장음표시 사용
161쪽
Verum paticinium his perbis haberi demonstratur. 32. Congiat quidem Balaamum ariolum fuisse iri et auguria ea-ptasse ibὶ, atque adeo in hae re, quam Balae rex Moabitarum ipsi dΘmandaverat, gerenda contra Israelitas, et postquam, ne regis iussa Leeret, pluries Deus obstiterat sci , etiamsi eomperium insuper plane haberet fore, ut non alia agere aut loqui posset, nisi quae Deus vellet lci . Neque obegi, quod Petrus prophetam illum voe et te , quum saepe hoe nomine etiam , qui veri prophetae nequaquam sunt,
appellentur is . Neque quod Deum consuluerit fg , voluit enim et
Israelitarum, ad quos diris devovendos vocabatur, numen consulere, quippe cuius terror omnes illas regiones iam pervaserat th ; in m s mul et augurium ille quaesivit lil. Neque demum obsunt, quae Balaam de se loquitur Ist , haec enim pertinent ad oracula, quae tunc divino numine edebat. 33. Vera quippe oracula , divino , inquam , numine edita , ea celeroquin suisse , quae Balaam protulisse narratur , historiam illam legentibus apparet manifesto. Nam propositum erat Balaamo Israelitis mala preeari, utque id exsequeretur, ex alia regione advenerat iI , oeatus a rege Moabitarum , magnis praemiis atque honoribus alle- elus tm , nulla vero spe posita in Israelitis, a quibus demum neeatus est lαὶ; qui igitur fieri potuit, ut, eontra ae sibi propositum fuerat , Israelitis iterum , tertio , et quario, bene dicerei P Quia nimirum
Deus ipse agebat. Id sane ea confirmant, quae Balaam proseSSus est, Se auditorem esse sermonum Dei, se nosse doctrinam Altissimi, ros. XIII, 22. b) Num. XXIV , l. μὶ Cons. ib. XXII, 12. 20. 35;XIIII, 5. 16. ιh n. XXII, 43. 18. 38; XXIII, 12. 20. 26; XXIV , 12. 45. ein II Petr. u , 16. A Deut. XIII, l. 5. 5. etc. y Num. XXII, 8. 19; XXIII, 5.
162쪽
se Disionem omni olentis intueri lui , quaeque non erat pro laeto , eur eonfingeret, imo , ne confingeret, gravissimae eum rationes deterrebant. Illud idem expressis verbis tum ipse Balaam saepius adsev
ravii , idque coram Balaco ipso bl , tum Deus Balaamo non semel praedixit sc , tum Moyses saelum reipsa esse narravit M. M. Quod attinet ad illa Balaami verba, quae nunc explanamus, verum ac proprie dictum vaticinium iis contineri arguit Origenes se ex praelatiuncula illa, a qua Balaam exorsus est is , et quam ipse Origenes sic explicat Consilium Dei enuncio tibi, et manifesto. Neque enim consilium, quod Balaam se regi daturum promittit, ne sandum illud est, quod alio loco refert Moyses ig); quandoquidem, etsi apud vulgatum interpretem praelati uneula illa sic habeat: Dabo comsilium, quid populus tuus Populo huic faciat, quo suspicari quis
posset secus esse, ae dicimus, in exemplaribus tamen hebraico et sa maritico , atque in translationibus graeca, syriaca, samaritica, arabita, contra ea, legitur: Dabo consilium , quid populus hic ρορulo tuo faciet. Τum ea, de quibus Balaam loquebatur, seri debebant,nt ipse aiebat, γ' ri Na in postrema dierum seu, ut vertit Vulgatus interpres , extremo te ore ; quae die lio quid signiscet , in serius dicetur l46ὶ, sentis tamen signiscare non posse lempus illud proximum , quo continuo post Balaami discessum nefariis eius consiliis Moabitae in Israelitas usi sunt ili . 35. Neque sententiae, quam defendimus, illud obest, quod Balaam propheta non fuerit; nam neque eius asina loquela erat praedita , et lamen loquuta est si , Caiplias quoque prophela non erat, et lamen prophetaoit fM. Quod vero Balaam , ut legimus apud vulgatum interpretem, sese dieat hominem, cuius obturatus est Oculus VI, non magis ossicit; eontinuo quippe subdit se Disiones Omnmotentis videre, et oeulos sibi apertos fuisse m ; vocabulum autem Cnia, quod
ρὶ ib. XXXI, 46. Cons. Ap . II. 4. hὶ Cons. Num. XXIV, 25 eum XXV ,
163쪽
latine versum est obturatus, interpretes graecus, chaldaeus, syriis, et arabs, in sensum oppositum acceperunt.
