장음표시 사용
81쪽
Euod de tempore non potest dici, quia res taboscunt, antiquantur, di moriuntur propter tempus, 'nod etiam eum paulo veneto dixit Cratia deus Esculanus, di Bulleus in prasenti textu. Quarto a Quarto Armuitur. Clim genus naturale , ut
ruitur, Romul ut vel Hircules. si ptius genere ciuili, ut sunt Romani,vel Heraclidae cui genus ciuile veneri naturali pisposuit Porphrtius/Ad hoc Re-Resp. spondet Ammonius dicens , ut duplex est ordo.
quidam enim est ordo naturati quidam vel 3 est ordo doctrinati ordo naturae est incipere a notioribus naturae i. a causa ad notion nobis.i. ad
effectus & quia Porphrtius ne litatem in te dens
sequi voluit ordinem doctrinae, cum genus ciuile tamquam effectus sit notius nobis gentre naturali tamquam eius causa, ideo hunc seruauit
ordinem, sicilitatem in proh smio pollici: a cxe-Dubitatio. quens: sed statim it eu dubitabii Nouitius. cur non plura genetis sqniscata posuit hie porphy- Responso. rius Respondent ad hoc Ammonius. N D. Ca. i et anus, ut multa generis signis eata dimisi Porphyrius, re illa tantum posuit. quae ad generis L sici intelligentiam conducebat, quale genus est ciuile,& naturale. vi in sequenti lucra patet, qui se habet.
Aliter autem rursus genus dicitur, cui supponitur speties, ad horum sortassEli- militudinem dictum etenim principium quoddam est huiusmodi genus, earum quae sub ipso sunt spetierum: videtur etiam multitudinem continere omnem
quae sub ipso su nt spetierum .
Cotinuatio. Ammonius, Aegidius, Ant. Anis. & CaIetar. Intentio, & textum hunc ad priua dicta se continuant: Po. diviso pr se si it supra porphyrius duo signiscata generis, is re au/- nune , ero ponit tertium'rincipaliter in letum: Et Textus diuidit ut in duas partes. In prima declarat tertium modum, seu signi sicatum generis ; In secunda vero parte tale genus tertio mois do dictura aliis generibus. i. politico, di Natura
li comparat: N ptimo comparat illud ad genus
Naturale dites V sicuti genus naturale est principium multorum genitorum, ita etiam genus Logicum tertio modo sumptum est principium uitatum spetierum: secundo comparat genus Logicum ad genus primo modo dictum. i. ad se. nus ciuile dicens , ut ii euii geniis primo modo dictum importat tollectionem multorum geni-
totum ab uno descendentium I ita etiam genus tertio modo dictum continet, di importat multitudinem spetietum; ti tale genus dicit ut illud cui supponitur speties ad similitudinem holum generum pit dictorum : & ideo dicebat Anim nius, ut nunc porphytius teri iam genetis significationem per seqvitur de qua disceptant Philosophi, cuius e superioribus ducta videtur appel
verba teri . t Genua dicitur J De origine genetis esset hied, e tendum, de qua Λlbet tus tracta. I. cap.I. dc
D.Tho. puse. 8 S in summa togices ira A. de uniuersalibus c. p. a post Avicennam in sua Lo- De originegi parte prima cap. s. die entam, st quando ali generis ex qua natura signis ans iss .sgnificat aliqua sub se hsantiam qus competit tibus inter se non sustantialiter disdrentibus . illa natura est speciis ,
qualis est Homo,seu natura humana equina&e.
Quando vel A 1liquid significat aliquam naturam, quε competit rebus inter se substinti alii et dii serentibus, illud est sentis, quale est Ani alte spectu hominis, di equi, qui in t 'r te substantialiter disserunt specificis substantialibus different ijs: Hine innit D. Thomas, ui s nos comparauerimus issentiam unius rei eum essentia alterius rei, di ipsa reperietur consormis, vel d Eormis, semper iniet illas duas issentias erit aliqua eo uenientia v. g. Siquis cons derauerit Natuta hominis, multa in ea inueniet : Inueniet enim Socratem isse Socratem, esse hominem, esse sensibile, esse vivens, die. Socrates ut Socrates ratione suae I ndiuiduat iunis, quam Socrateitatem nun
cupamus, differt ab omni h aliis Indi uiduis humatiae natura septem male talibus proprietatubus . q)iae ita sunt in Socrate ut in alio homine peianus. N eodem modo nequeant reperiri r in quantum uero S aerates est homo, couenit cum omnibus in diutiquis humanae natur si eo ili par ticipitiane speciei plutes homines iunt unus homo; diis it tamen ab indiuiduis naturς equinae, quorum nullum est homo: In quam uin veros crates est sensibilis conuenit cum equo, sumus
enim sensibiles nos, & equi, d itiit tamen a Planta, qui liaet sit animata, tarii sim veget et, di non
sentit .i. solum est Vegetabilis, & nod uibili,
inquantum vero Socrates consideratur ut vives
se insile, differt ab omni non Animali .i. a Quo cunq; quod non est Animal;& o uia vivens sensi fibile, ieu isse Animal eompetit tenus inter se substantia litet differentibus, ideo intellectus Animali iribuit nomen generis, xt supra dicebat Α-
Cui supponitur speetes Jveiba isti idem se. Verba texi'
nant, ac ui pecies sub genere ponitur, scuti in issetius sub suo sup riori Quomodo Hismo sup
ponitur Animali , & hi. ea suppo uitur quantita ti, ut inquiunt Aegidius Romanus, Ant. And. de Caietanus: Contra, quia hinc sequerctur qud a Contra.
differentia isset species, cu m d fiet mitia etia si p. ponatur generi r Ad hoc Respondeo, valiquid R ipons supponi generi, dupliciter potest contingere; v. no modo directe.i .in tecta linea pret dicamenta ii, Alio modo indirecte seu i lateti: tunc dico uidissetentia supponitur geneti a latare, R ideo noest species, scuti est homo, qui cum directe ponat ut sub pene te quod est Animal, dicit ut speciis Animalis: Contra, quia data hae respos bone, si x Miaque tetur vindiuiduum isset spicies, quia individuum dilecte.& non a latere supponitur generi, seu ponitur sub senere, v. g. Socrates is Animali: Ad hoe Respondeo, ut aliquid directe supponi geneti stat duilicii cr, uno modo vid
licet mediate, Alio vero modo immediate; vnde
82쪽
Contra. Respotita '. Dubitare . verba texet'.
ὰ equam ii Is in diu Iduum supponatur se ees ut
contentum sub suo mediato , de remoto contire me in recta linea, non tamen supponitur immediati : & propterea non est species, quae D.-eiss idio immedia ἡ coni Ineri debet sub genere: Nam inter Soctatem individuum. x Animal genus, intecta linea praedicamenti subnautis,m diat homo; di ideo homo est species quae imme4nate.& dilecte, supponitur Animali. qualis noest differentia, vi Rationale quod a latere; de in . diuiduum, quod mediate , qtramuis in rem linea, ponitur sub genere de se illud est genus cui directe de immediate supponitur species, quod
Riberatis Magi tract. 3 cap. a. in initio opti Redicebat, genus est cui supponitur species dire cta. Rimmediata supposti oner Contra tinnicabit Novicius, quia tunt homo non esset species substantiae, nec species corporis, cum non pona
ttit immedia iὰ sub illis. Respondet ad hoc Tiberius Bacilletius Bononiensis in cap.degenere, si alio transtiuo species immediate ponitur sub genere proximo, eo si actuspis dicandi generis proxima immediate cadit supra ipsam speciem , ut est Animal respectu hominis, Actu vetὁintrans liuo species immediate ponitur sub senere remoto, di tunc actus pridicandi generis, remo te mediat ὀ cadit supra specie, ut est substantia respectu hominis , Ee sic bene respondet iste non solo nomine, sed re honus Averroista Amplius dubitabit Nouitius. Cur dixit Porphyrius eui supponitur species in numero singulari, cum in dis nitione seneris ponat plures species,
uando inquit Vgenus prsdicatur de pluribus .fferentibu , specie in quid λ Ad hoe in prς senti
Respondet Albertus Magnus, quem postea sequutus est D. Thomas I. Post.tex 38. v sumitur a Porphytio ly, species; pro uniuersitate, seu pro quedam communi ad omnes species sub aliquo genere conia tas, nam genus non potest saluati
in unica specie, sicuti benὰ species saluati potest
in unico indiuiduo, quia genus descendit in suas species per d seretias oppositas, ubi animaduerintai Nouitius id quod habet Albertus tract. 3. c. . videlicet. Genus topicum secundum tota istentiam saluati in qualibet specie, non tamen secundum totum ambitum sus potestatis,de qua re aliter sentit Scotus, & nos insta dicemus.
