Pauli de Palacio Granatensis, s. th. d. et in inclyta Lusytanorum Conimbricensi academia, S. Scripturæ professoris, Enarrationes in sacrosanctum Iesu Christi Euangelium secundum Matthæum. Prima secunda pars

331쪽

PAVLVs DE PALAC Io habet cotru pio, saeuire. Nihil enim dam nationis est tir, i. sim in christo, si non secundum crimem ambulat.

Christim enim uirum condens christianam, oendidit statum amicitiae reconciliationis. iustina: ac ideo legem antiquam, tiam otiosam,regare iussit. Quod, si aliqui ex nobis stoendum Grium ambuti uer mis, non Moysi sed christi iudicis puniemur. Sicut cr status monachorum exemptus est a' lege semiari: quae scum adeo

riinfit illorum status) in illis non deprκria dici debet, sed adimpleta.

Adde terno: Lex Mauι ὰ Ieremia dicta est aestamentum aluiqulim. Hoc Uam ntum si antiquatum est, crsi it,prope instri um fuit,ut Apostoliis arguit: Si igitur secundum literam , prope interitum fuit, mortuum tundem sit. Nullam ergo illi c hristra irrogat iniuria, d m dicit, si non uenire occidere legem: quae ipsa sit astonse meritur. in litera) quam reuiuiscere facit, secundum si meliorem portionem dest, in stiritu. Reese igitur Αρ lolus: Lex tundiu in homine dominatur,quam tempore uiuit. At, silex moritur , iam dominari ne-

332쪽

IN MATTH. CApvT v. I Demam, puero in uentre matris existerae, phas est aerum intumescere:st ubi prodiit insani, rufas est uie ' rum habere tumorem. cum igitur in lege conlin ba- cr custodiebam π mnclusi uenter ligi ,σ ritu poststra uigebat, Cr tum bat. - uero,ubi iam partus

prodist in luim,uinter non ist Astruesiasta fundituest ure suo. Et ideo ad=m plaus. Et quidem: si lex ultus ρομα est proprer trostris ces- , senem, donec ut ret semo , mi pro sito facta trat; ubi si men iam utrit factum sub lege, ut eoi, Pi-btege eram,redi meret Gasse est ligem ueterem cessare: hi nilia enim creditis subestum sibi habet debilarem, Galati . nec soluat, GisAu, non dis ruruo corditor sed ad

plitur. rmuras Me nnwm aBecero: Dum ulliebat homo nis. γνn amme, dominabarar homini raro, id est listra legis. r. is Dum erat homo in patrina dominabatur ei pueritia lesb. dum erat homo in regione umbrae mortis,domina

A men quippe dico uobis, donec transeat coelum & terra. noe hae profert Christus. Etenim ex Theoloris Ad Mi,tri licia esse legis pracrpto

moralia,caeremoniabs Criuauialia. Haec omnia clari-

333쪽

PAVLVs DE PALACIO M.quim Dei. proximorum dilestio. Tum carare nialia chri lis ampli lino a:ιdlario compleuit seipsurior, io suctiso ni Deo Patri offerens Q a nobis offerri prae cipier, si dixit: Hoc seciae in meam comme moranionem ἀMam αε quanto igitur interuallo reliquit chrillus hsias pecua , - rias, tanto magis placentem hostiam Deo Patri obtulit . Der m rigore, iudiciales christus in Ie Drepit . in tu, lium enim rigor diuini iudicis iis disruiit quὰm in christum domitirum. Ipsi enim quae non rapuit ex adlis Mati ει sime soluit. Nullum ergo aut tota,aut area, relictu est, quin a christo nobis adirpleatur. Vbi, Lector,stedia qκansa reuerensia,quantis ad miratione legis prsorpta n thar et christus, ut potius uelit mandum aboleri, quam uel minimam legis praete- ω' striri. o quam uere dixit ipsi: sinu mandatum dedit mihi Parersic facio. π νὰm uere de eo fuit mrtatu: Ln crepiti libri scriptum est de mcnt faciam uetunsatem i. 's tuam,Deus ni us ,uolui σ legem tuam in medio cor dij mei. Et quidem parum erat, si coelum potius uellet . Aprui: quam unum uel minimum legis praereptum Ri quod uellet christis potius templum corpρrusulii Adq; eret quo μ' adorandae mulsatis diuinitas cludebatur ) destrui instri e . qaam q od, vel punctus mcindatorum Dei uiolari trir; id re ro βα- pendum est. Qua igitur ratione audit vo rum qui- fiam Miolare diuina praereptre, quae christim uiolare

ditis creaturis: Sintuit ea in sternum :s aptum

posuit, σ non praeteribunt. si cunctae rei i Deo fu- iipsi Dei Filius diuinum praecerium e horreras

