장음표시 사용
151쪽
nor paret per te, qui dicis pata esse multa. ac Psenerali simis nitul sit prius. probatur auctoritate Porphyrii direntis. generalissimum esse illud lupea quod nullum aliud est superueniens genti Ad hoc respondetur. V ly generalissimum, du pliciter potest sumi, uno modo fundametaliter, seu pro substrato, Eccon notato .i. pro prima in tentione, al: o modo formaliter pro ratione co-m ani generalitatis vel Hi pace D.Prisciani fas est ita loquio generalissimitatis; tunc di eo, ql omnibus generalistim is , est unum eommune generali simu , non qui defunda metalla, de polimie. sed forma iter,& negatiae. conuemunt enim de tam generalissim s in hoc praedicato communi, quod est non babere superius genus tandamen. tiliter sumptumr de si e praedicamenta reducuntur ad Mnum,ic nullum elim conueniens. Sc
tus vero in antepraedicam eatisq tr .aliter in die dicens ui multitudo piatorum relucitur ad unii, ruod eit prima causa, quae prior est eis . no prae inicatione sed ea litatem' causalit xte,de ita potest
aliquid esse prius eis. Sed Responsio lite non est
peripatetica, quamuis sit verissima.cui etiam assentitur S Tho. I par. q. 3 art F. Deus est pii: et pium pii torum, de totius entis,oc dico i no eli Peripatetica, quia pnta sunt aet Una secundu Λ-ristotelem: ut si dicax t 2.Metaph 3 8.a Deo ccelum de tota natura de pedet; Respodit Averro es, no in esse, sed in conseruata. de hete quoad primaeone l. de qua in antepredicamentis etia dixi m et quoad secundam vero . de tertiam , patet.Sed quires quare species sub generibus contentae, sunt in numero secundam naturam determinates Respondeo cum Liberto trare , es quia differentiae eonstitutivae specierum diuidentes potentia finitam generis, sunt sinit cum genus ilescudat in species per differentias oppositas finitas tecua dum SThomam 1 Poster. tex. 38. N sic numerus specierum specialissima tu dicitur finitus, de terminatus quoad naturam, quia ad numerum unitum differentiarum, generis potestatem timen tium . sinitur numerus specierum squalis num ro differentiaru m. Tertia conclutio etiam et trera in s queras, eur indiuidua sunt inunita Rahoc ut supra ,de clarius Respondeo ex D. Tho. primo Poster.tra. 23. sicuti una species potest iaI- uari in unico indiuiduo. ia tota materia illi speei ei potest esse sub sorma unius indiuidui, ita etiam quia materia omnium lpecierum, Pol diuidi potentia Logica seu non repugnantia in inlinitas partes, ideo esse possunt infixesta indiuidua omnium specierum in poteritia a quod etia dicit Albertus. Et Tiberius Bononieatis dicebat etiam indiuidua in uniuerso sunt infinita non actui, scd potentia, ut in ut Gratia deus, species vero ne que actu, neque potentia sunt infinitae. Quod ab
Ant. An Laccepit, qui rationem assignat dicens. quia nullus nouit certum numerum specierum:
in diuidua vera non ita actu,sed potentia sunt infinita . quia speciebus non repugnat multiplicari in singularibus infinitis, maxime si mundus esset aeternus, ut 8 Physie.posuit Aristoteles: hoe
etiam curius dixit Ammonius, cyspeeses suapte Ammonius natura sunt di itinctae. N desinit t. sed nobis incognitae, cum aliis in locis nasean tur, multa genera alii mantium, plantatum, metallorum nobis incognita.
Quapropter usque ad specialissima a Te iis quin generantis imis descendentes iubebat Pla rus. to quiescere: descendere autem per me. dia diuidentes specificis different ij q. infinita vero inquit 2 relinquenda sunt. neque enim eorum scientiam posse fieri. De Icendentibus igitur ad specialissima, necesse est diuidentes per multitudinem ire: ascendentibus vero ad generalissima necesse est colligere multitudinem in v-num. collectivum enim multorum in Gnas naturam species est, &etiam magis id, quod genus est: particularia vero, &singularia econtrario semper in multit dinem diuidunt id, quod unum est: pamticipatione enim speciei plures homines,
unus: particularibus autem, & si ngularibus unus & communis plures. diuisivum enim semper est, quod singulare est. collectivum autem , 5e adunatiuum quod c5 mune est. Agignato autem genere,& specie quid iit v. runque eorum, εc genere quidem uno existente , speciebus vero
pluribus f semper enim in plures species diuisio generis est genus quidem semper de specie predicatur, & omnia superiora de inferioribus: species autem neque de proximo sibi genere, neque desuperioribus: neque enim conuertitur
Albertus Magnus tracta. cap. 6.Et C let ' ι'. C.Minua si e t hune ad pri cedentem coiitinuant; postsi textus . supra Porphyri assignauit numerum generum, . specierum, di iti diuiduorum . nunc vero .quia via veniendi de extremo in extremum, est procede te per media; vult declarare modum ascendendi .de descendendi in ordine pridicamentali duabus conclusionibus, quarum prima est, ut aestusus si diuidendo unam in multa. secunda est, descensus sit colligendo multa in unum;idipsum quamuis sub aliis terminis dicunt, Aegidius Romanus, Ant. And. dc Dirus Tata retus, P ex pri dictis Porpbrrius vult colligere duo cortellaria, que a Caietano conclusiones appellantur: Primum est, Udescendens i genere generalissimo ad species specialissi in is, iuxta Putonis Placitum debet qui eicere . ita st terminus illius descensus non sint indiuidua: quae sunt infinita, cinnumerabilia, sed species terminatae suapte natura, inquit Ammonius; ti hoc duplici de causa: Prima,quia deicentus a generali latinis generibus ad
152쪽
. speciali zmas species, ut sunt homo, equus', bos, canis, itis. olea, di reliqua huiusmodi in ut Am. monius) st per differentias sormales seu essentiales .ut hic Albertus,&I post cit x. 38. dicit S.Tho. per quas disterentias sorinales, quae sunt fornaae intrinsece constitutivae specierum, non si descesus sub specie ad indiuidua, licet seri possit descesus per differentias materiales, quae fluunt a materia. Amplius quia indiuidua sub specie ins ni .
