Specimen exercitationum criticarum in versionem 70. interpretum ex Philone. Auctore Claudio Frees Horneman

31쪽

et proprias significationes indicaverit; Quas, licet paratim in Graecis Bibliis τοὐν ό legerit st), partim ab aliis audire potuerit, quemadmodum alio loco su ) κυ- ριον apud Syros π) nominari indicat; hoe

tamen de omnibus nominibus Hebraicis, quae Graece vertit, dieere haud ausim; Praecipue, cum illo locose vocis significationem Syriacam ignorasse et ab aliis audivisse ipse sateatur: κτως Οε, inquit, φασιν τον κυριον ονοααμθω- ροις; Ubi vero Hebrauca nomina Graece vertit, dicere solet: τουτο δε ἔρι νευεται; Et nomen Beseleelis interpretaturus his verbis utitur F): εαν την του ονοματος α κρ ιβ ω σ ω μιεν. Exinde igitur concludo, Philonem Hebraicorum nominum significationes examinare potuisse; nec ei omnem prorsus linguae Hebraicae notitiam e Ie abjudicandam; Quam tamen, tenuemadmodum, certe ad regulas grammaticas haud ex Elam suisse, evincere videntur salsissimae illae, quas crebro 4ffert, nominum propriorum etymologiae.

c x -Syr. a Q. Hic novum memplum habemus diversae, qua in vocali Zehopho pronuneianda usi sunt syri. rationis; De qua ce Asseman. Bibl. Orienti Tom. AL P. ILP. 379.

32쪽

g. VL : Philonem dicta sua Biblica e Graeca Versione των ό allegase demonstratur.

Quicquid vero ea de re statuas; hoc saltem nullo modo in dubium vocari posse videtur, quod in Bibliis citandis et interpretandis Versionem LXX. interpretum secutus fuerit, et textum Hebraicum, si unquam, rarissime saltem, inspexerit Philo: Plurima enim apud illum occurrunt loca, ubi ipsissima verba versionis τοὐν ο, licet ab Hebraicis discrepantia, ait,lit sa). Praeterea, ubi emphases Venatur, has non ex Hebraicis, sed Graecis Versionis Alexandrinae verbis, eruere conatur; Et quidem saepissime ita ut verba illa, quibus emphaticam quandam significa tionem tribuit, in sola versione των ό exstent, in He braico prorsus desiderentur sa). Accedit, quod, άb

cx Cum plurima hujus rei exempla in Exerc. nostris inveniantur . hic duo proferre sufficiat et nempe Gen. I. 26. coli. ni I. Lib. de Opificio Μundi p. I s. Gen. II, 4. s. coli. PhiLI. c. p. 29. ca E multis pauca afferamus: Philo Lib. I. Legis Allegor. p. 36. ad Gen. II, I s. verba D -ονσο, quae in versionerim O. non vero in Hebraicis, inveniuntur, praecipue notat iubet. Lib. II. Legis Allegor. p. 73. P. ad Gen. XXXVIII, Tattentione dignum esse pronunciat. quod He. primogenitus se

lius Iudae, ma-ων Κυριου declaratus fuerit; non vineo Κυρ ι. sed 1 Da Oc illum oecidisse dicatur. Atque certe .έ hunc locum ita exhibent: Eνεν νε δε Ne

- Disit ipso by Coos e

33쪽

EXERCITATIO PRAE OMINARIS.

ubi Mosen rebus creatis aptissima nomina tribuisse laudat, Hebraica nunquam, sed Graeca illa, quae inversione LXX. interpretum exstant, nomina asserat,

eaque ex origine Graeca deducat b . g. VnCaute tamen scriptis Philonis ad textum των ό emendandum uti debemus.

