장음표시 사용
101쪽
quotquot id ipsum assirmant de hae eadem praepositione ante Iudae nomen adhibita , ne illud peeeent, quod ea vendum iam monuimus , ubi de ea diximus il 5 . De tota autem die lione 'Han Pa diversa
opinantur. Qui simplieiter haec vertunt ab inter pedes eius, quam eumque demum notionem tribuant nomini mechokek, numquam emineient, ut concipiamus, quomodo is fuerit inter pedes Iudae, ut inde ipsum reeessurum dieant. Alii nonnulli aiunt dieiionem illam sonare de medio eius , quod verum esse nequit, nisi si vi an 'paidem valeret ae medium eius; id tamen salsum est, quum metapho rarum , quae in eommunem sermonis usum reeeptae sunt, interpres alius non sit nisi usus ipbe , in usu autem fuisse , ut immulareuluru es illae, sicut isti vellent, scripturae sacrae argumentum nullum produnt. Non pauci ex recentioribus Ernestium lat sequuti contendunt eas tantumdem valere ac ab eo, quia, inquiunt, ,an pes non se-eus ae nr manus et aliorum membrorum nomina in lingua hebraica pro loto homine adhibentur , sicut etiam πους pes in graeca et in latina. Quae quidem omnia oppido salsa sunt, et loquutionum exem-Pla , quae ad hanc sententiam comprobandam eongeruntur, nihile incunt, quum ea prave ab Ernestio intelleela esse constet. In illis enim 'an sunt tantummodo pedes pro pedum vestigiis , tam . manus pro manuum veribus seu pro operantibus , rin Os pro operibus oris, id est, lectione, perbis, in graeeis autem et latinis sermo est de impedimentis. Gesenius vero rem totam mirifice
turbat b . Docei quippe dictionem illam in valleinio Iacobi trans
ne verum sit , mox videbimus , sane non alia , quam si praep0sitio 7 α originem indieet, non autem id , a quo aliquid est removendum ; at ille hoc alierum ponit, alque ita sententiam hanc vertit :Non recedes .... sceptrum a sobole eius, vel uli si solae voees an 'pa , id est, medium pedum eius, possent sobolem significare.
Denique Ewaldus icὶ Sie illa interpretatur: Non recedet dux de me-
102쪽
90 Lingit II. QuaEsrio VI.dio peditum eius ; qui sensus quam frigidus sit et maneus, apparet manifesto. Missum laeto exemplar pentateuehi samaritieum, in quo legitur : de medio oexillorum eius , id enim repetendum omnino videtur ex aretissima duarum literarum ' et Π, aut di et ri, similitudine. 25. Alterum itaque tenendum est, originem videlicet ea praepositione indicari, ut eadem sit eonstructio votum 'IQU p pnta, ac vocum π Npn esse diximus, hisque etiam pronomen I IN qui, quod deest, inserendum, atque harum sensus ita exprimendus: Non deficiet . . . decernens, qui ferit' e medio Pedum eius ,
id est, ab eius sanguine cretus. Illinc profecto sensum, nec alium , praeserunt interpretationes alexandrina et vulgala , hunc aperte expressit Pseudolonathan vertens: de semine eius, hunc Aquila et syriis interpres , qui ipsissima hebrat ei exemplaris verba reddiderunt , hunc denique exprimere voluisse putandi sunt Onhelos et hierosolymitanus interpres , quibus verba e medio pedum eius idem valentae de filis fliorum eius. Habemus praeterea adstipulatores plerosque lum patrum, tum aliorum, qui scripturas saeras expliearunt. Ut aulem alia signiscatio his vocibus esse nequit, prout vidimus 24 , ita rationes sunt ex ipsa hebraica lingua pelliae , cur signifieatum hunciis subesse dicamus. Nam praepositio 'iu , quum nequaquam de signet locum, ex quo mechOkek dicatur non recessurus , huius originem designet necesse est; quam vim praepositioni isti Hebraeos subinde indidi,se iam perspeximus si6ὶ. Vox Pa , sive nomen eam es se velis, vertasque medium, sive simplicem praepositionem, pro qua reddas inter, utrumque enim in idem redidit, eoniimeta voci Ha honestiorem quamdam efficit ei reum loquutionem, qua praefanda membra significantur; quarum circumloquutionum specimina alia habes in
bibliis sal, simillimum autem in deuteronomio ibi, quibus αναλογα Sunt ra inter oculas pro in fronte μ', EJ ra inter mouu pro in pectore My. Denique si ppriu is est, qui decernit,
103쪽
ae statuit, patet nihil posse has voees sonare , nisi id , quod allir
26. Si aulem talis est vis praepositionis ante nomen I aeomprobatur talem quoque viin huic eidem praepositioni esse oportere ante nomen PITI i5 .
