장음표시 사용
51쪽
mulieris verba esse, sed ideo hoe loco legi, quia minutiis quidem fomlasse quibusdam fuit Gen. III, 1 serpentem fuisse astutissimum
animal . . .. J aucta narratio, etsi in rei Summa .... immutata ac depravata non fuit fa=. Rem vero sie habere, non solum haec infantilis, primae illi hominum aetati adprime conoeniens, ratio narrandi, et ipsa quoque Somniorum ut rerum Nere Per etarum descriptio , sed etiam insignis linguae paupertas, nominum praesertim pluralium penuria, ac perfrequens collectiso rum usus, testatur my. 22. Nimis in longum quaestio haec protraheretur, si ea omnia refellenda sumerem, propter quae Iahno infantilis visa ae dieia est ea ratio narrandi , quae est in primis tribus capitibus geneseos. Salis sit monere in universum , vix ullum inter ea esse , euius simile quid apud aliquem alium e scriptoribus saeris seriorum eliam aetatum non reperias. Puerilia sunt Ialino, quae narrantur, Adamum et ΗΘ vam post eulpam admissam audita voce Dei se abseondisse sc , eos verilos esse, ne nudi coram Deo se sisterent idi , serpentem poena ad eoruin sol alium suisse mulelatum te . At nonne Iegimus Ionam , quod nollet Deo obtemperare, navem conduxisse, ut fugeret in Thamsis a facie Domini γγ 8 Nonne Deus sacerdotes hac lege adstrinxit: Non ascendes per gradus ad aliare meum, ne reveletur
turpitudo tua fra Z Nonne lex mosatea iubebat sh , non modo noxae dedi animalia, quae nocuissent si , aut quibuscum sagitium quis admisisset k , sed ea quoque intersei, quorum domini eulpa tenerentur il ῖ Quod si sorte plura huiusmodi in prisca illa historia eongesta eompareant, quae puerile quid sapere videntur, id non ad na randi rationem pertinere , sed ad ipsam materiem y agitur enim deprima ipsa aetale primi hominis , quem sane, quod ad multa , non
52쪽
23. Deinde quaero, num in hae narratione se se prodat illa insignis linguae pavertas, quam Iahn sibi visus est deprehendere pNominum praesertim Pluralium penuria narratio haec Iaborat. At vero nonne eadem, ac nominum, verborum quoque pluralium ratio est, quorum lamen penuriam neque Ialin huie geneseos ea pili vitio vertet y Num autem nomina pluralia adhibenda fuerant, ubi, non de pluribus, sed de uno aliquo sermo erat y Nam, ubi plura in ista
narratione commemoranda sunt, utique pluralia nomina, non se-eus ac verba, usurpantur lat. An perfrequens collectivorum usus diei queat, qui hic est, ac linguae pauperialem arguat, quisque per se poterit iudieare; equidem frequentiorem non autumo, quam aut patiatur indoles sermonis hebratei, aut reliquae pentaleuchi partes ceteraque bibliorum volumina prae se serant. Ut enim de illo uno dicamus, quod Iahn in exemplum proseri, de nomine, inquam, IM , quod arborem μ' significat, hoc autem Ioeo pro omnibus Paradisi arboribus simul nominandis adhibitum est, animadvertas semper in seri pluris hoe idem usurpari, quoties de arboribus omnibus alicuius regionis aut a
gri sermo est c . Item MV ldὶ foIium pro plurali nomine C Padhibuere psaltes se , Ieremias is, et Egeehiel sgi , imo eodem modo a Salomone ibi ei ab Isaia iij adhibitum esse doeet ratio simili
tudinum, quae ex eo ab illis ducuntur. 24. Sed, quod eaput est, ea sermonis penuria et paupertas, si qua in hae narratione proderetur, tribuenda prosecto foret linguae hebraicae, qua narratio scripta est, non vero priori illi linguae, quam, ut eam fuisse autumal ipse Iahn ikὶ, ab hebratea diversam Heva loquebatur , quum eam historiam narraret. Iam Vero nemo , arbitror , divinabit, quo pacto ex penuria et paupertate sermonis hebraici concludere possemus, narrationem, de qua quaerimus, talem hactenus,
hem. IX. 25. M Gen. III, 7. Vid. Iahn ih. p. 22in
53쪽
DE uEVAE ET 8ERPENTIS coLLOusio 4 lid eat , iisdem verbis eoneeplam immutatamque mansisse , qualis ab Hera, quae sermone alio utebatur, habita fuit; inde enim hoe unum colligere lieet, historiam istam prima ipsa hebraeae linguae aetate in hane suisse translatam.
inveniam Iahno gratulamur, qui narrationis huius partes sententiae illi adversantes , veluti minutias quasdam historiae primigeniae superadditas, explodit.