Ad horum fortasse similitudinem dictum JDubitabit hic Nouitius, cur Porphyrius dixit fortasse λ Ad hoe primῖ Respondet Ammonius dicens, quia dubitabat Porphyrius, Philosophine, an primi qui nomina rebus imposuet sit huie
appellationi initium dederint. i.ut vocaretur genus, illud cui supponitur species & quia ipsemet Porphyrius etiam de hae te ambigebat, idcirco particulam illam, fortasse, adiecit. secundo Reia spondet Albirtus Mapnus tract. I. cap et .u, ideo dixit, fortasse, quia di si genus Lligi cum similitu. Mnem habet cum genere naturali, & genere ciuili, duas tamen dissimilitudines habet eum illis, primo enim differt genus Logicum a penere Naturali, quia .nus Logicum secundum se torum,
N secundum suam substantiam seu essensam est in collectione specieiu, ct in qualibet specie, se nus veto Naturale quod est principium generationis, secundum substantiam suam.& secunduse totum, non est in collectio he quae dicitur pse Dus ciuile . ita ιγ in quolibet a se defendente sit totum; te sic genus Logicum pi dicatur praedicatione essentiali de suis speciebus quarum est genus; quod defenere naturali dici non potest inon enim Romulus sc se habet ad Ronianos, it cuti genus Logicu ad suas species. secundo dis- .seti genus Logicum a genere politico . seu ciuili; quia colli ctio qui dicitur genus ciuile est quasi
totum integrale, cuius partium quaelibet est integralis; genus ver8 Logicum est totum essentiale. cuius qua libet species est pars subicctiva. Ter,st s tio Respondet D. A fidius Romanus cpideo di xit, fortasse, quia nondum erat probatum quomodo genus Log;cum similitudinem h bet cumpe ere politico, &Naturas: Quarto Respondet .Resp. A M. Ant. An d scoli discipulus, video dixit, fortas, And. quia similitudo ista non est totaliter vera: Nam penus naturale est principium generationis effectivum, de extrinsecum; Genus veso tertio m do sumptum . i. penus Log cum, est principium intrinsecum.& materiale, quamuis Magisset Philippus Mucagata dicat. θ genus Logicu est prin cipium intrinsecum, δe tot mali; Et totu potest dici,quia genus Logicum ut componit speciem est principium materiale, vi ver3 est pals definitionis, est principium formale, di se patent illa verba,Vprincipi u quoddam est huiusmodi genu s .i. Logicum, earum quae sub ipso sunt speti rum immediate, de directe : ride quomodo Respondetur ad hac dubitationem. de ideo caue negicas. ideo Porphyrius dixit, sortasse qui a s
qui tui humilitet utens Philosophi ea reuerentia. s videtur etiam multitudinem contineri om Verba texi . ne in , de e. J Quaeret iterum Nouitius, quona modo genus continet species λ de qui est hic modii continendiρ Respondeo θ continentia, qua unueontinet alterum, vel continetur ab altero venit Ubi is kbi . . a verbo, contine , es. aqtio venit nomen ,conti- idicatui, Q. , nens, ita vi s eontinenti addatur a. sit continen- A quiniis extia , nam contineo idem is , ae eon: .i. simul ali ς ii quid teneo de coti ne re nil aliud est, quam simul aliquid secum tenere; se superscies concaua aeris continet super sciem eonueram Aquae cui q- quilis est 4. physic. Continentia autem prima sui diuisone distinguitur in continentiam pani. uam,& continentiam activam: Cotinentia pas. & patituar sua est localis quat est relatio,scu habitudo loca 3
ti ad loeum . . ti partium quae potentia contines ita ibat .
tur in toto Coti tinentia verδ Actiua secundum Baechonem. Ioannem B icchonem,qui Averroistarum Princeps est nuncupatus a se n. dist. II. quas . unicaar. a. triplex est . prima dicitur continentia For- Prima Oriti malis. i. subiectiva de actualis,perquam subiectu i mi aliquod continet unam, vel duas formas accidetales specie digetentes ipsum formaliter denominantes, eiq; ine istentes, ut se Aethiopa c5tinet in se formaliter albedine in delibus e nigredine in
Duplex e tinentia, vid l4cet. Aeliara,
83쪽
In facie, se etia mixtum eontinet aec de tales,&substantiales elementorum forma .cu elementa snt formaliter in mixto.i. seeundia proprias sormas, quamuis quoad ea tu excellentias dum nu- . m. secundu Auer I. coeli comae . Auic. Ioannes Grammaticu i. de gen tex. 7 . quos sequutus est
postea Alb. Magnus. amuis oppositum senserint D Tho. a. len. dist. ry. q. I. Herueus Scotus, Gregorius Ariminensis , & Ioanes Baccho nitas. Cont nus 1.sen.& ubiq; in suis scriptis.secunda contitia viri rati , nentiau virtualis, qua praemissae anted fiat demonstratio,continent conelu sicine, di Aia intellectiva cotis et vegetatiua &sensitivam. Tertia
i , z hi L continentia dr potentialis , seu permissiua, quae ii . Ahie dis actu e duplex eliscem Scotistas, videt ieet phy.νlex via li- sca.& Metaphylica. Continetia potetialis Physicet Physica, ea, est ipsius materis primi, qua cotinet sormasta in aditis Dbstantiales, antequam ex eius glemio ab Age
semisia . te naturali sint eductae,&hscdr potentia natura jd si eoti lis passiva per oua Materia prima respicit, seu ornetia Phylic. dinem habet ad oem formam, ad qua est in potentia. Unde materia prima una est scdm stibila tiam, in muli; habilitate,& potetia, ut 4. Physici
id se eoii mentator Averroes; Metaphysica vera cotinen-nemia Meta- tia,& pci: et talis est superiuru respecta iserioru ,pb ca, & generis i espectu differentia tu, ut e .dedisseren tia itista dieci. Sed contra hoc dubitabitur,con - - iitiere st sormae.& eontineri est materiar coeli eom. 33.& contines est nobilius contento .Physe. 9 &1.coeli 7 . ergo male drv materia cotinet formas substantiales, cu forma si nobili otuse materia a. de ara teria.& c tineat materiam. Ad p -- hoe Rrideo D alg.procedit de continetia actuali, non aut de continentia potetiali, v.g. Aia acta est forma eorporis a. dea latex o &actu eontinet corpus,& ideo ala est nobilior eorpore. sed
continentia, qua materia continet formas, est continentia potentialis, S se continens cotinentia Ict uali assimila tui formae, contentu id vero assimilatur materiae, vi q. cfli 2I N a.degen. com .so dixu Aue troes Triplex igitur est continentia
secun ii Biectionein, videlicet. Formalis, virtu
Continen- lis A potetialis. quibus addi poti Et quarta,quae
mWς ilicit eo minentia Eminenti alas, qua continetia, Diuina essentia eminenter cotinet perfectiones
secundu quid o tum rerum, eminentiori seu nobiliori modo, v. g. perfectio huius sedis non estia aliter in Deo, sed emineter, sicuti denarius aeneus non sol maliter per modum tris, sed eminenter per modum auri est in docato aureo; his igitur sic in gratiam nostrorum in medium adductis de eoirii neutia; Nouitio talem occasione
risi, re- da uti sc Respondeo, p loquitur Porphyriu, dehon. ad arg. continentia actuali formali de facto, secundum petitiora: em opinionem,cuin sub genere actu sint plures species, ves de partim actuali,S paltim vitruali, secundum eos qui dicunt, ci potest genus sa,
uari in unica specie, eo P genus actu continens unam tantum speciem , virtute continet plures
species: & hsc de continentia ii ut dicta, qua uis Malia sit etiam continentia, puta, tignatiua seu
figuralis, ut cum dicimus, cpRamus viridis ante s. C&IMesa tabernam pendens, cotinet bonum vinum, quia Vasigo tria.
