D. Ioannis Slotani Geffensis ... Disputationum aduersus haereticos liber unus; in quo sub propugnatione articulorum Iusto Velsio Coloniae propositorum omnes fermè huius seculi controuersiae discutiuntur. ..

501쪽

. PROPUGNATIO.nem,er alij. Si quis itus hoc modo uerba Domini de manducatione carnis filiij bominis intelliis gere uoluerit, hic proficto sequeretur Isterum

occidentem. Si quis uero eadem verba Domini acceperit,de uera quidem manducatione curnis eiusfecundumsubstantium corporale uerepraea

sentis in Eucharisti non tamen sub forma proa. pria er uisibili carnis,sid*b1peciebus pani si cienda, is nonsequitur literum occidentem; sed stiritum uiuificantem γDenis ex Epistola Pauli ad Hebraeos, ubi nostra uulgata aeditio sic babet. Sed non pro Dost illis sermo auditus, non admixtus fidei ex ijs quae audierunt. Erasinus autem ita transtulit. At non profuit istis audiuse fiermonem, quod is non esset cum fide coniunctim ijs, qui audierat. Vesu ut ipsi inquit fecundum Graecam ueat ritatem ita uertit. At no profuit sermo auditio. nis istis no contemperatin id est penitus unitu ad eoru quota modo morem quae temperatura, quam Graeci κῖά μ vocant, unum sunt de ijs qui audierant. Sed TheopbFluctus eundem lacu exponens ita iniquit. Graece uero admixti Iegiatur. Non enim conuenientes dixit , sed non adis

mixti. Et egregie quid , ut arctifima patefio

ceret unitatem. Haec ille. Et certe Paulin uera

502쪽

bonafutura, quemadmodum Iudaeis sub figura terrae promisionis, nisi cr fidem promisis dohibeamu , deponamusque animi omnem pra

illitatem er diffidentiam. Sicut enim illis nishil cotulit sermo auditus ab' me, ita quoq, nihil nobis proderit, nisi me fermonibus diuinis adhibueristre,vel iis omnino ab istis. quibu3 nihil profuit fierino auditus propter lacredulitare

sui,fuerimus separati. Ita enim interpres. Theopblacti uertit. Non admixtus mei uerborum, ex bis i audierunt, quod exponens TheopDuctus ait. Id est,nil prorμου bis,qui sermone audieνunt,c5ivncti uel congruetes ed ab his omnino diuus. Graece uero admixti Iegitur. c. reo haec ota quidfaciunt cotra diuina nostra m steria, Creorum legitimu usum iniis nostrum umquam docuit sacramenta dida incredulis, eram

fidelibus Nonne ea fidelibus er iam credetibus, administrada docemus Nisi enim prius conceperint de ex auditu uerbi,ut no proderit istis jermo auditus, ita nes Sacramenta fidei accipere possunt ad salute. caetera bene habet quod Velsus qui paulo ante conabatur ostendere sacraesmenta non causere gratiam boc loco eade dicit esse uiuificatia. Vivificantiti inquit sacramet rum. Et qua quaesio alia ratione poterunt sic ruumeta esse uiuiscitia, g s gratiam uiuificate confrunt ac causant Sρla enim garatia est,qua ania

503쪽

PROPUGNATIO. et ama peccatrixo peccatu mortua,ga gratia Joaliata,denuo reuiuisicit, et Deo per amicitia coitu gitur. sed de his hactenus, ad reliqua progrediamur. Vesul.Vera his dimisis,ad propositu reuersi,quo superi' posita Augustini uerba, recte intelligi queat, breuiter explicemus, σφ quod sermoni de indisterijs adhuc deest,adjcietesipissum absoluamus. Si igitur sic Augustini accipiam' uerba,ad elementu,id est rinus ac tuos vi bibes, accedere uerba, piritualiter Cr ut oportet intellectu des conteperatu,ac penitus uniatu ijs,g audiunt,minuisibilis gratiae participesseri quaerunt,eν feri sacramentu,id est,ea quae diximuη elementa, hac demum ratione efficatia feri,ut inuisibile gratia cuius funis 'mbola, rise comprehendentia, is animum, qui eius partiriceps feri debe transmittere Cr quasi transfuuiuere queant,recte nimirum er salutariter,quid

