Philippi Ambrosii Marherr ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones medicas. Cum praefatione Crantzii. Transitvs et mvtationes alimentorvm per primas vias, nec non chyli per sva vasa [electronic resource]

221쪽

INSTITvΤIONE: NE DI cas a re glandulas exiguas continere visa est Cl. 31 omam quae lubricum humorem ad motus facilitatem conferant. Condylus porro maxillae anteriore sui facie pariter cartilagine obduci us est, posteriore nudus. Inter hunc condylum et illud osseum tuberculum, quod ante sinum prominet, interponitur cartilago mobilis me-niscoidea, oblonga, ad margines crastior, media sui parte, utrinque et versus tuberculum et qua condylum spectat, excavata, ibique tenuis admodum et pellucida. Ea cartilago marginibus suis fortiter adhaeret capsae articulari, quae ex toto ambitu cauitatis leno ideae enata, condylum maxillae complectitur, firmiter eidem circumcreta. Ita se habet articulatio maxillae cum

Multum vero super hac ipsa re disputatum fuit, in

partes diuisis anatomicis, dum alii maxillam cum solo tuberculo alii cum sinu potius articulatam dicerent. Sed decidi haec lis facile potest, si consideremus aliter se habere maxillam quiescentem ac sibi relictam, aliter, dum eadem in motu constituta est. Et videtur omnino in satu naturali maxilla sibi relicta haerere in sinu, sic amen, ut profunde condylus hunc subire non possit, ob interpositam cartilaginem men istoideam, quae tunc inter ant riorem condyli et posteriorem tuberculi superficiem intercedit. Ratio cur ita persuadeamur conuincentissima

est quum scilicet maxillam sibi relici am nulla vi possimus ad posteriora urgere quod euidenter docet, eam j sibi relictam thaerere in sini; nam si sub tuberculo haereret, utique eadem vi qua antrorsum ducitur etiam retrorsum moueri posset, cum nihil certe obstet. Verum dum in sinu ipso iam haeret, obstat meatus auditorius externus osseus, quominus tantillum retro agi queat. Quod autem nihilominus profundo in sinum condylus maxillae non descendat, partim ex interposita cartilagine menisco idea perspicitur, partim ex

ue ipso

222쪽

ipso motu maxillae euidenter demonstrare licet Potest enim maxilla non solum deorsum, sursum, antrorsummoueri, sed oblique trahi et rotari, ut quosdam circuli arcus motu suo describat Iarn vero condylus maxillae transuersu et oblongus, sinus ipse pariter oblongus ac transuersus est clare hinc liquet, oblongum capitulum in oblongo sinu rotari non posse, sed ad id genus motuum cauo opus esse sphaeroideo quum igitur maxilla possit in onine latus moueri, atque etiam in speciem molendinae rotari sponte patet, condylum maxillae, si etiam hac sibi relic a sinu respondeat in

eum tamen haud profunde demergi. Potest vero etiam maxilla inferior voluntatis imperio ita antrorsum promoueri, ut dentes incisores eiusdem prae superioribus promineant duabus saltem, aut pluribus etiam lineis atque tunc certum est, condylum non sinui, sed tuberculo respondere. Imo fit quoque, ut magno nimis hiatu, aut alia vi externa luxetur maxilla, quo in casu condylus ante tuberculum venit, nec iam retrahi potest nisi chirurgus, pollice in os intruso, maxillam deprimat et infra tuberculum prius condylum detrudat. Ergo naturaliter quidem in sinu haeret maxilla, ita tamen ut locum hunc mutare possit et ad tuberculum promoueri, dum id circumstantiae exigunt. Quod vero locum suum adeo facile mutare et adeo libere in omnem partem moueri possit maxilla, hoc ipsum cartilagini menisco id debetur. Huius enim interuentu

fit, ut condylus in psum sinum descendere non possit, in quo si haereret, non alius utique motus, quam qui gingli mi est, concederetur posset aperiri maxilla, posset claudi; sed in orbem rotari, ad latera moueri non posset nunc dum interposita cartilago condylum

a sinu remouet, motus conceditur liberrimus. Sed

nec antrorsum duci posset maxilla sine ea machinula nam partim sinus profunditas, partim tuberculum o staret,