Etiamsi igitur jure meritoque scripta Philonis ad textum versionis των ό et confirmandum et emendandum adhiberi possint , cautione tamen ali qua hac in re opus esse videtur: Saepe enim loca serupturae

mmmo Ru ι , μι ἀπ τεπεν αντον 1 Se . In Hebraicia autem differentia inter κυρι- et Sare nullum habet sundame tum : utroque enim loco exstat eadem vox , quam LXX., uno loco κυρ- , altero vero . Verterunt. Lib. et r. p. 87. . inter την --ν et τα εγα--s distinguit; Et certe in versione - ο differentia haec observatur: Nam Lem I, 9. I 3. LXX. habent σα σκειλυε. Cap. vero VIII, 2I. et IX. I eo In textu autem Hebraico omnibus his locis vox siugularis exstat. b sie lib. de Mund. opis p. 7 mundam Me aere apte et convenienter τε eo vocatum fuisse diciti m ναρ, inquit. Οὐσεε ea ρεον. Idem Porro Proprie et accuratea Hole sea νεν nominatum fuisse ait, aut, quia π-- est, aut, quia πρωτρο πων ε ατων creatum sit. Lib. I. legia Allegor. p. 62. primum Paradisi fluviuin, vel , no. men suum a ηαε Ovλατπε- accepisse, terram vera Ευ .a vocibus Graecis ενιμνις et ἰλειψε nominatam fuisse s satur.

34쪽

turae sacrae, e memoria tantum allegata, aliis et pluoribus verbis circumscripsi noster ; Quae, si allegoriacas explicationes excipias, in sensu quidem Bibliorum intelligendo et illustrando magnam utilitatem praesare queant, ad textum vero των o emendandum minime applicari debent. Quin etiam, ipsis in locis, ubi Philo textum versonis Graecae accurate EXprime- .re voluisse videtur, a textu illius hodierno ad textumplexandrinae versonis non semper tuto concludere licet: Eadem enim, quae Hieronymus se de cota ruptione et ambiguitate textus Philonis queritur, nostris adhuc temporibus, etiam post operam a Cel Mammo Philoni navatam, queri saepe cogimure Tantum enim abest, ut illa loca, ubi vel antiquissima Phil nis MSS. e Graecorum Bibliorum textu se an interapolata fuerint, investigaverit et emendaverit Cel. Mamgeus, ut ipse potius interdum, sola auctoritate verso nis τοὐν LXX., Philonis textum emendaverit d . Sed multa omnino sunt dicta, quae quomodo in vetusticsimo suo των ό exemplari legerit Philo, ex ipsius comtextu aperte patet se); quaeque ideo in vero textu

versi co Lib. de Nom. Hebr. Oper. Tom. III. p. I.

c d 9 Quando enim textus sacri et Mntotum auctoritatem affert, nullum vero HS. peculiare indicat, pro nulla omnino auctoritate habendum est, nisi sorsin, quoties HSS. simpliciter . citat, omnes Codices ΜSS. Philonis, a se collatos . inteuligataco E messis, quae in Exetc. nostria occurrunt exemplis.

35쪽

ia EXERCITATIO PRAE OMINARIS.

versionis των ό investigando maximi sunt momenti. Sunt denique longe suxes maximaeque utilitates escriptis Philonis capiendae; in Pythagorica et Platoni ea philosophia discenda; in quibusdam animalium nominibus Aegyptiacis, in versione Bibliorum Alexandrina obviis, explicandis D; in vero Iudaeorum antiquorum Canone Biblico constituendo, causisque differentiae, quam inter Bibliorum Libros statuant Iudaei, inveniendis g); denique vero et praecipue in Scriptis Novi Testamenti illustrandis h maximam utilitatem praestabunt Scripta Philonis. Nobis vero, his missis, sussiciat, si modo aliquid ad

textum τ- ό emendandum , criticamque Veteris T stamenti ex Philone illustrandam, contuliste videamur Eruditis.

g. VIII

unum elegantissimum hic proseramus. Gen. II, I. PUL Lib. I. legis Allegor. p. 4O. vid. Exercit. nostr. p. D Sic Lib. de opis M. p. 37. , animal Leri XI, 22. obvium, et Lib. I. de vita Mosis p. 6I8. mis- , pag. 622. κυν μυι- , nomina auimalium Exod. VIII, 7. Occudirentia, sulius descripsit. cs v. e. cur totum sere Peninteuch. exscripsith Phila, reliquos vero Biblicos Libros rarissime allegaverit lchὰ es. Vener. D. Cam pii Exere. tia EpistoI. Pauli ad

36쪽

S. m.

Dὸ dispositione Exercitationum nosti artim.