dicat intestexerimus,m plena iam miseri nais turam cognouerimus. sed tame exquisitius alia

quando eam, Diondisti Areopagitae diuistonem seqxendo, qui uerbum quoque ipsium, quod ore

profrtur, inter externa coinnumerat,pceperiamus, si ad ola ea qxae externe geruntur Cr infensium incurrunt,animi etiam oculos Cr aures,CTomnino hnternu siensium intentu C attentu habedu se,cognoverimusqueadmodu Crin uocibus metem praesiente ac minime peregrinate habere

Iab a oportet

504쪽

INTERROG. VEL S. PROP. oportet eum qui quae dicuntur praeceptum est, ut sic demum posiimus, quae externis i s q αβ circumscripta cir conclusa latent, em ueluti abdita fiunt, inuisibilis gratiae dona, explica ta Cr tanquam eruta, mei ut animo nostro, ad quem proprie pertinent, inserta Cr contemperirata penitus complecti, externis ijs, oscio

suo iam functis, ad ea, quae ipsis cognata sunt βτecipientibus,ibis quam a natura obliment uim deinceps exercentibus. Atque ira bis quidem steris, quod sacramentum laticiis dicitur,natura ac substantia consistit. slatanus. Antea dixerat scholasticae theois logiae aemulos Cr comprobatores, perperam intellexiise haec Augustiui uerba , multaque istis adfiixerat falsa, nune ut ipsi uulo exaplicat, qua ratione fecundum rei ueritatem tiantestiged quasi nemo bactenus ante ipsum Augustini uerba intellexerit. sed operaepretium uidetur, ut sanctifimi er doctifimi patris ueroba, integre Cr Hiicere asscribamus omnia. uas tractatu. S O .im Ioannem ita scribit. Iam uos inudi estis, propter uerbum quod locutus sum uorabis. agare non ait,mundi estis propter baptiJomum, quo lati estis, sed ait propter uerbu quod locutus sum uobis s nisi quia er ira aqua uerbum inudat s Detrabe uerbum, er quid est aqua, nia

si aquas. Accedit uerbum ad elementum, Cr fie

505쪽

PROPUGNATIO. 243 sacramentum, etiam ipsum tanquam uisibile uerbum. Nam Cr boc uti, dixerat, quando pedes discipulis laust, qui lotus est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est mundus totM. Vnde ista

tanta uirtus aquae, ut corpuε tangat, CT cor aba

ta luat,nsfaciente uerbo ' Non quia dicitur,sed quia creditur. Nam er in ipsio uerbo, aliud est sonus transiens, aliud uirtus manens. Hoc est

uerbum mei quod praedicamus ait Apostolus: Q*ufica Fu ueris in ore tuo,quia Dominus δ' ' φest Iesus,er credideris in corde tuo, quia Deus fusicitauit ita a mortui saluus eris, corde enim creditur ad iustistam,ore autem confisiost ad salutem.Vnde ira ActibusApostolorum legimus: Fide mundans corda eorum. Et in Epistoa B.

