Pauli de Palacio Granatensis, s. th. d. et in inclyta Lusytanorum Conimbricensi academia, S. Scripturæ professoris, Enarrationes in sacrosanctum Iesu Christi Euangelium secundum Matthæum. Prima secunda pars

351쪽

ut evnsiteamsi quod in memoriam illi occurrit. Repodeo, Primum facile est dicere, Dominiam ηοη hic si loquutum, nisi de iniuria publica. de qua iam diffamatuό est, qui eum dixit. Sed fore se allusit D in s ad

morem Ecclesiae primitius: quo omnes christiani, om- rubim diebuι Domi)ucis, con eniebant ad communionem: poena imposiva his, qui conuenissem ad Ecclesia, eis ἡ, ey' non mmunicassem. De quo Apostolorum in non ypostola nonin extat, er decim . Cum igitur omn/ι ad ollerendum conuenissent, Cr tam ni crindum facile erat βι- ne nora alasio petere ueniam. Imo forsin omnes rem

municaturi pialia ueniam petebant, Cr publice donabant. unde mos solennu ad nostra tempora dimis nauis, xt cum manicasurus dicat si ueniam dure essen*ribu ,σ perere ab ostensis. Secundo nota illud uerbum. Ibi recordatus sueris. Ex qκο bases,quod in sacrorum oblatione mxime admonaemur de bu, quae ad nostrum saluxni Jectans fisun enim non tibi in memoriam uenisset fratris recentiliano. At,qMaaco sisti ad offerendum mnus eum. di, ruam Deus exarui memoriam . Recte David: coriis bam ut cognoscerem hoc, labor est ante me: Donec νn trem ira rubernaculum Domini, σ intelligam in noui limu eorum. Igitur David non admoneretur rei rquae tam erat magaria sibi, rus introisset in tabernaculum Domini.

Tertio nota illia: Frater habet siquid. II eniri aut nihil est,quod habet re uerae licet ipse si aliquid di- est habere: auisi quidpiam est,quod habe s tumen leviculκ ut nihil esse dia Io lictoc non est Moesse ma

352쪽

IN MATTH. CAPUT V. IUnus ad altare relinquere. Ego tibi uerbum dixi, non adnistam Proe: tu inde montes fuis, cymaris: at re os, si rem expendas t decet .non te labum esse clamabis: non tunc poscit ratio, ut Fili, tis apud me renta ratio sit. Non satis conueniebat Paulo,cum Petro, n negocis Iudaior m cammoniarum: nec cum Bona a m Vt cio Mara. Nnm propterea Paestu si H oblatione n witi Minime. siqwidemsi quid aut Barnabas, antv tirus haberet ad Uum Paulum, a t leui trum erat,

aut immerito habebant. Fratres ou, fratrinsori uti Dra disi lant. Iam pi ego in musa mea, adiudiEum die traxi: ubi damnatus es, sed iure rabes contra me qκerelam,qaod te niam ideo το ab atari arcebori Minime: si enim

D i tu asi quidem, sed iuste.si habet aliquid aduersum

me. habes quid m. sed iniuria. Quarto notu illud: Relinque munus tuum ante altare. Quorsum idicem,ut trin 1 ad aleare oret prore ,σ clamet ad Dominum, mpetreis ueniam tui

dilidii, piam proximi tui. QMis enim nescii Pu . sanguis Abel clamat ad untdictam, cr minis esurupi meliuι clamat ad urmam t At prolecto frequensomnus, Miltari onerum ortiis, guis est torum. r igitur non clamabit singuis ille, idest i italia coram Domines Dictum ill:conclude eleemosellam Lin corde pauperis,cr Lec exorabit pro te ab omni mis- D. si eleemoortis exorat ab omni malo, quae est pietatis c pus. multo magis exorabit mum sadatare, quae et charistis, Er i litiae opus Q. Quinto noti Recociliare statri tuo. No dicti et,

