Canonici Juris Institutionum libri tres

311쪽

αso Juris Canmici Ituit, ux qui du s haberet dignitates aut Paraecias , secunda privaretur , seu Aquam secundo loco adeptus fuerat, quia

eam accepit contra sacros Canones cap

3 . e . de Cl. non resid. Quod omnino convenit Canoni decimo Calchedon.

Concilii, in quo Clericus ad priorem

kcclesiam revocatur & redire competilitWr. Sed cum ea Constitutio Alexandri III. eave par na nullum pareret seu .mm , ut postea dixit Innocentius III. in CV. δε multa. 28. m. de praeb. ille ipse Alexander statim ab ea recessit, & voluit ut ille Clericus optare teneatur , quam retinere velit, & aliam dimittere. ea'. 4. de aec est quai. ordin. in a. Cor. Cumque in eo meminerit sui Lateran.

Concilii, Sc illud exequatur , necessaribdicendum est ab eo institutam fuisse illam optionem post illud Concilium : Et hoc a jure Civili accepit, ux quo si qui in duobus Collegiis fuerit, eligere debet in quo magis esse velit. l. i. in s. Ade Coll. ct Corp. m. Si quis duas habeat

militias, eligere debet quam retinere, aut in qua militare velit. I. ue. Cod. ινμίmit. p Nec enim duabus simul si peresse potest. Vel etiam ejus optionis exemplum desumere potuit a Gregorio M. lib. 3. reg. Ep. a I. cujus meminis

312쪽

Institutionum Liber II. 297 Dan. Diaconus in ejus vita lib- a. cap. 3 . Ea optione vel etiam post suum illud Concilium praecipue usus est in Gallia, ut palam cst G cap. 4. ext. de aetat. ct quai. ex cap. 7. ct I . ext. de prab. ex cap. I s. ibid. in a. oli. Quae omnia pertinent ad Gall. Ecclesiam. Sed & ille ipse Innocentius III. ea usus est in eadem Ecclesia lib. 1. Decret. Ep. 32. &Ηonorius lII an cap. s. de Con fui. vel in-vt. in s. Compit. & Clemens IV, natione Gallus apud Platinam. Eaque omnino indicant male Dan. Andraeam Sc Janum a Costa existimare , optionem

illam ab Alexandro institutam fuitse,probenuficiis ante Concilium quaesius , quasi temperamentum illud adhibere voluerit: Nam rescripta illa eorum Pomtificum sunt de Beneficiis post Concia lium quaesitis , & tamen optio in iis

i servatur.

Post Alexandrum Innocentius III. insio generali Concilio statuit ut ille Clericus priori Ecclesia ipso jure priveturae cap. 23. quasi renuntiaverit priori, eum secundam accepit: aut quasi cum Ecclesia secundam ei concedit, .Omniano velit ut a priori recedat: quod propius accedere videtur ad mentem tertii

313쪽

Aurelian. Concilii Can. i 8. Et tamen Ecclesia Gall. optionem retinuit, δc adhuc hodie servat . quod ita forte contigit; quia cum prior Alexandri Constitutio nullum pareret fructum ut diximus, & Ecclesia illa non satis probaret cum Innocentii Canonem,ut innuit Guillelmus Paris. lib. de Coll. 9 Plur. Benef. c. I . oer . Tum quod contra sacros Canones secundam Paraeciam alicui conferri pateretur , tum quod plures hujusmodi Ecclesias ab eodem teneri posse vellet

ex dispensatione Apostolica, squod quomodo in malam partem acccptum fuerit videndum ex Math. Paris. in Henrico III. ad an. ias S. circa sin. optionem

illam suis patribus probatam ea Ecclesia

retinere maluit.

Circa eam observandum est. Primo, ut Diaeceianus Episcopus eam deferat huic Clerico , eumque ter moneat ut optet: si post trinam hanc monitionem optarc nolit . eum condemnare debet adoptandum intra certum tempus , quod in sententia exprimatur. Si sit adhuc Contumax, utraque privandus est,um innuere videtur Glolla pen. ad d. cap. .deat. quai. Et ordinarius utramque com

