장음표시 사용
161쪽
est errop in fide eum pertinacia , circa articulum aliquem ab Ecclesia ad credendum fidelibus legitime Propositum : ac propterea etiam haereticus sormalis dici non debet, nisi ille, de quo constat , quod propriae voluntatis arbitrio pervicaciter inficiatur ari culum aliquem praedicto modo ab Ecclesia ad credendum propositum et unde S. P. Augustinus in lib. 4. contri Donatistas cap. 4. inquit: nondum haereticum dico. nisi manifestata sibi docirina eatholicae fidei Sistere maluerit.
162쪽
De Numero, Divisione, ct canone Librorum Saerae Scripturae. Ν otum est omnibus saeram Scripturam csividi in duo testamenta, vetus, scilicet, & novum ; illud complectitur mandata , & praecepta Hebraeis tradita ἔistud autem illa, quae a Christo Domino in plenitu
dine temporum per praedicationem Apostolorum universo mundo annuntiata suerunt : & licet utrumque ab omnibus, qui fidem Christi profitentur , tanquam fidei, & morum regula suscipiendum sit , hoc tamen inter utrumque intercedit insigne discrimen , quod vetus testamentum datum uni tantum populo Israelitico , Messiam venturum , novum autem , Spe ctans ad omnes gentes, eundem iam natum tanquam objectum princeps respiciat: atque ita in novo testamento suturum in praesens , & figura, in figuratum transiverit. Praecepta hebraeis olim data erant triplicis generis : nempe moralia , judicialia , ct caeremonialia eprima obligabant, Sc obligant etiam modo omnes homines, pertinent enim ad naturae dictamina, Rcontinent legem a Deo ipso hominum cordibus impreSSam , quae propterea immutabilis est , & obligat omnes ; non ita caetera: nam judicialia cessarunt obligare hoc ipso , quod cessaverit Respublica He-hreorum , ad quam continendam data sueriant. Coeremonialia autem, quae S. P. Augustinus, cum CS-sent circa figuras Christi venturi, & Ecclesiae illius, merito praecepta vitae significandae nominavit, non
obligant amplius, nec obligabant , nisi Iudaeos tantum , qui erant sub lese : de qua re in Epistol. ad
163쪽
Rom. cap. 6. v. I . ait Paulus: Ego Paulus 'diso v bis , quoniam si circum eidamini, christ is nihil uobis proderit. Libri veteris testamenti, sicut in Bibliis nostris comtinentur , sunt quadraginta quinque e sei icet Pentaleuin
ctus i) , sive quinque libri Moysis Genesis , scilia
cet Emodus , Leuiticus , Numeri , & Deuter no- mius liber Iosue, Iudicum , Ruth; Quatuor Regum e duo Paria linomenon, Sive praetermissarum eduo Esdrin e quibus secundus etiam Nehemias vocatur : Tobias , Iudith; liber centum quinquaginta Psalmorum ; Proverbia ; Ecclesiastes ; Canticum Canticorum ; Saρientia; Ecclesiasticus ; Quatuor Prophetae maiores, si e dicti , quia diffusius caeteris Scripserunt; nempe Isaias ; Ieremias, cum Baruch; Meehiel . Dani l. Item duodecim Prophetae minores ; nempe os cieas , JOet; Amos ; Abdias ; Ionas ;Michaeas: Nahurn ; Habacuc 3 SOmonias ; Aggaeus, Zacharias, S Malachias: ac demum duo Iibri Mathabaeoruin 3 primus nimitum, S secun
i Pentateuehus dicitur H hraeis Thora sive lex , & est opus omnium antiquissimum; ex quo gentiles fabulas omnes deorum suorum decerpsisse videntur, ut late ostendit Daniel Huetius in demonst. Evana
gelica & praecipue cap. 18. Prop. IV. 1 Omnes isti libri suerunteertissime divinitus inspirati
idem dieatur de illis, qui hie
to non convenit tamen de omnibus , quonam aucζore scripti suet In te & erat hie sorte