est lignum boni vini, seu γ ibi venditur bonum
vinum , dicitur etiam aliter eontinentia , illa quae est prauarum cupiditatum tepulsio, ut et bibitio Auaritiae, ambitionis,dec. qua continentia melior dicitur esse ipsa temperantia .Eth. cap. a.
secundum Aristotelem. Hinc benedicebat c mentator Averro es in proloso primi. N Octauilibri Physi eorum v necessse eit ut Artifices scies. tiarum speculatiuarum .i. Philosophi sint virtuosi omnibus modis virtutum Moralium. vi Iustitia,Castitate, Audacia, Magnanimitate. Liberalitate. veracitate, de Abstinentia. i. continentia
N alijs virtutibus, debent enim Philosophi esse
abstinentes seu continentes, c um sciant indignistatem voluptatum, de se manu tenebunt leges Diuinas, di imitabuntur ordines Naturales. se cus enim merito Principes existimat eos esse in- adignos regere Ciuitates,& esse eo tu Secretatio,i bi* Sic igitur huius textus terminis explicatis, lit
Aliter autem rursus genus dicitur J.i. alio mo Constracti. do quam in ciuilibus inquit, Albertus fruisust litterae.. i.itet si , vel amplius dicitur genus scui. i generi Jsupponitur species a. directe, & immediat 8 sup ponitur species,ut homo Atili tΛd holuJ.i. pr dictorum generis ciuilis, S naturalis fortasti ii. militudinem dictumJ . i. genus hoc tertium sortasse similitudinem habet eum generibus prius rdictis. Deinde comparans Loc genus ad illa, ut
talis manifestetur similitudo inquit, etenim genus hoc J.i. Logicum est quoddam principium .i.effectivum ea tum specierum quae sunt sub ipso J . i. illarum specierum, quae sunt sub ipso dir
ctὰ, de immediate, seu immediata,&directa sur positione, ut inquit Albertus: quamuis cum dis similitudine inquit Anto. Andreae, quia genus naturale est principium effectivum extrinsecu. genus vero Logicum materiale si di inuinsecum: 'Deinde comparans ad genus ciuile inquit, sVidetur etiamJ.i. videtur etiam hoe genus Logica continerea i.actuali, vel virtuali eontinetia sub se eontinere, & habere fomnem multitudinem specierum I .l. partium lubiectivatum squi sunt sub ipsoJ id est quae acta, vel potentia continentur sub ipso genere, tanquam inferiora sub superiori, ut Anto. Λndreas , dc Aegidius docent, echaee quoad textus intelligentiam sint breui. t et dicta, litera igitur sic constructa. talis ex ea colligitur.
Tertium Genus dicitur Logicum, cui direm, tv-lix coi mediate supponuntur isties , sub eo actuabior, H 'vel Distiraliter contenta:quarum est principium in trinsecum materiale, vel ormare: secundum ration2
generi ciuila , O naturali quodammodo simile. SEd contra hanc coci quoad prima partear i Contra e5 suo et obando, Pinsuffcies est illa definitio es. Arguitur. G gen
84쪽
senetis, genus est eui supponitur species, se, Illa definitio, que competit alte es a des nito es insissiciens sed ista des nitio competit alteri a des nito, ergo est in sui liciens. Maior probatur ex cen cellis in prolis mio, ubi dictu est v, una ex conditionibus ad dxs nitionem requisitis est, ut non copetat alteri a desinito, quia ut se non dicerettet minus. Minor probatur, primo quia copetit
r. Arguitur. r. Responsio. 2. Pespoes o.
ponitur species, v.f. homo supponitur a tali rationali Quatiὁ copetit colo, cum cceio is p ponantur otis species istorum inferiorum,& taliae nullum istoiu est genus , ergo Isc des nitio copetit alteri a genere desinito. Λd hoc respodetur quoad minorem. Et primo cp competit enti, ut ei supponatur spes, sed non propterea erit genus,cu species no immediate lapponatur enti, quod est tianscendens supra substantia, quae est genus
generalisssimum. secundo Q scuti differetia indi rectὰ est sub genere, R ideo non est spes generis, ita et speties indirecte es sub disserentia, di ideo disseretia no est genus species Tettio D licet si ussupponatur sua: disgnitioni, vi contenta sub des natione explicante quid ipsus species, non in sub illa est vi sub suo superiori, & ideo definitio non est genus. Quarto resp.q, duplex est suppositio, vir a videlicet localis alia vero mi malis.& logicilii sciam qua species supponitur generi; m O dico, ut de si ocs species suppon titur esto suppositione locali, non is supponti tui suppositione sotmali, qui requiritur ad hoc ut aliquid sit genus . Secu lo principaliter sic. Illud sit continetur aequaliter immediate, di directe cu altero sub aliquo tertio, non supponitur illi alteri,sed spes eo
tinen t ur squaliter direct immediate,cu genere
sub uniuersali. qil est gentis eo tu, ergo spes non supponitur genera dilecte.&immediate Ad hoctii detur primo ut spes in actu txercito no subibcita: r generi sumpto/per se spniscat O,licet bene in actu signato i .hcet hic sit falsa in actu exta cito per verbusum,es,e9 ; species est senus, inest vera in actu signato,species di inferior, di supponi generi, vi genus cir supelius superiori ad pcie: Respondetur scito negando minor eos nus est maius uniuersale u species, di ideo magis
m 3 u, ideo non dixit genus est cui supponitur a.
diuiduo ua statim sis potuisset dicere ergo species specialis ma est genus, quia tali speciei sula ponitur indiuiduii: Secundo eo q, genus des nitur per spem,ti non si indiuidua a genetis.n.des nitio est, D prsdicatur de pluribus disserentilius specie in quid, i species supponii turpineri.Te ti3, quia penus est correlatiuu ad specie, & non ad indiuiduv. di ideo genus des nitur per spem, S consequenter no dixit Porph. 0, genus est cui supponitur individuum. Arguitur tertio ptinti
subijeitur uniuersali ipsa ipe , quam genus,
magis approximatur vi, ideo species suppon sur sene ii, se genus eli vicinius naturs uniuet salis, qua rone di maius uniuersale ipsum genus,u species, eo ut ad plura se extendit, sicuti qualet
natius est maiornumctu, hiiibtis, nona Et magis sediti Sco.'8 adultinium at g.Sed hic dubitatur, si genus Logicu Coti solum continet sibia spes, sed ct indiuidua, cur dixit genus est cui supponatur spicies,& tio dixit, cui supponit ut indi. viduuὸ Respondet quida,quia indiuidua lappinuntur seneti mediate mediante specie,spcsaat subiicitur seneri immediate de adducit ad hoc ratiotic, Responsio ista trustatica est. Et ideo n*s
iuxta tenuitate dubitalionis sic te spodemus Ioipaliter contra secunda partu coclusioni . bi ha --, EI Enetur, ii genus est principium spei ictu. Contra,& primo sie. Nihil est principi u sui ipsius, quia conri. tunc ide ut principiu esset prius seipso, ut principiato sed si peti esset principiti speciei est et principi u sui ipsius, ergo senus non est principiti speciei. Maior patet ex ratione in ea adducta. Minor
probatur, primo ea 7. Metata Genus nihil aliud est Ptereas, qu si unt generis spes, modo si . senus no est aliud pter spes,& per te genisi prin . cipi u speciei, sic ci species erit principi u generis .ec cosequenter genus erit principi u sui ipsius generis.Secundo probatur minor ex I . Post tex.ῖI
idr genus p dicatur per se in primo modo psei itatis de specie dicendo homo est Aial, sed quod sic pisdicatur persede aliquo, non est distinctuat, illo, imo idem formaliter illi, ergo genus est idem species; & sic no erit principium spctici i. pis, espii
Pro solutione istius arg. Aliqua sunt supponc xora da Et primo, P cu dicitur genus este principium dum. speciei,genus, oc spcs lumuntur pro substrato. i. pro naturis inquibus fundatur ip intctiones, ut sunt v.g. Mal,&ho, & non pro intentionibus
in illis fundatis, ut sunt hi duet secundς intentioncs, genu , di sp cs: qua uis ut in sit D. Mauritius , Hibernicus, excosequenti hoc posit intelligi deiplis intentionibus, ita P qn dicit Porph. genus cile principi u specierum, velit dicere, V Alal est principium hominis de leonis, non aut intelligit Ioc degenere, di specie pro secunda intenti De. quia ut ii cs nnt relati v a simul na tura,N lpucdiis sparatae iplius uniuersalis, sicuti pater est principium filii loquendo tandamentaliter. a. ille ho uappellatur pi, est principi uillius Eois, qui voc tui fili non aut pr. de filius formali sic se habet,
ra. Secundo est supponendii, cis di linitio saciens scire aliquod disini tu, det an gnati P ei lentialiartincipia illius diis niti t. Top. c. . aebet dari genus,cidisserentia 6.Topi cap. i. & tale des nilatum est vere, di proprie solaspecies specialissima per Boetiu in lib. de diei nitione, de dimitiane, 6. Top.&7adet apb .com. H.&37. Temo est supponcndu, P specita pro prima intentione dupli citer p. t co siderari. uno mo in esse cxist cI ae, Ru :i . in iste Hlysico,ec nati. i.ut habet cile in suppost' ter rottianitis. i.in suis indiuiduis, alio modo scdin se in esse quid ditatiuo, di Merari I. partes spei primo modictat, sunt partes Phylics, ut Materia, de forma;
partes vero spei scdo mo iumptae sunt gen ' Usuniit a materia, di disieicua usumit a torina .
