Pauli de Palacio Granatensis, s. th. d. et in inclyta Lusytanorum Conimbricensi academia, S. Scripturæ professoris, Enarrationes in sacrosanctum Iesu Christi Euangelium secundum Matthæum. Prima secunda pars

141쪽

ν AvLvς DA PALAC ΤΟ - Deo excitetur et lapis est si lapidis inclinatio est ad terraeceturum proruere, inrca v binc, peccatoris grauitate ad infernκm pendere:mbit aliud obstat , qκin ad internum decidat, rusi quod caro nostra a lapideo corde -- pro diuillatur.

Secundo nota idem fere miracvlum esse peccatore conuertere,ac ex lapide homirum formare: plaue utrum spotentiae Dei est. Potensiae infritae est . sed peccatorem conuertere maioris misericordiae est. Ad fornum

dum hominem ex lapide, Fola potentia siusticit: sid ad

formandκm ex impio iκ tum, er potentia σmβ-ricordia requir sur ..cur igittur homine, adeo facile peccamus Tertio nas,quodsi ut Sancti dixerunt Ioannes loquem de lapidibus, eos designabat qui erant in 1 ordanera designatume monstraui per aquam bapnsim lapidesis filios excitari. notanter enim dixit de lapidibus his, uero de abir, sed de his quos tingit uncti Iordanis. Est enim Mo baptismalis adeo potens ut lapides co-ιertae

in sillassicut de quibusdam fluminibus legimus, quod

ligna uerlut in lapides. sed hoc potentiae naruralis e stillud uero potentiae diuinae, conuertent. lapide, imo daemones, in filas Abrahae mo in plus Deia subianingit Ioannes. I.

Iam securis ad radice arboris posita est. Vbino est ἁκe extricare quaena sit haec securis' indicio meo, expendenti uerborum I oannis cosequentiam, non aliκd uidetur sicum apκd Ioannem , q am gladius anceps apAd Paulum , id est siernis diuini ues: uhit e so Ioannes dicere : Haelenus in uereri lege lex etia

142쪽

MDM non admod rem exigessi interioris hominis euhsi, T Atrebat circuncisionem, cibo , potus, varias baptis νrtrita, cr nescio quM alis iactitias carnis. Lex igitλr Heb. svet ιις ramos coni erisbatuν,non penetrabat hominis inelutis. At nisne longe diMrsa ratio est. i; christus nenit, Ge- is iam regnum intra nos est. iam lex diuina ad uiuum hominis cor penetralist iam exigit radicilem iustitiam. Ad

radicem se clivis con tuta est. ut igitium homo arbor,uolunta3 intellectus sunt arboris radices, sid poli' na arboru radix, uoluntra est. Ad hanc, sicAris Euangelii collocatur. Ipsa est an

ratis,trunc ι,exteriora hominu folia sunt rami. Sunt antima succum per uoluntatem, 'gils s Wκm, ακt coeli aκt terrae Sed alia sic ratio est,qκam in arboribus: arbor conuertit, Rem succum baarit, in te, sed homo coMerti Ar in succum qnem recipit. Si enim amas ter Tam , in terra m conuerteris: si coelum, in caelκm adisdreceris. Vide uitar hominem assedilibus e coelo pendentem c κidebis arborem auersam, radices sarsum, 'corpus arboris habentem dorsum. almus dicit, Plan- Pssi sat ait in domo domi ni,in atriis Dei nostri lorebant. Midelicet quiasancti plantationem suam adices 'M, uoluntat in s m habent in coelo, ubi palaesa is Dei est. Huius uero paticii atriκm cr κestibulum est nostra eccle sis, in ci a fores, Cr fructus reddunt uiri pij. Micum utro est quim gaudeat scriptura hominem arbori com Pn parare: diati eium de uiro pio, qAod sicκt lignum plantarum feciu decursuι aquarum, er quod V sicut foliua fruelibera de impio dicit, vidi impiu exatiatu crdri inam Icut cedror Lib :σ alia metu . . Est igitar '

143쪽

in mundo,ex qκo ederet Deus ederint angeli,ederet ipsi homo.Caueat Mero G,σ daemones edant. .

