장음표시 사용
121쪽
Ioa De loeis Theologieis quae eontinent sidem moresque visendi, intelligi debet de praeceptis agendi, & de regulis credendi,
quorum iuvestigatio, ex modo dictis, Seguitur cognitiovem sacrorum librorum, relate ad Ohjecta fidei praecipua & principalia, ita ut Sensus sit, quod etiam ista inveniuntur in illis, quae in Scripturis
aperte posita sunt, non autem quod inveniantur omnia , ut lutherani contendunt. Ad alterum dist. Ex auctoritate sacra Scripturae demonstrantur omnia Fidei dogmata aliquo pacto, R diverso genere demonstrationis conc. eodem m do , & eodem genere demonstrationis nego. Licetiverum sit, quod omnes fidei veritates aliquo pacto
probentur ex auctoritate sacrae Scripturae, neque inficiari possit, quod medium demonstrandi sit etiam medium cognoscendi, indeptamen minime Sequitur , quod Scriptura sacra in sensu obvio , & in plana
significatione verborum possit esse medium adaequatum , quo fidelibus omnibus certo communicari Ualeant omnia , & singula fidei dogmata: nam uni Uerissim duplex hie distingui debet genu demonstrationis , qua ex auctoritate Sacrae Scripturae veritates fidei comprobari solent et nempe alia est demonstratio directa , alia vero indirecta: prior est, quandoeex'Scriptura sacra Ostenduntur veritates quae vel formaliter & in se in illa expressae habentur, ve, exinde ex formaliter contentis per necessariam Consequentiam deducuntur , sicuti sunt v. g. Christi re surrectio a mortuis, ejuςque in Coelum ascensior item duplex in eo voluntaς. R duplex operatio &z. in directa autem demonstratio est , quando probantur
veritates ita cum sacra': Scriptura convcnire, ut
ostendatur , quod nihil plane in ea occurrat, quod alicui ex hujusmodi veritati hus contrari uin sit, aut repugnatis et sicuti sunt v. g. Canon sacrR Scripturae 3
122쪽
Metio I. P. II. : OI perpetua Dei parae virginitas , & alia huius generis.
quae ex traditione divina proxime innotescunt, &quae propterea etiam demonstratione directa non probantur, nisi ex traditione: praeterea , ut medium, ex quo veritates fidei universim aliquo modo demonstrantur , idest sacra Scriptura, posset esse medium adaequatum cognoscendi omnia, & singula fidei dogmata , necesse esset ut tam directa quam indirecta demonstratio esset fidelibus omnibus obvia , ct ominnium capacitati commensurata e atqui evidens est, quod excepta demonstratione illa, per quam ex s cra Scriptura probantur veritates, quae in se , & so maliter in illa expressae habentur , reliquae omnes non sunt omnibus Obviae, neque omnium capacitati commensuratae, nam neque omnes praediti sunt ea mentis capacitate , ut ipsi per se certo, & insallibiliter , vel perspiciant, & cognoscant omnes illas veritates , quae ex sormaliter revelatis in Scriptura per necessariam consequentiam , idest demonstratione directa , exinde deduci legitime possunt, vel etiam demonstratione indirecta intelligant omnia. quae cum Scriptura ipsa ita consentiunt, ut in ea nihil inveniatur, quod illis contrarium aut repugnans esse inveniatur: ergo ex eo quod omnia fidei dogmata aliquo pacto ex auctoritate sacrae Scripturae probantur , nihil aliud sequitur , nisi istud , quod nempe etiam Scriptura sit medium, quo fidei dogmata aliquomodo innotescunt , non tamen medium adaequatum, seu illud ex quo innotescunt omnia. Propositio II. Scriptura Sacra etiam accepta com . parative ad antecedentia,& consequentia, ut, aiunt, non potest esse medium sussiciens, quo fideles certo cognoscant omnes & singulos articulos fidei.