85쪽
Metaph. eom. Io. sue sit forma pcedenseo post tum, quae dξ forma partis, ut Aia equi, siue forisma subsequens copositum, quae dξ forma toti ,
ut humanita , qt demente Aule.in tract. I. Logitistanti . cali c. a. dixit et D.Tliomas. Quὁd si dicas, quaelibet pars dissinitionis est forma a. Physic. I S. F. Metaph. I S. ergo genus non est materia, sed sor, ς ῖς micli sit pars definitionis. Resipodeo ad hoc cus eo. 7. Metaph. qui st. I 6.u, partes distinitionis, ut genus, de differentia dupliciter considerantur,
no modo si comparent inter se de si e genus sumitur a materia, Sc differetia a forma, qus alio m do eo siderantur in ordine ad totu di finitum, de se diit formae inquis tu dant esse eo posito des-nito,qJ proprium est formae,cuius est dare esse, eonstituere. de distinguere. Et se genus, de diffsrentia sunt formae.i. formale principi si, de sor male intrinsecu constituti uu des niti, cum materia
a qui sumit genus pertineat ad qJ sid est rei materisis 8. Metaph. com. 9 dc 3.sen. distin. 11. dixit Et seotus: Et se duplex est principiu essentiale ipsu speciei primoth et ionaliter sumptae, aut vides ieet scem rem .ut sunt materia de forma, Se siepertinet ad Physicum, Aut secudu rorem .i. des nition ἔ, vi sun Aial, de ronale, quae sunt partes rationis i. dissinitionis 7. Metaph. 33. eu dissicillo sit ratio qua significat nomen . Met i physie. x8.3c se per se pertinet ad Metaphrsico,peraeeid Es ver 3 ad Logi ea, cum in tantii Logicus tractet deauli Acronali, inquantu fundat super alat intentione generis. 8c sup ronale intentione differentis; unde sicuti alat,& ronale, P se eo sideranta Metaph. Fe per accides a Logico ; ita et lis duae intentiones videlicet genus. oc spes, Pse cci side- . Notanda. rant i Logleo. Paccides vero a Metaph. Quarto est supponendu, ut partes ronis, seu fm rone, Aedes nitione,3e paties sm re, differ ut i licet Hrsq;
sint partes totius, partes. n.fmr , ut materia. deforma, sunt partes totius Physici, partes vero fmmnem sunt partes totius Metaph. Tn partes motione signis eant partes totius per modum totius i. quslibet illarsi p5t dici quod modo totu, partes aut fm rem signiscant partes P modum partis ita ut nulla illa tu se habeat pmodu toti .
v. q. iii qJ est gen hois,est pars hois inim rone cust pars definitionis hois ; ila in est pars hois
per modu totius, dc no per modii partis, ideo lindicat dehoie; quod dici non pol de parte totius secundu rc p modum partis, na ςs quod e pars materiai s stat ut, significat parte itatus P modu artis, de ideo non pol de statua pdicari, dicedo.
atua est es, sed solum feeundu denominatione ut dicedo statua est trea, vel snea I. Phrsi. II. I. Metaph. II. . Metaph.Iq.dc 9. Metaph com ia. Tormalias 'Et se ex his patet Satis clare solutio ad arg. quae
turio ad te principaliter eos stit in hoc: u genus pro funda tum M v ς mento est principia essentiale, non quide fecundu rem.i .Pnysce, ut est materia Se tarma, sed socundu ronem diis nitiua lecudu qua Aial est g nus hois,Ze pdicat de eo, na si spes v. g. homo det des niti, in eius desinitione ponet. Aial, ut principi u speciei scam ratione.i. diis nitionem Eois, ,
mitr, dc ronale quod est pars desinit onis bola:
dc cu hoc se uti in naturalibu natura materiae primae extraneat a natura tarm s. ita ut neutrum
de altero p dicetur, ita etia apud ronem. intellectus generis extranea t ab intellectu differeti . licet ea de res,puta, spes, importe ur P utrumque; Aial. n. idem est q3 homo pter determinatione ultimae formae, si mre, do tonale co determinati ne ultimae form p modii qualis, de denominatis. 8c ideo apud intellecto .c si rept generis alius Instanti
est a conceptu differetiae: sed dices, habitum est supra ui genus est principi u formale; Cotta, principium formale distinguit 7. Metaphy.q9. genus vero non distinguit. Rii deost illud ptincipium Resiponso. formale disting iit, de separat suum constitutuq t est ultimii copletivum, quale non est genus,
ergd Rudetur primo eoeedendo maior c. de negadri minore ad probatione prima ex T. Met . q3. LRii detur u genus est suae spes. ga est pars sor mali, sua ris specierii. cum plicetur de illis in primo cipali ad 3. modo dic edi per se, unde scuti spes specialis in a.a gumentum 'di esse quia dira tuum respectu indiuiduo tu vasti m porphy. dicit tota essentia illo tu . ita indiuidua nullum p dicatu quid ditatiuu addunt supra I dicata eonvenientia natur specisci.quiddita lue.&essenti alla in eis in lusς, qua uis indiuidua includat intrinsecἡ differetia indiuidualem ultra natura specisca; ira et spes se habent respectu generis,eo spes nullum pilicatu quid dii titiu addunt supra natura genetica in eis inclusam, licet addat pdicata qualitativa distet et talia,S sic quoad p dicata quid ditativa genus non est nisi sus spes; & cum hoe, est pi incipiti illa tu secundu tonem tu per genus desciatur: stir, l. adsecuda probatione indetur, v sicuti definitio di ninguitur a definito si a cossit uit illud, ita et genus distinguitur a spe, quia est principium dissinitiuum di intrinsecu constitutivum speciei. Sed hic q et Nouitius, quo genus est principiuspeciei/Rsideo de hac re triplex est opi. Prima estv genus nec scam te nec scdm ronem est piinci 3 opimore
piu speciei, non scim te, quia principiti disti 'suit a principiato . tenus vero no realiter distinguit a i pecie, Nec scem tone,quia genus, ut aialiti spes ut homo, no sunt entia tonis.ScJaopi.est Opin;o se sco. q. a. . v genus est principi u species reari ea limagi, pio natura rei,di no solum sed mintellectu eotis id, babilis. rate,& ro eius est, quia peti',& spes distinguunt
ex natura rei,na cu species si in genere cotrahis
bili s differentia, de sacto coponitu r ex genere, di difffetetia,ut intrinsecis, & essentialibus paribbus eius.& se genus.&differetia reale sunt principia speciei,sus est ens des nabile realiter cositis
tutu per partes desinitiuas, disteretia.n .specifica adueniens generi facit aliud.i. speciem, puta, rationale adueniens At ali inquit Porph. facit H minem . Vnde scuti disserentia est pars quid ditatis ex parte actus.& genus et ex parte potcntiet,' ita forma totius ex illis resultans dicitur tota
quid ditas, ut humanitas in homine, di equini ras in equo, eo sit scuti tota desinitio tota tem,
86쪽
3. Opi .Petri Nigri in suo clipeo pl. eo. m
lla Ze pars des nitionis parte rei des nItae spr; si
eat, quae realiter ex genere, di disserentia cst coposta secundia tonem i. ttinem dis nitiuam. Tettia opi .est Thomi statu. qua in suo clypeo q. 3. tuetur Petrus Niger, at Genus, di differetia ι; o sunt
principia species realit et ex natura rei, sed semronem. quia sentidem realiter speciei: principiua ut esse det realiter dillinctii a principiato, & scitia diit principia in diis triendo,& no in causanis
do: Mihi veto ut ingenue satear Scoti Opi. magis probatur,euius ronibus non comode pol, sui
cicter.& satisfactoti e th deri: Nam si suinitur, O ceti' eρ principiti spei scem tone .i. des nitione, hoe no negois vero sudin tonem intelligedi hoeno teneo, uacostituato speciei eo genere,& disserclia, realis, Λ vera, dicit eompositio Metaphysica . quae ei rea realitatis vertatur. Na homo v. g.