223쪽

INsTi TvTIONE ME Dicas. o 3 staret; nunc vero cartilago illa intermedia, utrinque concaua, hinc tuberculi, illinc condyli gibb se applicat sic quasi pontem estici volubilem et miro eclianismo suo praestat, ut duae eminentiae supra se inuicena volvantur facillime, utili alias altera alteri certo fuisset impedimento.

g. LX. Prior actio fit contractione muscistorim it trium, qui carnei oriuntur ex ossit hasti processis mastoidis in. sculna descendentes tendinem faciisns, it frequentissime itidem per miseeuhιm sylayotium et ligamentum annular lateri ossis yoidis adnattim transerint.

inde itertim carnosi sunt, atque ob ipso osse olde fibris

carneis inittracti, adscendunt usque ad internam, mediam, inferiorem, pariem menti, ibique infertintur, infimi omnium hic ossxorrim, hocqtie mechanismo trochleae dirigentis, vis, et directio, horism mnisectilorum intelligitntur, non ne maxima mirabilitate artificiosa fabricae dum

absque pericula os fae sne impedimento alterius, ni capiti inhaerens, musciιus hie vicia praeset debita. Prior actio fit contractione muscularum itιentrium. Biuentres musculi, seu digastrici dicti, quia duplice

ventre carne constant, praecipui sunt, qui maxillam inferiorem deprimere possunt. Oritur autem uterque biventer retro processum mastoideum ossis temporum a fouea eidem processui insculpta tendineo simul carneoque principio ; ventre primo modice deorsum atque antrorsum fertur abitque in tendinem teretem fortem,

qui saepe per stylollyoide musculi secedentes fibras traiectus, deinde inflexus pone o hyoides praeterit, ad quod etiam non solum multa cellulositate, sed lata adfirma aponeurosi tendine reuincitur inde iterum carneum producit ventrem, qui secundus est et angulum

224쪽

obtusum cum primo intercipit, iamque mutato ductu antrorsum et introrsum et sursum excurrens in symplaysin maxillae inferioris ab interno latere sese inserit. Ideo autem biventer faetus est hic musculus, quia alias, si unico constitisset ventre carneo, is longus admodum fuisset et alios vicinos musculos deglutitioni dedicatos in aes ione sua compressisset uam omnis musculus

agens tumet et Iaac ratione vicinas partes comprimit; tendo autem musculi in actione non mutatur nec tumet,

sed obsequiosus sequitur ductum trahentis carnei acerti neque adeo partes vicinas premit, aut in functione sua turbat. Altera ratio duplicis ventris erat, ut idem musculus pro diuersis circumitantiis diuersas actiones edere possit, quod per unicum ventrem non adeo praestari potuisset. Es vero actio Jhuius musculi varia pro varia maxillae firmitate aut sobilitate. In genere laic praecognitum supponi debet, quod alibi demonstrabitur inanem musculum, dum agit, contrahi, id est , se ipso fieri breviorem a vi intrinseca, quae eius fibras in rectitudinem prius explanatas corrugat. a vis in utrumque musculi extremum, et qua oritur et qua parte inseritur, aequalis impenditur, licet effectus illius vis solum percipiatur in ea parte, quae minus resistit ea tunc magis obsequiosa mouetur et adducitur versus eam, quae gloresi , magisque potentiae motrici resistit. Hinc dum maxilla sibi relici a et obsequiosa est, cum minus longe processu masto ideo resistat, effectus musculi tuentris semper hic erit, ut symphysiis maxillae cui is inseritur, trahatur deorsum, atque ita os aperiatur. Primus enim venter contractus os hyoides retrorsum ducit, ac

non nihi sursum sic illud ipsum firmatur magis alter porro venter contractus symphysim maxillae versus os hyoides trahit sic necesse est maxillam super condylis si is in articulo ro rari, ac mentum deprimi, os diduci,

