장음표시 사용
211쪽
ui de illis idem S. Doctor in lib. 2. de Doetri Christi cap. II. Scripserit, qui scripturas ex hebraica lin
terpretes aecepisti dona in bominibus ς & postremo, utrum sex nomina quibus Isaias cap. s. U. 6. Messiam denuntiat, dicens , et υoeabitur nomen ejus admirabilis, Consiliarius , Deus, Fortis , Pater futuri saeculi , Princeps paeis comprehendantur sub una tantum simplici,& mysteriosa denominatione , ut faciunt Interpretes nimirum
et votatum est nomen ejus magni eonsilii Angelus. Deinde varietates, tam modo memo- Tatae , quam reliquae omnes , quae occurunt in LXX. possunt habere diversam originem , nam primo , quoatam interpretes isti, ut ait S. P. Augustinus lib. 1. de consense Evangelist. cap. 66.1- Spiritu interpretati sunt, quo et illa , quae interpretabantur , dieta fuerunt , poterant diversimode reddere mulinta ἰ quae habebantur in codice hebraeo ; unde inquit Idem S. Doctor lib. t s. de Civit. Dei
cap. I. Spiritus Sanctus auetoritate diυina patuit aliquid Praetermittere , et aliquid addere , etiam ut hine ostenderetur , non humanam fuisse, in ilia opere servitutem , quam .eνbis debebat into res , sed dιυinam potius potestatem , qua mentem reFlebat , et regebat interpretis . Praetera quid prohibet , quin diversitas ista , vinon omnis, saltem magna ex
parte refundatur vel in impers e tam linguae hebraicae notitiam etiam inter Iudaeos, ipsosque Illorum Rabinos , jamdiu , &diversis abhinc saeculis regnantem , vel etiam in Iudaeorum malitiam i Sane enim , ut Observatum est supra Nota 3. Hieronymus ipse , licet Codices hebraeos prae omnibus maximo studio ubIque secutus sit, in crepat tamen Iudaeos , de de omissione vocum Omnis , & omnibus , quae tamen habentur in Uersione LXX. Deuter. eap. 17. v. a 6. & de adjectione vocabuli . A Deo ad Textum Deuter.
nis qui pendet in ligno, ut adeo recte hie concludi posse vi deatur cum Ioanne Mordio Pra sat. ad Uersionem LXX. Sixti V.,& Clementis VIII. auctoritate recognitam edit. Paris. I 628. num. I s. ubi inquit. Quisquis igitur Iudaeos falsationis , et impos eurae postulaverit, diseri.
menque ingens , quod inter te xtum hebraeum apparet, et S ptuaginta editionem in eorum malignas corruptiones rejeeerie Sanetorum Patrum υestigia meniseemque eonsequetur, quia se licet mirum valde est, & concipi omnino non potest, quo Diqiligod by GOoste
212쪽
Seelio I. cap. III. 39 Igua in graecum verterunt , numerari Possunt. ια- tini autem interpretes nullo modo : nihilominus prae-
versione ista adeo constanter usa est, si in se corrupta esset,& minime genuina , ut adeo merito quoque ibidem conquaeratur auctor celeberrimus modo laudatus dicens saepius certe miratus sum , qui fieri potuit , ωt tot inri doeti Iudaeos erediderint eodices suos illaesos , et incorruptos conservasse et Griis stianos vero editionem quam ab Apostolis aeceperunt , quam e nonicam eredeoant, eui uniee innitebantur , statim violasse , et adulterasse . Bona verba , quaeso , EeeIesia Christiana ba. sis est, et columna veritatis ;quam fidem perfidis Iudaeis illic haeretici asserunt , eandem saltem nos Christiani Elelesiaetandieemus . Tandem quod spectat ad chronologicam disierentiam ζ non est Omnino incon
