Specimen exercitationum criticarum in versionem 70. interpretum ex Philone. Auctore Claudio Frees Horneman

51쪽

48 EXERCITATIO P R I O R. C A P. II. v. a. vers. a. Philo p. 4I. Irenaeus. p. 32 T. et Deras Lart. antiq. Sal. cum LXX τη ημερα τη εκτη habent; ita ut

testio haec versionis Alexandrinae justa omnino et indubia videatur. Originem vero illius lectionis, forsan minus verae, quae in hodierno textu Hebraico exstat, et Hieronymi g) quoque tempore exstitit, pluribus illustravit Cel. Kennimi. h).- Philo, textui

Hebraico convenienter, εργον αυτου, ο habet. LXX. vero, Irenaeus i. c. et vers. Lait. Sabar. , τα εογα '

αυτου, ά. Atqui, licet paulo insta ipse quoque mi.

lo τα εργα legat, ad illam tamen, quam priori loco attulit, lectionem potissimum attendendum videtur, cum illo loco omnia verba των ό accurate exisseribere voluisse videatur. - Philo Lib. L. Allegor. p. 43.

dum etiam Philo Lib. de Posen Caini. p. 273. i); ubi tamen, cum Compl. των ό editione, post κατε παυσε vocem, ὀ Θεοζ, in Hebraicis, LXX et Verss. Lait. Sab. omissam, addit. - Emphasin illam, quam, in

I In quaestionibus Hebr. in Genesin. Oper. Tom. III. p. 3 . Hierondimus sequentia habet: Pio die sexto, in Hebraea habet diem septimum. Aretabimus igitur, Iudaeos, qui de otis Sabbathi gloriantur , quod jam tune in principio Sabbatbum dissolatum si, dum Deus operatur in Sabbatbo, complens operasas in eo, et benedicens diei: qtita in illa iam versa eompleverit, In Disi. I. p. q2 I. vers. Telleri. i) Tom. I. ed. Mang. hie enim liber in Francoluriana perum PhaIovis editione non inuenitur.

52쪽

in verbo Hebraito intransitivo Navi Mistra quaeremdam, Philo in voce κα παυρο sibi reperisse vide

tur, etiam apud Clani. Alex. h et Origenem si) im

γων in textum Philonis inseruit Cel. Mangetis ex MSS. Med. et Trin. , quae etiam tu Hebri, LXX. et Deus Laist. Sab. exstat. vers. 3. Ad hunc versum alludit Philo, dum Lib. I. Allegor. p. 4I. in verbis των LXX., κατεπαυσεν ...ών ὁ Θεος ποιησαι, emphasia quaerit; quod igitur satis indicat, illud των oexemplar, quo utebatur Philo hoc loco cum hodierno illorum textu comvenisse. Cur vero ρι ό Hebraica mim v, Mnti per ηρξατο ποιησαι transtulerint, certo definire haud ausim. Anne fieri potuit, ut N in cum Deseth in medio vocis, cui quidem verbo, ex Arabico, notio inripiendi tribui posse videtur, pro hodierno N I, cum minima litterarum disserentia, legerint y Sin ve ro hoc minus placeat, statuenduin omnino videtur, illos circumscriptione usos fuisse, ita ut phrasis illa, ηαοιτο ποιησαι, nil aliud fgnificet, quam ipsum εποιησεν. quo etiam significatu nomaunquam in N. T.

libris

53쪽

so EXERCITATIO PRIOR C A P. II. v. 4.

libris occurrit sui3. - Sola tam . τοὐν ό editio ποιειν legit. vers. 4. CH. Monfautonius n) notam, in omnibus, quas vidit, Catenis MSS. Patrum ad h. h. sine auctoris nomine, adscriptam, quam vero Oris geni tribuit Combesi us, sequentem assert: TO,. 3ι

προσεθηκε. Vult igitur Origenes, vel quisquis huius notae auctor est, vocem Ido vitio descriptoris estibi alii , qui hunc locum alio simili Gen. U, I. omnino conformem reddere voluit, in exemplaria quamdam Bibliorum Hebraicorum insertam fuisse. Quae si vera st de corruptione textus narratio, vocem etiam n N, quae τω 'to respondere nequit. in m quod Gen. V, I. exstat, certe mutavit librarius. Quemadmodum quoque LXX., quos ex eiusmodi Corrupto

cu In Fragm, Hexapl. Glenis. ad h. l. c. Quod neque exstat in nostris Bibliomni editionibus, quae rem, m habent. p l. c. Gen. V, I.