353쪽

PAVLVI DE PALACIO Memam a fratre tuo,rae dicit,satisfacito fratri tuo: H,

Reconciliare in eum statam te colloca nunc, in quo . pilus eras cum illo. si igitur Massaria est ad hane reco. cilianonem c neniae penno, pecuniarum solutio, id, ut facias. praecipit Dominus. Quod si ad reconciliationem horum alterum,aut neutrum est necessarium:idfaἰ cias quo reconcilieris. Si igitur,quem L isti, uir est nobilis: qui Ala ueniae petitione consensuι erit, sat erit uenia petere. Quodsi uir pius est, qMi nec ueniam a te,nec pe

cuniam requirit: si liter nec requiret Dominus. Hoc requirit,ut remncilieris. Sexto notu uerbum: Tunc ueniens offer. Vsi ui

tellige,quod licet Sacerdotes Domini offerant sacrifessi aliartico erunt etiam et Laici. sed Luici munibin alieo,hε, η, , sacrrdotAm bi nero propriis os serum. Dicitur Issis. enim in cano. Et omnium circunflantirem: pro quibus libi Ubertur,uel qui tibi osserunt. item Hanc oblationem seruitutis nostrae, sed cr cunctae sev lis tuae, Erci agitur multiplex est munus Christianorum. Primum,

η' ' misximum Vt sacra Eucharisita, id si christM ipse, qui e ipsum in crucesimi obtulit et quem,eius lom, la

cerdotes quotidie uberunt, Cr laici. Deinde oblitiones decimarum, er primitiarum,luae a sacerdotibus osse . runtur. Hic sunt interna albeetiones. item mr contritu,

re sacrisicium laudi. ια tibiorum: et demum, quacuns bona opera,quae Deo uiri christiani offerunt. Exsurgit iam non disii tindum dubium. si omnia haec sacrilicia sunt christianorum: er antequam haeeo erantκr, iubet Domin 1, ut reconciliatio fatust igi-D6 6 qia comescat, andit missumserat ut quodlib

354쪽

is i

D ip

IN MATTH. CAPUT V. I77 a Bia mnas Deo ofert, tuc dκm reconciliatus, secat mortaliter, ut qui hanc christi legem uiolat. Hu dubiάqκarit: quando A mcrtale, utrum non re unciliatum Deo nus offerre Ad hoc non est adeo salire undere: verum sit assertio prima, Qui ammo recur ciba nomm unis, licet opere non eam quc erit, non peccat mortaliter minui suu crens: mc enim est culpa motatu, si quis animo, liat non optre reconciliatus ele mosynam tribuat pauperi, ut tara incumbat orari ni,aut olycio a illa: tm m. i mo etiam si corpus sumat cla illi nisi f. an ii i cadatim nascatur inter eos: qia de rem minuantis no crunt in fratrim Osr a non uero nouerunt de eius ad pram praeparatio . Secunda uero assertio se: in i contra fratrem, quem laese, ani nam habet male a se inm,m sit μ' -niat sine recvnciliano ,mormiater premi, caetera si erat Deo munera, non peccat. Nec enim omnia, qua mali faciant,mala sunt. ut vi concilii tridemini si ione 6. canone 7. ς μὴ desinitur. Terra assertio: Pi in pratum, quem laesit,axumam gerit non reconciliarum, o hoc animo numera offert,licet hic non pecori, nec meretur tamen, imo uero, viris sui amittit semel . si enim distribκere facuti stares meas in cibos pauperum, ex charitatem non ha-bra , nihil mihi pro eli. Recte igitur Domintis non est minaim gehennam cremi m in ra fratris reconciliatione: sanat enim id no esse culpam mortalem.

sed solum siet ora j trita murara non sibi placere: nisi prius lauem fratrem si i rcconciliet,quilae a. Esto consentiens aduersario tuo. Potissimis in Enc: υι is, qvid ' non in ιι intriti