Communis Catholicorum sententia. 26. Si haec, quae in genesi leguntur, neque simplex cogitatio, neque mulieris somnium suere, nisi Rationalistis eredere malis αυθο fabulamque narrari, quod non hic loeus est refellendi, sed ubi saerorum seriptorum verilas defenditur, rem esse vere gestam sentias, opo tel. Quum autem quaestionis de huius rei veritate veluti eardo in eo vertatur, serpens ne fuerit, an diabolus, an serpens a diabolo aetus, quo eum Heva loquuta est, discors quippe est patrum atque enarra-lorum opinio, quodnam illorum verius nobis videatur edicemus, idemque eomprobabimus. Nimirum, quin verus serpens ille fuerit, actus tamen a diabolo, nullo modo dubitare nos sinunt totius narrationis ad
iuneta lal. 27. Nam in historia eonseribenda metaphoris uti quidem lieet ad
ea nominanda , quae prius vocata iam proprio nomine fuerant; ad ea vero, quorum prius nulla mentio iniecta est, illud poetis lieebit sor-lasse , sed non historico, siquidem is nolit animi sui sensa leetorem Ialere, vel aenigmata illi proponere, nec sane quidquam late scriptores saeri unquam commiserunt. Iam vero in hac narratione , qui Ηevam est alloquutus, serpentis nomine constanter vocatur, nomen autem diaboli neque in narratione ipsa , neque antea , neque PHStea, Vel semel exhibet liber genes eos.
54쪽
28. Insuper, quod Moyses exordiatur a eomparatione instituta inter serpentem et eelera animalia la), quod exordium istud eum reliqua narratione tam a rele connexum sit, ut liqueat manifesto i5ὶ, qui cum Heva sermonem habuit, non alium fuisse, quam illum ipsum sesepentem in exordio memoratum ibi, quod denuo in narrationis decu su cum animalibus ceteris serpens eomponatur lοὶ , quod eae poenae
serpenti dictae sint, quae huie uni belluarum generi competere queant i h, ubi conserre iuvat haee alia bibliorum ea pita: Gen. XLIX, 17; Ps.
LXV, 25 ; Mieh. VII, l7, quod poenae istae, siquidem αιάσως dia
bolo ipsi die lae forent, per metaphoras enuntientur, id vero minus apte seri videatur post poenas viro et mulieri enuntiatas sermone proprio, quod denique Deus ipse ita egerit, atque loquutus fuerit, ut qui verum et proprie dictum serpentem illum existimaret se , haee , i quam , omnia nonne talia esse videntur , quae secus, ac dicimus, eo datum quemque sentire velent p29. Quae eontra dici possent, saeile intelliges ex dispulatis, quomodo sini refellenda. Si quis autem miretur belluae, quae eulpam admittere nequit, poenas insicias , et tamquam poenam ea irrogata esse, quae naturalia ipsi forent, audiat is Augustinum: Tota ista sententia figurata est, nec aliud debet ei ser toris fdes narrationisque Deritas , nisi ne illam dictam fuisse dubitemus. Quod enim positum est: Et dixit Dominus Deus serpenti, υerba sola scribentis sunt, haec eaeigenda sunt per Proprietatem. Hoc ergo verum est, dictum est serpenti. Iam cetera perba Dei sunt , quae libero lectoris intellectui relinquuntur, utrum Proprie an
Murate accipi debeant ff. Quare συμβολικα haee suisse putanda sunt, prout inserius fgὶ explieabimus , non seeus ac ea , quae hircosebani die festo expiationum h , quaeque Christus in sterilem ficum dixit , atque egit ii . Ceterum , non Israeli larum solummodo l22ὶ ,
55쪽