Probair Demonstratio hujus veritatis patet ex dictis et nam omnia quae dicuntur de Scriptura in pla-
123쪽
na & obvia significatione verborum , Verificantur quoque de illa comparative accepta : S confirmatur ulterius. Ad cognoscendum articulos fidei certo Sinfallibiliter, requiritur necessario etiam medium certum & infallibile , neque enim firmo judicio credi potest, quod veritas aliqua suerit a Deo revelata, nisi per medium aliquod certum S in fallibile . certo pariter & infallibiliter innotescat, quod Deus illamaeevera revelaverit et atqui certum esse non potest quod Deus, veritatem aliquam crevera revelaverit ,
nisi per medium aliquod certum & infallibile, & de quo nullo modo dubitari potest , utrum sorte sit
errori obnoxium :vut per se patet; Jam Vero me-
dium istud certum S infallibile constitui non potest
in Scriptura Sacra comparative accepta ad loca an tecedentia:& consequentia : nam comparatio eorum quae in sacra Scriptura antecedunt, & quae sequuntur, secluso omni judicena scriptura diverso &:distincto , non fit, neque fieri potest, nisi proprio &privato ratiocinio illorum , qui scripturam ita com parant , atqui nullius hominis privatum ratiocinium potest esse medium ita certum S in fallibile , ex quo certo & infallibiliter constet veritatem aliquam supernaturalem, qualis est quilibet articulus fidei , vere divinitus revelatam fuisse , quandoquidem certissimum est, quod privatum quodlibet hominum ratiocinum sit errori obnoxium , & quodpetiam ipsa ratio humana, a qua Omne ratiocinium necessario dependet, in veritatibus supernaturalibus immediate S in se cognoscendis caeca sit & infirma , eo quod nullam de illis habeat, vel habere possit ideam , utaex dictis capite I. manifestum est: deinde si scriptura comparative accepta sufficeret ad cognoscendum omnes articulos fidei . ut contendit Huunius, cur Psalmo II S. v. I 8. David Rex petit divinae te
124쪽
, Sectio L cap. II. Osiuq intelligentiam a Deo ipso dicens repeia oeulos meos'9 considerabo mirabilia de lege tua eue Christus ipse adjungens se discipulis suis euntibus in
Emmaus Lucae cap. 24. V. 27. b. lac iens a Morisse 9 Prophetis omnibus interρretabatur ipsis seri Pturas, quae delimo erant ξ Sane enim reponere non possunt Davidem Prophetam, & discipulos Christi fuisse fide destitutos, sicut reponunt de illis, quos nunc constat Scripturam non intelligere; nam de Davide sine manifestasinjuria simile quidquam ne cogitare quidem ullo modo potest: de discipulis au. tem Christi . & si tunc non omnia completae jam redemptionis mysteria firmiter perciperent, fatebaniatur tamen , & suscipiebant Sacram Scripturam , &credebant etiam Christum esse Messiam in lege promissum ; nam propter hanc fidem secuti sunt illum ;crgo si Scriptura Sacra comparative accepta esset 'medium ad intelligendum articulos omnes fidei ex se sufficiens, jam hoc ipso iacta comparatione debebant illis clare innotescere & aperta esse , quae de Christo erant in veteri testamento Prophetarum
Neque dicant adversarij , sicuti plerique ex ipsis dicere solent , quod sacrae Scripturae perspicuitas apparuerit tantum post promulgatum jam Evangelium , seu ut alii clunt, post adventum Spiritus Sancti: nam si Scriptura sacra sive in plana significa tione verborum , Sive comparative accepta susscit ad cognitionem omnium , quae credenda Sunt, & agenda , debebat etiam in veteri testamento Clara esse,'&perspicua : deinde liqu)t ex Scriptura ipsa , quod etiam nunc, id est evangelio jam diu promulgato,
nisi aliud lumen adhibeatur , antiqua perSeveret Sacrae Scripturae obscuritas ; nam ut . testatur Paulus in a. ad Corinth. cap. 3. v. ls. uJque ad hodie
125쪽