De Christo agit Balaam hoc paticinio. 36. Praedietum esse hoc vaticinio illustrem aliquem regem aut belli dueem de stirpe Iacobi, adeo perspicuum est vel sola verba I gentibus, vi Guillelmus de Wette, infitians esse haee rei adhue suturae praedietionem, eontendensque Saulis et Davidis victorias his eontineri, eerium dicat se habere oraculum hoc, quo gloria Hebraeorum augeretur , suisse eon fietum sal , Bleelc vero id laetum esse existimet statim post debellatos a Saule Amalecitas bl ; quibus minime assentiens Rosenmllllerus quantum ad seriorem huius capitis scriptionem, autumat Balaami sermone prodi Opinionem illam orientem Ionge lateque inde a remotissimis seculis pervadentem de magno aliquo rege futuro, non tamen ad rerum geStiarum Peritatem, quae . . . Praedicit Bileamus, examinanda arbitratur ic . 37. Nee minus clare patet hunc Balaami sermonem , non secus ac priores , metaphoris eonstare. Idque comprobat nomen hebraten mP cita latinumque parabola , quo singulatim septem illius vaticinia voeantur lvi. Usus huius nominis hebraici an universum quinam sit,
discere est a Io. Davide Michaelis se , a Rosen mullero is , a Winero fg , a Gesenio fh , aliisque; attamen , quum vaticinia hoc nomine vocantur, ea semper allegorica sunt sit. Nobis Aben Erra adstipulatur de his Balaami verbis sie seribens : Sensus dupleae et , I est μ=, id est , sensus allegoricus est , qui duplex diei potest quodammodo. Sed iam propositionem nostram confirmemus.
164쪽
Eae serie materiaque parabolarum.
38. Mihi quidem vera admodum videtur opinio Isaaei Abarba ne-
lis lαὶ, quam explanavit Fridericus Miegius ibὶ , quatuor prioribus
Balaami sermonibus seu parabolis deseribi quatuor aetates populi is-raelitiei. Id ubi sic esse demonstraverimus, veritas quoque, arbitror, patebit nostrae propositionis. 39. Prima parabola ici complectitur primam Israelitarum ae laleiuab geniis totius primordiis usque ad eius egressum ex Aegypto. Cossi memorat enim Balaam Israelitarum a celeris gentibus separationem iri, quae ab ipsa eorum origine repetenda est, quum Abraham a Deo e Chaldaea eductus se , innumeraque ei posterilas promissa est, euius quoque Balaam nunc meminit VJ , minime praeteriens cetera bona, quae Deus Abrahamo tunc suerat pollicitus igi; quae posteritas quae que hona iterum ac tertio Abrahamo promissa , tum Isaaeo , ae de mum Iacobo ibi , omnia pertinent ad primam illam aetatem. Conserenda etiam sunt illa Balaami: puiserem Iacob, eum illis: eritquo semen tuum quasi pulois terrae fu, Iacobo a Deo dictis. Denique Israelitae in numerum adeo grandem, ut dixit Balaam, exereverant, dum in Aegypto morarentur kl, prima , inquam , illa aetate, loli dem enim serme numerabantur, quum Balaam ea loquebatur, ac nu merati fuerant eum ex Aegypto prolieti sunt si . Prima igitur hac para' bola meram historiam rerum prima aetate aetarum haberi satis lique l. 40. Secunda parabola smὶ partim histori ea partim vaticina per sequitur ea , quae ab egressu ex Aegypto usque ad oeeu palam Clia'
vi Commenl. in h. I. lη Diss. de stella et sceptro hil au . S. li in Hasaei et nenii Thesanro.
