Pauli de Palacio Granatensis, s. th. d. et in inclyta Lusytanorum Conimbricensi academia, S. Scripturæ professoris, Enarrationes in sacrosanctum Iesu Christi Euangelium secundum Matthæum. Prima secunda pars

461쪽

e- PAVLVI DE PALAc Io besauros nau nostros rapere possunt.o nimium o- hvia premium' od in diuina penetralia irrumpere αἱ tisdes malla tempore et labore,.sudore partas ver sine miseriourdu in eris eripit o Dei uere rei iam iustitiam,cul omnes fores diuina patent: o uere Dei. aequam bonimaem, qua peccato peccaturi ι thesauros

rapiensi fores non occludit. ..

scio non iis tibi peccatum opes divul spe quim si on

uerae ris,opo in Dei sim reconditaι inuemas. Sed, ' iis non onmer aeris,an non tibi ead peccatum eripuit saretiam , qκod si non evnnemris, is tibi non proderuntii .. pro μι υ .TH a r- emm Ecclesiae ex aper i finis sanctoru operibuι, er ex bisqua autboribu/fuisnon profκerum, gregatκr. sed quid ego laeror, ex - meis opibuι alios uideo dimidM. Ergo peccatum est, quod mihi si pecco,opes m 3 abstulit,qμῖd me nudum, Cr se uinum reliquit. u porro,quam pulchre Dominus nolauit, non nos habere ciuiretem mauente, sid futuram inquirere ' Vt

E i inser,qMi ad Indos penetra inde cvrradere suas opes cotendimi, qMad in patriam prae uum, ut eis in patria uorat.idi Dominus uult nos intelliger non in I diu esse, unde thesauros in coelum prae inmus. Quis

viis ocredidisset, in terra hac thesauros Indicus esse i..lli e Vbi ς0im instaurus tuus, ibi est & cor tusi. Igitur si m terra est thesaurus tuis re,nditus: iam estor tuu uiuens in terrasiepiarum: thesiarum tuum

a tineis, o blattis corroditur: planum est, cur ruam a

462쪽

IN MATTH CAPUT VI. 227 ditionum defit tuo cordi si pulto. sedo miserum cint lim , quod cum vermibus,cums tam vili milite continuum bellum geris,quem uicisse uerecasa est . a quo Mulci, D. Q am fκisset tibi faelicitis,corpκι potiusqκam cor habere sepultum Quam fuisset so licius a vermibus terrenu corpus, quZm a stirituali ι mr habere corro AmfTanto enim maius damnum a stirituali linea cor tuum recipit: toruo est cor corpore nobilius. AEt contra si thesivi in tibi est in eoelo,oον habes m ctare. Sedes tibi coelum est. Quid i si ede, mereti tibis, qterra est scabellum, si consistunt pedes tui: num De- es tricia coelum est sitii: terra autem ρώ- pedamentum t Agnoscis, Lecto chri uane, adtitudinem huiκικerbi, In calo est cur taurat Iam mirari minus possum, dio, quo Tam ebri pia ν,cum gaudio suorum bonorum laeturam suscepisse, sciervio se meliorem in coeti repositam haberesia pantiam. Imo suro uideo causam cur Da id dicat: In imagine pertransiit homo, frustra conturbata Thesauri zat enim nescisci cud cvngregat. At expectatis mes, qua acta est,nonne Dominus Cur Dauid Quia substantia mea apud te est. I tu plane cuius Abstantia apta Deum est,quid habet,quod in pectet, nisi Dei 'Expende utro Theolor quid insubstantia mea apud te. iam si in creti non fiunt lachrymae, non dolor, non morsu profecto diu igere poto quivis an in caelo τον suum habeat si enim ij itualis uir, gaudium habet reparem in Jiritu incto, in corti est. si habit gaudi plenum, od,iniMitineam tolletandis,in caelo est. siscua mons Si n non commonetur . si diis:

463쪽

PAVLVI DE P ALACID, adsis rere Deo bonum est, et ponere in Deo omnem si P07- γη μοι p diuitias meas, hie in coelo est. Quis nero no I3

pest harum rerum Oommerciumi cor tuum est in eoela, coelis in terre enum enim Dei intra l. u in Deo, Deus in m. inbuinia enim in eis, ex inambula-

saurum in terra non collocta, sed in caelo: no sivellas artuum, sed diuinum potius estiam. Lucerna corporis est oculus.Haec tertia ratio. Mualor hic est: Si oculus tuus est lucerna mrpori . con quem est,ut omius animae se anima lucerna. Si haec l rema manda sit i terrae mmmi totum ae reddet lacintem. Αt,si eam terra miscurru, ipse te bris obruis, mea. 4i i te reddet tenebrosium. σι. quanta tenebrarum malaru do obruet te. Emange oculos, precor te, Lector. Primm , inqtat Dominus, luarna corporis est oculM: non dicit, Lucem

mi hominis: ut dis subtiliter distingκera luarnam rer-pρiu, qκae est oculuι , a inama ammi, qκα cur est. N qM statim contemnas, cum audis, inr esse luamam a rumi, Cr proinde totius bominis. Probetur tibi potiusmodivi loquindi sacrae scripturae, qnam si larum e viles c Vre idioma reaptum. Atiκi Spiritus sanctus dicit :Excaeca cur populi huius. Et apud Paulum: Alien au i ' uiti oti μγ ηοrantiam, qua est in illis, propter ccci Mandi s utem cordis eorum. Et Christus: Beati mundo corde, quia ipsi Deum uidebunι. mundum ergo cor uidet.

culorum est. Vide nunc, quam pulchre annexuit D Mnia fecunda rationi tertiam. ecunda ratio dirit: Ne in

464쪽

lum est medium:aMeη- ων mi digniam est coeli,et im oculum est simplex: aut in ros' σ ire neq; --- Mincitur es Hic ego non possum non mirari diuinam sapientiam: nam,mm christia esset Hibraus,et Hebrairetos ne tucat qua Hebraeis emans dis labor per La r nna et Craio reddidit clariora. Certe uerbum, simpli Hebraeis omit integrum,et per inum. Iae dicitur: Erat iis i

iob vir si plex. quod peritissimi Heuerri siermonis expa

vi: Erat uir integer. Erat in perfectuι. Ex hoc habes: cor eivi,qui recondit Hesa ros in coelo,ese corsimplex, Cru atque persedlum. Est enim hoc cur m coelo, in Deo:m quo Mit,nisi d mm I se pol p. contra uerat cor recondens thesaurum in ter ra, cor nequam esse. Hatiis eundo modum, quo liceat nbi cor babere per um, statori, si simplo habere contenderis . Ille -- Lucae is cor simplex habet, qui unum tantum res ic:t: illud

465쪽

Pauli M p idebat ac si non possedisset. e .

Nota viro diligenti lime: si oculus tuus fuerit sim plex strum corpus tuum lucidum erit. Cura enim uim perfecti mplicu integri est: si totum lustrare, βω- tum circulicere, σ lacerna si a se totum examinare, tib , er expendere. verebar nquit implex I ob: omnia opera mea. Vir integer est totus sibi notM: probat enim sit, T. r. is an in. fide sit: ut,inqvit, Paulus. Quotidie enim utri euertrent domum suam: nequid sit,quod oculos Dei e mlti. contra uiri, qui habent thesauros conditos in terim, μηt sibi penitus ignoti. quia toti sunt in tenebrisba traLuet i . cur ' ρος irarum v lneribus sauciatum,hnent cer

. Nota secundo: Erit, inquit, lucidum totumet insta eris tenebrosium totum.bergo alit plures totus,aut diJθ- σν tollis.Non potes Deo partim placere, cr partim di Dein i micere. Qui enim ostenderit in uno, factus e t --