expediens de hoc argumento distincte pertractare , praeserzimvero ad retundendam audaciam intemperantiorum quorundam criticorum, qui diversis ex his libris omnem fidem denegant ex hoc titulo , quIa non con stat de veris illorum auctoribus , quasi vero seripto alicui ingenuo nulla plane habenda sit ratio Ideo solum ; quia igno ratur verus illius auctor I sed quia cognovi argumentum Istud
non tam ad seneralia theolo-Diuitiaco by Corale
164쪽
Libri novi Testamenti sunt viginti septem: nimiis rum quatuor Evangelia secundum mathaeum ; nam cum , Lucam, & Ioannem et Acta Mostolornm a S. Luca conscripta: Epistolae S. Pauli quatuordecim rnempe una ad Romanos; duae ad Corinthios; nna ad Calatas; una ad Esthesios ; una ad Philinenses 3 una ad Colossenses ; duae ad Thessalonicenses 3 duae ad Timotheum; una ad Titum ; una ad Philemonem; & una ad Hebraeos : item duae Sancti Petri, & tres S. Joannis; una S. Jacobi; & una S. Judae , atque socalymis S. Joannis .giae principia, quae enucleanda Propositum est, quam ad acincuratam de sacra Scriptura uactationem pertinere, statui meis eum illa tantum hic annotare, quae generaliora esse videntur t& primo quidem de Pentate cho certissimum est illum a Moyse conscriptum etiam ex prosanorum scriptorum testim niis et nihilominus tamen habentur quaedam in illo , quae a posterioribiis scriptoribus scilicet vel a Iosue , vel ab Esdra Propheta in illum deinceps inserta suerunt; sicuti sunt inter alia narratio de morte & se pultura Moysis; item nomina civitatum & regionum, quae rempore Moysis nondum usitata erant, v. g. Genes. 1 . V. I s. civitas Dan , quae primum Lais dicebatur et & Hebron quae in Pentateucho saepius occurrit ,
ligitur ex Iosue cap. I . deinde etiam liber Iosue ab ipso Iosue conscriptus esse videtur , licet sint, qui illum Elea roalij vero , qui vel Samueli, vel
Isaiae , vel etiam Esdrae attri buunt i de libro autem lud cum incertum est, an singuli Iudices res suas conscripserint sui aliqui putant ἔ an vero Vel Phinees , vel Samueι, ut magis probabile esse videtur , illum conseripserint i de Ruth ait Augustinus Calmet in Prolegom. Quis nam rogo auctor iste, et cujus aetatis i sunt quι Samuelem , sunt qui Enechiam , quε Esdram medunt; nihil eorri imea re habemus . De libris qua tuor Regum sunt , qui integros priores duos, alij vero qui tan tum prima viginti quatuor capita libri primi Samueli adseri bunt: alij vero probabilius exi Stimant omnes quatuor ex di
165쪽
ta Epistolis istis Apostolorum septem , quae ultimo loco positae sunt, vocantur communiter in Sch lis , primo Catholicae, sive universales, quia universalia, & communia toti Ecclesiae argumenta continent,& quia omnes serme scriptae suerunt ad coetum fidelem universum, non autem ad particulares, vel Ecclesias . vel per sonas, sicut illae S. Pauli: & secundo , etiam canonicae: quia ad formandos fidelium mores sunt instar canonis, Seu regulae cujusdam universalis & quia in Canonem seu in Cathalogum divinorum librorum relatae fuerunt excl
versorum auctorum seriptis aposteriore aliquo sacro scriptOre , puta vel ab Isaia , vel a Ieremia, vel etiam ab Eneehia Rege Iuda conein natos & digestos fuisse r deinde libri raralippomenon probabilius compilati fuerunt ab Esdra Propheta ex diversis commentarijs , &annalibus aliorum scriptorum I porro Esdras iste est etiam auctor primi libri ex duobus , qui sub nomine illius innotescunt, alterius vero auctor est Niseismias ; Auctores libri Tobiae comis muniter habentur Pater & filius hujus nominis , sed suspicantur aliqui , quod duo ultimi versus postremi capi iis ab ignoto aliquo auctore, vel a quodam ex