ntim dyem eam legitur Moyses, pelamen positum est suPer cor eorum, & Petrus loquens de Epistolis Pauli in a. sua Epistola cap. 3. V. I 6. inquit in quibus sunt quin m disellia intellectu, quae indoeti , ct instabites deprapont , sicut O caeter 3ermivras, & quod piaecipuum est, prosecto maxima pars fidelium non est capax instituendi ut
oporteret comparationem istam verborum & sentenistiarum sacrae Scripturae r igitur Scriptura sacra accepta quoque comparative ad loca antecedentia & consequentia non potest esse medium sufficiens, quo fideles omnes certo & infallibiliter cognoscant omnia dogmata fidei et . '. e
plura comparative accepta non absimilis, imo vero maxime conformis est altera posteri rum haereticorum Sententia , quae tenet, quod medium adae. quarum & unicum cognoscendi ex Scriptura sacra omnia fidei dogmata constitui debeat in via examinis, ac proinde non erit diffieile ostendere etiam istam salsam esse ex eodem motiUO ,
ex quo illam hic oppugnavlmus I nempe nemo iure negare potest quod medium credendi debeat esse cereum & insalli-hile , ex quo fiat, ut objecta fidei sint credentibus evidenter
certa , at veI sicut. per comparationem sacrae Scriptui ae , ita etiam per viam exam Inis constitui non potest medium
certum & Insa Ilibile , siquidem am comparatio, quam examen neeessario fieri debet ex privato unius cujusque usu rationis , seu criterio humanae intelliaentiae , quod absolute sallax est,& erroribus obnoxium et huc sa-cit , quod criterium istud a munere interpretandi sacram Scripturam manifeste excludit etiam Petrus Apostolus dum in a. Epist. cap. v. 1 . inquithoe primum intelligentes quod omnis propbetia propria interpretatione non sit: quod autem subjungunt defensores examinis, nempe quod assensus sideI debeat esse prudens, & rationa bilis , ut ostendant illum sine praemisso examine non debere elici ; istud habet aliquid verum , & aliquid salsum e nimirum verum est , quod a sensus fidei debeat esse prudens , universi m enim, ut legimus Ecclesiastici cap. I9. v. 4. qui
126쪽
Solvuntur opposita argumenta . n. I. Actorum cap. I 7. manifeste affirmatur quod Cives Beroenses in fide quotidie profecerint ex sacra Scriptura eandem comparando, nam versiculo II. legitur de illis suseeperunt perbum cum omni avia ditate , quotidie scrutantes Scripturas , di haec ita ae taberent: Praeterea comparatio antecedentium &consequentium est omnibus probata & optima i terpretandae sacrae Scsipturae regula: eamque eXpres se etiam insinuare videtur S. Augustinus , dum in lib. 2. de doctri Christ. cap. 6. inquit nihil fere de illis obseuritatibus eruitur , quod non planissime dictum alibi reperiatur et ergo est etiam medium aptissimum , quo fidelibus omnibus communicari valeant omnes articuli fidei. Respond. ad primum diu. Beroenses prosecerunt in fide ex comparatione sacrae Scripturis facta judicio discussionis & relate ad unum singularem articulum quod Christus esset Messias in lege promis
medie eita levis eorda est , , minorabitur: salsum autem est, quod motivum sive ratio pru dentiae in assensu fidei constitui debeat vel in comparati ne , vel in examine sacrae Scriptura: ἔ nam ut assensus Iste
jure.putari possit prudens , dc rationabilis, elici debet ex motivo aliquo ceraci de insallibili, ut ab initio huius capitis dictum sule ; quod motivum profecto nulla ratione constitui potest In Scriptura sacra , nam quamvis Ipsa in se certa sit ae Insallibilis , attamen spectat quatenus nobis innotescit vel per comparationem antecede itum & consequentium , vel per viam examinis , non inno tescit nobis permationem , sive per motivum aliquod in se eertum dc Insallibile, eo quia tam comparatio , quam ex men necessario institui debet proprio dc privato cujuslibet ratiocinio . quod absolute semper sallax est . Se errori obnoxium