32 'ν donec. 27. Begulas grammatteae notionesque linguae hebraleae nee a limine salutasse dicendi sunt, qui voculam π a partieula 'a seiunctam prioribus adiungunt , veriuntque aeterno seu in aeternum. Nam patiar equidem negligi aeeenium allinach, qui tamen illud fieri minime patitur, atque unum potius rogabo, quo iure nomen substantivum , quale est ny, quum nolio eius aeternitas est , in adverbium transformetur nulla auetoritate nulloque exemplo, imo communi sensu ac rei natura repugnantes Πν tempus interminatum aut
aeternitatem signifieat , ut doeent loquutiones illae ny N paler aeternitatis say, πῖ P saecuIa aeternitatis fυ, π momtes aeternitatis fu, ny N. habitator aeternitatis id , numquam
vero aeterno aut in aeternum hine, quos refellimus, aeque pec cant atque ego, si dieerem: Urbs aeternitatem condita est, pro:
Urbs in aeternum eondita est. Quae vero ex libro Numerorum id ei ex psalmis is depromuni , nihil iis ipsi iuvantur. Verba enim, quae in psalmis leguntur , παyF nr vertenda non sunt in aeternum transibo , sed donec transiero fi ; quae autem in Numeris, Ia N mP, non in aeternitatem interitus , sed usque ad inter tum thi, sique ista legas, ut sunt in exemplari famaritano, Π P,
104쪽
ea vertes donec pereat. Neque ipsos iuvat Onhelosi interpretatio, in qua legitur: in saeculum, hoe enim Onhelos de suo addidisese , non autem sie vertisse voeem hebraleam, dicendus est, quum eontinuo subdat: DonEc oeniat Messias ; tum illud in saeculum abest a bibliis polygloliis eomplutensibus , an tuerpiensibus , et pari siensibus. Ut autem Latinis in aeoum adverbii more adhibetur pro omnibus suturis temporibus , ita, nee aliter, si nomini 'P praepo sitionem addas, veluti adverbii significalus erit in aeternum sive ae terno, ae lalia sunt et Ir 'II. 28. Celerum II plerumque iamquam pariteula habetur, euius sensus nihil aeternitatis exhibet, sed vel praepositionis vim prae se seri, idemque valet ac ad , usque ad , vel adverbii dum , uJquedum , donec. Quoties autem partieulam 'a quando sibi adiungit, semper signifieal donec , usque dum m); de qua signifieatione, tu vat transeribere, quae monuit Noldius: Usuve an et Dongc post a=frmationem non semper negant consequens . . . USQUE LD et
DONEC POst negationem non semper asyrmant consaequens 'j. Hine, si Iaeo, ita loquutus est : Non auferetur sceρtrram de Iu da et dux de femore eius, donec peniat, qui mittendus rat, ex sola vi verborum colligi nequit illa post huius adventum auserenda suisse. Αi lamen non ideo vatieinio huie quidquam virium adimi , ubi loeus erit i76ὶ , palam fiet, quum praeterea, etsi non ex parii' eula donec , ex tota tamen Iacobi sententia salis comperiamus duo illa post advenium christi defeetura ab eo praedici.