realii et est Ai it,ci realiter est ratio naris, ergo realiter componitur copo stione realicat arati,ctro.
nati, sed oe compositum costat ex principij sint tria secὰ coponentibus, ideo genus, di differetia pro prima in tetione sumpta, ex natura rei scam rem sunt principia speciei pro prima intentionesum pis, bene in genus di disicientia formaliter, seu pro secti da inietione sumpta sunt principia speciei sormiliter sumptae sdin ronem .Hinc admoti uti primae opinionis, di ad motivum.tertiae opinionis quoad unam parte. Respondeo v genus in primo seno naturς inquatit si principiuspeciei, realiter distinguitur a specie. xt vero actu est ad speetie contractum per disserenita, est iderealiter species, Da primo dicebat principium inseri, se eundo dξ principium in facto eilai.post
speciem eonstituta est idem realiter cum specie, vi pars speciei 3. Metap. com .go. S se potius habet Ionem coni ponentis,u ratione principiatim Secucto principaliter arguit sic. Si genus esset principi u speciei,sequeretur de uno,& eodem veris caretur duo coiradictoria, videlicet u gen
esset c5positius.&Simplicius specie Consequentia probat quia genus est tot tirespectu speciersscdin pol phyri v. ergo cum totu si copo imus eo cuius est torti m senus est copositius specie;&ῖ te seaus est principi u speciei, cum principi u litSimplicius stio principiato, genus erit simplici specie ergo sequit ui genus et i copositius,5 Simplicius specie, d implicat e tradictionem. Ad Res Moli. niac Respondet Neo tus q. dio. de mente Boetii in libro diuisonu, genus diuersa tone dici pottolii,& pars totum m pdicatione.seu in Nicando, vel in diuid edo, pars vero in des nitione, seu in destile do,Vult dicerescotus,* genus est totuin pr dic adorespectu suaru partiti subiectivaranus iunt suae species sub ipsoc si tentae,&de quisbus praedicat; ut se Animal est totum respectu
hois, Rouis,Leonis,ci aliarii si imitu suarum spe. t acri n. Sic in c.de specie circa finem dicebat Porphytius; i genus est quo da totum, In diuiduu est
pars,species veto diuersa tone est totum,& pars
E t vero genus pars ita desiniendo seu intrans
ce constituendo, quia alal v.g.non solum pdica.
tur de suis jeciebus, sed illatu definitione ingre
ideo caue ne dicas, penus est principiti speciei scuti punctu est principium lineae, & tilentia
spetiei initiatur a genere, di cc pletur in differ alia, ut male quida dicit, quia spes initiatura disset ei ia,ti termina i ad genus, na forma dat esse rei, di coducit rem ad esse vi inquit Porphrrius e. dedisset etia di no materia, quale est genus, imo ordine naturi, differentia addita geneti facit spoti c. ergo speties initiatura Eriserentia di x Oaς
nete.Sed hic. si milia non lunt d: Da nominari. Et haee contra hanc conclutionem sic sint
dubitata, verum antequam ad quartu textu auedamus. Amplius dubitemus, rupi in ὀ se. vi por Dubitatio. phr. in susciente ordine sequutus ponedo primo genus ciuile, secudo senus n ale, dia genus Logicu .imo oppositu Didinem debebat sequi, cum prius sit genus Logic um, ut Aial, u genus Naturale, ut Tan talus, au i Herc ulcs: di trius sit genus Naturale , ut Romulus, si genus ciuile, ut collo cito Romanoru: Ad hoc tu detur dupita est oe R ip -- do, ut in prolis mio et diximus, quidam est ordo
naturae. i. quoad natura , S quidam est ordo d et rinae. i. quoad nos hic obsciuat porphy ordine doctrinae quoad nos accomoda doliaci Crisa rii capacitatem . nam sicilius est cognoscere genus ciuile. usenus Naturale,N naturale, si Logicu. Sic 7. Metaph. substantia es prior accidente, in prius cognoscimus accidentia usubstantiam
qin accidentia tam propria, sic Oia sentimus I le, substantiam vero per accidetis, ut dixit Philos phus 2. de ala tex. 63. bi inquit ui Diaris filius,
qui est substantia, est sensibile p. t acciden similiter Deus.& in selligentiae piscedunt has quid litates rerum sensibilium, di tamen prius has cognostamus, quam substantias separatas. secundo dii bitat cum multa alia simGeneris Dubitatio 2.sgm scata, cur ista tria tantum posuit Porphyriusὶ Grammaticus enim tractat de senere Masculino. di seminino. Rhetor de genere demons sativo. deliberativo,& iudiciali, Logicus de genete attributionis seu subiecto scientis, i . Postrit tu 37. N 76. Physcus degenere quod est Motelia. Ad litic ex Boetio Respondet paulus ve- Resimos . . netus. quod diuisio alicuius termini multiplicis, no squaliter respicit oes eius signiscationes, sed eas tantum, qus sunt ad propos tu. sicuti ad manifestandum natura generis Logici, sunt genus ciuile, di Naturale; ει se genera qua considerat Grammaticus, Logicus, & pbrticus, reducuntur ad genus naturale, quod est pater,& m te de se genus masculinum apud Grammatico, attributionis apud Logicum, reducunt ad patre, Genus vero seminitium apudGrammaticum, e Materia apud Physicum, reducuntur ad matre. Tertio dubitatur;quomodo genus est principio Dubitatio nsuatum specierum e Nam compositum non est pila et pium suorum componentium, sed senus componitur ex speciebus ergo genus no in principaum specierum: Maior probatur, quia tota cathedra non est principium suarum partium,
pura, ligni, di clauorum; Minor probatur Responsio q
87쪽
uer. 2.pbys.co m. dic Et: ci, triplex est compositio, alia indiuidui ex materia, eo forma, alia speciei ex genere. & differentia, Alia generis ex tuis speciebus. Ad hoe Respondetur u Genus dupliciter potest considerati, uno modo videlicet, ut per differetitiam cotrahitur ad speciem; de sic est pars speciei, alio modo seeundum se, ut est quid indeterminatum, de hoc modo est totum respectu suarum specierum, quae sunt eius partes subiectivae de in qua, diuiditur, de sequalitercunque sumatur genus, est principium sua tu specie. rum; via ἡe quemadmodum lateret. de ligna sunt principia domus in compositione deὰ conuersu domus est principium laterum, Ac ligno tu in resolutione, ita genus se habet respectu suaru specierum. Seeundo species in hoe differt a genete. Uspecie, habet duplices partes. scilicet formales quq sunt genus, di disset etia, & istae sunt principium speciei; de materiales quae sunt indiuidua de isti paries sunt posterior a specie; Geti uero non habet partes formales, quia non eonstat ex genere. 8e differentia, sed habet latum paries materiales, qui sunt species posteriores genere. Eequarum senus est principium: de se genus componit ut , δὲ sp eiebus, de est quoddam totum, de principium respectu illarum. Et si e renus
continet speciem in q,intum est quoddam totum indet et minatum, Ze continetur a sprete in aquantilm per dis Ferentiam contrahitur ad eum. Ad textu quariu m ad Jaceedamus , qui sie heta
Tripliciter igitur clim g cnus dicatur, de tertio apud Philosophos sermo est: quod etiam describentcs assignauerunt. Genus esse, dicetes, quod de pluribus,&diiserentibus specie in eo quod quid est
praedicatur, ut animal. Eorum enim que
praedicantur, alia quidem de uno dicuntur solo sicut indiuidua, ut Socrates, cehic, di hoc alia vcro de pluribus, quemadmodum genera,& species, & differentia, di propria, di accidentia coiter, sed non proprie alicui. est autem genus quidem,
ut animal species vero, ut homor differentia autem, ut rationalei proprium, verisi. bile:accidens, ut album, nigrum, scdcre.
