Canonici Juris Institutionum libri tres

271쪽

s Juris Canonici

rabilis, lib. I. Ep. 28 Eadem omnino dicenda sunt de Collegiis Canonico

rum.

Principes etiam aliive Nobiles multas Decimas habere ceperunt per earum in- feodationem. Eaque nihil aliud est, quam alienatio ea lege facta, ut Valsabius fidelitatem Domino exhibeat ratione illius rei, quam ab eo accepit in seudum- Unde statim dubitari potest an Decim:e ab Ecclesia in seudum dari possint : nani verius cst eas Decimas squas hodie vocamus inseo datas, & origine sua esse omnino Ecclesiasticas ε, tum quia ubi Decimae in feodatae percipiuntur a laicis, ibi Ecclesia nullas percipit, cum tamen ex omni terra ei debeantur i, ergo laicueas possident x percipiunt; nomine ipsius Ecclesiae, a qua eas acceperunt in studum : tum etiam quia ex. Veteri qua dam Constitutione S. Ludovici , cum Decimae infeodatae a laicis eorum possessoribus venduntur Ecclesiae, aded aiprimaevam originem & verum ac priorem Dominum redeunt, ut nec redii bitioni gentilitiae locus sit, nec requira' tur aut Regis aut Superioris . alterius Domini consensus, qui tamen des de ratur , cum Vastallus rem aliquam se

talem vendit Ecclesiae , quod sp

272쪽

ea res cadat in manum mortuam.

Cum ergo Decimae sint res Ecclesiasticae, vix in seudum dari posse videre tur , cum ea sit alienatio. Et tamen jamdiu illud ea ratione invaluit, quod &sacri Canones & Leges Imperiales e rum rerum alienationem permittant pro redimendis captivis. Unde cum Ecclesia se a tyrannis & Ethnicis tueri non

posset , suas illas Decimas principibus dedit per speciem Dudi sta beneficii,

ut ab iis defenderetur, & ab imminente captivitate liberaretur. Mathgus Paris in Henrico III. Innocentius III. lib. I. Reg. D. tr. Crantetius in Metropoli Iib. I. cap. 2. Quidam volunt illud tum-

primum prodiisse sub Carolo Martellor sed antiquiores sunt illae Decimae innodatae, & forte verius est eas cepisse circa sextum iaculum quo jura seudorum Prodierunt. Decimae illae plurimhm differunt a dominicis aut indominiis Catis, quae passim occurrunt in Ecclesii Gallicanae Conciliis di hae si quidem prophanae sunt , & agrorum census aut tributa, veluti Campartium, agrarium, Cottagium , & alia id genus. Olim quidem Ecclesiasticae Decimae in seudum dari non poterant nisi ex auctoritate Summi Pontificis, ut nempe

273쪽

16o Juris CanonPI contra generalem Ecclesiae disciplinam laici eas possiderent, quae solis Clericis

deputatae sunt. Sed invaluit eas etiam

ab Episcopis dari posse in seudum, quia

res taclesiasticet absque eorum consensu alienari non possunt. Cumque ab iis omnes fere Decimae in feodarentur, vel per timorem , vel per favorem , vel per avaritiam , ut docet Carolus Calvus in pilum ex Synodo Pontigonensi cap.

io. sub excommunicationis poena cautum eth, ne la1cis Decimae darentur ii, seudum. Can. Decimaso Can. pervcnitI. q. 3. Sc Alexander III. videns in Gallia frequentiorem esse decimarum in- Rodationem, in Turonia Concilio eamdem poenam statuit in eos qui darent, dc in cos qui eas acciperent in fetidum.

Quod adhuc in suo Lateram Concilio

confirmavit cap. 39. ext. h. t. sed omniuno verius est illud pertinere tantum ad eas Decimas , quae postmodum in feodatae fuerint , non etiam ad eas quae ante illud Concilium. Nec enim laicis eas adimere potuit, cum iis acquisitae essent solemni contracta δc publica conventione, ait Molinaeus. Et hinc Innocentius III. eas patitus 3c tolerat , in cap. 2Dext. hoc tit. Jc Alexander IV. Θωp. 3. eod. in sexto. Unde qui hodie

274쪽

mihi Ionum Liber II. 16 1 Decimas illas possident , vel titulum inseodationis habere debent ante illud Concilium , vel asserere , si suosque m jores possedisse illas Decimas ab eo tem pore quod excedat hominum memoriam. Ea enim possessio immemorialis titulum inducit vel etiam ante illud concilium. Licet vero Ecclesiasticae sintillae Decimae, attamen earum infeodatio facit , ut in Gallia saepius habeantur quasi prophanae, puta ut earum posses. res de iis ad libitum disponere possint,

easque transferant ad haeredes et atque

etiam ut seli Iudices Regii de iis cognoscere possint, quonam judicio agatur ue sunt enim plane patrjmoniales Atemporales.

