장음표시 사용
201쪽
ierimus , sententiam nostram aperiemus. Haee autem ita ex pluribus veluti membris eonflabit, ut simul singulis aliorum sententiis ex parte congruat, ex parte autem opponatur. Quod congruat, ex eo fiet, ut plura ex argumentis, quibus illae confirmantur, in rem nostram eonvertere lieeat. Quod vero opponatur , ideoque , si nostra vera sit, illas esse salsas oporteat, eonsequens est eadem argumenta , quibus sententiam nostram probabimus, simul valere ad celeras illas convellendas, ut necesse minime sit peeuliari disputatione eas resulare. Quamobrρm in id unum ineum bemus, ut veritas sententiae nostrae, quam fieri poterit, explorata sit. Quod quidem etsi polissimum simus eo n- sequuturi totius vaticinii eonsideratione atque explieatione, quam inserius habebimus, prius tamen alia , quae praeterea suppetunt, m menta promemus, ex quibus non leve pondus singulis sententiae nostrae partibus aecessurum esSe putamus.
3. Prima sententia est oraculo illo Christum solummodo resque ab eo praesiandas Davidi promissas a Deo fuisse, ae solummodo de his Nathanem loquutum esse. Ita sentientibus suffragantur Laelantius la ,
Ambrosius ib , Augustinus se , Eucherius Lugdunensis, qui esse dieitur id , et suffragari videntur Iustinus se , Tertullianus is , Cyprianus fg , Eusebius hJ, Basilius lil , Cyrillus Alexandrinus kl.
4. Aliera est nihil praeler filium Salomonem ac regnum in aevum eius posteris mansurum verbis illis Deum Davidi esse pollieitum, deque ea re lanium modo sermonem habitum a Nathane. At, si I daeos aliquot exeipias , nullos praeter istos sententia haec patronos
lii Ad Amphiloch. ep. CCXXXVIal. CCCXCI. S. S. λὶ Cont. Nestorium L. III suh init.
202쪽
1θ0 Lis Ea Il. seu rario IX. 5. Τertio ii veniunt, qui autumant valleinii partem ad Salomonem tantummodo, partem vero tantum ad Christum pertinere. Isti autem Theodoretum a uetorem iactare possunt la . Quod enim Tirinus ait, hanc fuisse Augustini sententiam, nullo modo aeeipient, qui Augustinum legerint. 6. Tum ii succedunt, qui eadem ae praedicti sentiunt, sed praeterea quaedam esse in illo oraeulo, quae simul de Salomone et de Christo dicta sint. Cum his sentiunt Iluetius ibi et Drach lcl. 7. Alii vero sie intelligunt, ea ita aeeipi oportere, ut quae omnia de Salomone die la sint, quaedam vero eliam de Christo ; iis vero, quae de utroque die la sunt, duplieem sensum subesse, alterum literalem , alterum spiritalem. Ila Tostalus idi et Cornelius a Lapide sein, quorum prior etsi utrumque illum sensum literalem esse dixerit, id tamen nomine tenus, re enim in eadem sententia erat ae Cornelius syὶ.8. Sunt denique, qui autumant omnia haec de utroque dicta esse, de Salomone quidem secundum eorum significationem Ille ratem , Secundum spiritalem autem de Christo, vel, quod idem est, de Salomone, ut qui Christi τυπος esset , de Chrisio , ut qui Salomonis esset αγρο
τι του. Lyranus hane sententiam amplexus est.
Sententia nostra evonitur. 9. Mihi tamen id verius esse videtur, si assii memus Deum Davidi promisisse suturam sobolem, lum quae regnum terrenum ac tem-p0rarium , tum quae caeleste atque aeternum erat eonsequutura, quarum prior illa huius posterioris τυπος esset ei quaedam veluti essigies . illum esse Salomonem , hune Messiam. Cuius rei verilati enucleandae Salis esse videretur , si quaedam solummodo ex Nathanis verbis de Salomone, quaedam autem de Messia diei a suissent. Altamen , quod equidem sentio , si verba haec in literalem sensum accipiantur , ad
203쪽
DE VATIclxIo NATilλNis ast Salomonem dumtaxat ea omnia pertinere putandum est posse nihilominus omnia accipi in sensum spiritalem, quo Messiam quoque, id est, Christum, sonent, imo eorum nonnulla sic accipi omnino opo tere ; quod tamen non impedit, quominus quaedam sint in hoe ora- eulo, quae Christum indicent etiam in sensum literalem aceepla. Porro de conditionibus , quibus regnum ipsum lsraelitieum Davidis posteris perpetuo mansurum promittitur, non est, eur nunc dicamus l80. 82. 90l. Lege sis ea, quae de hisce conditionibus disputavimus in Quaestionibus de mangeliis fa=.
