장음표시 사용
261쪽
DE ORAcuis lolli 249 a poetis praesertim non raro omitti la . Aeeentuum ratio nullo modo a nobis negligitur , aut sallem longe minus , quam tres illi secerini; minus quippe peecabis sic pro ratione accentuum interpnngens sententiam : Et postea pelle mea , circumdabuntur haec , quam : Et postquam PeIlem meam , consumpserint hanc. 34. Verbo 'npa , a quo rei summa dependet, illam, quam ei tribuimus , non vero aliam , notionem subesse, mullis possumus demonstrare. Ita enim sensit interpres vulgatus, ita syrus, tametsi lolam sententiam alio modo expresserit, ita sensisse videtur ehaldaeus, qui profecto nee contusionem , nec consumptionem , nec destructionem, hoc verbo signifieari eredidit, reddidit enim: Et post rinrur quam coNvALUERIT pellis mea , sive , ut est in bibliis regiiΑ: Myose rin NHη quam caEvEair pellis mea, ita eni in posterius hoelaline vertendum , non vero postquam INFLATA PυERIT , sicut inepte
versum est in illis iisdem bibliis, transcriptumque in londinensibus , etsi haee habeant prius illud verbum perperam tamen deseriplum. 35. Sed ipsam radieem verbi hebraici tonsideremus. Olim praeler rationem duae radiees distinguebantur et ripas priori circumire , circumducere, circumdare , posteriori caedere , subiecta n tio serebatur. Reeentioribus vero uniea radix 'po , quae utrumque signisseet, probatur, idque optima ratione, sicut diseere est ex verbo anpa' ibi et ex nomine rinpa sc , his enim prior notio rest
luta nunc est, in quam alterum horum aeceperant interpretes graeeus, syrus, et arabs, utrumque vero Hieronymus, quod sane prodit duplieem verbi vim probe hule perspectam fuisse, ideoque nostram interpretationem , quod Hieronymum auctorem ea habeat, aliquo veluinii praeiudieio iuvari. Si itaque eum superiorum aetatum grammaticis notionem, quam verbo huic adserimus, uni radiei subesse eon-lendas , negare tamen nequibis posse idem verbum forma niphal ex hae radice esse deductum. Sin autem unam radicem 'pa cum regentioribus agnoseas , allendas primo notionem illam longe frequentius radici huic subesse, quam alteram, quae ter, non saepius, oecurrit, nec nisi apud Isaiam , semel verbo subieeta H, bis autem nomini αὶ Vid. Gesen. Lehrgeb. S. 227. eὶ Id. III, 24. η Is. xx X, l. ldὶ Id. X, M. 32.
262쪽
250 Liaga II. Ou Esetio X. 'pa L; apud Iobum vero bis praeterea legi verbum istud, adeoque hoe ipso in eapite ibi, sed tantum priore signifieatu. Neque opponas
verbum hoe forma niphal numquam alias in hunc sensum usurpari ;reponam enim nec forma pillei sive in hune sive in alium. Quod Θnim legitur apud Isaiam sol, licet nolio caedere ei sit, non tamen est forma pillei, qua esse doeent Rosen mi illerus et Gesenius d , sed
forma niphal , ut demonstrant tum puncta vocalia , tum eontextus sermonis, tum duplex parallelismus poeticus eum primo ac postremo quatuor membrorum institutus, tum translatio, quam interpretes graeci et Hieronymus secerunt quod vero singulari numero ponatur,
etsi omen , quo eum construitur , plurale sit , id , ut alias quoque ob eaussas fieri solet fel , in his tamen Isaiae verbis , quod
ea ute altenderunt iidem laterpretes et Hieronymus verbum plurale reddentes , ad exquisitiorem quamdam grammaticae regulam exaclum
est , quam ipse Gesenius tradit is, , qui lamen eam ab Isaia hieservatam non animadvertit. Neque illud te sugiat, quod in lingua a ramalea , ex qua multa habet liber Iobi sicut et eelerae partes poelieae bibliorum, verbum ripa eonsonat eum verbo pari adhaesit,
36. Neque graviorem assert difficultatem pronomen singulare soΘminino genere nN eonstruelum eum verbo plurali. Syrus quidem interpres contra seeit vertens: circumυolutum est hi. Sed et hare Θnallage valde frequens in sermone hebra leo, ut quaedam nomina sim gularia, non tamen praeler eertas leges, cum verbo plurali iungantur g , puta, quae collectiva sunt, ut est in hae Iobi sententia pr nomen istud nNI, qtiod exprimit membra Omnia, Omnes corporis Partes, id est, omnia, quae eule conteguntur, ae veluti elauduntur.