Al Vid. 0uaest. V. i) Gen. XXVIII, 44. kJ Cons. Gen. XLVI, 27 eum Num. I, l. 2. 3. 45. 46 et III, M. ιὶ Cons. Num. ll. ee. cum XXVI, 2.
165쪽
naanitidem evenere. Pergit quippe Balaam, quo eoeperat, primamque parabolam eum altera hac vetuli eopulat transitione illa lal : Non est Deus quasi homo, ut mentiatur, nec ut filius hominis ut mutetur. Dixit ergo, et non faciet 8 locutus est, et non implebit 8 quasi dicat: Quae promisit Deus, et ex parte iam praestitit, ut prius narravi , proeul dubio praestare perget, donec ea impleat, sicut mox narrabo. Quibus, sicut etiam his, quae statim subdit η,
Balaeum monet frustra eum esse, qui in Israelitas hostilia moliretur. Non est idolum in Iacob, nec videtur simulacrum in Israel fri; haee patet dicta esse de Meunda hae aetate , nam post Oeeu palam Chanaant iidem et idola et simulaera non raro inter Israelitas visa sunt. Quod si hebrat ea ad verbum ita vertas: Non intuitus est meus' aerumnam in Iacobo, et non indit Iaborem in timete, sensus erit, Deum non sustinuisse adversa intueri, quibus videlicet Israelitae premebantur in Aegypto lH. Dominus Deus eius cum eo est, quae
et priorum et posteriorum caussam rationemque nos docent; nec sane
unquam alias lam palam Israelitis adsuit Deus , eumque ipsis veluti versalus est, quam ab extremis diebus, quibus in Aegypto morati sunt, adeo duae Chanaanitide potirentur , ut testantur plagae in ΑΘ gyptios immissae, angelus itineris dux, columna ex nebula et igne, traieetio maris erythraei, legis talio in Sina, conspicua Dei maiestas,
hostes profligati, annona e caelo parata , serpens aeneus , vestimenta quadraginta annorum itinere minime attrita , Iordanes transmissus , sexeen laque alia prodigia. Et clangor rictoriae regis in illo, sic optime interpres vulgatus obseuriorem hebraicorum vocabulorum se sum expressit; patet quippe ea perlinere ad Pharaonem Israelitas pedisequentem , idque eomprobant ea, quae statim subduntur: Deus
duxit illum de Aegrato μ', quoniam plenam libertatem lsraelitis victoria illa adsertam fuisse tenendum est. Cuius fortitudo similis est rhinocerotis , quae ut ut hebraearum vocum vim reserant , aut seeus, in id procul dubio exemplar hebraicum et translationes o-
166쪽
mnes eongruunt, quod ea imago sit potentiae ac roboris Israeli la-riim ; CNn quippe genus est serae ind0mabilis ac saevae lal, qualem adeo, ut aetate hac, populus israeliticus numquam sese exhibuit. Audi Rosen multeraim : Sic pulchra imagine sistetur populus israel, ficus, antea iacens et sub Aegyptiorum Semitule orerentis, nunc vero in libertatem assertus , et in feliciorem statum evectus 'ν; haec ille. Non est atigurium in Iacob nec disinatio in Israel μ'. nihil, finquam , incantamenta valent in Israelitas , quibus tales viret assiduus praepotensque numinis favor conciliat ; quibus verbis rex Balae denuo monetur in praesenti frustra eos esse, qui contra Israelitas aliquid auderent, aut machinarentur; atque istud quoque de IDraelitis diei non potuit , nisi quales erant eo tempore. Ecce Popu lus quasi leaena consurget etc. μγ , quae apertissima praedictio est Chanaanitidis brevi ab Israelii is subiugandae ; ut enim nune leo iste dicitur non eu baturus donec de rei P raedam, in tertia parabola let, quae tertiae aetati respondet, iam cubasse dieitur is . Comperium itaque, puto, cuique fiet argumentum huius secundae para lae esse secundam Israelitarum aetatem , quam diximus. 