Sententia nostra confirmatur. 10. Quum tribus potissimum partibus constet sententia ista, earum quamlibet distineta argumentatione confirmabimus , quaedam , mul resulantes, quae, ut ut aliorum sententiis faveant, nostram convellere videntur.
Argumenta aliquot pro Prima partet 1. Inlegrum valleinium secundum literalem eius significationem ad Salomonem pertinere pronuntiavimus. Id omnino perspicuum faciet ipsa vallei nil expliealio, quam inserius habebimus ibi. In praesenti salis est in universum demonstrare de Salomone Nathanem loquimini esse, quo prima ex diversis a nostra sententiis refellatur, et quo semel posito Deile inde quisque colliget in legrum vaticinium de Salomone esse prolatum.
i 2. Qui enim legii eaput illud bibliorum, ae verba accipit, sicut sonant, is intelligit filium Davidi a Deo promitii, qui post Da videm ipsum regnaturus esset, et templum, de quo aedificando age batur sc , esset exstructurus. Is vero Salomon suil procul dubio.
204쪽
Linea II. Quatario IX. 13. Testes sententiae nostrae in ipsis bibliis plures habemus. Primo Davidem ipsum, qui expresse ait haee de Salomone a Deo di-eta esse la . Tum ipsum Salomonem ibi, praesertim in psalmo CXXXI,
quem Salomonis esse aut huius aetale conscriptum alias demonstravimus sol. In eo enim Salomon, quum Deum precatus esset pro se verebis illis : Propter D id servum tuum non apertas faciem christi tui μν , qui christus sane esse nequit Iesus, sed ipse Salomon est , rationem continuo subdit fiduciae ac precationis suae ex iis petitam, quae Deus Davidi promiserat: Iuravit Dominus Daoid o ritatem, etc. ses; quae ratio nihili sane esset, nisi promissio illa ad Salomonem pertineret. Testem denique habemus Deum ipsum Is .
14. De patrum ac veterum scriptorum numero nobis favent Ti-ehonius fg , Hieronymus ihi, Iacobus Nisibenus iij, auetor libri de Promissionibus et praedictionibus Dei ikl, et Theodoreius iij. Hi vero abunde sunt, quos opponamus quatuor patribus l3ὶ primam sententiam luentibus. Quatuor, inquam; qui enim praeter hos citantur, eos sententiae illi favere , vel negandum est, vel in dubium revocandum. Nam Iustinus profert versiculos deeimum tertium et deeimum quartum ex libro seeundo Regum , quos tamen versiculos non negat etiam ad Salomonem pertinere. Idem dicas de Cypriano, qui totum serme oraculum profert, eadem lamen ratione ac Iustinus. Tertullianus unam particulam huius vaticinii considerat tantummodo, est autem illud: Semen, quod erit ex ventre tuo m=, sic enim illud reseri , neque prorsus haec de Salomone dieta esse infitiatur, sed solum affirmat non esse simpliciter ita intelligenda , utpote qui, si-eut nos, autumabat, potissimum, quod verbis illis promittitur, esse Christum ; quod tamen non obstat , quominus literatis eorum seu
μὶ III Reg. II, 3. 4; I Par. XXII, 1 eolI. 7. 8. 9; XXVIII, 6. 7. 0 coli. 3. 4. 5; XXIX , a. φὶ III Reg. V , 5; VIII, 15. 20.24. 25. 26 eollat. 17. 18. 19; II Par. I, 9; VI, 10 coli. 4-9.