ta ibus ratione mater;ae non repugnat in fialtas numeralis in potentia, relinqueda sunt ab arte I. phys. tex. 3o.& I. Poster. t ex i8. Et sic descensus si diuidendo unu in multa. Secunda cones uaso, vel eorrelatiuum est, ut ascendendo a specialissimis ad generalissima necesse,est procedere colligendo plura in unum , videlicet plura singularia in unam speciem , & plures spe etes in unu genus, R ideo genera, dispecies sunt collectiva multorum,licet genus magis quam species; unde species Colligit sub se, divnit indiuidua sicuti gallina pullos suos. In diuidua veto diuidunt spes, cum desngulis pridicetur, N tota sit in unoquoque suorum sngularium 7. Metaph. de hac quoad continuationem, & intentionem. Dividi. Diurio πη- tur prssens textus in tres partes. In prima Pla- '' toni, documentum ponit de dei censu, & ascensu in arbore pridicamentali dicentis, D descens est diuisitius,& multiplicativus 1 Ascensus vero vnitivus,&collectauus, di bi inquit Porphrrius, Umagis collectivum est genus, quam species. Iaseeunda parte ponit famosam, di disti cilem pro- . positionem, si participatione speciei plures homines sunt unus homo, sumpta occasione a colle et ione speciei. In tertia parte magis declarat sura datam speciei definitionem , per tria dictarrimum, existente uno tantum genere, spes sunt multae, aut actu, aut potentia; quia dioiso gene ris semper est in plures species, eum actu, vel aptitudine descendat in illas per differentias oppolitas sin Albertum, &S Ttio m. i. poster. tex. 78. Secundum dictum, Genus semper praedicat de specie, de uniuetialiter omnia superiora de insori Otibus, quae sunt sub uniuersalibus i. poster. tex.3. Tettium dictum; species, nee de suo proximo genere, nec de genere proximo suo generi, pdicatur. Haec est diuisio simul, & intentio prin
veib, Giν. sDescendere autem per media diuidente, spe. eis cis dissetetit iis, de J Descensus iste talis est rA p idi substantia qus est genus generalissimu in pridie mentalia. eamento substantiae fidi Porphyrium, non ta ineio Auertoe, duplex est, videlicet. Incorporea, ct corporea; ineorporea vi in t elligetiae, qus mouent orbes coelestes: Corporea duplex videlicet, Inanimata, de Animata; it animata. i. anima camrens est,ut sit tum, lapis &c. Animata dupi cx vide Icet. In se is bilis,& lensibilis; Iniensibilis i. ea res sensibus ut Planta, ta spes eius, ut Arbores, Herisbae,oc virgulta. Arbores ut quercus, ulmus, platanus,die. Herbae vi lati uca, olus. Virgulta, ut senilia, mitius. Sc. Animata senii bilis dupleκ vi uelicet irrationalis, di rationalis: ittationalis ut
Equus, Bos. Animata sensibilis rationalis duplex videlicet. Mortalis, di immortalis: Mortalis ut homo. Immortalis ut intelligentiae quae A rgeli appellantur ab Averr. r.coeli eom. 22. Hic elidescensus per multitudinem , de mente platonis in Sophista, vi inquit Ammonius: Sed hic unu Porphyris . et rorem Porphyrii animaduertas Nouiete, quE Hπ- moderni Logici minus perspicaces non adue tunt, ut Animal rationale a Porphytio positu, ut genus ad hominem, & Angelu seu intelligentia, non est genus, sed definitio ipsius hominis sic si- dum Aristotele,& factos Doctores, falsum enim est in peripateti ea doctrina Metaphys cali, inistelligentiae 7. quae mouent proprios orbes , sint animalia rationalia, seu subsanitae animatae senis sibiles rationales immortales. sunt enim intelliisentit substanti, simplicta, & actus puri, in g-us idem est intellectus intellectio, di res intelleis
bus tantum est intellectus, de intellectum qd ethperfectio intellectus, & Aue in disp. 3. in sol u. q. dubio dicebat, Uintelligentiae separatae materia non habent. per se existunt,& non sunt corpora; nec porphyrii ratio valet, putatis v intelligentiati homoeonueniunt in genete, quod est, Animal rationale, scd intelligentia pristat homini , illoq; est nobilior, quia ipsa est Animal ration
te immortale, homo uer3 animal rationale mortale , non enim ex hoe intelligentia sumit nobilitatem, sed ex alio,videlicet ex velocitate motus, magnitudine orbis S magnitudine si est arum,&approximatione ad primum motorem, ut beti Edixit Averro es in epit. Metaph. tract. unde ueri in I. coelico m. 21. dicebat V leges graco ru, quae ponunt Λngelos esse in corporeos, disset ut ab aliis legibus,qus ponunt illos esse corporeos Hine valde notabiliter I par.q. 4. art. . dicebat D. Thomas, vin Angelis non stitit illae potentis, quae per organa eorporalia suas exercet operationes, cum sitit in eorporei, sed in eis tantum est i tes lectus, de voluntas, in quae diuiditur intestigentia,ut ibidem ex Averr. H. Metaph. 37. dicunt D. Thomas.&Caietantis. Sic igitui eligatur arbor de pridicamento subitantiae. Substantia, cori L corpus animatum,Animal,Homo, qui diuiditur an particulares homines, in quibus est sistendu .s Ascendentibus ver3 ad generalia; ma, necesse Verba rexi . in colligere multitudinem in unum do. ca Hic nota ui Ascensus, de descensus versantur circa ac liue.i. sursum, de de liue. i. deorsum a. physi.tex. I 8. quae sunt ratione diuersa tim speciem, quia termini specie disserunt L coeli 86. licet ratione me
dii sint idem s. physicis a. Moda dico P descensus decliuis a genere generalissimo ad specie sp elatissimam, qui est diuisuus uni in multa, conitatius est A scensui acclivi, qui est unitiuus multorum in unum, imo isti duo motus sunt etiam diuersi, quia cum omnis motus sit simplex, aut mixtus I. cceli eo m. 7 de 3. coeli 3 s. Descensus in arbore porphyrii est mixtus,cum sat partim directe per trunc u arboris, videlicetvgenera se alterna; de partim a latere per differentias oppo si a
153쪽
positas ita ut dieatur motus pirativus, de vi sen-tus 7. phys .co m. o.& ra.Metaph.com T. Asce. sua igitur iste, teste Alberto Magno tractin. c.6.& D. Caietano eius assecla,in quo oportet inulta
colligere in imum vi inquit Aegidius, si hoc modo, puta, descende do a genere generalissimo, terminus vero ipsius descensua sunt indiuidua, Ascesus vero, immediatus terminus,est spes spe et ali Lsima, R mediatus in genus generalissimu .Nam Omnes homines particulares, qui plurimi sunt, inquantum humans speciei naturam participat,
non retinent suam pluralitatem, sed adunantur,
di sunt mus homo secundu speciem ; oes species specialissimae, ut homo,equus, bos, adunatur ad genus immediatu quod est Animal, deinde omnia Animalia,& plantae reducunt ut ad corp' animatum, deinde Animalia, plantae, & omnia corpora phrsica etiam non Animata , reducuntur ad corpus; tandem omnia lite reductitur ad subflatiam, qui cum sit genus generalitamum,
omnia sub se continet; de quibus prς dicatur, sicuti species specialissima sua ita diuidua sub se
eontinet. de quibus pridicatur ,& ideo inquit Porphyri ut magis correctivum est genus, quod sub se colligit species, de indiuidua talium specierum, quam species quae colligunt sub se sola sua indiuidua: nam quslibet species, per coditiones materiales.& per diuisonem matellae, multipli-eatur in sua indiuidua, V t homo in plures homines, equus in plures equos. Hi ne dicebat Ammoniusu, hie docet Porphyrius,quid contingat ii, qui a sotini, infimis ad summa nituntur g neta, di illis qui a summis genetibus ad ultimas species delabuntur. verba texe. Nollectivum enim multo tum fleta Hie eet Alberto tract. 4 c. 6.adnotare non desinam, ea, licet colligere, di adunare sint idem secundum ratio nem l .subiecto, disserunt tamen secundum rationem dissinitiua; si euti materiaae priuatio 1 .Phy- se. ter. ε . sunt idem subiecto, desinitione vera Collectio, & diueis, i di differetia in hoe eonsistit, ut collectio
s. l. ' incipit a multi determinatur ad unum .seut verbi gratia. Aceruus lapidum dicitur colligi, se populus dicitur collectio multorum hominum, s.
