장음표시 사용
241쪽
INsTi TVTIONES MEDICAS. 22 IZuoniatici Duplex est hoc nomine insignitustinusculus, alter maior dictus, alter minor. Ille a secie anteriore sis iugalis ortus, oblique descendit, inque angulum labiorum inseritur, commixtus fibris orbicularis et aliorum vicinorum Minor zygomaticus ab eadem ossis malae anteriore, sed simul interiore ac naso propiore plaga oriundus, simili ratione descendens in labium superius eiusque orbicularem insertus finitur. Prior angulum oris sursum et ad latus ducit, et genam in tumorem eleuat, quemadmodum in risu contingit; post erior labium superius attollit. Eleuator labiorum communis ex foveolis ossis maxillaris superioris supra canini primique incisoris alueolum sub foramine neriis infraorbitalis exoritur principio satis lato, etiam diuiso saepe, descendit inde recta
Iere via, et angustior nunc in labiorum orbicularem
partim etiam in triangularem seu depressorem anguli oris, inseritur Agens igitur trahit angulum labiorum sursum atque ita cum zygomaticis conspirat. Eleuato labii superioris proprius , a margin inseriore orbitae ortus, oblique introrsum descendens, brevis latusque musculus in labium superius desinit, perque id fibras suas dispergit Eleuat simulque extror sum ducit hoc labium. Asterius. Est et alius leuato labi superioris alaeque a dictus, ab inferiore ac interiore orbitae margine, et a processu nasali ossis maxillaris superioris supra et infra ligamentum musculi orbicularis palpebrarum duplici origine natus, inde deorsum descendens dat fasciculum ad alam nasi insertum, reliquis suis fibrii extrorsum deorsumque sparsis in cutem labi superioris, eiusque orbicularem desinit. Labium ergo superius eleuat, oris aperit rimam sic, ut dentes incisiui superiores nudi conspiciantur. Quodsi vero simul agat orbicularis
242쪽
laris labiorum, qui ut aiatagonisti omnium praedi sto. rum musculorum considerari potest , tum quidem vires contrariae et aequilibratae sese elident, neque adeo labia deducentur, sed apprimentur solum arctius ingiuis ac dentibus, atque ita cauum extra-linguale accuratius claudetur ne quid cibi in hoc extrauagari sub
Reconsentur,tanc etiam in textu musculi ad inse rius labium pertinentes, ac speciatim. Depressor abii inferioris propriiιs qui oritur partim ex continuatis ibris latissimi colli partim vero et praecipue a margine maxillae inserioris pone mentum, oblique ascendit introrsum et sursum, inque a bium et fratum inferius orbicultris inseritur ab initio ad finem usque latus. Hinc labium inferius a superiore abducit, deprimit. Otor labii inferioris proprius, aliis leuatormenti dictus, carneus firmusque musculus, ex fouea maxillae inferioris sub alveolis dentis incisius exterioris enatus, descendit oblique introrsum versus socium accedens, et in cutem menti inseritur; atque adeo hoc trahens simul labium inferius attollit. Depre so labioraim communis, quem amavi, sit reflorem angiιIi oris, alii triangularem appellant oritur ab exteriore parte infimi marginis maxillae inferioris a latere menti, latus ibidem mox angus ior fit, quo magis ascendit, in angulum labiorum se immittit, etiam secundum eum se lectit et aliis fibris in labium superius excurrit, aliis cum gygomatico et leuatore anguli oris concurrit Antagonista illorum angulum oris deprimit.
Obliquos labi inferioris in textu descriptus vix peculiaris est musculus, sed potius latisssimi colli quaedam
portio, quae subculanea et cum suo compare decussata,
243쪽
INsTITVTI DNE ME Di CAS. 223 in inferius orbicularis stratum se immittit, idque labium deprimere et extrorsum reclinare potest. De plutiomate myuid seu latissimo colli iam prioribus locis dictum fuit. Si euin hi omnes agisnt finis etc. Facile patet ex modo dietis, singulum horum musculorum propria ac peculiari actione gaudere, si sibi relinquatur, nec impediatur ab aliis. Quodsi vero omnes hi simul agant
ita, ut nedier horum praeupleat, tunc aequilibrio musculorum contrariorum et contra se mutuo nitentium, omne cauum oris, quod extra linguam ac dentes est.
