장음표시 사용
71쪽
N. stentiale praesentiam intellectui prasent, sed obiicti ualii et per suam speciem intelligibilem.
Rhane opinion 3 habent substinere conceden. tis speci s inti nisibiles, ut sunt D Tho m. discotus cum discipulis eo tum, & se uniuersale realiter est in lingularibus, quibus dat nomen, de de sinitionem in de quibus sormaliter , &egentialiter pr ditatur, quod ei non competit respectu a. opiri.Petri intellectus Tertia Opinio est petri Nigri. q. as. Digri. sui clypei medians inter utramque, quae huic di .stinctioni innititur uniuersalia in duplici disses rentia reperiuntur. Rasdam enim sunt uniuersalia quorum singularia sunt praesentia intelle .ctui per realem eorum pr sentia a Mia vero sunt uniuersalia, quorum singularia non sie sunt presemia intellectui rTune prima eius concluso esth runiuersalia primo modo sumpta, per realem suam presentiam sunt in intellectu. v. g. species
Intellisibilis est quodda uniuei sale praedicabile de hac,& illa specie intelligibili, qui sunt in intellectu secundum realem praesentiam ergo speetes intelligibilis communiter sumpta,&vniuersalis, reali, es essentiali praesentia et i ptiesens intellectuit smiliter actus intelligendi qui praedicatur de hoc, di illo actu intelligendi, reali prs sentia
est prisens intellectui, sicuti particularis actus intelligendi: secunda eones usio, uniuersalia quorum singularia non sunt in intellectu,vi sunt lite
uniuersalia, uidelicet equus, lapis,&c. non sunt
per realem praesentiam in intellectu, sed in sui, singularibus cu quibus sunt essentialiter, & teais
liter eadem, Rhase eonestis o mihi placet. nee a D.Thoma, nee a Scoto distor det; & se omnia uniuersalia intention adia, de aliqua uniuersaliarcalia, per realem praesentiam sunt in intellectu ad quem habitudinem habent effectivitatis, de dependentiae; uniuersalia ue id realia non praesentia essentiali, sed obiectivali sunt initelleetua
Scotus autem a senten dist. 3.q a.de cognitione
abstractiva, di intuitiua loquens dixit, Uintuitiua cognitio est de obiecto pissenti: nihil se determinans de qua praesentialitate ipse loquatur, sed cum ponat speetes intelligibiles ab hae secunda conclusione no uidet ut discordare i ouod si
quςrat Novitilis ut rura uniuersale sit substan. DubItatici. tra, uel accidensqRespondeo D duplex est unIu et Respons sale, uidelicet reale seu pro prima intentione, ut animale & intentionale seu pro secunda intentione ut genus: utii uersale intentionale propriὰ loquendo nee substantia est, nee aeeidetis, cumens descendens seu diuisum in substantiam, &accidens si ens reale secluso opere collativo in tellectus. Si uer3 sumatur accidens pro omni eo
Mod alicui sormaliter aecidentaliter in existit, tune dici potest θ uniuersale intentionale est aetides, ut recte sentit Scotus uniuersale uero sub tectum intentioni,seu uniuersite reale, nec prae-
ei se est substatis, ecpricisὸ est accides,sed neu.trum positiu/, utrimque uero permissiue, cu aliis
quod uniuersale reale sit substatia,ut animal aliquod ueto accidens, ut color: di de prologo Porphr. ad laude Oipotentis Dei, hic sulticia i dicta.
CAPUT DE GENERE; Idetur autem neq; genus, neq; species simpliciter
dici. Genus enim dicitur& aliquorum quodammodo se habentisi ad Wnum aliquod, & ad se in . uicem collcctiod secundum quam fg nisi .catione Romanorum dicitur genus, ab unius scilicet habitudine dico aut e Ro
muli & multitudinis habentium aliquo
modo ad inuicem eam, quae ab illo est co .
gnatione, secundum diuisionem ab alijs generibus dictum .
Omans Vibis splendor aeternus , ae s desiis mus Aristotelis expositor D. Algidi ut columnar Altissi.
-- ct illustri simus Cardinali, Dominus 1 honias de V io Caietanus quos tandem sequutus uidet ut Magister Solus Hispanus, seca. put hoc ad prius dicta eontinuat: postquam Porphytius compleuit prohemium, nunc ponit tractatum, qui iti duas adhuc diuiditur partes, qua uis D.Caietanus eaput de Gene. & spe. unum s eiat caput, cum sint relati a. In prima traetat de ipsi quinque prs dicabilibus absolute i. seorsu.
de separatim ut inqiiit Ant. And. in secunda ue ro comparate ut inquit Aegidius, uel compara. tiue ut Anti And. in qua secunda parte coparat
Porpbyrius praedicabilia amettiando eorum conuenientias, ac discrepatias: inod si quis quirat, cur prius de genere incipit dissereri λ Ad hoc ea Dubitatio. Ammonio,&Boetio responder potest primo, Rςsponsi quia in pro hemiolprimo loco ponebat genus, quod species multas sub se continetr secundo,qnia ab illo est incipiendum quo ablato caetera auseruntur, modo ablato genere auseruntur species, di omnia qui coliquum ut ipsas species, iter. Poster. . 7 sgura sublata, aufertur triangulus primis, sed habere tres angulos aequales duobus rectis non primo, si gura enim genus est ad triangulum, quadrangulum, pentagonum, &c. Hic animaduertas. quod cum hic dubitatio puerilis sit, circa eam uda in facilibus si inbtias dilatans , in dissicilibus uero voce comprimo, Septe asserti eprehensa responsiones,& una sus ceret, sed quia in multi- cui rum. loquio quandoq; contingit errare,cu Arist.dicat
. physic. t. dc 3 . quis d ab uniuersalioribus est inchoandum; Cave ne dicas e genus est magis Caue,duis.
72쪽
uniuersale,qua reliqua quatuor uniuersalIa, sed dic q, est maius uniuersale, quia est pluribus e municabile tanquam plura sub se continens, ut bene di,it Scotus in suis praedicabilibus q. 8. ad cautia . vltimum: caue etiam ne dicas,'totum quod diuiditur in partes, est prius partibus, quia sicuti primum dictu in no sapiebat logicam, a pari hoe secundum non sapit plus sophiam: Nam primo Phys. eammen .et 8.& 2. physic. etiam ax oc primo de Anima coni. s. paries rei secundum disiis nitionem praeeedunt rem in esse: amplius paries sunt materia totius a. Physi. II.& I. Physico .66. sed materia pri cedit id euius est materia, cum aissetis prius disponat materiam, de postea indu eat , vel educat formam r amplius impet sectum . est prius persecto in uno,&eodem s. Metaphrsi. corum, ergo partes qiis habent rationem impersecti praecedunt totum quod est persectum, licuti est compositum particulare, quod solum est eos in rei veritate, seu persectum a. de Generat.
