장음표시 사용
251쪽
ipse Sehuliensius plane perimit vertens : Quis dabit ubrum, ueexarentur, pro: Quis dabit, in libro ut erarentur. i 2. Milo ferri et plumbo in aeternum in saxo excidentur. Hoe ipso , quod stilus pelatur ferreus intelligimus stilos scriptorios penes populares Iobi non semper ex serro suisse , sed ex alia quoque materia. Verum, quavis materia suerint, Iobus non quaerii sillum seriplorium, sive quo scribendus sit liber praediolus. Etenim serreum esse illum optat, quo verba altius insculpta aetatem serant, ut quisque sentit , ad quod tamen non magis multo conduceret stilo quantumvis serreo, quam ligneo aliove, librum conseribi; atque hac eadem de caussa epitheium illud quid , nisi frigeret, ubi de eonseribendo libro ageretur p Non ergo ad id pertinet serreus iste stilus , sed ad aliquid aliud eorum, quae sequuntur. 13. Reddidimus et plumbo pro voeabulo hebrateo , quod per
se ipsum posses vertere et plumbi, sed quam ineoneinne. Nam quaesisset Iobus vel stilum ex serro plumboque constantem, vel ex alterutro. At num serrum durius validiusque plumbo admixto p Stilus vero plumbeus num saxis excidendis aplus p ad id enim nunc quaereretur ; num non heie hebetissimus eum serreo stilo compositus, post eum n0minatus , proque eo quaesilus p Num non ipsa disiunctio ipso hoe plum-heo sillo longe hebetior ' Aliae duae sunt de hoc plumbo sententiae, quarum utri ealculum adiiciam, incertum est, quum utrique non leve quid obstet; reseram tamen utramque. 14. Una est Salomonis Iarchi, et, ut videtur, interpretis arabis , imo fortasse, neque enim dissicile est illum huc cogere , etiam vulgati, putantium petere Iobum, ut literarum formae in saxo excisae plumbo impleantur. Synlaxis quidem , non modo hane interprelationem fert , sed aliam vix patitur. Attamen inscriptionibus perennandis , quod Iobus exoptabat, plumbum minus aptum est, quam plura alia metalla. Tum talem metallorum usum, Aegyptiis, Phoeniciis, Graeeis , Etruscis , eeterisque illa aetate gentibus, incompertum, tr dibile vix est Orientalibus notum suisse , penes quos eius nec volanee vestigium exstat; Schullensius vero, dum Pinedae nostro iuventuui hoc recens vocanti haec opponit: Id enim cupidius dictum, quam
verius , facile intelligitur , merito seriasse arguatur illud ipsum
252쪽
15. Altera sententia est eorum, qui aulumant eo nomine signifieari a Iubo laminam , sive tabellam , aut etiam librum, ex plumbo , in quo eius verba exararentur. Hos inter Hieronymus probabilius numeratur. Favent his Plinii et Pausaniae narrationes. Ille enim seri-bii : Antea non fuisse chartarum usum , in palmarum foliis primo scriρtitatum , deinde quarumdam arborum libris. P stea publica monumenta PLvxBEis luminibus, mox et Pria ta linteis confici covia fass. Alier vero : Et pLvandu mihi Ostenderunt, ubi foras est, magnam partem te ore corruptum ;scripta autem in eo fuerunt Mesiodu isera fM. Imo Arabas superioribus aetatibus usos libellis plumbeis suisse constat lo . Libellus plumbeus graeea scriptione diversisque imaginibus exaratus visitur in musaeo hireheriano collegii nostri. Hae posita sententia inlegrum esset verba illa stilo ferri et ρIumbo iungere antecedenti ve bo exarabuntur aut subsequenti excidentur; longe tamen aptius h rum primo. Si ambos versiculos aliter interpunetos sic legas : Quis dabit ergo , ut scribantur verba mea 'tiis dabit IJ in libro Itae exarentur stilo ferri in plumbos si aeternum in saxo emcidantur 1 praeclara inde exsistet gradatio, unoquoque verbo unicuique rei opportunissime aptato, id est, scribi in libro, exarari in
plumbo, excidi in saxo. Haec autem gradatio, quam Hieronymus servavit in translatione vulgata, non sine senore rependeret damnum posterioris huius sententiae nimis fortasse Sehullensio resormidatum,
quod , inquam , qui PLuusEUn voLunEn maluere , hanc MAGNIrUDl-NET ADFEcτds attingere nequeunt, qua Iobus non tantum oerba
