장음표시 사용
501쪽
INsria vΤIONES ME Dic As. 8a in ventriculo in duodeno nullum inuenitur, ergo colostruit illud in ventriculo colliquari necesse est et paulatim forma molli pultacea liquida, exire in duodenum. Et ianc conclusionem meliorem este, ex iis quae supra de actione ventriculi dicta sunt, intelligi potest ob probatum est, crassi omnia et densa et tenacia diu admodum in ventriculo retineri, donec naulta demum maceratione et calore loci perpetuo in molliorem ac liquidiorem massam contabescant. dem ergo etiam de colostro verum erit; adeoque mirum non est in duodeno colostrum non inueniri, cum nullum sub tali forma ex ventriculo in duo Genum exeat. Atque t Iio penitus intelligatis, simile omnino arxumentum ponam, quale Cl. Viri de eo lostro in favorem bilis posuerunt, cuius falsitatem statim percipietis. Nicam eodem modo sic canis inteor frusta earnis deglutit; si incidatur post pastum abdomen canis, in ventriculo eius integra frusta carnis reperiuntur in duodeno canis nihil de carne cernitur, sed fere so lum liquamen inuenitur ergo bilis in duodeno integra frusta carnis in liquamen resoluit Risum o uobist mouebit argumentum et recte negabitis frustula earnis in duodenum exire Sed ita prorsus de colostro lactis res habet, quod certe etiam sub tali 'tenace et eo haerente forma in duodenum non exit aut illa Lisa sunt, quae de ciborum in ventriculo remora, et muta tione fidi obseruatores scripserunt Interim tamen neque ego ni man progredi velim, nec dene ab Celao ERHAAvio, bilem quaedam tenacia et mucosa inprimis coagula resoluere, diuidere cum vis resolvens bilis in obstructionibus viscerum pituitosis 'rta experientia constet hoc tantum nego, ac coagulatum in diuidi ac refoui, quum directa experimenta
502쪽
Vias expedire chryla. Dictum antea fuit, bilem abstergere et hoc ipsi cum omnibus amaris commune est. Dictum etiam fuit, tunicam villosam intestinorum abundantissimo muco constanter lubricari, qui quandoque ad ipsam villorum crepidinem et vltra ascendit. Mucus hic ob dictas rationes neces artus est; verum simul mucus ille illos obliniens visciditate stachyli resorptionem per oscula villorum impediret, nisi abstergeretur frequentius. Id videtur inprimis bilis
ossidere, licet et saliua quoque et succus pancreaticus ad hoc concurrat Bilis tamen acrior his est, maxime stica, hinc etiam essicacior in abstergelido muco, quam alii humores. Ita vero, dum mucus villos obli-.niens frequentius a bile abstergitur facilius iam chylus in tubulos villorum et oscula vasorum lacteorum penetrare potest. Hoc itaque sensu dicitur bilis chylo iam
expedire. petitiιm excitare. Obseruarunt iis oriae naturalis scriptores, eo voraciora esse animalia, quo maiorem bilis copiam aut quo bilem habent acriorem.
Pisces certe voracillimi sunt; sed et his acerrima bilis est. Homines quoque e magis appetunt, quo ipsissemeaeior bilis est contra ver appetitus penitus prosternitur in ictero et insolitus languor aegros opprimis non raro etiam nausea et fastidium cibi accedit. In animalibus quibusdam uectus biliarius in ipsum veniriculum aperitur et quidem piscibus uniuersis deinde in hystridibus et in struthiocamelis. Vnum alterumue etiam rarum de hominibus exemplum habetur, quibus in ventriculum ductus biliarius insertus fuerit. Sed et alibi diximus, perfacile bilem ex duodeno in vacuum ventriculum regurgitare et innuere posse, quod dudum
Cel M. G NIC euicit. Atque huic etiam bilemiliter famis causas recensuimus.
503쪽
IN saei TVΤ1ONL MEDICA s. Hrmenti vicem gerere, cruda coctis a milare. Ea scilicet ratione, qua de saliua et huniore gastrie dictum est etiam bilis latiore sensu fermentum dici potes; si scilicet fermenti nomine sumatur tale corpus, quod alia, quibus additur, immutat in aliam naturam, a priori diuersam, licet non acidam vel spirituosam.