Nosti tutis: solum cor simplex sufferre ad ill 'an

a a L . dum corpαι totum. Prima cura to sit, c*r simplex habere. Id,si habeas totus lucidus er. Re te ergo Dominus Pim x. πι petit dicem, Fili praebe mihi cor tuum. Id enim ubi Deo , a. . daram, re in Deo collocatum faerit, totum seminem

N odi querimo hoc cor nostrum nequam feri, quia thesaurum in terra recondit. Dissi lare hoe uerbum nequeo. Dicit Domin G: uocHL; scilicet cor tuum uequam fuerit, totum cor' tuum te ebrosam erit. At Domine diuites si ara'

tumulos in Milesiis ad iram, basilicra trigunt te u

466쪽

Si ergo lumen,quod in te est. Idest, si cor tuum, quod luminis lom habit anima tua, tenebris est obsitum: ipse tenebrae,ide ipsa peccare quanta intereum'Qua i diema ubi mr at i lumen, pecco agminatim irristunt: no est peccatum u-m,aut aliud, sed rq Omm peccurerum miluuies. v eri me enim dictu El:Pρ - -m x bras, οβ la est nox,in ipsa pertransibunt omne, bestia Di .v bi enim nox mrdis est, omnia peccπα belluliaremtim irruunt. solenne dictu Paiait' ὐ- ι τα cdix omnium malorum cupiditas. non 'nquit, ex hac radia unum pecorum prodit sed omnia mala. quasi diaret, ubi coaenebrosum ueneno cupidiretis in latur, aquanti mala in ipsum ingrediuntur ρ certe qMa, qvi ι τλαε Mesunt diuiuiferi dura in laqueum di bin, ' desideria m lm, me et ni hominem in pirditionem . Nod iam δε idem paucus t M. Ipsa enim tenebra quantat cogor in tremere, quia no pq

467쪽

Dominus: Si cor ilium cupiditas mussit: omnιno charitvi ab tortigata est.Vbi enim charatra triumphaticum

diis periit. Quod si charital e corde cupido explose est,quamae in eo erunt tenebrae peccatorem ut inteli squῆ uere dielu si Nihil est iniquim,quim amare pro Lςέα φ , ita qui uidelicet no est ibi una in i i vitas l=ti, scd imi ia. Dicit Propheta: Diuites eius ririeti sunt iniquitate. Nemo potest duobus, &c. Ληte omnia mihi sunt explicanda quada uocabula. Mammona, Chaldaicum is significam diuitias, O substantium. Arbitror nosen corda moram,prasedlκm diuitiis. Quod ninc

colligo: I nquit Dominus, Facite uobis enucos de viam mora iniqκitatis. Et rursum: si in iniquo mammona

infd les fuistis. ubi aperte nequit intelligi de daemone, sed de opib pari ergo iure, er hoc loco,non de da- sid de sub tanti er diuitiis mentio est.

' Alteium uocabulum est. Sollicitudo. Ex cuius inreti: lectu reliqκa pendent. Crscis est,mermina.qκοd signi-ι - fidi ιuram a iam, hiquietum.vndeclaro sis scida. Qi p. dicit: sollicitudo st agritudo cum cogita tione. ut igitur aegritudo morbus animi . I. de Finibus eicit.: EG sollicitudines, quibuι animi eorum. . . exedunor,ad spreplici causa importari putant. Totiκm est Lilium. Est uero duplo liliorum genus. Altam,quod Graecis est drion: .mbrsi, quod iss Grao : Ni Us crinon,bcira vero noster non loquitur de liliis albis: hac rem cum in bortis nascuntur, curam,o cultum hominum exigunt. Trinitur igitur de blili rubris, an MN,crina CR qiua haec tum Gram requirili a

