장음표시 사용
191쪽
Concilium Laodicenum celebratum ex probabili opinione circa annum 372. in Canonem suum non rec perit tam libros omnes deuterocanonicos veteris i
stamenti , quam etiam Apocalypsim S. Joannis e nam primo tunc temporis nullus adhuc sacrae Scriptura: Canon publico decreto Ecclesiae statutus suerat, ex quo certa redderetur S minime dubia traditio de divinitate omnium librorum sacrae Scripturae a quandO- quidem ille . qui a quihusdam assirmatur statutus suisse a Concilio Nicaeno I. generali anno 32 s. non comprehendebat , nisi libros novi testamenti; deinde non desuerunt usque ad illa tempora , qui addubitarent praesertim an deutero canonici veteris testamenti , qui scilicet non erant in Canone Judaeorum , sicuti etiam Apocalypsis, vere Canonici essent λ ut ex supra dictis non obscure colligi potest: igitur Concilium , ut ce ta ab incertis discerneret, non recepit quidem libros istos in suum Canonem , interim tamen etiam nihil plane Statuit, ex quo colligi possit. quod illos spurios aut supposititios esse cxistimaverit: ac proinde jure& merito asirmari potest, quod illos simpliciter tantum ex suo canone omiserit, tanquam illos , de quihus non erat constans & e X plorata Ecclesiarum omnium traditio, atque ea animi intentione , ut libros certos ,
de quibus scilicet apud omnes jam constabat, quod es sent divinitus inspirati, ab incertis discerneret: quod profecto nihil plane impedit, quominus Ecclesia suo
tempoae, & explorata magis traditione eosdem inter Canonicos numerare , & reponere potuerit, sicuti illos revera numeravit & reposuit paucos post annos
Concilinm Carthaginense anno nimirum 397. de quo inprobatione , & ante istud etiam aliud affricanum Hippone celebratum anno 393. ex quo CarthaginenSe modo memoratum Canonem suum fuisse mutuatum videtur , ut assirmat Dupinius in Biblioth. noua Ecclesiast cor. Scriptor Tom. a. pag. 3sῖ. edit. Paris. I 69 I.
192쪽
. 'Mello L cap. III. 373 Ad Tertium dist. Ex S. Hierouymo libri non contenti in cauome Judaeorum poni debent inter apocrypha
Sensu largiori, seu quatenus apocryphum idem significat , quod clare non innotescit conci sensu Stricto, Squatenus apocryphum Significat,quod est spurium, supposititium , & erroneum nego. VOX ista apocryphum duplicem potest hahere Sensum et primo nimirum signi
ficat universim libros , qui publico Ecclesiae testimonio tanquam divinitus inspirati , & verum Dei Verbum
continentes declarati non fuerunt, sive quorum origo non elaruit Patribus ut supra ex S. Ρ. Augustino lib. is. de Civit. Dei cap. 23. didicimus; S iterum quatenus accipitur ad significandum libros spurios, ac supposititios, qui ordinarie doctrinam christianae fidei, S moribus repugnantem continere deprehendum tur : & hoc sensu S. Hieronymus in Epist. ad Laetam vocat apocryphos libros omnes qui oeetitia haeretisorum mysteria continent: & S. P. Augustinus loco citato illos . in quibus , etsi inpenitur aliqua seritas , tamen Proyter multa saloea, non est canonica auctori ras . Porro autem quod S. Hieronymus in priori tantum sensu apocryphos nominandos dixerit libros veteris testamenti, qui non habebantur in Canone Judae
rum , idest quatenus suo tempore non erat constans& explorata illorum traditio , evidens est, nam in Prologo galeato affirmat etiam illos legi posse in Ecclesia ad indiscationem plebis et imo in alijs suis lucrubrationibus reponit de iacto aliquos ex illis in numero sacrarum Scripturarum: nam in Epist. 4O. ad Principium , loquens de Judith, cujus liber est extra Cano nem Judaeorum , comparat illum cum Ruth S cum Esther , qui certissime sunt canonici etiam apud Judaeos, inquit enim Ruth, Esther , Iudith tantae gi
ricie sunt, ut sacris poluminibus nomina indiderint ,
S in praefat. in Iobiam, quem ipse in latinum vertit, non dubitat Pharisaeos vocare, qui librum istum rejiciunt .