127쪽
sus eone. iudicio auctoritatis & relate ad cognitionem omnium ' articulorum fidei nego . Negari non potest, quod Beroenses in fide profecerint ex comparatione Sacrae Scripturae; erant enim quotidie scrutantes Scr*turas ; ut eXpreSSe legitur actor. cap. I7- v. I G. Sed videndum est, qua animi intentione Scripturam comparaverint, & quousque demum ex tali comparatione inisi de profecerint: ut autem haec innotescant , in primis observare juvat, quod Beroenses susceperunt jam Verbum cum omni aviditate antequam scrutarenturiScripturas ; & quod scrutati sint Scripturas suscepto jam verbo cum omni aviditate, neque alio animo, nisi ut viderent, & cer- 'tiores fierςnt per se ipsos stillaec ita se haberent Zquemadmodum ipsis a Paulo annuntiabantur ; ut lO- eo ab adversarijs citato exprcssis sere verbis asseritur ; igitur Beroenses comparaverunt , & eXaminaverunt Scripturas, non utique judicio auctoritatis,&ndefinitio uis, neque tanquam medium quo Singulares fidei arti colos per seipsos ediscerent, ut Praetendunt haeretici , sed tantum judicio discussionis , &discretionis , & quidem praecise tanquam motivum , quo confirmarentur in verbo cum omni aviditate jam Suscepto : deinde absolute loquendo , etiam in hoc Verbo non fuerunt confirmati respective ad omnia credenda, ita ut per comparationem Scripturae ab ipsis istitutam profecerint in cognitione omnium articulorum fidei , sed tantum confirmati fuerunt, &pro secerunt in fide relative ad singularem illum arti .culum, de quo tunc ligebatur, idest quod Christus esset Messias in lege promissus: nam ex toto illo capite I7. actorum nihil aliud evincitur, quam quod
Paulus Beroeam a fratribus perductus , R ibi more
Suo Synagogam ingressus , sicut. antea Thessalonicen-
Sibus , ita etiam Beroeusibus , annuntiaverit fidem in
128쪽
Metio I. cap. II. Christum, insinuans quia Christum oportuit pati ,
O resurgere a mortuis, O quia hic est Iesus Christus : ut legitur ibidem v. g. & quod Beroenses , cum Apostolus ipsis fidem istam probasset ex Prophetarum oraculis, scrutati sunt illa ipsa oracula, & cum cognovissent , quod vere ita se haberent, sicut a Ρaulo dicta erant, factum fuerit, quod plures ex il-Jis etiam crederent, sicut ex preme MSeritur vers. I 2.
igitur universim ex tacto isto nihil aliud concludi potest , nisi quod Beroenses ex ista comparatione , iudicio non auctoritativo , sed discretivo duntaxat ab ipsis instituto in fide profecerint relate ad unum tantum, non autem relate ad omnes articulos fidei: idest hoc sensu , ut firmius crederent Christum esse vere
Messiam in lege promissum. x Ad alterum dist. Comparatio verborum , & se tentiarum sive potius antecedentium , & consequentium in sacra Scriptura est omnibus probata, & optima interpretandi ejus regula ad assequendum sensum
grammaticalem conc. ad assequendum sensum theologicum subdisting. aliquando , & judicio probabilicone. in omnibus, & judicio certo , ita ut auctorita- tive quisque inde elicere valeat omnes fidei articulos nego. Duplex quantum ad praesentem materiam spectat , hic distinqui debet tum sacrae Scripturae Sensus , tum etiam judicium, quod de utroque ex illius comparatione legitime formari potest: nempe alius est sensus grammaticalis, Sive ut alii vocant, mereliteratis, quein verba ipsa ut jacent praeseserunt , &alius est sensus theologicus , quem Spiritus Sanctus verbis ipsis subesse voluit, cum Scriptoribus sacri. , illa, quae ab ipsis scribenda erant inspiravit, & qui propterea etiam sensus fidei appellari potest: praeterea uterque iste sensus habet suas proprias difficultates , ex quibus illae, quae ad sensum grammaticalem pertinent ε