commen. 39. de I a. Metaphysicorum 27.amplius totum resultat ex unione partium, ergo prius u cavet Eum . niuntur partes, ergo sunt priores: tertio cauein ne dicas genus cst notius omnibus, quia hoc
non dicit Aristoteles cl. Topicorum loco 33. immo genus: disicilius habet cognosci: quarto enim physicorum, tex. 8. uolens Aristoteles desinite locum valdὰ laborat cite a genus illius, videlicet an si Moles, materia vel format sed ne nos iu studium in cotta dice do posuisse videamur; hie sint dicta ad exercendum ingenia audito tu rTt aetatus in duas partes diuiditur, & prima in quinque capita, & primum eaput de genere ad. huc in dii s partes diuiditur in prima diuidit genus, ut eligat de quo genere est loquuturus: in secunda ibi, tripliciter autem &c. eligit ut dis inniat genus logicum, quod ad praesens iacit negotium, sed ut praestitutum ordinem observemus, ad terminorum declarationem accedamus. v maia svidetur. JH ac verbnm videtur, triplieiter suam, id itis, mi solet ab Artitotele, inquit Aegidius Roma. leuet su- nus prim A, ut est expressi uuin apparentis, id est M. t. quod videtur,& non est, ut inquit 'ntonius An i dreas & sic sumitur sophist ce. ut in libris Elenis chorum. lib. I e. z. ibi, quonia autem qmbusdam magis opereptet tu in eli uideri sapientes , quam effe& non uideri,sophista enim est pecuniarum aucupator ab apparente sapientia,& non existente, di tunc includit negitionem eo ut illud quod
sie uidetur, non est, di sic dicimus qu3d syllogismus elenchus, seu sophistieus est, qui apparet syllogismus,non tamen est syllogismus:Vel qui consat ea Epositionibus quae uidelit verae, non tamen sunt verae,& ordinatur ad quinque mei has, qui sunt, redargutio, salsum, inopinabile, soleis cismus,& nugatio, & ideo apparens dicitur pri. mo Elenchorum capitulo quinto r smilitet auricaleum videtur aurum, di non est aurum , tu, Ma illud, exterminant facies suas ut appareant hominibus ieiunantes, & de hoc Aristoteles in capitulo de substantia proprietate tertia, ibi Omma autem substantia videi ut hocaliquid fgni.
sicare di non sinificat: seeund3 sumitur ly.uidetur, ut est expressuum s militudinis,ut in libro primo Topicor v. cap.octavo. probabile est, qgvidetur omnibus, aut pluribus. &c. & hoe videri opinatiuum est cii formidine de opposito . hinc primo Priorum cap primo, de primo Posteri
rum textu decim citertio, propositio dialecto ca.
siti probabilis est illa, qui accipit similiter, id est
indigerenter utranque contradictionis partem :tertio sumitur ly, videtur , ut est expressi uum M. M. ritatis.& idem est, ae ita sentite & simiter tenere , quod vocat videre Topicum Antonius Andreas. quo melius dixit Aegidius sed statim quet. Dubitatio. ret Nouilius, quo modo sumit ut ly, videtur, in
prasentirΛd hoc duplex est responsio, una est Alberti
Magni, tractatu tertio, eap primo, qudd stimi M0 se . tur primo modo,eo ouὀd 19 ae generis aeceptiones magis sunt in nou ta cOceptione, de cognitione, quam in rei natura di existentia. Altera responsio est Aegidii. Antoni3 An. An id. Andidicae.Caietani.& Ammonii , quod sumitur ter. And. Caieta. tio modo, id est demonstrative ut este, pressi. α Amm ij,
uum veritatis . cum quibus ego etiam sic dico, resp. Alberti. quia melius dixerunt, quam Albertus.
Genusa Hic terminus genus, dupliciter po- Genus duplites sumi, uno modo communissime, & se est ei et sum inrcommune ς' uiuocum ad genus demonstri ita ' ri uum, deliberativum, & iudiciale in Rhetori ea, ut inquit Isidorus libro a gihi mologiarum cap. & ad genus masculinum, simininum ,&c. in grammatica, ut inquit Alberius;pro qua re uidein anteptae dicamentis regula secunda , quς ibi dicemus,similiter ad genus politicum, & physicum seu naturale, ut est materia prima epud ph Ilosophum, in quo genere naturali communieat omnia generabilia, & corruptibilia, & se mate. ria prima dicitur genus, quia se uti genus contrahitur per differentias specificas, ita materia prima contrahitur per formas naturales, de idem dici potest de genere attributivo, seu attributionis, in quo eonueniunt omnia in aliqua scientia considerata . quo modo dicimus, quod ens est genus attributionis in Metaphysica, & Anima genus in libris de Anima . Alio modo iam itur, genus, proprie pro tertia acceptione generis, quod dicitur genus praedi ea mentale , in quo communicant plures speciei,& u pro secunda intentione sum a tur, est uni vocum ad D mnia
genera quibus supponuntur species, & hoe modo sumitur genus in praesentir ex quibus omnis bus significalia ipsius reneris , tria tantum posuit porphylius, duo quidem per accidens ad bonitatem doctrinae , uidelicet genus politicum,& naturale; alterum uero perie edi principali intentione, ut est genus logicum tertio modo sumptum, quod per analogiam ad aenus ei uile , de naturale cognoscitur, α hse quoad hunc terminum , genus; pro quo videndi sunt Atutot les,& Aue troes quinto Metaphysicorum , textu commento trigesimotettio, & tertio de Anisma , commento stato , ubi inquit Averro es.
73쪽
u, aliud est penus Vetum de xliud est genus the
nubitati . loti eum. Sed hic sorte dubitabit Nouri ius , cum plura sint generis signis cata, cur tria tantum po sponsio. suit Porph. Ad hoc resp. oecum genus a gignen do dicatu r.& gignitio duplix est, videlicet vera,&Metaphorica Sad gignitionem rcale tria Itu. runtur , scilicet gignens vi pater, in quo gignit
ut locus, de patria, de id quod gigni tui ut es ges, seu proles producta ideo haec tria signiscata gi-i gnitionis realis posuit hie Porphytitis: & quia non solum datur gignitio realis, sed etiam Metaphorica ideo datur aliud genus logicum quod suo modo est etiam principium suarum speciorum et Hinc collige quod genus politicum dici. tur a etsι νολκος , idest a ciuitate, & ideo seir politicum idem est quod genus ciuile ad legalem
iacultatem pertinens, seu ad iurispetitos quorum est Rempublicam, legibus pragmaticis, uel salutis tegere, quod ad philos phos non speetit, ut in prologo primi libri Physicorona confissus est Aue troes dicens, qu3d si nie, huius temporis , quia i communitate gentium uiles habentur, de principes existimant q, oli si sunt digni tegere ciuitatem , neque esse eorum secre tar j: de hoe modo sumendo genus dempta lite ra,v. idem est quod gens, seu genus ciuile: qudania, is , si iterum qu grai Nouitius, quot necessario requiruntur ad faciendum genus ciuile Ad hoe Responsio. ei respondeo, quod a s genus ciuile tria sunt ne
Ad genus c, cissata O requi lita. Q Orum primum est, mul
et, a 'Lis titudo seu collectio inutio tum: secundum est, desisti. ' cognatio , habitudo a Unitatis muliorum vitiusque sexus ad inuicem , id st ut in illa collectione multorum, sint Patres, Matres sorores,
Fcatres.Nepotes, de eorum proximi, & habitudo
omnium simul ad unum supremum principiua quo omnes descendunt, ac comuni descendentia procedunt, sicuti est Romulus respectu Ro-
. manorum, de mari , vel Marianus respectu Mirilianensi uin r temum quod requiritur est . ut
hec plurium si e se habentium colli etio, distinis ratur ab alia collectione per tale princ pium . t dixi qu8d requiritur multitudo, id est homirunum,di mulierum collectio, ut esse possit prolIs propaeatio quo tu in esse debet magnus uel mediocris numerus utriusq; sexus, ut patere potest in albo te agnitatis, tam in recto, quam i latere,
ut est gens Neapolitana qui dicitur genus Neapolitanorum . de gens Hispanica quae dicitur genus Hispanorum, pens Itala a Ioue iuxta illud Virgilii Mantuani Poetae primo Aeneidos , Italiam 'utro patriam ,& genus ab Ioue summor Hetacitiae ab Hercule decimo Metaphysico tu .