integre aboletur et impeditur ciborum in haec caua delapsus. Et contra si alternis agunt vicibi is, cibi modo hanc, modo illam compelluntur in partem et volutantur, pro cuius ue musculi diuerse actione, modio
Verum isti, de quibus diximus, musculi solum cavitatem extralingualem delere possint et cibos ex hac supra dentes molares et interiora oris compellere Necessum autem praeterea es , ut et supra linguale cavum et id, quod infra linguam est, pariter aboleri et cibi ex his super planum dentium prouolui, ibidemque diutius aliquantulum alteri possint. Id inprimis lingua praestat et musculi alii linguae motu famulantes,
1 Genlogis. Hi maiores omnibus aliis linguae musculis angusto et tendinoso principio satim supra geniollyoideum oriuntur ab aspera eminentia, quae in interiore parte maxillae inferioris prope cius symphysin visitur. Inde primum paulo crassiores facti mox extenuantur et latius expans, retrorsum eunt ad insimam linguae partem, cuius se toti longitudini iuxta medium immiscent, et per radicem eius excurrunt ad ipsum usque o hyoide ut haryngis membranam, latius
244쪽
etet, PRAELic T. N H. BOERNA AVElatius sparsis ac divergentibus bris. Hi linguam ita
antrorsum trahunt, ut apex eius ore clauso ad dentes inclituos seperiores et palatum fornicatum apprimatur, ore vero aperto etiam ad notabilem extra id distantiam exieratur.
et Ceratogitis, breues, lati ac tenues musculi ex toto carnei, oriuntur a parte exteriore marginis inferioris cornu ossis hyoidis eunt inde antrorsum, paulumque angustiores, inseruntur in partem inferiorem ac lateralem radicis linguae, quam ambo dum agunt, retro trahunt, si solitarie, etiam non nihil ad latus mouent An autem hanc simul explicent et expandant, ut et Bog RHAAvius scripsit, non adeo certo liquet imo vero Ill Im v s, cum modice extrorsum declinent, potius ab his ex lateribus contrahi lim guam et angustari existimat. Bastoglos quoque et chondroglusti m textu non descripti, huc pertinent. Illi a basios ossis hyoidis inferiore et priore margine iuxta cornu, et ab huius ipsius proxima priore parte exorti, ascendentes, sensim latiores in radicem linguae desinunt, hanc attrahunt et ac- curtant Chondroglogi autem exigui musculi ab apicibus graniformibus et subinde etiam viein basi ostia hyoidis enati, inde in radicem linguae producti, in eandem cum prioribus actionem conspirant.
Sthloglossi ab apice processiis styliformis ossis temporum oriuntur, qui in iunioribus totus mobilis et cartilagineus, per aetatem demum et ipse osseam duritiem acquirit et cum reliquo osse firmiter cohaeret. Inde educti primo tendinosi ac tenues, dein carne a trorsum simulque introrsum ac deorsum feruntur petuntque posteriorem, imam ac lateralem partem linguae, in quam dilatati inseruntur, et pro multa parte evanescunt, pro parte tamen etiam fasciculos fibrarum,
245쪽
INsΤITUTIONE MEDICA s. Iasad ipsum usque linguae apicem excurrentes, emittunt. Hi musculi simul a entes radicem linguae una cum adnex illi osse hyoide retrorsum, simulque sursum trahunt, eamque dilatant et quodammodo excavant, quine apicem linguae retrahere atque accurtare videntur, cum ad eum usque excurrant. Si ver unicus tantummodo agat, linguam oblique in suum latus retrorsum ad sursum ducit. Hisce linguae recensitis musculis addunt etiam aliqui mylogkqθι sed ille adeo peculiaris musculus non
est, ut ab illustr. ALBiΝo penitus omittatur et ab H A L DURO exigua solum mylopharynge portiuncula habeatur, cuius pauculae fibrae anteriores linguam
Per filiis ipsum corpus linguae constituentes etc.
Ipsa nimirum lingua, praeter hosce, quos aliunde recipit musculos, tota musculosam habet fabricam, si exteriorem eius superficiem nerueam, epithelio te stam, excipias ordo vero fibrarum linguae musculari uni adeo multiplex, atque adeo intricatus est, ut, quidquid hac' enus in iis euoluendis desudauerint anatomici etiam exercitatissimi, ad unum omnes vanam iusserint operam et hodiedum de euentu desperent. Unicus solum-' modo distinctus apparet musculus, lingualis dictus, qui cum suo compare inter latus mediamque linguae partem ex ipsa eius radice exoritur, inde apicem linguae petens sensim evanescit, in uniuersum tenuis et exiguae latitudinis, etiam cum basiogiosi, styloglossiet geniΟglossi fibris in decursu suo connexus. Hiemusculus, dum agit, accurtatus linguam totam abbreviat, apicemque versus basin reducit, simul ita fit ei
vi accurtatum linguae corpus cras escat. Ceterae linguae fibrae, variae omnino, breues transuersae aliae,
246쪽
ctionibus, ita sibi mutuo iniplexae atque intertextae sunt, ut extricari nullatenus possint. Et ab iis adeo multiplicibus, et adeo mirabiliter contextis fibris, summa illa linguae volubilitas et sacilis in omnem partem directio pendere videtur. Potes enim lingua vi propriae fabricae musculosae apicem suum sursum et retrorsum reflectere, potest eundem deorsum flectere, aut mouere ad latera potest ope huius cauum sublinguale etiamque X tralinguat euerrere cibos illuc delapsos, intra dentium quoque interstitia impulsos elicere, reuocare, ac dorso suo denuo imponere quod postremum inprimis necessarium est, quia sine hoc etiam manducatione ciborum peracta, deglutitio fieri non potest; sed absolute requiritur, ut masticatus cibus super linguae dorso locetur. Hinc dicitur in textu --xtim cibi potusque etc. etc.
