장음표시 사용
251쪽
tametsi enim Apostolus hic non respiciat, nisi ad vetus testamentum , quoniam , dum haec seribebat, libri novi testamenti magna ex parte nondum erant conscripti; nihilominus generatim loquendo , ut rectus sit, & conveniens sacrae Scripturae usus, ea uti non debemus, nisi Primo in docendo; scilicet imperitos , ut veritates in illa contentas apte edoceantur e secundo in arguendo nempe eos , qui veritatibus in illa contentis contradicunt, ut ijsdem a sentiantur : tertio in eorr iendo , idest coercendo impios , S cohibendo secundum illius praescriptionem morum corruptioneS : ac tandem, quarto in erum diendo , nimirum ut inde nos ipsi ediscamus persectam Vitae conversationem , & virtutibus Christianis
de die in diem uberius proficiamus , nihil plane solliciti , ubi humana eruditione, & philosophicis cu
riositatibus , quae ad vitam christianam , & veram justitiam nihil conferunt, etiam caruerimus . Ut autem haec omnia sicut oportet rite perficiantur , S peragantur , necesse est ante omnia ut nativum , &genuinum Sacrae Scripturae sensum perspectum habeamus, ut per se patet, praesertim vero literalem , qui, ut Supra dictum fuit, aliorum basis est, & fundamentum et pro qua re maXime opus est arte hermeneutices s crae , idest illa, quae varios modos, & regulas docet, Secundum quas Sacra Scriptura, interpretari, Sexplicari debet: ars sane non modo Theologis, sed etiam verhi Dei praeconibus summe necessaria: porro modi isti, & regulae universaliores , & magis
communes Sunt, quae Sequuntur .
I. Scriptura Sacra universim, semper interpretari debet iuxta eum sensum quem tenuit, & tenet Sancta Matcr Ecclesia . II. Sanctorum Patrum consensus respiciendus est,
& tenendus pro fideli, & congruo Scriptura: sacrae,& spiritus Ecclesiae interprete.
252쪽
Seelis L GP. V. 233 III. Prinei palis Scripturae interpres est subinde
etiam Scriptura ipsa: nam Saepe aperta interpretatur obscuram , & certa dubiam, ut multis exemplis ostendi potest.
IV. Ex locis obscuris, & dubijs non est judicandum adversus ea . quae aperta Sunt, & certa, Sed
V. Novi testamenti cognitio , est optima ratio intelligendi vetus, & vicissim, nam generatim , Sicut novum testamentum , sive Evangelium Prophetis auctoritatem , & intelligentiam tribuit, ita etiam Prophetae Evangelio testimonium perhibent , fidemque conciliant: unde Christus Joan. cap. s. V. 46. inquitem enim erederetis Moysi, crederetis forsitan , smihi, de me enim ille seripsit: si atitem illius I leris non creditis, quomodo uerbis meis eredetis Ul. Sensus verborum sicuti dependet, ita etiam praecipue erui debet ex usu , & intentione sacrorum
Porro ad rite assequendum usum istum, & intentionem sacrorum 'Scriptorum plurimum juvare pol runt , quae hic subjicimus . I. Multa saepe in Scriptura dicuntur juxta opinio nem , Vel temporum , coram quibus , & in quibus aliquid contingit, & non quod veritas habet, sic dum Christus Math. cap. I i. v. et s. de Pharisaeis, &Scribis inquit: Confiteor tibi Pater Domine eaeli, b terrae , quia abscondisti , haec a saρientibus, ct prudentibus: haec de illis pronuntiat, non quia revera essent sapientes, ct prudentes , sed quia vulgo pro talibus ab hominibus illius temporis habe-hantur a
II. Scriptura saepe conformat se ad morem loquendi receptum apud homines ; sic Genes. cap. 18. U. II.
Angelus dixit ad Abraciam periens oeniam ad te tem-
253쪽
pore isto pila comite, eo plane modo, quo de suturis homines loqui solent. III. Scriptores sacri utuntur saepe locutionibus hyperbolicis sic in 3. Reg. cap. IO. Ver. 26: assirmatur, quod a Salomone factum sit, ut tanta esset abundantia argenti in Ierusalam , quanta lapidum. IV. Usu sacrae Scripturae non raro ille dicitur aliquid sacere , qui aliquid esse , vel fore denuntiat: sic Levit. cap. 13. v. i I. Sacerdos dicitur contaminare, quem ipse declarat a lepra contaminatum . U. Verba comminatoria saepe intelligi debent hypothetice , & rebus sic permanentibus, prolata: ut Jonae cap. 3. V. . Adhuc quadraginta dies, O Νinia
VI. Saepe quod jam erat, fieri dicitur, cum primum manifestatur: sicut fit Lucae cap. 2. v. sa. ubi
de Christo dicitur , Et Iesus proficiebat sapientia , 9 gratia apud Deiarn, O aρud homines.