ferre potest quasi vacantem. Secundo, . ex iis Alexandri III. rescriptis optio

314쪽

Institution m Liber I I. 299 obtinet tantum in Dignitatibus & Paraeciis, Innocentius III. in d. 0. 82. eam produxit ad personatus : sed locum non habet in simplicibus Beneficiis ; nam plura possideri possunt absque ulla dis pensatione , nec in simplici & Curato, quod utrumque simul. etiam possideripOrest, cap. 6. de praeb. apud Bonis Imo nec in duabus praebendis ea enim est generalis consuetudo Ecclesiae Gallic. ut duae Praebendae in duabus Ecclesiis simul obtineri possint. g. Volumus. de Collat. in Prag. Sanct . Antiquum ejus rei exemplum videre est in historia Gaufredi ducis Nor lib. i. Nec opus est dispensatione, ait Rcbustas , & addit cam Doenam ut qui officio divino non intersit, majores tantum fructus capiat , non etiam quotidianas distributioncs. Denique locum non habet , ptio nisi clericus secundae dignitatis aut Paraeciae, possessionem per se aut per procuratorem apprehenderit, eamque paci .ficam habeat: Nam in utroque jure, accipere, non est nisi cum effectu; & paei-ficam hanc possessionem habere intelligitur , si per annum integrum utramque

illam Ecclcsiam absque lite posscderir, vir Glossa Prag. Sanet. ad tit. de Pacis.

f. I.

315쪽

TITULUS XVII.

CAnonici Iuris Interpretes duplicem

faciunt Collationem Beneficiorum, ut alia sit libera , alia necessaria. Liberam vocant, cum ordinarius vacans Beneficium conferre potest cui velit, dummodo sit idoneus : Necessaria est cum ordinarius illud non alteri conserre potest , quam ei quem Patronus praesentaverit. Ad eam pertinet titulus de Iure Patronatus. Illud est jus quod Fund tori alicuius Ecclesiae in ea competit. Maltis constat puta praesentatione Cl rici , ut ille habeat omnia jura honori. ca in ea lesia . ut si redigatur adin piam , ex cjus bonis alatur, ut ea gubernentur ex eius consilio ; sed praecipua est ea ptaesentatio, ideoque simpliciter aliquando ea dicitur jus Patronatus. Antiquissimum est : nam & ab initio quinti saeculi jam valde honorati sunt Fundatores Ecclesiarum, repud S. Paulu Num , Sydonium Ap pollin. & alios ejus aetatis. Clerici praesentatio iis concessa est in Can. io . primi Arausicam Concilii:

316쪽

Institutionum Liber II. ab Imp. Zenone jus illud iis datum

ut Ecclesiae bona gubernemur ex eorum consilio , in Lis. Cod. de Sacros Ecclesquae omitia contumavit Iustinianus in Novesiis.

Ideo Fundatores Ecclesiarum appellati sunt Patroni, quod nomen illud indicat eos fuisse dominos eorum , ex quibus fundata est Ecclesia i scut dominus qui servum suum manumisit. dicitur ejus Patronus sicut in libris seudorum dominus & Patronus promiscue usurpantur : hinc Molinaeus jus Patronatus vocat reliquias pristini dominii. Nomen illud quasi usitatissimum occurrit in Capitulis Hincmari sub Carolo

calvo. Introductum cst ex virtute gratitudinis & retributionis Can. 37. quarti Tolet. Concilii, & apud Guillel. Paris. in lib. de moribus cap. s. Cum enim Fideles bona sua certatim erogarent ad et dificandas Ecclesias,SS. Patres existimarunt iis deberi Beneficiorum vices, pizJoan. de Parisiis sub Philippo Pulchro, in libro de potestate Papali 2 Regali,

cap. 2I. & in eorum monumentum ius

illud Patronatus haberent. Illud ex se temporale est spirituali annexum cap. 3. ex. de Iudic. cap.

317쪽

3 2 pris Canonici ext. h. t. Nam oritur ex re temporali &prophana, quam fundator Deo dicavit;& aliquam societatem habet cum Ecclesia. Vel ut addit S. Thomas, ordinatur ad spiritualia, puta ad praesentationem idonei Clerici, ut Beneficium Ecclesiasticum habeat. Locum habet in orni, bus Ecclesiis , atque etiam in Capellis& Oratoriis, dummodo Canonice constructa sint. Gratianus passim causa

or. 7. id est ex permissione dc decreto Diaece sani Episc. 1. Et hinc si quis in sua potestate praestimoniam habeat, seu C pellam nondum Episcopali decreto constitutam, pleno jure suo eam dare potest , nec opus habet Episcopo, qui nondum ea est Beneficium Ecclesiasti

cum.