militer omnia nomina collectiva, ut gens, turba dic. A dimatio vero est qui incipit ab uno, de teris minatur ad multa ut in uno vniuntur,ut v adunat plures violas,vel rosas in unum sisti eulum,&se sumitur hie quando ascendens a specie spe elatissima ad genus generalissimum , colligit Nadunat multitudinem indiuiduo tum in una speciem de multitudinem spetierum in unum gen . de quod magis collectivum est genus. specierum de indiuiduorum; quam species tantum individuorum. Sed contra hoc arguo. Dicit enim poephyrius,ui genus est magis collecti uti quam spe elas. hoe videtur salsum. quia indiuidua sunt imsnita a .phrs. Sed nullum ins nitu est altero ma. ius, nee aliqua ins nita sunt plura aliis infinitia erg3 non plura colligit genus quam speetes. Adhoe respondet Paulus Venetus, duplo est eo tinenta a, quaedam piro, qua genus tinet plu-
res species, in quas diuiditur per differentias opinpostas,constituentes tales species. Alia est eoi tinentia per accidens, per quam species continet
multa indiuidua, in qui deicendit per diuisione materiae. Et quia ad genus requiruntur saltem duae species, de ad speciem susscit unum tantum individuum, ideo genus plura colligit quam spe ieies,& se genus est magis collectivum si species, eo u, quicquid per se eolligit specie eolligit et i N genus, de non ἡ contra: Ego vero dico, duas propositiones; prima est, ut aliqua species plura
continet immediate,& per se,quam genus.& ratio est,quia species v .g. Humana, eontinet immediitὰ plura singularia humanae naturi, quam genus,ut animat,immediate contineat species,sunt enim plures homines particulares contenti sub homine specie, quam species Animalis contentae
sub animali genere. imo sunt plura supposita humanae naturae, quam sint genera, & species retusens bilium,3c dico rerum sensibilium,ut praesetisum mei numero specierum Angelorum secun dum Thom istas dicentes, quemlibet Angelum λconstituere propriam speciem, quamuis hoc locum non habeat apud Λt isto talem I a. Metaph t. de seo t. a. sent.Secunda propositio est, v geti' mediate, di immediate simul, est magis collectivum quam species,quia omnia singulatia,quae continet ut sub specie, eontinetur etiam sub genere,cula perius magis colligat ob maiorem ambitum, de se est intelligendus porphyrius. spatii eipatione enim species, plurea homines Veiba texi .
sunt unus homo J ista proposito se intelligitur
ex Alberto, Caietano, de solo Hispano,plures h mines sunt unus homo secundum speciem .i S crates. Plato,&alii singulares homines, Vnu sunt in homines m O homo dicit naturam eo in munem illis commu nicabilem, ut quod i. de illis p.
dicabilem, de hoe non est aliud quim, si plures
homines participatione speciei sunt unus. oo limplieiter. Lunus numero, sed cum addit ovi delicet. unus homo in species ni ui unam habent essentia de des nitionem . sicuti etiam participatione genuria plures species animalis sunt unum Animalμ.
homo ,equus, hos, inquatum sunt Animalia, participant eandem rationem Animalis, non enim
plures homines sunt v n' homo singulatis, ut est Plato,vel Cicero: quia ut sic non darent ut plura supposta, seu indiuidua naturae humanae, quod salsum: cum sint in sinita in potentia, cuius in nitatis causa in ipsa materia a. physi.63. q. Pbys. 38. de 3. cceli eo m. r. Id ipsum dieunt scotus dia. de Ant. And. dubio Aegidius vero sub o scure quidem inquit ui participatione spei. plurires homines sunt .nus homo, scilicet in ipsis par. ticularibus unus de comunis: hec est glossae istius propositionis, licet in solutione argumentorum
magis sit diluet danda,ed aperi eda Mirabilisse
ii, de Ant.Λnd. glossa.s Assignato autem genere, de specie, deca Circa verba toti
ista verba inquit Aegidius, ut porphyrius possude latauit duas desultiones specie . hic intendit tertiam declarate, ex qua unum cori clarium deis ducit;
154쪽
ducit: λt Ant. And& Petrus Tata retus dicunt, v vult declarare seeundam des nitionem speciei
Ier tres propositones quarum prima est; exiente genere uno, species sunt mulsae, quia diui so generis semper est in plures species. Secunda, genus semper de specie pridieatur, & uniuersali. ter omnia superiora de suis inferioribus. Tertia, species neque de stenere sibi proximo, neq; de sumitianus . perioribus generibus praedicatur: Caietanus M. ro inquit. 2 lite Porphyrius tres regulas assignat, circa pridicatione in in ordine pigdi eam etali xercendam; quas regulas Αnt. find. vocat propositiones, eo istae regulae tanquam verissim spropositiones in Logi ea sunt tenendae. Sed in vel ψ . Nota quod ritate, magis mihi placet modus loqu/ndi D Ca tetani; & hie notabit Novi eius in via Thom ista-α Tiata . nam, V Aegidius Romanus in hoc loco reliquit
ces θ genus potest saluari in unica speete, di quia D 1 ho adducit auctoritatem ex a de ecelo tex. IX. O si unum contrariorum inuenit ut in natu
ra, Oportet inueniri etiam & reliquum, de propterea si dat ut una speetes, cum una differentia, de . bet dari etiam.alia species cum alia differentia illi opposita ι adducit Aegiditis textum alau philosophi in post pntis cap. de oppositis eirca stic, ibi. Ain plius contrariorum non necessarium est, si alierum sit, de reliquum esse, sanis namq; omnibus . sanitas quidem erit, languor vero non . i. de si ructas omnibus aegris sanitas quidem erit, γι gritudo autem non, ira etia potest dari una spe .cies cum sua differentia, absque hoe ut det ut alia species cum differentia illi opposita, potest igitrenus saluari in una specie. Hae Aegidius. Sed vide quae diximus de hac re, in cap. de genere, &aequiesces r Amplius animaduertat Novi eius No ariduis in m scoris aru . luc tractauet Antonio And. In Seoto. dum in cap. hoc de specie circa principium per tr. ais gnat Oontestigebat . i. prs diis alto, licet pro Alberio Caietano. Petro Tata reto, Paulo Veneto, Gratia eo , & aliis Oppositum sentientibus dici poisit, Operly, assignato, debetintelligi. su praposito. Sed abundet quilibet in suo sensu. Sie igitur terminis adnotatis,de luera explicata, eam
Constructio tui a propter usqtie ad specialissima a genera filissimis descendentes iubebat Plato quiescereJ.s volebat plato, ut qui descendunt a generali istinis generibus usque ad eorum spes spetialissimas ibi quies at . Lut ibi fiat status, videlicet ad species siunitas, non autem ad singulari Mee iri diuidua in s i mi a s Delcendere autem per media Suidetes speriscis differentikbi. Et talia descenses secundum Platonem ita debet est e,ut fiat diuidendo genus, reprii scis different ijsJ pet disserentias specis
eas sub alternas i specierum sub alternatum, Augeonitu uunt genera subalterna, vel specificas diuisuas ultimi genetis constitutivas ultimatuspeeteruma. specialissimariam .sIns nita vero inquii relinquenda sunt l. i. in finita singulatia sin-quii J Plato , dimittenda sunt neque enim eoruscientia in posse saetib.1. dicebat plato de singilis
ribus eum sint insin Ita. non posse ab aliquo homine, scientiam i notitiam aliquam completam, de determinatam habeti s Descendentibus igitura3 specialissimal. . iis qui sedeseendunt a generibus generalissimis ad species spati si imas .i. in si mas tNecesse est diuidentes per multitudine irea .i. oportet ut illi qui se descendunt, per multitudinem eant i .descendant multiplicando differentias tot generum subalternorum. I Ascendentibus vero ad generali istina d. l. iis vero qui ascendunt a specialissimis ad genera generalissima Nee esse est colligere multitudinem in unum J.i. ne. cessarium est ut eolligant,& adunent multitudinem indiuiduorum in unam speciem,& multitussi hem specierum in unum genus. s collectivum
enim multorum in unam naturam species est a. i. species est eollectiva multorum indiuiduo tu in unam naturam specis es , ut natura equina multorum equorum s Et etiam magis id quod stea essJ .i.& magis collectivum est genus, quim species, quia species eolligit sola inai uidua, gen ver 3 eollieit indiuidua,& species indiuiduo tu sparticularia vero, de singularaar . i. indiuidua I E contrario J .i. ρ conuerso,& opposito modo. s SEper in multitudinem diuidunt id quod unum est a se ih diuidua materiam totius species sibi diuidunt, eamq: squaliter participat, ita vi de singulis pit. dicetur ipsa species, & quoad pridicationem in illis multiplicetur, s participationes enim spei 3
.i. ob participatione speciei humanae. plures h mines numero distincti,ut socrates, de Plato, sutunus homo secundum quid. i. sunt νnum, & cci ueniunt in specie humana s particulatibus veto.& sngularibus unus, de communis plur esJ . i. vn
de communis homo speciscὸ sumptus, si plures partieularibus de singulatibus hominibus. s Diuisivum enim semper est, quod singulare est a .Liingulare semper est diuisuum speciei scollecti .