derii. Nee, versiculis eo modo interpunctis, movere nos debent illa quis dabit inserta inter verbum scribantur et inter nomen in libro, vehementissimo quippe Iobi desiderio tribuenda foret repetitio haec odidinem verborum non sine magna animi valde eommoti signifieatione perturbans, Sallem non magis his ordo iurbaretur, ae praepostero illo
253쪽
DE ORAcsLO IORI 2 lloquendi modo in libro et exorabuntur, quo peccat prima sententia. Graviora tamen sunt, quae eontra alteram hanc ex grammatica d promuntur. Deesse ante nomen plumbo praepositionem in , haneque necessario mutuandam vel ex posteriore dictione in saTO , si verba stilo ferri et plumbo construantur eum verbo excidentur, vel ex priore in stilo , si ea construantur cum verbo exarabuntur , at , praeter illud incommodum, . quod neutrum horum verborum talem ellipsim feral, aliud insuper obesse, quod, si prius horum fieret, absona prorsus inde evaderet syntaxis, si posterius, immutandus quoque seret sensus praepositionis tu, quae ante nomen stilo idem valet ae per , designatque , ut voeant , instrumentum , quum tamen ante nomen plumbo nil nisi in valere, nee nisi materiem aut locum designare queat.16. Quod Hieronymus, tum Iobum transferens, tum agens con
ira Ioannem Hierosolymitanum sin, vertit vel celte, id hebraice est in aeternum. Quid Hieronymo occasionem dederit, ut ipse unus sic verteret, frustra est velle divinare, nisi sorte pro 'lut legerit nud, quod scalaellum signifieat , sed librarium. Lege , quae de hac re
adnotavit Vallarsius ib .lI. Sehultensius, cui oraeulum mox a Iobo pronuntiandum vita Phium est , quod is sepulero suo vellet inseribi , saxum hoe loco commemoratum autumat esse ipsum lapidem sepuleralem, idque confirmari adverbio illo in aeternum. Verum adverbium hoc a Iobo nequaquam dicitur saxo inseulpendum, proinde nee verbum sepulcrale hoe loco esse potest. 18. Et ego noot redemptorem meum Disentem. His oraculum Iob exorditur. De his ita Sehuliensius: Expendatur hic adfectus: ET EGO , ego ille nunc traductus pro improbo, quem mana ac disina tela iuxta conriunt , conficiuntque, set Zootamen conscius mihi meae integritatis psto cERTO NOVI REDE PTO RER' Eun vlVERE , VENTuavxuve tandem aliquando bonae causae et innocentiae oppressae vinDicEn, qui mihi coRONAM IzSTITlAB Publice et solemniter imponat. Eam rim ταὶ 'UN Eco nunc addere
254쪽
24 2 LiBER II. 0υ EsTio X. Praesens Iobi conditio et calamitas iubent, quidquid tandem de praesto statuatur; potuit quippe istud adhiberi vel ex more loquendi, qui seripiorum hebraeorum erat, ut sermones hac particu la inchoarent, quemque produnt vel ipsa librorum saerorum in ilia tu , vel etiam quo lobus significaret sibi non minus, quam iis, quos alloquebatur , ea , quae dicturus erat , nota suisse , imo , qualem demum eumque ipsum haberent socii, tamen certam sibi esse eam spem, quam mox erat pro sessuru S. 19. Quid hic sonet nomen reden tor, iuvat h0minis prolestan iis iudieiis in referre, Sehullensii, inquam, qui, post enumeralas ex pensasque alias sententias , hasque inter etiam eas , quae Proles lantibus hodiernis sunt, coneludit hanc esse vΓLGATissia An AE TENT AM , quae nobilem huncce contextum anticat ad Pi DER IN Ressi an et RPEM BEATAE R Esu an Ecrionis ibi. Celerum ' Na redemptor is potissimum dicebatur , qui , consanguinitalis nomine alleuius caedem ulci
sci scὶ iuraque vindieare iiij debebat; ideoque patet, quam apte haesappellatio Christo laeta sit. 20. Hieronymus sel et Gregorius Magnus si putant illud o
Uentem pertinere ad Christum redivivum. Pularem υDum vocari a Iobo redemptorem vel respectu personae divinae, vel polius sermone vaticino, quodque iam eerto erederet eum olim futurum , ac si iam ortus esset. Τum hebraicum proprie est vivens , quod praesens tempus non necessario designat. Nec te praetereat hoc epithelum