sed et aliarum quoque gentium legibus noxae damnata et quibusdam veluti poenis mulctata novimus animalia, ex quibus nocumentum aliquod captum est, imo et ipsa in anima la . Neque absonum aut inauditum est tamquam poenam alicui irrogari, quod naturale est. Sie Α- damo poenam inflictam legimus, suturum, ut terra spinas et iribulos ipsi germinaret ibὶ , quae lamen germinatura fuisset etiam , si Adamus non peceasset; Hevae vero dictum est: Sub piri potestate eris, et ipse dominabitur tui μ', quae quidem homi uis naturae propria
30. Quod si serpens vere ille fuit, dubitatione quoque vaeat a diabolo aelum eum fuisse. Neque enim Deus graviore poena belluam ratione carentem , quam hominem , asseeisset id ; neque, quod praedictum legimus in exemplari hebraico, suturum , ut olim muli ris proles caput contereret , non Serpentibus quibuscumque , sed ei , qui mulierem decepit se , in illum ipsum serpentem cadere poterat; neque verbum a N ij j vocesque ex eo derivatae inimicitias unquam significant , nisi inter eos, qui ratione praedili sunt. Τum homines ad
malum patrandum propellere igi et deeipere ih diaboli est, non serpentum. Praeterea quam frigidum, quam ineptum, imo, di eam enim aperte, quam indignum Deo, visum suisset, dum universum genus humanum Deo ipso iudice in erimen voeabatur, et ea pilis vitaeque condemnabalur, rei tantae tantulam reculam intermiscere, ut in unum animal eulum sententia, quae cuiusdam veluti lusus speciem prae se se ret , ab ipsa eodem summo numine pronuntiaretur. Quid denique, quod Serpens iste loquebatur, et ratiocinabatur si , quodque eum Deus tamquam ratione utentem est alloquutus lkὶῖ3i Quae affirmamus , parallelismus inter hune aliosque seripturarum sacrarum locos plane comprobat. Si enim nomen serpentis at-
mosthenem Orat. eoni. Aristoerat. , et
Pausaniam in Atticis m. 45. 55, apud It remulierum Sehol. in M. XXI, 28.
56쪽
44 LipEa II. QuaEsTio III. iendas, hoe ipso diabolum vocari videas a Paulo , qui haee seribebat:
Timeo autem , ne sIcdT SerPen3 mGam Seduxit astutia sua, ira,
id est, serpentis illius opera, nempe diaboli, Corrumpantur sensus oestri fa=, et a Ioanne, in cuius a poealypsi post narratas insidiasa dracone instruetas in mulierem et filium ejus fM haee Ieguntur: Et proiectus est draco ille magnuS, SERPENS ANTIQUUs , qui vocatur Di 1BoLus et sATANAsso', itemque haec: Et apprehendit tangelusi draconem , SERPENTE E ANTIQUOT, qui est DIABOLus et s Tanu My. Si attendas serpentis crimen, eriminis huius diabolum accusari deprehendes ; id enim sonant illa sapientiae verba : Inoidia autem diaboli mors introioit in Orbem terrarum μ' , atque illa Christi: Ille homicida erat ab initio is . Si denique poenam attendas serpenti dictam, eam diabolo fuisse irrogandam disces ex illis Pauli verbis: Deus autem Pacis cONTERAT sΑτλη ha sub pedibus vestris fg . 32. De patrum numero nobis hac in quaestione diserte adstiμ-
bus sorte aeeensendi sunt Iustinus is , et Ambrosius it . His auleopatribus omnibus vetustior est libellus de Ascensione Moysis , de quo haec seripsit Origenes : In Ascensione Μπsi, cuius libelli mem, nil in epistola sua apostolus Iudas, Michael archangetas, cum diabolo disputans de corpore Moysi, ait a diabolo inspiratum
i) Ad Autolye. L. II. S. 28. Vid. et S. D. μὶ De princip. L. III. c. 2. S. l. st in Dispul. eum Maneto S. 53.
ni Hom. IX Quod Deus non est HI ctor maior. S. 9.lέ IIaer. XXXVII al. XVII. S. 8coll. 1.
q) De Genesi ad Iti. L. XI. e. 56. in In Genes. quaest. XXXI.