29. Ut prius hemistichium sive προτασις unieum verbum ' id eum duobus nominibus taxia et ppri: eonstructum exhibet, ita posterius sive αποδοσις unicum verbum Nar et duos casus reetos vi Vid Gen. VI, 15; xM, 49;
II Sara. XXIII, 10 ; II Par. XXVI, 15.
105쪽
D8 v mc Nio Iacoar 93 ei P p . Quare, non modo lum magis obvia constructio, tum grammaticae ratio, sed et parallelismus synlaetieus sal doeet verbum m non solum eum nomine ri,MU , sed etiam eum nomine n p esseeonstructum. Quo eonfirmatur tempus a Iacobo designatum, non adventu Christi tantummodo, sed etiam gentibus huius imperio subiretis
30. Nec vaeat, nec refert, eos relatare, qui nomine Milo v eari autumant a Iacobo vel Moysem, vel Saulem, vel Davidem, velleroboamum , vel Nabuchodonosorem , vel , ut Cleri eo placuit , 'nem et cessationem regni , quum non modo rationem nullam opinionis Suae possint proferre, Red e eontrario rationes omnes opini ni huic adversentur. Christum vero eo nomine a laeobo voeari sententia est veterum omnium Christianorum aeque et Iudaeorum I ne Θnim de Christianis dieam, ita expressis verbis nomen illud verterunt ires interpretes elialdaei, ita illud exposuerunt Talmudisiae ib), ita
elusiissimi inter Iudaeos seripturarum enarratores, qui commenlaria Rabboth nuneupata eonseripsere. Nimirum, si Iacob filiis suis ea, quae ipsis eventura essent, eo sermone praenuntiavit , benedixitque simgulis benedictionibus propriis , Iudae Christum ex eo oriturum praediceret, oportuit. Ceterum, etsi dubitatione ea reat Christum hoe oeabulo indieari, quaenam tamen sit ei vis propriaque significalio, Tullum dispulatur. Omnes autem opiniones ad tria praecipua ea pila revocantur, de quibus, quae dicemus, ut ei tius assequaris, memi
neris quinque modis vocem illam seriptam reperiri, ν Π,U , , U , ' U , 'U lol ; nulla lamen a punetis voealibus disere
106쪽
31. Itaque non pauci sentiunt voeabulum illud esse simplex nomen , inque tres abeunt sententias. Quibusdam est urbs Silo in regionibus Ephraimilarum sila, quae videtur suisse veluti terminus iii-nerum populi sal; hinc vaticinii sensus foret, ut illis placet, Iudae tribum in eastra metando Ibj inque itinere ipso scὶ veluti ceterarum antesignanum praei iuram. De qua interpretatione recte haec scripςii R senmullerus : Habebit tamen tale potum, quo Iudae princiρ tum et ducis dignitatem ad illud tantum temporis spatium restringitur, quod Palaestinae occupationem praecedit , Iam
guidi quid et paene frigidi my. Alii vero nomen istud derivatum
dicunt a ri, I tranquillus fuit, aiuntque esse ea forma, qua sunt pa de earcer , T 'P fumus , U p urtica , significare autem
tranquillum aut tranquillitatem , sed neutrum pro ratione gram malica , quum nomina ea forma neque adiectiva sint, neque ex ve bis, quorum ultima litera est ri , originem dueant; posset tamen ta Ie nomen ex ea radice ortum esse, atque alterutrum illorum signifieare, si esset forma I aut aliisque punctis voealibus instru retur. Denique etiam Hieronymus hane vocem simplex nomen esse
eredidit eam vertens qui mittendus est; id tamen similitudini literarum ri et ri debetur, ut vel ipse legerit pro mo se , vel
eius codex sic habuerit, quo cum lamen neque ullus eodicum cetero rum , neque ulla alia ex bibliorum interpretationibus , eonsentit. De Milo in Salomonem transformato, qualem exhibent aliquot eodiees Abu Saidi, qui saeeulo decimo tertio pentaleuehum Samaritanorum a rabice vertit, non est, cur sollieiti simus. 32. Nil nisi pronomina in hae voee alii agnoscunt, eamque somposilam putant ex pronomine relativo . et ex demonstrativo