Restat, ut, antequam rem ipsam aggrediamur, reliqua praeter Philonem subsidias, quorum Ope verum versionis LXX. interpretum textum invenire cois nati sumus, hic breuiter enarremus: In ipso Versonis LXX. interpretum textu recensendo sundamenti loco usi sumus editione Romana si), eainque cum reliquis

originalibus των ό editionibus, Complatens h), ALdina I et Gratii siue Brettingeri in in omnibus lo

. cis Quae itissu Papae Stati V. Romae Ao. Is 87. secum dum antiquissimum Cod. HS. Vaticanum expressa est. Histo. riam hujus των ε editionis una cum descriptione codicis Vati. cani in Molini epistola ad Sixtum V. de LXX. invenies. Illa nempe, quae in ipsis Pobglareis Bibliis in I. Cardinalis Franssci Ximenia exstat; quae vero praeterea in Bi. bliis PI tinianis, Ant.erpiae Ao. I 696-72. impressis, vulgo Regiis dictis; in Con elinianis, eum comentario Fr. δε- tabli Heidelbergae Ao. Is99 editis; et denique etiam in Bibliis Polygi. Parisiensibus columnam versionis LXX. interpre-

ι tum occupat.

ι Quae Venetiis Ao. I 6I8. e praelo Mamatri Algi, ope ra Andreae Asulavi, soceri Aldi, in lucem prodiit. Utramque hanc editionem νων έ, licet ex optimis vetustissimisque Codd. ΜSS. delum tam fuisse testati sint editotes in praefationi. bus , nullum tamen Cod. HS. descripserunt, imo ne quidem

nominarunt. r . .

De his, licti in omniam manibua sit meit digni ν- ώeditio, Grabianam ad litteram sere exprimens, sequentia mone C te

37쪽

, , 34 EXERCITATIO PRAEO I IN ARIS.

cis allatis studiose contulimus. Ubi igitur in Exercitationibus nostris aiustoritas τοὐν LXX. pro lectione aliqua affertur, de illa vel illis ex quatuor hisce editionibus intelligendum est, de quibus, quod aliter legant non expresse fuerit indicatum. Philonem ipsum quod ait,

net , Francosert. et Man ana operum ejus editionibus usi sumus. Cum autem Mangeana editio rarior sis

re liceat: Si ipsum Codicis MS. Alexandrini textum, integrum in utraqne hac editione expressum, cognoscere velis; omnia primo signa origeniana, aliaque ab ipso Grebio inueniata, ut et Omnes voces, minoribus litteris excusas. detrahas,

vocesque praeterea, in margine positas, ad ipsum reseras textum, necelle est. Voces Codicis Alexandrini, quas A signavit atque duobus lineolis V clausit Grabitis, ex Hexaptis ora genis interpolatas deplehendit ; Qua igitur ratione innumeras fere Codicis Alexandrini ex Hexaptis Origenis interpolationes conspicimus. Voces autem, quas uncis s 2 inclusit, post

tempora demum Origenis, in textum τι- ι insertas putavit. li icet falso saepissime, GL Grabias. Omnes voces, minoribus litteris excusae, emendationes Grabii sunt, vel aIiis auctoritatibus, quas tamen rarilsme attulit Vir GL, nixae, vel ex ingenio ome. Denique , ubi Eoc signiim A inseruit Grabius, aut si sequentia solitis litteris excusa sunt verba, quae inter signum illud et lineolas finales ' inveniuntur, post tempora demum Adamantia in textum 6s ι illata esse, sine ullius tamen Codicis Hexaptaris auctor itate, conjicit; aut si sequentia mi-horitas litteris sunt expressa vocem aliquam, 'male plerumque ex Hexaptari interpolatione ortam, in Codice vero Alexandrima recte omissam, textui editionis suae inseruit. Haec ideo hic monuimus, ut in ipsis exercitationibus brevioribus nobis esse liceat; ubi dicta exemplis confirmare solliciet, quae eπdictis ab unoquoque statim intelligi possunt.