355쪽

PAVLVς DE PALACIOxerh . Et licet alii Deum adκersirij uoce intelligi -- lint, alij eius Verbum, alii propriam consciensiam , alij diabolum, alij eum, qui nobis laesio rem intulit: ego Nero eum aduersarium inrelligo laedensi , qui ab eo tissus est. Si te laesi, tu es aduersariuι mera. Id clarissima

loquitur contextus dixisti Fratri, Fatue, rem ergehen- ωσι olberti ad aliare munus, et ibi recordaris,aduersarium tuum,quem fituum nominasti, habere adκersum te qκerelam sideo enm aduersarius est relinque m nus. σ quare eivi pacem: σύι obuium eum babae vis in uia,quaere pacem cum illo, crc. clarissime etiam loquitur ratio bκius textuc. Quia

rem fratrem fatuum dixisti: babet ita offensus iastam innera te querelam, quam si iudici exponat uidens sed te contemni index tradet te ministro, ut m coc

rem conqcraris. Vbi γ υμ satisfacias, σ expensu sol 3, er inceris sensivi tauriam. Clarissime etiam

rium tuum, qui aliqvid habet adnersum te. Ample Elor Vitur banc exposimonem, secundum qκ- ρημι est: si iratus,probrum in fratrem ieci hiram depone, uetiolum animum indue, fratrem offensum inqvire: c cum inueneris,da opera,ut offensam remisiui. Alioqui,s remigionem fratris non cursκeris,ex sternitur ille, em coram iudice traducet. At iudex insint iam faciens, ncarcerem te constriecubi multo plura soli ei, quam ol

nis,s' verre. literae explanatio. Ex qκα multa sequuntur. Primum, quod Euangeli

356쪽

IN MATTH. CAPvτ v. 17somnis illud confrma quod Dominiis dicit: Amen dio tibi, Non exibis inde,nisi solvas, Pasi diceret: I udico te dignum c carcere, er iudicis sententia, er in mae pense. Ergo iudex ηmni ter Dese hin iram: nec enm Rom. isne causi gladiam portat. secunda silicuκr: Quod licet inter christiano em talassi sniasin ι Moda omnis ira uiscera mi eramnis i ama-τh: at, libi ad iκdicem Mantum est, uertuntur omnia in rigorem, ν si eritatem. Id expresse habes ex illo utr-M: Non exies inde, donec soluas etiam nouissimum quadrantem.Cum enim quadram, qui est nκmmorum

muti limus, olivi praecipiatur,cur omnem simulsa ii dicio rigerem. Tertio sequitur, quam debeat Christiania iudex saκtre ei, q i iniuriam passivi est. Enimnero De de ιιctu personae lasae, eν laedentis iudex debet ordinarie se carcerem tradere laedentem, o laesi in expensili focere suis. -

mh:isera enim solui debet D 9,tri ilia ultima, etiam quadram. Plane uerum est,quod honor altioru ordinis est, q ὸ c M. At, quia pecuniae omnia os dirunt, E M in Q obedit etiam er hiiuris sui relio. siquidem tali ο- poena hi Enant iis locum non habet. Quinto,habe, politi im iudiciarium in terris,eonsor - politisiudiciariae in aeternitate ubi iudex Dinnmunistri Angeli carcer est internus, aut purgatorius locM: e quo Gmo exit, nise omnibus debitis tractigi perfoditis.