225쪽

idque ni otu tanto euidentiori, quanto longius symphysis niaxillae ab eiusdem articulatione, tanquan hyponaoctilio distat. Imo vero ad eum motum solus secundus venter sussicere potes , nec necesse est primum

conspirare si alioquin obsequiosa sit maxilla et nihil

impediat. Hoc ideo imprimis moneo, quia et Bo R-H A A, 1 v s malam de actione huius musculi ideam habuit, id quod vel ex textu videri potes . Scripsit enim, quod tuenter transeat per ligomentiιm annulare ossi hyoidi adnatum, eumque annulum vice trochleae fungi credidit, ita vi primus venter contractus alterum sintuladducat et ope eius annuli directio musculi sic mutetur, ut eius actio ad os hyoides, non ad mastoideum processum dirigatur. Verum nulla hic ades trochlea, et lidet saepe stylohyodo musculi discedentes fibras transeat tuenter, non tamen id perpetuum est et fibrae illius omnino debiliores sunt, quam ut huic punctum fixum praebere possint nec tendo bi uentris per annulum aliquem ligamentosum transit, sed vera poneu- ros tendinea adnascitur si hyoidi, ut reci e Cel.

NON R et HALLE R et alii eximii anatomici demonstrarunt, quibus merito adnumero praeceptorem olim meum I. AI MEAE. Etsi vero trochlea nulla adsit

non ideo minus verum est, vim huius musculi ad os hyoides dirigi, quum in id imus venter desinat, ab ter, qui potissimum maxillam trahit, ab eo oriatur Non defuerunt tamen, qui si ante hoc mechanismo maxillam a bi uentre musculo deprimi posse negabant. Fundamentum aliquod dubii in eo est, quod pars trahenda sequatur directionem potentiae trahentis ergo si principium musculi altius est insertione eiusdem, pars tralienda adeo deprimi non poterit, ut potius magis debeat attolli atqui principium tuentris altius est eius insertione ad symphysin maxillae proh de credere quis posset bi uentrem musculuari potius attollendae,

226쪽

quam deprimendae maxillae famulari. Verumtamen haec obiectio sacillim e dilui potest. Nam licet origo bi uentris altior sit eiusdem iis ortione, tamen cum primus venter ad os hyoides desinat illique firmiter revinciatur, et secundus venter ab eodem osse ortus proce dat fit omnino hoc mechanismo, ut directio musculi mutetur, atque vis contracti ventris secundi omnis ad

os hyoides dirigatur sed os hyoides inferius est symphysi maxillae ergo musculus, sese contrahens, deorsum versus os hyoides maxillam trahit. Deinde etiamsi biventer unicus es et musculus, isque in decursu suo nullatenus mutatus, a sulco processus asto idei recta linea ad mentum ferretur tamen vel sic etiam maxillam deprimere deberet, licet altior sit ille processus symphysi maxillae. Omnis enim nobilitas maxillae ab articulatione eiusdem dependet iam vero origo musculi biventris retro et infra articulationem eam est; itaque constanter, dum agit, deorsum ac retrorsum ducere maxillam debet, atque adeo os aperire. Nihilominus tamen Celeberrimus Edinaburgens sanatomicus Pater, negabat tuentrem deprimendae maxillae sum cere posse, eo quod nulla esset proportio huius musculi cum validissimis antagonistis qui maxillam leuant et ad superiorem adprimunt vi maxima qualis saepe in morsu requiritur. Hinc inferioris maxillae depressionem tribuit geniollyoideis, mylohyoideis, coracohyoideis, sternohyoideis genio- glossis; ipsum vero bi uentrem potius eleuare o hyoides et linguae radicem, atque adeo in deglutitione adnixum, quo bolus in fauces eliditur, perficiendum,

praecipue inseruire contendit. Verumtamen non advertit Vir Celeberrimus etiam omnes illos musculos simul sumtos, quibus ipse depressionem maxillae attribuit uim antagonistarum haud adaequare quod autem 'adaequeut docet tetanus maxillae, terribilis mor-

