra.
idem etiam dici potest de genere iubalterno, qaerit tantum genus, uel latum species sormaliter, licet habeat duos terminos, puta superiorem, de
inferiorem. Ad hoc respondeo quod est diuersa Resp.ratio, quia quando species specialissima refertur ad indiuidua,necessario est species respectu illorum,quorum nullum potest esse species,quando vero genus subalternum refertur ad superius, Nad interius, qui 1 unumquodque illorum pol esse species,tunc illud sub alternum respectu superioris erit species.& tespectu inserioris erit genus,&sc bibet duos terminos, bc formati duas relatio nes respectu diuersorum, quod de specie dici noPotest. ec do exemplum, corpus animata est spe.
142쪽
cles respectu substantis, & genus respectu animalis, quia habet infra se ueram speciem,& supra severum genus. Homo uero cum refertur ad alat,
est species: quia habet supra seuerum genus, de respectu inferiorum etiam est species, quia sua inseriora sunt tantum singularia, &non species,de se species specialissima habet duas habitudines terminatiue, unam vero formaliter, qui est ratiore serendi ad plura superiora ita inferiora, de ideo species speciali I ma quocunque se uertit, sempest species, de unam habet habitudinem formaliter sumptam.& inquit Porphyrius quod species unam habet habitudinem ad genus,: non diuersam ab illa, quam habet ad indiuidua. verba textus: Species respectu indiuiduorum est contine Jeontinentia duplaxeti, videlicet. Aetiua, di pali, ua,&utraque inter genus do speciem; in genere . est continentia activa respectu speciei, quia continet illam: continentia passiua est in speci; quia continetur a genere,& utraque est duplex, vide. licet mediata .ci immediata um mediata activa,est seneris respectu specie tum quas immediate continet, de mediata qua genus sub se continet indiuidua mediante specie. Similiter continentia parsi ua immediata eit indiuiduorum respectu spe- et ei, de mediata indiuiduorum respectu generis. Et se inquit Porpbrrius, quod species continetur a genere continentia immediata palsua, de continet indiuidua continentia immediata acti. Verba textri ua. Ea vero quae in medici sunt extremotum. lQuidam multa dicit hic de, medio, qui v. dein tabula Trin. lit. m. pagi n. milia 23 q. dc is 3. ego ver δsuppositis tot locis in illa tabula adnotatis dico, triplex pro nunc esse medium ; quoddainest modium per abnegatiouem, ut sic lapis eii medium inter videntem dc ccecum,quia neque est uidelis, neque ccxcus. hinc inter priuatiue oppolita dat mediu in secundum Aristotelem in poli praedicamentis cap.de Oppositis, quando dicit, O Citui ante nonum diem, neque est coecus, neq; vidcs :Λliud est medium per indifferentiam,ut lic materia prima est media natura, inter formam de priuationem, ad quas init: stetenter se habet r. Phy. 6.aliud est medium per pirticipatione I. Phyli.'7 de s .Physi. .6. dc hoc ultimo modo sumit hiemedium, puta, genus subalternum quod participat de natura generis, de de natura speciei. Triplex me- Huc accedit id quod dicit Paul , quod triplex di . est medium . Matii ematicum, Phrsicu, dc Logi cum . medium Mathematicum est medium ordinis,ut in linea sunt duo extrema puncta, de puncta media quorum unum est poli alterum, ut liein medio lines est punctus, ad quem copulatur partes eius: similiter dicimus Ucirculus elis gura plana in cuius medio est punctum, i quo omnes lineae duct ad circumierentiam sunt aequales: medium Physicum est medium realis mixtionis, ut se in colore datur extrema I. Physic. t. 47. vi album dc nigrum, uec medium ut viride, cu media resultem de sant ex mixtione contrariorum . Physi. a.dc Io. Metaph. commen. 23.d sic medium dici: ut matcrii extremorum a. Pbrsico tu,
eom. U. medium Logicum cst medium uniuer. salis praedicationis, ut est sub alternum inter generalissimum de speciali limum, dicitur etiam me diu in demonstrationis I. Poster. cap. 6.tex. s. ibi oportet medium tertio, deprima medio incite. Vt Agamenon, Atrides, Pelopides, Tantali- verbato. .
des de Iuppiter J inquit quod Iuppiter est pater,
de non filius, Agameno filius de no pater: illi ire. to qui sunt in medio, simul sunt patres,& filii: ut Agamenon sit loco hominis, Atrides, vel Atreus loco animalis, Pelops loco corporis animati, Tantalus proauus loco corporis. & tandem Iuppiter attauus loco substantiae, licet non Iuppiter, sed Saturnus fuerit primum genus Agamenonis: iuitem Iuppiter Saturni filius, Celij nepos.& Ophionis pronepos, sed quia Iuppiter fuit Deus de Sa. turnum i regno pepulit, ideo no Saturnum, sed Iouem posuit,de quo poetae dicunt,Iouis omnia plena. Vnde inquit Alb. tract. . c. . quod Iuppi ter, Deus sublimis ab omnibus antiquis appella- batur, qui suit filius Saturni, quia tamen Saturnum patrem suum a regno expulit, in dignitate regali, de familia regni, gradum honoris priorem non habuit, de ideo familia regalis fiat in Ioue vesupremo; in Agamenone autem in infimo, inter medii autem alternatim sunt accipi cntes, do dantes familiam ad regnum pertinentem; de assimi tantur generibus subalternis: Quod si dubi ςς Dubsita es, . Novicius, qualis est diuisio generis in subalternum,& non subalternum.