quod idem esset ac si ei, sicut paullo post legitur pi P ei nn pro fi DP pullum eius et 'in in tegumentum eius fn, ut integra vox sonet idem ae IUN. Quare , non τε vi , sed ri as seri-
107쪽
ptum a Moyse fuisse oporteret. Neque enim aecipere possumus, quod quidam doeent , literam ' adhibitam esse loeo puncti dagheseli literae , infigendi, quum id non eontingat, nisi ubi vocalis elii rek estanie illud ' ; sunt videlicet quaedam vocabula, quae loco cliireli pa vi et dagheseli sortis habent chirek magnum. Quare duae quaestiones hic habendae sunt, quarum posterior a priore dependet; altera de scriptiune huius vocis , utrum sit an , altera de eius significatione, an, eo posito, quod ripa Oribendum sit, idem valeat ae
33. Plurimas et gravissimas avetori tales protulit Io. Bernardus de Rossi sal, quibus seriptio defendi videtur, iisdemque atque aliis praeterea rationibus pro hac eadem seriptione aeriter pugnavit Io. Iaha lbὶ contendens ribis, non vero legisse, quotquot ante saeeulum xl ssoruere, ne dum alios multos sequioris aetatis. Al- tamen ex omnibus, quae uterque pro ea seriptione congessit, non omnia aeque dubitatione vaeant. Hanc vocem exhibent quadraginta serme bibliorum hebraicorum exemplaria manu scripta, quorum nullum saeculo xii vetustius eerto dici potest, unicum vero typis impressum, id est, biblia polyglotta , quae sub Valabii nomine seruntur ic , itemque exemplaria omnia famari lana lum pentateuchi tum huius interpretationis. Hebraici autem codiees, quotquot saeculo Xuvetustiores sunt , literam ' relinent, ac talis est masorae orthographia. Ex interpretibus aut legisse putandi sunt Onhelos, hierosolymitanus, syrus, Saadias, Abu Sa idus, huiusque correctores. Ita etiam, id est, ri,ur scripta ea vox est in Coneordantiis Nathanis , in duobus codicibus Commentariorum Salomonis Iarehi, et inlexieo Davidis de Pomis. Imo, quantum coniicere est ex ratione, qua vox ista exponitur a Iarchio ei a Τanehuma , quaque in Berescithrabha eam exponi testatur Salomon Ben Meleeli, hosce scriptores I aut , I legisse eonflarel , nisi eorum exemplaria typis editarem in dubium revocarent, quum nequaquam habeant aut sed exemplaria Iarchi constanter relineant , exemplaria vers
108쪽
96 LisEa II. Qua ratio VI. Tanehumae et Beresei ili rabba fiuctuent veluti inter ei
sis verbis traditur scribendum esse M o. Quod attinet ad talmudem
sequuti tradunt legi , ex undecim eius exemplaribus, quae lypis impressa sunt, quinque, quae inspicere potui, id est, velletum,
quod omnium primum est se , basileense is , eraeo vi ense Igὶ , am-stelo da mense ih , et haneo suriense omnium postremum lil , itemque exemplar Sanhedrin editum ab Ugolino ikὶ, non , sed Π
seriptum praeserunt. Graeeos denique interpretes bibliorum lavere voci , ut uterque ille scribit, mox salsum esse deprehendemus; quare neque Iustinus si neque Epiphanius m , quos etiam testes a Dpellant, voci illi saxere dicendi sunt, utpote qui Alexandrinorum aut Aquilae interpretalionem sequuntur. Atque haec quidem de vocabuli seriptione.
34. De eius vero signifieatione, qua idem ac N valere er dilur , dicendum superest. Aliendas autem cum primis, non omnes, quos vocem hanc sine legisse eonfial, eonflare simul in illii tu sensum eam accepisse; imo ex his interpres samaritanus et Abu Sa idus tui, qui vocem hehraicam, non verteruiit, sed retinueru ut propriis gentis suae literis deseriptam , hoc ipso putandi sunt eam non accepisse in sensum illum. Qui vero sic eam certo aceeperunt, sunt Onhelus, interpretes hierosolymilanus et syrus, Saadias, eorrectores Abu Saidi, auctor commentarii Berese illi rabba, prout refert Salomon Ben Melech, Tauchuma, si tamen germana sunt, quae eius nomine inseribuntur lοὶ, αὶ venet. 1545 s' 58, 5.