227쪽

bus, ubi musculi morsu dicati, ita violenter maxillam inferiorem ad superiorem adprimunt, ut nulla vi diducios possit. Ergo eodem argumento respondere possemus Vir Clarissimo etiam omnes hos musculos ad deprimendam maxillam haud sufficere, cum et simul sumti antagonistis suis multum debiliores sint. Sed neque adeo magna vis requiritur ad diducendam maxillam, quae saepe proprio quasi pondere delabitur, ut in

rusticis ad rem quandam attentis et in dormientibus obseruamus. Id vero necesse est, ut antagonistae non agant; tum enim leuis etiam vis maxillam detrahere poterit et solus biventer facile sufficiet; et si non suffceret solus, conspirantibus tamen genio et mylohyoideis, ac genioglossis id essiceret. Verum dum maxilla sibi relicta non est et antagonistae firmiter contracti nituntur, tum agens tuente maxillam iam immobilem deprimere non potest et aeque in utroque sui extremo fixus eleuabit mediam sui partem, ossi hyoidi adnexam, atque adeo os illud cum adnexa linguae radice sursum acantrorsium

tollet et nixum edet, quo potissimum deglutitio peragitur, quod quidem recte a Cel. Μ omin o atque H ALER animaduersum est.

Creditur etiam aliquid ad depressionem maxillae facere latissimum colli musculum, aliis platysma myodes appellatum. Est latus, sed tenuis colli musculus,

mox sub communibus integumentis explicatus, ortus infra clauiculam et a parte laterali colli, humero vicina,

fibris per superficiem pectoralis, elloidis ac trapezii sparsis, quae dein collectae per anteriora et ad latus

colli ascendunt, tandemque in mento et circa labia ac genas niuntur, cum liarum partium musculosis stratis intertextae. Ita sacris hic musculus ad coercendas retinendas interiores colli partes potissimum facere videtur, quamquam ii. ALLE Rus eum ad deprimendari maxillam aliquid conferre velit. Verum quidem

228쪽

dem est, tenuiatem liuius musculi per latitudinem compensari, ut omnium fibrarum coniuncta vis non minima sit habenda. eruntamen, cum non immediate in ipsam inseratur maxillam, parum omnino, in ea deprimenda efficax videtur, quae etiam ill ALBi Nisententia est.

g. LXI.

Posterior vero esstitit contractione . vii culorum temporalium, rι larga semicirculari , carnea, origine ex cauo ossi frontis , verticis . henoidi temporali, insculpto, ris concurrentibus sub osse iugali niti fibris ab eo acceptis roborati et determinati, circumnascunturiendinosi facti, partimque adhuc carnei circumquaque proce sui coronoidi maxillae inferioris a massetertim, qui carnei crassique oriuntur a primo osse maxillae superioris ι ab osse iugali, hinc sibris se mutuo decussuntibus infe-νuntur, at nexu inferiori, exffriori, margini maxibis inferioris ab angula versus mentum per potium quatuor fere digitorum I pteryL0ideorum extιrnurum qui oriuntur ab externa parte alae exterioris processus te-enoidis in osse sphenoidis progressi retro, in eruntur forti tendine in spatio semilunari, sit in interno parte axillae inferioris inter condyloiden et coronoiden processum; maxillam antrorsum sursum m0tient inrtic vel an-'irorsum oblique ad latus, si git unus; ψ pterygoideorum internorum qisi carnei et iendinos oriuntur ex tota interna superficie lamella externae proce sus terygoidis,

progressi descendendo, lato, obuiso, tendine riuntur fossulo paulo supra angulum internum maxillae inferioris sub magnis apophystibus hi quidem maxillam is may feteres fortissme sursum ducunt et retrorsum simiuI, ad Iatus et retrorsum, 'git unus. Si enim octo est, ipsiniusculi agunt simul, vi incredibili premit:ir maxilla inferior

229쪽

octo incisorii sc valide compressis sit morbus.