CREATICAE. f. C. Siι postica partε, dextra, et fundo, ventriculi, in lamella inprimis posteriori menti occumb8ns intestino duodeno, glandula conglomerata ingens, pendula est, pamereas dicta, ab arteriis coeliacis, ope subrica glandulosae confecta ex numerosi mi arteriis secernens fiam rem in unum ommunem ductum, qui in duodeviis exueoqu omnem illum lympham Fert. Pancreas, quod minus apta denominatione veteres ita vocabant, quasi totum carneum esset, et quod etiam Kali creas, quasi pulchram earnem appellarunt, est glandula conglomerata magna imo totius Corporis maxima, sub diapliragmate retro ventriculum sita, succum saliuae similem secernens, eumque per duci una proprium effundens in duodenum. Haeret autem retro ventriculum in duplicatura mesocoli transuersi vi non prodeat in conspectum nisi aperto mesocolo, quod quas externam pancreatis membranam format Nempe mesocolon transuersum quod intestinum colon ex transuerso pergens adnectit et suspendit, dupli ei, ut mesenterium, lamina constat, altera superiore, altera inferiore inter has duas mesocoli lumina interceptun inclusum haeret Pancreas. Initium eius in sinistro
504쪽
hypocliondrio pone lienem est, cui ope menti necti tu et ibi in apicem quasi se acutiorem et tenuiorem
terminum extenuatur inde transversim excurrit ante corpora vertebrarum et crassescit, quo magis versus dexteriora porrigitur, simul etiam incuruatur, ut media pancreatis par ante corpora Vertebrarum maxime prominula sit, extremitates vero dextra et inistra magis postrorsum retractae cernantur dextro denique sine eras sculo et rotundato se immittit in magnam illam duodeni flexuram, atque huic intestino adnascitur firma satis doliaesione, quin etiam iuxta decursum huius intestini dat productionem aliquam aliquot subinde oblicum, quam paruum pancrea mam si in I s appellauit ' Longitudo eius circiter decem digitorum transversorum est, latitudo duos, crassities unum circiter dioitum aequat. Fabrica pancreatis similis est fabricae putidularum saliualium componitur ex numeris ruis glandulis, seu acinis rotundis, duriusculis ex civibus enata emissaria, seu ducstus excretorti paruuli ad
se mutuo confluunt et trunculos maiores producunt, cui simili ratione confluentes tandem abeunt in unum ductum maiorem et niuersalem, Omnium acinorum litiuorem secretum recipientem, qui venae similis et albicans, minimis radicibu Ortu ex omni pancreate,
ver mediam eius longitudinem totam dextrorsum excurrit, et plerumque quatuor digitis infra pylorum subit duodenum, recepto antea plerumque ductu alio ex appendice pancreatis adueniente, atque tum mosculatur cum ductu choledocho iam in prunam duodeni
cellulosam oblique ingresso, et cum eo ductu, ut alibi iam dic stum communi ostio potissimum in duodenum te aut si eum choledocho non coniungitur quod undoque sit saltem illi proximus in duodenum
aDeritur Ductus luc iam antiquis quidem cognitus, s obliuioni postea traditus a I R. VNGO, auaro
505쪽
Medico, post, AVR1Υ ΗΟFΜANN demonstratio-1rem, dein in lucem proditus, ac primum in icon exhibitus est; ideoque passim irsungianus hic ductus
appellatur. Arterias pancreas plures accipit, incerto Umero breues parvasque ab arteria splenica , quae iuxta pan- creatis longitudivom ad lienem excurrit et in hoc de cursu ramulos frequentes ad ipsum pancreas mittit. Sed et dexterior pancreatis pars, duodeno connexa, ab arteria duodenali ct a gastro-epiploica dextra, et a mesenterica superiore romulos accipit. Venae pancreatis arteriis sociae ad maiores truncos, splenicam venam et duodenalem et astro- epiploicam dextram sanguinem reuehunt residuum a secretione in hac glandula facta. Nerui exigui a plexu posteriore ventriculi et ab hepatico ac splenico plexu excurrentes ad pancreas adueniunt. Ceterum tota haec glandula, utcunque libere pendula, alternam diaphragmatis et musculorum abdominalium pressionem perpetuo experitur et a ventriculo, post pastum tumente, quasi emulgetur, ut recte illo tempore, quo maior succi pancreatici necessitas est, idem maiori copia exprimatur.
q. I. M autem insipida fere, sub afaue, sitnpida, copiosa CFiduo facta, iotu, pressu, fotu, vicinia cordis, emissa,
praecipue tumente in digesione ventriculo, ne acida, nee
astasina, sed aliua simillima ortu, vasis dotibus bili
confusa in vinis, cum ea digesa, in eodem tubo cum illa haerens, nihil intestini motis obferitandum exhibet, sed aeq/ιabiliter miscetur illi, aut et sola in uulua intestina insuit hine erit init eius fusae, pirmistae, subactae, cum thylo, et faecibus, bili muco, crassa dimermi hiscere
omnia; chylum sanguini miscibilem reddere transitui
506쪽
rorsm colaremque imi tare, eamque chylo intime permiscere; menstrui, et vfhicisIi munere fungi; sap0res,
odores, d0t8s, cib0rum iugulares, ita mutare, ut num
fere induant involem citissime ire, redire, hanc viam. Admodum copiosa, in acida te aliasina etc. Ο-piam succi pancreatici satis magnam esse, facile apparet, si ad organi secretorii magnitudinem attendamus, et si moles ac pondus pancreatis cum saliualibus glandulis conferatur. Ex AR1AON obseruationibus pondus parotidis es drachmarum i s maxillaris autem glandulae drachmarum I S sublingualis vix multum drachmam unam superat, et ad summum aequat dracli-inam Pondus igitur omnium saliualium glandularum simul sumtarum vnciis I aut denique dracliniis
XVH aequale est. Uerum pancreas minimum uncias , et obseruante EvΕ ΜANNo etiam Ut pondere aequat.