54쪽

GENEs II. CAP. II. v. q.

exemplari Hebraico versionem suam hausisse putauit auctor notae, et Philo l. c. p. 43. 44., hunc locum, alteri Gen. V, I. convenientissimum, ἀυυ η βιβλος γενεσεως exhibent. Omnes Wrss. Lait. Sab. etiam, his es liber legunt, vocem vero proxime seque litem , γενεσεος, pro qua in Hebr. m, i, sine quomodo etiam Gen. U, I. invenitur, legisle, et quidem non tanquam pluriale, mbin, quod tamen text. Hebr. hodiern. habet Gen. V, I; sed tanquam singulare ii tus constructi, ob seqv. Genitiv. , r Sm pronunciasse videntur Alexandrini, varie explicant. Quae etiam diversitates, si sorian exinde ortae sint, quod de veritate lectionis τ- ό, et illius e qua desumta erat, lectionis Hebraicae, dubitaverint interpretes Latini;

textum Hebri hodiernum, ri Ibri ri, 4. quem etiam accurate exprimunt vers. Aqtillae et Symmachi, αυτρυάι γεινεσεις' justum et veriuri esse suadent. - Pro ΗΟ

tur z κω των is αυτ ις quae Verba per se nullum omnino sensum praebent; nis, quod forsan haud a

vero abludit, illum, ουρανου κοαγης - των εν αυ- τοιο legisse dicas. - ρτε εγενετο. ἡ ηαερα, εποιησεν. . . . Sic omnes των ό editiones, praeter Aldinam, quae ita habet: ora εγενετο δἰ ημερα, η μοι- ησεν. Cum vero Philo, ut Certissime e contextu ejus i. c. patet, Clemens Alex. l. c., et ipse etiam textus Hebraicus, . . . mUM : NU . cum LXX. e

55쪽

sa Ex ERCITATIO PRIOR. C A P. II. v. q. s.

adle conveniant; leelio editionis Aldinae vitiosa omnino videtur, et forta hoc modo ortat Si Librarius quidam, vel interpres Latinus in vera των ό lectione,

jota subscripto, quod saepe in MSS. Graecis antiquis omitti solet, in nominativo legerit, punctumque distinctionis, quod nunquam in MSS. exstat, non post εγενετο, sed post η η αερα, constituendum putaverit;

ex illa lectione, o τε εγενετο η εἴποιησε . . .

oriri potuit illa Sabat. verso Latina, quae legit: eum factus es dies, fecit . . . Quod si porro librarius. transpositione facta, η post vocem ημερα, et quidem cum jota subscripto, legerit; ex illa lectione: ότε εγμνετο ημερα, η ντοιησε . . . oriri potuit altera illa apud Sabat. versio Latina, tum factus esset dies, quo fecit. Atque ex altera harum lectionum: ex priori nempe inserendo cum iota subscripto ante εποιησM, Eposteriori vero, inserendo η sine jota subscripto ante , orta videtur lectio editionis Aldinae vitiosa. Vers. s. Philo l. c. a textu hodierno των ό haud discrepat. nisi quod p. 44. pro αυτην iteratis vicibus, τηνγην legat, quod cum verbis text. Hebri accuratius convenit. Cum plurimae etiam Verss. Lait. Sal. terram habeant; his sorsan auctoritatibus ad vocem γην in suam τον ο editionem, cum parvis Disitirso by Cooste