193쪽
174. De toris Theologicis CAPUT I v.
De Darbs sacrae Seripturae Versionibus.
Linguam primigeniam , quam Deus ipse Adamum
docuisse creditur, post linguarum confusionem , quae ad reprimendum fastum posterorum Noe in aedificati ne turris habet Ieae genes. cap. II. U. 7. virtute Dei ipsius facta fuit, non fuisse extinctam in ista confusione , sed integram & incorruptam permanSime postea penes progeniem Heberi vulgata est , & fere communis opinio ;& sunt qui existimant, cum S. P. Augustino lib. i6. de Civit. Dei cap. II. quod ab Hebero isto tam lingua , . quam gens ipsa ab illo descendens Hebraea nominata fuerit ; quanquam alij etiam doceant, quod progenies
Heberi istius nominata quidem fuerit hebraea a vocabulo Heber, non tamen quatenus est nomen familiae , sed quatenus idem significat ac trans, ita ut hebraei dicti sint quasi trans E-hratori. Porro lingua ista hebraea , quae etiam simpliciter lingua sancta vocatur, ideo praesertim , quia Deus ipse , sicut Adamo primum, ita caeteris postea Patria ehis in illa locutus fuisse creditur, permansit ex Omnium consensu ita pura 3c incorrupta penes progeniem istam ad captivitatem usque habylonicam : si autem sermo fiat de subsequentibus temporibus, sunt permulti, qui post S. Hieronymum in prologo galeato cum Richardo Simonio contendunt , quod eadem jam in
ipsa captivitate magnam mutationem subiverit, ita ut illa soluta , libri sancti ab Esdra postea scripti fuerint non amplius hebraicis sed chaldaicis characteribus , quibus hebraei in Ionga illa captivitate septuaginta annorum assuefacti erant, & quod antia ui hebraeorum characteres una cum eorum lingua hac occasione ad
194쪽
Samaritanos transmigraverint: cui opinioni contradicit expresse Laurentius Fabricius in partitione Codiis cis Hebraei cap. a. ubi ait: Diversos oli/n ab eis, qui hodie eaetant, charaeteres hebraeis fuisse asserenti Hieronymo in Prologo galeato non credimus , quod sine ulla ratione firma asserat, nemm v teri Aaraeterum forma Perdita ab Esdra, nouam inventam : si tale quid Esdras, vel Nehemias , qu rum hie suariam laudum diligens est buccinator, o ob hoe nonnullis putatur fuisse Sadducaeis a dictus , invenisset , neuter id in sua historia retiaevisset : eonstat autem ex utroque neque sacrum Codicem prorsus amissum fuisse, neque a lectione saera 'vulum erasaS3e, atque ideo Deterem scripturam integriam remanaisse etiam in captivitate
Babylonieci , in qua Suaa Synagogas ha/uerunt, ct duas seholas. Et post pauca ibidem subjungit
dicens : Proinde statuimus omnino eosdem olim extitisse hebraeos characteres , qui hodie extiant, nec hebraeos suas literas , vel a chaldaeis , vel αSyria multiatos, vel a chanc risDiose , tanquam a minus nobilioribus, O mysteriorum Dei ignaris ; nec Deum suam ita deseruisse Ecclesiam , ut sua universim testimonia Perderet. Verum utrum ista Fabricij opinio de characteribus post captivitatem apud hebraeos usitatis jure praeserri debeat sententiae S. Hieronymi, quam ante illum, tanquam rem Omnibus exploratam , tenuit etiam Eusebius Caesariensis in Chronico , & tenent nunc sacrae Scripturae.interpretes sere communiter, nostrum non est definire: interim tamen certum est, S consentiunt omnes , quod libri veteris testamenti