g. LXIII. Quin sponte Iiqiset succes o mustitioram traxi
Iam mouentium motu, operiente, premente, antrorsum, ad latera, retrorsum, cibos musculis genarum, labiorum, inguae, intra mandibularum dentes deductos, ablatosque, utifri.
Quin sponte liquet te. Visis hactenus potentiis
illis, quae ad morsum et manducationem concurrunt,ficile iam hae actiones explicari possunt. Nempe estu lenta omnia, quibus vescimur, aut sunt iam praeparata, diuisa, mollia, in pulpam redacta, aut dura, tenacia,
cohaerenti'. Priora nec morsu, nec manducatione
exent sed diductis solum maxillis dorso linguae imponuntur, mox deglutienda. Posteriona vero, si maioris sunt molis, quam intra os facile contineri possit sub ipso oris aditu dentibus incisoriis, contra se mutuo fortiter appressis, intercepta diuiduntur, atque in tales se
247쪽
cantur portiones, quae facile et ore volui, et molaribus dentibus interponi possint. Vt vero satis ossicax esset morsus et tenacitate ciborum validior, quatuor hinc paria musculoruna valentissmiorum, temporales, masseteres, terygoi deos internos et externos huic ossicio praepotuit natura, ut maxillas fortissime stringerent; dum pro apertur earundem unicum parbi uentrium musculorum destinauit. Morsu iam in
frustula diuisus et dorso linguae impositus cibus, vi musculari eiusdem promouetur ad latus, atque diductis, quantum sussicit, maxillis, oppositis dentium molarium ordinibus interponitur, minutius conterendus. Tum vero motus manducationis incipit, longe magis compositus illo, quo morsus peragitur. Nam ad morsum solummodo requiritur, ut octo illi dicti musculi eou. spirantes una, maxillam inferiorem recta sursum tra. hant et ad superiorem fortiter adprimant in manducatione vero maxilla inserior per musculos temporales et masseteres sursum quidem tollitur et ad superiorem adprimitur, sed simul per terygoideo externos internosque et antrorsum aliquantulum promouetur et ad latera trahitur alterne et quasi rotatur; quo ipso motu, molendinae quasi speciem prae se ferente, cibi dentium maxillarium scrupeis coronis intercepti longe melius exactiusque comminuuntur, quam quidem nico et simplici motu seri posset. Necesse ergo est in manducatione, ut temporales ac masseteres musteuli non omnem suam potentiam, ut in morsu seri solstiexserant; sed vi suspensis quasi viribus agant, sic, ut eodem simul tempore pleruo id ei maxillam lateraliter
mouere, ac rotatorio quodam motu cibos atterere possint . Sed cauendum simul tunc est, ne sub ipsa om-mostione cibus in aliena caua delabatur ergo musculus buccinator et orbicularis labiorum et gygomaticus uterque et alii descripti, simul agentes cauum extra
248쪽
z28 PRAELECT. 1 H. BOERHA AVElinguale totum pei secte abolent, dum buccas et labia arcte gingiuis ac dentibus applicant. Ipsa lingua et quod supra eam et quod sub ea est cauum perinde explet, ut inter dentium molarium coronas potissimum retineatur cibus , atque si fiat, ut in aliena caua delaba iur quidpiam, id ipsum actione illorum musculorum, tum praeprimis linguae, inde denuo expellitur et uel dentibus iterum superponitur, vel si iam in pulpam eontritum est, in dorsum linguae recipitur ac demum
Quo quidem motu cibis accidunt r. imiis nititationes, ne iam explicatae, a. aliae mutationes ob admissu saliuae liquoris oris, et muri palatini ac faucium 3 denique aliae ab atme simul intermiso. Qito quidem motu cibis accidunt similes vilitationes, uti .ue iam disiae. Possunt arte coquinaria cibi etiam durissimi, ac tenacissimi, ita attenuari commi-ntii et in pulpam mollem redigi, ut nulla omnino ege
an manducatione. Dum vero hoc non si manducatio defectum hunc supplere debet. Nec est ea solum neces aria in gratiam facilioris deglutitionis, sed et