Ammonius textu hunc ad prius dicta se continuat. Postq iam Porphrrius senetis signis .ationes explicauit, nue de tertio iiii apud philosophos crone est ri ait: Aegidius veto de Ant. Am d. quos sequutus est Caiet. ita continuant. Possu
Auctor porphylius superitis posuit, de distinxit tres significationes, seu modos generis; ut eligeret illa signiscatione qua in ledebat, nuc in hoc texaeligit talem modυ,de de illo suum sermonem prosequitur. Et addit Caiet. re non male, uicii declarauerit ud nominis i plius generis, videlicet dicendo ui genus est cui supponitur species, nune hi tedii cce latare ud rei eiusde generis Logio, eo
modo. quo entia ronis habet quid reii quoad diuisone .er3 attinet, diuiditur iciis reliquu isti capitis in tres partes. t bene Aegid Z: Ant. An .eo monent, de sort/in quatuor piri s. In primael git de quo cenere ipse Porphyri est lo Mutu. rus, de dieit se velle loqui degenere 3. modo sumpto.i. de genere Logico. ibi.Triplicii et igitur dee. In a. electu genus di nil ibi Genus esse dicentes' d. e. In a.data desinitione generis de meie Arist.
I. TU p. c. q. exponit, afferendo una diuisione emru, quae diuerso modo p licantur. In η declarata generis definitione cocludit dicens, nee abii da .re in superfluis, nee descere in nece striis, ibi, nihil igitur supet quum, neque diminutum continet dicta descriptio notionis generis. Haec est
cotinuatio unacu In tetione, de Diuisione rema-nεtis liters hui capitis Terminos nuem plicen. '
riplicii et a quo termini isti differat, videlicet Trinitas de Triplicitas in proh smio discursus de triplici intellectu satia diximus s Apud philoso.
pho 1JAmmonius. Alb. Aegi Ant. Andr. Tibi ius Bacillerius de D.Caieti particula hane non poderantes simplicitet ut iacet illa accipiunt. Sed contra illos posset sic institi,si de genere civili perti. net ad iuris peritos.& degenere nati ad Philos phia naturale seu Physicu, 3e nune de hoe genere 3 modo, id a ciuitibus ad Philosophi, transii si est ut tradi .ca.itisne in ut Albertus et ad philosophos Ptinet, de quo na genere apud Logicuerit sermo Et spi respon .Quidam,res Logicales groso modo trades de dicit i Porphr. per Philosephos, intendit philosophos si sunt Loraciactata,hic verba illius possunt facere duplicε sensum; prianus esse pc siet, Apud philosophos, qui philosophi sunt ei Logi ei, de hic sensus non pot1lare, si a tunc illi Philosophi ad quosptinet geti
naturate no issent Logici, fileit talium, si i cum Logica sit via veritatis, ut iri sit Aegid. i. Physsio. i. Illi sine Logica no . ssent consequuta veritate circa speculationes telia, qt falsum: secudus senissus ese post et , Apud Philolophos. . apud Logi-eos,de neq; iste sensus pol stare, ua est valde in attis ciuis de ite i liuoli semper pcilemus expon
re una terminu per alter u sibi disparatu. Ego vero dico a philosophia qd nomen a Prthagorasti it in uetitu ,dum a Leonte Ptinc pe phliasioru, quana arte pollet ei interri, garet u r. cui te .se esse Philosopliu, ut testat ut Cic. in Tusci quast.&Diogenes Lacitius lib. r. de vitis philosopho tu)est yfectio intelleci', de medicina corporis i .Eth. c. I 7.ci Metaph. com. 8. de Amor sapientit, ut
de ciu Dei, Arte vitae. de Prurbatio su medicitis vocat. Unde a Philosophistamu abi tracto sita principali ia. Metaph. 39. vetvi philos phus incoctes O, qui or amicus iup. e. ia: Ei diuidit philosophia, in moraiam , reat in , d. rationalcm ;Motalis diuiditur iii Ethicam, qiis docet res re propriam pello iram. Iconomica, quae docet regere propriam familiam ; de politicam, quae circa reipuo. regimen versatur: Realis diuiditur
Diuilio texi Dubitatio. Responsio cuiusdam, S e tua coturati. Vera respon
88쪽
te rationis tanquam directivo actuum rationis. est ipsa Logica . Tunc dicost quando Porph1rius dixit deterito et pud Philosophos ferino est per philosophos non intellexit Philosophos simpliciter,ut dicebant prstiti Doctores. neque pet Philosophos debem ut exponere, id est Logi. cos, ut ille alius dicebat, sed per Philosophos poephyrius intellexit philosophos rationales. id est amicos scietiae rationalis, ut sunt ipsi Logici . suci modo philosophi nuneupati. Quamuis Paulus Venetus nihil detetmina ic dixetit, apud Phil sophos .i. apud philosophos Logicales. sed Petrus Niger quaest .axiosus est D Ohiscit, quando inquit, O Logieus dicitur pti dosophiis rationa Verba texi . lis. Eorum enim qus pret dicanturi N une ponit, diuisonem ad genetis desinitionem satis Viit Et qui talis est et eorum qui pridicantur. χε dapis dicantur de uno solo, ut sunt indiuidua, qui dam vero de pluribus, ut sunt quinque pi aedicabilia, videlicet genus, species, Disserentia pronuba a sis. prium, c Acced cns. sed qu stet quia, quae diu Res . Afit. so est ilis Ad hoc Responde: Ant. Andreas Onon est diuiso generis in speties, nec totius in partes integrales, nee aliqua diuiso per accide,
videlicet subiecti in aceidentia, Aecidentis in subiecta de Aecidentis in accidentia, sed est diuisci
vocis in sua signis cata, non vocas purs aequivo. cet, sed secundum ιγ vox aui uoca lignis eat ranum proprie, aliuq vero trasum praue ex usu imiquendi. sicuti sanitas dieitur de Atii inali, de Medicina, sed de Animali per se primo, de Medaei
na vero metaphoric Er unde quando dicitur . Oeorum quae praedicamur, alia pridicatur de uno
solo Vt indiuidua, de alia de pluribus, ut quinque uniuersalia. Id quod pis dicatur de pluribus praedicatur proprie , quod vero de uno solo pig. dicatur communiter . di improprid , quia id quod dieitur de pluribus naturaliter pridi c. i. id ero quod de uno solo titi in naturalii et de seipDubliuilo. so improprid. Sed itetum quis dubitabit. cur
Porphyrius postquam enumerauit quinq; praedicibilia, ut sunt genus species. Differentia proprium,& Accidens postea dixit, Genus. vi Ani-xespous.. mal, species ut homo doc. Respondeo, Vt id qd di xerat in actu signato, seu in communi,& speculatiue,id postea declararet in actu exercito per exepla , applicando quinque intentiones secundas 'uinq; intentionibus primis, est. n. Genus lec sida intentio, Animal velo prima intentio, species secunda intentio,Homo ver4 intentio prima, de quia Logica est desecu ndis intentionibus appli. catis primis, ideo se se gessit Porphyrius dicens, Genus ut animal. Species ut homo: Differentia utronale,propriu ut ris bile, de accideus, ut albu. Verba edit'. sprs dicati in G pridicare, inquit Atheri cract.