omnes scripti primum fuerint lingua hebraica, si excipiantur . Primo liber primus Esdrae , ct Prophe
tia Danielis, qui partim hebraicis , S partim chal-
195쪽
Haicis characteribus scripti ieruntur ci . Et Seeundo Tobias, & Iudith, qui chaldaice, item Ecclesiasticus , & primus Machabaeorum quos Syriace
scriptos fuisse eruditi existimant: item liber Sapientiae , quem originaliter nunquam exstitisse nisi graece conscriptum assirmat Augustinus Calmei: ac tandem Secundus Machabaeorum , qui pariter graece primum scriptus fuisse creditur. Libri omnes novi testamenti scripti primum suerunt lingua graeca teste S. Hieronymo in Epist. ias. ad Damasum, & S. Ρ. Augustino in lib. i. de con-MnS. Evang. cap. 4. excepto Evangelio S. Mathaei ,
quod hebraice, seu ut alijs placet Syriace , idest idiomate ex Chaldeo, & Hebraeo mixto , & tunc
Iudaeis Palaestinis usitato, atque vernaculo conscriptum fuisse constat: non desunt tamen , qui existi
mant Evangelium Marci, & Epistolam Pauli ad Romanos latine scripta suisse ca , & hebraice Episto-
i In libro primo Esdrae chatidaice primum videntur scripta. imprimis Epistola Resm Sc Samsai ad Artaxerxem cap. 6. vers. s.& hujus Responsio a vers. 18.S Epistola ad Darium cap. s. a versu 7. atque hujus Edietum cap. 6. a versu 3. usque ad II. ac tandem aliud Edietum Ar
taxerx is cap. I. a versu II. ad
finem e atque in Prophetia Danielis omnia illa quibus Propheta alios loquentes inducit;
Sicuti sunt v. g. colloquium Nabuchodonosoris cum chaldaeis capis a. a vers. 3. ad 21. item ejus Edictum cap. 3. a vers. 93.& alia his similia.
1 In hanc opinIonem relative ad Evangelium Sancti Marisci propendet etiam Baronius et ea autem probari solet a suis auctoribus praesertim ex duplici capite: nempe primo ex eo , quod Marcus Evangelium suum Romae scripserit, illo tempore quo usus linguae graecae, ut ipsi putant ex Urbe penitus eliminatus jam fuerat primo quidem edicto Tiberij, & deinde etiam edicto Claudij, de quibus videri potest Suetonius in Tiberio
cap. 7 r. & in Claudio cap. I 6.& secundo etiam ex eo , quia antiquissimum exemplar hujus
196쪽
Iam ejusdem Apostoli ad hebraeos. Verum ut amrmat Augustinus Calmet in Prolegom. in libros novi testamenti, sententia istorum caret omni idoneolandamento : ex quibus concludi debet, quod te Xtus hebraicus relate ad vetus testamentum, & graecus relate ad novum textus originales , seu fontes Sacrae scripturae appellari debeant .
Quia autem non solis Iudaeis, & Graecis , sed
etiam caeteris nationibus totius mundi lux Evangelicae veritatis innotescere debebat, & successive etiam maxima ex parte jam innotuit, necesse suit, ut sacra Scriptura paulatim transferretur in varias linguas tam orientales , quam Occidentales, pro diversitate nationum, ad quas evangelium Christi ab Apostolis , & illorum successoribus perlatum fuit rex quo factum est, ut successu temporis innumera
propemodum prodiverint hujusmodi translationes , atque ita Scriptura sacra non solum in lingua hebraica, S graeca , sed praeterea etiam in inuumeris serealijs translata existeret.
