De natura lucis / Authore Ismaele Bullialdo Iuliodunensi

121쪽

Plutarchus lib. a. de placit. Plailosoli. cap. 2O

et de io,c is is medio, quod ipsi rυ- dicitur gncm posuit, id est, olem circa quem terra lata, noctem diemque

EMPEDOCLIS. D sole ita utebat Empedocles t. illudiceret

filosoph. zo.sed quaena fuerit illius tem de luce sententia, ex duobus locis, unollatonas, altero Aristotelis ella pose puto Haec sunt igitur Platonis verba iuMenone

l dam fieri uxta Empedoclem, Menon. IIa - quidem Socrates, i meat minos,

122쪽

quos lan poros, meatus concessi, ut Ubere progrediantur. Aristoteles autem Vbi agit de luce multum illustrat, patefacit Empedoclis sententiam dum illam carpit, Hreprehendit lib. 1. de anima cap Dως Esι--πσω a 4 i a vi αλλος έτως εἰρηκεν, φε Nec bene Empedocles eques quis abus sic dixit, ς si lata luce se facta interdum inter terramen ambien, id es turtum nobis insciis, sensum- θα nostrumssiente: aduersus hunc loqui

videtur Aristoteles, eodem cap. cum dixit lucem ori et πύρ έθ' ωλως Os α, m ρ-po Jμαατος ου, ς, Nam cum dati non esse nem Platonis Tim um carpit, cum dicit non

se suom corporis alicuius Empedoclem intelligit' hiem reprehensum statim nominat. Ille porro locus in quo Empedoclem citat diuerso modo legitur habent enim libra Camoth νομυου, pro ινου quae gernuina lectio est. sic ille locus latine reddirus erit, 'o lata luce, o extens inter iram inter terram, O coelum ac omnino congruit cum praedictis Socratis verbis de effluxu illo quia rebus fit, nam extensio illa lucis sit

defluxu illius a sole, min terram allapsu :

123쪽

ignem seu lucem insole actu existere illam-

em uxu. Quae siententia verissima est cumpta uomenis prorsus congruit.

Zenonis di Stoisorum. O Sy omnes illos Zeno Mnaseae, seu L Demei fum stoicae stat author, aloen quoque inuata esse voluit, in refert Possido sinis apud Laertium. E

124쪽

quia x ignis propria sunt omnia furit.

maiorem vero terra se quia tota ab Eo illuminatur non solum, sed etiam caelum. Optimam sane rationem attulit Zeno qua itenderet solem ignem esse , nam ab actionum arqualitate, similitudine, MN paritate omnimoda naturae a qualitas, d identitas recte probatur, nullus sane assignari potest effectus a sole in materiam productus qui idni non competat, lux solis , de ignis condensata comburit, utraque illuminat, calefacti sutilia liquat , coenum indurat, caeteros eiusmodi erfectus utraque producit, quare sol est ignitus, de naturam ignis atque essentiam participat, quia per ignem lucet ut vult Zeno , ignem , lucem eadem prorsus esse statuit, incumcae cris antiquis consentit.

Epicuri

125쪽

LVCII.

Epicuri ex Lucretio.

aetius Poeta inter latinos clarus, uict /que primus omnium apud suos philoia sophica dogmata carmine aggressias est, ut

aeri cile si rare atriis vers us esse, Multa nouis verbis prissertim rem

Hic inquam Epicuri Philosophiam ora Pisone metrica&eleganti e plie ii

ntisit. Habet principias acu Demost

Leucippo communia atomo, muto latas motu recto. bd cuiusdam motu pra dita ad

genitalia uniantur hic quidem I tu in

caeteri Epicurei audiendi non sunt

126쪽

D NATURA

impie, furore animi agitati de Deo, sidi

uina prouidentia lonquuntur, cumque a re ligione hominum nientes uocant 4 ani mos mortales docent a nobis Christianae religionis splendore coelesti illustratis,4 edoctis quid cle Deo omnium conditores con seruatore t endum, damnandi sunt; manxime cum solo naturae lumine ductus quiuis supremum unum aliquem rerum domiarum agnoscere cogatur, qui aeternus, &immutabilis, hunc mundum cuius author est

prouidentia singulari gubernat. In aliis, ro quae ad physicam pertinent non reiiciendus est,ri a manibus iteratorum non remouendus hic liber. Quid autem de lumine senserit Epicurus

passim tradit Lucretius; quod He corporeum voluit, re a sole summiti iugiter, ferri celerime non tamen in instanti, sola enim atomi ita feruntur,et si sit corporeum transit cornu, quia in unoquoque corpore vacuuna relinqui tradit,&luminis corpuscula tenuissima sunt. Locos ascribere haud absurdum erit equibus manifestam habemus Epicureorum sententiam Lucretius lib. a. - quae porro magnum per inane vagaηιμν