56쪽

GENEs Is CAP. II. V. 6, 7. 53

parvis litteris, inserendam permotus fuit Cel. Gabius. vers. 6. Philo Lib. de Opis Mundi. p. 29. pro, της γης τοὐν LXX. in fine versus αιτης habet, quod vero ex ipso Philone Lib. I. Allegor. p. 45. Lib. de Profugis p. 476. et Lib. de Posen Caini. p. 249. q) emendari vellem; praecipue cum et verss. Lait. Sah. termrae habeant, et textus Hebri restriNI. - Lib. I. Allegor. P. 4 . in omnibus, ante Mangeanam, Philonis editionibus παν illud, quod in LXX. verbis το πρωτοπον praemittitur, omissum est, sed adest in text. Hebr. , verss. Lait. Sabat. et apud ipsum Philonem p. 29. 476. 249, locis paulo supra citatis, unde illud etiam Ol. Mangetis hoc loco ex MS. Med. recte inseruisse putandus est.

vers. 7. Philo Lib. de Opis Mundi. p. 3o.

λαβων et ro της γης. Licet vox, λαβων intemtu Hebr. hodierno, plurimis verss. Lait., et in ipsis etiam LXX, praeter edit. Const. desideretur; illam tamen in antiqua editione κοπρο inventam fuisse, vix dubito. Cum Philone enim, quem hanc vocem in suo των ό exemplari habuisse, ex ipsus contextu certo constat, Compl. editio, quae χροιν λαβων απο

57쪽

τ Clemens Alex. , qui p. 98I. λαβων χουν α- πο τ :ς γης, et denique Irenaeus, qui p. 233. limum lcrrae accipiens, atque p. 3II. et sumsit Dominus limum de terra legit, consentiunt. His igitur auctoritatibus λα- βδε ν in textum τω ό inserendum videtur; nisi sorte cum P v. Chneno r) hanc vocem a librario quodam, illustrationis causa additam, dicere velis. Optimo etiam jure Lib. I. Allegor. p. 43. textum Philonis χουν αποτν:ς radiarac emendandum esse existimo: nam etiam hoc loco MS. Vaticnnum Philonis, teste OLMang., vocem λαβιὰν supplet, et M SS. Medic. et Trin. pro της Ἐνος lectionem meliorem της γης in Philone eXh: bent; quae igitur omnia ut et contextus Philonis l. c. p. 46. illam lectionem, quam Philo h bet p. 3o. confirmant. - Philo Lib. c. p. ΑΟ.

σαν. at Lib. IV Allegor. p. 9o. Lib. quod Dei. Potiori insidiari soleat. p. Iro, ubi tamen Cel. Mang. e MS Vat. , ζωσαν restituit, ab ην λης legit. Lectio vero prior, ψυχην σαν in LXX. omnino praeserenda videtur. utpote quae cum textu Hebri, editt. των LXX. omnibus, omnibusque etiam verss. Lait. Sahat. congruat. Pag. 9o. et I TO. πνευμ at habet pro τρο ν των LXX. quod autem in versionem των

ό recipi omnino nequit: nam ipse Philo Lib. L. Alle gor. p. 46. Lib. de Plantatione Noe. p. II . et Lib. Quis Ner. Diu. Haeres. p. 489. πνοην habet; imo p. 46.

58쪽

expresse indicat, Biblia sacra non 'mυαα, sed πνρην legere, id quod Augustinus etiam testatur s). vers. 8. Philo Lib. L. Allegor. p. 47, 48. cum mηι.

et Alae των ό editt. convenit. Compl. vero ed. et L S. Alex. ante Ο ὐεος, ex Hexaptis interpolatum , habent. Pro εδεμ. Philonis et των LXX. editio Compi et Vers Lat. Sab. εδεν habent; quod etiamCH. Grabius, ut Hebraico PM convenientius, litteris minoribus in sua των ό edit. expressit. - Editi Philonis ante mina. εΘmeis legunt, id quod, nullo al. lato MS., emendavit, ejusque loco εΘετο τοὐν LXX. substituit Cel. Mansvers. 9. Philo Lib. I. Allegor. p. s. babet pro εφανετειλήν των LXX. Cum vero OLMang. in Milit., Medit. et Trin. MSS. Philonis εξανετειλήν invenerit, haec quidem ieelio praeserenda videtur; licet sorsan etiam altera Philonis lectio, in pluribus antiquis MSS. των ό inventa fuerit: versio enim antiqua Lal. textvat Sabat. Vetu habet; quod e Graeca potius εξαπιτειλέν quam εξιπιτειλιν oriri potuisse videtur. - επι post ὁ Θεος των LXX. et versonum Lart. Sahat. omisiun est in Philone

cr) I.ib. r3. de Civitate Dei. cap. 24.