Mum autem, dia lunatiuum quod comune est a i. commune velis siue sit senus, siue sit spes semiaperest multorum sub se collectivum t As gnato autem genere Nipeei . i. supra definito genere, di specie, vel determinato supra de genere, de spe
cie. LQuid fit utrumque eorum 4 .i. quid sit gen quoad propriam definitione, de quid si species quoad suam des nitionem I Et genere quidem v
no existente, speciebus vero pluribun .a. cum ad
unum genus sequatur plates spes semper enim in plures species diuiso genetis eli .i. semper se nux sub se bibeti plures species Genus quidem semper de specie prsdicatu' . i. genus ut si peri', sson per de specie. vi inferiori pridieatur sde omnia superiora de inserioribus J .Lut speetes de imdiuiduis,& genus generalissimum de omnibus ri species autem neqne de proximo sbi genereJ. i. speetes non praedicatur degenere proximo, ut homo de Animali, dicendo, Animal est homo. INeque desuperioribusJ . i. neque desuperio tibus generibus, ut de corpore animato, corpore, de substa rura, dic edo corpus animatum eii homo decal Neu ue enim conuertitutJ . i. de si dicimus, homo est corpus animatum, non tamen e conuera
155쪽
so dic mus corpus animatum est homo. sie igitur eonstructa litera, ut pristitutus in sup
tioribus recti is ordo seruetur, litera se verbo. tenus in gratiam Nouiciorum faciliter constructa, talis ex ea nunc elictatur.
In arbore praedicamentali, Descensus est diui ut Trat conci, per Jec card irentias: Asceasius P es Inseriorum ad superiora adunatiuus. O collectivus: Sed eum boc, genus magis collectivum es qVam si eies; Participatione cuius plures homines Iunt , nus homo. . C ED contra hanc conclusionem. Arguo. αν Vr o dubito multipliciter: Et primo sic. Descen-
sussit diuidendo genus generalissimum. Et in seriora subalterna, per proprias eorum differentias ; qui non sunt diff-tentiae specificae, sed generior, ergA male dicit Porphrtius. Descen .sus est per differentias speeiscas. Ad hae respondeo θ bene sic est loquutus Porphrrius. Ni in quando aliquid se habet ad plura, ite. Vt ad aliqua simplieiter, & ad alia saecundum quid, sempsi sine addito sumitur, debet intelligi stare pro ijs ad quae se habet simpliciter, sed differentia se habet Did T retias specii as specialissimas, simplici term ad differentias geneticas subalternas: seis eundum quid ergo cum de differentiis speciscis loquimur, debemus intelligi de differentii spe. ciscis specialissimis, di lie quia peipus in tet differetias specis eas, sunt specis ea specialus ms,quaetii diuidunt genus, di constituunt speciem, ideo denominatio iacta est a nobiliori . . a dissetetiis specis eis specialissimis.& non geneticis sub alterni se vel S aliter diei potest, ut duplices sunt dantetis specificae, quaedam. n. suot specificae subalternae, di quaedam sunt specisiae speciali limae, quando Porphrrius dixit, specificis differentiis, sumpsit ly, speciscis differentiis, prout abstrahit i speci Ceti m. lidi iniq&subalternis: Contra, dant ut etiam disserentiae generalita mae, vi sunt di inteliae substantiae,quqeth genus generat Issimum, videlicet. Coracsponso. poreum,& Is corporeu Ergo falsa responsio. R
spondeo, ut hoc negaret Aue troes tenens, subliatiam simpliciter sum pia non esse genus genera lissimum, sed corpus, seu sub tantiam corporea. Secundo respondeo secundum aliam viam, cycorporeum.& Iu corporeum, di sisv ut distrae id seneraltillinae diuisitis. sunt tam eis sub alte ins cost itu ti ue, cum costituatit genera subaltern ,quae speetes dicuntur, hanc dubitationem ea nostris
propolitam se dissoluimus, si quis plus scit, ipsς aliquid melius dicat, mihi autem sat sit sibi monstras l. locum iri quo con a PorphIlium potest
Dubitatio. duditati: Sed hic Dubal abii No uictus, Distii eatis illigeat tuae, puta incorporeum , is anima. tum, iniculi bile de irration te; sunt ne negat iustyti, Respcinceu quod omne aliae sunt distentit positivae, qui bya non sunt nomina imposita ita nis. secundum propriam earum naturam . qus est costituere, tenent locum nominum postiuortim. i rei iterum N aui eius , ut tae disterentia suntii gis decissentia generis , illae ne quae de sanantur per nomina positiva ut Rationale, coipo Dubitatio. reum Sc an designat s per nomina priuat tua, ut
incorpo teum, irrationale di aliae 3 Respondeo, Respoαι o. neutrae; quia oes dii tetitis diuidentes aliquod enus, sunt extra essentiam.α quid ditatem generis diuisi. signum autem est, quia is iretentis non ponuntur in pis dicamento in recta linea, sed a latere: sed ultra qu stet quis: Bos, ct Equus differtit ne specie ρ & ratio dubitandi est, quia uter ii est Dubixrtio.
irrationalis. Respondeo quod irrationale no est differentia ad qua a B tuis.&Εqui. Die a qὰχ R igitur erunt differentiae A , vis N Equi Respondeo vllims d Eerentiae sunt nobis ignotae, illas tamen per passiones,& accideria circumloquimur, I. Metaph. i.& 8. Metaph.comm. s. dixit Auer. verbi gratia, disset etiam Bouis citcum loquimur per Mugibilitatem.& d fictentiam equi per hinni bilitatem. Vel ut Scotus, ct Aia c. dicunt, per Bouinitatem,& Equisitatem. Et se irratiotiale est adaequata differentia scuti: hine quando nimal diuiditur per rationale. N irrationale. Ra 'tionale, est d. fi restia constitutiva hom nis. i rationale vero est differentia constitutiva B tu. ti, quod est genus immediatum ad omnia it rationalia Animalia; Dices contra, ergis rationale,& cirrationale, non sunt differentis oppositae, eum 'p' 'una sit generica, altera vero specifica λ Respon- Resp. deo, quod irrationale supplet nobis omnes disserentias specificas aliorum Animalium ab homi. ne, quibus differentiis propter earum latet iam. non sunt nomina imposita : similiter ir, Brutu, potest supplere omnes species irrationales; de se Bos, & Equus differunt specie, quia an inrascuis sitiua unius , differt. pecie ab anima sensitiva
alterius, secundum Scotum in a.dis . I. q. 6. & uetro em primo de anima cona. sa. Aiupiiugduis
bitabis,dicit Polphitius quὀd illa dis Feretilia kidelicet, sensibilis, uistinguit uua lapide: Contra, lupis est sensibilis, in pridicamentis, cap. de relativis. Respondeo, pis est sensibitis, quia est Resp. aptus natus sentiti ab aliquo se usu ed homo dicitur sensibilis, quia sentit acciue, seu elicit actum sentiendi, ut videndi, audiend:, quamuis sentite
sit quodammodo patu quia sensus est vitius pali
sua p. 951iicia a. secundo de anima I I de tetrio de anima commeato ι8. homini, & reliquas ani malibus a natura datus, ad Piopriam saluton, di
lud et imagis uni trutina, de magis colica iuum, quod in se eit magis unum Sminorem continc dili ineuionem, sed species atoina ieu lpeciali li- - a lina, est magis una, quam genus, ergo spccies est imagis collectiva quam gelaus et minor probat ut quia maior uuatas, de ualuia rivistinctio eli indius,
156쪽
duorum respectu speciei, quam specierum te peetu peneris tum eadem specie sint magis unum,nes. Alber. & magis adunata , quam eadem genete. Ad hoc&D. Ca ςti iespondet Albet tus tractatu cap 6. de post ip- . sum, Caietanus inpiati, quod isse magis c olli cituum stat duplicitet, uno modo uidelicet intenis
sue. de se species est magis collectiva ; alio modo extensue,d se genus est magis eoilecti uiam, eo quod plura sub se adunai, cicolligit: unde inquit D.Caietanus,quod species. de genus sunt veluti duo duces. quorum unus habet exercitum patuum, sed valde unanimem de unitum. Alter vero habet exercitum magnum plurium militu,
qui no sunt ita uniti, sed sunt diuersatum sactio
num . unde species est veluti primus dux te pectu suorum indiuiduorum qua suti eiusde in sactionis, seu speciei.& ordinis: Genus vel δε est veluti seeundus dux, cum contineat indiuidua eiusdem factionis, id est speciei, de species diuersae
factionis. de disclen es. Vnde sicuti species magii colligit intensiae sua indiuidua, ita genus extensue propter maiorem eius ambitum, est ma- gis collectivum : Dices, quare magis intensiue
Dubitatio. eolligit species, quim genus λ Respondeo quiae' eollectio indiuiduorum in specie, est causata ab
unica scit ma specifica quam participant, de et raquia species specialissima, quae dicit ut atoma e stin diuisibilis per dissetentias sol males constitutivas plurium spectetum , licet sit diuisibilis perdiffitentias indiuiduales per quas indiuidua c5stituuntur de ad inuicem intrinse ee distinguuntur Genus vel O distinguitur per dissetentias scit
males eo ostitutivas diuersarum spe erum, con uenientium innat ut a generi ea, comin uni 'plu.