4 l. Tertia parabola fgὶ valle ina lola est, respondetque tertiae aeta- ii, quae suil inter occupatam Chanaan itidem et ortum Christi. Animadvertit Mi egius duabus prioribus parabolis Balaamum nihil esse praesaium, huic vero tertiae praelatur se auditorem esse sermoniam Dei, qui pisionem Omn Olentis intuitus est fM; quare vero, nisi quia tota vaticina ii la est y quod sane eomprobat distributionem atque explanationem, quassae imus, harum parabolarum. Exorditur deinceps Balaam a laude Cha naanitidis, quam Israelii ae possessuri erant iij, horumque in illa ia-erementum praedidit lkὶ. Τum ex ordine de suturo eorum regno pri' moque rege , deque huius erimine poenaque inde sequuta. Nisi vero si hebrat ea sie vertere malis: Sublimis erit prae Mago, id est,
167쪽
eius, populi, inquam, israelitici; quibus verbis Israelitarum regnum regno Amaleeita rura polentius praedicitur, liosque ab illis superandos, ita ui Agag sii vel ille ipse, quem Saul devieit sa , vel alius eognominis , qui tune regnaret , vel appellatio communis omnibus regibus Amalecitarum. Facile autem intelliges ideo eum. his polius quam cum alia gente comparari Israelitas, quia Amalecitae omnium finitimorum populorum potentissimi haberentur , idque colligimus ex amplitudine regionis, quam incolebant ibi, atque ex eo , quod Balaam inserius illos voeet : Princ tum gentium scy, id est , ut syrus interpres
vertit: Caput populorum. Mox praenuntiatur, quam male res eese sura sit gentibus, quae Israelitas in propria regione degentes attenta-buni ivi ; in sua, inquam , regione degenies, ideoque tertia hac a tale , nam genies illae dieuntur, quod praesertim sonat Obsidi ne prementes. Denique leὶ deseribuntur Israelitae relius pacalis Chanaan itidem secure possidentes sub imagine leonis eubantis et dormientis, quem nemo audet suseilare 40 . Plane itaque constat agi hae parabola de aurea lsraelitarum aetate , quae tertia est ex quatuor su
pradictis. 42. Quaria denique parabola is , tota item vaticina, ea est,
quam explieamus, quaque postremam rei israeliticae aetatem ab ortu Christi ad gentis exierminium eomprehendi salis iam ex exposita hae- tenus parabolarum serie et materia quemque saei te intellecturum esse putamus. Duo interea, velim, aliendas. Primum est Balaamum quartae huic parabolae narrandae non ea modo praesari, quae priori pa rabolae praelatus suerat, sed et illud sublimius, se nosse doctrinam
Altissimi fra ; quae sublimior praelatio ei edere suadet sublimiores quoque res praediolum iri. Alterum est , quod primae parabolae initium ducitur a separatione populi israelitiei celeris gentibus , quae in ipsa huius origine saeta est i39j, quarta vero haec concluditur eius
dem huius populi pernicie l59ὶ.