Secundo arbor expectat ὸ calo stem it planism' ne fruesum reddat: homo nullaienias dignos fruetus reddet rusi luce,σ gratis calesti adiuuetar. Tertio,arbor fructus I ri excelses,Cr quoi non fa- a rite sit contingere: plantati enim cr herbae,terra com mittuntra 'κesus suos. At nobilis arbor coet .m uidetur inuitare, ut suos si uesim carpat: ita Er nobili s anima suos ierat coelo fructuι n Ium terra dimittit,ib saa

espere nequeunt. sed quid huic loco haereo progredior. Iam inqκit Ioannaes , securis ad radicem hominiam posita est, nolite in exιeriori tu illa exultare, nolite in Abrahae fiduciam gloriari: haec iustitia ramis tangam his, corticibM: at nisi abundauerit iustitia uestra plusquam hic e,tolar,non intrabitu in rcguum calora scκris. verbi dinini ei sis diuina no consιvia ill se ba cr ramos disciniere,ad radicem peruenit, ut uitia

radicis ampute certa, quod si id fecerit arborem habebit salicem. Quid uero inserim profuerit, ramos habere pntato si rauis fuerit infirmat Omnis igitur arbor quae non secerit fructum Tis exscindetur. inum quaese fructum t quem msi eμm,

quo agricula fruatur laboranum enim agricolam opore t primum de s Actibus fercipere. Sed num non etiam

caro fructus Nos probeit ρrocri i quidem . sed hi non sans arboris, sta carnis brinis , caro uero non est

viser

144쪽

IN MATTH. CAPUT III. 73arlimr, sid arboris cortex.Profert quidem caro fructus, sed quibus exsiccatκr arbor dicet eius folia virearis. Pro

tur , cκm sim potius arboru uenena. I lli uere fructus sint,quibus frui liceat: at carnis frκctibus frui non licet. Demum illi fructuι arboris Ani,ad quoi sci edos arbor nata est,et platata. Vide nusian ad peredos fructus carnu homo natuι st, an ad ferendos unimae fructus Cur igitur Ioannes non dixit, siem fructum arbor productu να esset i certe qκia cuique arbori datur si ecialis succus,ut steriatis pro rut fructus: nec enim stinas sicin profert. ια cuique diuisit Dein mensiuram stiritus, ut non omnes eundem ferans Irucium. Cum igitur uides mundum homimbus plenum, praserit ubi uides Ecclesiam hominibus refertam, rubii aliud te wωe ruinto, quam hortum diuersis arboribus consi-elim, cuius emisitones sint paradibus: q d enim arbores bona emittunt, paradisus est. Si uero arbor fuerit infructuosa dicit Ioannes ex scindet r. Cur non dixit cremabitur t certe quia multa arbores etiam combustae,nisi exscindantur, non nihil fernnt,certe folia. At cum mala arbor in infernum deq-citur,pri atur omni potestate uolendi, σ intelligendi aliquid bonum perinde anima illa exscisa est, ac si anima non esset. 1vhil enim intelligere,aut uelle illa anima postsi,nisi mistum,cum ipsa ad bonum natafuerit. Sane qwia nec opi , nec ratio, nec consilium, nec sapientia estv d inferos. quo tu propera . secundo dicit Ioannes arborem exscindendam,quasi δω Molinur, O dure. Ruia omnis malas,et omnib

145쪽

PAVLVς DE PAL AC Ios i coelum non requirit,cum ex hac uin divellitur, nouolens,discedit, sed in κitus, uelut qui exscinditur. Por ro iustus uolens, libens, lubens a uita di cedit ,ut lugis uidit durabat inuitim. Simeon dicebat: Nunc dimit sis seruum tuum Domine, ε si diceret: Hae tenus in nitum duinuisti, nunc iam di tae. Save qui in terra egerat radices, a terra disicessere, nisi uiciense, nὴ potest. sed qai in caelo egit, in terra libem detiueri nequit rid est, κοd infra docuit Domin M lans: Cκm ueverit

diet,eum apertam habeat pilis Domino suo ianuam. no itκr pius sinit perfodi domum, quia statim ei aperitia im. At impius, qaiiantiam aperire non uult, aut aperire non nouit, si fodi domum pshtκr: igitur pii pacisce a mundo disceda: at impius non iusi multis imbivi de temta. Tertio,non dicit Ioannes arborem eradicanἱa ,sid ex scindendam. placi quia uir impius,cκm moritur,rudire; relinquit in terra radix hominis est lignitas, tusse et sis Haec in terra manent, cu ui a defungitur impii homo: lic t enim pereat at, qκia dum uiaeret, desideria sua in terra collocauerat,ilsideria sua in terra manent. Ideo enim impij ἐicnntur ob linati, qaia sim per optα-bnns , quae optauerant terrena peccaestet: Apersis ensen eoru ascendet emper. At piis, ais 'las opaeuerat,erAeoelestia,radices sera non relinquit in terra, non ea inditur, sed totus in coelum evolat. Nihil in terra dilectκm relinquit,siquidem nihil in terra c piκit. Atqκi tolerabile κid baur ex cladi. si nan in ignem arbor mitteretur ex asa. At,leste I Oan re, et exscindituri