Duobus praecipue modis acquiritur; .constructione vel dotatione Eccusae. . verius enim est illud non acquiri solius fundi datione, in quo constructa sit Ecclesia, cap. 3. ex. de Eccl. aedis Nec ullus

est Iuris Canonici locus, qui jus illud

competere doceat ex ea sola datione: Et in eo Fundatores proprie non alii sunt, quam consti uctores , aut dotatores Ecclesiarum. Iis modis ipso jure acquiritur, id est, ex sola constructione vel dptatione , quamvis Fundator in si

318쪽

Institutionum Liber II. 83 3: fundationis tabulis jus illud sibi praecise

non reservaverit. cap. nobis. 2 s. m. h. t.

Tum quia ordine juris & rationis competit. Can. a. Tolet. Concilii Noni. Can. Rationis. I s. q. 7. Tum quia quod leges aut Cariones nobis concedunt , illud

nobis ipso jure competit; ac tandem sicut is qui pecuniam credidit ad reficiem dam domum , ipso jure in cam habet privilegium , quia authoritate consti tuentium illud ei datum est. l. s. f. qui pol. in pig. hab. Ita & qui aedificavit Ecclesiam , hoc ipso habet in ea jus Patronatus , quod leges 8c Canones illud ei concedant : unde illud etiam habet ipso jure , idest suo & summo jure, non

etiam ex mera gratia δο munificentia:

Ecclesiae: Non opus est ut Ecclesia illud . ei concedat, illud sies habet quasi reliquias pristini,dominii, de ad haeredes

quos transfert, ac proinde non est a singulari gratia. Cum jus illud primo introductum

fuit, unum, erat iisdem legibus & rcg lis constans , quicumque tandem illud haberet. Sensim plures. . institutae sunt differentiae inter Patronos Laicos & Ecclesiasticos : Antiquissimum est carum initium ex Can. is . octavae Synodi, quem male. Gratianus adscrabit sextae . in Can.

319쪽

Apostolicos. I a. q. 1. Alexander III. in cap. 4. GVt. de Uf. iud. ord. & alii Pontisces, atque etiam Veteres Canonici Iuris Interpretes sensim varias introduxerunt. Ex iis prodiit summa illa diviso Juris Patronatus in Laicum & Ecclusiasticum. Nec utrumque aestimatur ex

persona ejus qui illud habeat, nam δίClericus laicum habere potest. Hoc dicitur quod alicui competit vel ratione sanguinis, si fundator illud adscripserit iis qui sint ex sua gente, vel familia, vel ratione patrimonii , si cuidam fundo, ut qui si ejus Dominus, jus Patronatus habeat. Ecclesiasticum dicitur quod alicui competit ratione illius Ecclesx quam tenet, quaeque aliam Ecclesiain ex suis bonis iandavit. In dubio jus

data . ait Guill. Benedicti, ad cap. Ra nutius. exν. deTotam. Praese niatio idonei Clerici est praecipua Ioni pars juris patronatus, ut nempe P tronus eu alicui praesentet ad obtinenduvacans Beneficium. Omnes autem sacri Canones volunt ut Patronus Clericum Diaecusano Episcopo pr sente: Ei nempς in cujus Dioeces constitutum est vacatis Beneficium , Can. a. 16. q. 3. Cian. D i

320쪽

In Mutionum Liber II. 3 os

cernimus. Can. Monasterium. I 6. q. T.

quia jure communi omnes Ecclesiae sunt in ejus ordinatione, Can. omnes Bonliis. ibidem. Sensim tamen invaluit aliis etiam inferioribus Praelatis praesentari posse cap. super eo is . ext. de Us ct pol. Hae dei. dum nempe Fundatores eos infundationis suae tabulis exprimunt, iliaque institutionem sui Clerici addicunt: quod hodie observatur in Gallia contra Tridentinum Concilium Sess. I . deos . cap. Ιχ. in sine. Praesentandus est idoneus Clericus,

id est qui & generales habeat qualitates,

puta quod sit Clericus tempore praesentationis , speciales, idest eas quae B neficii naturae conveniant & ipsi fundationi : Eas etiam habere debet praese talionis tempore , nisi a fundatore addictum sit Beneficium certo generi personarum, puta proximioribus agnatisrquo casu adesse debet ea qualitas, tempore vacationis, seu quo vacat Ben

ficium. ἰUt Patronus suo illo praesentandi jure

utatur , Beneficium vacet necesse est.

Illud a collatione ad praesentationem productum fuit ab Alexandro III. in cap 39. de appellat. in I. colle Z. ct in 'pend. sui. Lateran. Concilii sub hu