Respondet Albertus tract q. c. s. quod est diui Restinia sio subiecti in accidentia, similiter de specie sub alterna, acciditin. nature generis, ues speciei, sua poni, uel supponi. Hinc collige, Porphirius comparat ordine prs dicamentorum ordini familiarum, nam que admodum in familijs dantur extrema, de media, sic de in pntis. v. g. in regno Gricorum suerunt quinque familiae, quarum infima, de ultima fuit familia Agamenonis, quae originem traxit a familia Atridis, familia Attidis originem traxit a familia Pelopidis, familia Pelopidis a familia Tantalidis,de haec a familia Iouis, qui est ultima in astudendo, de prima in descendendo; capita dc stipites
istarum familiarii sunt, Agamenon, Atrides, Pe lopides. Tantalides, de Iuppiter, qui sic se habent P Iuppiter primus ta summus, dicitur pi de non filius iecudum sabulas gentilium inquit Gratia deus, ita hic primus de supremus homo est A dam Protoparens noster, ut bene inquit Burieus; Agamenon qui est ultimus de insimus est si ius de ii sipate quilibet vero aliorum intermediorum, vise
delicet Atrides, Pelopides, de Tantalides est pater de filius, pater quidem posterioris, filius ueto prioris, εἰ sic etiam in predicamento datur duo
extrema quorum unum est primum d summum de genus tantum, alterum est in sinum de ultima,
εο hoc est species solum: intermedia uero sunt simul genera de species, genera respectu inferiora. de species respectu superiorum: ubi nota Noui-cie, quod genetis generalissimi tres tabent desit itiones
143쪽
sones, di totidem etiam speciei speciali sinae, e .s nisiones generis generaliis mi sunt isti: prima, generalissimum genus est, quod non potest esse species: secunda; generalissimum est supta quod non est aliud superueniens genus Tertia genus seneralissimum est summum in praedicamento, di principium specierum, quae sunt sub ipso,&quia generalissimum supremum, de speciali si muin sinum. ut extrema opposta,'N opposiora eadem est diseiplina, de quot modis dicitur unuoppositorum, tot modis dicitur & teliqua. ideo seneralia tnum omnibus supereminet, di speciis heciali Fimu omnibus substar per oppositum de speciei speci illismi dui sunt des nitiones. ptima, est illa insta quam noti est alia speetes. secuniaca, P p taedicatur de pluribus disterentibus numero in eost quid, di ad manifesta dum hanc a
borem, afferri commode potest exemptu de quatuores ementis i Coeli t. I .N Cceli 26. bi d cet Atistoteles dati elememum extremum sui n-mum leue, quod ita est leue, ut non possit esse staue, ut est ignis , etiam datur alterum extremum, ita graue ut non leue, de est terra qui omnibus substat,& datur etiam elementa media, quς sunt
partim grauia, & parti in leuia diuerso respectu , t sunt Aer, de Aqua, quae dicuntur grauia de I uia sis quid, seu in tespectu. His igitur saeptae notatis,litteram nunc construe.s Quemadmodum substantiacu suprema sit ξ.i. Cmma reliqua, ut inferiora respiciat seo nihil supra eam stJ.i. quia non habet superius supra se genus est generalissimum I. i. nominatur gelvus generalissmum se etiam homo cum sic species, postquam non est alia speciesJ. i. nulla alia spes ei subiiciatur,ut in serius suo superiori s neq: aliud eorum q pessunt diuidi in iseciesJ. i. nee ei subiiciatur aliquod genus. sed sesu indiuidua J .i .sim gulatia liti diuiduum enim est Soetates, de Platob. I. quq sunt indiuidua nominata s de hoc album θί.indiuiduum s gnatum accidentis L speetes erit solum & ultima speciesJ . i. homo erit ira species, di itis m, s de ut dictum est, speciali si maJ i. supra nuncupata a nobis speciali it m a. s Quae verὰ sui in medio ea uero quae sunt inter duo extremaborum quidem quae ante ipsa sunt erunt spe sit. respectu lupe Horum erunt species seo tum aut qpost ipsa sunt, generaJ. i. respectu inferiorum sui genera Quare hie quicum duas habent habilidinesJ . i. hae intermedra, duos habent respectus eam quae est ad ea qui ameeedui J idest unam habent habitudinem ad supcriora s secundum ruam species ipsorum csse dicti turi idest secuti um quam habitudinem dicuntur esse species it. Iorum supellorum se eam quae est ad posteriola J id est di aliam habitudine. ' habent in terrae. dia ad inferiora i secundum quam, genera ipsorum esse die utitur u idest seeliud sim quam'habitudinem species respectu illorum dicuntui er- trema verdunam habent habitudinemJ id est sonus generalissimum, di species specialissima, quae
sunt extremitates alboris praedicamentalis unam
habeat hibitudinem: suam se talissimum ad
ea quidem qui posteriora sunt habet habItudinem J id est sentis generalissimum respicit tantum ii seriora. s cum sit senes omnium id quod est
supremumbi. cum generalismum, vi supremum in praedicamento sit genus respectu Omnium o iarum in seriorum. seam telo quae est ad superiora non habeta id est tespectu superiorum veto nulla habitudinem in se habet scum si supremum, &primum principium J id est cum genus generalis. simu sit supremum,nsi cognoscens superius, s&xt diximus supra quod non est aliud superuenies genusu: dest quod, superius non cogi oscit esspe .cialis mum autem unam het de ipsum habitu di. nem hae si dein q est ad superiora quo tu est speq. i. spes infima, vi ho, una tm hei habitudine respectu singularium. respectu quorum dr spes ea vero q est ad posteriora non 'diuersam h et habitu dine, sed eandemJ i. N respectu indiuiduorum et est spis ipse ho de spe, indiuiduorum diJI. N ut respicit in diu idua, spes et di & no genus f sed species quidem dr indiuiduo tu velut ea continen . i. species, & si respicit indiuidua, respectu eorti spes et est, sues ut ea continens J.L ut continentia activa continens singularia sbi inferiora i spes
aut superio tum velut qab eis contineturJ. . dire spe tu superiorum et spes di, ut contentum sub continente. I De terminant igitur genus gnatis; mum ita a. i. se describunt peti patetici genus gnatissimulqd cum genus sit, no est spe . i. d ita est genus, ut non possit esse*εss de rursus supta qanci est aliud superueniens genusJ.i .amplius defi- nitit genus, ine illud, ql ab aliquo superiori puen otin res palim mam vet3 spem si ebi. de spem spatissima se desti iunt peripatetici sq tu sit spesnbest genusJ. i. lita het naturam spes, ut nia posist hie naturam gnis deucust spes,in spes diui, de re non possumus)ideli, quam speciem speci lissimam non possumus diuidere in plures spes, cum si insma specie,. fAdbue autem quae de plutibus di differentibus numero in eo quod quid
est pridieat ut 4 ldest quae species speciali mina se
desinitur, per pridicari de pluribus, ad disserenistiam indiuidui', quod ptaedi extur de uno ialobi fierentibus numeros ad diffitentiam generis, quod prς dicatur de plurihus disserentibus specie in qvid ad differentiam differentis propiij ideaee identis. quae pridicatur in quales ea vero quae in medio sunt e tremorum J idest ea uel δ quae sunt inter genus seneralissimum, & speciem sperialissimam s stibal tertia uocatit genera, de species 3 id est peripatetici xocant genera subalternati species subalternas; quia unum est sub alteros de unumquodque illorum speciem esse, de gonus ponunt J. i.& dilutitis unumquodque ipso itim respectu super totum est species, di respectu intitiorum est senu ad aliud tamen, de ad aliud sumptu4,3 id est sumptum ad aliud , di respectu unius dicitur genus, de sumptum ad aliud, id Est respectu ari dii,s dicitur species fea enim qus sunt ante specialis tua usque ad sene raditimum ascendentia , a id est illa quae sunt supra speciem specialtis main, usque ad genus genera
144쪽
lissimum, insta genus generalissimum laenera dicunt & species sit,alterna id est nuncupant genera sub alterna,Sc species subalterras ut Agamenon, Atrides,Psopides, Tant lides, bc vltimum
Iouis I id est exempli gratia, Agamenon est ut spes specialissima, Iuppiter, ut genus generalissi
mum. Atrides vero Pelopides, &Tantalides sunt ut genera sub alterna. Sic igitur constructa litera, in ea tales conclusionea colligo.