57쪽
sementem causam exstitisse praevaricationis Adae et Mae la . Qui vero aperte contra dicant, neseio, an inter Patres quemquam reperias praeter unum Seriptorem Anagogicarum contemplationum in hexa emeron, quem Anastasium Sinai lam esse putant; hic enim videtur omnino sentire, nequaquam histori ea esse, sed αὐχηγορου λενα, quae legimus in illa narratione lι , idque confirmat argumentis ex Irenaeo petitis, quae lamen utrum Irenaei sint nec ne , merito dubitatur se .
33. Quae ex Aeopti monumentis id , ex Graeeorum sabulis se ,
et ex libris velerum Persarum is , ad historiam hane illustrandam produei possunt, lege ea apud. Rosen mulierum fg . Nos unam nominum
eonvenientiam attendemus. Λαδων enim nomen serpentis, quem malis
aureis in horto Hesperidum eustodiendis graeca poesis praeseeit, Ahriman, quo nomine voeabant Persae principem geniorum malorum, quem narrabant serpentis figura indutum primos homines ad pee eandum impulisse, voeem denique P, qualem serpentem fuisse scribit Moyses, quod ad elymon, mire eonsonant. Nam ci ny proprie signi- fcat DEM Lmun , DETairsu futi ex Aratum philologis multis Ostendit Merard Scheidius ad h. I. p. 47. seqq.j, unde metaphorice
PROBE TRITO quasi et DEcORTichro homine shl. Item Λαδων ex eadem radice ortum videtur ae ληδος dorice ς vestis detrita, quod, ut Eustachius sentit, derivatum est a λειος levis, ut sunt, quae terendo lalia sunt. Denique nomen Ahriman perfice ea dens, literisque gutturalibus in ter se permutatis, voci illi hebraleae, aut saltem uni eidemque radici, ac vox ista , originem suam debere prorsus videtur.
58쪽
. Deus sententiam serens in serpentem, qui Ηevam deceperat, i ta simul protulit verba , quae , quum sutura generis humani redemptio iis primum fuerit praenuntiata , protomangelium nomen sorti
2. Ioannes Ialin cum suo illo eommento de primorum parentum insanita αὶ communem huius oraculi interpretationem pervertere tolla tur , atque haec seribit: Qui a se impetrare potest, ut non solum omnium huius loci interpretationum et omnium recentiorum notionum et idearum Oblipiscatur, sed etiam illum infantilem, simplicissimum , et perpaucis notionibus instructum animum proto parentum nostrorum induat, in Ioco Gen. III, 15 non aliud reperiet, nisi quod oppositum est illi somnio Gen. III, 1-5 A . Quae vero in eo habentur , primam, inquit, constituunt praepara tionem ad morale regnum Messiae, et hoc sensu locus iste me rito dici potest protoeυangelium . . . Disertam autem Messiad promissionem rudis ilia et incultus, quaIis erat hominum pri mitisorum , animus non cepisset, nec illis Detustissimis temporibus aderant oerba , quae ipsam apte exprimerent , et is teIligerentur, neque erat quidquam huius generis cognitum, cui compararetur, ut igitur nec propriis nec impropriis Derbis com mode annunciari, nec, quacumque ratione expressa esset, ali
quatenus percipi potuisset so. Ita Ioannes Ialin Calliolieus. 3. At longe secus Thomas Sherloeli Anglieanus in suo libello ail glieo, eui titulum fecit: De usu deque finibus prophetiarum , qui e 'positionem illius oraeuli , in quo universam vatieiniorum omnium Fe' luti compagem esse superstructam demonstrare aggreditur, ad eam sest'
59쪽