Iabus speciebus 1 de quia intensior iit collectici plurium, quae patticipant unam formam minus communem, quim sit unio facta in sernia magis communi, deo species magis iniens ue,Geti uero magis extensue dicitur colligete. Arguitur ter Tettid arguitur contra tertiam partem com
l 'pudςip clutionis, in qua dicitur, quod participatione
species plures homines sunt unus homo, hoc modo: participatione speciei, plures homines sunt unus homo, ergὁ plures homines sunt unus homo, probatur consequentia, quia i parte in modo, ad totum in modo, ualet consequentia. Sed
hoc est falsum, qudii plures homines sint unus homo, ergo falsum est, quod participatione spe. ciet plures homines sunt unus homo. Et qud di
parte in modo ad totum in modo ualet conse quentia, probatur, quia ualet dicere, participatione albi plures homines sunt unum album, ergo plures homines sunt unum album.
Secundo si plures boles sunt ut homo, ergo per conuellione simplice ptimo prio tu, un' ho. mo est plutes homines. sed ista est salsa, unus homo est plutes homines, ergo illa etiam erit salia, plures nomines sunt unus homo. Pro resp. n, pro solutione istorum Argumento tu, qui ualtandu primo de intra eata habentur apud Scot. quisi. a tirint..i '. 'hi I λα Petrum Tataretum e suppono duo. M ... '' uin, quod cum in hae ptopositione, partis
e pallere spei iei plui es hominis sunt unus homo. II participatione speciei si quadam de .iei minatio; Dico quὁd triplix est de . t minatio, trici licet contrahens, determinans, de distrahor Dei ei minatio contrahens est illa. quae neu terminum cui additur , stare paucioribus. quam
si per se si inatui sine tali oc et minatione, uerbi gratia. Homo, in plus se habet, quam homo alisbus, quia homo pridicatur de Ommbus hominibus , qualitercunque ccloratis, sed l1 hi moalbus , piaedicatur tantum de hominibus albis. Vnde ut alibi diximus, Homo dicitur totum in modo, homo albus uelo, dicitur pars in m c dor Determinatio diminuens est, quae diminuit ali quid, quoad communitatem, in dc terminatioritum, suppolitionem , indifferentiam, de etiam quoad in hasonem, ut album se eundum dentes; ubi diminuitur inhaerentia albi, cum secundum eius indifferentiam possit inhsrere etiam pari inti, de aliis subuctis, siue ultimare, sue Doti vitiis male determinantibus eius dependentiam et D terminatio distrahens, quae etiam priuans di amplians dicitur, est illa quae tollit, de destruit, totalem lationem disi racii, id est,illius etii additur, ut Sco .primo senten.distin. KL Tiberius Bononiens s. N ideo distrahens dicitur, quia est ad dis uersa trahens, id est, ad aliud significatum ita-hit aliquid i suo principali, de propito significa
to. ut Homo mortuus, ubi ir, mortuus, trahit
hominem ad standum pro cadauere, quod est pqui uocὰ homo. Secutidd supponendum, quod quilibet harum determinationum, semper ponitur eum suo determinabili ex parte extremi s biceti, vel eat remi praedicati in propositione ridis igitur suppostis, pro solutione argumem x. Notandum torum dico: qudd in ista propositione, pari scr- patione speciei. plures homines sunt vires h mo : ir; Vnus; dupliciter potest sumi, uno inmdo catheporematicE, alio modo lincathegor matice: ii sumitur ealhegore maiies, sic est panso entis 3 Metaph 3sces textu D. de est quadruplex, uidelicet. unum numero, unum specie, unum genere, de unum proportione. Et sely, vis
num, duplieiter se habere potest ad ista. vno modo videlicet atqui uoce, alio modo, de melius, . ut inquit Seotus, unum se habet ad ista quatuor, ut
ad simpliciter. Eo secundum quid est veto sum,
tur sinea thego te matice, tunc dicit modum 1
telligendi pro supposto, seu indiuiduo det et minato , seu particulari, licet in determinat P, i, est, pro quodam homine. Tunc dico, quod su-wendo ly, unum , cathegorematicὰ, dc ut aequi tio cum ad illa quatuor tigniscata, unius , pro
positio est distinguenda, de quoad tria signita ta unius est ueta , uidelicet, quAd plures homines sunt unus homo, specie, id est, sub specie humana, genete, id est, in antinali, de proportione, id est , smilitudine, de analogia, quod sicuti unus homo numero est pars subiectiva hominis speciscὰ sumpti, ita etiam, de quilibet alius
homo, sed quarto modo sumendo, unum, est
salsa, dicendo, qudd simpliciter, de absolutE
157쪽
fures homines sunt unus homo numero, Idest,
secundum numerum verbis ratia, omnes homines mundi simul sunt unus homo parti laris, seu unum suppositum, et individuum' naturae humanae; quia ut se non daretur multiplicatio suppositorum in natura humana, quod est salsum: si veris dicimus quod Ir unum,non est ae qui vocum ad illos quatuor modos unitatis, sed ad illos se habet difformiter,videlicet, id aliquem modum unitatis simpliciter, ad alium vero lacundum quid fraeta phara. I a. ut si e propositio est salsa, quia quotiescunque ista propolitio, plures homines sunt unus homo, prosertur sine additione eontrahente, tune stat pro uno simpliciter, id est promo secundum numerum. Sed quia nune sumitur eum additione, videlicet c participatione speciei qus contrahit ly, unum homine, ad unitatem seeundum quid, idest, specificam, erit vera proposito ut si ei Porphyrio prolata: Si
vero ', reus homo, tum itur sin cathegor ematice, tunc propositio est falsa, quia plures homines
non sunt unum suppositam humanae naturae, verbi gratia hic homo, idest, II,unus homo, non potest sumi pro supposito determinato in determinat rivi est hie homo unus numero: Hi ne ad argumenta respondetur, quod illa determinatio videsicei participatione speciei sumenda est, ae si
determinet alterum extremum, quod est praedi-eatum,videlicet cunus homo non autem subi et um videlicet cplures homines, sic plures homine sunt mus homo, participatione speciei, id est, in participando speciem ν vel plures homines conueniunt in conceptu hominis, qui quantum est de se, est in determinatus ad omnes h mines e vel astet ut Scotus dicit in fine qui st.2M quod ista propositio non est intelligenda in sensu composito, plures homines sunt unus homo numero', sed in sensu diuiso, videFe et, quod
omnes homines sic se habent, quod quilibet illorum est unus homo ; dc per haec patet ad arg menta in contrarium adducta, quibus sie sor- maliter uno verbo propter Nouimos respod ea d.