veniens , vel repugnans illorum opinio , qui putant Coinpu. tum LXX. potius verum esse , &genuinum , eo qMod Ecclesia antiquitus annos a mundo condito iuxta chronologiam istam numerare consuevit, & nunc quoque Martyrologium Romanum annuntiat secundum illam Nativ itatem D. N. I. C. ad x s. Decembris I neque implicat, quod Mathusalem juxta eam supponi debeat non esse mortuus, nisi anno x . post diluvium et nam licet scriptura affirmet, quod tempore diluvii oeto animae tantum salvae saetae sint per
Arcam , nihil plane impedit, quin singulari Dei providentia
illo tempore salvaretur Mathusalem in remota aliqua terrae parte , etiam extra Arcam .& post diluvium terrae cognitae iterum restitueretur . e
serme pacto quo Elias per turbinem 4. Reg. cap. 1. v. II. ἰ& Henoch, Mathusalae hujus
Pater repentino raptu Genes. cap. s. v. 2 . in ignotam mundi plagam translati superstites
servati sunt, de servantur mor
tali corpore, secundum plurium, eorumque insignium Theolog
rum Sententiam, nondum exuti Isane enim in hae te nihil esse absurdum nihilque repugnans affirmat eclam S. P. Augustinus lib. is. de Civit. Dei cap. II.& doetissimus Calmet laudat pro hac opinione in artie. M thusalem Emeblum in Chronl-co , & Syncellum in sua Chr nologia r deinde missa hae opunione . quae puram conjecturam minime excedit , fatendum est , quod in computq annorum a Creatione Mundi in Uersionem LXX. potius, quam in exemplari, hebralea error i
213쪽
cipuae illarum sunt tres, nimirum antiqua Dalia, Hieronymiana, ct latina vulgata.
Prior , idest antiqua Itala sic dicta , non a liu-gua , Sed a regione , idest, quia in Italia primum
elaborata fuit, est omnium latinarum versionum antiquissima , & probabiliter jam temporibus Apostolorum , vel certe non diu post ab auctore incerto elucubrata : ea autem, quantum ad vetus testamentum
deducta suit ex Uersione LXX. Interpretum . & unica ferme permansit in publico Ecclesiae usu usque ad saeculum IV. in quo S. Hieronymus, ne Iudaei, ut ipse ait in Praefat. in Isaiam , de Ialsitate scripturarum Ecetastis Christi diutius insultarent, aliam elaboravit adhibitis, & collatis inter se codicibus emendatissimis undique conquisitis , & viris in lingua hebraica peritissimis ἰ in qua vetus teStamentum in latinum transtulit, non ex textu graeco, LXX. Intem Pretum , ex quo , ut modo dictum est, deducta erat antiqaa Itala , sed ex textu originali hehraeo, no-Vum autem jussu Damasi Papae ad sontes graecos correxit, di emendavit. Porro autem Versio ista S. Hieronymi quantum ad novum testamentum , fuit statim summo plausu , dc magna concordia recepta ab omnibus Eccles ijs , non ita tamen quantum ad vetus: nam relate ad istud improbarunt illam per multi, non solum privati viri Ecclesiastici, sed etiam Episcopi, inter quos S. P. Augustinus unus suit ex praecipuis , qui illam nunquam passus est legi in sua Hipponensi Ecclesia ,
muniter statuunt Theologi , qu cvmque demum mola naa sactum tuerit , idest, vel errore , vel malitia Ammanue tum ἔ.neque Lameia inde sequitur quod Immerito declarata sit authen-tiea , quia scilicet ut supra dictum est , error chronologicus sub , tantiam ii. ei corrumpereni tui me poteSt .