Prima, In arbore predicamentali, sia stantia coisti Coo clusa μὰ sumpta, Hlsubstantia eorporea corruptibilis te m/li . o generabitis est generalissimum in praedicamento substantia secundum Mure. oe alios. Secunda in bacarbore, extrema unam habent habitudinem: Mediaver. duas babent balitudines, videlicet adsuperio ra, ct ad inferior Corit a sera m T quia prima eonclusio declarata est supra rem eo l. C. Contra seeundam conclusionem dubitatur; videtur enim quod inedia non possunt hie duas
habitudines sie; Unum, de idem, non potest ad
duo, uel ad plura per se referri, ergo medium no potest plures habitudines habere . Antecedens probatur, quia tunc idem bis diceretur, contra Aristotelem quinto Metaph. eap. de Adaliquid: Responsio. Ad hoc respondetur eum distanctione ista,ali sidpotest dupliciter conuenire alicui , uno modo Ple ptimo secundum suam rationem specificam ad equate, ut habere tres angulos aequales duo rectis, triangulor Alio modo per se non primo, di non per propriam rationem specificam, de in ε quate,yt habete tres Ugulas Isocheli, uel Iso- pleuro: tunc dico primo, Pimpossibille est idem
referri ad plura per se primoc quia tune illa habitudo,de relatio esset essentialiter plures: secundis dico , unum potest referri ad plura per se non primo, dclic species per septimo resertur ad genus ut suum correlativum, ad indiuidua uero resertur per se non prim3, inquantum est uniuer-sse; quia diei de pluribus conuenit sibi inquantum uniuersale .unde inquit Antonius Andreas, cpii unus pater habet decem filios, decem etiam habet paternitates,per quas ad illos refertur, licet Thom istae probabiliter dicat, cp in patre est una relatio paternitatis, quae refertur ad plures filiationes, uel filios ut ternii nos: sed de hoe in ciconm. de relat. in pridicamentis diximus: Sed contra,
dictum est quod genus est primum &per se correlatiuum speciei probo quod non sunt relativa dic 5 sequenter primum correlatiuum speciei est individuum: Relativa sunt simul natura, sed genus est priusquam species, cum prius sit illud Equo non conuertitur sublistendi consequentia
in post pridicamentis cap.de priori, &possit esse sine aliis, sed alia non sine ipso,quarto Physicoru
commento .dc s. Metaphysices cap.de priori, de
primo Metaph. commento animal enim genus
potest esse sine homine specier ergo non sunt f mul natura, de se nec sunt relativa. Respondeo, Res αtelativa dupliciter possunt considerati, uno modo videsicet fundamentaliter, seu pro prima imtentione, ut sunt animal & homo: alio modo sol maliter,& pro secunda intentione ; argumetum proeedit de relativis primo modo , Porphyrius uero intelligitur de relativis secundo modo, Nmaliter:Contra genus de species sor maliter sum. Contra. pia, aut sunt relativa disquiparanti aut sunt relativa tqui parantis, sed non sunt relativa et quia paranti et,cum unum si sub altero, nee disqui parantiae, quia tunc non essent species eiusdem genetis propinqui,quod est uniuersale. Λd hoc re. Res iaspondeo, o sunt relatiua disquiparatiae, de reductive sunt in pridie a meto relationis,dc se genus reducitur ad relatiuum superpositionis, speciesueta ad relatiuum suppositionis, de se reducti. Desunt in diuerss generibus subalternis , licet formaliter sint species specialissimae generis immediati, quod est uniuersale. Sed dubitabit Novicius, cum duplex sit spe- Dubitati .eies,videlicet specialissima de sub alterna, ad quailsarum transfertur nomen speciei semptae prospeciositate de pulchritudine λ de ratio dubitandi est, quia supra diximus,quod ideo porphrtius posuit lignificatum speciei pro pulchritudine, quia
scuti pulchritudo est ornametum rei pulchrae, ita species est ornamentum generis: Ad hoe duis r . Respontiplex est responsio, una quidem Avicennae 1pud Auim .
Albertum tracta. .eap. a. dicentem .ab Alphara
bio Ee Avicenna cap. g.sus logicet, dubitationem hanc originem traxisse. Qui Λ uicennas nescit sedeterminare, ad quam speciem pes mo signis candam translatum ut nomen speciei, quia ex utra.
que parte occurrit ratio dubitandi: primo videtur dicendum , quod speciei subalternae principaliter debet ut nomen species, eo qu3d descendendo a generalissimis ad specialissima, primo occurrit species sub alterna r secundo illud quod prius occurrit intellectui est genus, ergo prius Oecurrit intellectui illa species, qui est genus de species simul, quam illa quae est species tantum , qualis est species specialissimae ex alia parte vid tur oppositum, videlicet O nomen speciei prius transfertur ad speeie specialissimam, quae pers clam habet sui teneris de potentiae formatione, de quia utrunque horum videtur probabile, dubitare se dicit Avicennas altera Resp. est Alberii, ,. Respoia , quod magis propriri de prius transfertur uomu Alb. speciei ad speciem speetatissimam, quam ad speciem sub1lternam, eo P species subalterna non habet plenam rationem pulchritudinis,cum aliquid habeat potentit, potest enim ordinati adulteriorem differentiam speciscam magis copi tam quam differentiam actu in se continet spes spatissima.Tertia Resp.ee poti de hae te duplici a ter possumus loqui, uno modo uidelicet de vi vo propria .cabuli, cui nam primo debetur nomen spei sumptu m a pulchritudine, de sc prim 3 competit specialissimae ii qua maior est pulchritudo, aut loci
possumus de placito ipsius porphy. de sic sumus dubii,
145쪽
dub;i . eum hoe non sit a porphytio elarὰ determinatum, sed probabilius est dicere, O prius spe
Centra. ciei nomen competie specialissim si Contra, spe etes est unu in de quinque praedicabilibus, sed speetes sub alterna est nDgis uniuersale. quam specialissima, ergo sub alterni primo debetur nome speri sponso. in ei Responde ν species sub alterna non est magis uniuersale, sed maius uniuersale exiesiue qua . tenus ad plura se extendit,& de pluribus praedicatur, species vero specialissima est magis intenti. ue . quis actu habet differentiam specificam,qii 'in specie subalterna est in potentia, species enim specialissimi est in ultimo suo complemento, &vltima actualitate, non ordinabili ad ulterio te persectionem essentialem. v.ς homo est actu rationalis, quoad suum ultimatum esse specifieum, corpus animatum vero minime, quia potest ordinari ad lationalitatem, quae actu est in homine, qui est species specialissima,& hie de hae dubi
Dubitatio, Dubitatui praeterea, speetes est unum de quinque uniuersalibus; per quam habitudinem spes spatissima est ite, per ordinem ad genus,an Pordi Resp. Alb. tiem ad indiuidua Ad hoe resp. Alb. Alpharabili sequutus, species per habitudinem ad genus non est upe,sed ut ad indiuidua refertur, di sic spe cies habet V si vidi per illam desinitionem quades nitur, t pr dicatum in ordine ad indiuidua, de no secundum illam qua des nitur, ut subiectu in ordine ad genus:& sic inquantum genus prae- dieat ut de specie, cui generi supponitur spes; ae. eidit speciei, ut sit xl cum id de quo aliud pret dieatur possit esse uniuersale, Ee non uniuersale: id ipsum etiam dixit Antonius Andreas,in capitu in Io de specie,dub. secundo, conclusione secunda, bi inquit,st species secundilm suam propria rationem,& per se primo dr ad genus, no aut rone
sui generis, qd est uti di telative ad indiuidua de quibus prs dicatur per se non prim 3: quia in sua essentia includit ut illud per quod refertur, putato sui generis, quia diei ae pluribus competit sibi
, inquantum est uniuersale; de se videtur Antonius Andreas in hoc cum Alberto sentire . di addit Albertus, quem sequit ut Caietanus. θ species ut renitur ad indiuidua, est uniuersale per se, vivetis resertur ad genus, accidit ei esse uniuersa. te, quod alijs non placet dicentibus. quod speetes utroque modo, de vi resertur ad singularia inferiora. N ad genus superius, per se en uniuersale,& sic species habet .i sit species in ordine ad superiora, & v si uniuetiale in ordine ad inferiora, de totum est probabile.