isti De septem regniis reg. 4 in Biblioth. PP. Gallandi T. III. hi Cont. Pelagian. Dial. II. S. 20. iὶ Serm. XVI. S. S. P. II. c. 27. S. S inter opp. Pr
205쪽
DR VATic Nio NATHhnis 193 sus Salomonem exhibeat. Eusebius seripsit solummodo, Salomonem sensisse promissa haec esse μαλλον αρμοζου 'α ταν λω, ἐπερ αυτω secis vla Deo quam ipsi, quod et nos ex parte saltem damus ita esse. Basilius allegat locum , ut voeant, parallelum ex psalmis: Et Ponam in saeculum saeculi semen eius, et thronum eius sicut dies caeli inj, nihilque praeterea; neque negat haec ad Salomonem pertinere, nec quidquam dicit, ex quo suspieari possimus eum id negare. Cyrillus denique neque ipse negat haec dieta esse de Salomone, sed negat solum non esse dieta de Christo, sive resulat eos, qui haec de Christo dicta esse infitiabantur. 15. Rationes vero eontrarias ex Augustino ib praeeipue desum-pias enumerat, et refellit Tostatus iri. Plures illarum et nos refellemus inserius in explicatione huius valleinii ; ceterae aulem hae sunt. Αiunt Nathanem Davidi promisisse diuturniorem pacem, quam alias suerii ld ; at Salomone regnante diuturnior pax esse non potuit quadraginta annis, quot ille regnavit, quum tamen olim prosigatis ab Aodo Moabilis Israelitae eomposita pace quievisse dicantur annis octoginta se . Verum pax illa Davidi promittitur ante ea , de quibus quaerimus, ideoque parum nostra refert, quid de paee illa sentire os orleal. Praeterea , quaenam seret ea pax, quam Deus Davidi promittebat, apparet ex ipsis Dei verbis: Israel . . . . non
turbabitur amplius , nec addent fili iniquitatis , ut affligant
eum sicuT PRIus eae die , qua constitui iudices , id est, sieut superioribus aetatibus , quibus saepissime servitute premebatur; neque addidit Nathan paeem illam vel aeternam vel diuturniorem suturam. Iam vero post Davidem non amplius servitutem populus expertus est usque ad eaptivitatem habylonicam. Denique , si lubet , versiculum illum tamquam de solo Christo dicium quisque aecipiat; nihil enim id ossieit sententiae nostrae.16. Aliam rationem eontra sententiam nostram proserunt ex aliis scripturarum loeis, in quibus , aiunt, sermo esse videtur de Salo-m0ne , quum ipsum Salomonis nomen in illis legatur , quamquam
M li Reg. VII, 40. 4 l. et ludie. III, M.
206쪽
eeteroquin eonstet sermonem esse de Christo. Huiusmodi esse assim mant, exempli eaussa , psalmum LXXI, in quo ea legimus, quae nullo paeto in Salomonem convenire queant. Velim lamen , eonsideres psalmum illum , sicut et alia similia , quae habentur in seri pluris sacris, quum quaedam ex illo optime in Salomonem quadrent, esse de eo genere prophetiarum , quae diversas miseent sententias , quarum aliae ri που, aliae vero signis eant rem per τυπον expressam lat.
At in vatieinio Nathanis nihil est, quod tamquam de Salomone dictum accipere nequeamus.
17. Iam vero , si eonstat a Nathane promissum Davidi fuisse Salomonem , eonstat etiam tolum vaticinium de Salomone prolatuae esse; non enim de pluribus, sed de uno eodemque Nathan loquutus est , ut historiam illam legentibus elare apparet.
Argumenta aliquot pro Secunda parte. 18. Alterum, quod assii maximus, est , quaecumque vaticinium eompleelitur, accipi posse in sensum spiritalem, ut quae de Christo per Salomonem τυπιμως expresso prolata suerint. Id etiam vatietati expliealio inserius evincet , quo simul altera ex oppositis sententiis destruetur. Sunt tamen et alia argumenta , quibus idem eonseitur, quaeque nunc proponimus.19. Ut vero dissieultates quasdam ae tricas deelinemus , sedulo animadvertere oportet , duplici ratione Christum hoc oraculo fuisse praenuntiatum, non solum, inquam, secundum spiritalem verborsici signifieationem, sive ex ea parte, qualenus Salomon Christi typus erat, et quatenus Christus per Salomonem praesignificabatur , sed etiam secundum sensum literalem quarumdam loquutionum ac praesertim duorum versieulorum postremorum ibi , quibus diserte Christus Davidi ae Salomoni ex ipsis oriturus promittitur, quod perspicuum fiet, quum versiculos illos explanabimus. Utrumque negant, qui se
207쪽
DE v T cINO NATuanis 195eundam sententiam defendunt. Nos vero promiseue ae simul greundum ambas rationes rem nostram nunc expediemus.