Ad primum quod erat tale, participatione speetes plures homicies sunt unus homo. ergδ plures homines sunt unus homo, hoe est falsum, ergo de illud ex quo sequitur, videlicet participatione species plures homines sunt unus homo. R. spondeo quis d consequEtia est vera, qisa illa d terminatio debet lami ex parte praedicati. videt, cet, plures homines sunt unus homo participatione speeiei; idest in partieipando unam speciem, ut dictum est: Contra, Porphyrius posuit ly, participatione species, ex parte subiecti. non autem ex parte praedicati, ergo sic debet sumi, di siet, sponsio falsa . Respondeo eum Μuritio Seotiasta, di responsio consistit in quadam notabilissima regula, maxime in exponendis textibus Αtis
stotelis obseraranda ; quod plerumque alius est ordo seripturae, vel vocalis extremonis, alius ve-rδ ordo est constructionis ipsius litera; unde li. e et tu participatione mici Pon tur ex parte subiehi secundum otii aem icripturae, debet Ἀ-
men eonstrui, de intelligi a parte praedIcati, di Phoe sit benedictum. testia est D. Caietanus, qui Caietanus. aeutissime de haere dubitauit,& soluendo dixit, qudd porphyrius non absolute dixit plures h
mines sunt unus homo, sed eum illa conditione
distrahente, scilicet sparticipatione speciei quae est conditio diminuens, b cunus homo quis
mitur pro uno homine secundum numeru m, seu pro unitate numerali q ut est maxima unitas; hine
cum adiungitur sibi ly participatione speciei iaquodammodo' distrahitur praeiacens praedicatam,ad standum pro homine uno seeundum speciem, dc sic non valet, plures homines sunt v nullhomo participatione species, ergo sunt unus h mo, si euti nee valet, Bos de Leo sunt idem genere, ergo sunt idem; similiter addo ego, nec valet dicere, Socrates, de Plato, sunt idem in albedine, ergo Socrates. 5: Plato sunt idem eum non liceat arguere a secundum quid ad simpliciter, vetia gratia, cum dico, Socrates, & Plato sunt idem
in albedine, ista est identitas se eundum quid seu
accidentalis per conuenientiam in qualitate, cupostea dicitur, erg3 sunt idem , nesatur; qui in sera identitatem simpliciter in substantia seu in supposito, ac si Socrates, dc Plato essent unum suppositum, et non duo, quod Risum est, eum sint duo Lomines realiter disti inhvnde e ciu-dit DCaietanus, quδd dicere participatione spetieisunt unus homo, est dicere, qu3d plures h
mines sunt unum in homine, denomin inspecies, neque ab hoe recedunt Albertus Magnus tractatu φ cap. 6aiberius Bononiensis in sua di. gressione propositione prima , Solus Hispanus,
Ad secundum arg..Quod erat tale; si plures Adsetanda
homines sunt unus homo, ergo per conuersi nem simplicem primo priorum, unus homo est plures homines, consequens est salsum . quia v- num de multa opponuntur so. Metaphy. ergo, cantecedens,&c. Respondeo qndd prioristi eEt quendo, conuerso est bona, videlicet quod si eati plares homines sunt unus homo, ita E conue is, unus Lomo est plures homines, non tame va,
let posterioristice, quia in prima propositione v bi praedi eat ut superius de in seriori, est vera, in secunda vero in qua praedicatur in serius ἐe suis periori dicendo unus homo est plures homineri est falsa; sumendo hominem pro specie t Ampli di eo O debet addi conditio eontrahens,videlicet participatione species , nee nos loquimur nune de ista, plures holes sunt unus homo, sed de ista, participatione speciei pIures homines sint unus nomo: Contra, Tu dicis, v plures homines sunt γηπε. unus homo participatione speciei,er 3 non omnes homines sunt unus homo parti ei patione speciei, probatur quia per II, plures holes, importat
aliquis numerus holum, non autem importaturo es nomines. Resp. ly,plures, dupliciter pol su Rest Misa.
mi, uno modo comparatiuE, ut dicendo, plutea homines st udent, quam deambulant; Alio m Io positive, id est, multi homines, hie vero sumi. tur positi uc pro multitudine omnium hominii,
158쪽
nci autem eomparative pro quibusdam, va pro maiori parte hominum; de qua re quetit. aa: b
Paulus Venet si vhto aliter, & bene respondet dicensi concedi bdile quὀd unus homo est plures homines,& vn uni est multa, quia unu & multa non opponuntur, si diuerso, de non eodeni do sumant ut, nam illa quς sunt unu pecie, possunt esse multa numero, non autem unum spe cie. est multa specie, nec unum numero est mubta numero, sicuti a simili dicet e possumus, num secundum continuitate est multa se eundudiuisionem . sed non dicimus Q vnum secudum continuitatem, est multa secundum continuitatem . Vnde plutes homines sunt unus homos ta tundum specieul; C tra, dicit Arist. q. physic. . V ' Φlieet plutei triangulii si ut una figura, tio tamen sunt unus triangulus, ita etiam licet plures homines sint unum Animal, non tamen sunt unus homo. Ad hoe respondet ut ii, Isocheles, radatus, di Inpleurus continenclat sub illa specie figurae, quae habet angulos, de hoc modo omnes trian uti suti tun assura, di si e conceditur, ia, plures omines sunt unum Animal, quia continentur sub eadem differentia Animalis, qui est, rationa te, pia dicabile de On bus hominibus. si euta illa differentia figurae pridieatur de triagulis sibi inferioribus, Nam cum triangulus diuida tui per aequitate tum,& in aequitate tum, omnes triangu ii non continetur, nec sub aequila reto, nec sub iniquitatem, S ideo non dixit Aristotes ex quod Cmnes trianguli sunt unua triangulus.& hene dixit Porphytius. quod plures homines lutit unus
homo communis in euentia, cum omnes homines sint eiusdem speciei, non autem omnes triansuli. Oportet enim aut aequa de aequis prae r st x' dicari , ut hinni bile de equo: aut malo ade minoribus, ut animal de homine: minora ueto de maioribus minime. neque enim dices animal esse hominem: quem admodum hominem dices esse animal.
De quibus autem speci praedi tur, deius pccenario, de species genus praedicabu
ur, de generas genus utque ad genera lic imum . si enim verum est dicere, Socra-- homnem homiciem autem animal, dii liines antem substantiam : verum est &o an illial diti re, atque substan. m. temper e m cum superiora de in-
rioribus praedicentur s species quidem
Quin diuiduis praedicabImr, genus aute di de specie, &de indiuiduo: generat L. ui 1 et si in uiri vero de genere vel generibus, si
cie, & de indiui quo. dicatur enim generalissimum quidem de omnibus sub lepo
duis, genus autem, quod ante specialissimum est, de omnibus specialissimis,& indiuiduis, sollim autem species de omni bus indiuiduis. individuum autem dev-no solo particulari.