illorum Nepotibus additi suerint i de libro Iudith ineerta omnia ; sunt tamen qui putant illum a Judith ipsa scriptum
suisse , alij vero probabilius vel
a Ioaehim, seu Eliaeim,vel etiam a Iosue hilo Iosedech r de libro Esther probabilius est , quod a Mardochaeo potius . quam ab Esther ipsa conscriptus sit Ide libro Iob probata est anti
quorum etiam scriptorum sus- fragiis sententia, auctorem ejus suisse Moysem , S scriptum ab ipso , cum in terra Madian exularet, ad consolationem populi Israelitici , qui tunc adhuc aegyptiaca servitute premebatur: de libro Psalmorum consentiunt omnes maximam partem illorum Davidi tribuendam z sunt tamen inter recentiores , qui putant complures ex illis ilici-rum esse , quorum nomina in fronte cujuslibet praeseruntur et scilicet Asaph , Idithum , Filiorum Core . Eman , Enrabiat.e &e . deinde liber Prove biorum , Ecclesiastes, & Canticum canticorum, Iunt omnes
166쪽
sis alijs , quae in primitiva Ecclesia non minus, quam istae sub nomine Apostoli alicujus innotuerant . Hinc intelligitur, quod vox ista Canon generatim nihil aliud significat nisi vel regulam, Seu normam, vel etiam calhalogum : atque ideo libri sacri vocantur eanonici sub duplici respectu : nempe primo, quia sunt regula , ac norma fidei, & morum: & secundo, quia in cathalogo divinorum librorum comprehensi
Libri Canonici in genere dividuntur in Proloea nonicos , & in Deuteroeanonicos e Proto nonici, seu quod idem est, Canonici primi ordinis dicuntur illi, qui ab universa Ecclesia qnovis Saeculo ut cais
nonici , & divinitus inspirati agniti , & recepti sue-
a Salomone conscrIpti; & ludicio quorundam etiam Sapientia , quod tamen mInus recte creditur , nam librum Istum graeco auctori adseribi debere Ostendunt eruditi omnes; dc de eo jam suo tempore S. P. Au gustinus in lib. i . de Civit.
Dei cap. 1 o. incunctanter asstinavit non esse Salomonis non dubitant Doetores et Ecclesiasti.
cus est opus Ieru silij Siνaria, ut ex ipso libro οῦ cap. so. v. 19. colligitur ἔ libri Prophetici , praesertim illi qui a quatuor majoribus, Isala nImirum , Ieremia . Eetechiele, & Daniele conseripti sunt, fleui etiam illi
Prophetarum minorum , extra omnem controversiam habene illos auctores, quorum nomina praeseseruat τ quod autem spectat ad primum & seeunis dum librum Machabaeorum . sunt qui primum adseribunt Iudae Machabaeo . cujus solertia in colligendis libris sacris com
mendatur expresse in a. Machab. cap. 1. v. I . alij vero
adseribunt illum Ioanni Hircano Simonis Machabaei hilo ,
cujus commentavij In I. Main chab. cap. 16. vers. ultim memorantur z alter vero . qui
ex lasonis cujusdam quinque libris abbreviatus suit, tribui tui vel Philoni Alexandrino . vel Iosepho celeberrimo antiquitatum ludat earum scriptor tia a Setraelo i a Ptoloquio icia. Machab. de in lib. s. in
167쪽
runt: Deuteroeanonici, vero sive Canonici secundi
ordinis vocantur illi, de quibus aliquando, & a quibusdam in Ecclesia dubitatum fuit, an essent vere divinitus inspirati & qui tardius in cathalogum divinorum librorum solemni Ecclesiae judicio relati sue.