20. Primo itaque dieo, non modo Messiam ex Davide oriturum Iudaeos eredidisse, quae res nolior est , quam prohatione indigeat ,
sed etiam Davidi id ipsum fuisse promissum sal. Ad euius rei eonfirmationem maxime faciunt testimonia eorum , qui , quum viverent post sublatum regnum stirpis davidieae, nequivere promissionem illam
ita intelligere, ut quae regni tantum temporarii promissio foret ibi. At, nisi in verbis Nathanis, nullibi illud Davidi promissum reperias.
21. Id eonfirmatur eo, quod hoe oraculum editum fuerit, quum
David eonsilium iniret aedi audi domum Dei , sleut alio loeo explieabimus 36 .
22. David promissione ista audita statim Deo gratias agit, primo in summam veluti colligens, quaecumque Deus ad id benefieta ei praestiterat: Quia adduxisti me huc usque fri, continuoque i quens de illa promissione: Sed et hoc patrum pisum est in conspe-c u tus , Domine Deus , nisi loquereris etiam de domo sese vi tui in longinquum my, atque dei neeps his verbis coneludii: Ista est enim Iem Adam seq. Verba haee eos omnes torserunt, quotquot vel biblia veriebant , vel ea interpretabantur. Nam Alexandrini sic . ea verterunt: ρυτος δε ὁ νομος του ειθρωπε , Chaldaeus : Et haec est risio filiis hominis, permutans verbum πυ verbo riri , Syrus: Haec doctrina hominis , vetus interpres Ialinus : Haec est lex hominis, quemadmodum etiam Hieronymus alias il4ὶ vertit, etsi in
translatione vulgata seripserit: Ista est enim leae Adam. Quomodo vero haec interpretes exposuerint, nec refert, nec vaeat hie describere. Unam lamen Pauli Draehit interpretationem omittere non Ileet, quae , si ila solida esset , ut est ingeniosa , rem omnino conficeret. Seribit voeem p ren , non modo legem, sed etiam , imo praeeipue, doctrinam seu documentum significare; verba autem illa ita expunii : Id sum est, quod Adam docuit, sellieet fore olim , qui
208쪽
196 Liata II. Quarario IX. res perditas generis humani restitueret iri. Unum lamen obest huie interpretationi . ille, inquam, artieulus ri additus voeabulo hebra leoEIN, quod, quum sit appellativum ibi, nomina vero propria secun dum praecepta grammaticae artieulum illum minime aecipiant, videtur vertendum esse hominis, non autem Adam, et re ipsa praeter Hieronymum omnes illud verterunt hominis. 23. Alias idem ipse David haee, quae promissa sibi a Deo suerant, commemorans aiebat: Elegit seuo Salomonem filium m iam , ut sederet in throno regni Dei μj. Ηane porro eleelionem Salomonis aliud non esse nisi illam ipsam promissionem apparet vel ex iis, quae statim subdidit David veluti rationem modumque narrans
eleetionis huius f : Dixitque mihi: Salomon filius tuus aedis
cabit domum meam , etc. . . . Et frmabo regnum eius etc. Et alias illud laetum re ipsa esse narratur: Seditque Salamon fuersolium Domini seq. Verum , quam ob caussam regnum Salomoni promissum vocetur regnum Dei, solium Domini, nulla eommodior
apparet , nisi quia τι ος esset regni Christi, et quia ex Salomonis stirpe futurus erat rex ille, qui simul Deus esset , cui daturus erat Deus sedem David patris eius GL quique esset regnaturus in domo Iacob in aeternum fgj. Sensit igitur David promissione illa comprehendi etiam Messiam sive christum. 24. Eadem haec promissio susius explanatur in psalmo CXXXI lia , atque ita Deus loquens indueitur: Illuc Producam cornu Davita, parapi Iucernam Christo meo fhj. Voeabulum cornu in poesi hebrai- ea id exprimit, quod alleui honori ae gloriae esse solet, proinde interdum etiam liberos et posteritatem fi=; alque seeundum hane signi-sealionem hoe loco esse aeeipiendum nos doeet alterum hemisitellium :Parapi Iucernam Christo meo, quae loquutio idem valel μ .