214쪽
Metio I. cap. IV. 19sut colligi potest ex ejus Epist. io. ad S. Hieronymum,
in qua hujus rei rationem reddens inquit, ne con tra festiuaginta Auctoritatem , trinquam novum ali quid ρι ferentes . magno Scandam Perturbem uJ ρω bes Christi, qtiarum nures , b corda illam intemPretationem audire consuecerunt, quae etiam cib Ostolia αρρι obata est. Hoc tamen non OhStante magnam quoque eo ipso tempore obtinebat auctoritatem , & quia successive demum ab alijs ex integro adoptari caepit, iactum est, ut utraque, idest tam antiqua itala , quae saepe etiam a scriptoribus Ecclesiasticis vulgata vettis nominatur, & nova ista S. Hieronymi promiscue in Ecclesijs legeretur, v que ad dimidium stre saeculi VII. nam circa tempus istud comparuit illa, qua nunc utitur Ecclesia,S quam latinam vulgatam communiter nominamus zea autem stricte loquendo vocari non potest nova sacrae Scripturae versio, nam relate ad novum testamentum continet antiquam Italam iussu Damasi P pae a S. Hieronymo emendatam, & relate ad test mentum Vctus est ipsissima sere S. Hieronymi, excepto Psalterio davi dico , & libris quibusdam Deuterocanonicis , idest Sapientia, ct Ecclesiastico, item libris quoque Machabaeorum , Baruch , & Epistola Jeremiae , cum additionibus Danielis , qui ab Hier
nymo verSi non fuerunt, eo quod non extarent in Canone Judaeorum; in quibus omnibus latina nostra vulgata parum aut nihil differt ab antiqua Itala : ex quo etiam istud concludi potest, nempe quod universim latina vulgata proprie loquendo non sit, neque versio Hieronymi, neque antiqua Itala, sed tertia quaedam ex duabus istis ab incerto auctore septimo Ecclesiae saeculo composita. ΔΙ e ista versione, idest de latina vulgata, qua
post S. Gregorij Magni tempora patres om S, M
215쪽
Doctores communiter usi sunt, in Synodis , in homiliis, in Concionibus, alijsque scriptis, praecipue sciendum est, quod illam Concilium Tridentinum . Volens prospicere fidelibus, ut certi redderentur de
Verbo Dei , & noscerent, unde desumenda essent certa, & indubia momenta, certae, & insallibiles rationes ad fidei , & morum regulas statuendas , ac confirmandas, prae omnibus alijs latinis versionibus , quae tunc innumerae propemodum existebant , Rcircumserebantur , 'tam ab Auctoribus catholicis , quam ab haereticorum magistris evulgatae, Sess. trice editione , & usu sacrorum librorum, solemni decreto sudicaverit, & definiverit esse authenticam. Hoc tamen non ita intelligendum est, quasi Concilium latinam vulgatam absolute praetulerit sontibus , ut maligne magis , quam scite conquaeruntur,
S criminantur lutherani, & calvinistae; vel quasi nulla prorsus in ipsa inveniantur menda , & errata etiam levioris momenti: nam de fontibus, sive de Versi nibus in textu originali , tam veteris , quam novi testamenti, nulla plane in illo decreto iacta est mentio: imo illo ipso tempore , quo Concilium de
eius authentia decretum suum emanavit, mandavit
etiam selectis Doctoribus , ut emendationi illius sedulo incumberent: quod etiam factum est sub Pio lR, sub Pio V., & sub Sixto V. Praeterea etiam post
Sixtinam correctionem typis Vaticanis vulgatam anno ls9D. suit iterum emendata summa cura , & Summa diligentia sub Clemente Vlli., & nemo plane est inter Doctores Catholicos, qui negat, quod non . Obstantibus tot emendationibus quam diligentissime saetis plura adhuc in ea reperiantur, quae corrigi ,& emendari possunt, si sermo sit de erratis parvi momenti. & quae ad substantiam sacrae Scripturae minime pertinent.
