Canonici Juris Institutionum libri tres

61쪽

ad Ecclesiasticam disciplinam pertineritibus. Hinc de iis tot Constitutiones& Capitularia Regum nostrorum: Sacri Canones & Sancti Patres docent, Ecclesiam duplici potestate gubernari, Pontificia & Regia, ut Pontifices & Reges Ecclesiasticam disciplinam tueantur,& regant: Cum R egius Propheta diaxit , Ego autem constitutus sum Rex ab eo super Sion montem sannium eius, Petrus Blesensis in serim. 3 3. illud a

cipit de Ecclesia ct Ecclesiastica disii

plina ; Nam non est Regis aliquid novi statuere de fide , ait Gregorius VII.

ad Ducem Venetia m.

Tertio Clerici subjacent Regiae Iurisdictioni, ut videbimus libro tertio. Quarto Principes tuentur & curant Ecclesiastica bona : de iis , eorumque controversiis cognoscunt , & leges condunt, ac Summi Pontifices fatentur Christianissimum Regem in temporalibus nullum habere Superiorem: quod omnino etiam in iis obtinet, quae sunt Ecclesiae. Carolus Calvus in suis Capitulis ait, res Ecclesiae Regibus commissas esse ad tuendum de protegendam. Electiones Episcoporum & Abbatum fieri non possunt inique eorum consensu, Sede vacante

62쪽

Institutionum Liber Ι. . Α' omnia sere Beneficia Ecclesiastica conferant ; quae omnia suis quibusque locis enucleabuntur.

Ac tandem cum Christus Dominus agens de tributis, reddi jussit Caesiari, qua sunt Caesaris , constat Ecclesi. unsubesse Principibus vel etiam quantum ad rem tributariam, nisi ab iis reddatur immunis : Ita tamen ut eam agnos cere non teneatur ex quotidianis,

eleemosynis : Nam Christus Dominus ex iis Caesarianum tributum solvere noluit , ut docet S. Hieronymus ad Math. c. I . in sin. sed cum Clerici

per jura Regum magnas possessiones

habere ceperunt, non possunt ut Regide iis obsequium & auxilium non exhibeant , ait Hincmarus Remensis in i

Epist. 9.Sunt etiam Honorati , qui nempe honores, seu Magistratus gerunt, aut gesserunt, dicti passim Civitatum Priamates , juncti cum Senatoribus αlocupletioribus apud S. Ambrosium. Sane sub Imperatoribus Ethnicis j bebat Ecclesia , ut Christianus ea se abstineret, quandiu gereret Duumviratum seu Magistratum Municipalem Can. 16. Illiberit. Crecilii r aut utique cogebat

eum accipere litteras comminatorias.

63쪽

so Juras

Primi Arelatensis Concilii Can. 7. tum quia Imperatorum idololatriae comm nicare videbatur , qui ab eo Magistr tum accipiebat, ait Tertullianus in lib. de idololatria tritum quia tempore sui Magistratus quaedam facere tenebatur, quae propius ad Idololatriam accedebant. Sed cum Pax Eccleliae data est, semper ea coluit dc honoravit Magi stratus tanquam Dei Ministros, quo rum ope oc praesidio in dies egere Potuit. Nec tantum eos: sed etiam proceres & Principales Civitatum, C. 97. in Cod. Can. Eccles. Afric. qui saepius Praelatoru Electionibus &Conciliis .etiam Oecumenicis adfuerunt olim. Tertio in Ecclesia est multitudos ea voce utuntur acta Apostolorum sunt vulgares aut plebeii homines. olim etiam ad Electiones Praelatorum

admissi videntur. Iubent passim sacri

Canones , ut erudiantur ', eoque pertinet totus liber primus Constitui. postol. Quod etiam fusius exequitur Ionas Aurelianeri sis Episcopus in libris de laicali Institutione. Ut Ecclesiam colant , ejus Praecepta servent, & potis

simum ut ea curet , ne a potenti iabus vexentur & Opprimantur.