Ut reus frequentissime Dei nomini adiungi l, unde sollemnis illa fodi mula. iuris iurandi ri visit Dominus fM Israelitis usi lata , illaque 'IN' ri vivo ego fu usurpata ab ipso Deo. 21. Et Postremus sVer pulverem surget. His Chri tum revicturum praedici quidam opinantur. Cui lamen rei praedicendae nune
255쪽
DE ORAcdLo logi 243 nullus est locus, nee eam patitur orationis series; modo pnim Iobus dixit redemptorem suum vivere , neque unum quidem verbum de eius morte protulit , protinus vero dicturus est , quid honi ah eo semper vivente tandem ex speetet. Loqui autem Iobum de postrema visit alione, quam faciet Christus homines omnes in vitam revocaturus sententiamque dicturus, credere suadent in primis rerum adiuneta. Etenim
sic solent, ii quit Schullensius, quibus ves Omnis in hac cita deincolarit , ac praesertim , qui sub calumniis iniustissimis hinc demigrare coguntur , cogitationes suas in est futurum immittere , atque ad magnum et illustrem illum diem iudieii pro care, in quo i robitas Omnis confundetur, virtusque et probitas tandem coronabuntur. Hue autem iobum redaelum landem fuisse aeri illa diseeplatione eum amicis habita, plane ea demonstrant . quae de illa supra perstrinximus 6 . Tum ip a verba interpretationem magis appositam haud suggerent, quam quae nos ducit ad illud de verbis hisee sentiendum. Hane rem ut evineamus sic esse, fient diei mus , palmari argumento est ipse Ernestus Rosenmi illerus. 22. Is enim relata prius ac reieeta, quae olim auctore Salomone Iarehio ipsi plaeuerat, aliaque saeta singulorum verborum interpretatione, qua potiorem nemo fortasse quaerat nisi morosius, et ex qua sensum illum, quem defendimus, ultro sese offerentem perquam apposite ipse collegisset, mox ἐ-r σω subdit adeo mancam atque ex Suecam, ut, Donmodo Iobi eonsilio vehementique asseelui minimum respondeat, sed nil nisi ineptum quid insipidymque prae se serat . interpretatio verborum ab eo si ela sie est. Iam pero nobis pidetur scopo labi melius conoenire, ut DP intelligamus de puDere , in quem Meoi redactum se iri Iobtis exspectabat ἔ nam de mortuorum puDere nomen illud
savius in hoo libro dicitur inj. Verbum ci p vero hoc loco cum
constructum cum Io. Frankio in Asylo peterum morum P. 20 laudato a I. Η. Mchaelis in Annotationibus uberioribus ρ. 26M eodem , quo Arabes et Syri ha nc phrasim usumant, Sensu ,
ADSTARE REI ET CURAn EIPS GERERE, sumendum arbitramur. Quomo
256쪽
in corano saepius absolute dicitur de iis, qui post Hisquem erunt ad extremas usque aetates, ut fur. XXVI, 8έ; XXXVII, 79. 109. 119. 129. In petere festamento ipsum hocai Deo tribuitur B. XLVIII, 12 hvi , notatque illum, qui Ditae nullum habebit fnem , uti nullum initium haMP. Notabile in primis est illud Isaiae: Sic dicit Dominus, reae Israel
et REDERPTOR eius . . . Ego Primus , et ego P ris postremus ''. Tali verborum notione eum Iobi eonsilio eumque ea , qua lunc erat, mente animoque composita, tota sententia liquido inde elasisiens haee foret: Futurum ut redemptor . . Postremus super Pulae' rem surgat, id est, postremo auctoritate sua utatur, euramque exserat in Iobi eineres eos redimens, sane non aliunde quam ab interitu, quo lan dem eoram universis hominibus eum a eriminationibus amicorum vindicitiam innocentem pronuntiet. Haec quoque imo haec longe magis, quam quae a Bosenmittiero subditur, et hinc commendatur, quod ex ea ,NI et 'in U p ν -que ac 'ri et 'i' riri, sibi m tuo respondeant μ', hanc verba, quae eontinuo sequuntur, plane eonfirmant, in hae nihil non cohaerens eum toto Iobi sermone, eum eius eonsilio, eum ea, qua erat, animi comparatione, imo nihil, quod ex his non neeessario sequatur , nihil , quod salvis hisee omnibus demi ex ea possit. At Rosen millierus interpretationem suam m0Iperturbat inserta versieuli translatione, quam feeit I. Pareau id ,
set Rosen muli. in h. l. vi commoni. do immortalitatis vllas suturao notitiis ah antiquissimo I hi seriploro in sunt usus adhibitis. Da ventr. 18o7. p. 463.