Similes enallagas alibi quaeras, non oportet, quum in hoc ipso libro reperire possis thin, simillimam vero hoc ipso in capite, prono men , inquam , singulare eum verbo plurali iij. Qua in re ei illud L ib. S 187, 3.
263쪽
mominisse iuvabit , pronomina singularia ad nomina pluralia subinde referri in lingua hebralea fa .
37. At enim, inquit Sehuliensius, illud cυTE REA s Rcsu D BsNTLa ua Ec membra, postquam computruere, tam diariam, ut femri nequeat. Verum ubi lania durities p Non enim in dieiionibus, prout demonstravimus. Non in sermonis materie sanet non alia, quam quae sil oportet, ut priora eum Posterioribus connectantur, corporis αναστασtv dieo, hane quippe significant illa : Et postea Pelle mea circumdabuntur haec , quum cutis obducta tamquam corporis re-
suseitandi complementum haberi soleai. Lege Ezechielem b . Sed illud fortasse impedivit Sehullensium , quod sibi ipse nexuit, additis verbis postquam computruere , veluti si adhue de eorruptione corporis ageretur. Ast hoc oppido durum , agi adhue de corporis eorruptione, quum iam, sicut ipse etiam Sehullensius probe sentit, de corpore per redemptorem resuscitando agi coeptum est prioribus verbis,
Illud enimvero durissimum , quod iam culpavimus 30ὶ , verba Iobi
interprete Sehuliensio nulla οππιτασεως mentione interiecta, hune sensum exhibere: carne mea destructa in carne mea Videbo Deum. 38. Et de carne mea intuebor Deum. Qui negant Iobum loqui de vita sutura, mire sese torquent, ut horum verborum sensum exponant, quorum diversa interprelamenta reserunt, ae refellunt, Sehullensius et Rosennallit erus ici, aliique ab his nominati. Iis vero, qui sen-liunt , sicut ipsi seu limus, Iobum his verbis eeriam spem praemii benesaetis suis debiti, ἀγαστασξως, inquam , vitaeque suturae , professum esse, nulla in verbis istis difficultas apparet, neque haerent, quominus subscribant Augustino ita scribenti : Illud etiam, quod ait . . .
Iob, sicut in exemplaribus, quae ex. hebraeo sunt, inoenitur: ΕΤ lN cARNE MEA VIDEBO DELu, resurrectionem quidem carnis Sine
dubio prῬhetarit ; non tamen dixit: PER cARNER MEAn , quod quidem si dixisset, posset Deus Christus intelligi, qui per ca
nem in carne oldebitur; nunc pero potest et Sic accipi: IN cAR E MEA VIDEBO DEvn , ac si diaeisset : In carne mea ero, cum pis
264쪽
252 Lisga IL eo rario X. 39. Sehuliensius, Rosenmtilleres, aliique, quum prube senserint, si pro 'riri superioris hemistichii reddatur postquam, quod ipsi reddiderunt i25 , simulque hemistichii huius posterioris initio transferatur in re, σολο Γκον fieri sermonem l27 , vel islnd neglexerunt, at prorsus αγριτως, vel pro eo alias particulas reddiderunt, alsasque explieationum rationes excogitarunt. Sed frustra sunt. Fixum enim est atque exploratum id, quod seribit Bandius de latino et, de diei aeque potest de hebrateo ': Grammatici . . . . duplici hoc ere re duci solent, quod huic particulae multiplicem significati nem , quae semper una est, tribuunt, et quod Dariam nolimnum compositarum formam et conditionem ad ipsam particulam transferunt . . . Quare, 3i quid est in hac re obse -- dum , positum id est in vario notionum coniunctarum genere , et in singulari modo sententias coniungendi, qui quibusdam in partibus alius est apud Oeteres Latinos et Hebraeos ,
quam apud nos fa= ; adeoque hine illud est , quod Hebraei , ut
monet Gesenius, saepe quidem sentemtias connectendas Probe semtientes, sed, quomodo connectendae sint, non satis discernen