59쪽

56 Ex ERCITATIO PRIOR. CAP. II. V. IO. II. Ia.

Philone et textu Hebr. - Philo L c. et Lib. de Plantatione Noe. p. 22O. εν μεσω του παραίεισου legit cum verss. Lait. Sabat. , quibuscum etiam consentiunt hodiernae των ό editiones, excepto MS. Alex. quod, εν μεσωτω παραίεπω habet, quemadmodum etiam Philo

Lib. de Migratione Abrahami p. 393.

vers. Io. Lib. I. .Allegor. p. SI. R. Inter εδεμ, σεδεν eadem obtinet in LXX. disserentia, ac supta v. 8.- του Pissionis, quod p. I. et Sa. ante ποτιον exstat. in LXX. oinissum est. vers II. Phila, εχ ει. LXX. εκει Η nam κει Ην editionis Aldinae, ut et εκει κν ου Philonis p. 4., Vitiosa videntur. 3 Lectionem των o praeserimus, quia ipse Philo in sequenti contextu, se εκει u in LXX. legisse, indicat, et OLMang., in MSS. Med. et Trin. Philonis, lectionem των ό, φκει u invenit. vers. II. ΚM των LXX. ante εκπι ε ν in editione Compl. , Philone et textu Hebr. omissum est; in plurimis vero verss. Lait. antiqu. Sabat. exstat. Si initio hujus versus, το δε legitur, quod habent Philo, et LXX., praeter edit. Compl. , Mia hoc loco non supervacaneum videtur; Si vero priori loco cuin edit. Complut. xvi το legere velis, posterius καυ ante εκ ου ε τιν commode, ut sit in Compl. , omitti poterit.

vers. Diqitigod by Corale

60쪽

GENEsIR CAP. II. V. I3.I4. Is SI vers. U. Philo, oυτος κυκλοι την γην. LXX. ου- τος ὁ κυκλων παταν την γην. quae tenui Hesr. perseete conveniunt. Philo certe in LXX. κυκλοι legi Lia videtur: licet enim v. II. iterata 'vice cum LXX.ό κυκλων. habeat, hoc tamen loco totidem, κυκλοι exhibet, quam etiam Philonis lectionem confirmat ibia apud Sabat. antiqua vers. Lot., in qua pere hoe circuit redditur. - Vocem πασαν, hoc loco omissam.

ipse Philo supplet p. a.

vers. I Phila, MS. Alex. et ed. Compi των o, προπορευομενος. Romana vero et Ald. edd. , πορεμ oμενος. - Philo, ουτος ό ευφρατεις. quae forsan vera fuerit lectio τοὐν ό: Romana enim et Ald. edd. , ὀ ευφρατης. MS. vero Alex. et ed. Compl. ut et Philo p. .' 63. ουτος habent, et ὀυτος in Hebr. Nut fundatum est. vers is. Philo Lib. cit. p. 56. ον Μητο ra. LXX. ονε πλαm. Philonem in suo των ό exemplari, ὀνκποι- ηcra legisse, e contextu ejus manifestum est, et cum illo conveniunt Versones Latinae, praeter unam, omnes, a Sabat. allatae, qui fecit legentes. Lectio igitur Philonis praeserenda videtur, praecipue, cum etiam MS. Oxoniense των ό, teste Sabat ter , επαιη τε habeat, et vulgata tellio τοὐν ό, ον ὐπλασε. e verbis versus 8. τον ανΘραμον, ον επλασε. huc derivata videatur. Quae si ita se habeant, ipsi Alexandrini interpretes in textu Hebr. duo verba, rivis 'UN in