Petrus. Sic er vos cinquit baptisima saluos Dis est, non carnis depositio fordium,sed conficie itiae bonae interrogatio, hoe est, uerbum mei quod praedicamus, quo sine dubio ut mundurepostis,consecratur er baptimus. christus quippe nobiscum ustst, eum patre arricola dilexit Ecclesia,er seipsum tradidit pro et ge Moo s,h. ., stolum,er vide quid adiga.ut eam sanctifici '

caret inquit mundans eam lauactro aquae in aerbo. Mundatio igitur nequaquam fluxo ertibili tribueretur elemento, nisi adderetur, in uerbo. Hactenus iste.Ex euius uerbis perspicuust, s. Augustinum aperti mis verbis, ipsiuer

506쪽

INTERROG. VEL s. PROP. bo quod accedit ad elimentum ut falsacram

tum tantum uirtutem tribuisse, non quia dicis, tur,sed ga creditur,et quod hoc faciente verbo, quod creditur,tantae uirtutis licitur aqua, ut corpus tangat, e cor abluat. Nam hoc uerbo,

sine dubio, ut mundare posit, consecratur Crbaptisimus. Oportet ergo adustos credere, urebanis in eis esse Adei contemperatum ac eis penitus perfide unitum, nodo inuisibilis gratiae participes feri uellat, efficaciam sacramentorucosiqui Quis enim hoc ignorat Et nonne hoc Augustiis nus Ioae clarias erexpresi s docet, g ipse Vel Ius Quid nece su erat ergo,ianta ignoratia nostris adscribere,quasi nemo antea clari fima crapertis ima uerba Augustini intelligere potu

rit,nisi accesset in Incerussiboliastes Vel 'ρ

caetera recte adultos diximuε debere credere,

utiq; propter paruulos, qui per semetipsios non ualent credere,de quibus ibide,ita loquitur Augustinus.Hoc uerbum dei,tantum ualet in Ecaelesta Dei, ut per ipsam credentem, offrentem,

benedicentem, tingentem, etiam tantillum inumdet imontem, quamuis nondum valentem corde

credere ad iustitium cr ore costeri ad salutenti Totum hoc sit per uerbum, de quo dominus ait. Iam uos mandi estis propter uerbam,qxod locutus sum vobis. Itictenus iste. '

507쪽

Vsus. Nunc ad interrogatorium reversi, iquae ibide sequantur uioumlu. ldpane Cr vino significetur,omnibus est notu. Stot anus. Vearum est,sed panis er uini substantia, non remanet peracta consecratione, fed transit er mutuatur in substantium corporis er singuinis Domini. Vesus. Per uerbum autem coeleste, quod minime coeleste,sed potius terrenum, carnale,

quod ore profertur, ex litera est occidens,hntestigat, id ex superioribus id constat,quod idem de consecratione intelligendum fuerit. sloo Ceunus. Ex superioribus quoque constat, qua ratione uerbum coeleste, merito appellandum .st. Vesus. caeterum veTam carnem verum funguine risti, quid dicunt,nec id umhiguu est,σcera te idem nos quod ipsibic concipimus,eam uidelicet carne,qua nobis homo factus,ex puri sima uirgiue Maria usui sitier in qua in terris uis fatus, nobis recte Cr fecundum Deum uiuendi exemplar extitit, in qua item passus pro nostris peccatis,mortuu3 er sepulam est,ac resurrexit, in coelos ascendit, er sedet ad dexterum Dei pa tris omnipotentis, ut er nos eiu3pinionis participes reddit ac morti Crsepulturae ipsius coofrmati, ad resurrectionem etiam pertineamus, uersationemque nostram in coelis habeamus. similiter cute er eu sanguine, in ara cimc a pro