Vidimus nunc per quas potetitias maxilla inferiora superiore abducatur iam re liuiritur porro, vi eadem ad superiorem denuo adducatur, fortiterque apprimatur. Haec actio peragitur per quatuor paria musculo-xupa, quos praeualido esse oportuit, ut duriora corpora morsu diffringere ac dilacerare queamus, quod non sine multa vi adhibita fieri posse, clarum est. Horum musculorum principes sunt temporales et masseteres, tum pterygoide externi et interni, quorum tamen actio

iam magis composita es . Temporalis musculus validus et magnus, in homine tamen debilior quam in animantibus carniuoris oritur a magna parte laterati cranii ex arcu circuli, qui in nudo cranio cernitur, ab orbitae ne exteriore

suturaque ossis frontis et malae, ab ipsa parte laterali ossis frontis, a lata semicirculari plaga ossium reginatis, denique a tota parte quamosa ossis temporum et vieini ossis sphaenoidis aliqua etiam parte ossis malae et ab ipso iugo. Ex hoc semicirculari ambitu Undique

radiatae introrsum, quasi ad centrum convergunt

fibrae tecta vagina firma semitendinosa, arcte accreta, quae et ipsa fibras emittit ad temporale accedentes et ad os iugale ac processiim gygomaticum firmiter adhaerescit. Sub ea aponeurosi et sub ipso iugo colleci ae omnes temporalis si brae vas: dum formant a teretem lacertum, pro parte iam tendineum hic descend sns

obuium sibi habet processiam coronoideum maxillae inferioris, in quem totus inseritur musculus ad ipsamvsque huius processias radicem, tendine potissimum in apicem immissa. Hinc agentes ambo hi musculi, si silausae sunt maxillae, magis firmant arctantque clausas,

230쪽

vt in iratis cernere datur, tum tacitum adlluc in pees ore ebcluunt iracundiam dum vero apertum os est, prehendentes coronoideum processum maxillam inseriorem ad superiorem adducunt et quod dentibus interceptum est, ulteriore vi adhibita frangunt Possunt praeterea eandem maxillam retrahere et in situm suum restituere, si prius per alias potentias antrorsum ducta fuerita, nam tunc trahentes maX illam, digito temporibus applicato euidenter percipimus, temporalem

musculum acrere. Ceterum notari meretur laesionem

huius musculi admodum periculosam esse et lethalibus

nonnunquam conuulsionibus excipi haec forte ratio est cur eum natura firma tali aponeuros extrinsecus munierit, quamquam ea ipsa expansio membranosa non parum quoque ad maius istius muscus robur contribuat dum fibras arctius adstrictas continet, quarum vis, quo magis unita, eo fortior est. Ma me musculus in eandem cum temporali ac ii nem conspirat Oritur is primo ab inferiore et priore parte procesius ossis,Maxillaris superioris, cui os '1ugale innitituri tum a tot margine inferiore et temorei 1- sis itisialis et processus ZVgomatici, usque ad articulationem maxillae; descendens primo crassior, postea tenuior applicat se lateri a X illae inferioris a ummo inrodessus coronoide ad angulum maxillae usque per soatium quatuor fere digitorum, multa parte tendinosus et qua oritur et qua inseritur, et ab externa quoris facie ac anteriore. Sunt qui in duas portiones hune musculum diuid ant nec simplex est illi fibraruindecursus plurimae recla deorsum, liquae nonnil illi ostrorsum, subinde et antrorsum aliquae tendunt. Dum agit, maxillam inferiorem ad superiorem addu-

ei et valide apprimit, recta potissimum dire stione sile