Tomi Sed in semili s quidem plerunque ad
unum reducuntur principium. verbi gratia ad Iouem: in generibus vero & specie bus non sic se habet. Neque enim est c
mune v num genus omnium ens nec omnia eiusdem generis sunt: secundum unusupremum genus, quemadmodum dicit
Aristoteles 1 sed posita sint quemadmo.
dum in praedicamentis dictum est ) pri
ma decem genera, quas prima deceptincipia. Et si omnia quis entia vocet, aequi- uoce inquit nuncupabit, sed non viri uoch. Si enim unum esset commune omniugenus ens, uni uoch omnia entia diceretur. cum vero decem sint prima, communio secundum nomen est solum . non tamen secundum rationem, que secundia
nomen est. Dece igitur generalissima quidem sunt: specialissima vero in numero quidem quodam sunt, non tamen infini
to. In diuidua autem,quae sunt post specialissima, infinita sunt.
Ammon Ius 8t Aegidius Romanus, textu hue Continuatio ad praecedentem se continuant : postquam po- suit exemplum in familii , exemplis eans in nominibus patroni .nicis, dieens quod sicuti in fami liis, seu generationum ordinibus Agamenon est stius & non pater. Iuppiter pater de non filius. Atrides veto Pelo dides, di Tantalides, patres desilii simul. ita etiam homo in serie pridicamen tali est species & non genus, substantia genus de
nou species, corpus vero,corpus animatum,de a.
nimas, sunt genera de species. & quia poterat hoe exemplum dubitatione inuehere, ne aliquis cre deret, qu3d totaliter esset simile in istis praedicabilibu , si e ut in familiis , ideo in praesenti hoe
dubium remouet dicens, inquit Gratia deus, Pin familiis omnes ad unum reducuntur,ut ad lo .uem vel sortὰ melius ad Saturnum Iouis patre, sed in istis praedieamentis non omnia praedicabilia, ut genera subalterna, de species specialissimae reducuntur ad unum primum principiu, seu primum genus , ut inquit Antonius Andreas , de quia posset quis adhue existimare hoe eommuis
Respondet Porph. inquit Ammonius)quod decem sunt prima senera quas decem initia, Secapita rerum; quibus commune est ens, non ut genus uni vocum, sed ut pit dicatum transcendes Ee aequivocum; ita ut etis elut ambigua uox invarias pridicamentorum, de primorum generii praedicationes deducit uti id ipsum dicit etiam Albertus tractatu quarto capite quinto, quod in his uerbis diissimilationem quandam ponit Porphyrius, quas diis militudo tu in hoc, quia in familiis quidem omnia descendentia plerunq; ad unum reducunt ut principium : Quὀd s dubi- Diab. eurdItes,cur Porphyrius addit,plerun qiti quod idem it p. erun l.
Respondet ipse Albertus, quὁd omnis Ami. Resp. Alb. tiar, ab uno descendet, iis, ad unum principium fit reductio:sed quando ab uno non fit dest esus, non fit ad unum reductio, ut si dicamus, quod in diuersis quartis mundi diuersa fuerunt hominis principia , sola enim una terrae qua ta nobis nota est , ut probat Ptolemeus in m a Alma
146쪽
Alma gesto , quae est nostra habitabilis, In qua omnes familis ad Adam redueunt uti in aliis autem quattis si habitabiles sunt, alia & alia habuerunt principia, sed in senetibus, di speciebus logicis omnia quae sunt in generibus di speciebus. tam substantis,quam accidentium, ad aliquod
Sed in rei veritate mihi dubia inhaee Alberti sententia,& scrupulosa satis, dum dicit quod in diuertis partibus mundi, si qui omnes habitabi.
lis sunt, non reducuntur ad Adam anam Adam
fuit primus homo a Deo de limo terrs formatus,ci homines euncti sunt filii eius. id est desiepe eius producti: quo modo ereo dicit quod aliqui reducuntur ad Adam , de ali homines ad aha principia ede i/eo ad auferendum omne scrupulum dico, quod duplex est plinei pium naturale a quo descendit genus ciuile; quoddam est
generalissimum omnibus bominibus eommune, ut ile eollectio omnium hominum mundi dicitur genus Adamitatum, id est ab Adam. uel R-damo descendentium inoddam vetὁ est genus naturale subalternum, ut sie tota gens Romana dr genus Romanorum a Romulo patre, seu stispite, & initio omnium Romanorum: similiter sens Neapolitana te ducitur ad primum huius ciuitatis primu iandatore. Quod etiam in aritibus habet locum, ut in capitulo de Genere dixi, mus: unde quando Porphrtius tu quit, quod infamibis est reductio ad unum primum principium loquitur de reductione hae partiali.secundo modo, non autem de illa totali primo modo dicta,&hoc ita mihi uidetur, qui vero plus scit melius dicat, di dii in Alberium ea ute defendit, ne sacra eloquia offendat. Diuiditur pretiens textus in tres partes principales. in prima ponit discrimen inter Ordinem in praedicamentis. & in similiis, nam in Ainitiis
licet teperiantur multa genera. Omnia tamen reducuntur ad unum primum. verbi gratia, daturgetius Roma uorum,genus Neapolitanorum genus Hispanorum . omnia tameti hae genera La. rum nationum reducuntur ad unum primu ,puta ad Iouem, secunda poetas sabulose loquetites uel ad Adamum protoparentem nostrum se. cundum rei veritater similiter coordinatio particularium ad suum principium, a quo originem
non ita remote, sed magis propinque trahit: Λt non sic se habet in seneribus generali simis, quς sunt decem prima genera quibus nullum est c mune superius genus, S uc eis comune est ensidicitur tamen univole ut genus, sed squi uoce , id est ut vox plura signis eans, ut dicunt Ammon iis, S Boetius. In secunda ver 3 parte id quod dictum est duplicitet probit Porphyrius . pitimo, quia secundum Aristotelem ponuntur deiscian prima genera, quod non dixisset si commune genus ipsorum esset ens. Secundo, omne genus eqvniuo eum ad ea quorum est genus, sedens non est uni vocum ad decem praedicamenta, ergo nic est genus eorum. Minor probatur dupliciteritimo auctoritate Aristotelis dicentis,si
quis omnia entia vocet squivoce nuncupabἰt, licet de hae auctoritate dubitet Ant. An d 4. M taph. quaest I. Secundo, quia ens non pisui turde decem predicamentis note di ratione: Io te tia veto parte,ut inquiunt Aegidius. N Ant. An dros,incidentaliter infert, de concludit numerupraedicamentorum, ubi tres apparent conclusio.