M. in multa

508쪽

INTERROG. VE's. PROP. multis effusius est, in remissonem peccatorum, nec ullum hic istelligimus,ut bis sic nunc distinctis,ne quae nos homon mia bἱc turbet, haec lquae proponitur interrogatio. Stot anus. Sicut Vesus est uersipell8. ita is reoondendo variat us. Dicit si idem animo concipere,quod nos,niat mirum ueram carnem, quam ex uirgine. Maria assumpsit, nec alium intelligere sanguinem,qua ' eum,quem yn ara crucis fudit pro multis in re misionem peccator ιι. At quare apertis uerbis non fatetur,eandem carnem, eundems sanguionem, uere,realiter er substantialiter in sacramento Eucharistiae existere s Velsius. An creo , dum in sacro altaris i sterio,panem Crumum, relicta sua natura ac substantia, conuerti Crtranss2bstantiari, in ueram carne Cruerum sanguinem christi, ut uerbi coelestis, ab psis quisdem appellati, sed minime coelestis, cum sint pani Cruvio insibilata, ab ipsios ius simoado unqualm insibilante, nec intelleya,nec attenta,certa quaedam er determinatu uerba, conis secrationis tempore proferenda. Stot anus. Si recte eredere uelis fateri te oportet in Sacro Aitaris i sterio,panem Cr uinum ui uerbi coeliastis, cam accedit conssecratio, is ueram carnem, er in uerumsanguine christi conuerti,Cr trase substantiari. Quod autem negas verbum cora

stri, sint patii er uino insibilata, blaOb

509쪽

PROPUGNATIO. 24rmum est,superiusq; ad hoc reoondimus. moduero afrmas eadem uerba ab ipso risibilante,

nec intellecta,nec attenta,calumnia est.

Vesus. Hic quid sentiam, ex superioriis bus iam patet, quod nimirum pane CT umo, stegreseruando christi instituto, er quae apud Paulum est, traditione, christi curo er sanguis verus eiu3s cum omnibus meritis Cr gratia coamunicatio , ineffabili quodam modo circumae

scripta Cr quasi comprehensa, fidei er functae

contemplationis ac meditationis vi eruta,explicatas, vere req ipsa animo credentium, cuimper se sunt cibus Cr potus, reuerenter pane isto Cr uino assumendo, Cr edendo ac bibendo,perincipiuntur, Ombolis ipsis suo oscio, quod ex christi instituto istis accesserat, perfunctis,ad natura ipsis deputatos locos siste recipientibus,

ibiq, quam naturalem obtinent uim exerentiabus. Mid breuius, quid clarius dici poterat Sloranus.Dixisti nimis prolixe,eradmota multa quae ad rem non pertinent, er non obscuritatis habentier tamen non uereris diceare,quid breuius,quid clarius dici poterias Diacis quidem aperieuicet falso, panem Cr uinum manere a consecratione. Sed cur ad principale quod quaerebatur non respondes aperte Cr clario. Existimo te claram Er inaninam subterfugere restonsionem,ut callida buc tergiversario H h ς ne tua

510쪽

INTERROG. VEL s. PROP. ne tua declines insidium eorum,qui te rectesentire autumant. Vel ius. Nunc quae is propos to interrogatorio sequutgrsuperuacanea sunt,

nisi quod tantundem adhuc adfuperiora adqcisciendum uidetur, quanquam exsuperioribus il intelligi queat, me uiuam Cr uiuificum christi carnem, itemq; sanguimem intelligere. quo uia tu co*titier uiuificandi interioris hominis uis, cum diuinitate christi Dpostatica unione coim iunctum. Stolanus.Tibi quidem Vel superui, nea uidentur, quae in proposito interrogatorio sequuntur, qui nec aperte quid sentias consite. ris, plicioribus quibusque, tuis tecti s moboscuris verbis imponens, qui istis tuis ecio uerbis credunt te veritatem corporis . chroti in Eucharistiae sacramento asserere, cum reuera neges,quemadmodum ex alijs tuis scriptis in cofututioe Apologiae tuae demo trauimus.si enim recte er utire credis quod facta cosecratione,eatia ante sumptione, π deinceps sub externis ste cieb uiuu er uiuificatrix cura,etsanguis christi, cumsiua diuinitate Dpostatica unione conis ilicta, vere, realiter, ex substatialiter existat in Eucharistiae sacramento,cur nyn apertis uerbis confiteriis Aut si non credis, quemadmodum

revera non credis, cur non dicis te hoc nega res Nonne hoc modo, er breuius , Cr clarius