168쪽
M Bada i consilio. 43. Illud praeterea nostram propositionem eonfirmat, quod omnino videatur Balaamus quartam hanc parabolam protulisse eo eonsilio, ut Balaeo solamen aliquod asserret. Is enim ob priores parabolas Balaamo succensens fugam maturare ipsum iusserat la . Exeusat Balaa- mus , ut semper prius , se aliter loqui non potuisse nec praeterire sermonem Domini Dei ibὶ , eontinuoque sp0nte sua novam para bolam se prolaturum promittit sc , sponte, inquam, sua, non aulem a rege rogatus , ut priores parabolas; atque ita promittit, ut qui aliquid regi gratum sit Ioquuturus , ipsum, non more valis ac Se mone quodam talidico , sed blande amieeque ad auscultandum invitans sch. Iam vero quis eredat Balaamnm regi Moabitarum, dum ipsi ob priores parabolas is sueeensebat , is , inquam , cui imo obsequi ipsum Balaamum voluisse, sicut ex tola historiae huius serie, sit etiam ex nequissima lallacia apparet, quam regem illum docuit ad Israelitas perdendos se , quis , inquam, eredat novam hanc parabolam narrare ausum esse, siquidem haee proderet aliquod Israeli larum facinus, quod in Moabitas essent patraturi y Nonne putandus polius est eam deprompsisse Balaamum, ut aperiret, quid tandem fieret gente illa, quam Balac tantopere reformidabal, quidve ex ea boni omnibus gentibus esset adventurum Z Τale fuisse Balaami eonsilium, si ea a tente consideres , colliges quoque ex illis non modo , . non
prope Gy, uti iam animadverterunt Valabius, Clarius, Munslerus , ei Fagius fg . Denique hoe ipso Deliam fuisse videtur, ut Balac post audi lam parabolam har. nequaquam Balaamo iratus fuerit, sicut
169쪽
Eae partibus asque adiunctis ipsius vaticinia.
eamus eo non alium quam Christum resque a Christo gerendas pra nuntiari.
Gordium. 45. In ipso exordio eonsideranda sese osserunt pronomina mum, . . . illum, quibus signifieari nequit prolieto populus Israelitarum; neque enim Balaam dicere poterat se illum tunc aut prope non videre, quem eoram se habebat lat. Verum pronomina huiusmodi, quum nemo in sermone ponitur, ad quem pertineant, aliquem signis eant adeo illustrem notumque, ut illum nee nominari necesse sit, sieut recle adnotavit Caietanus ibi. Hoe modo, quod exempli eaussa sit, Isaias loquitur ipso initio suorum vatieiniorum lc . Sed quemnam adeo illustrem adeo nolum virum, ut hae loquendi ratione deseribitur, ex Israelitis ortum Balaam se visurum praediceret, qui brevi erat inierimendus id , nisi Christum p quem utique olim visurus erat, etsi nequaquam dum in vivis degeret, ideoque addit : non modo, . . . Non ProPe. 46. Praeterea haec : non modo, . . . non Prope, videntur omnino respondere et eonsonare illis : n rim in postrema dierum seu in nocissimis diebus sej, quibus Balaam edixit, quan-d0nam ea sutura essent, quae regi se aperturum promittebat. At dictione ista hebratea uessiae aetatem signifieari et ex seripturis colli
gimus is , et Iudaei testantur la .
170쪽
47. Quare non ea rei probabili late sententia Wisitioni et Parhε-ri sal, Balaamum eamdem spem his verbis prae se tulisse, qua Iobtenebatur, ubi aiebat: In carna mea videbo Deum meum, quem Nisurus sum ego ipse , et Oculi mei conspecturi sunt μν.
Stella et Nirga. 48. Stellae item et oirgae appellationes e re nostra sunt. Α-ptissime enim sub imagine stellae Christum praemonstrari nullus dubitabis , sive die la superius li8 consideres, sive eae testem eius ori ginem speetes, sive doctrinae suae Iumen , quod orbi universo assulsit , sive beneficam eius virtutem , sive quod, immensus quum esset, minimus eomparuerit, qui praeterea , ubi ortus est, stellae indieio, proprio veluti symbolo, agnitus est, quique se ipse stellam mat tinam voeavit sc . Diees fortasse , alios quoque hac stellae imagine posse portendi. At nemo melius quam Christus; his aulem adiunetis, quae sunt in hoe vaticinio, nemo nisi Christus. Virga vero etiam ab Isaia Christus appellatus est: Egredietur rima de radice Iesse My.
Raymundus Martinius te seeundum Origenem is ei Eusebium fg per stellam divinitatem, per virgam humanitatem Christi, portendi autumal,
Moab, Edom. 49. Metaphoris eonflare hoe vallei nium iam animadvertimus lari, quare et nomina gentium, Moab, Edom, in sensum translatum aee p)nihil vetat; an autem ita aeeipi debeant, sique ita aeeipiantur, qu e