Ac tandem Virgines , Mulieres & V,

64쪽

Institution m Liber I. is duas ad sacros etiam Canones perti, nere docent omnes laudati eorum Colia lectores Graeci & Latini. Ac licetii cavendum doceat S. Hieronymus lib. a. i iis Gaiam cap. 3. Ne dominentur ina Ecclesiis , & de Sacerdotali gradu ha-α vor judicet seminarum ; attamen in iis Iura & munia iis concessa sor vel etiam viris aliquando praesint ἔ, qua de re videndus omnino Petrus Α-i baelardus in Epist. i. EX omnibus Christianis. in Ecclesia potiores ubique sunt Clerici. Undenam ea denominatio, dictum est supra. In Cod. Th. passim atque in busdam Canonibus dicuntur Eccle- ici, quod serviant Ecclesiis, i. io .: eod. Coae de Decu. Et in l. 19. Ibid. da

, simpliciter ponuntur pro Clericis in. L so. eod. titi de Decur. Fortὸ propter, votum Christianae legis l. I 6. eod. Cod. de Epis vel ut legit Gratianus , Chria; stianae Religionis, quod hi prae cael

a non uno gaudent honore

De Clericis.

65쪽

Brἱs Canon;cἱris observare videntur. Et hinc Christianitas pro Clericatu in L LIo . Bamnum Christianitatis pro foro Ecclesiastico. Et Christianitas pro Ecclesia passim in Capitularibus Caroli Calai.

Illud etiam est ex arte, ut notetur

breviter quosdam improprie appellari Clericos , qui sunt in vilioribus &quomodocumque prophanis minist steriis , quae tamen summe colit &pluris Deit Ecclesia. Tales sunt P rabolani seu qui aegrotos curant, i. 42.9 3. Ibid. Decani, seu Copiatae aut Vispelliones , & Fossarii, quos Imperatores vocant Clericos in l. i. Cod. de Lust. CoΓat. .ct in I. I s. eod, de pisc. sicut & S. Hiero . aut alius author

Epist. 9. Ex eorum etiam numero

fui me videntur Continentes , seu qui caelibem vitam in hoc saeculo professi sunt, qui forte ideb dicuntur ex Eccle-sagicis, ut legerent in l. 1o. Ibid. Ac tandem apud quosdam superioris aevi Scriptores aliquando Clerici ponuntur pro riteratis , & Laici pro illiteratis, quia eo tempore soli fere viri Ecclesiastici operam dabant litteris, & ideo

qui ex Laicis eas utcumque colebant, eost v δbant Clericos , ut in cap.

66쪽

In Dutionum Liber I. 33pen. Ext. de cier. Conjug. Guillelmus Neubrig. lib. . rerum Anglia

Z iri estis , inquit, si non potestis in

linigere vim Verbi. Accursius noster ad 'L solent. 1. de Off. Procons. ait, Proconsulem uti debere consilio prude tum, cum sit Laicus, id est imperitus: de iis Clericis non agitur in hoc tit. sed de iis qui proprie ita dicuntur. Hi aliquando generaliter accipiuntur, aliquando specialiter. Cum generaliter , illi omnes dicuntur Clerici, iqui sent ministri Ecclesiarum , ait Severus Sulpitius lib. I. Sacra histori qui divino cultui ministeria religionis impendunt. lib. 2. Coae Th. de D. Erebs ct G. Eoque generali nomine ipsos etiam Episcopos venire scribit

Sydonius Apollin. lib. . Epist. 2 . usque ad Ostiarium, & alios id genus,

qui omnes simul recensentur in C none , ut loquuntur Nicarni & Calchedonensis Concilii Patres, id est in Catalogo sacerdotali. In matricula Ecclesiae veniunt etiam illi omnes , qui vel sunt in Gradu, vel in ministerio. Generalem hanc Clerieorum divisionem affert S. Basilius ad Amphilochiam. Cam 3I. Eamque probat Canon. 2. Chalcia. Concilii. In gradu, qui nem-

67쪽

pe ordinantur per manus impositi nem, puta Episcopus, Presbyter, Di eonus, Balsamon addit Subdiaconum In ministris , qui proprie non dicuntur ordinari , sed tantum promoveri per solam signationem Crucis , orati nem , & benedictionem , quales sunt, inquit Balsamon, Lectores, Cantores , Ianitores , Oeconomia Sc similes , qui nempe apud Graecos proptiὸ non erant Clerici, sed tantum erant in ministerio. Et ideo tantum dicuntur Clerici. quia sunt in eorum aut Ecclesiae m tricula. Ac tandem continentur etiam 3e Sacrati & Insactati Clerici , M jores & Minores, Saeculares & Reg lares et qui omnes quales sint mox via debimus. Specialiter accepti Clerici aliquando Inferiores tantum continent, ut passim occurrit in Laodicena Onodo : qui simpliciter dicuntur ministri apud Optatum Mileuitanum lib. I. contra Pammenianism , & simpliciter Clerici , ut

in I. 7. Cod. m. de Epis aliquand beontinent omnes plane Clericos, ex-eeptis Episcopis , ut in eod. tit. utriusque