257쪽
DE ORAcULO Iovi 245 quae sie est: Hoc nosse me foelim, ut in perenni monume to ins Uafury , meum rindicem mori non Posse , ac fore, ut mihi semper superstes ad meas adstet reliquias. Τum suam
hane subiungit : Longe praestantissimum igitur sui vindicem sibi fore dicit, Deum imum , qui, quum aeternus rit, ius suum semper defendere poterit, etiam apud posteros.
Sed, quid, quaeso, ista sunt Z An hie sistendum p prope Iobi reliquias'
Ergo hue tandem redaeta est tola gravissimae huius eaussae dictio, huc esseacissima, quae promilli videbatur, aeerbissimarum eriminationum resulatio , hue assitetissimi miserrimique ea pilis solatium , huc grandia illa, quae is erat praelatus p ad poelieam , inquam, imaginem, quae Deum Iobi eineres protegentem exhiberet, quaque tolum hoc negotium , tam aeriter tanta lite diversorum asseeluum magis magisque efferventium vehementia diseeptatum, eonfieeretur p Quid porro imago illa portenderet 8 Posse Deum, utpote aeternum, apud omnes suturas aetates Iobi innocentiam tueri. Verum non de eo agebatur, an Deus Iotium innoeentem, siquidem talis is foret, pronuntiare posset, qua de re nemo ambigebat, sed an talis Iobus foret reapse; illudque fieri a Deo posse, non ειτορος modo, sed gelide prorsus opposuis set Iobus , qui iam terito , non sine fidentioribus imo et audacioribus verbis, Deum innocentiae suae testem appellaverat sal; eontra ea ero , postquam Deum ter fuerat antestatus , nihil aliud supererat , quo amicis nihilo secius , imo et saevius, ipsum obiurgare pergentibus obsisteret, quam ut praedieeret tandem innoeentiam suam a Deo re ipsa sore vindicandam. Insuper , non in Dei aeternitate , de qua ne una quidem hic vocula, spes Iobi sila erat, sed in redemptore, quem operiebatur, idque in verbis ipsis pervident vel lippi. 23. Vix porro oeulis tuis eredes haec adeo manea et frigida, ut sunt, Bosenmullero excidere potuisse , ubi ventum erit ad ea, quae de altero hemistichio posterioris versiculi idem ipse commentatur, digna sane, quae a nobis , ubi loeus erit, transeribantur lim . 24. Cum interprelatione nostra eoneinit thaldai ea ex ea parte , qualenus expresse in ea dieitur ipsum pulverem esse, ad quem red-
258쪽
emptio spectaret ; sic enim ea est: Et ego u i , quod redemptor meus stabilis fest' , et postea redemptio eius super Pul-Derem surget. In bibliis regiis quidem pro verbis super Puloerem habetur super me , sed potior auctoritas est bibliorum venetorum, in quibus priore modo legimus. 25. Et postea Pelle mea circumdabuntur haec. Mira in hoc versi eulo explieando discrepantia eorum non minus, qui haee de corporibus revicturis dicta ei edunt , quam ceterorum. Quae usque ad annum DccXxxvir suerunt de eo sententiae, eas collegit Schultensius lat. Ipse vero ita haec verba transtulit: Et Postquam cutem meam pertu rint ad hunc modum. Gesenius ita : Postquam destruaeerunt hanc cutem meam , id est , quando destructum erit comus meum fM. Rosenmtulteriis ita : Et postquam COγω meum, hoc, inquam, consumtum fuerit; atque ita quoque: EthgMGmptu Post cutem meam . . . consumserint ... hoc. Sed quae
dam horum nemini arbitror probatum iri. 26. Non equidem ea villabor verbum plurale Dpa velut ver hum ae livum et impersonale acceptum Ioeo verbi passivi lc , hoc e nim et alias sit id , praesertim in poesi se , frequenter vero in I bo lf ; iametsi aliter habere verbum line mox dicetur. Eliam 'myPHIem hic pro toto eorpore usurpari dabo tantisper , donec aliud
27. Sed nullo pacto seram soloeeismum, quem magno totius sententiae detrimento illi admiserunt , dum particulam 'IN lamquam coniunctionem habentes verterunt post quam. Etenim id fieri velat , nec patitur ullo modo, eoniunctio et posterius hemistiellium cum pri re copulanq, simulque docet particulam illam esse adverbium , quod probe animadverterat interpres vulgatus, vertendamque Postea ; quo expreSse atque perspicue significatur, ea, quae priore hoc hemistichio
259쪽