lentiam, quam Callioliet vulgo sequuntur, sapientissime exegit lat. Huius autem explanationis summa praeter propter haec est. 4. Post piae ulum a primo homine admissum humanaeque naturae labem inde eonsequutam alterutrum Deo praestandum supererat , ut vel hominem restitueret, vel sineret aeternum perire. Horum prius sacere sibi Deus proposuit. Et re quidem vera, si posterius maluisset, nonne id una cum ceteris poenis, utpote omnium gravissimam , homini denuntiasset p5. Τale autem Dei eonsilium innotesceret homini, oportebat. Ita enim illud perfieere deere verat, ut homo, studiis veluti eum eo coniunctis, in salutem suam procurandam et ipse incumberet, praesertim vero ipsi Deo pro illata in inria satisfaciendo. Id autem ut homo exsequeretur , spe veniae a Deo exorandae et felicioris vicis tandem adsuturae erigendus erat et confirmandus. Verum, quo spem istam certo conciperet, haudquaquam satis sutura fuisset consideratio divinae excellentiae et bonitalis, multo autem minus illarum miseriarum, in quasse cum universa posterilate praecipitem egerat. Noverat quippe se se Deum sibi habere ossensum, latamque in se ab eo sententiam, ex qua
nihil nisi mala impendere sibi intelligebat; sentiebat se ex seliei illa
ae serme caelesti naturae eonditione excidisse, qua prius erat, et, quinam hunc ea sum essectus eon Sequerentur, iam experiebatur ; quae omnia, quin illi spem addere possent, apta potius suisse videntur ipsi ad desperationem adducendo. Non ergo alia via ad eertam spem poterat ex ei lari, nisi si Deus ipse consilium illud suum ei patesaeeret. s. Verum, quod huc pertineat, in nullo alio bibliorum ea pile re perias; in isto autem, quod explanamus, id esse quaerendum , res ipsae lamat. Nihil autem huiusmodi praeserre possunt, quae viro ac mu Iieri dicia sunt, quum poenas tantum ea sonent, quas ambo daturi erant. Quae vero poenae serpenti sunt die lae, utique lale aliquid pose sunt praeserre, imo praeserunt reapse. Etenim his ipsum unum serpentem Deum plectere voluisse veri minus simile videri iam superius ibi animadvertimus , quum praeterea paleat earum nonnullas serpenti ne-
60쪽
mum autem quum certo constet eum a diabolo aetum fuisse ibὶ; hine, quae in illud animal prolata est sententia , in ipsum diabolum eam fuisse prolatam, quaeque serpenti veluti poenae in stelae sunt, esse , eaque his signifieari, quibus diabolus fuerat pleelendus , mullo iuditiore eum ratione eredere est. Quum autem saepe eontingat ita aliquem
noxae dedi, ut id in bonum eius cedat, qui noxam cepit, hoe ipslla hic laetum esse defendimus ; idque eo vel maxime , quod nulla alia poena videatur diabolus plecti potuisse , qui iam suppliciis sempiternis cruciabatur, nisi ut tandem in cassum ea cederent, quae in ho minum genus fuerat molitus, suisque e saueibus praedam hane nobi lissimam ademptam doleret, idque homo unus praestaret , a quo se rei devincendus. rilis nempe sententia illa atque illa poena suere, ei quibus homo intelligeret, diabolum de victoria sua nequaquam per e tuo laetaturum, sed fore, ut huius servitute solutus tandem in libertatem ipse vindicaretur, illudque reciperet, quod ab eo vietus assii serat. Ipse, inquam , Adam ipsaque Heva, non autem solum eorum ν' steri ; seeus enim ecquid promissio illa ipsos primos parentes iuris set y Atque ila landem spem iis ingestam , qua erecti et eonfirmati re sponderent eonsilio et euris misericordis Dei, suamque salutem ulla essΩ illo proturarent. 7. Haec autem omnia leviore negotio tibi se se probabunt, si eda sideres, in tota hae historia, adeoque in iis, quae Deus dixit serpea ii , non modo nihil esse, quod nequeat componi eum nostra interpri' talione , sed quaedam apprime huic tonsonare, imo horum nonstulla in alium sensum commode accipi non posse. 8. Aique illud in primis attendere est, quod eam historiam pes legentibus palam eontinuo fit, quam aliter eum viro et muliere iοῖς egerit Deus , ac egerit eum serpente, Peeeat enim homo , inque Piossensionem ineurrit. Deus tamen prior ipsum veluti amissum quaeri iamice vocat, leniter interrogat, exeusare se sinit let; at nihil huiui
modi serpenti conceditur. Homini malum Deus minime dieit, dicit ir