38쪽

st, simulque paginas editionis Francos in margine exhibeat; omnia loca Philonis quae non in sola Man-gcana inveniuntur, secundum Francos editionem citauimus. Omnia Bibliorum dicta, in quatuor prioribus Philonis naugei libris obvia, cum reliquis etiam locis, ubi a Philone citantur contulimus; et ita quidem, ut ea tantum loca, ubi Philo a LXX. dissert, in Exercitationibus nostris notaverimus, reliquis quae omnia in indice Biblico, editioni Mai canae ann xo, inueniuntur; ubi vero Philo cum LXX. conuenit, omissis. Textus Hebraici recensionem institui ad nominam Bibsiorum Halensum, cura οἱ is h. Heiur. ΜLehariis Anno ITao. editorum: quippe quae editio, donee illud immensae molis et magnopere desideratum- opus Issit r. Tenui ii in lucem provenerit, unica sit, in qua variantes lectiones, ex Codicibus MSS., integris collatis, exceptae, inveniuntur. Cur Clementis Alexandrini et I renaei opera perlustrauerim, satis imdieat dictum Auci sit Sinnitae, supra allatum. Illius Posteriana et hujus Massilia. editiones mihi ad manus fuerunt. Ili fragmentis Hexaptortini Urigenis cons xendis ipsa GL Moufa conii editione usi sumus. Amtiquas etiam versones Bibliorum Latiuas, a CV min. Sabatier collectas, omni studio perlustravimus t licet enim Itala illa, omnium versionum Latinarum antia

quissima et optima n), hodie ab aliis vix distingui polle

η vid. MIasiis. de Doctrina cluistialia. lib. lI. cap. Ita

39쪽

36 Ex ERCITATIO P R A Ε L I MINARIS.

posse videatur O , omnes tamen Latinas versiones antiquas secundum Graecam versonem των ό translatas fuisse, certum est sp); adeoque illis saltem in locis, ubi cum Philone, aliisque antiquis scriptoribus

conveniunt, in vera lectione textus των o determinam da ullius momenti esse videntur. Sub nomine vero, verss. Lait. Sabat. non illam tantum, versionem latiis nam Comprehendimus, quam, in textu constitutam Vulgatam antiquam nominaverit, sed varias etiam, escriptis Patrum desumtas versiones, quas in notis exscripserit tet. Sabat terus. Quamvis non nisi de insignioribu illis lectionibus variantibus, quae sen in biblioruin quodammodo adficiunt, sententiam nostram indic turi sinus, reliquas breviter tantum recensituri, inmnes tamen intertextus nominatos, Philonem praecipue, et LXX diverstates, quae alicujus momenti viderentur, in exercitationibus nostris invenientur.

Poterint igitur, id quod hic unice spectamus, aliquid

saltem aὸjumenti ad novam, eamque accuratiorem, των ό editionem elaborandam afferre. Denique vero nobis liceat, exercitationum nostrarum vitium

paucis indicare, quod, licet omnino quidem probari vix posse videatur, certe tamen aliquid excusationis habet: Vellem omnino, me in dictis biblicis conia serendis

40쪽

serendis non ordinem librorum Philonis, sed multo aptiorem biblicam seriem continuam, secutum. fuisse; ita ut v. c. in priori hoc specimine Exercitationum, di sta Genesos omnia, quae Philo allegavit, absolvissem. Attamen ex illo etiam, qui jam in spe- . cimine obtinet, dictorum biblicorum ordine, ea saltem utilitas redundare videtur, ut, quaenam sit inter Philonem et versonem LXX interpretum relatio, non in primo solum, sed in reliquis etiam Mosis Libris exinde conspiciatur. Nobis vero, cum spes sit, fore ut reliquos omnes Philonis libros in uno adhuc spectini ne absolvere possimus, in illo certe biblicus oris

do continuus observandus erit.