c.I . circa tne diu est alietii per nota copolitio-
. nas aliquid vere vel salso attribuete. sue sit pri- dicatio de secundo adiacete, ut homo euttit sue de 3 adiacente.ut homo est curses, ut primo priorti inquit Auertoes: prs dicatio aute an uniuersum druplex suuipta quadruplex est. Prima dicitur quid ita: iua nimalis, qua Albertus vocat essentiaU , dein triplice diuidit,quarum prima est 'o pret dicatur penus, ut homo est Animal .seeunda qu prsdicat species, ut socr tes est homo.Tertia 'ti pis dicat des nitio de des nito. de dr copleta inquit Caietanus, vi homo est Aial tonale. Quarta ser3 a qua nunc dicit se velle abstinere, est qua do prs die a tdisterentia.Vt homo est tonalis. Et dicitur in eo-pleta sed meaietanum licet ista prsdicatio non it purEquidditativa, quia utineti Nicolaus de Oibellis Scotista, triplex est i dicatio quid ditatiua: prima est scis in te demo tu simul, quae sumitur a generibus,& specieb sub statiae, vi socrates est homo, Socratex est a 1hsecuda est scam m dum titi de non scd n rem. 5e hse sumitur a genetibus, di speciebus accident tu, ut qn color pridineatur in quid de albedine, ut superius dei tisitio-ri,dc dulcedo qui est species p sicatur in quid debacide illa dulcedine, cum 7s i et aps com . I; Aecidentia habeant sau quid. Tetiis est praedicatio scam ictili, re non scam modii. ec hic sumitura disseretia,quai dicatione, in quid, in copleta vocabat Caietanus, ut homo est tonalis, de ite pili casa essentialia primi modi P se, tria sunt, videlicet
genus differentia,de des uiti .vt 7. Metaph. comi . dixit Averro es Sed dicet Nouitius, qualis est
illa p Icatio qua aliquid pdicatur de seipso, v. s. cum dicit. homo est homo' Ad hoe coit et respodet ut O est inn suralis . Metaphysom. 9 imo
pirgatOtia illa vocat Auer. . Metaphy. comm. 3. de Io. Metasa cona. s Scotus verὰ prsdicatione hanc collocati. et propositiones primi modi dicendi per se, qua uis Demonstratione non ingrediatur, de qua ici solet O nulla est verior pr ditatio e 4n idem p rsdscatur de seipso.Seiada plicatio principalis est denominatiua formalis, ve Aias est rationali: Tettia pis dicatio dicit dentice Idutica vi Humanitas est entitas dec Quarta dicitur essentialis,quae est tm in Diuinis, ut illius
est de essentia patris . secundo est Notandum, ut quelibet prs dicatio quid ditativa formalis triplex est, Aut videlicet ini exercita; Aut tisi sgnata; Aut partim exercita,de partim signata pro di lueidatione istius distinctionis: primo terminos de lato: Secundo aliquas coclusones colliga ex p lictis: quoad primu dico,q, pr dicati Q exercita est,q sit,de exercetur per hoc vel bu substativum,su m, es, est; ut dice do homo est Aial: pdicatio vero signata est,qus sit,&ab intellectu tignatur veluti umbratilis pictura per vel bu.Dicitur,pdica tutias rmatur,velificatur die V t c si dicitur. Ugenus pateatur de specie, superi' ais r matur de tuo inferiori, de tune dico,u, praeditatio pure cxercita sit i terminis prunae mi et ionis, ut Socrates est
homo: pridicatio pure s gnata sit in terminis se- cudς intentionis, ut species pdicatur dein diu duo,genus prε dicatur de specie. Prs dicatio voro partim exercita, di partim signata est duplex,
Aut , id elicet qu si propositio i terminis primet
intentionis per verbum, dicitur, pr dicatur,dec.
Vt Aial pisdicatur de hole,homo dieitur de S crate, iis c cst partim ex reita, quia st in termiu
89쪽
nis primi intentionis, de partim signata, quia si
per verbum dicitur. prs dicatur. Aut est praedicatio partim signata, de partim exercita, quando stpropositio iri terminis secundat intentionis per verbum, sum, es, est ut dice. . species est niuersale,ista est fgnata quoad terminos, puta. quoad subiectum, de pridicatum, sed est exercita quoad eopulam seu verbum sub satiuum, est Minc colligo has eo nes usiones. Prima eoncluso, a pret- dicatione signata in terminis secundς intentio nis, ad pridicationem exercitam in terminis primae interionis valet c5sequentia, v g. ista conse. quetia est vera.Ceu praedicatur de sua spe, ergo homo est Aiu; no autem e conuello, ut Animal
praedicatur dehoie, dicendo homo est Animal, ergo de genus praedi eatur de specie, dicendo species est genus, licet ber. ἡ sequatur ab actu signato in terminis primi intentionis, ad actum signatum in secundis intentionibus. v g.animal prae dicatur de homine, ergo genus praedicat de spe
cie . Secunda conclusio; in terminis primae intentionis licet arguere ab actu signato ad exeriscitum,di e conuerso. v. g. animal praedicatur de homi ue ergo homo est an .mal,& e converso ab actu exercito ad signatum, hoino est animal, ergo animal praedicat ut de homine. Tertia conclutio:in terminis secundae intentionis. quandoque licet arguere ab actu signato ad actum exercitu, quandoque vetis non .v.nvalet ista consequentia in tetm; nis intentionalibus, praedicabile praedicatur de uniuersali, ergo uniuersale est praedica. bile; uniuersale praedicatur de differentia. ergo differentia est uniuersale. Quandoque vero non, de toties contingit non,quoties in terminis secundae intentionis non praedicatur passo de subiecto, vel genus remotum de sua spe ere. ut patet in exemplis datis,quando vero secus se habet, novalet arguere. v. g.genus praedicatur de specie, ergo species est genus, quia penus est immedia iusuperius ad speciem. Tu vero sup Ascialis Auer-rocit ista,qui semel in vita tua hselocutus es, veluti serrum candens ore voluens, vide Tiberium Bononiensem prosundum Averroistam, de intellige si potes,quandoquidem ego potui. Sicut indiuidua, ut Socrates, di hie, di hoc Jpro horum verborum intestigentia est notanduNouitie, lueram hane a porphyrii interpretibus varie legir Ain monius enim ad Caietanus sici gut ut iacet in textu, si diter etiam Dominicus Solus Hispanus , quia pis dictis parum differens inquit, ut ueluti Meraio, de iste de istud.3 Albertus Magnus verδ tract. .cap. . in initio, Aegi dius Romanus. Antonius Andreas, petrus Tat
retus, Magister Philippus, de paulus Venetus,sic legunt, ut Socrates,& hic, de haec, de hoc 3 qus pnutum demonstrationis sunt appropriata, insit Albertus: sed hic statim quis dubitabit, quid per hic verba istelligit porphyrius 3 Ad hoc est .na opinio apud Aegidi una Romanum,quam postea sequutus est Atit.Atid. st per Socratem porphyrius intelligit individuum s gnatum,&,ly, hic, intelliuit ut hie homo, qui est individuum vagu,
IndIii; duum enim de seipso solo prςdieatur, ut
Sortes est Sortes, de hie homo est hie hom 3, q uae pdicatio impropria est , de ab Auertoe in natura ias,de nugatoria appellatur. Io. Metaph com 8.
di se per Socratem intell sit porphyrius indiuis duum lignatum de per hie. 8e hic, hoe. intelligit indiuidua vaga: sed expositio haee nullia modo placet Aegidio Romano, cuius displicentis ratio est, quia omne individuum est i , diuiduus gnatum: secunda opinio est ipsius Aegidii. qe a.upini porphytius per Socratem de Platonem intelligit indiuidua substantiae, de per l1: Hoc,intelligit indiuidua accidentium, ut hoc albu . tertia opinio a.opialo. est Pauli Veneti v per ly, Socratem, Porphytius intelligit indiuiduum nominatum, de per j,hic, de hoe, intelligit individuum s gnatum, per nu
tum demonstrationis appropria tum ut supra dicebat Albertus, quae opinio mihi videtur euema
tis ad mentem porphyrii. Pio cuius rei notitia
ic breuiter noto, quod individuum duplex est. videlicet individuum substantiae, quod est subis
stantia particularis, seu hoc aliquid. vi Socrates. de individuum accidentis, quod est accidens paeticulare, ut lite albedo,haec caliditas. Et utrunq;.i. tam individuum substantis, quam indiuiduuaccidentis quadruplex est secundum Pauluve
ne tum scilicet, uagum,nominatum tignatum,de circumloquutum: in substantia individuum vagum est, ut aliquis homo, quod ideo vagum dicitur, quia in determinat E vagatur per omnia indiuidua, de cunctis indiuiduis substantialibus . co-
mu n icatur, qua muis de rati ne indiuidui hui'.