334쪽

pinor imperfecta dimisit, hac tubi putor aequalis ' si

oerurrit etiam Gad: Quid es minimci uelis cum ait, I ,σ apicem si enim iota,aut apex aliquid praeciperent, non est, quod dabitaremuiunuc uero, c io ta, nec apex aliquid mandant. qaid ergo dicit Domi .n- , iota apicem perscienda ' Ego arbitror, lata, O vicem ignis re minutiora mandata legis. sa- ne mari si m se, mandatum maximum letu, esse de ' Dei dilemone, itidem manipe tum est, insciam, sericordi iam, se grauiora tegis: min ora uero esse decimatio m anethi metae, et comini. Vt igitur mandatum de Aligenti Deo, esi Amandatorum: O mandatam de diligendo proximo, o n legis, ulu- rmum enim quod hi mundo formatum est, fuit homo , et primum, qMi forma it,t i in x, in Cr ideo bre sunt mmma ma sar in qui μέ tata lea cland rur ita munia

335쪽

PAVLVs DE 'ALAcro λει minora sub his comprehenduntur: sicut latae claκtitur inter Ασn. Ergo mandata minima legis sigm=cansnr per tota, CT apicem. Forsan enim apex signif-cat mandam non substatutalia , sed quae ad ornamentum legis Jecilam. Sicut apex liter arκm, non est de earum sub rami sed solum de earum decore. Haec explicano si accepictur, s ausit ne reliqκa nectere licebit. Egerim sensiusmon ueni soluere legem,quia etiam eius Gruma mandata consumabo, qaae mandare minima siquis soluat, uocabitκr minimis. Est enim magnuι qui etiam minima implet, Cr impleri docet:hoc viro -- nor est, gni implet, non tamen docet: er hoe hem minor , qui non implet, nee non implere docet, at . minimtis omniκm est, qui Er ipsi non implet, cr nunimplere docet.

Dices: Cur vocamuς minimam eum,qui iam nagligit, eν negligenda docet: cum adhuc sit eo aliuι --nor,is niteliciti qui legis grauiora uiolat: hoc rursum it alius minor, qκi grauiora legis κklat, ρο uiolatire docet Restondeo,hos nonge iure ad regnam cae- tirum: ed ad regniam potius inferorum. At si,qui ui . At minim, observet maximis, er ea obseruanda propona est tu bis i regno coelorum abhciendust Minime . quidem. Quis enim audeat damnare eum, qui in horto suo habet mentam, er acerbum, unde exigo decima sacerdotibus debeatur: quam, quia exigua est, ipse noscinatim non soluere,qκοd eχiguum est, doceat i Num nim haec negligenigrauiorum obseruator, a regno excludeturi Assiit.

Qui uero seceritia docuerit hic erit magnus.

336쪽

n ita con utivi Gm Dominus imo, Diu s Aper omnia bona ua consitituri eηm: quae, Ma inbi Oplicatasunt Matthaei uigesimo qκα mi nunt citurn explicare. Collige tamen, in regno coelorum esse magnos inores Cr ν immo, quia in do Patris mei monsiones mul-t sunsa sicut in arca Noe erant uariae mansiones, probcinumbus semodis, cx pro t mensu: homnes enim, tamenta alaabu, Domine quemad)nodam miti Ied ii misericoriiam tuam. Co lut sicundo, i cm impuri posse, non sitam quo ad mandria gravia , sed etiam qno ad multa minima erum unt beati ill immaculati m Mareat ambiaant in lege Domini. Licet ex nostra fragilitare, omnia peccata v imma cluere ue-qMamui: duchiuis enim nos, si di erimus quc puc tum non habemus. Collige te Vo: si tam magnAm puta- ear , magnum esse in terra, ubi nihil ψt magnum :quam erit magnum nun esse in corti, i n his non est muri m cur igitur tam ueros bonores nemo cupit in coelo:cκm sim', qui tam felos exambiant tam ardenter inurres ...