Gracia Giaeco, de Iones a lone quinto Metaphysicorum textu triges molertio. Dixi quod ad se. nus ciuile requiratur etiam eo gnatio, qua desciente totus lxercitiis X et sis Persarum Regia
non potest dici genus, cum milites illius sint di uersarum Familiatum. Nationum, di diuersa tum Regionum. Requiritur etiam ad genus ciuile duplex habitudo .seu duplex respectus. quo arum unus est inter eos qui ab uno descendunt
primo principio r alius vero est omnἱum smus ad tale principium sicuti ea emplum habetur intextu a Baetio positum de tente Romana a Romulo descendente: de hale sunt tria tenetis signiscata i porphyrio in hoc capite polita. simpliciter θ & quia aliqui dilatant f mbrias Verba trist. suas varia fguificata huius termini simpliciter a Tabula Z maraeqiis facit homines loqui, litera, s. pagina mihi 36 huc transserentes, ad ahio ra N a uitium eleuans. non hic sed in quadam digressione in eapitulo de differentia textu secundo , de simplicitate, de compostione; multa , de non mediocris momenti Diuina ope dice
Diei. a Tei minus hic multipliciter solet su- V tmi: de primo prout idem est quod pridieam: vn. Dici quinque de in anteptaedicamentis in secunda diuisione potest
dicebat Aristoteles, quod substantia secunda dia :eitur de subiecto. sed non est in subiecto, vi vet-bi gratia, homo dicitur desocrate vi de subiecto, non tamen est in illo ut in subiecto, se i polletit ase dici, hoc modo sumptum duplex est, videlicet diei de omni, de dici de nullo, di in cap. de sub istantia , omnia praeter primam substantiam aut sunt in illa ut accidetia aui dictitur de illa. ut sunt substantiae secundae. secundo sumitur,dici, pro ii loquela exprimi,ut cu dicimus de aliquo, qii Admuha de eci dicuntur. Terci A sumitur,dici pro ui ab aliquo denominari, sine denominatione i
itinseca, siue denominatione extrinse ear denominatio intrinseca est ut alias melius diximus. An subiectum dicitur tale a persectione, velentitate quam in se formaliter habet, qua denominatione ignis dicitur fle denominatur ealidus a G.
liditate sibi sol maliter inhaerenter denominatio Duplex denia vero extrinseca est quando subiectum dici ius ta mi, uiolea qualitate alteri in existenti, ut se paries dicitur .ideri a me denominatione extrinseca a visione quae non est in pariete, sed in oculo uidente. cum visio sit a ctio immanens per speciem sens- bilem stetiti de intelligere per speciem intelligibi lem. 3. de Anima tex. 6. de 38. de s Metaphrsicorum textu i . pro qua re videat Nouitius sc
tis a Franciscum de M tironis in quolibet is qxit-stione nona in initio. arto sumitu ridici apud iiiii Theologum, te se idem est quod produci, vi sic
intellige te notionale patris ad intra, quo tuam issentiam intelligit appellatur, dicere; hinc pater intelligendo tantum essentiam suam ut uolunt
Scotius. vel essentiam, de omnia alia secundum Thom istas. dicit verbum id est producit verbum seu filium .Quinio, dici; sumitur prout idem est, . ac assimatione pro se tri, ut se qui dicit aliquid non solum debet dicere, seu assit mare.sed nec ense est inductionem, uel demonstrationem asser re octauo Phrsicorum textu commento decimo
quinto, de quod dicere sit ast mare, de probare. N dici si a firmati, testis est Aristoteles primo
Post. Lai. ibi, nos autem dicimus neque omnem scientiam demonstrativam, flecsQuae ab illo est cognationem. J Nota quod Verba textri termini isti differunt, videlicet cognatio, ait ni.
74쪽
D. Iaeribus Gillii. V. Leonsulti A. Dubitatio. Ammonii Res alio. Dubitatio. Ammonii re sectis quod quadruplex t
etas,&emn sanguinitas Cognatio est propinquutas 'ridam.quae duplex est. scilicet spi ritualia. de legali, spithualis est propinquiras personarum exui saeramenti proueniens. & ttes habet species,uidelicet com p iternitatem, paternitatem , di fraternitatem ut 4. lib.sent. d. i. dicunt nost ra.
tes Theologi. Cognatio legalis est quaedam humana proximitas ex adoptione proueniens, quae adhue t tipita est, prima inter patrem adoptante.& prolem adoptat 1 n: secunda inter prole ad opistatam, & naturalem prolem adoptantis: tertia est quasi per modum ais nitatis inter uxorem filii adoptiui,& patrem adoptiuum, & inter filium adoptiuum,& uxorem patris adoptiui. Ais nitas vero, ous ideo tal: s dicit ut secundum Petrum de Palude. lib. quarto sententiarum distinctione quadragesima prima, quti prima, quia accedit ad sines, vel terminos est propinquitas persona .rum earnali copula ex consanguinitate proue. niens, di hoc sue per matrimonium, siue per simplicem sornicationem;&hoe modo sumpsit porphyrius, cum non omnes a Romulo descendentes per matrimonium descendant: consanguinitas uero est vinculam pet sonatum ab eodem stipite descendentium carnali propagatione con tractum, ut inquit Petrus de palude. quarto seu tentiarum . distilictione quadragesima prima , qui st. I. sed exacta. plenaq; horum contempla tio, logicae limites egredietis, ad .triusque iurisi consultos spinare videtur,inter quos consulti Dsmus qui deest, Illustris, de Excellens Dominus I Aco a v s Gallus Neapolitanus, in Florenti Dsmo studio Neapolitano, legalis cathedrae pri marius lectot aeutissimus sed hic dubitabit N uitius cur dixit, quodammodo Respondet Am monius, quod scite hane particulam adiecit porpb3rius, quia de si Hetaclids omnes descendunt ab Hercule , respe et a cuius habent unam totalem habitudinem remotam, non tamen habent unam,ec eandem propinquam:nam abi alio tum sunt Λui .liberi, uel stat res, verbi gratia,licet Um nes homines originem habeant ad Adamo, tam εpro nationum diuersitate, diuersae sunt familiae, diuers Aui,patre dic. Sed adhue quaeret Noui. tius, quam habitudinem intellisit porphyrius Respondet ad hoc idem Am monius, quod qua drupleχ est habitudo, uel affectio: prima ab alte, ut relatio prsceptoris ad illic pulum i seeunda isorte, uel i sortuna. ut domini ad seruum: tettia a delectu,seu dilectione, aut electione, ut amici ad amicum: quarta natura , ut patris ad silium:
de de hae hibitudine loquitur hic porphyrius . qus adhue triplex est prima est aequiparanti . &est habitudo multo tum latet se,quia se uti unus est pater unius .ita alius est filius alterius: secuda habitudo est suprapositionis, qui est principii productitii illius multitudinis ad ipsam multitudine metertia est habitudo suppolationis, seu insitioritatis . seu effectivitatis, de dependentis illorum multorum ad illud unum principium a quo descendui: Hse habitudo, uerbi gratia, est Romanorum ad RV mulum, ut Metius exemispi seat. Et hoe dicere volebat D iminus Caietanus per connectentem habitudinem. 'ua tim. nes de eadem familia inter se sunt coniuncta, ut fratres, sorores, nepotes. dec sinit ter. N conci .