357쪽

m. Vidis,quam sinesum, quam qi incDryliptum ueluDem esse iudicem suum s Hactem s de hac inpositrone. V erum, quia non de bobus inra est Deo, ut de res aeternis: quia texim C raecus dicit: Ne forte ada: Uixius tradit te illi iudici, iudex ille tradat te illi ministro ubi sit talis quidam iudex, stecialis 'aidam nytatur minister idcirco placet, aliam expositio m comminisci ut uidelicet sirmo sit de christo iκdice niuorum mortuorviet de daemone,qκimi ulter est ira Dei, tu sillud: Tradere Satanae in interitu carnis. Est igitur sin μι Bera assectus esto in eum, quem laesi li: hic a te offens s forte tradat te Christo, chri H daemor danwn carceri ea quo non exibus . nisi stri . In hac expositiora illud detbium est,quona do uir lasus tradit ostendentem chrisio' Respondeo: Pilis, cum iniuste laeditur,ad Deum si conκertit, ca sire' suam illi cummittitiκχta illud Ieromae. Videam,qualis Domim,ultionem tua ex eis: tibi enim reuelaui caulatri Drca. Et fere idem David I κdicu Domine nocti: es rve, exfηgno Hrip natues me. At in Ieremia virbis duo aduertends unt. Alter si est illud, Tibi reuttiui ca m. qNo idem est,ac si diceret: Tibi tradidi musam meam. q- lom ieremiad adκersarios suos iudica tradidit, ut enam Dr: Ud. QIta enim viris pili licitum non est,manibus suis uindicari,cum uindidium a l udice sterans, aduersarium iudici tradunt. Alterum est illud: Videam ia- nouem ex eis. cu enim utri pii osensio in Dii cedit imis rum, tunc optat pius eben us, ut Deus tradu aduersa

358쪽

IN MATTH. CAPUT V. I79' viam ministro, citrari, G vindictae here non raese nae. Porro, si umpst damnum Dei gloriam non tangit,n in tradit quidem pitu aduersariu suum christo, non sem- per in uindictam d in m sieximrdiam: et ideo in textu ima dicituri. Betu uelu ehquem illi u te tradat christo in Mindictam, Cr in carcerem. Hanc, Lector, si proba eris e positi nem, expende, si graue,qκimos periculo plenum, uirum offenaan: - causam so Deo commitrat, it tradatio, qui tendis,non euadet nurium Domini,quin aut 'trura ulla poenam Alicti ex Abim sH-s at usque ad ηm in , inquit, quadram . Plana habetur apud Ieremiam,ne ores, inqκit Domlam , pro Ierem. populo bo non enim exaudiam te quasi dieri poenam

exacte sui peccati pro iure; statarum iam et ideo pra

Audistis uia dimini est vitio huius Dei δε se

359쪽

di erat adnimium in Iudaeo. Et ideo Dorm s dixit et Ego dico Obis Christianis, Qui fornicatur uidens isticiem, perinde est, ac si moechus esset. Veruntamen, quia uol- rurie hoc dicitur, i do an uerum sit. Hoeim constito, uidere est: quid uelit Dominus, dum dicit: - Quin dit mallerem ad conmpiscendum. Et qκidem, Eriae eo silua doctiore censura, credo hunc esse sensum. olim Eodem mandabatur, Non moechaberis: critam mandabatur , Ne concupi ad coniugarum. Nam, si conmpsds, etiamsi non moecheris . mortale peccatum admisisti. Nunc ego uobis dim , nemo disteriat suos oculos ad concupisce dum: nam , si oculos explicantris ad concupiscendum et enare,si non concupisca3, mortaliter peccWli. Est iuuenis,di currit per plateas, es angulos,ut inuentu quam concupiscetv non sinuenit, er ideo non concupiscit, iam moechatus est. Igitur primuι virili gradin est, largere

oculos ad concupiscendum. licet non oeninpisco. Securi --dM, concupiscere. licet non moecberis. Te trus, resesimus, moechari. Quasi Dominus diceret: Mediu ad ast

Ex quo plano sensu colligitur, qκod simi aperire

oculos ad quaerendam, quam cupio, mortale est: imurrigere aures ad audiendam,quam desideres, mor-le est. Cam ut foeminae multae, tu aures extindis , Mi eam inpias, quae dκlcius crimi, mortaliaer peccosti: licra ιD st,cuius tibi cansas probetur. Par erit de reliquis

Diastra, an hoc loco damnatu fornicatio sit i Et re