209쪽
25. Quod autem verba cornu D-id, in quantum nomine cornu posterilas significari potest, potissimum Messiam indicent, aliquot argumentis eonfirmare est. Quod enim in Davidis progenie potissimum suturum erat eique gloriosissimum, Messias est. Si igitur vocabulum
illud sonat id, quod alicui honori et gloriae duci solet, palet, si ad
posteritatem Davidis designandam usurpatur , Messiam praecipue eo signifieari. Praeterea Siraeides haec scripsit de Davide: Dominus . . . exaltarit in aeternum cornu eius fa= , quae sane ille seribere nequivit de gloria temporaria posteritatis Davidis, quum enim ipse haee seriberet, iam ab annis serme ireeentis Davidis stirps regno pulsa suera i ; dixit itaque de Christo. Denique Christum brevi ori iurum ita canebat Zacharias : Et ereaeit coama salutis nobis in domo Darid
26. Patrum auctoritalem allegare superfluum est. Omnes enim ita sensisse putandi sunt, quum profecto nemo eorum sit pulandus dissensisse a Paulo, qui aliquid ex oraeulo hoc desumptum profert, et de Christo dictum esse docet sc . Habes tamen, qui expresse assirmaverint hic sermonem esse de Christo, quotquot primae et tertiae sententiae Patronos enumeravimus s3. 5 . 27. Sed et rabbinos nobis assentientes habemus Abarbanelem , et Alseliee. Huius verba inserius asseremus 60 . Prioris vero testimonium quanti laetendum hae in re sit, ille solus ignorabit, qui nesciat Α-harbanelem non modo inter populares suos omnium ευρtνωτα που sa-cile habendum esse, sed ei Christianis suisse insensissimum. Is itaque, Postquam lotum vaticinium tamquam ad Salomonem pertinens enarravit, haee subdit: Et oidi aliquem, qui interpretatus est pisionem hanc de diebus Messiae , qui erit de semine David, et ipse ae- in abit domum Dei. Et non adiicient nationes , qui sunt filii iniquitatis , ad humiliandos eos f Israelitas J ultra. Et de eo fuit promissio de perpetuitate regni: Et non amovebit ipsum ultra. Et proρterea dixit 'criptor': Secundum totam Oisionem istam sic loquutus est Nathan pro heta ad Dapidem My. Quoniam fuit haec Oisio magna. Et Darid quoque dimit: Et et
210쪽
198 Liara II. Qv Esetio IX. iam loquutus es de domo servi tui in longinquum say, im dicans Messia ni stium Daridis M.
28. Quod autem tuneta, quae in hoc vaticinio legimus , possini ita intelligi, ut qliae dicta sint de Christo seeundum sensum spiritalem , ex eo colligimus, quod versiculus decimus quartus, teste Paulo lcὶ , de Christo sumtκως dictus sit; at cetera omnia in hoc
vaticinio, ut ex una parte nihil exhibent re ipsa, quo Christum resque huius μι πτικως nequeant signiscare, ita ex allera parte eum illo versieulo penitus connexa sunt atque in unum sermonem composita , ut ex nostra interprelatione perspicuum fiet.
Argumenta pro tertia Parte. 29. Quaedam in hoe oraeulo necessario sie aecipienda esse , ut quae de Christo diela sint seeundum sensum spiritalem , tertia sententiae nostrae pars est, eamque brevi expedimus , auctoritate , inquam, Pauli, qui docet de Christo agi in versiculo deeimo quario id , el ex orationis serie atque eontextu, qui prodit manifesto sensum Iil eralem illius versieuli ad Salomonem perlinere , ideoque de Christo ibidem sermonem esse non posse nisi Meundum sensum spiritalem. L
se versiculi huius explanationem, quam inserius i69 habes.
E lanatio totius υ ticiuii. 30. Sed iam vatieinium hoc explanemus singulosque versiculo sρparatim. Id autem ita fiet, ut primo inspiciamus, quid iranslationes ab exemplari hebrat eo lum libri secundi Regum tum libri primi paralipomenon discrepent, prolatis solummodo iis, quae maioris mo