ues, quorum alii iunt Rcctores . alii Constites. alis Milites, Artifices, dic. illi habent i se ab untipatre, isti vero conci ucs in una patria oriuntur. His igitur terminis explicatis, lueram se con
svidetur mihi pol plutio OG iis oti, b id est Grastructio
videtur mihi ex propita sententia, & omnibus b*;ςτη. rectὰ confidetantibus ; vel videtur, & ita est, ut inquit Antonius Andreas. Nique genus J id est genus communitet sumptum diei smplicister, I id est uniformitet, & uno modo, ut Amintonius Andreas. Albertus. N paulus venetus. vel anio Oed, ut Tata retus; sed multipliciter , id est, non uno modo, & aequi uoce, multiplicitate signiscatorum, non autem supposiorum, qua sunt tria. vi Tiberius Bononientis, i neque species 3 id est .idetur etiam, quod nee species dica tur uno modo, sed multipliciter, & sqnuoce, id est,quod dicatur dupliciterr quam multiplicita
tem ostendendo inquit genus enim dicitur, J id est primo modo dicitur genus s collectio,i id est
aggregatio,& coadunatii, si liquorum 3 id est hominum,& mulierum, Auorum, patrum . p. li rum,&c quodammodo se habentium 3.1. se respicientium quodammodo, quia non omnes ab eodem genere propinquo, &stipite descendunt Psamiliarum diu et state, ut inquit Ammon iust ad se inuleem I id est qui inuicem inter se mutuo reis serunt ut sub habitudine paternitati filiationis&e. s Ad unum aliquod J id est quasi ad princispium , ut inquit Antonius Andreas s seeundum quam significationem J . i. genetis primo modo impii dicit ut genus Romanorum I . i. geos Roamana dicitur getius, sab habitudine 3. i. respectas, ni usJ. i. principii producti uisdico aule Romu- id i. quod principi u dieitur Romulus a quo Romanorum, seu Romuleot si genus nomen & priaci pium sumpsi, ut inquit Paulus venetus, saemultitudinisJ .i. dicit u r genus ciuile primo mo do, collectia multitudini, habenti uitii id est hominum,& mulierum qui habent i aliouo mo doJ id est aliqualiter bam eognationem dest parentelare quae est ab illobi deii Romulo: vigonus Arabum est ab Arababam, ut inquit Aae ro ess secundum diuisonem ab aliis generibus dictumJid est se eundum quod per illam habitu dinem, quam habent Romani ad Romulum, do Arabes, ad Arababam,' diuiduntur uia genera ab aliis generibuod est genera eiu illa distinguuatur ad inuicem propter diuersa genera natur lia, quo modo multitudo Romano um diuria. est a multitudine Pisanorum . inquit Aegidiusvse igitur eoost ructa literata qua sic udum Scae
ris signiscatum ad plenum eum propriis plis ea plicauit porphyrius, ut totus totus, simul a Nouitio percipiatur, mole solito talis eximo tota Hiciatur conclusi o.
75쪽
Vnde semen seeu q3 requiritur cognatio, id est vis ni patres, , A. ut Aui, fratres, &e. tertio requiritur vi illa collectio distinguat ut ab alia collectione propter distin .cta principia productiva Vide ergo quod si hiepraenotasset non se dubitasset. se ut ex opposito
nos prςnotauim iis, nec conse' uenter, nisi Occa
sonaliter se dubitauimus. Et boe. quia loquendum est ut plures, lemiendum vero est ut pau
Dubitalla 4. Dubiratur quarto, & probatur ιν malὸ dixerit porphy. genus diei multipliciteri Nullum uni
vocum dieitur multipliciter ex antepraedicametis cap. primo. sed genus est uni vocum. cum sit uniueriale proprie dictum, ergo genus noci dici- Res ata . tur multiplieiter. Respondeo, p genus duplici. ter potest sumi vi ex supradictis patet, uno modo .l est quid commune ad genus ciuile, naturale,&log.cum,de alia signis ea tar alio modo sumi turgeaus pro genere logico, quod est genus te tio modo dictum euii supponitur species: tune
dico, P & si genus hoc tertio modo sumptii noest multiplex et qui uoeum, sed uni vocum, tamen genus primo modo sumptum. i. communiter. drmultipliciter, & est aequivocum ad plura genera,& hoc modo su init genus P ,rphyrius in prς Contra repli senti . Contra, di probo quod genus secundo
modo sumptum est aequiuo eum. se r genus prae dicatur de genere generalissimo.& sub lterno,
Respotiso. ergo aequivoce. Respondeo. p analogice. Con-Con ra. tra, genus praeditatur de decem generibus generali lirnis quorum unum non eli sub altero, er- Responso. go aequi uocE. Respondeo. genera generali si madupliciter possunt sumi, uno modo suadam ea taliter, ideli pro prima in te iratae, alio m do sor. . maliter pro secunda intentione. tune dico quod genus praedi eat ut de decem generibus gera etain
i illimis prima modo sumptis, die nominat luci ae
qui voce; sicuti nota verare praedi eatur de verare;de getieribus vero scirinaliter sumptisti pro secunda intentione, genus p sdieatur uni uoce, si
evus petius de suis inferioribus.
et i ta ,. Dicitur autem & aliter rursus genus, quod est uniuscuiusq; generationis principium: vel ab eo qui genuit, vel ab eo loco in quo quis genitus est. Sic enim Ore stem quidem dicimus a Tantalo habere genus, Hylum autem ab Hercule, & rum
sus Pindarum quidem Thebanum esse
genere, Platone vero Atheniensem. etenim patria principi u quodda est uniunculusque generationis quemadmodum di pater. Haec autem videtur promptissima esse signiscatio. Romani enim dicun/tur , qui ex genere deseendunt Romuli,& Cecropidae, qui a Cecrope, & horum proximi. Et prius quidem appellatum est
genus uniuscuiusque generationis princ pium dehinc etiam & multitudo eo tu, qui sunt ab uno principio , ut a Romulor quam diuidentes &ab aliis separantes, dicebamus omnem illam collectionem
Continuatur hie textus ad praecedentem eum Cciinuatio
Aegidio. Antonio Andrea, & Caletano h c moiado. Declarato primo sgnas cato generis με dicebatur genus politicum seu ciuile perti ena ad iurisperatos potius, quam ad logicum Nune utili declarare seeundum significatum generis, quod dicitur genus naturale pertinens ad philosopha naturalem, seu physic. Et tota litera diuiditur in Diuiam tres partes principales. In prima ibi, dicitur autealiter,&e ponit secundum modum generis . 'dest principium generationis. siti est principium generans, ut pater, siue id in quo quis genti' est, ut locus seu patria. In secunda parte, ibi r se enim Orestem &c. exponit quod dixerat per excpsa, Nde utroq; i. de patre,& loco, Porph dat duo exeapla : primum de patre. Orestet habet genus a Tantalo patre suo. & Hiius ab Hercule: Dat etiaeaepta de loeo. st Pi in datus dieitur Thebanus uenere, quia natus est Thebis,de Plato est Atheni sis quia natus est Athenis r hine infert, v patria est principium generationis uniuscuiusq; que-
admodum &pater: In tertia vero parte. ibi: Haec autem videtur. Comparat hunc secundum modum genetis ad primum dicens, O haec secundasqniscatio generis pro principio generationis
est promptissima. i.propriistiana, magis principa lis, magis ustata.& persectior quam prima, ut dixerunt Aegidius, di Ant. And. vel oroprii clima, &prior ordine naturae. & Ordine appellationis. ut inquit D Caietanus. v autem genus naturale potius, quam ei vile debeat diei genus, probat hoc dupliciter Porph primo, quia genus primo mo- Genus natudo dictum. i. politicum causa tui. Ad denominaii 22 μ' .a genere secundo modo dicto. i. naturali. ut He -d Itaraclids descendunt,& denominantur ab Here te,& hoe dupliciter probatur primo ab Ant. An. sic. propter quod unumquodque,&illud magis. sed primus modus ur genus propter secundum, ergo secundus est magi se ab Aegidio vero sic ,γbatur. Quandocuque aliqua proprietas couenit aliquibus duobus.vat tanquam causs. & reliquo taliquam affectui principalitis inest causae quam effectu sed ieeunda significatio en eausa primae, nam principium generationis est caulaeollectionis, ergo genus principalius ineu secundae signiscationi, quam primae. Secundo principali inter probatur ep genus naturale sit magis principaliter genus. quia genus secudo modo sumptu, est eo stitutivum, di distinctivum generis primo
modo dicti. na collectio ludio tu hec origine. Ndistinctionem ab alijs gentibus υ Iuda. di collectio Romanorum N Romulu r α haec quoad
continuationem. intentionem,& divisionem textus: nunc veto ad terminorum explicatione accedamus.