468쪽

IN MATTH. CAPUT VI. a 3o maximeque lilia agri sunt, in ideo de his merala est. Strando loco tractand um mihi est, an liceat solliciton esse chri uanum. Et primo aperium est, licet ca hoc 3 cvntraretram dixer. t, in quod sincta sit oua cr octia uti de si irim A:s rebus. Ad Roman Iet. Sollicitudine non pigri, qui praest,m Follicitudine. 2. Corint. I I. quotidiana lollicitudo mea, omnium Ecclesiis rum. Erbe. sollian si rore unitatem fides. colo M. Epaphr u semper βllicitas pro vobis. Senoti etiam apertum est, quod fit sancta sollicitudo det poralibuι,quadam Piritualium commodum

etiam sollicitia fui serore. χ am Alliatudinem aper

te monstra Aran I. c d cor. Terno: Non est mala sollicitudo de remporalibus, alpri sum aeterva quin tu I .ad Corint. 7. Paulus dicit: Mulis statistu est, quomodo Iticrat Milo. Quarto. Profeciosi liret habere sollicitiarum plocendi silo uesti etiam balare, quomodo P cat patre Dicu non minore hi lina obligetur,qκis sibi,quam ori,aut liliis : non eris mala sollicitudo, qua quis sibi in ulti in remporalibus, si coUuluit prius in atonis. Q itu'quia igitur Dominus damnat hae loco,id-

est,quod temporalia quaeras aternorum oblitus: idi G-

re hac quae uidentur, ac si nihil essent aeterna. Hoc enim est,quia dicit ut statuerum declinare in terram in . t σοι os suos. Vocauerunt nomina Aa in terris suis. Plat S . Hi duuntur habila tmei terr .vas, inquit, habiMn

469쪽

Ephes

suadere d est, ut considamus de eius n nos prouidentia, de eius amore, de eius paterna picinae : quodq; scit πο- pra3 necessitates, Cr amat nos μ hemensius, quim is nos. Quod item multo melius nostris rebus co utimus ipsi fidenses, quam curum nostri habentes. demum, , quod nostra ρdicitudo rebuι nostris no commodati in incommodat potius. Sepnnu Christus mari uerba expendit, inpiens lollicimdmcm imporaliκm i nobis reuellere: quia sollicitudo dcus,qua flum in ammam ingreditur. Ex o Icitudine siquidem diuitiarum amor, ex amore apponitur cur,ex corde apposito ingreditur cubus, m obsequiu

Nemo potest duobus dominis seruire. Miramluun est,quod duobus dominis miser homo seruire tulit, quodque a vero Dominosua discedere cupiat. Pulchre Ieως . to remias dicit: Quis non mitra te, o rex gentium: qRismum est decus f si decus, si gloria, si qκid epuri ρο- t i,abundansis me in Deo inuenimWquid est, quod bo

quari: sane nura creatura est,quae assi Domini prae i res, o lso Ru Cur ergo homo discedis' Me,inquit mmmos,non timebitis, Cr a facie mea non Alibit. Qu

470쪽

ered tum, rexalberoti: re Aruns, abi r t. Et non dixerum in corde Ao: Metuamus Don num, Deum nostrumaridat nobis pluviam temporaneam, e si tinam in tempore ,ric. profectoi tum erat, utque aeae elimenta, ' cunctae creaturae non relinquun uec homo relin aeret. 'lomo scilicet tot beneficiis auestu. Homo,quem ita dilexit Deus,ut Filium Aum traderet: tain. ι' non Di aliud, auam in mortum, eamq, acerbi Oh m.

re non ualent aquas. si homo natri fuisset,M damone colere non erat miraculum: quod illi seruiret. At 1 tus est homo,in Ammum bonum amando pollueret. o qnam Mo inquit Nunquid sim . G est Israel, ut uo- larem .

Iiaπ- : nec tumen est, qui aMirere mi a malo nostro queat. En dici vis nubii: Nemo post ' d bus domino seruire . si alitia alis fi ruilis 2 Domino di is i iis . taec est ιume, qui 2 ut aer ne excit iis, ad Deum su .m accessat. Vnum diliget. Homines alij pii An , alij m j. Eius homo De m diligit, daemonem edis babit. Deum