129쪽
ordinarie suam ducunt originem, vel eX natura M cabulorum , quae Saepe tam in Seipsis, quam ex illorum adjunctis Obscura sunt , & aequivoca , vel ex defectu humanae locutionis , quae saepe in sussiciens est ad explicandum accurate atque distincte illa, quae mente gerimus: illae autem, quae Spectant ad sensum Theologicum non aliam habent Originem , quam profunditatem mysteriorum fidei, & altitudinem scientiae atque sapientiae Dei, qui lucem inhabitat mentibus humanis inaccessibilem : his positis latemur, quod regula illa hermeneutices sacrae, quae praescribit Sensum sacrae Scripturae, ubi is obscurus suerit, ex antecedentibus , ct consequentibus , seu ut haereticorumore loquamur, ex comparatiqne , & examine verborum, & sententiarum determinari debere, optima
Sit, ab omnibus probata , & quod utiliter adhiberi
valeat ad eruendum ex Sacra Scriptura , non tantum probabili, sed etiam certo judicio sensum grammaticalem , idest ad tollendas illas dissicultates, quae
vel ex natura, ct adjunctis vocabulorum, vel ex de, sectu humanae elocutionis originem ducuut; imo fatemur etiam quod eadem regula utiliter quoque ad inhibeatur ad assequendum sensum Theologicum in Omnibus illis , quae vel explicite , & formaliter, vel et iam implicite , ct virtualiter in sacra Scriptura continentur, attamen judicio tantum probabili, non autem certo , & infallibili, quod ad assensum fidei edivinae omnino requiri, Saepe jam dictum est: nam Sen-Sus theologicus certus , & infallibilis non dependet ab intelligentia hominum, vel ab humanae mentis acumine , neque ullo modo subjicitur regulis hermeneuticae, sed dependet unice ab auctore proprio Sacrae Scripturae , id si a Spiritu Sancto : ut testatur Apostolus in I. ad Corinth. cap. 2. ver. IV. dicens:
υιδ enim δ ι, quae sunι hominis, nisi uiritua
130쪽
- Mello I. cap. II. I hominis , qui in ψso est Z ita O quae Dei sunt nemo eognouit, nisi S ritus Dei. Igitur ut omiti mus , quod non omnia fidei dogmata in Scriiptura
contineantur , ut Sequenti Sectione ostendemus , comparatio sacrae Scripturae, Sive potius Scriptura sacra comparative accepta non potest esse medium
sussciens . quo fideles omnes perveniant per se ad certam, & infallibilem cognitionem omnium articulorum fidei. i. Ad ultimum dist. pariter Ex S. Patre Augustino nihil ex Scriptura obscurum eruitur, quod alibi nouest planissime dictum relative ad sensum grammatio calem eone. Secus nego. Nullam plane ingerit di ficultatem auctoritas S. P. Augustini desumpta ex lib. a. de doctri Christi cap. 6. neque ullum addit robur haereticis ad probandum , quod Scriptura com. parative accepta sit medium Suffciens certo cognoscendi omnia fidei dogmata, nam primo verba illa, nihil fere de illis obscuritatibus eruitur . quod non planissime dictum alibi reρeriatur non sunt absoluta , & de omni obscuritate , ut patet ex inserta particula fere : deinde pertactant manifeste de obscuritatibus , quae occnrrunt in sensu litterati, non autem de illis, quae occurrunt in sensu theologico: siquidem capite sequenti , cujus initium cum verbis adductis immediate cohaeret, subjungit dicens : sed opus est cogitare Politis 2 credere id esse melius G uerius, quod ibi σοι ψtum t , etiamsi inteat, quam id, quod nos Per ΠοσmetiPSOS SaPere Possumus . Profecto enim Si Omnia, quae alicubi obscv. ra sunt, alibi planissime dicta reperiuntur , etiam illa, quae credenda sunt, aut nihil omnino, quod ad fidem pertinet, latebit, aut saltem non ita, ut ipsum per nosmetipsos sapere non possimus : ac proinde nulla plane esset ratio , cur oporteret credere potius