76쪽
Generatio Nenerationia principi u. 4 Generatio duplex est, idelicet, Aeterna,& Temporalis: Generatio vi)-s ditetna est . qua pater in Diuinis producit ab α
temo verbum, i situm sibi eoae cinum, proue hi tum 8. nondum erant aby di ego concepta eram,ante colles ego parturiebar. Aha is generatio temporalis, quae est exitus ab cuius quod prius erat in potentia ad actum 3. Pnyscorumco m. I s. vel eli transmutatio totius in totu nullo sensibili remanente primo dc Cenerat. to. 3. Quae adhue duplex est . Metaphrs. 28.vid cet. Simpliciter.i. substantialis quida penelai ut substantia, ut homo, equus, planta.&c. Et secundum uid .i occidentalis quando terminatur ad acci ens primo Physis eorum tex.61. quinto Phys
mento με Ceneratio simpliciter seu substantia. iis adhuc duplex est. a. de Amma. f., idclicet co- iuncta di disiuncta coli iuncta, ut quando generatur aliqua pars corporis viventis,& sccoue sic nutrimenti in substantiam rei alitae, dicitur generatio eneratio disiuncta est,quando genitum separatur a gignente,& hse duplo et est, videlicet a qui uoca,& vniu Oca: uni uoca generatio. I.Met.est. An generans & genitu sunt eiusde speciei speciali minae, ut sic g ne ratio qua equus generat equum,dicitur uni voca, quia equus gen raris, S equus genitus sunt uti iunca unium ea tar pectu Ipeciei equitiae, qυς est uni vocum vni. uocans teipe ct u illorum e Generatio vero sqiii-.uoca est, quand 'generans, di genitum sunt diueris species, ut est generati Q corum quae fiunt ex putrefactione, ut sunt vermes producti ex eane mortuo, quorum genetatio I s substantiali, est,aequivoca tamen dicitur, cum sol generans, di vermis genitus. diu et aestit speciei, eo sol corpus eη inanimatum iii corruptibile. I Coeli, vermis ver4 est corpus animatum corruptibile, di hic qui uoca: Vel uni uoca,quincuplex est secti dum Frao cistum de Mait otiis in conflatu libro Generatio I. dist. 3 . q. 6. Prima dicitur generatio quae est si uincup: mtiIpio sciens, Δ oescietis, sicuti est generation iis, motus,ct omnium succin uorti, ut patet demo. tu tam coeli, quam horum in seriorum,qui est in continuo suxu. Secunda generatio est rei scies di non desciens. vi in aggeneratione accidentis permanentis ubi per aliquod tempus permanetti non corrumpitur, ut patet de caliditate caus ta a motu deambulationis. Tertia generatio est nec proficiens nee dc sciens, sed raptim transies,
sicuti est penetatio radii a sole, qui per instans recedit. in arta generatio est per quam aliquid seneratur iti instanti quod non raptim transi, ed permanet, sculi est generatio nimi su
stantialis, quae permanet, non autem generatio
eo quὰd forma te manet in sacto esse. Spenera- tio habet essetamum in sera. idest tamdiu,qu Hiu res generatur, seu ea in seri, di generari . Quinta est generatio qui est permanens,& non dc sacre is sicut prima, nee proseiens sicut secunda, instantanea contra tertiam, non raptim transens scuti quatia, & haec est generatio actus in-
telligendi ab intellectu possibili elieItus, non aut
ab intellectu agente ut uoluit Franc. de Matro. nis, Petrus' i per in suo clypeo.& Ioannes de lana uno. od si quaerat . quia in quo differunt Dubitatio. enerat D squi uoca.& vni uocap Respondeo in Responso. oc , quod in generatione uni uoca concurrunt duae caus scilicet particularis muti ca,ti viri uel salis qui uocar Hinc securido Physicorum t. 26.
die bat philosophus. quod Sol. N Homo generat hominem, sol ut eaus aequivoca, uniuersa lis.& remota r Homo vero ut eausa uni uoca particularis, & propinqua e in generatione veto ae qui uoca eo ne urrit tantum causa uniarersalis re
mota disponens materiam, S introducens formam , ut patet de generatione illorum anima. lium, quae non pet propagationem, sed ex putri materia sunt, ut sunt quaedam Ranae, Anguillae, vermes.&c Hinc patet error Avicennae dicentis, I ho etiam potest ex nutri materia seri,ut suam magnis eiret Colchodeam, quem meri id secundo Metaphys .commento I s. reprehendit Auer-roes hic vero loquitur Porphyrius de Generatione, non pro mutatione . sed pro multitudines ne rata, sicut solemus dicere. v aliqua D milia est bona generatio,& q, alia est in la generatio iuxta illud, generatio praua. N adultera, ut dicit Paulus Venetus,cuius triplex est principium, talicet productivum principale,ut pater, conseruatiuum ut patria.& coadiuuatiuum ut locus,qua-uia loeum eum patria confundant abi. .
prinespiuma Nota etiam de prin pio, quὁd principium prima sui diuisone, si uiditur in prin rcipium complexum quod dicitur principium eognitionis, seu in eognoscendo, & principium incomplexum quod dicitur principium in ea usando. seu essendo i principium complexum in
cognostendo duplex est, aut videlicet primum , ut de quolibet est verum asst mare vel negare, primo Posteriorum textu a. Aut non primum, vi omne totum est maius sua parte: principium incomplexum in essendo, duplex est , videlicet. aut primum aut non primum: Principium incoplexum primum, aut est in genere causs eis cientis.& est Deus a quo coelum, & tota natura de pendet i et Metaphys eorum. tex. I 8. Aut in genere causae materialis. N est materia prima, quae non est Deus in male dixit David de Dinando apud Sanctum Thoma prima parte, quaestione 3 inrticulo octavo, di male etiam sensi Alexander Epicurus apud Achillinum ptimo Psysco rum text. 83. Aut est principium incomplexum non primum & hoc duplex, aut videlicet materiale, & corporale,& se est coelum,aut spirituale& se sunt intelligentis formae as stentes, & m ttices orbium,qus nec per se, nec per accides mouentur admotum orbium ex s.Tho m. p. p. q. I.
A tantalo J tantalus ille est, i Uenti sinu, Vel text. Poeta auarum a s milat dicens: Tantalus alabris sitiens sugientia captat sumina:quid rides mutato nomine de te fabula narratur . Thebanu esse Veiba texi genere . a Hec sunt duo nomina Ciuitatiun ,vel
77쪽
Prouinciarum,qu bus saepe utitur Aristoteles in tradendis exemplis,sic tertio physi. tex. a I.&Ioannes Grammaticus I Post e. tex. i. dicebant;
idem motus dicitur actio, & passio.Sicuti eadem via est ab Athenia ad Thebas,&i Thebis ad Athenas . Similiter se habent Doctrina, di Disciplis verba tot'. na,&c. platonemJ plato est quem semper Arbstoteli praesert Cicero, praeeitu ὀ in Tusculanis
quaestionibus Tusc. . ibi, Aristoteles longe omisverba texi . nibus Platonem semper excipio θ praestans, &ingenio, di diligentia, cum quatuor illa genera, principiorum esset complexus, &e. quem Plato. cem et O. annis in Academi audiuit Aristot les,qui etiam in moralibus per tres annos socratem habuit praeceptorem, de quo 1. Metaph. tex. m. s.&apud Auerroem in prologo Pli1scoruhabetur, socrates circa moralia negociat' est,& de tota natura .i.de speculatione naturali ii ni.
