장음표시 사용
161쪽
Politicum Hyum. Neque valent exempla regum Angliae ad probandum judicium seculare in Ecclesiam,& Religionem, quia potius omnibus Principibus terrori debent esse,cum videant solos
Anglos hoc judicium usurpare,& in-keliciter satis ex humanis aboleri. De Germanis Principibus , qui aliquo modo imitari conantur Anglos , afferam unum , ut verissimum, ita memoria dignissimo exemplum. Ruit quidam Catholicus princeps in. β
vitatus ad aulam PrincipisLutheram, ad quam cum venisset, conventum Papa
quindecim Principum invenit, &in omni conversatione, in consiliis,& inmensa audivit singulos sibi hoc prae- dieatum tribuere: ego sum Papa in mea Provincia. provocatus ut idem dicerer, & in suis ditionibus libertatem religionis, hoc est, exercitium theranum permitteret, diu restitit,tandem importunitate victus poeulum vini manu gestans, dixit, Hosum Papa in meis provinciis: quo
162쪽
verbo prolato, decidit poculum, manus tremuit, lingua defecit, & multa tristia consecuta sunt: non ergo invitabunt , sed deterrebunt principem Christianum haec exempla ad praesumendum de Ecclesia.secure ambulat, qui Deo confidit,Εc clesiam audit. PuΝCΤuM II.
De Conscientia principis Christiani.
C, V i A non sussicit principi, aut
cuicunque Christiano, in D um recta fide credere, Ecclesiam audire , religionem Catholicam profiteri, ni si condignis operibus hoc Lpsum comprobet, ideo de conscientia principis paucis agemus,ut in illa velut in speculo actiones suas examinet, & ad optatum finem deducat. - . Gonscientia hominis Christiani est ipsiusmet de propriis factis, verbis aut cogitatis semper praesens judicium : quod si homo iuxta doctrinam Ecclesiae seduIo exerceat in omni vi .
163쪽
Polyticum. IIututum genere exεellet, Deo charus,
homini b. gratus erit; s negligat, si
contemnat, per vias malas in abyssum abominationum corruet, & se hominibus exosum, Deo invisum reddet. Conscientia pura, seu bona, quae Consi ἐper frequens examen acquiritur, est entia in adversis, solatium; in persecutione, ρ ra irefugium, in perverso hominum judicio, securitas, in laudibus , veritas, in vituperio, certus judex, haec detestatur vitia , virtutes inquirit; non quaerit latebras, nec erubescit publicum; liberat a metu, fiduciam excitat; dat vera menti gaudia,latentem fugat tristitiam;transcendit omnia humana solatia, judicem aeternum concilianspem salutis facit solidam,&Deo con fidenter inhaeret. Consciis Conscientia mala, est tortor con- .nitatinuus, vermis semper acerbum mor- mala dens , stimulus incessanter pun-ε com
gens, horror in somniis, timor vigulantis; est animae malleus duro Wr-
164쪽
Iao Manualebere quietem repellens , corporis amictio vires corrodens, est testis proprii mali, proditor veri, & primus judex peccati . haec omnes suspectos habet ,& metuit accusatores, fugit lucem , cum dolore in tenebris delitescit, dum exterius laetatur, mentiLtristitia torquetur; nescit pacems vi tuti bellum instruens, quaerit nesciri,& Deum omnia scientem provocat, nusquam secura hominem consumit,& aeterna supplicia semper tremens exspectat. Cum autem ita natura comparatum sit,ut omnis homo sive bonus, sipve malus, magnus, aut humilis, hune stimulum conscientiae etiam nolens& repugnans sentiat.Dicimus principemChristianum intentis virib.adniti debere, ut in pura conscientia coram Deo,& hominibus ambulet.
Ratio est prima, quia princeps in theatro huius mundi est praefulgens
caeteris actor nobilissimus , qui tanquam primum mobile rapit multit dinem
165쪽
Politicum. Iudinem reliquam, ita ut ad exemplum mvare regis componatur orbis. Ne ergo με 'princeps sordib. vitiorum vilescens subditos in communem trahat interitum,necessario suis actionibus strictum conscientiae iudicium adhibe-hit: eo magis, quod sicut peccata principum propter scandalum sunt aliis graviora,ita conscientia eors purior
esse debeat. Et si integra sit princiapis conscientia,virtutib. rem p. fulgo re splendido illuminabit , quod est ossicium veri principis. iRatio secunda, quia Deus D. fidei principis committit animas subditorum, Ornat eum majestate,&hoonore,ditatq; bonis terrae, ut scut quidam Deus, aut sol,caeteris praeluceat; sub hac conditione, ut de singulis rationem reddat, & respondeato non c..h potest autem princeps vel de propri- .istia is,vel de alienis actib. justas rationes pura es subducere, nisi frequenter c5 scientis p rat dictamen audiat , & in quantum cor Iguat, Observetr ergo ut securus F ratio-
166쪽
rationes veniat, conscientiam inviolatam servabit. Ratio tertia, quia S, Paulus Apostolus vas electionis cum sibi nihiletira, conscius esset, dixit, se in hoc non ju- quid stificatum a quia Dominus inquit Perit messt, qui judicat me.Undebene inferet
'l' princeps Christianus, si justitia justi 'Mi. 1 non st secura; si iudicia Dei nobi, l
abscondita, in se tamen iustificata, hominis conscientiam bonam in ex men vocaRt, ergo indubitatum est, . principem in mala conscientia coram Deo non posse subsistere, & in bona vias suas , & subditorum dirigere debere. Ratio quarta , quia princeps nisi puram conscientiam semper alat, privabit se omnifructu,&solatio, quod bonae conscientiae inesse descripsi. mus.incidet autem in horrenda mala, quae mala conscientia suis mancipiis
insiligit:atque hujus veritatis ego aliisum testem o princeps non requiro, nisi tuam propriam miscientiani. :
167쪽
Politieum. Iusi quaerat Princeps. quomodo in- .