Praeterea libri tam veteris, quam novi testamenti dividuntur communiter in legales, in historieos, in sapientiales, S in Propheticos et legales dicuntur , qui regulas continerat , quibus illa , quae agenda, vel omittenda sunt, praescribuntur: sicuti sunt ex veteri testamento quinque libri Moysis : & ex novo quatuor Evangelia: historici, qni res gestas, & facta enarrant: & hujusmodi ex veteri testamento numerantur Septemdecim; Scilicet Iosue, Iudicum Ruth, quatuor regum , duo Paral*mmenon , duo Esdrae,
rum: ex nOVO autum unus, nempe Acta Apostolorum : Sapientiales Sunt, qui continent consilia, Spraecepta quibus ad Sectandas virtutes. & vitia fugienda incitamur : S huiusmodi ex veteri testamento sunt quinque, nimirum Proserbia , Ecclesiastes , Camtieum Canticorum , Pientia . & Ecclesiasticus : ex novo vero una , & Viginti Epistolae Apostolorum: Prophetici tandem sunt , quibus res latentes. & absconditae praenuntiantur : si euti sunt liber Psalmorum , & libri Prophetarum omnes ex veteri testamento , & ex novo Moeninsis S. Joannis Apostoli. Praeter libros istos, qui omnes certissime divinitus inspirati suerunt, ut dictum est Nota a. notari hi et merentur plures alii, qui ad Scripturam sacram relationem aliquem habere videntur; eo quia o im a privatis Scriptoribus ad tandem pertinere cr'diti sunt, qui tamen nunc ab omnihus considerari j.i n volent
tauquam Apocryphi, Seu ignoti, quorum origo non
168쪽
elaruit Patribus , ut explicat S. P. Augustinias in lib. is . de Civit. Dei cap. 23. eo quia ab Ecclcsia in C
nonem sacrae Scripturae palam nunquam recepti fue
Porro autem libri isti , e quihus magnus numerus jam olim a Gelasio Papa perstrictus fuit in suo decreto de Canonicis Scripturis , referri possunt ad duas classes, ita ut alij dicantur spui ij, alij vero dubij tantum: SPurios appellamus illos, de quibus, vel certo . vel Saltem magna probabilitate constat, quod sacris Scriptoribus suppositi fuerunt: dubios vero illos , quos concilium Tridentinum post diligenseXamen neque pro manifeste Spuriis, neque pro C nonicis declaravit. Ad libros Spurios ex omnium consensione pertinent imprimis Protoevangelium Sancti Iacobi sa-hulis , & ineptijs resertum , quod Epiphanius haer si 26. Gnosticis attribuit: item aliud ejusdem furs ris , quod sub nomine Nicodemi cui Christus Joan. cap. 3. U. IO. diXit: tu es Magister in Israel, S Mee ignoras, ab Anglis , qui Nicodemum istum primum suae gentis Apostolum suspiciunt, procusum fuisse putat Fabricius de Apocryph: novi testamenti, & quod Ierosolymis inter codices publici Praetorii Pontij
Pilati sub Theodosio magno Imperatore inventum suisse asseritur: ac demum generatim Evangelia omnia , quae Sub nomine Thomae , Andreae, Bartholomaei, & aliorum Apostolorum olim innotuerunt: de
quibus omnibus diffuse pertractat Augustinus Calmet in dissert. de Evangelijs. apocryphis. Deinde inter libros spurios magna probabilitate reseruntur a multis primo Epistola Aghari, seu ut alii ajunt, Abagari Regis Edessenorum ad Christum , &Christi Domini ad eundem Responsio , quas tanquam authenticas ex Edessae tabulariis , & Archiviis excerptas
169쪽
laudat & refert Eusebius lib. i. Hist. Ecel. cap. II. 3 illas tamen tanquam genuinas defendit inter alios etiam Hyacinthus Serry, Exercit. 46. de Christo : se incundo huc spectant etiam tres Epistolae B. Mariae Uirginis 3 nimirum una ad S. Ignatium Antiochenum al-
3 Utraque memorata Epistola loeo citato in editione Α gustae Taurinorum anni Ir s.
ut sequitur. Exemplaν Epistolae scriptae a Rege Arbaro ad Iesum, et ad enm missae IerotoIIma per Ananiam Cursorem.