hil dixit, qui Socrates Magistru habuit Arctae laue Et ideo in Ethicis dicebat Arist. a mic Socrates, amicus Plato sanctu tamen est pis honorare vexestate ι'. litatem: quemadmodum, & pater J ista parti cula dissicultatem facit, an vere patria sit principium generationis, scuti& patet ρDe qua re estre priueipia una opinio Aegi dij Romani dicentis ui sie,& ratenetationis cio eius est, quis in quibusdam partibus . ti rei opis, Aegi gionibus generantur quaedam animalia qua no
Similiter quid a m plantat in aliquibus locis generantur S non in aliis,quod effcit patria siue locus Alia opinio est quorundam apud eundem di. in. Moti Aesidium, quam sequutus est Scotus quςst. I
d itide Tiberius Bononiens s c. a. super porphy.
novit . 'ri opinionis Auetroisa isti enim dicunt,u, hoc adverbium,quemadmodum, no tinportat plenam similitudine, quia pater est principium effectivum, intrinsecum, di per se iplius
generationis, patria vero est principium conseris uatiuum extrinsecum. & per accidens, sed ιν locus sit principium effectivum dicit etiamScotus initi cum Aegidio:&iuditio m ho melior est Scoti sendi lior . tentia quae in hoc consistit, patria est principium generationis quemadmodum & pater,si attendatur similitudo quoad genus causae est cietis. & in hoc ab Aegidio non discrepat Scotus , non tamen patria est principium sicuti, S paters atteditur modus cauisquia pater est eausa eL
sciens per se,locus vero causa per accidens. i. coadiuuans ad generationem, di conseruans rem genitam . & in hoe discrepat Seotus ab Aegidio. Hoe idem cum Scoto dixit Tiberius Bimoni en-Veiba tot'. sis Averroista. s Et Cecropidae qui a Cecropea Cecropidonem en hoc est patronimicum apud Grammaticos, eos significans qui a Cecrope geNotandii ex nitore distendunt. Sed hie notabis de mente Λ- u uicenna libro primo suae Logicae, isti duo modi genetis, ut sunt genus ciuile,& genus naturale. non solum repetiuntur in naturalibus, sed et
ad altisci alia possum extendit dic ut ut enim Collatii omnes illi, qui sunt de collectione Coria tiorum descendentium in genete atti scia ab aliquo, qui excellebat in tali arte mechanica: sicuti alia sabes dieuntur tubaloitae. vel tubalistae a Tu Nora edi Abalcaim,vel tubal,qui fabrorum vel sibilem arte di i inuenit. Et Mu sici dico mu e 'ihagorici a 'ibi Q tot . gora qui persecit artem Muticam : LN uti discunt ut Calepst si quodam Calepso 'ni floruit
in arte nautica Alberto teste, vel a Naulica qui in arte nautica soluit vi inquit Paulus Venetus r terminis igitur etiplicatis literam se con
Dicitur autem aliterJ.i. alio,&seelindo nam Constri: dos rursus J .i. iterum s genusJ a. comm uolt et i νς sumptum quod est princ pium sta erationis v niuscuiusque J, i. dicitur genus lecundo modo,
principium incomplixum effectiuum s generationi H i. multitudinis generata, uniuscuiusque
rei geniis Vel ab eo qui genuitJ.i.a patre ut principio a litio per se vel ab eo loeo in quo quia genitus es J .i .vel a loco. qui dicitur genus, & principium c flectivum per accidens: unde dans exe-plum degenere in titu perse,inquit I sc Ut Hem quidem silium dicimus haberer . i. trahereidi ducere laenus . i. originem. & generationem suam i Tanta loci . i. patre suo qui vocabatur Tatalus Hilum autem ab Hercti trici. st etiam di
cimus, Hilum habere genus. & dependet iam ab . . Hercule. Dans postea exemplum de loeo inquit: Et rursumJ. i. iterum exemplis cantes de patria, vel loco, non sumendo locum pro loco ait quato ed pici loto communi, scilicet pro villa, Ciuitate .5 Regno, ut inquit Burieus, dicimus spin- datum quidem Thebanum esse gener .i. Pindarum pricum esse de genere Thebanorum. seu natum esse Thebis. Platonem vero Atheni elimJ.Lsc etiam a simili dicimus platonem esse de genere Atheniensium, quia natus est Athenis, a progenitoribus A theniensibus proereatus, seu genitus: setenim patria est quoddam principiuma. i. patria, seu locus est principium effectivum,qua uis per accidetis generationis uniuscuiusque rei
gentis squemadmodum N patec . i. sculi di pater , quod est principium per se, ut Scotus dicit cotra Aegi diu unde copalatis h e duo signis eata inquit. Hsc autem videtur esse promptiis masgniticatiou.i. hsc seeunda tigniscatio generis
progenere naturali, videtur mihi Porphyrio, ense magis communis, S usitata signiscatio generis.quam pruna significatio,vt Caietanus, Aegis dius, & Art.Λnd. dic ut tint,mani enim dic uiuo talli dicunt ut,& ncautiantur Romani squidescendunt ex genere RomuliJ. i. originem trabuta Romulo priscipio, S patre Romanorum s Et Cecropidi quia Cecropc. L&Cccropide dicu-tur homines.' Mulieres descendentes a Cret
regenitore I Et botu proximi J. i. & illi qui sunt
secundum lineam eiusdem consanguinitatis, ut
inquiunt Albertus, di Paulus venetus: sic Ot stes habet genus a Tantalo proauo Hilus vera
ab Hercule, sicuti ab attauo iuxta illud Horatis M scena saltaui sed iis regibus,& Et prius quidem est appellatum genusJ.i. prius quidem s
eundum ordinem naturi vi dicit Caietanus, dictum in genus principium per se generationas, unius
78쪽
uniusculusque collectionis multorum, qui δε-ciunt penus ciuile. De hinc etiam .i .ab hoc gerere . quod est principium generaturais I Et multitu lo eorum qui sunt ab uno principio J .i. dependet,& denominatur genus, multitudo,& collectio eorum . i. Marium,& seminarum,qui sunt ab uno. i. productivo svi a Romulo J. i. vi v. g. estrens Romana,quae descendit a Romulo, qui suit caput,&principium Romanorum. Quam quidem l . i. gentem Romanam i Diuidentes, de ab aliis scparantesJ . i. nos distinguentes, di segregantes ab alii x gentibus, Dicebamus omnem illam
collectionem Romanorum, genus Romanorus. i. nos separamus genus Romanorum a genere
Pisanorum , quia gens Romana habet originem a Romulo, Λ Gens Pisana ab alio, sicut gens Cenuensum a Iano r se igitur eonstructa litera, talis ex ea colligitur.
Pater per se, o locus per accidens. sunt princi-pJam sis a stim enerationis generis ciuilis , o ordine natura pater ioco es prius genus.
SED contra hanc eoncharguitur primo Ad
productionem prolis, concurrit etiam Mater, ergo male porphyrius posuit solum patrem. Ad hoe solet communiter responderi a quolibet etiam leuiter Logica tincto. v pater est nobilior matre N concurrit acti ire ad genera icine. M ter verὰ passisi ξ. de ideo porphyrius posuit patietantum , de non Matrem loques de principio a. Oluci generationis. Hane respon sumem vulgatam, valde phaleratam.& inuitibus auctoritatiabus munitam affert quidam Λ uerro citis a. Ego vero more solito paucis, Eo lueci plenis verbis re istam persi tingens dic :Q de hac re triplex ex at Doctorum opinio: Pi ima est Auic. de Averrois T. Naphysco m. ra. Alberti Magni is . libro fle
Thomis arsi;& Aristotelis IM et a physicis , qui
omnes dicunt, ut Mater concurrit passue ad generationem subministrando materiam, pater vero active,&quia Porphyrius loquitur de ptin. cipio incomplexo activo per se generatiotiis, de tale principita est solus pater,& non Mater, ideo solum patrem posuit porphrrius, hanc opini nem delendendo valde angitur Caietanus, Ac v.
trum Scoti argumenta soluerit, adhuc sub iudice lis est. secunda opin Io est Galeni in si bro de spermate, di formatione scelus, quem secuti sun Scotus 3.sent dist. q. quaest. vnica de ibidem Gabr. silua Scoti assecla, Ant. Λnd. 8.Metaph. quaeli. r. dctota subtilis schola; O Mater active: concurrit ad generationem quemadmodum dc pater,porphyrius tamen non posuit Matrem, quia sussciebat nominare patrem latum qui est nobilior matte.