praedicuntur, sutura fuisse post illa, quae leguntur in versieulo superiore, totaque proinde hemistichii huius interpretatio a tribus illis edita landitus subvertitur. Miraberis porro Gesenium , qui talem s lueeismum veluti sanxerit eo in suum Thesaurum philologicum erilicum recepto a . 28. Neque unquam, quod attinet ad pronomen I NI, Schullensio concedam illud significare posse ad hunc modum , quod nullo
exemplo aut auctoritate eonstat. Sed neque Gesenio, eoniungendum illud eum nomine NΥjP, alque utrumque simul esse casum accusativum construetum cum verbo 'upa, quod nee generis discrepantia patitur , neque durissimum hyperbaton ac plane confragosum : cutem meam destruxerint hanc. Non denique Rosenmullero , dictum id κατ' επιξιο seu appositum esse nomini P, etsi enim frequens apud poeias hebraeos appositorum usus, numquam lamen usum hune habeni pronomina , saltem diverso genere , sed et habere , praese lim verbo interieeto , vix possent, nisi invita ἔπεξηγησεως natura , quae, non clarioribus obscuriora, ut eo modo fieret, sed obscurioribus clariora apponere iubet. 29. Illa vero post cutem meam, quae etiam reddidit Rosen-
mulierus, et Pareau bὶ ei auctor est, ut seribat, hαud dubitari
posse hoc valere: Postquam comus meum devosuero, an revera id valeant, adhue sub iudiee lis est ; ratio enim ex lingua rabiea ab iis petita αττοχGς plane est. 30. Sed peceatum maximum, quod suis interpretationibus peceant tres illi la Tnλοῖροι, in eo est, quod uniuscuiusque interpretatio neque cum prioribus cohaereat neque eum posterioribus. Quinam enim locus sive pertundendae, sive consumendae, sive de-atruendae cuti aut cor Ori, ubi Iobus, prout seri quoque interpre- talia prioris versiculi tum a Sehullensio tum a Rosen multero habita, sese iam resolutum in pulverem vel uli deseripserat sc 8 imo ubi, sicut etiam idem ipse Sehullensius sentit, vindieem suum induxerat ipsius reliquias iam iam susei laturum ; ubi denique ea subdit tontinuo ,
260쪽
24s LisEa II. Qu ravio X. quibus integra sententia foret huiusmodi: Carne mea destructa in
Carne mea ridebo Deum. 3l. Hisce explosis enarrationem nostram leviore negotio defendere erit et confirmare. Huic praeter Hieronymum in sua bibliorum translatione plane adstipulatur interpres graeciis, qui sic laebraica veriit : μυi enim, quod aeternus sit, qui me resoluturus est in terr m ad resuscitanda peliam meaim , quae pertulit haec, vel, ut legimus in codice alexandrino : Nisi enim, quod aeternus sit, qui me resoluturus est in terram resuscitabit meum corpus , quod Pertulit haec. Sed praestat audire Chrysostomum, aut quivis ille sit li04 , qui iranslationem huius Ioel laetam ab Alexandrinis ex translatione saeta a Τheodotione ita deelarat : Theodotio quidem reddens : Redemptor meus υisit, et Postremo suer tumulum surget, suadet conivugere duos hos persiculos , et sic legere : μυi enim, quod aeternus sit, qui me resoluturus est in terram ad resuscitandam pellem meam, quae pertulit haec sa).M. Insuper series sermonis interpretationem hanc , non solumeomprobat, sed omnino sagitat. Modo enim praedixerat Iobus praesto esse, qui ipsius cineres resuscitaret. Nune id praedicit , quod simul exoresse adseverat postea eventurum, post illa , inquam, quae m0do praedixerat. Protinus praedieturus est, quomodo eineribus iam sus-etialis instauratoque eorpore Deum ipse sit visurus. Cuinam porro rei inter primum postremumque medius veluti loeus tribuatur, nisi ipsi αγαστατι P Atqui hane sonant verba illa Iobi, ut a nobis versa sunt. 33. Quae ex rationibus grammaticis contra proferri possunt, ea vel vera non sunt, vel alias quoque interpretationes attingunt. Nam, quod nostra interpretatione inter adverbium et verbum nomen inter positum foret, hoc praedietorum quoque interpretationibus commune
est, ac bene defendii Gesenius seribens fa= : Quidni statui possuinter coniunctionem l dioere debuii , inter adverbium et per
bum insertum esse obiectum p Quod pro 'mill reddamus pelle meo, tamquam si esset ' illa, nemo carpet, qui noverit praepositionem a