146쪽

Cr inlatum nultim r. Et nota, quod P ultes dicit, Cum exorti faerint peccatores, sic vi faenum: ut intereant m feci tuo. Igitκr xnrpit adeo cito as que penetrabuntur,tit foenum:adeo tarde, imo nunquam)cd κω tu , ut arboricum mωgmet,et utrem faerit. Omnis inrofoenu, ' ornnis caro arbor Defrnesu: ardebit igitur favile, sicut se um: ex rite cosiumretur,ut arbor. RAbiu ergo que Moses uidit, qui semper ardet, huc absim:irur tame. Secundo in ignem nutatur,ut arbor, qua e re bono, coelesti colescere noluit: ne inrito, injernali combκra trir,imo uero arbor, quae malo que, carnali arsit:igue uehementi licet terreno aerqueatur. Tertio in ignem mittera inquit,ubi eam potentiam,

eam q; semidium habebit ab igne euadet, qum habet arbor in rogum m mecta. Vt igitur arbor in ignem demisis, per se madere ignis complexum non potest: ita nec mhera anima, ubi in infernis descentit. Hirm is ignem inquit ttetur. Dam anima in b c seculo est,ina se in infernum con scit. hac tamen lege,lit, si retrahere pedem ab inferno uelit, poli. At in infernum post mortem ipsa si posset, non introiret i ui det enim,quod dum uiueret, non uidebat, loci, salicta,

Wrocitatem :inuita igitur in ignem mittitur. QAinis in ignem mittitur. Vt enim arbor in rogudeiecta furenae nihil habet, quod exurens flamma nodeuoret: devorat rexm radices,truncum, ramor, folia,

fructus: iri nihil misera anima habet in infernum de irga, qMd non a praerapidu limmis exuratur, ipsa, solicet, anima , sua potentiae, sui des M, qua oegitauit, eue diutidenique omnia.

147쪽

PAVLVS DE PALAC Iosexto in ignem dicit. Rogal,quem ignem illum με dilicet paratum diabolo, π angelis eius,quibus bovu-nis animri collata exiguas palea. Quid igitur sentiet anima af eσigne noram, qui diabolam subiicit deuorare misera palea, qκε eodem igne torretur, quo magni illi titiones torrenti simi. Septimo in ignem illum dicit. Vt quos ignis tanti

amoris,quant G Dei amor est, non calefecit, ignis tanti doloris exκrat,ut quos ignis charitatis, amoris, que sequebatur caminus aeternitatis non exciξit i excipiat ignis ille furoris, indignationis Domini. Mis uero ferre qweat igne, qnem furor Dei accendit' dicit enim: Flatus Domini sicut torrens sulpharis Accendens igne. Si coram Deo quatus,quantus sem, fere nihil 'm,3κο-D llam is sua indignatione succesiis sa cere potero Ego baptizo inquit uos in aqua, in poenitentia

vias inducens,poenitentiam uobis suadent: at qui post me uenturus est, sortior me est. Non est autem simpliciis legendum illud, in i post me ueturus est. cum enim Ioannes repraesentaret Eliam illum,de quo Malac q. dicitκr, qκod sit ante Christum ueninrtu: et cum ipse sit Angelus ille,de quo Milach. 3. ἀicitur, qui praeparabit Riam ante Dominum: igitur ille Christius posme ueniens uerus M fibra est, uerus De M est. secundo: post me inquit uenturus uelat Sol post au rora,velut uita post praeparationis ad uita,ac si diceret: Haesenus lex in alκo suo, siciu mater in Raero puer m formabat, hominem praeparabat, et diit ouebat:post me κenit in plenitudine temporum,uita iis , gratis,'Re

148쪽

moriem dies appropinquauit. Tertio: post me Menturus. Ego legem quidem reprasento, si ille post me Menier,rehciet igitur Deus legis stat uni, et reprobabit. Id enm mirabile est,priora adhcit Deus posterioribMs gaμdet. Vid obsiecro abiecit Luciis serμm, qui prim/s fuit omnium Angelorκm, abiecit

Adam terren m , susceptrarin Adam coelestem: abiecit Cainum , vecipiens Abelem, munera eius: abiecit Ismauem , Estu, Ruben primogenitos. ω' tandem

1 oantum Christus, si Christus natu minor,non regnabit I oanrus, I oannem oportet minui, Christum uero