vatur , & propria manu S. Marinei conscriptum aErmatur , ab eruditissimo Monisauconio , qui illud proprijs oculis conspexit.& examinavit, ut ipse testatur in suo diarici Italico , inventum suit latine scriptum , non autem graece : Verum rationes istae non videntur rem penitus conficere Inam primo, Romani ut notat Calmet Praefat. In Marcum aetate S. Marci non obstantibus edi
ctis Imperatorum , de quibus tractat Suetonius In Tiberio &Claudi , graeco perinde ae latino Iesmone utebantur ne fum uis quIdem Meeptis r deindet quod spectat ad exemplar Euan gelij Saneti Marci authographum. ut dicitur , quod Venetijs asservatur , dubitant complures , an Codex ille sit vere manu Sancti Marci conscriptus , an potius exemplar quoddam latinae versionis , quam temporibus Apostolorum intra Italiam adornatam fuisse omnes fatentur, &nos quoque hic infra adnotabimus : praesertim quia etiam narratio historica de modo quis deae iste in manus venetorum
pervenit, nihil certum pro ha mDisi lirco by Gooste
197쪽
Porro translationes hujusmodi, sicuti etiam textus ipsi originales, hebraicus scilicet relate ad vetus te stamentum , atque graecus relate ad novum vocantur communi nomine Versiones, S brevitatis gratia reduci solent ad quatuor classes, nempe I. ad TeXtus originales hebraicos scilicet, & graecos. 2. ad Uersiones graecas veteris testamenti . 3. ad Uersiones latinas, & 4. ad versiones vernaculas. De Uersionibus hebraicis veteris testamenti duo generatim notanda Sunt: nempe primum falli, & fallere eos, qui exemplaria ista magna ex parte a Judaeis depravata , & corrupta fuisse existimant atque
depraedicant Vid. Cap. I. Nol. 21. , secundum autem salii quoque , & sallere etiam illos, qui cum Calvi
no textum hebraicum , sicuti illum nunc habemus,
S habent Iudaei in illorum Synagogis , ex integro
opinione subministrat, nam nam rant, quod Marcus post Petri Martyrium ex Urbe Alexandriam profecturus Aquildam pervenerit , quod refertur etiam , &narratur a Bollandistis in actis
S. Marci ad diem as. Aprilis , & S. Hermagorae primi Aquileiensium Episcopi ad diem lx. Iulij . & quod occasione ista civibus illis authographum istud ,uc praetenditur, Evangelij sui inpignns sui amoris ibi relique
rit e narrant etiam quod annor Iso. Carolus IV. Imperator Aquilejam prosectus Fratrem suum Nicolaum , qui tunc erat Patriarcha illius Civitatis , ia- visurus , duos quateralones annuente Fratre ab authographo Isto distraxerit , eosqtie alteri Fratri suo Ernesto Pragensium Archiepiscopo recondendos in thesauro Ecclesiae suae scriptis ad illum literis transmiserit , &quod reliqui quinque q aterni innes , postquam Aquilela in Civitatem Foro-Juliam . incertum quo anno , & quo lato antea exportati fuissent, tandem a no I xO. procurante Thoma locenico tune Venetorum Duce Venetias ex praedicta civitate iterum perlati fuerint et ex quibus proiecto nihil aliud deduci potest , uisi quod antiquissimus quidem sit codex ille , incertum
tamen utrum Marci manu Lev ra scripsus sit.
198쪽
purim , ct primigenio per omnia consormem esse aurumant , sicuti faciunt haeretici , lutherani, &
protestantes, qui vulgatam nostram latinam de qua mox infra, reprehendunt tanquam minus sinceram, eo quia non in omnibus cum textu illo perfecte consentit: constat enim quod non secus in textiim
hebraeum, quam in graeca, & latina exemplaria, partim ob incuriam librariorum, & ammanuensium, S partim etiam ob similitudinem literarum aequivocarum, quae in lingua hebraica frequentissi ina Occurrit , plura menda irrepserint; quod tamen intelligendum est de mendis accidentalibus , non vero de substantialibus c3). . Ad versiones sacrae Scripturae hebraicas pertinent Chaldaica, Syriaca, & Samaritana VetuS; quae postrema nou complectitur, nisi solum pentateuchum.
Non caret magna pr habilitate , quod Judaei hoc modo, idest in accidentalibus subinde Seripturam studiose vitiaverint , ut non obscure deduci potest ex s. Hieronymo, qui hebraeis Codicibus omnium maxime fidem adhibuit: nam con ment ; in Epist. ad Galat. e
pendens Uerba Deuteron. Cap. LI. . 23. maledictus omnis qui pendet in ligno conjicit, quod Iudaei ad contumeliam Iesu Christi in textum hunc intruserint verba a Deo τ & in eodem
Comment. affirmat quod Iudaei ex verbIs illis quae refert Paulus
ad Galat. cap. I. V. ro. nem pe maledictus omnis qui non per manserit in omnibus quae sempta sunt is libro Legis & quae
desumpta sunt ex deuteron. cap. 17. v. 26. malitiose ex.punxerint voces istas omnis &in omnibus ex quibus dependet tota vis argumenti quod pertractat ibidem Apostolus adversus Iudaeos, qui justificationem suam reponebant in obse
vantia Legis , & postquam cisten disset , quod ipse in sua versione voces illas ex Codlee Samaritano supplere coactus sultreoneludit dicens frustra igitur illud tulerunt Iudaei, ne vide
rentur esse sub maledicto . s mon pos ene omnia complere quae seripta sunt , eum antiquiores
alterius quoque gentis literae id positum fuisse testantur.