nea: prima quod decem sunt genera generalita; ma,ut substantia, Quantita Q ralitas,Relatio, Actio, pali ci situs, ubi, quando di habitus Secunda concluso pecies horum genetia sunt in quodam numero determinato quoad naturam, u- determinato tamen quoad nos. qui non cognoscimus omnes rerum species . Tertia conclusio est, indiuidua non Lint in numero det et mina. to , neque quoad nos nec quoad naturam, quia quotidie generamur, di corrumpuntur, di noueii necesse, qu3d tot generentur, quot corrum puntur, di hae est continuatio,diuiso, simul de
explicatio textus, nunc vero ad terminorum ex plicationem accedamus.s Neque enim est commune genus omniumens.J Hic occurrit dubitatio Vtrum ens praediis catur uni uoce, aequi uocὰ, uel analogice de docem pridicamentis, id est de prs dicamento subis stant sidc nouem pridicamentis accidentium 3id est quando dicimus. substantia est etis, accidens eli ens, quo modo pridicatur ly. s. de substantia di accidente uni uoce, id est secundum id e n meti S eandem desinitionem, scuti homo praedicatur de omnibus hominibus veris seu viue tibus, an squi uoce, idest tantum secundum no- meti & non secundum des nitionem, sicuti homo praedicatur de homine picto, di homine veto. An analogic/, id est per prius de uno, quam de altero, vi ianitas proicatur ptius de an urali. quam de medicina, et dieta λ ει quia hoc negotium ad Metaphys cum pertinet, & memini in praedicamentis de hac re aliquid dixisse,proptet- ea illud nune hie dicam, quod discipulorum i tellectum mediocriter ad altiora a nobi de ab aliis dicta.eleu, bit: unde dico primo, qudd ex comuni omnium scolistarum. Thomistarum, &Αuettoistarum consensu, praeter unum tanta Nicolaum Boneium libro primo suae Metaphysices cap. sexto) qu Ad ens communissime seu tras ceu demissime sumptum. tqui uocὰ praedicatur de ente reali. N ente tonis, ita Ῥqn dicimus , hoest ens de syllogi sinus est ens,ly, ens, praedicat de istis et qui voce. i. solo nomine: Dico secundo,quoad prs dieationem entis realis de substantia, &aecidente tres esse opiniones.
Prima opinio est,Boetij simplicii in pridica .
mentis. & Rabbymoiss, & innititur auctoritati Porphyrii dicentis de mente Aristotelis, cp recte cuncta aequi uoce entia nuncupamus, licet hane aucto litatem gloset hic,& Metaph. q. r. Anto nius Andreas. Secunda opinio est seoli I.sent.dist. 3. quaest. I.&-dist. 8. qui st.- Metaph. q.l .idipsum sus Hient etiam Antonius Andreas Metapbis. q. r.& Λnt.Trobetia etiam 4.Metaphr. quaest. a. vVerba tori Dubitatio. Responsa.
147쪽
di sundamentum huius opinion Is est, quia e n-ceptus entis est obiectivus.& non formalis, & yconceptum obiectivum intelligunt Seotistae ipsum obiectum conceptibile, quod eoncipitur, di intelligitiit ab intcile elu; per conceptum soris malem vero intelligunt actum intelligendi,quo aliquid concipii ut & intelligitur ab intellectu.&hte opi. antiqua est Platonis , N alio: ustoicorudicentium. ens esse genus ad decem pret dicamenta, sicuti sub stamia est genus ad omnes substantias,& quantitas ad omnes quantitates. & sic dicebat eas dicere unam naturam pret dicabilem de omnibus decem praedicamentis, seu generib. seneralissmis, scut animal dicit unam naturam Mnimalitatis praedicabium de omnibus animali bus sicuti etiam color dicit unam naturam, quae praedicatur de omnibus coloribus. Quorum ratio erat ista, quia ens pridicatur de pluribus dis. serentibus specie in eo quod quid, ut de homineti equo, specie differem thus; implius quia ens est uniuersale, & non aliud nisi genus, di se era est conceptus smplcx de plutibus praedicabilis secudum eandem rationem , quae est entitas, uel id quod est. Tettia opinio est Alberti Magni. tractari c. s. S. Thoms I. sente a. dist. 19 q. s.at. a. N Capreoli in I. d. a. quaest. I. Aegidii Romani η.Metaphys. qa. Caietam in libro de ente & essentia, S Pauli Soncinatis q. Metaph. quaest η. & Gratia dei Escula
ni,& omnes isti innituntur auctoritati Averrois . Metaphy.commen. a. S hac opinio in boe eontistit, quod conceptus entis est conceptus sor-
malis,qui analogice praedicatur de substantia &accidente, seu decem piatis, quorum primum est pret dicamentum substantiae, α reliqua novem p dicamenta accidentis, di hoc conceptu formali, intellectus omnes res concipit ut conueniunt inente, seu sunt ens, & si clat E uis hanc opinionem intelligere. Dicunt sc opinantes, ens non esse genus ad decem prs dicamenta, de quibus praedicat
non secundum aliquam naturam communem, nec fm unum conceptum obiectivum, sed tantum sm unum nomen ci. conceptum formalem,
seu ti sanum pridicatur de cibus lanis, videlicet animali, medicina, urina,& dieta. Maria opinio est Anaxagorae & alio tu Epicureorum, Ioannes Buridani, & Mais iij nominalis,&quorundam Doctorum Pari sensu, quodens est genus,non ad omnia decem prs dicamenta , sed tantummodo ad genera , & species plui substantis unde ens de substatia praedicatur ii mispliciter , de accidente vero secundum quid,& cuaddito; di se de substantia prς dicatur uni uoce, di conuertibilitet, ut dicatur,eii ens ergo substatia, est substantia ergo ens: de accidente vero, &substantia praedicat ut sin prausti posterius, scuti sinitas de animali, urina, &c.& de accidente p. dicat ut fm quid, probatur, quia accidens no dpsim pila ens, sed ens inhaerens, iuxta illud 7. Meta. accidens est ens,quia entis, & quoad hoc secundum conuenit haec opinio quarta cum opinio.
Quinta opinio est,q, ens non dicit una natura sopia. se ut genus. ut volebat Scot. nee solum unum nomen ut canis , & alia aequiu ea ut volebat prima
opi sed dicit unu conceptum inquantum ola sub eadem tone spnis eat.& se ens non est pure tu
vocum, nee pure uni vocum, sed me diu inter viii vocum,& aequiuo eum, di non dicis unam naturam sicut pure uni vocum, nec solum unum nomen, ut pure aequivocum, sed dicit unum eo nee .pium se ut pure viai vocum, S diu ei sis rationes sicut putum aequiuo eum, s. sic dr analogum,co
p plura secundum eandem rationem signiscat. . . non quidem squaliter. sed secundum prius N posterius. unde ens signiscat omnia, quae sutili mudo sub illa ratione . quae est esse illud quod est,&penes hoc habet rationem uni voci,& dicit unum conceptum, quia conceptus, malis proprie signiscat substantiam qua accidens, & ligniscat substantiam ut est principium accidentili.&scem di hoc habet ratione aequi uoci,& se analogia est
medium inter uni vocum & aequivocum P pa ticipationem,unde ens inquantum dicit habitu.