tes , Pro Prisci sermonis si licitate et tenuitate in hac una copula acquiescebant , ubi cultiores linguae particulis Moerinsa tisis , causalibus, finalibus, adiisque 'uibus etiam hebraea Iingua minime caret, sed Parcius tamen utitur. V. Gra . hebr. S. 152, ly uti solent, aitque adeo debent, et Persequemti eius usui praecipue solutior quaedam orationis hebraeae im Ies tribuenda est M. Quamobrem, ubi ' nequit ullo paelo idem valere ae et, nullus ei locus esse potest, atque ideo neque in hoe hemisitellio, si in priore pro VIN reddamus postquam. Haec sustus reserenda esse duxi, quia maximi interest ad hoe oraculum recte explieandum veram germanamque harum partieularum vim definire. 40. Quem ego intuebor mihi , et oculi mei oidebunt , et non alius. Expolitionem in his habes profecto minime otiosam, sedasseeiu plenam laetitiaque a Iobo inde eoneepta , quod iam , n0n a'
265쪽
liorum fidei , sed suismet oculis Dei notitiam debiturus sit; quam
emphasim pronomini ego aeeedentem ab huius et verborum N, iet non alius antithesi plane expressit Hieronymus addens pronomini ego pronomen ipse. Alia quoque esse posset horum verborum Aententia, ut pronomini ego eadem emphasis sit, ac superius est in verinsieulo vieesimo quinto il8ὶ, illa vero de Deo diei a signifieentet non alienum, id est, contrarium, a ersantem, qualem lune Iob eum experiebatur. Sed sorte in praesenti , dum is lotus mi ineogitanda vice beatissima , quae ipsum maneat, melius ereditur, lantisper miseriarum suarum oblitus , laetitiae , quae eius mentem per- leniat , uniee indulgere. Hine priorem sententiam praeserrem ἰ quod illa quoque suadent : et Oculi mei ridebunt, quae, sieut posita sententia hae , quo solum de Deo videndo sermo est , aptissime inseruntur , ita alia illa posita , quo Iobi eonditio , quae nune est , eum sutura eius beati late compararetur, veluti oliarentur. 41. Consumpti sunt renes mei in sinu meo. Optime haee explieat Rosen mullerus : ConsυκύNTvR RENEA NE In sinu Eo Prae Us hementi Deum Oidendi desiderio. Resulatisque aliis eommentationibus subdit: Sed nostro loco extat verbum', quod saepius usurpatur de VEHE E Tissillo DEsl DBR O, quo quis consumitur qua si et de it my. Bene igitur mero mus perba nostra Uertit: REposiTA EsT HAEc 1Pra BEA IN RINU Eo tb . Neque aliter haee explanavit Sehullensius post relatas plures alias interpretaliones, quas omnes refellit.
De iis, quae circa pilam futuram traduntur in libro Iobi. 42. Priusquam alia promamus ad comprobandam nostram huius oraeuli interpretationem, praestat illud diluere , quod quum positum quidam habeant , praeiudicium de illa Delum iam putant, nondum homines illo, quo hic liber scriptus est, te ore talem, quam
266쪽
ex infer relatione a uobis adscita labi perba evrimunt, spem amisse fass. Neque vero hanc quaestionem, quoad ea patet, attingam, sed solum ea pila illa huius libri, ut hebraice sunt, proponam , at que illustrabo , tum quae saeiunt sive immortalitati animarum sive eorporiim ἀναστασει adserendae , tum quae secus esse , etsi praeter rationem, treduntur. Qua lamen in re iniquius a nobis quis flagita rei argumenta perspicuiora, quam quae ad alia religionis nostrae dogmata comprobanda exspectare est ex vetere testamento, in quo, ut Pole conscripto prius, quam chri lianae doetrinae lux hominum mentibus affulgeret, nemo ignorat dogmata illa non ea perspicuitate pro poni, qua in novo testamento proposita sunt. Celerum quaestionem a nobis nune habendam iam habuit l. Pareau edita Commentatione i2 2J, quam lamen nondum videre potui.