199쪽
Sed de his videri meretur prae primis Brianuς mlton in Prolegomenis ad sua Polyglotta , ubi plura habentur etiam de triplici Targum , idest de Ieroso.
Iemitano , Babylonico , ct Persico, quae tamen , ut judicant eruditi, sunt potius Paraphrases, quam Uerae versiones sacrae Scripturae.
Quod spectat ad Versiones graecas veteris testamenti , ex his decem celebriores numerantur a Bel- Iarmino: prima , de qua tamen vix aliquid certi hahemus , creditur facta fuisse ante tempora Alexandri Magni, seu antequam Judaeis lingua graeca familiaris esset, a Theopompo, & Theodacto, qu rum alter mente , alter vero oculis per dies bene multos captus fuisse traditur a Iosepho Flavio in lib. te. Antiquit. Judate. eo quod sacram Scripturam ausu temerario ad gentes vernacula lingua efferre ten
Altera, eaque celeberrima est LXX. Interpretum, quae pro temporum diversitate diversam Sortem Suhivit , non solum apud Iudaeos , qui illam modo Susceperunt ut divinam, modo vero etiam aperte re-jecerunt ; sed etiam in Ecclesia Christi , ut ex illis, quae de ea hic infra dicentur magis patebit. Tertia est illa , quam clucubravit Aquila , non ille, cujus meminit Lucas actor. cap. 18. V, 2. , & apud quem Ephesi hospitatus est Paulus in i . ad Corinth. Cap. l6. v. I9. , sed alius Synope in Ponto natus , qui propterea etiam Ponticus dicitur, gentilis primum, qui ab Adriano imperatore, eo quod esset non ignobilis mathematicus , constitutus superintendens ad publica rediicia , & sussus reaedificare iero in Solimam , quam Imperator a suo nomine Alliam dein- .ceps appellari voluit, cum o casione ista Jerosolymis cognovi set evat gelicam veritatem , Suscepto
baptismate Christianus fieri voluit: sed non multo
200쪽
, Settio I. cap. IV. I Ipost propensus in astrologiam judiciariam ab Ecclesia expulsus, S ad Judaeos deficiens plenus odio erga Christi Ecclesiam, repudiata versione LXX. quatunc Ecclesia communiter utebatur, novam istam ex textu hebraeo versionem aggressus est circa anuum
Christi 129. in qua textui hebraeo ita tenaciter i sistit, ut etiam ethymologias nominum in graecum transferre conatus Sit: & quamvis S. Hieronymus in Episti ad Marcellam testetur se in illa versione plura reperire, quae ad fidem nostram roborandam per tineant, non desunt, qui assirmant, quod non semper bona fide se gesserit, praesertim in interpretandis illis , quae ad Christum pertinent, vid. Cap. I. NOl. 2I.
Quarta est, quam imperante Commodo circa annum Christi i8s. elaboravit Theodotion Ephesinus, sive ut alij volunt, Ponticus etiam ipse , discipulus Tatiani, qui fuit Magister, & dux Enoratitarum docentium inter alios errores , quod Christus apparen ter tantum passus sit; primum Marcionis haeresiarchae sectator, & postea proselytus Iudaeorum: versio ista erat olim in magno praetio apud Christianos , quamvis iacta esset a manifesto Apostata in fide: & relate ad Prophetiam Danielis legitur etiamnunc in Ecclesia graeca . Quinta est Symmachi ex Samaritano Iudaei, ex Judaeo Christiani, & ex Christiano haeretici Gionitae ,
qui versionem Suam anno nono Severi Imperatoris , idest circa annum Christi a . perfecisse asseritur et de ea in Praelim. ad Hexapta Origenis cap. 6. num. s. inquit Montiauconius: Interstretatio Symmachi clarissima , b eloquentissima est omnium. Res ille, ut plurimum opte ae dilucido e rimit: non verba aingula Scrustulose referre studet, ut Aquila; non