Denique sub Philippo Augusto Gaulice Rege, & Henrico II. Rege Angliae, pro Belli sacri sumptibus decimae quaedam in omnes Ecclesiasticos exceptis Carthusiensibus, Bernardinis , & Monachis Fontis Ebraldi indictae & impositae fuerunt, ut cas lucrent ex omnibus Ecclesiarum suarum reditibus,atquectiam ex pretio suortim mobilium, quae praeter necessitatem privatis eorum usibus destinata erant. Dictae sunt Saladi-nides a Saladino AEgypti Suidano, co

Ira quem duo illi Reges ducebant exe

275쪽

es, a Juris Canonici citum ; ab Episcopis Ecclesiae Gallicare probatae dc receptae stat in Conventa Parisiensi, ut docet Rigordus, dissem cente Petro Blesens in Epist.

De Primitiii se oblationibus.

nium rerum, live nascantur ex semine terrae, sive etiam ex animalibus: α

plosa enim est eorum sententia qui pri mitias distinguebant a primogeniis, Mdocent S. Ambrosius in D. 3'. S Augustinus lib. 4. Quaestionum super Ninmeros cap. 32. In lege Dei in quibus locis praecipiuntur Decimae, in iis adduntur etiam primitiae: sed non ita exprimitur certa earum quantitas , nec a quibus rebus solvendae sint, ideoquOS Hieronymus in cap. I. ext. de Decim. Mi offerentium arbitrio relictas esse pri j

lias ', ac ne Sacerdotes eo nomine ali

quid amplius a populo exigerent sGavaritiam, subjicit statuisse legis docto res, pro primitus, non majorem solven dam esse fructuum partem, quam qR dragesimam,quae dicebatur oblatio bopi oculi; nec minorem,quam sexagesim

276쪽

InstitutIon m Liber II. ass. quae dicebatur oblatio mali oculi ; & vulgo quinquagesimam solvi. Apud Christianos antiquissima etiam oblatio Primitiarum occurrit in Apostoloraim Can. 4. ct in Constitu 1ionibus Apostolicis lib. 7. cap. 3O. S.

Thomas agnoscit earum mentionem non extare in nova lege Christi, S: ideo . eas deberi tantum in Constitutione E clesiae. Occurrunt tantum ab ea imp etatae circa sextum saeculum in quodam Hispal. Concilio apud Ivonemi arnot. in Decreti Parte 3, cap. IT

. Jubet etiam Herardus Turon. in suis Capitulis ad nonum seculum , ut Primitiae deserantur ad Ecclesiam. Ac tandem versae sunt etiam in asssiduum usum dc juris necessitatem, ut debeantur Pa- raecialibus Ecclesiis. Sane non constat . ad quem modum & ex quibus rebus Praestandae sint, idcoque sequenda est Iocorum consuetudo , ait Hostiensis ad

cap. I. ext. de Decim. ele S. Thomas 2. 2. Art. 86. q. 4. Hoc etiam praecise habet

pistola 13 t. inter Epistolas Innocentii II l. lib. 3. Reg. sed voluit eam esse suspectam & apochrypham. Alia Fidelium dona dc munera Ecclesiae facta, simpliciter dicuntur oblationes : Antiguis mae sunt , earum meminit

277쪽

otiam Tertullianus passim , & indicat eas olim ex pluribus causis factas filis vel pro mortuis, vel pro redemptione animae, vel pro Sponsalibus & Matrimoniis , vel pro frugibus , & aliis ainas

innumeris ; ut forte non immerito Ammianus Marcellinus lib. 1 . jam suo tempore asserat iis oblationibus ditatos esse Clericos Ecclesiae Romanae. Non omnium rerum admittuntur oblationes, sed tantummodo earum quae majestati& sanctitati Ecclesiae conveniant C .