ter tam varias occupationes,& occasiones ad puritatem conscientiae per- ὸa i venire possiti' Respondeo breviter: solutio habet Princeps Ecclesiam, ejusque Doctores sanctissimosaaabet,si vult, ρηη Confessarios doctissimos, illos audi-at,illos consulat,illis vulnera detegat. nihil cor arguens celet, illorum s quatur judicium . & pacem, quam quaerit, conscientiae inveniet: dabit
Irequens examen puritatem. De O
cupationibus administrationis regni nihil obtinet princeps pro excusatione sua;quia David rex occupatissianus inter millepersecutiones Saulis,
di proprii filii non destitit, septies in
die orare Dominum, quod & plurimi reges ex fide historica secerunt, & .uiuetiamnum reges Christiani laudatis- ρurasime faciunt, neque propterea remprnegligunt. Imo si permittit princeps iameus,libere loquar, quanto majore bis dissicultates sunt in regno. aut rep. sti-. Qin arctius inhaerendum Deo in
168쪽
,1 Manuale pura conscientia: quia summa actionum est, quae pro gloria Dei, &salute animarum facit.non impedit terrena, quod promovet coelestia. Idem de oecasionibus sentio;si speculum conscientiae saepius accedas, vitabis faciale. si negligas, laberis incautus&peribis. ouei. Si dicas ex doctrina Politicorum,ctio a. non esse attendendam conscientiam,
ubi de ratione status agitur: quia hoc toto orbe jam receptum est, nec aliis ter salvapotest esse respublica.MIuli, Respondeo. Me quidem non adis obiιa modum mirari , quod isti Doctoresa. A- vitiorum principis conscientiam athai G republ. rejiciant, eum Deum ipsum 4 φ non admittant. Deinde, non sussicit . ., 'paucos atheos tam impia docere, .. v. cum Ethnici sapientes, omnes boni, con- virtutum sectatores, universa Eccles ian- sia, &Christianorum generalis do- l
- 'tina contrarium clamet. Neque Valet ratio,quod praxis illa sit communis et quia negamus simpliciter, illam
169쪽
politicum. Iasesse communem, nisi atheis, asseriamus autem esse damnatam Christiaris, quia sine gravissimo peccato, &
poena non exercetur,cujus rei exem
pla , si historias inquiras , non pauca . deprehendes. Multo minus verum eli, quod sub pura conicientia princi impia pis respublI salva esse non possit: quia doctri- hoc repugnat aeternae veritati, Deo, umqui puritatem requirit , facinorosos repellit. Repugnat etiam redita ratio inni, quia pura conscientia principis arguit virtutes, quibus proprie salvatur respubl. ergo falsa est atheorum doctrina. Objieiunt hoc IoeoPoliti ei exempla regum Salliae, & Venetorum, qui ML conscientiae Christianae strictas regulas secuti fuissent, jam dudum in jugum Hispanorum incidissent, quia vero per rationem status Hollandis, licet haereticis, & injustis, auxilia dcconsilia subministrant, belIum in exteris prudenter alunt,vires Hispan rum varie distrahunt, Turcas pro-
170쪽
ras Manualevocant, ideo sua regna , de provincias
solutio Ad haec deploranda exempla, quae Idolum nostrum in sui majorem cuti q' tum gloriose nimis adducit, respon-' demus negative. Non enim est bona
consequentia.Galli, & Veneti in Eoecasu deserunt Christianam conscien- ltiam, ergo re*na sua, de provincias l
Quia si haec sequela esset vera,pe ea non eata 1RVenirent praemia:quod divinae meren- justitiae repugnat. Nam facere contra rurpra conscientiam , iuvando haereticosmis, contra Ecclesiam Dei;est grave pe eatum , ex quo si obtinetur salus regni, sane peccatum magnum accipit praemium. Sic gratulatur sibi mentiaens iniquitas. Si quod res est, elarius intueamur, verius dici posse videtur. Galli, de Veneti Hollandis auxilia ferunt contra leges Dei, de eonscientiae, ergo sua regna,&provincias mutitis periculis exponunt quod illi non negabunt, si damna regni,civilia bella ab ipsis