concoctionem insigniter adiuuat; nam quo melius ac penitius cibi suerint masticati, e sacilius citiusque dia eruntur; et qui male manducant, male di erunt, praecipue vitam sedentariam agentes, et ventriculo imbecilli praediti, et vicissit in accuratio manducatio in curandis ventriculi debilioris malis plurimum prodest ut etiam pertinaces cardialgias sola diligentiore manduca tione sublata obseruauerit et VII s o T. Devique et ioe ex manducat one emolumentum consequimur, quod simul sapor ciborum ita melius excitetur, vividiusque linguam assiciat. Nam quae sine manducatione praeis
249쪽
INs ΤΙΤvYIONE MEDICA s. 29 via deglutiuntur, ea vix sapere notum est in vulgus; haec ratio est, quod ingrata medicamenta quisque, quam celerrime potest, deglutiat contra vero, quo diligentius manducamus, eo sapidiora nobis fercula videntur, exemplo etiam in siccissimo pane manifesto;
adeo ut cum hoc manducationis labore etiam voluptatem quandam coniunxerit natura.
a. Asiae mutationes ab advisu salinae te. Cibis enim sub ipsa mali ducatione adfunditur saliua, admiscetur etiam mucus oris palati ac faucium ic quod ad deglutitionem necessarium erat, ut esset Olus per .fecte lubricatus; nam sicca uti notum dissicillime deglutimus Hinc in statu sano os nunquam siccum 3. ne ab aere simul infermisso. Asiri nullo non tempore via in oς patula est. Is autem simul cum saliua
et muco commixtus, etiam cibis sub manducatioue admiscetur, atque intricatur, id quod ipsa massae manducatae spuma et, si in ignem proiiciatur, strepitus demonstrat. Quem oro sum hic cibis intricatus aer habeat, filia loco dicetur.
SALIUAE ORTUS NATURA ADMISTIO.
Namque F ad radicem auriculae, in fovea inter pro-eessem mammiliarem, coni Biden, et os iugale, ad Iahaeret parotis conglomerata conglobatam fui complexa, inde late extensa ad uteriora, inferiora, posteri0ra;
haec ab arterioso sanguine fabrica suo saliuam secernit,
communi ductu infundit, qui circa tertium molarem superiorem eam in os ossividit perforans buccinatorem. a. Intra maxillam haeret maxillaris interna, ingens, Iaso a oriri
250쪽
orti totam fere maxilla longitis inein mensa ,saliuam ab eodem orteribo sangisine separat, in ductum excretorii a poseriori eius parte ortiιm immittit, ad anteriora frevsqiι ad dentes inti orios aut friores progrestim, medio itinere ex reliquo progressu glandulae etiιsdem et iliam
salivam per ramos at rates accipientem, eamqrs suade)rtem per duo emi sari quandoqrs plura, circa snem radicis anterioris freni linguae, posita. 3. Sunt Iublinguales Rivinianae, vel Bartholmianae orte prioris soboles, Dilio citi patentes sub ingua eodem loco, et ad latera fortaliorum ductuum per iura oscula Lingua, palatum, ginginae, labia, exigiιis emissariis perforantur per quae tenuior lange, sed limius humor extillat. 3. Palati anterioris, maxime ver po serioris penduli, tum uitiae, ton- filiorumque glandulae vilicum separant, eructant, cibis p/rmiscendiιm praebent. Sunt autem hi fontes, et emissaria, Ac sita, ut moti manducationis et laqrselae, inprimis
hismores suos profundant. An in homine alia saliuae glandula. et ductissiDum de illa mutatione agitur, quae cibis accidit admisitione saliuae, primo ortus illius liquidi spectandus est, postea natura eius, ac tandem admistio dicenda Saliua quasi a saliendo ita appellata, maxima copia in glandula parotide et aliis congeneribus in vicinia postis, maxillaribus ac sublingualibus secernitur. Namqis ad radicem auritulae etc. Quidquid circa
aut pone aures positum est, imo ipsos etiam tumores morbosos et abscessus pone aures natos, parotides appellarunt medici veteres. Inde etiam haec glandula nomen suum indepta est, quoniam pono aurem locatur. Necesse autem est, ut priusquam de parotidis situ ac sa-brica dicam, distinctam veramque glandulae deam haheatis, earum disserentias pernoscatis. Glandula igitur