216쪽
Quamobrem ut omnia , quae ad hanc materiam pertinent paucis complectamur ; circa authentiam nostrae latinae vulgatae notandum est, quod ea declarata , R definita fuit authentica hoc sensu , quod licet non sit conscripta ab auctore divinitus inspirato & insallibilis auctoritatis , quemadmodum scripta suerunt authographa hebraica, & graeca veteris , & novi testamenti, attamen quia post diligens examen inventa fuit fideliter ubique ex textibus ori ginalibus in latinum translata, & quantum ad Substantiam perfecte cum sontibus originalibus consentiens ; item antiquissima , ct Sanctis patribus proba ta , nihilque contra analopiam fidei, & morum re gulam continens , Concilium Tridentinum assistente sibi Spiritu Sancto, statuit, & firmo iudicio declaravit , ut prae omnibus aliis latinis versionibus haec sola habenda, & suscipienda esset tanqtiam authentica , idest tanquam publicum , & probatum sine ullo textuum originalium praejudicio , in fide, Rmoribus irrefragabile instrumentum, S resuri insallibilis auctoritatis . Praeterea notandum quoque est, quod insallibilis ista vulgatae latinae auctoritas in rebus fidei, & in rum considerari debeat sub duplici respectu , nempe
ab intrinseco, & relate ad se, atque ab extrinseco,& relate ad nos: generatim enim eo prorsus modo,
sicut libri sacri , ut sint Canonici ab intrinseco , & in seipsis, istud non acceperunt neque a suis auctoribus , a quibus scripti fuerunt, neque ab auctoritate Ecclesiae, sed a Spiritu Sancto; ut supra cap. 3. in Res p. ad primam , & alteram probationem
Opp. I. declaratum suit: ita etiam versio nostra latina, ut sit authentica ab intrinseco , hoc habet,. non
ab interprete , sive denique is fuerit S. Hieronymus , ut communis habet opinio , sive alius quis incertus
217쪽
auctor, ut nos Supra diximus , neque a Concilio Iridentino , sed ab assislcnte Spiritu Sancto, qui ejus interpretem Oeculta nobis providentia ita direxit , ut in exemplaria hebraica , & graeca millime corrupta incideret, atque sensum legitimum , & a Spiritu Sancto intentum idonee & fideliter in ipsa exprimeret, ita ut Versio ipsa cum textu originario in rebus fidei, & morum substantialiter omnino consormis esset: atque ita versio ista latina vulgata non aecepit a concilio Tridentino aliam auctoritatem , nisi illam , quae extrinseca dicitur, & relate ad nos , nimirum hoc sensu , quia consormitas ejus cum textu originali, quae illi intrinsece inhaeret,
mediante decreto praedicto Concilii Tridentini cemio, & infallibiliter nobis innotuit, nam neque in interpretis neque in Concilij auctoritate positum erat , ut si versio latina alicubi a textu originali substantialiter discrepasset, per illum , vel per istud eidem 'consormis fieret . Taiadem, ut ad versiones vernaculas progrediamur, nomine versionum vernacularum intelligimus lucubra istiones Omnes sacrae Scripturae, quae in quacunque alia
lingua . exceptis tribus principalioribus in cruce Domini nostri Iesu Christi consecratis, nimirum hebrai-Ca , quantum ad vetus testamentum, & graeca quantum ad novum , atque latina, quantum ad utrumque testamentum simul , evulgatae fuerunt; & quae innumerabiles propemodum sunt, apud singulas nationes , ad quas lux Evangelij pertransivit, in lucem emissae tam a catholicis, quam ab haereticis, quarum historiam magna ex parte contexuit P. Cherubinus a S. Joseph in sua Bibliotheca Criticae sacrae Tom. IV. Sc Ρ. Jacobus Lelong in Bibliotheca Sacra et ex quihus tamen nulla plane est authentica , quia nulla ex illis, ut talis ab Ecclesia declarata fuit: & genera-
218쪽
tim auctoritas illarum , quae a catholicis Scriptoribus vulgatae fuerunt , tanta est, quanta esse r peritur uniuscujusque cum vulgata latina conformitas.
De Uersionibus autem istis vernaculis duo sapientissime , ct provide simul constituit Ecclesia: primum , ne in publicis Ecclesiae usibus , & praesertim in Missa legantur Scripturae in lingua vulgari, se
vernacula ; sic enim Concilium Tricientinum Sess. 22. cap. 8. statuite Etsi Missa contineat magnam P puli fidelis eruditionem , non tamen e edire visum est Patribus, ut uulgari Passiin lingua celebrar tiar. Alterum autem, ne hujusmodi vulgares sacrae
Scripturae versiones omnibus indiscriminatim legi permittantur , cum juxta IV. Indicis regulam a Sixto v. ,& Clemente Vlu. approbatam : Experimento mani festum 3it, Plus inde detrimenti, quam utilitatis oriri ob hominum temeritatem e dixi tamen omni-hus indiscriminatim : nam quantum ad substantiam hujus rei pertinet, jubet eadem regula, tit in hac parte. judicio Episcoμ, vel Inquisitoris stetur , ut eum consilio Piarrochi, vel Confessarij bibliorum a Catholicis auctoribus versorum lectionem in eulgari lingua eis concedere Possint, quos intellexerunt ex huiusmodi lectione non damnium, sed s- dei atque pietatis augmentum cvere POSFe, quom euitatem in scriρtis habeant. Quandoquidem vero in rebus Theologicis saepe fit mentio de Polyglottis, de Para'hriasibus, de Comini dantiu , de Commentariis , de Clossis M. praesertim cum Sermo est in materia da sacra Scriptura ; non abs re erit , si hoc loco breviter etiam indicaverim , quid horum nomine intelligi
219쪽
mo De Deis Theologieis diversarum linguarum e & si ut olim Origenes in suis Tetraptis, Hexapilis , & Oelapsis, graecas u
riorum lectiones complexus est, ita etiam' Polyglol. ta exhibent 'nunc sacrae Scripturae textum varijs linguis descriptum: numerabantur autem jam sub initium saeculi . decimi octavi septemdecim, ut constat ex dissert. historica Bibliothecae sacrae Paris. ann. I 773.