Argumenta vitae futurae ex libro Iobi deprompta. 43. Quae in hoe libro seripla ad vitam futuram pertinent , isteommunes veluti loeos eongeremus; hi autem sunt quaedam loquutio nes , Sedes animarum post mortem , postremum Dei iudieium , poe nae improborum, spes rerum post mortem suturarum.
44. Sicut Hebraei , quum dicere volunt auferre alicui Titiam,dieunt quandoque colligere aliquem by sive animam so aut spi' ritum My alicuius, ita pro verbo mori, solummodo lauten ad pio rum obitum significandum se , solemnis est apud eos formula colligi
od populos suos in seu ad patres suos fra, ipsaque baeo
267쪽
et , iune etiam habetur , ubi iusti et pii coIligi simplieiter dieitu-tur la , eauteque distinguenda est ab illa prorsus diversa colligi ad sepulcra 'ν, quae etiam ἐλλειπος occurrit sc . Hae ergo loquutiones
ei animam corpori superesse clare exprimunt, et solum ah iis usurpari poluerunt, qui hoc ipsum sentirent; colligere quippe animam eamque in nihilum redigere, non diversa modo, sed pugnantia sunt inter se ; itemque loquendum de verbo passivo, de quo haec Gesenius:
Peculiaris locutio est . . . de introitu in orcum, ubi Hebraei maiores suos iam congregatos esse credebaut, si eut etiam Clerieus id loquutiones huiusmodi interpretatur. Distinguitur ista an
cediu , quam a sepultura. Gen. XXV, 8; . . . XXXV, 29; IV Reg. XXII, 20 fey. Enimvero Deus Abrahamum , et bonumquid veluti promittens, alloquebatur his verbis: Dis ad patres tuos in pace , Smultus in senectute bona II , Iacob vero iam iam moriturus ita filios postremo iubebat: Congregor ad ρυulum meum ; se elue me cum Patribus meis sn. Perspieuum est utrobique duo distingui inter se , itum ad patres , quo animae exstia-elio signifieari profecto nequit , et sepulturam , atque ila, ui pateat
manifesto non in unam eamdemque rem utrumque convenire posse,
ideoque sepulturam eorpori, itum vero ad patres animae attribui. Neque enim Abraham quidquam solaminis eepisset ex pollicitatione illa, qua , nisi nostra obtineat sententia, illud ipsi in memoriam revocabatur, quod brevi in nihilum eius ullam redigi oporteret; neque alio, nisi eo sensu, quem defendimus, iitpote illii procul a patria diem supremum obiturus procul etiam a patrum eineribus sepeliendus erat th , diei potuisset Abraham ad patres suus esse rediturus. Idemque sensus Iaeobi verbis inesse eredendus est, quandoquidem et ipse proeul a natali solo vitam e laudens, filiis quidem curam eorporis sui apud maiores sepeliendi demandabat, ita lamen expresse loquebatur, ut qui non ab iis laret in maiorum numerum aggregandus. Deus re
268쪽
256 Linis II. QO1Esτio X. os Iosiae pietatem remuneraturus sic eum alloquitur: Pro eo, quod
audisti verba poluminis , . . . . idcirco COLLIGAE TE AD PATRES
Tuos , et colligeris ad sepulcrum tuum in pace , ut non υμ deant oculi tui omnia mala, quas inducturus sum sver I cum istum fa); nisi vero colligi ad patres id sonaret, quod defendimus , huius reminerationis summa haec foret: Citius te in nihilum redigam. 45. Quae quum ita sint, iudieet quisque , quid sonent ea verba , quae in hebrateo Iobi exemplari sic sunt : Si Deus ponat ad eum , ad hominem, inquam bj, cor suum, Wiritum eius et animam eius ad se colliget, exvirahit Omnis caro simul , et homo super Pulaerem revertetur my in quibus vides hominem , id est, eius eorpus spiritu destitutum in pulverem reverti, ipsum vero spiritum a Deo collectum, quo iam diversa utriusque rei sors post mortem sutura aperte indieatur. Itemque alia haee: Dives laetus h mo impius id babit l46ὶ, et non colIigetur; oculos suos aperiet, et nou ipse est amplius se . Dicitur autem non colligendus , non qnidem in svularum, quod salsum foret, nec responderet iis, quae de eius posteris paulo prius dicta sunt si , sed ad Patres suos, quod proborum solummodo proprium esse monuimus 44j; nempe non colligetur idem est ae proiicietur. Antithesis inter cubare seu mori et inter non colligi, aliaque inter verire oculos, nempe animae oeulos, et inter non esse ira, diserimen inter animam et corpus eamque huie superstitem suturam aperte produnt. Neque illud te praete eat , quod , si homines pii ae probi , dum, vita excedunt, colligi dicuntur, impii vero atque improbi non colligi, iam ex utraque i
quutione apparet discrimen esse oportere etiam inter uirorumque obilum; at nullum esse posse, si anima cum eorpore intereat.