Hinc triplo fere maius hoc organum est omnibus salivalibus glandulis simul sumtis Praeterea pancreas maiori praelo, quam saliuales glandulae subieci una est, diaphragmati nimirum et abdominalibus musculis; etiam loco calidiore positum est, dum glandulas saliuales utcunque aer externus alluere potest, qui semper corpore nostro frigidior est Denique musculi manducationis non perpetuo agunt in saliuales glandulas, pancreas autem perpetuo pressionem alternam praeli abdominalis experitur. Unde certissime concludi potest, postis temporibus iisdem secretionem triplo saltem
maiorem fieri in pancreatae, quam in organis saliuae. Atque adeo cum in liomine intra viginti quatuor horas minimum libra una saliuae secernatur ex supra demonstratis, erit copia succi pancreatici intra idem tem
pus minimum aequalis libris tribus, si vel molem vi lceris spectes et omnino maior si effectum praeli ab dominalis computes. De
507쪽
De natura autem ac ualitatibus succi pancreatici multa lina controuersia fuit. NamqU FRANCISCVsLE BOE YLvius, olim in Academia Leidensi
Medicinae professor et Chemicus non vulgaris, digestionem et alias corporis animalis functiones hemico more explicans, sectam condidit, quae in Belgio multum inualuit, donec a go ARMA Avio plenarie refutata et omni probabilitate spoliata oppressa quiesceret. Is s j v I v s succum pancreaticum acidae naturae esse fatuit, bilem vero aleatinae ex horum duorum liquidorum miscela oriri effervescentiam, qualis sit, dum salacidus cum alcatino commiscetur in experimentis chemicis hac effervescentia solui partem nutritiam ingestorum, faeces praecipitari, chylumina cum his humoribus effervescentem in vasa lactea irrumpere; hunc in corde dextro denuo cum sanguine effervescere, inde oriri calorem et motum sanguinis per omnia vasa corporis etc. et similia plura, qualia antea neque in L - 1 s deliramenta proposuerat. Sectam hanc amplexi sunt discipuli su Lur plurimi inprimis autem DEGRA A et C HvvL1vs Professor olim botanices Lei densis. Et illi quidem etiam experimentis opinionem suam tueri adnisi sunt, ut et succum pancreati cum acidum et eius cum bile effervescentiam demonstrarent. Primusque D E G operosa et difficili methodo in canibus succum hunc collegit, calamo inductum pancreati cum intruso et calamo appensa lage-nula, firmataque ope ligaturae. ostea idem tentauitsCΗvYLIus et alii. Ita collectum succum hunc gustu explorarunt et acidum se inuenisse dicebant, ut ipsorum theoria confirmari videretur, quam etiam ad pra- xiii applicuerunt, non sine magno aegrotantium damno. Verum non defuerunt Cl. Viri, qui huic sectae laenue se opposuere, eiusque salsitatem per experimenta certiora demonstrarunt, primus quidem AR OLvSHli 4 DRE-
508쪽
ac denique s o MMI s, qui totam eam sectam suo adhuc tempore in Belgio regnantem internecione deleuit. Hodie itaque hae secta penitus iam exauctorata est; qua propter etiam illi refutandae non multum
immorabimur. Suriaciat haec solum attente perpendere, ut figmenta a vero disceritantur: primo iam hoc Omilibus experimentis hemicis euic in ell, bilem recentem insano homine, in sano animante, nullatenus
alcas nam esse; si ergo etiam succus pancreaticus acidus esset tamen cum bile effervescere non posset, ut Sylviani voluere, quia bilis alcatina non est. Secundo: sed neque succus pancreaticus acidus est hinc si etiam bilis alcatina esset iterum esseruescentia locum non haberet. Acidum vero succum pancre licum non esse, docet primo eiusdem similitudo cum saliua, quae mediae naturae est pancreatis fabrica eadem est, quae glandularum saliualium et indoles succi pancreatici eadem, quae saliuae. Et denique caute instituto experimento collectus succus pancreaticus aliis Cl. Viris degustatus nullam acidi saporis notam exhibuit, neque laccoagulauit obseruante o. Sed turbidum, albicantem et salsum in experimentis suis deprehenderunt RRVNΝFRVs, ECH Lisus et alii CL iii, in universum saliuae similem. Si ergo acidum inuenerint hunc succum hemici, non purum eum collegerunt, sed mixtum orto liquamini acido ex ingestis acescenti bus nato et iam in duodeno cum hoc succo commixto. Sod neque praecipuus huius eclae patronus ac defensor DE ORA AP acidum hunc succum reperit. Nam primo ipse Pop. . cie face. pancr. ita scribit; quoties-escunque succum hunc pancreati cum recte collegi-Minu , eum instar aquae sontanae limpiduli inuenimus