OpLAthil Tertia opinio, qua sequor, inter istas media, est
An mater a reue conoartat ad sene rationem. LOpi. Auic.
pinionem ni discasse videtur dicens, D in spe mate, vel semine, tam viri, quam mulieri . sunt duplices partes, quaedam , id clieet Stibtiles, &spirituosae, oua da vero trossores, & tet restres, de si e partes subtiles seminis feminei active eo euirunt re pictu partiti terrestrium seminis virilis, partes vel 4 subtiles seminis viri active concurrunt respectu pallium nroiso tu seminit Matris: simpliciter tamen loquendo dicendum est, D pater cocurrit active ad generatione. & ideo quia denominatio si a potiori. Porphyrius nominauit patrem,&non matrem. Et ita soluta est hae dubitatio de materia crassa, cuius rei alii minus ingenio eleuati praxim habent de actu exercitum, nobis vero Dei benescio actus signatus,& Theotia ira est derelicta. Quarta opi est Gratiadei, & pauli Veneti, secundum quos quaestio non habet locum, quia per illam patitulam ab eo qui penuit 3 porphyrius intelleΨit patrem, re
Matrem, ii quia pater concurrit actiuὰvtaci de forma. mater ver3 passi ue ut Materia.& potentia, de unu Quodq; magis denominatur ab actu, quam a potentia a. phrs.lex. ra. ideo Porphyrius exemplificauit de patre.& non de matre.Sed opinio haec quoad radicem reducitur ad prima opinionem, quaestione remanete tantum quoad exemplum, cur potius ineptis cauit de patre. de se redit quaestio principalis, de opinionem hanc sateor mihi non displicere. secundo arguit ut contra pridictam conclus probando locus non est principi u generatimnia se . Locus non est principium generationis. ergo neque quemadmodum de pater. Antecedes probatur, quia locus η. Physi.tex.41. est quantitas quae non est de genere activorum, S clari ut dixit Auer η physic .co m. I I. plocus no est eausa Apens .sicut nec generabilis S physe. co m. I s. eonsequentia probatur. quia pater est prine i- pium activum per se, sed locus non est principium activum, ergo nee principium activum per se,ut pater. Pro solutione istius argumeti est Respisso. notandum, q, aliud est querere de loco, an stprincipium generationis, de aliud est quaerere, an est principium quemadmodum de pater λ De primo dico, O loeus dupliciter potest considerari secundum v, in eo duo reperiuntur, scilicet
natura qualitativa, v. g. temperies in suxa a eo se poribus coelestibus de natura quantitativa, pu-
ta, superscies secundum quam habet continerelociuum, dc illi commensurari, de se dicendum est. Giloeus quoad naturam qualitativam , est principium effectivum coadiuuatiuum generaritionis, quod patet inquit Anti Andreas de Leonibus. qui nascuntur non in omni climate ; de
de quibusdam plantis quae in uno loco fructiscant. At non in alio. sic Virgilius dicebat te si petis illic veniunt felicius uuae,v. g. in Apulia segetes. in Arbustis vero prope nostrum Vesuuisi optimum vinum. Et paulo infra. India mittat ebur molles sua thura sabes deci quam diuersi tem causat diuersarum regionum diuersa tem is
79쪽
peries ex illapsu corporum supercoelestium ea uis sata, hine loannes Anglicus. & Mi utilius dic ut, in scotia maiori quae Hibernia dicitur . ui uere non possunt animalia venenosa. & ν ista animalia non repertu tur in Aoglia videlicet, Bunsali , lacerti,scorpiones, de cimices, quae animalia in Italia reperi utur, inut Mauritius. Et ideo argumentu,&auctoritates Pted ut de loco su m-pto quoad naturam quantitatiuam. seu ratione
ruantitatis ut est si persei es, non autem quoad lapsum , ct insusum corporum coelestium in diuersa loca diuersimode influentium. Quoad secundum ver3, an locus sit principium quem admodum & pater: Dictum est supra ex Seoto,&Tiberio Bacillerio contra Aegidium Romanum. P locus, & pater eoueniunt in genere causandi, videlicet essectiu non aute in modo ea usandi, quia pater per se, loeus vero per accidens st princinium, quod benὰ etiam declarat Ant. Andreas . ni ne solutionem erili Iou, locus dupliciter potest sumi, unci modo pro superscie eorporis continentis rem locata .de se non est prin. cipium estectivum generationis, nec per se. nee per accidetis; alio modo accipitur locus pro aggregato ea illa lupet se te. 3e qualitatibus seu insuentiis a coelestibus corporibus causatis, & se est principium per accidens co adluitans ad senerationem ut dicunt se tus.& Ant. Andreas: sed hie dubitabit ingeniosus Nouitius quaerens , possunt ne Materia . εἰ Forma dies genui se .cundo modo. i genus naturalia Respondeo nia; Contra, Materia,N Forma sunt substantiae a. de anima tex 2. & principia intrinseca rerum natu talium t. Physic. ergo Dici possunt genus natura Ie Ad hoc Respondeo. O genus a modo dicitur principilam a cituum propter activitatem Iua habet Hua passum , eo ui actus activorum heri debent in patiete bene disposito a. de anima tex. Modo Materia est principium passi uu I. coeli co m. II. de 8. Metaph. t a. Contra, Materia est
priori pium, principii autem est principiare qd
est agere, ergo materia est principium acti uuin Respondeo D verum est , Materiam esse principium, non quidem principium activum .sed pastitium.quia seu ti datur unum cuius est Oia sacere quod est plines pium activum; ita datur unucuius est omnia seri quod est pi incipium palis-uum Tertio de ala tex. I 8 Nu, Materia si prin.
men. α. similiter nec forma dies potest genus smeundo modo,'nia actiones sunt suppositorum, forma enim est snis generationisnactio est sanis sormae, ut quo,di non ut quod a. phys. 24. S . &η. c t aa. Tertio arguitur eontra pridictam coneL SI s locus esset principium generationis, tunc tempus etiam, quia utrumque est mensura extrinse. ea rerum qu n temtore alicubi sunt sed conis sequentia est salsa, cum tempus oppostam h
beat dispositionem,uidelicet, 'uia est causa cor ruptionis 4.Phrstra It . ubi dicitur ut tempore omnla tabescunt. ergo locus non est principiugenerario nix. Ad hae responde uri Seo o. es Responso Anc And. quaest .i 3.l tempus non per se coadiuuat ad peneiationem, nee saluat generatum, sed magis est per se causa corruptionis, eo ut lepus
iacit distare te a dispositione in qua prius fuit,
tempus enim qi od i st mensura rerum quae incipiunt G ti desinunt iii , in tantum causat cor ruptionem in illis. in quantum duratio rei faciti piam elon pari i suo principio ii, quo incepit esse, Nappri pinquare id foem in quo desiit et elisse, di ideo omnia entia composita ex materia, cisorma tabescunt. ει corrumpuntur in tempore dixit Aristoteli s di sic licet g oneratio sit in tem pore, non tamen illi ut principium effecti uti est tempus. quod bene est causa corruptionis,senisti obliuionis η physi. a tr. Et quia tempus, & H . ta xniu leuiusq; habet periodum a. de gen. co m. q. D citur e tim tempus eausa corruptionis, quia non potest semper, seu toto decuri u teporis res eorruptibilia suo eo ratio resistere, euitis restitit in ptinet pio pugnae, distiet tandem ius ne, est enim tempus causa senii propter depe ditioni ni. S d. minutione humidi radicatisques in senectute, via dein senibus materia naturaliter appetit nouam forniam, di sentu est dispositio ad illam scit imam. est etiam causa obliuionia. ' γquia scuti temporis longitudo nec si laeti incon'p'chensione veritatis 2. Metaph. com I. ita etiam tempus causat obliuione, aut propter paruum exercitium, aut propter memoriae defatiga . tionem circa alia, quorum s militudines de nitio memoriae imprimuntur, quibus aduenienti bus aliorum s militudines delentur. cum unius eorruptio alterius sit generatio si dixit Arist. r. de gen. tex. II. Nig. licet hoe vete sit in substa tiis, ut eom. et O. ibidem dixit Auertoea. Sed in. Instantia.