46. Mors in hoc libro somnus voeatur hJ , pro verbo mori adhibetur verbum dormire tu, saepe vero verbum ad I cubare fM,
269쪽
quod Deqnentissime in aliis bibliorum libris reperitur, et talem in his
usum constanter habet, ex quo , sicut etiam ex omnibus nominibus ab illa eadem radice ortis, comperimus propriam ac primigeniam veretio notionem esse cubare dormiendi gratia. Quo autem pacto mors Romno queat eomparari , nisi in quantum anima post obitum adhue vivere pergat, quia tamen eorpore amplius utatur ad operandum, donec una cum corpore denuo victura veluti expergiseatur p
Sedes animarum post mortem. 47. Locus alter , unde argumenta promamus , est sedes animis post mortem tributa a seriptoribus saeris, quam Latini Orcum, ΗΘ hraei Seu vocare solent. Hanc enim his hebraicis nominibus notionem subieelam esse , non autem sepularum , ideoque
eorum usu, qu, est in libro Iobi , animas eorporibus superstites Iudaeis ereditas demonstrari, lacile vincimus. Allendas tamen posterius nomen extra librum Iobi, in quo ter legitur, non reperiri nisi semel
in psalmis lain ei bis in Proverbiis ibi. S. I
Neque , a S I neque 7 mN sunt sepulcrum. 48. Hebraeis sepulcrum dieitur 'inp, idque unum nomen sein- per usurpatum invenimus, ubi eerto conflat de sepulcro absque metaphora sermonem haberi , numquam vero nomen aut Tmare. Contra vero illud, quod in praesenti quidem ad probationem adhibere nobis non licet , animadvertere tamen plaeet, Hebraeis , quos argumentis aliunde etiam quam ex hoe loeo petitis eonfiat vitae suturae atque animarum eorporibus supersillum notitia haudquaquam destitutos foὶ , Hebraeis , inquam , nomen aliquod esse oportuisse ,
270쪽
quo ipsarum animarum sedem nominarent; at nomen huiusmodi nullum usquam eomparet praeter , ua et PT N. 49. Suni plurima bibliorum capita, in quibus nomina liaec nequeunt ullo modo significare sepulcrum, puta, illa Iacobi Iosephum filium lugentis, quem a sera peregre discerptum credebat: Descet dam ad filum meum lugens in i spExsuu sal, illa Moy sis , qui sic Deum loquentem inducit: lanis succensus est in furore meo, et ardebit usque ad inpεκni nooissima μν, illa psallae : Si ascendero in caelum, tu illic es, si descendero in in N; infernum, ades fri, illa Salomonis: Semita ottae super e ruditum, ut declinet de in gareo novissimo Gy, illaque Tu pirga percuties eum spuerum j, et animam eius de Nia
inreano liberabis sty , itemque illa : et coram Domino ; quanto magis corda filiorum hominum LN , illa Isaiae :Pete tibi signum a Domino Deo tuo in profundum
inrERRi sie in excelsum supra sn, illaque ab eo relata: Percussimus Dedus cum morte , et cum I FERXo fecimus Paetum fM, illa Ezechiae: In dimidio dierum meorum Oadam ad portas inpEsti tu , et celera kj. 50. Notabilis est loquutio illa descendere ad iij. Cuius quidem origo repetenda est ex communi opinione, orcum In media intimaque telluris parte silum esse m quominus autem pulemus ea significari descensum in sepulcrum, obstat illud, quiad, ubi sepulcrum pro prie dielum nominari eertum est, ac numen p usurpatur, dicunt ne
loci. VII , et Epimotra ad Praeleel. IX et XXXII; I. Chr. Gottheta Iohannsen