Od. de Episcopis ct Clericis. Non quod Episcopi non sint Clerici , sed qubdcum sint eorum Apices & Principes,

68쪽

Institutisnum. Liber I. viit optatus uidem, ab iis merito diastinguuntur : sicut in Civili politia

Princeps non reponitur inter Magistratus, quia, inquit Ammianus , celsior est omni Magistratu. Ex utraque illa Clericorum acceptione sequitur,

quod cum aliquid generaliter de Ciero vel Clericali ordine constituitur , tu Iod etiam ad Episcopos pertineat, nonetriam cum specialiter aliquid statuit He Clericis. Majores autem dc Minores Clerici vel ab ordine vel dignitate dicuntu ordine, puta, Epistopus, Presbyter, Diaconus passim dicuntur Majores, de ideo primi sunt in La . Cod. - δε f. qubd superiorem locum habeant in Ecclesia, & in Canone l. IO. eod. d. defri instrument. Sunt etiam inariores ab ordine qui dicuntur Ministri Inferioris loci in L t. Cod. N. de GH Quinam illi sint dissident Graeci M Latini , ut suo loco videbimus : a dignitate , sc Episcopus est Antistes Primi gradus, Archidiaconus est Anti tes Secundi. Apud Sydonium Apollin. . Diss. ir ct x s. Apud eumdem optatum Episcopi sunt Principes ScApices omnium Clericorum , Presbyteri sunt in secundo gradu , Diaconi

. . . .

69쪽

in tertio 3, alii sunt Ministri. Qui dignitatem habent in Ecclesia, dicuntur Majores Clerici, & iis Minores debent obedientiam de qua in titulo Decretalium de majoritate ct obedien-

Denique sunt saeculares & regulares Clerici. Olim quidem Monachi plurimum differebant a Clericis , ut suo loco videbimus 1, sed cum ad Clerica lem ordinem promoveri coeperunt; invaluit ea divisio. Saeculares sic dicuntur , quod non sint omnino extra mundum, ait Glossa ad tit. de Regmiam quod Veteres etiam Christiani saeculum dixerunt , . seu quia currentis temporis desideria & studia non omnino reliquerint: Regulares , quod aisculo remoti sub certa regula vivant. Et hinc saecularia aut regularia Benesticia, quae his aut illis Clericis deputata sunt.

TITULUS X.

De ordinatione Clericorum. cIcut Christiani non nascuntur, sed O suint, ait Tertullianus de testimonio

70쪽

Institution m Liber I. ue anἰma, Cap. I. insin. puta per Baptis

mum. Unde cum Apolog. cap. II. animam vocat naturaliter Christianam,

hoc nihil aliud est quam ab ipsamet

natura Christianae legis mente , principiis moribus & regulis imbutam, atque etiam de unitate Dei certiorem : Ita & Clerici non nascuntur, sed fiunt, ait Innocentius I. In D. . cap. 3. quilibet homo nascitur La1cus, α ex accidenti fit Clericus , ut jam olim diximus , puta per sacram ordinationem. Ea distinguitur ab Ordine hic est Sacramentum , Ea vero asst is, quo illud confertur. Dici potest etiam ordinem esse statum illum in quo aliquis per eam ordinationem constitutitur. Grammatici volunt proprie sacerdotes creari. Nec verbum illud ulla ratione mutari posse ait Servius ad 7. Eneid. sed tamen vetustiores Sacri Canones dicunt Ordinari sacerdotes.

Ac licet ea ipsa ordinatio sit plane spuritualis, attamen Principes de iis st ruunt qui possint ordinari vel non, α de eorum numero, passim 'in Cod. o. in Nov. Justiniani, ct in Capit

laribus Regum nostrorum.

In Iure Canonico est Oidinatio Ecelesiarum , est Ordinatio Sacer dotum, - C v