3. 2 4. Amstolorum. Nec etiam quilibet Christiani offerre , seu oblationes facere possunt ; non publice poenitentes Can. 18. Illiberit. Concilii, non dissidentes fratres, non illi etiam qui pauperes opprimunt, Can. 93. ct 9 . Ca thetis. Concilii quarti. non scelerati, non raptores , non usurarii, non alii malae rei homines. Sicque cum Eces sa multos Canones ediderit de recipiendis aut rejiciendis oblationibus, honori esse cepit admitti ad oblationes;& vice versa pudendum ac poenae loco ad eas non admitti, ut docet S. AMgustinus in Ep. 18 . & passim in sacris

Canonibus aliquem csse in communio' ne orationum, sine oblatione, idest ita ut ejus oblatio non recipiatur.

278쪽

Institutionum Liber II. 16solim deferebantur ad Episcopum , &ab eo cum aliis obventionibus Ecclesiasticis dividebantur etiam in quatuor partes ; sed tandem placuit eas iis Ecclesiis relinqui in quibus fierent. Quod tamen non semel immutatum : Sc hinc cum quaeritur quis habeat jus percipiendarum oblationum in quadam Ecclesia Ivo Carnot. in D. I 1. scribit illud competere vel Paraeciali jure . puta P rocho , vel concessione Diaecesseni Epis

copi ; puta quibusdam Monachis, quod illud iis donaverit in eleemosynam : vel largitione legitimi possestbris cui nempe jus illud rite concessum fuerit, do illud alteri dederit.

TITULUS XIV.

De Parochiss. LEoiτuR Paraecia idest vicinia,

quasi sit aliquod ter citot ium: cujus incolae vicinam habeant Ecclesiam a dcfepius Paraecia occurrit in antiquis Canonibus. Legitur etiam Parochia jam apud Severum Sulpitium in Dialogo I. e, 3. & Sydonium Apoll. lib. 7. Ep. 6. in fine. Quasi exhibitio necessariorum

279쪽

166 Juris Canonicἱ ad viam, ut docet Festus in verb. POrochum, & Horatius lib. 2. Serm. sat. 8.sicque dici potest Parochiam esse locum in quo multis Fidelibus congregatis necessaria praebentur ad salutem. Quidquid sit ; in Ecclesiastica politia Paracia vel Parochia est aliquod territorium.

Primo quide fuit Episcopi quod sensim appellatum est Diarce sis , & postea sim gularis Presbyteri , qui Episcopo subjacet, δc hodie dicitur tantum Paraecia, aut Parochia. Quando nam institutae sint Paraeci non satis constat. Primo quidem in qualibet Dioecesi fuit tantum matrix Ecclesia quam postea dixerunt Cathedralem. Crescente Fidelium multitudine , necessitas postulavit singulares

quasdam Ecclesias institui , in quibus

convenirent δί Sacris adessent. Anastasius in Evaristo sub Traiano, ait eum ibtulos in urbe Roma divisisse Presbyteris idest Paraeciales Ecclesias et dc in Dio-vsio ad principium tertii t eculi ait, eum Paraecias instituisse & divisisse presbyteris. Addunt foris seu extra urbsin unde rusticae Paraeciae passim dicuntur forenses , dc Dioecesses in Can. 18. tertis Aurelian. Concilii. Cumque ita esseditantum Cathedrales & Paraeciales EP

280쪽

Institution m Liber II. ac clesiae, in antiquis Canonibus Ecclesia

de iis tantum accipitur, sicut & Sacerdotes & Presbyteri de Episcopis & Parochis saepius intelligendi sunt. Theo-dulfiis Aurel. Episcopus in Epissola ad

shos Parochos , ait Episcopos esse successores Apostolorum, & ParoChos 7 O. Discipulorum. Passim etiam dicuntur plebant, quod intra suum territorium Ecclesiastica Sacramenta plebi administrare debeant. Dicuntur hodie Curati pro Curatores: Docent enim Grammatici haec vocabula sic formata in ulti ma latinitate, eam habuisse significationem : ut explorati pro exploratoribus :speculati pro speculatoribus, & Curati pro Curatoribus. Et forte appellatio illa Curatorum fluxit ex Veteri Interpretatione Laodiceni Can. 37. ubi cum statutum est ne in vicis Episcopi constituantur ; sed HGqhvm hoc vertitur sed Curatores qui nempe Fideles curent, eorumque saluti consuunt, quod transsatum a Medicis, qui tempore hujus Concilii dicebantur &Curare morbos. Veteres sacri Canones

jubent saepius, ut quaelibet Ecclesia unum habeat Presbyterum , quod prς-cipue obtinebat in Par ciali ρ,.sed

crescente Fidelium multitudine, volu