509쪽
INsTI TvTIONE MEDICA s. 489,cum aliquali visciditate, sed non nisi spiritibus dissipatis coeunte. Qualitates eius gustu pereeptibiles quod attinet, non semper eodem modo illas sese habere, do , cent funes iones ab eo dependentes non raro vitiatae, Mae irim etiincit experientia nostra offendimus namque
ipsum quandoque acidum gratissimum, aliquando pene in Fidim, nonnunquam auferum, saepius DL, uni saepissune vero aci .salsum. n. Omn. p. 4OT. ,, Dein prouocat ad testes, qui una gustaverint hunc succum. Et pag. - N. narrat Xperimentum a se captum in cadauere nautae Andegavensis, qui sanissimus ab irruente trabe subito necatus est et quem adhuc calentem incidit dicitque se succum pancreaticum grate acidum deprehendisse, unulque citat testimonium D. Ros Nisi chirurgi et aliorum, quorum nomina reticuit, qui pariter acidum hunc succum iudicarint. Iam vero primum ex ipsius E G R A A F confessione patet, succum pancreaticum non semper acidum ipsi
visum esse; quia aliquando pene inflyidum et saepius
susum deprehendit. Deinde experimentum in nauta Andegavensii factum falsum esse, ipse a GRA Apro in
testem citatus Ros NIER et ΜVR ALTUS euicerunt
fasti ambo humorem inspidum fuisse, cuius adoreni R A A in laudabat. Et cum discipulus C o R,N44 11 o F, bene potus, succlam pancreaticum acidum pronunciaret, alter collega sobrius confirmauit os e in sipidum H A LAE E R. elem phy T. VI p. 4so. Hinc sustici enter patet, nullam horum v rorum experimentis fidem haberi posse, quos amor sectae et vis praeiu diciorum eo detorsit, ut etiam contra proprii sensus conuictionem scriberent. Accedit, quod nemo horum 1uis mce obseruatis firmiter nitatur, sed alter semper alterius experimenta citet, dissidens propriis. Ita Di
succo pancreatico lac coagulatum suis e scribit. Sed
510쪽
cur ipse GR A AFLus, qui pariter succum hunc collegit, non vidit eundem effectum nam si vidisset, vii- qiae cum C AvYLio triumphasset. Et experimentum hoc, adeo facile ab eo non fuisse institutum vix probabile est, cum succum ipsum dissicillimo et taedio labore toties collegerit in A p. Non vidit autem lac inde coagulari DE GRA AF, nec viderunt multi alii. A cuvYL1 id visum fuisse non repugnat 1 sed etiam non repugnat, a s C A CY La o succum pancreati cum impurum et hymo acidulo permixtum in experimentum adhibitum fuisse quod vel ex eo probabile fit, quia CAvYLivs ex cane trium horarum spatio uncias duas succi pancreatici se obtinuisse scribit, dum S GRA A in hoc experimento multo magis versatus, solum intra octo horarum spatium drachmas II, unciam dimidiam, et denique unciam Lex cane molosso impetrarit. Hinc cum adeo magnam copiam succi pancreatici intra tam breue tempus collegerit sc HvYLius, qualem post illum nec D EGRA AF, nec alii, etiam maiori temporis spatio obtinere pbtuerunt, vel ex hoc ipso patet, CHVYLIV mn qUaquam cum puro succo pancreatic experimentum instituisse et probabilius huic admixtum fuisse acescentem chymum, a quo utique lac coagulari potuit quinculpa in succum pancreati cum recidat. Verum ulterius progressus sCHUYLivs ipsam succi pancreatici cum bile esseruescentiam experimento demonstrare volebat mundininem canis vivi abdomine aperto, duodenum haud procul a pyloro ligatura constrinxit, tum infra insertionem ductus holedochi idem intestinum firmiter ligauit et abdomen canis denuo consuit. Tribus horis elapsis iterum abdomen canis aperuit et inuenit intestinum duodenum, in spatio vinculis intercepto, vehementer adeo distentum ac tumefactum, ut digitorum compressioni omnino resisteret, ac ruptu-