vel illius sit incomunicabilitas ut quo de ut G. id est, ut nee sit in subiecto, nec de sub laeto dica.tur, ut dixit Aristoteles in anteptae dicamentis, cap. a conclusio. . de in cap. de substantia in initio capiti scindiuiduum ni minatum . idest pro .ptio nomine designatum seu terminiis discretus est,ut Socrates de Platoc indiuiduum s gnatum, id est pronomine demonstrativo primitiuae sp ciei determinatum .importat certum suppositu, Vt inquit Gratia deus Esculanus. v. g. H:c homo, ille equus, individuum vero circumloquutum,
seu circumscriptum, quod teliquit Alberius Magnus, tractat. I. cap. . est ut Philippi situ sinam si quis ignorans Λlexandrum philippi situm, dicat Philippi filius venit, tune Alexander dicitur in diuiduum circumloquutum, seu nomine Philippi sui patiis circumscriptum, dummodo solus Alciandet sit eius situ . Et simile dici potest de indiuiduo accidentis, licet de indiuiduo accidentis vere,dc proprie no habeamus nisi indiuiduusignatum, ut haec albedo, scuti in substantia uotius individuum, est individuum nominatum. Hi ne monitu a s s Novitie, quod aliud est indiuiduum, quod secari non potest, ut unitas. εἰ mens seu intellectus, aliud est indiuiduuin, quod ob soliditatem diuidi non potest . t Adamas;aliud veto est individuum quod de aliis non pridicat, ut socrates, de plato,ut inquit Boetius, a quo tacite quidam accepit,quas ex se hae indiuidui si .gnificata cadete valuerita
90쪽
AhIati,ses Antonius Andreas hie animaduertit, quod
te, aeeid ii, accidentia communia. quibus applieatur aces possint diei dens, ut est unum uniuertate. i. unum de quinque communia. praedicabilibus, dupliciter dici possunt communia: primo quia communiter insunt alietii subiecto, di aliis etiam ab illo subiecto: secundo dicuntur accidentia eommunia,quia communiter i. indisserenter insunt de titi insunt,quia primo Top. - cap. possunt abesse.i .esse per modum priuatio. Verba text'. nis S adesse per modum habitus 3equieiis , edRin monitu a non proprie alicui s Ammonius inquit apposita a esse haec uerba propter accidentia appropitata, vel uti est candor qui in hoe hstet eorpore, & cis eatrix in Vlisse posita ex qua agnouit eu nutrix, vult dicere Ammoti ius. q, accidens dupliciter potest sumi, uno modo pro fundamento seu P prima intentione,& sic est quid commune praedi ea bile de hoc di illo accidente reali, ut si dicamus quod albedo est accidens. Alio modo sumi poepto formes Li pro secunda intentione, ut est unude quinque prs dicabilibus: accidens pro prima intentione adhuc dupliciter potest sumi, vi albedo,uno modo. videlicet in communi,eum sua indifferentia,& aptitudine ad praedicati de pluri. - bus albedinibus; eel vi est ad aliquod subiectum
coarctata per actualem inhaerentiam , ut dica tur appropriata illi subiecto, ut est haee albedo Socratis, 'us uocatur accidens proprie alicui, di non praedicatur de pluribus. Ammori;i , Et quia aliqui Mnpens s Ammonii magnis eoatentia expli- uiuium discipulis parare videntur. ideo Ammo catur. mi sententiam, ex nostris more solito addentes, abbreviando dilucidabimus Ammonius putans
genus non posse definiri, dixit si, porphy. ipsum
non quidem definitione, sed dc scriptione explanavit, res enim sinquit) qus definitione exponi
non pcsuliti descriptione adumbrare consueui nius,ἴ primo, quia generis non est genus, nam si summi generis es et genus, tune summum non ellet di ideo nec definiri potest.secundo,quia Cur voca est gcnetis appellatio. Etia tertio modo sumendo genus, nam dece modis dicitur genus, ut ex libro praedicamentorum patet, modo ambigua des nitione ediplicari non possit mr eo maxime, quia seneraliis ina genera differentia, habere non possunt, & qui habere dicunt prauὰ sem ire videntur: posui. t ergo describi, minime ve-Dubi ditio . ro delati iri.bed dubitabis, quid interest inter de-A Ammonii sinitionem,& deseriptionem Respondet Ammo Responsio. nius,u, in hoc definitio a descriptione differt;
ruta desinitio ex propita ut planam iacit tem deis
nitam, eostper c sentialia praedicata traditur. Descriptio velo ex accidentibus & extraneis praedicatis rei uim naturaq: declarat, est enim descriptio impet secta, α auumbrata qu da desinitio, unde dici solet desinitio discriptiua, di est ueluti adumbrata pictura. des nitio vero, ut eompletae uri definitio pei secta delineationi comparatur, Dεsinitio tis umbrationi vero ipsa descriptio; des nitio enim p. ex. Matutam rei quq ucs nitur lucide explanat, quae uirio eii, aut per itiatariam, xt ira est accensio
sanguinis eirca cor.aut a forma, ut ita est appetintus vindictae, aut ab utroque, ut ita est ebullitio sanguinis circa cor cum appetitu vindictae, id ipsum dixit simpli eius. 1. Phy.co m. vlt. N I. Poster. . descriptio vero duplex est e prima sumitur ab
Ethtaologia vi homo dicitur ab αι ai, Ne ιορων, eo ut supra respiciat: secunda dicit ut de . scruptio G fortuita concursione, vi homo est animal, quod cosum versus erecto corpore incedit. delatos habet ungues: tandem praedicationis sunscientiam colligens Ammonius inquit. vocum alit non sunt significatius, ut gnax, blititi, aliaevetd sunt fgnificatius, seu signis eatione praeditae; de uocibus non sgnis eatiuis nullus a nobis habendus est sermo e vocum vero sgniscativa rum,alis praedicatur de uno solo, vi sunt indiuidua. v. g. Socrates, S Plato ; aliae uer3 de multis, ut genera, species, differenti t. propria, di accidentia. Haec breuit et ex Ammonio. Sed dicet quis,
quid est interpretatio e Respondeo duplex est
interpretatio: prima dicitur interpretatio lincuarum, cum ex una lingua in aliam linguam fit traducti O .v.s hoc nomen Crateu m graece, di
ei tui sapientia latine, de se interpres dr, quasi
medius inter paries. i. inter utranque linguam, utranque sciens. ut v. g. si esset unus, tantum gre cus, de alius tantum latinus,quorum alter altera
non intelligeret: si adest alius glaeus, S latinus smul,ille proferret uerba gisca, latino latin diuerba latina,graeco gradice. & se esset interpres.i. medius inter illas duas partes duarum lingua tu,
ut inquit Isidorus tib io Ethimo log cap s. secuda dicitur interpretatio sermonum , quae desinitur per id P est, aenigmati ei, di obscuri sermonis sacta declaratio, se virg. 6. Aeneid. uocat sibilia
uatem,& interpretem, ibi, magnam cui mentem
animumq;. delius inspirat uates aperitq; futura, se dicuntur interpretes Aristotelis. dic. Hi ne
interpretatio a. de Anima, s8. ut est oratio uetutiel falsum fgdiscatis, dicitur subiectum in lib. perihelim. sed nos de definitione, di des nito alibi
plenius diximus, pro Nouitio tamen notanter.
Dico hi termini se se habent, uidelicet Amphibologia, A uctoritas, Inter pietatio , Glossa, Libymologia, His otia, Allegoria, di Analogia: Amphibologia est dubius seimo. v. g. si dicas, li. her Λristotelis,ista oratio iacit duplicem sensu, quorum primus est,u, liber est editus, de compositus ab Aristotele, secundus sensus est, udd possidetur ab Aristotele. Auctoritas est iu uicium sapientis, eo quod credendum est unicuique exp-to in sua scientia. ut in Mathematicis Euclidi, dein poes Homero. Interpretatio duplex est, uidelicet linguarum,& sermonum, ut supra dixim rGlosa, u i inquit Isidorus lib. I . Emimos .cap. as. N ry. est cilin unum uerbum per aliud explica.mus, ut conticescere. 1 tacere. Glossa seu glossema, a glotta. .lingua dicitur, cum uerbo tenus aliqua uerba, quoad sensum eorum explicantur rLihymologia est Origo uocabulorum, clim uis Dei bi,ues nominis per interpretationem colligitur,quam Cicero annotationem, Aristoteles uero