Declarabat supra porphyrius secundam spui Cori inuat, desinitionem per tres propositiones, quaru ter textus. tia erat ista, speciex neque de genere tibi prori mo, neque de superioribus pidicatur, nunc vult probare hanc tertiam propositionem ess veram, deinde vero vult declarare tertiam specim D tii sorext. definitionem: Diuiditor praesens textus in duas partes principales. In prima vult probare praeda'ctam tertiam des nitionem esse veram , eo quod Oportet, aut squa de aequis, ut risibile de homi εne, di hinni bile de equo praedicati; aut malo ra de minotibus, idest, superiora de interiorib ut Animal de homine; minora vera minime; id est inferiola verti desuperioribus minime piae dicantur, nam bene dicimus quiad homo eii Λ-mmal, non autem dicimus, quod Animal est homo. In secunda vero parte declarat, di explicat tertiam definitionem secundum commune opimnionem, dicens, quoci in albo te praedicamentali ubi sunt pridicata secundum superius. Ac inseri essentialiter ordinata, quanto est supcrius praedicatum, eo de pluribqs pridicatur, ubi minimuin praedicando de pluribus,est spcties speeia hab-nia, quae tantummodo de singularibus prsica tur. Maximum vero in pudicando eli penus ge neralis limum, quod de indiuiduis spetiebus speciali dimis, & subalternis piae dicatur; Indi induuautem de no solo, id est, de seipso pridicatur praedicatione in naturali. Et hse bene dixit Hl-
hertus Magnus traci . . t. 6. Aegialius, An L. An de D caietanus
f Uportet enim aut squa desquis pridicari. 4 Vesba textus Hic agit Porphyrius de pridicatione, padione
1plius pro potiti Oius,qus ut bene hic inquit in m ira monius, ex duabus vocibus coalescit, quarum subiecti inime te altera fungitur,altera veto p s
dicati, subiectum enim est illud. de quo sermo bahetur , prςdicatum vero est illud, quod de eo
dicitur, ut et bi gnitia. Socrates ambulat, subiicis ut Socrates de quo verba sani, pr sdicatur autem, ambulat, quod de eo enunciatui. 14 Hic aurum pit dicatio si prima sui diui ne Praesicatio- diuidatur. duplex est. videlicet. Naturalis. &iti natu talis, septimo Metaphysices commento holabilis. s. dicebat Aue troes . Pis dicatio Naturalis, id est, artis cialis de ordinata. Adhuc duplex est,una. - .
uidelicet. Quandρ pridicamur squa de squis,
id est patia de patibus secundum Ammonium, αΛlberium tractatu q. cap. 6. Aequalia de squalibus secundum Aegidium , Anto. Attit r. &Caietanum . vel conuertibile de conuertibilibus se cundum Paulum Venetum, di petrum Tatare istum rei omnia homo est iis bilis, di omne tisia
159쪽
hile est homo, dummodo verὶ, & non transuminrtiue sumatur ris bilei similiter omnis equus est hinnibilia,& omne hinni bile est equus , in talibus enim inquitAlbertus, subiectum est conuer sum praedicati. & ideo nec prgdieatum relinquit subiectum, nec subiectum relinquit praedicatum haec est pridieatio conuertibilium: Aut praedicantur maiora de minoribus, id est, superiora de inserioribus, vel communiora de minus communibus, ut inquit Paulus venetus. Ut verbi gratia, . species de indiuiduis, genera de speciebus, dicendo, foetates est homo, homo est animal, &lie gradatim usque ad genus generalissimum ascendendo, & hie praedicatio superioris de inferiori
Praeditatio duplex est, videlicer. Exercita, & s 3 nata, Signa oercita , & ta est, ut superilis praedicatur de intericiti, exeret.
Paxa quid is vero, ut Socrates est homo, uel homo est aiat,&c. in quibus plopositionibus pridieatu est de ratione subiecti, di ideo subiectum in setius nunquam relinquit praedicatum iu perius, quamuis prς dicatum possiit relinquere subiectum, cu nulla in serius sit de intrinseca ratione superioris, inferiora enim contingunt esse sub superioribus
Dublii l. . I posmet lex I. in odii quis dicat,Hae animis est homo, est .eta propositio, ergo inserius prae-ne . dicatur de superiori. Respondit ad hoe Albertus
ubi supra, V praedicatio ista non est per se, sed paecidens, aecidit enim Animali ut sit hoc animal quod est homo, vel hic homo: I n naturalis veta pridieatio, seu in artificialis & inordinata, etiaduplex est, una videlicet, quando pridieatur inserius de suo superiori, ves minora de maioribus, dice do animal est homo, homo est Socrates,&c. S ista dieitur innitu talis, metaphorich quia sicuti motus sursum est naturalis, igni, motus vero deorsum in naturalis seu violentus, ita, in serie prs dicamentali, quando superius pis dicatur de
inferiori,pridicitio est naturalis, ut homo est a. , nimii, quando veto fit descensus, et in natura. Iis, ut animal est homo; pridicat aeni in naturalia sunt pis dicata est entialia primi modi dicendi
per se, ut sunt, genus ad quod reducitur species,
praedicatio in naturalis est, quando praedicatur idem de eodem, id est de seipso, ut homo est ho .mo, animal est animal, quam praedicatione nu-
satoriam vocavit Auer. q. Metaph. co m. I.& Ita
Metaph.commento 8. de est in primo modo dicedi per se,&quid ditatiua vi opponitur ad praedib. cationem denominatiuam,vi est ista, homo est
albus, secundum Scotum, α bene. Quicquid dicat ille Zimara in sua tabula, qui in hoc Scoti merem non bene percepit, tot Averrois inutilibus
auctoritatibus illectus. Vt supta dirimus, di hieite tum dicere pro Nouiciorum capacitate non recusauimus.
Notaridum. - Λmpilua inc notet Novicius, quod triplo est pridicatio, videlicet. Nituralis seu de mitetiamturali, ut ho ino est an inrit, vel homo est risi. bilis i prs dicatio contingens, seu de pridicato contingenti, ut homo eli albus, quam praedicationem aliqui niste naturalem nuncupante pret-
dieatio remota, idest de pudicato, quod rem
uetur a natura subiecti, ut homo est lapis i S s pra etiam diectamus. quὁd quadruplex est predicatio. ptima quid ditativa formalis, secunda, de 3 - . nominatiua formalis , tertia idem icὰ identica; quarta, essentialis, vel si praedicatio exercita, vel signata. Amplius pridicatio duplex, videlicet, confusa, ut homo est aliqua substantia, α distiti. cta. ut homo est Animal, vel substantia animata sensibilis . Sed dubitabit Novicius, quando de. Dubitatio.
snitio pridieat ut de suo definito, est ne prs dicatio squalis de aequali ρ Respondeo quod sice Resp. Contra, quia tunc des nitio esset proprium, di si παnon definitio. Di eo quod desinitio pridieat ut v σῖ- eonvertibilitet de suo desinito.sie uti di propriu, sed diuerso modo, quia di s proprium pridie
tur conuertibiliter adaequale quoad eonvertibi litatem. non tamen adaequale quoad entitatem, definitio veto convertitur eum definito conuertibilitet. & seeundum entitatem, verbi gratia. In ista propositione. Omnis homo est risibilis, omisne tis bile est homo, proprium prςdicatur eo n- , vertibiliter, sed tis bile non indicat substantiam, essentiam, & entitatem hominis: sed definitio, puta, animal rationale, quicquid dicat Francincus de Matronis, ut alibi diximus, praedicatur conuertibiliter de homine, di declarat essentiam hominis, hine primo Topic. cap 4. habetur discrimen inter proprium, de desinitionem, quia proprium eompetat soli eni speciei, omni,& sem - 44i . . per, conuersim praedicat ut de te, idest, de subiecto, sed non indicat substantiam rei r Desinitio veris habet omnia haee, sed indicat substantiam rete Dabitabit secundo Nouicius, dicit porphy- Dublutio. r His, quod in seriora non praedicantur de superioribus r Contra, ista propositio est vera, Genus est species, Stainen lpecies est inferior generi .