Agbarus Princeps Edessae ,, Jesu Servatori bono . qui io, , finibus Hiemsolymorum ap- ,, paruit Salutem . Nuntiatum is est mihi de te, & de curariis trinibus , quas absque herbis,
is de meaeeameutis operaris . ., Fama enim est. Cedels vl. M 1um , claudis gressum abs te ,, restitui, leprosos in udari ,
,, daemonas & immundos Spiri litus expelli , diuturnis moris bis oppressos sanari, mortuos,, denique suscitari . Quae cum, , omnia de te audirem , sic ant. ,, mum meum Induxi , aut te res, vera Deum esse , qui a coelori delapsus haec emtas , auta, certe Dei Filium. Proinde ad
a, te Scripsi orans, tiι nos inviis x, sere , morbum qua nostrum
M sanare non graveris. Audio,, enim Judaeos tibi obtrectare,, & Insidias in caput tuum is struere . Est mihi Civitas ,
is parva quidem illa , sed OGM nata . quae nostrum utrique,, sussiciat ri .
Haec Asbarus ad ChrIstum reui subjicitur loco citato etiam exemplar responsionis Christi in modum quo sequitur . Reseriptum Iesu ad Asbarum Regem Edessae per Ananiam
is me credideris . quem nonis vidisti et de me enim scris, ptum est eos, qui me via, , de int , non credituros iam me, ut ii, qui non viderintri credentes vitam accipiant . , , Quod vero ad me scribis. is ut ad te proiieiscar , hic ne is, , cesse habeo omnia implere . , , propter quae sum missus, ,, iisque demum absolutis adis illum, qui me misit reverti. is Caeterum cum primum ad enm me recepero , ex disciis pulla meis aliquem ad te mi M tam , qui & morbum tuum is curet, & vitam tibi tuisque is omnibus prae tet ri .
170쪽
Seetio I. cap. III. r s itera ad Messanenses, & tertia ad Florentinos O e
quibus primam resert Sixtus Senensis in Biblioth. Saniacta Tom. l. pag. I 34. edit. Neapol. I 742. quae tamen Epistolae juxta nostrum cogitandi modum, licet antiquis revera incognitae fuisse inveniantur, videntur
refert Albertus Fabricius in C dice Apocryph. novi Testament. Tom. II. ubi etiam attingit ma in menta illa, quibus critici reiscentiores demonstrare perte tant Epistolas istas minime genuinas esse r illarum antem tenor est sequens . Prima ad S. Irnatium Antiochenum
is lanatio dilecto condiscIpu- ,, lo humilis ancilla Iesu Chri
,, De Iesu , quae a Ioanneis audisti , & credidisti . vera M sunt . Illa credas , Illis in se haereas , & christianitatis su
M sceptae votum firmiter te-- neas, & mores , & vitam is voto consormes. Veniam au- , , tem una cum Ioanne te, is & qui tecum sunt visere .
I, sta in fide. & viriliter age lis nec te comm Veat persecuis
tionis austeritas, sed valeat, , & exultet Spiritus tuus in is Deo salutari tuo. Amen
,, Μaria virgo, Joaehim filia, , , humillima Dei Ancilla , Chri- sti Iesu Crucifixi Mater, ex
is Tribu Iuda , stirpe David ,
,, Messanensibus salutem , &,, Dei Patris omnipotentis be- is nedictionem M. M vos omnes fide magna im,s gatos, ac nuntios per publi-
cum documentum ad nos mi ,, sisse constat. Filium n ,, strum Dei genitum , Deum de ,, hominem esse satemini, & in coelum post Suam resurres, Ctionem ascendisse , Pauliis Apostoli praedicatione me is diante viam veritatis Egn is scentes , ob quod vos, & ci. , , vitatem vestram benedici-ν, mus, cujus perpetuam prora tectricem nos esse volumus ,
,, anno lilii nostri XUII. Nonis,, tulit, Luna t7. seria quinta ,, ex Hierosolymis. Tertia ad Florentinos . M Florentia Deo, & Dominori Iesu Christo Filio meo &,, mihi dilecta . Tene fidem ,
is Insta orationibus, roborare,, patientia. His enim sempi- ., ternam con equeris salutem apud Deum . ,, Et ex aliorum Uersione, ut ibidem notat Fabricius. D Florentiae . . . .
is dileetae . His enim salutem ,, apud Deum, & apud homiis nes gloriam con equeris is . Disitirso by Coosla