stabit Nouitius, si locus est principium generationis, cur non etiam tempus' Ad hoe Respondeo, quia principiti generationis debet esse quale, cuiusmodi non est tempus 4.pi, sic. com 96. ubi dicitur u tempus est quantum. Et non quale, locus vero ideo generat, quia est quantus, & , qualis. secund3 quia principi si generationis deis hei t se ens persectum. S suppositum subsisteni
communicans aliquid sui ipsi penito, di tale noest tempus, quod est ens imperfectum , ut patet
ideo nos non plene cognoscuntis tempus, quia est ens diminutum . Sed contra hanc responsim C tra instanem arguo se, N probo-locus nullo modo est tur. principium generationis r principium generationis est principium activum transmutandi alterum inquantum alterum s. Metaph .sed locus, seu supellacies astecta aliqua 'ualitate no notest esse prineipium itansmutandi alterum, cumctiones sint suppositorii m ergo locus no potest
80쪽
Aque, & orbem Mercurii esse locum orbis Lu.hx: Alio modo sumi potest locus formaliter, seu pro formali, & se sola supe iselas Aetis di.
citur locut Aquae, Be sola super scies conca ira orbis Mercurii dieitur locus orbis Lunae quoad e- Ius supersciem conuexam quarto physicorum texi n commen . quadrages mo primo. Tettio modo sumi potest locus pro aggregato ex vir que, quatenus includit qualitates alterati uas, ta actinas, quam pati uas ex insuetu, vel insuentia Solis, & eorporum coelestium causatas. vel cassistatas, de temperatas; Hac distinctione stan
Responsu, te a 4 repli eam Respondeo, quod quando dicimus locum esti principium generationis eoadia uatiuum , sumimus locum tertio modo, de non pro sola superscie affecta aliqua qualitate, cum talis supet scies. scu ti reliqua accidentia, necessatio si in aliquo corpore sun data, & ut se loetis est suppositum potens alterum transmutare, di tunc locus causat per accidens generationem, pater vero per se, quod per se, &per accidens generare, nil aliud est, nis alio, & di- ut o modo generationem ess cete secudo Physicorum triges molertio, di quinto Metaphysces
textu commento tertio. Tempus vero neutro
modo, quia ad maleficium . de corruptionem Φtra infra sed conita hoe teplico, & probo quod nullo modo locus est plineipium generationis, videlicet nee pro sormali, nee pro substracto, Lec pro ggregato ex utroque. Non pro so . mali, quia supersicies non est de genere Actitiorum, non pro substrato seu materiali, quia
nihil agit in aliud nis tangat illud, sed illa se tangunt quorum super scies sunt smul, & loculpto substrat . id est Aer sne quantitate non pomtest tEgere; Nec pro aggregato, quia si nulla partium totius est de genere activorum, nec totum erit initium , maxime cum illud totum non dicat tertiam entitatem a partibus disti a
rus aso. Ad hoe Respondeo, quad loeus pro aggre fato ex viroque. est principium activum,quod . est corpus acii u Elocans, coelestem influentiam inci udens, de se insuentia coelestis eum sola su- ei scie, vel cum solo substrato seu subiecto ii iussu persei ea, non est suppositum, nee pria,
cipium, bene tamen totum aggregatum ex v-troque: di quando dicis, Id quod non competit partibus, nee competit ipsi toti. Respondeo. hoc verum esse si se dicatur, quod non competit partibus smul sumptis, nec competit toti, non tamen valet quod non competit partibus separarim sumptis . nee competit toti in quo sunt parcis simul sumptae, nam actiones sunt suppostorum , quae sunt ex suis partibus eo m-
potita, s sunt supposita Pbysica ex materia, Miarma composta; non enim valet haec conse . quentia, Anima non loquitur, nee corpus i quitur, ergo Homo ex anima, 3c corpore eo mispositus non loquitur, quia chm homo stlap. portiti in per se subsistens ut principium quod, ianuat suas actiones, quae t partibus causantur
tamquam a principio quo, tettio de anima textu primo. sed eontra hoc ad magis matri se standum Contra. rei veritatem qui habet intillectum quietare liein contrarium insto iuxta superius a nobis, de
ab aliis. quorum sententias retulimus, dicta Dictum est qeod unus locus ratione insuem is est aptior ad aliquorum generationem. quam alter locus, Aduersus hoe arguo se . Tota terra est ut punctas respectu coeli secundo coeli commento I . quiescens in medio, tertio Ph1s eorum commento quinquagesim optimo , di octauo
Physicorum a a. de sphaericae figurae primo coeli
commento quadrages moquarto r de secundo coeli commento go. omni ex parte aequaliter distans a coelo, e ut igitur in unum locum terrae
magis influit coelum, quam in alium ρRespondeo ad hane ambiguitatem omni me spositaliori modo, quo possibilie est quietari ; tespo sone in duobus suppostis iandata , quorum rimum est hoc, quod& si tetra dicitur pun- us respectu coeli, seu per habitudinem ad coelum , non tamen ita diei potest fimpliciter, de
absolute sumpta, quia secundum suam natura, maximam habet latitudinem,& prosunditatem, ut patet in Ceographia . Secundum suppositum est, ex secundo libro de anima textu commeto vigesimoquarto, 'uod actus activorem sunt in patiente bene disposi- tto, de omne quod recipitur per modum recte ietis recipituri tertio de anima textu quarto. His et suppositis, & sundamentis praeiactis, quia tem - pus expostulat,ad instantiam Respondeo,quod ideo. una pars terrae non solum producit quaedam Animalia, de plantas , de non alia pars tet--λαμ, sed etiam si transferuntur ad alium locum, non uiuunt: quia una pals tetrae habet diuersum aspectum ad coelum, de ideo ut ipsa experientia. rerum magistra docet , Ze philosophi Naturales admonen diuersas recipit conuellationes ab illit. quas recipit alia pars terrae. Hinc Luna magis insuit in Aquam maris, quam n Λ- quam putei, proptet diuersum aspectum, in Mari enim causat si uxum . de refluxum . Α- quam Veto putealem tantum tu ibat: Firma ugitur Indubitata, &ab omni calumnia libera remanet illa pars conclusionis, quὁd loeus pro aggregato qualitativo, est principium eiseiens generativum, productivum, de Originatiuum, pet accidens tame coadiuuatiuὰ est principium Irei genitae, tempus veto nullo modo . nisi diis
eam ut omne genitum in tempore generati.
Vnde bene dixit paulus Venetus, qudd locus naturalis includens primas qualitates . vel λcundas, aut virtutes coelestes actuatites spheta
Amplius locus generat locatum, nam et mentum ignis est locus aliorum Hemon totum quatio Physicorum, Sc generat alia, ut aerem. ex aqua corrumpendo eius frigiditatem , de te tam ex aqua corrumpendo humiditatem aquae