dinem praedicationis ad decem pata, de illis prs dicatur essentia , & per se in primo modo perseitata, S se dicit unum nomen & unum comceptum. eo v fm eandem rationem de omnibus pntispis dicatur, non in dicit unam naturam, sia
nihil est quod sit ora entia, sicut aliquid est quod est omnia animalia, & aliquid quod est oes homines ut sunt animalitas,di humanitas. & se e praedicatur uni uoce non simpliciter. Hae opinio est Averrois primo Physicorum, commento de cimo tertio, secundo de Anima , commento Io. q. Metaphylices a. . Metaphysices I .ct ia. Metapysces commento a a. &a a. di hanc etiam sequitur Paulus Venetus in pta senti; quamuis . hune A verto em ad se traha ni Thomisti, & ego probabilem existimans Opinionem Thomili
tum, discolistarum, cum Averro e interea sentio. Dum eorum sub iudice lis ei, &hae sunt opi- , Diones quarum rationes pro S contra alibi a d. duximus, & hie discutere, est potius Novicium turbate, quam ad altiora eleuare, hoc enim negotium logicales transcendit Metas, ut inquit Ca
Decem prima genera, sunt quas decem pri veibtifex .ma principia,&c. J Dubitatur hic quid intelligit Dubitatio. Porphyrius per principia ρ Respondet Dominus Res Caietanus, quod hic non loquitur Porphyrius
de principiis extrinsecis, ut sunt primum tis cies,& ultimus finis, quia unum est principitini esti-eiens ad quod omnia tendunt, ut est Deus gloriosus. nee de principio intrinseco materiali, si tale principium unum est, nee de forma partis , sed de Armis totius, qui sunt notiones partis;
omnia enim praedicata notiscantia totu esse rci reducuntur ad decem prima prςdicata citeris superiora ex quibus caetera oriuntur, tanquam a pri in is es ementis potestate omnia continen
tibus , & sie deeem sunt prima principia sormalia totalia, ad qui omnia reducuntur . sed Λuunonius iudicio meo explicatius loquens cu-
148쪽
xit, quJd dccem sunt prima genera quasldecem
initia de capita rerum , ubi per principium glosat. i. initium , de hoe mihi plaeet, nam substantia est initium de origo omnium substantiarum, di quantitas omnium dimens otium: se enim dicimus ut punctum est principium, seu initium, aut principium initiatiuum linesu iide substantia in arbore Porpturii est radi κ, & initium toti
arboris, a qua substantia,truncus,& raini .i.d Ovirentis a latere exordium sit lint a sed de princi pio dictum est in cap. de genere. v. ba textus sEt si quis, omnia entia uocet, aequivoce. JHie sex tetminos notabis, quam breuia me, quia in psitis milius diximus, videlicet. Aequi uoca. Multi uoca. Uniuoea, D mers voca, Analoga, de De nominaiiuar Aequi uoca sunt quaeccinueniunt in nomine, de differunt in desinitione, vi canis terrestris de marinus coue Dunt in nomine carm.&differunt per proprias desinitiones his opponuntur Multi uoca. qus d conuerso differunt in nomine, de conueniunt in definitione, ut Socrates, Plato, de Cicero differunt quoad propria nomina per quae dicuntur indiuidua nominata, hiit tamen eandem des nitionem, cum quilibet iplorum aequaliter si animal rationale: uni voca vulilla quae conueniunt tam in nomine. qua in des-nitione, ut canis, es equus sunt unitio ea in esse . animalis,quia uterque dicitur animal de uterque
est substantia animita sensitiva et his opponii turDiuersi uoca,q uae differunt tam in nomine, qua in des nitione, ut homo, de equus diffetunt in nominem des nitione: Analoga sunt praedicata. qeOmpetunt pluribus secundu prius. N posterius,
vi esse sanum respectu animalis. δι medicini, esse ens respectu substantiae de accidentis. Ne. Den Ominatiua sunt concreta, quae derivantur ab ab si tactis, ut aestus a iustitia, unde concretum diei
tui sumptum de abstractu dicitur principale tr.
Metico m. 39. dixit Auetro es.
verba reii'. undiuidua autem infinita sunt. te notanduv quinque modis diciturins nitum .Psys.lex. c. 3 qui non iaciunt ad piis negotium.& ideo a. lios quinque modos adduco magis doctrinales. Et quia ly,itis nitum, componitur ex , in. 8e snitum,ideo dupliciter pote it sumi, ut dieit Herue I .sen. d. q3. q. I. uno modo uidelicet negative, de se Deus est itis nitus negative, quia actu Do ests nitus,nec est aptus natus s niti; alio modos u. mitur priuatiue, de est illud quod licet actu non sit finitum .poteli tamen s niti de se omne ens in completum dicit ut infinitum .i non finitu. possibile tamen finiti; & propterea quid ditas de essetitia in siniti est priuatio sinis 3. Ph3 se. eo. 1.
unde infinitum dicitur multis modis: primo dicitur ins nitum in quantitate discreta, Rhoc infinitum non datur in actu, um v.g. non dentur homines actu ius niti, uel infiniti equi, bene tamen in potentia, Aueri in lib. destr. disp. I. insolutione
septimi dubii, de hoe ins nitum in potentia non ita est in potentia, ut sit actu futurum , quia bate potentia non est Ph1sca, sed potentia Logica s. Me t. comm .i I. dc dico P infinitum est in quan .
tltate quia snitum de Ins nitum sunt J Oeent; Σquantitati, siue si quantitas molis. siue sit quantitas virtutis 3 equa sco. I sen. d. I9. q. I. ad primum, de quo lib. 6 circa principium. I. Phys .co.
II. Nis. 3. phrs. rq de Notau infinitum in actu in quantitate disereta dat ut te spectu Dei, qui a ctu omnia prsterita, prs sentia, de sutura comprehendit, respectu cuius ci innia sunt sinita, imo i p. semet respectu sui est sibi sinitus negative. ut inquit D. Tho m. secundo mod3 dieitur infinitum
secundum molem, seu magnitudinem . de extensionem, de hoe non conceditur ab Arist. ii. Meti cap. 9. nee sensibile, nee intellectuale, nam s ins nitum corpus daretur, esset secundum omnes dimensiones, videlicet longitudinem, latitudinem,
de profunditatem in sinitum 3. physic. r. sed tale inlinitum non datur, quia inlinitum est illud etitus semper est aliquid extra a. physi 6 r. quod de
clarans Scotus,quo l. dicebat 'cum Aristote .les.inquit tale esse infinitum, se debet intelli Aeuius quantitate accipientibus i. quantumcun
que accipientibus, semper restat aliquid accipere.i non ita est magnum qo in quoad ratione formalem quantitatis possit esse maius. Quod si quae Dubitatio. ras, quare non datur corpus actu infinitu Resp. Responso. quia infinitum habet neque principium, neque
vltimum et de Gene. c. 68. At omne corpus prin
cipium habet de finem Hine l. Coeli die: t Arist. mundum esses nitum secundum quantitate continuam, de discretam extensiue, sed induratione tamen infinitum .8Tettio modo dicitur infinituse eundum vigorem. i. intensiuὰ secundumentitatem, persectionem, de uirtutem, sicuti est Deus, licet hoe neget Auer. Quatio modo dicitur in fiani tum est eusve secundum durationem .seu in t εpore,de de viroque habetur a.Coeli 3 p. de II. e. taph. commen. 4 I. ubi notaui Atiuoi res posuit mundum esse infinitum extensiue suesternum, intestigenti as,de primum motorem Deum bene dictum: at se euntium veritatem, de ueram Philo.