Ad hoc te spondeo, qudd di s genus est species
uniuersalis, tamen non est species vi quid , sed ut modus, seu denominatiue, eo quod in se est genus, sed denominatur species respectu sui superioris, quod est uniuersale. Et quia tixtus iacilis est, & non oportet, smbrias dilatare, Di eo utilia lensus totius co verbo totum sensum litetaei quod in arbor. hv μ .gix praedicamentati, ubi sunt in sina, Media, & Ω- prema, semper superiora, ob maiorem continentiam, di maiorem adunationem, seu collecti nem, praedicantur de inferioribus. Vt sic homo qui est species specialismma, praedicatur de par ticularibus hominibus, ut de Socrate, di Plato. ne , Animal quod est superius ad hominem,pridieatur de homine, di particulatibus hominibus; Corpus animatum vero, quod est superius ad hominem, praedicatur de Animali, homine , di particularibus hominibus,cqurs, plau- iis, &alijs huiusmodi: Corpus autem de iam nibus his, S tandem de omnibus praeda catur 1uh- stantia , qui est gecius generalissimum, donee deueniamus ad eos, quad degeneratissimis pretis adicatur , quamuis aequi uoce inquit Porphyrius, & totum bene declarat Albestus, tractatu quatto , capite solo. Sed dubitabit quis, si nubitati. .
160쪽
Dubitatio . Res alio. verba textra Dubitati axespeas. Contra Respenso. Contra.
dum piae dicatur in serius de suo superiori dicen. do. V t Aial est homo, est pridicatio in naturalis qualis est illa propositio, in qua passo adaequata inferiori, pridicat ut de supeliora e Respondeo v cam omnis praedicatio verὰ naturalia sit, aut squalis de et quali in secundo modo dicetidi Pse, aut superioris de inferiori in primo modo dicendi per se; ut homo est Animal i . Poster. cu in ista Iropositione Animal est dis bile praedicetur panio in setioris de superiori, eadem est ratio subi
cti. & passionis subiecti quoad praedicationem , di se dico. st ista, Animal est risibile, est in naturalis. Sed dices quid dicendum est de ista, Ani. mal est rationale Respondeo u, quando differentia contrahens pridicatur de genere contrahibili, reducitur ad pridieationem in naturalem, licet hane pridicationem Scotus nuncupet praedieationem Armalem denominatiuam, di detin. telligi de Animali actu contracto, non autem potentia contrahi bili', seu de Animali indisserenter se habente in suo conceptu quidditatiuo,ad horidi illud Animal. Solum autem species de omnibus indiuiduisa Hie dubitare posset Novicius, contradictionis vitio porphrriu mordens id ictum est supra, Genus generalissimum praedicatur de omnibus inserioribus speciebus,ci indiuiduis specierum, modo vero inquit, v solum species praedicii de omnibus indiuiduis. Ergo in dictis eius est contradictio. Ad hoe te citi deo cum Aegidi ui sie
intelliguntur,&construuntur haec herba; qpossunt sacere duplicem sensum propter vatiam ac ceptionem illius dictionis, solum, nam aut potponi ex parte subiecti puta speciei, ut dicatur I Iu m .i. la species, aui ex parte praedicati qd sub intelligitur,puta,ly praedicatur. Et hoc modo si mittit in praesenti, quod specita pridicatur de omnibus indiuiduis solum, non autem speciebus, di indiuiduis simul, sicuti genus. Et hic me mento Nouiete illius tegulae supra politae, quod alius est ordo plerumq; scripturae, vel vocalis expressionis,& alius est ordo construetaonia, quam ego obseruans, semper literam construor Contra, dicit Porphyrius quod species pridicatur de pluribus differentibus numero solum. V t de sot- te,di Platone pridicatur homo, quasi sortes, de Plato differant numero solum. Λrguo sic, quaecunque disserunt solo accident unum potest de altero praedicati, ut patet, ergo si indiuidua disserunt solo numero, cum numerus lit accidens ex praedicamentis cap. de quantitate, sequeretur
quod unum individuum posset de altero praediis cari, dicendo sortes est Plato, quod salsum, cum a prima substantia nulla sit praedicatio ex praedi ea inentis cap. de substantia proprietate tertia. Ad hoc respondeo, qudd sortes, α plato distet ut in forma particulari, quae est signata, di indiuiduata,&numerata per materiam,de ideo Porphrrius dixit quὀd disset unt solo numero: Contra, Sol, di Luna sunt species, do non pia dicat ut ceptu tibus disserentibus numero. Respodit ad hoc Λegidius, quod licet actu pridicemur tantum de uno, aptitudine tamen prς dicatur de pluribus. impedimentum cur non actu praedicatur de pluribus est e, hoe, quia illa sol mas lis,oe
eupat totam materiam solis, di forma lunae tota materiam Lunae. Arguitur praeterea; dixit Poe-phrrius , species praedicatur solum de indiuiduis, non autem praedicatur de genere. Contra,
Arist. ptimo priorum vult, quod ad istam, homo est Animal, sequitur ista, Animal est homo, per conuersionem simplicitet, eu3 species praedic tur de genere. Respondeo,u ista sequitur ad illam non posterioris icὰ, sed prioristice, & sie n5 per se, sed per accidens. Contra, si antecedens est
verum, de consequens est verum, erga si antec denseti necessarium, de consequens erit necessa
rium, sed ista est necessaria, homo est Animal. Ergo de ista, Animal est homo. Ad hoc respondetur, quod bene dicitur, Animal est homo sed non per se, sed ista est per se, homo est Animal, de probatur quod ista non si per se, Animal est homo, primo quia I. Poster. propositiones per se non conuertuntur,& nti debet intelligi de conuersone prioristica, cum eonverso si passio AH postionis, sed non eonvertuntur in alias per se, sed ista est per se, homo est animal, ergo ista qui est sua etinuersa, non erit per se, Animal est homo. SecundZ per se infert de omni I Tostene sd si ista esset per se, animal est homo, tunc vale. ret ista eo sequentia, Animal est homo, erg4 omne Aial est homo, sed coliques est salsum , ergo de illud ex quo sequitur, videlicet, ut Aniurat est homo, si per se. Amplius ad illud, quod s an
tecedens est necessarium, et consequens erit necessimum, hoc negatur i eo quod ista est necessaria, gramma lactis cst homo, de tamen ad eam se quitur ilia non nec stiria, sed c cintingens homo
si grammaticus vi bene inquit Aegidius Romanus in s ne huius eapitis despccae. Arguitur pist ei ea, quo u species non praedicat ut de indiuiduis sic: incorruptibile non praedicator de corruptibili, sed indiuidua sunt cortutibilia, ct speetes est incorruptibilis, erga species non pridieatur de indiuiduis: Maior probatur. quia corruptibile, di incorruptibile sunt genere
diuersa, di contraria Io. Metaphr sic. t ex comm to 16. & contrariorum unum non praedicatur de alio eo nitario propter sormalem repugnanistiam, quam inter se habent: Minor pro batur, indiuiduasnt corruptibilia, di species incorru-tibilis ea 7. Metaphysices 33. di p. ergd. Ad
occum Scot. quaestione decimasexta. Respondeo, qudd species dupliciter potest considerari. uno modo videlicet, ut est in individuis, seu iasuppostis, alio modo secundum se, di suum esse quid ditatiuum, ptimo modo est corruptibialis, at secundo modo minime, sed vi sic est imeorruptibilis , ex hoc quὀd semper continuatur per successionem in diuersis indiuiduis in Sed contra hane responsionem arguo se , species
Physe Eeonsiderata prius habet esse in suppotatis,.& indiuiduis, quam consideretur secund si, se, ergo si in illo priori consideretur erit corruis
Ad aliud in spon Artuitur prae