127쪽

ra magnis interua orsa Caera raram

con nobM. splendida rumina lis Loquitur de rum eminibus, seu Gmiae quae pur cuum feruntur,&motu inel a resiliunt recurrunt, his corpusculis ait aerem, lumen solis constare: Detii me corporeum esse vult, non Psole tantum, sed 'n'muxu ab illo seruant enim araturam suam corpoream corpuscula alla

dum eadem serie a corporibu sua,'

Eodem liba. Quia scilicet datur vacuisi in reb propterea lumen transit sper cornu vero permeat ni a

parua sunt luminis corpora

aqua constat, minus tenuia, pene bilia Iterum eodem libro. luibu versibus docemur Eplauri de lu-

128쪽

mine sententiam fuisse, ut ipsum a sole dea

fluere natum sit,in per aerem ferri atque ipsum aerem verberare; vapor item, id est calor, sole mittitur per aerem, aerem se Tit; atque adeo tardius ambo eunt quia per inane vacuum non meant, sed per porosa xis vacuos; corpoream sane lucem dicimus non simpliciter, quia de incorpore etiam participat, vacuurn vero, ut lux penetret, necessarium no est, ob rationem praedictam Luminis autem motum esse velocissimum admittit Lucretius sequentibus versibuet huius libri. Debeni nimirum praece ere mobilitate, Et multo citiusferri quam lumina solis, Muis plexque loci patium transcurrere eodem Tempore, quo solis pervolganto ura coelum. Solis vero lumina celerrime feruntur, ac .gumentum conficit a minori, nam ut probet corpuscula in puncto temporis spatia in

finita percurrere in inani, argumentatur

motu luminis solis quod ex aerem os Ilaientem celerrime currit, quanto magis igitur corpuscula illa in inani. vacuo A pertiva lib. q. velocitatem motus luminis solaris ex plicat, asserit.

Et quasimulta breuispatiosummisere debet se viperpetuo sint mma plena,

129쪽

LUCIS. Fica rebus te mili ratione necesse est,

Temporis in puncto rerum simulachra ferantur, Multa modis mulio, ineunctaῬυndique partes. Lumen itaque celerrime mouetur, ii quidem cum eius motu, comparatur instanti

motus peractu S.

Emuxus deinde illius continuus est, nec

interruptus.

Semper enim noua si radiorum lumina fundunt, Primaque dispereunt,quasi in igne tina trahatur. Et Tux una luce sum truttitur alia quemadmodum siquis lanam in igne nendo traheret, quod traheretur igne periret, continuo tractu alia, Malia lanά traheretur,&alibi eodem libro. Suppedatatur enim confestim lumine lumen, Et quas protelo mulaturo urefulgur diuapropte malachra pari rationene se est Immemorabilepe patium transcurrereposse

Haec est igitur Epicureorum de lumine

sententia iud scium qu ea veritate prosusiaon abludit volunt a rebus continuo effluxu egredi corpuscula. aliis aduenientibus reparari. Simulachra autem corporea dixerit quo-mam necessee t aliquid corporeum tangat oculum ut visus moueatur, sicut tactus

130쪽

mouetur corporeo tactu quae ratio optima est, etsi non probet statim effluxum corpusculorum, simulachra esse corporea pureo simpliciter.

Aristotel sententia.

AP virum qui genium maiorem habuit

meliorique fortuna usus est veniamus, ad Aristotelem cuius dicta veriora credita sunt, quam si e tripode inter lauros Pythia ocem misisset. Definiuiu lucem Aristoteles c. 7. l. a. de anima, pδ εμι -ου ργειατ α ρυπι, Ius φ . . Lux ver est actus huius e spicui qua perspicuum est, hanc autem definitionem ut indagaret tali usus est methodo. Quoniam sine luce nihil videtur, a visu, &videndi facultate natur in lucis inquirit, visibilia considerat. Colorem visibilem amrmat qui est in eo quod per se visibile est, per se autem visibile non essentia, sed quia in se habet causam cur videri possit,&uc explicat implicius illum textum ,ουλο χρῶ- ω iam , αψὰ το κWρω Φύον Πι Ἱατ . Non enim casir de spundor,