sophiam, solus Deus est aeternus alia vet3 habent habitudinem effectivitatis, Ze dependentis ad ipsum Deum, a quo e um de tota natura in ede, Ee eonseruari, quicquid dicat ille Auertoet de omni lege male sentiens. Quinto dieitur insultum secundum to eum, seu infinitum immensivum,dcta se infinitum est Deus. qui tibique de in omni loco est per essentiam, pr sentiam, de potentiam: Pessentiam contra Α uicen.qui putauit non omnia
immediate a Deo procedere , sed θ Deus unus unum tantum producit, puta primam intelligentiam i per praesentiam contra Auertoe negante distinctam omnium Dei cognitionem ia. Meta phr.c. I l .per potentiam contra Manicheos nepstes omnia esse subiecta Deo, 3e se Deus non est tantum in cMo solis appropriat ξ, ut aliqui anti. qui dixerunt, nee in centro terrae secundilm Pythagoricos, ut 8. Phrsicorum .io. 8 . de 83. refert Simplicius, nee solum in coelo de extrema supersi .ci ecceti, ut primo Coeli a a. octauo physicorum 84 in disputatione decima quarta,dubio ultimo duit Auertora.
149쪽
stato modo dicitur ins nitum id est, In deter- ni formar Contra, ex eorruptione unIus canis. Contra.
minatum a. Physqo.& 6.Metaph. tex. com 4.ut generantur plures vel mes. ergo unius corruptio,
se materia prima dicit ut in s nita. quia nullam est plurium generatio. Respondeo q, lata est ma Responsos, habet propriam formam, sed indifferenter se ha- teria prima nune, quanta fuit ab aeterno se eun-bet ad insinitas sormas suceessu E. Vnde mate- dum Aristotelem.<ipliciter potest conting
ria prima una est secundum suam naturam,& en regeneratio. Primo, vi ex eorruptione unius gestatem, tamen habilitate,& passiua naturali pom nerentur plura, ut patet de uno cane mortuo,extentia dieitur multa Phulte. 8 . primo degen. quo generantur plures vermes secundo e couet dia .& I a.Metaph. eo m. II. His igitur modis in- so, quando ex corruptione plurium sit unum, vis niti sie stantibu Porphyrius in praesenti lo- ex corruptione quatuor elementorum si unum quit ut de ins nito secund4m numerui seu quan- mixtum, secundum opinionem S.I ho. N scoli. titatem discretam, quando inquit, cy fingularia qui tenent elementa non formaliter . sed virtuali sunt infinita in potentia,&non in actu, Nigno teresse in mixto contra Averro em. Tertio ex corta, cum eoru scientia non possit seri,in hoc Ari- ruptione unius generatio alterius, ut ex cortu stotelem sequutus i. phys .com. 3 3.de Io. 3.Phy- tione hominis si unum cadaver:& se semper e sic. 66.& 2 Metaph. texe. it. Quod ii quaeras,qua xi stete eadem quantitate materi . indiuidua nore indiuidua sunt in s nita & consequenter de eis sunt inaequali numero sed modA plura modo venon hibet scientia λ Respondeo, quia intellectus to pauciora, di sie quia non repugnat materiae noster est finitus. Et ideo potest tantu in obie- ut possit diuidi in itis nitum, se ei iam indiuidua sum finitum, nam cum perficiens debeat esse possunt esse infinita, & quemadmodum materia
proportionatum persectibili, vi I. coeli tex. s. in nunquam perueniet ad talem actualem diuisio. γ uittaTho m. debet habere proportionem cum nem, ita nec indiuidua actu erunt infinita seu adusceptiuo illius persectionis, modo eum obie- a ctualem venient infinitatem sed hie dubitabis, Dubitatis.ctum cognitu sit persectio intellectus, debet ha- cur de singularibus, &indiuiduis non est scien-bere proportione eum intellectu ut possit moue- tiar Ria deo pluribus de ea usis prima propter eor 'p're.& terminate intellectum,quod sacere non p. ruptibilitate, quae duplicitet .idelicet squaliter test obiectum qualitere umq: infinitum, & prae- ab itrinseco& extrinseco esse pol phy. t ex ci 1 8. Opue indiuidua quae sunt infinita, quibus acci- ab intrinseco ratione materiae. luet appetit noua dii itis niti, per mat etiam diuis bilem in ins- sotinam.& ab extrinseco ratione contrarii, r. cl-nitas portiones, receptiuas diuersarum formatu, li a o. cle substantia othis e. I. S i .degenere I . 3. phrii. com. 39. . Physe. 38. I. c 1 6 I. & I. ccx' similiter di tempus est causa corruptionis, quolio.& di. Hi ne Albertus Magnus tradi. c. s. in omnia marcescunt Physi. tex.c.i 28. cum igitur quit, D quamuis loco,& tempore singula,& oia indiuidua sint corruptibilia. de eis non erit se tenactu sint finita, naturae tamen potestate. α diui- tia qu et diei tu r esse sternorum i . Poster. tex.' αsone materiae, sunt in s nita di ideo nec scientia, di 8. Seeunda ratio est, quia seientia, qui est per se nec arte comprehens bilia,est enim materia diui ctio intellect' debet esse terminata,& habere si s bilis in infinitum pet continuam allationem, tum, quem terminu, di statum habete no potest& ablationem primi generantis, & materiam di- s obiecta scibilia sunt singularia, quae quotidie
uidentis; oportet ergo . vi ptate materiae in diu, s unt δε sunt eontingentia: unde merito dicebatdua sint infinita. Id ipsum dicit Caietanus, in D.Tho. I . par. q. I a. O cognoscere singularia non diuidua in seipsi, sunt infinita in potentia, licet est de persectione intellectus. quia scientia est ne actu semper sint s nita, eo ut nunquam tot sacta cessariorum 7. Metaph tex. c. I.& scire rem mu- sunt indiuidua actu,aut sent, quin alia produce tabilem, vi sunt singulatia, qui non semper in eo da supersint.& ideo ins nita dicunt in potentiae dem statu permanent, non est scire, sed existima . Ammonius vero gricus sepὰ verbosus,unico ver re,vel opinari s Metaph. et . N 6. Ethicorum c. 4. bo nune inquit, indiuidua, quς sunt post spe. Sie igitur terminis declaratis,lueram construe. Halissima,infinita sunt, non statu.iactu, sed i- tSed in familiis quidem J . i. domibus insit Al-
terum oriantur. i. poten tia Sed contra hoc dubi- heri u s s plerumq;J .L sspe di frequenter, ut imtatur; Generatio unius est cottuptio alterius, & quit Gratia deus L Ad unum reducuntur prin- eorruptio unius genero alterius, primo de genere cipium I .i. caput & originem, & proto patrem text. c. i7. N i 8. ergo indiuidua non possunt esse redueuntur descendentes s v.gJ Exempli gratia
plura qui' sunt, ergo non sunt infinita in po- ad Iouem, vel Saturnum In genetibus vero . ditentia. Ad hoe respondeo, genero duplex est, speciebus, non se se habet a. i. sed diuersa rati videlicet simplieiter id est substantialis, & secun- ne, ae in generibus, di speciebus; seu in ordidiim quid.i.aceidentalis i. Physc.61. 3. Phrs c. 7. ne descendentium in albore pridica metali.J Ne
8. phys 6 & I degen. texeom. a .ista propositio que enim est commune genus omnium ens J . i. valet in substantiis . i. corruptio unius substatiae nee putes ens esse commune genus ad quod relinit secum generationem alterius substantiae, & qua genera reducuntur, sicuti omnes de una do-hoe, quia duae sormae ultimatae,&speriscae nun mo.& familia reducuntur ad unum primum paquim possunt esse in eadem portione materiae, trem. Nec omnia eiusdem sunt generis a. i. non de cum in corruptione substantiae remaneat ma- enim omnia uni uocantur sub eodem genere, se tetia, nunquam materia potest denudari ab om- cundum unum suptemum genus J.i. secundum
150쪽
Tres eon eluis si ines tot ales
commune genus illis commune, quemadmodudicit Aristoteles s sed posita sint .i. sed constituta sint di praes xa, vel ordinata, ut inquit Paulus vexetus, quemadmodum in potis di ctum eli). i. in libro pridicamentorum est manifestums prima decem generaJ . i. prima decem genera generali rusima quasi prima decem principiaIl. initia,& eapita vi inquit Ammonius. J Et si omnia quis enistia vocetJ a.& si omnia quae sunt appellentur nomine entis; seu & si ens prς dicatur de omnibus .