Prima Polyglotta Card. Ximenes ex o M. Minor. L.Francisci Archiepiscopi Toletani , quae alio nomine etiam Complutensis , & Tesseraglotta , idest quatuor linguarum appellatur & vulgata fuit anno Isis. impensis pro ea sexaginta aureorum millibus. Secunda Arias Montani , edita jussu Philippi II. Hispaniarum Regis anim i-7., & vocatur: I. Pen togIotta; quia quinque linguas complectitur. 2. Re gia; quia regiis sumptibus excusa fuit, & 3. Plantiniana & Anicerρiensis r quia typis PlantinianisAntverpiae in lucem prodij t. Tertia Michaz is te Jay Consiliarii regii, quae vocatur Heρtoglotta a septem linguis, quas continet, dc Parisiensis , quia Parisijs sormis Antonii Vitia
Excusa fuit . ouarta autem , & omnium locupletissima est Briani matron Angli edita Londini anno l6 7. una cum Protegomenis eruditissimis in univorsam Scripturam et & vocatur: i. Anglica , S Londinensis , quia ut dictum est , Londini in Anglia e aborata , & r cusa suit, & 2. Enneaglotta a novem linguis , quae in illa continentur. Paraphrasis idem cst ac interpretatio e atque definiri breviter potest, quod sit prolixior quaed am, S uberior sententiarum sacrae Scripturae declaratio edi est duplex scilicet intertexta , in qua rutentis
220쪽
saerae Scripturae verbis, immiscetur inter illa continuo prolixior ista illorum expositio ; 9 non inte
texta , in qua retinetur tantum sensus verborum, &mutantur penitus verba. Concordantia , est omnium vocum in sacra Scriptura reperibilium index alphabetico ordine dispositus cum indicatione totius textus, seu singularis cujuslibet sententiae , in qua vox aliqua immixta ha
Commentaritis est diffusior quaedam, & studiosa sacrae Scripturae illustratio : & est vel literatis , quando scilicet per eum investigatur, & declaratur praecipue sensus literae et vel moralis , & mysticus , quando primario attenditur ad morum praecepta , & ad allegorias, quae in Scriptura Sacra Occurrunt. Glossa est brevis quaedam verborum sacrae Scriptu-- rae expositio ; & differt a Commentario, quia in hoc non solum Verba, sed etiam res explicantur: & dividitur in interlinearem , ct in marginalem. Inle
linearis est, quae inter ipsum textum sacrae Script rae breves illas expositiones vocabulorum insertas habet: marginalis vero, quae etiam Glossa ordinaria vocatur, S cuius auctor censetur communiter sere
allofridus Strabo Monachus Fuldensis , est illa,
quae easdem breves expositiones ad marginem Scripturae appositas , & notatas habet. Huc accedunt Catena, Postilla , & Homilia . Catena est commentarius quidam in Sacram Scripturam conneXis, ac veluti concatenatis plurium auctorum sententijs compositus ; ut iterum dicetur Sect. VI. cap. l.
Postilla est nota brevis, & literatis pro intelligentia textus alicujus ad marginem apposita, & ejus derivatio inde sumpsit originem , quia ante notas