109쪽
Salomon Iarehi, et auetor euiusdam lexiei inediti, in quo voees bibliorum feeundum librorum ordinem explicantur la . Graeeos vero interpretes , quos Io. Bernardus de Rossi et Iahn inter praedietos adnumerant, inde demendos putamus. Hi enim voeabulum, de quo a
eabulum illud putassent idem significare ac non levem quaestionem haberet, eur verbo αποκMσθαι suerint usi, idque diversi interpretes , alexandrini , inquam , Aquila , Symmachus , Τheodotio , praesertim quum alias dictionem 'D 'TUN, sicut etiam huius similes , reddiderint vel solis pronominibus, vel ad summum inserto vembo substantivo ad ellipsin supplendam ibi. Contra vero in voce siquidem aliud ea sit quam mera pronomina , est , unde illud da κεισθαι peteretur, ut mox videbimus l37 .
35. Si tamen idem esse velis ae N, sensus huius inei si alius esse nequit nisi hie : donec Veniat Is, udi EI , non au tem is , cui. Nam 'ION vel est pronomen relativum, vel eoni uneii-va particula , vel, ut recte auim advertit Gesenius Ic , eo saepe utuntur Hebraei solum tamquam signo relationis , quod substantisis, a erbiis, et pronominibus, reIatiam signi alionem indit, eaque eae demonstratisis relativa facit μν; quod uam autem horum sit in aliqua sententia, series orationis definit, ae doeet. Postremum lamen , quod hic fieri oporteret , ut vertere possis cui, tunc solummodo st, quum extra sententiam, a qua dictio ex signo relationis et adverbio aut pronomine eonssala dependet, alia pars orationis est , qua eum dictis haec construatur, aliamque priore sententiam ambae simul essetani. Exempli caussa sint illa deuteron
110쪽
98 Liaga Il. Quaesτio VI. fest', coram Domino fri. Item illud levitici: Redibit ager . . ., id est, ', 're N U Hj ei, cui fest' ρossessio terrae fM. Denique illud Erechielis : Douec Oeniat , ' N cui sesu iudicium he'. Quod si onhelos et interpres hierosolymitanus vocem
verterunt: Messias, ri 7 π cuI est regnum, ideo secerunt, quia, ut patet, putabant deesse κατ ἐλtito tu nomen regnum, quod additum ab ipsis est; quare haee eorum interpretatio comprobat ea, quae affirmamus. Quum vero non adest ea pars orationis, qualem diximus, N est pronomen relativum , numquam vero merum relationis signum. Exempli eaussa: Et dedit Abraham omne, CN Quod
autem dieas de et , quod pro 'UN usurpatur; exempli eatissa : Vi neam meam, ouAE niui ferau, non custodivi fra: Vinea meo, pia uua E uiui sesu, coram me fM: Lecturum eius, Qui sALOMONI sesu, sexaginta fortes circumstant iij et Scio ego, quoniam , id est, 'per rima in eo, Quon ulni , mei caus Sa , tempestas magna ista contra oos hM : Quis ac , id est, C Nς de hominibus , oui Nonis ouuυ , ad re
gem Israelis fiuiu flyp Plurima alia proferri possent, in quibus t
eo praepositionis , alia est praepositio ; sed , quae attulimus , plus
quam salis sunt significationi , de qua quaestio est, comprobandae. 36. Huic lamen alteri opinioni de voce Milo opponi solet, V loco 'VON numquam alias a Moyse ad hi hilum esse. Neque id diluit latin respondens plures esse huius generia Doces, quae Semel dum laxat leguntur in pentaleueho. Aliud quippe sunt nomina aut verba, quae nequeunt usurpari , nisi quum de re, quam significaui,