qua sunt in mundo, s Aequi uoceJ. i. nomine tantum, & non des nitione inquit .i. Aristoteles snuncupabit J. i.appellabit. Sed non uni uocri .i.
sed non nomine, S definitione. ssieni in unu enset commune omnium genus ensJ.i. dato,& non concesso. Uens esset unum commune genus unitio cum omnium sunt ii f. i. nomine, S desinitione ἱ omnia 4 . i. piata, & tes in pntis eontentae
sentia dicerentutJ . i. entia seu ens, appellarentur cum veto decem snt ptimaJ. i. cum autem decesint prima genera gcnersu luna scommunio secundilm nomen est solum J. i. conuenientia eo tum est in solo nomine s non tamen secundum rationemJ. i. di finitionem squae secundum no men eii J . i. non secundum definitionem illius cornunis Dominis. s Decem luitur generalisl ma q-dem stini J . i. prima conclusio quae ex his eolligitur est quod decem sunt genera generalita ni a. seu pis dicamenta, α cathegoria specialisl ma vero in numero quidem quodam sunt non tamenins nitoJ . . secunda conclusio est, θ species specii liis mae sub illis generali ilimis contentae in numero sunt non in sinito, sed sinito, di terminato secundum se, non tamen nobis, ut inquit Albeotus indiuidua autem I. r. sngularia, di particularia, ta substantia: u accidentis sque sunt post specialissimaJ i. quae continent ut sub speciebus specialissimis sitis nita sunt, J . i. insit ita sunt secundum se,& quoad nos,potentia, non tamen actu rSie igitur eonstructa lueta tales eliciantur.
vrima conclusor Decem sunt genera quasi prima decem principia. Seetinta contruso species theci lissimae sunt in coro . o dlinito numero secundum
naturam, non tamen quoad nos. Tertia coner o
ad naturae potesatem, quoad not sunt infinita inpotentia, nec arte, nec scientia eomprehensibilia. Contra primam conclusonem arguo sc.
Aristot 9. Metaphys. tex.co m. 9.bene docet Oinnia ad substantiam reduci. ergA unum latum
est generali illinum, Quod est sub liantia, S senos utit decem. Ad hoc Relpondit Albertus tract. q. c. s v reductio ista ad unum , non est sic κt ad v-num genus , sed sicut ad unum subiectum, cum substantia sit basis, di funda metitum ommu a cisci dentium , ut plopterea dicatur ens simpliciter,& accidentia secuti dum quid di in substantia,primo Phrs. t ccco m. II1.Metaph.co m. 3.quia substantia prior accidente dicitur 7.Metaph. Q. men . . Contra. Εns secundum se diuiditur in de Contra. cem pitta s. Metaph. com . . N 6 Metaph. co m. q. ad quod reducuntur decem p t dicanaenta, di nout ad subiectum , ergo ens est genus generaliss-mum eorum, &pitis sunt genera subalterna, &non generalissima. Ad hoc respondetur,u, ens no Rrip s. . diuiditur in pridicamenta, nec aeqritu ce . necvni uoce 3. Metaph I . 7. Metaph as. N I a. M taph. adi. & propterea non est genus eorum, licet ad illa sit prς dicatum analogum . Cum qua an
logia stat ut tint decem prima generalissima:Con Cφdxx tra, Quod per superab udantiam dicitur, uni soli conuetiit; sed ly.generalissimum, per superabundantiam dicitur, ergo mi soli conuenit, & sic v-
num tantum erit generalissimum: & non decem. IAd hoc respondetur-superlatiuum latum uni PRconuenit in uno genere, S sic tantum unum est generalissimum in uno genere v. g. in qualitati' sis est,ituabus unum est pisdicamentum, di generalissimu dupli iter po
qualitatis. similitet unum generalissimum quan- test suam litatis, &α sed non smpliciter tantum unum est seneralissimum secundum numerum positiud sumptum per excessum omnium aliorum; Volo dicere V superlativum dupliciter potest sumi v. no modo positive per occisum omnium aliora;
se ignis dicitur calidissimus cum sit superabun dantia ea liditatis, si euti glacies est ex eetius stigia
ditatis a. degen. ter. eom. a I. & magis calidus sceus primo degen. t excom. 23. & non in actu
nisi per calorem, di fecitate 3. coeli eom. 67. Alio modo supellativum sumitur priuatiue P no .a excedi ab aliquo alio, ut sie aliquis poteth dici sapientissimus, non alios excedat tu sapietia, sed nemo est eo sapientioe; tunc dico u illud supellativum puta, generalissimum, sumitur primo modo .i .positiu/, ut si e nullii est se iret lilia. mum sinplicitet, quod si super omnia genera generalissima, sed bene in aliquo genere ex decegeneribus , quod est generalius omnibus abis in illo genere, v.g. Qualitas respectu omnium qua . litatum, quantitas Sc. Si vcro superlativum seu generalissimum sumit ut secundo modo.i priua cive, se quodlibet decem prς dicamentorum est generalissimum cum uultum sit eo generalius . .
unde quando dicitur in argumento, quod I superabundantiam dicitur uni tantum competit, verum est, ut superlati uti sumitur positue, quia i omnia unius generis reducuntur ad illud genus, quod est unia, penes cuius accessum , di recessum omnia mensurantur, quae sub illo genere coni,
Secundo arguitur: Omnis diuiso, & multi Arguitur a. tudo, tedueit ut ad unum, quod est prius illa multitudine,sed per te sunt multa puta decem gen ratissima, ergo aliquod unum est prius illis, sed generalissimis nihil est prius, ergo nee sunt mulista: Maior probatur a simili, quia scuti ens P se.
N ens per accidens in quae diuiditur ens I . metaphy. -6. Metaphyl.co m. q. reducuntur ad ena commune diuisum,ita etiam generalissima sunt