ιανω. At qui ὸ Ioannes, si internam; malierum mon sμπτο it te maior, qκorsum erat tuorse alium postre ueniret arie, quia si ex mulieribus ratus non surrexit

motor, ex Deo natus, te erit maior. erri uero dignum,

Mi sicut ante omnia nasiantur filius Dei ex patre: ita et post omnia, nasceretur idem filiu3,ea matre: ut idem esset Alpha, o Ω, principium, σ sinu. I oantus igiture tremum perfecitonsi humanae . Christus consumator, ' auctor creata perfectionis, diuinae, et humanae. Quinto. Porro cum audis,post me κenturus intili gemminem post christum uenturrem. Venit prim mihominum innocentia,inde lapsus, post lapsum lex natur sequuta est lex uetui, omninm sinis uinit Christui, postque nemo aliut in hominum salute veniet. Uemet june Antichri iussed is erit fur, oe' latro: ueniet. ut disiipe Maesct et perdat. Parabant q:lida post christu venturu

149쪽

pAVLVI DE PALACIO spiritum sine lum. Sed error est : est enim Christis, λquo Patri complacitum est Isem audite, inquit Pater,se nihil fliui habet, quod non placeat Pstri, icitur nunquam reiiciet Filiam Pater. Rursum, si Filium propo Ait Orbi Pamr, in magistrum, Ius iam erit audiendus. Igitur post me ueniet, post quem nemo ueniet. isexm dimum post me tieniet, qui hominum opinione post me tanquam mihi inferior es e uidebitur. Post motieniet, quia sensior uidebatur Chri lo Ioannes. Posme, quia villore morae morietur.post me, quia in negocio hami licitis,humilior erat, humilior videri uolebat chri tus,quam Ioannes. Ideo mmmqu/m Christus delegit uiuere uitam, ut post Ioannem, idest, bum lior, quim Ioannes uideretur. At is, qκi post Ioannem essὶ uidetur hominum coelis, Ioanne sortior est. Primo, primum quidem fortior, qκia eκm Durauarunt omnes uiri fortes, qui in antiqua lege fuerunt: β-gκrauit eum David, qui fortispinus robore diabatur, Samson qui morte sinu mortem intκlit sui; inimicis, Gedeon titrorum fortis nus ut ei Angelu; asseruit: fg rauit tandem Iacob,qui pugnans cum Deo,Deam fere vicit, Pori emarcido fae more: is fuit christus, qκi uere Deum, in hominum probe lum, uicit, licet in ea nidio-ria christas mortuuι fuerit. Sechndo, fortior sine esse debuit Ioannes is, quirat reseruaturus coetu,nr pleturus orbem, miἔdaturus peccat: m, re irreturi s diabolum soli tui us infreu, cloeturus si ipsimi e sipul rro, er secum pios oranen Tertio, an non debuit esse tortior, qui contritioncm in cur de ρω omni m nostrκm Uu:catur m amaritu .

150쪽

IN MATTH. CAPUT III. 76dinis pro nobis ebibit: mrm n um crucis restinuit' MMιαε Quarm, an non erat necese christu esse Ioanne ser init sitio rem,qui ncstra. Iselera, peciata, negligentim si iteraret, ' propere poenitentiam disi vita ret i hi si ιηim supitati uiti Christo illa esset charitas, qZa omnia Uit l, scri i c.

nequiret omniano, ut mi orbis peccata, non ita e pro-

Mocassent, qκi erum redegissit in ira hilum. Minre,im pirata asperutchrsum fortem esse, Mi simi Dera pater,quia pater est orbis, dcbliit omnipo- Isait , tens essedis et Deus christim, quia pater est f inrisa-- li,debuit furi .esse, ut uerurn sit, quod Paulas dicit: Hebra

Portans omnia V erbo uirtutis suae,et purgatiotum pic- mr- faciens: ηκod secudum tanto inritorim arguit in Christo potentiam,quam pri m : qκandi maius est confraditum reparare,quam ex integro fecisse:et qua mmaius est,pec mellistiscare, quam ndum cίdere. Sexto,an non tibi uidetur fortis Christus,qvi coelum σd terram inclinduit, qui terram coelo intulit' An non ββς

sortis, qui ita animes suorum ad se sustendit, ut palis

Mitae propriae, quam gratiae christi, tacere laeturam Danaipαtianturi An non fortis, qui in infrinlidite crucis μα, omnis patuit trahere ad se An non fortis, qui Eph.

cstendens in altum captiuum duxit c uiuuaremi An

meros uelixi grandium alarum aquila) portat om ris christino, t expandit,inquit, las suas, albis p et sit eum, atque porta Ait in humeris R. . An non fortis pallor,qui errandes omnes nos senρο uit in humeros, Lucae is gaudent,quod errantem in e urit re fortis, qui ret o Portara nili. 1- uersime fortis,e immo man