Dico autem uobis.sensus est. Veni legem implere. Quam n qntia mnimaler abo: s mari a m is msti itu tamen κο&:at asscro Acerno,quod licet homines legem exaesigi seruare contentant, sicut pharisaei Scribae sernare nituntur: nisi aliquid L, addant , quo iustitiam i litorum pha seorum e peris, non intrabunt iis reg μm cglorum. Ergo amphor δε-

337쪽

Hoc ita intellige: Primum, Pharisaei erant obseruantissimi i liti e exterioris, llam a ram habebamplam σε de corde mundando. Erant enum sepulchra dealbam, exterius exactissima: interius ro olbibus mortuorum plena. At ructi chri lianus huic iustitiae exteriori, interiorem adilciat, non intrabit regnum coelorum.

sed secundo: finge Phariseu m,qui cordi iuriscan

do operam xtit et piremiam, non poterit adίκc plene mundκm bibere cor. Lex enim in irmabatur per Gr-nem. ideo neminem ad perfectum addκcere potuit. Est enim dogma r heologicum, quod ex ui legis, siue gratia: tremo pots omma peccata mortalia uitare. At nisi plene cor si mundum, intrare in coelum,qκod in Apoc ι natum faerit, non potist.

ribus f is, cor suum emundauerit. Habeatque eam ire litiam, qnam Aires humana, legis eruditio homini concedere possunt: num hic intrabit in regnum coel GAE rum, sine institia Euangelim i minime. Q ia ex ope ribus legis. sine fide mediatoris, non in i caestμr, a ' placebit Deo omnis caro. Duo etenim praestitu Chri puι μpra tegim, σsupra uires bκmaηM. Alterum, dedit aaxillam cr κim,qwa plene cor mundaretur:quo lex er natura nequibant pertingere. Alitrum Mera deest gratiam: per quam proportio feret, er aeqM9tra inter meritam hominis, oe' praemi m Dei. in od

apertum est, per legem hominis stadium haberi naposse. sed, 3Aia hoc argumentum ab Apostolo tra- diatur in prim scap. Epi stolae ad Romanos, Galat fideo fore edendum duri.

338쪽

Minime intraret.

Ad tu Quid i mr sitne in ignem a toniam uir alioq i iμ - κ stonico: si feri posset Ieruilis omni mormii peco di inrem adultiu inquam siue Christi notura defodius, ibit hic landem in limbum: quo pueri defrendunt. sed TMologi non admittunt, huiusmodi hominem uita disrederetinisi illuminctur, C ii h or tvr i christo. ' . Atarrum est Cur latro, qui in crisir poeni uis,intrat in coelum sis uidem eius in lina non fit maior, qκ Pharsaeorum Si maiorem iustitiam chri luι ὰ suu re-q irit, quam lex a Phari scis, itur pcerutri usuι malea lae MDe prioru, occlusum est regnum coelorum' Re- .stonico hoc esse, q-d p aula. tantopere urget in E pola ad Romanes, quod Pharisaei quaerentii iusti esse, itam si iis iustitiam: iustitia Dei, qMae datur per Christum non unis laeti. Porro Christiani, licet pinu ini siler' ni ii: iusti fontur tremen p:r iustitiam christi. Qis i stitia, uia maior fuit, qua Pharsaorum: ideo, mi qum nobis inhibita est, maior se iustitia nostra,

quam scribarum Cr paris orum. Non mir2 gesta-

339쪽

ρ et

mihi Lectione notanda. Prmum illud noaendum A fores Granos omnes legisse illam partia lam: sitae musa, quam ex textu Hieronymi dicit esse rudendam. Re Basilius eam legit, homi. Io. quae de ira est . Legit et C γβ .er Euthmius, Autor mpers. QMm- D Aug. h. I .de Serm. Domini.c. I 9. R Hilarius ono. q. Quam uero semen iam magis probem,uix scio:m si quod Legum maiestas,no addit hasce parnmire. nam simpliciter dicitur, Non occides , non furtum facies, non moechaberis. Video tamen etiam QEluni, Non

assumes nomo Dei rustra. QMicquid sit: uir tis lociis sana est. Secundum notundum,qvid uolit Ram. Et quidem cho V. dixit signiscare idem quod, Tu. Augusti.quod si interiectio indignansis Hieronγ.qκώδε mstat bono

vim sine cerebro inmaem.

340쪽

tim dictim Iam ad te rum ..... nDictum est Antiquis Qui occiderit, dignus eliiudicio. Pl me qui occidebat ominite iudici sis, Io Micio renue redi ut ludo, tu. n ministri. Reliqui om-πις, qui occidebat, res erant mac i ιdicare r. Nam, i imoniebatur, in P mimum occidisse dimin reo i r erat naturaii id didicin e ratis M. Porro a ioccidebat cou er non ex odio inuemator hic no occi batur, sed relegabatur in urine esui in boris eii. st qui ex uitrati mi icitia occidebatu1-m hic situ remis ane mamma ruri mistebatur ad ν wrte hoc φ iudicium quo examir rurinium occl