VII. Plura in sacra Scriptura narrantur ad cautelam, & fugam, sicuti sunt imprimis exempla omnia
VIII. Saepe pro praesenti ponitur praeteritum ; ut psal. II s. Credidi, PrOPter quod locutus sum , loco edo, & loquor: interdum etiam praesens pro futuro : ut Joan. cap. 6. V. s S. Qui manducat meam ear nem, O bibit meum sanguinem habet sitam oetermnam : neque enim tunc , cum Christus ita locutus est, institutum jam erat Sanctissimum Corporis, S sa minis ejus sacramentum : item etiam praeteritum profuturo: ut psal. 68. v. 22. Dederunt in escam meam fel, et in siti mea POtaoerunt me aeeto e quod in potatione Christi in cruce pendentis impletum est. Sunt praeterea multa alia observanda circa intelligentiam Scripturae Sacrae, tam ex parte interpretis,
quam, ex parte Scripturae ipsius : S si de postremis
254쪽
Metio I. cap. V. 23sIoquamur ea reducuntur in generali ad Nomina, praenomina , verba , Adverbia, Praepositiones; item ad conjunctiones, ad tropos , S figuras , quae saepissime in scriptura occurrunt, & quae Summam attentionem exigunt, siquidem ut inquit S. Hieronymus commenti in cap. 3. Episti ad Ephes. Singuli sermones,ryllabae, astices, Puncta in dioinis literis plena sunt sensibus: sed ea videri debent apud sacros Criticos: neque enim limites t compendiosae hujus exercitationis postulant, nisi ut ea , quae magis universalia sunt, proferamus , tanquam illa , quae n cessaria videntur ad instituendum animos illis pri cipiis. quibus transitus ad penitiorem Theologiam tutus quodammodo redditur.
255쪽
De Notione, S uario Traditionum genere. Inter Fontes Theologiae post Verbum Dci scriptum , quod Scriptura sacra continetur , Sequitur ve hum Dei traditum, sive divina traditio. per quam constituitur altera partialis fidei nostrae regula: dico autem partialis, nam totalis, & completa , est Ver-hum Dei in communi, sive divina revelatio unive Sim , prout ipsa nobis ab Ecclesia proponitur , sive scripta sit, Sive non . Nomine autem traditionis in genere nihil aliud ii, telligitur , quam doctrina a majoribus accepta sine eo , quod a Scriptore aliquo fide digno literis consignata fuerit, & quae non suscipitur , nisi propter hanc solam rationem , quia illam nobiS majores nostri annuntiaverunt: ac propterea solet definiri in scholis, quod sit doctrina non scripto testimonio, sed viva voce de aure ad aurein successive ad posteros propagata . Traditio universim considerari potest, vel ratione originis, idest penes auctorem , a quo scitum aliquod sine scripto testimonio primum ad posteros derivavit et vel etiam ratione materiae ; idest ratione doctrinae ipsius , quae hoc modo nobis innotuit. Si consideretur ratione originis, tunc est, vel divina , Vel humana , prout nempe , vel Deum ipsum , vel hominem auctorem habet.
. Traditio divina, de qua semper intelligi debent
256쪽
. Seelio II. Cay. I. ff. Theologi , quando vocabulum istud sine addito, &simpliciter adhibent, ex Concilio Tridentino est illa . Quae ipsius Christi ore ab Mostolis accestia, aut ab ipsis Apostolis Diritu Sancto dictante , quasi
Per manus Propagata ad nos usque Perpenit. Sive ut illam brevius complectitur , & explicat Varonius in Regula fidei cap. 4. Est doctrina a Deo reuelata ,σed a nullo auctore canonico , idest diuinitus invi-rato literis mandata .
Hinc intelligitur primo , quod traditiones divinae
ejusdem plane sint, & omnibus esse debeant auctOritatis , cujus est ipsa Scriptura sacra : nam etiam illae sunt verbum Dei : & generatim , ut recte Oh- Servat Bellarminus lib. 4. cap. 2. Verbum Dei non est tale , nec habet infallibilem auctoritatem quia ScriPIum est in membranis , sed quia a Deo Profectum est, vel immediate, vel etiam mediate, Sper Apostolos .
Intelligitur etiam , quod ad traditionem divinam
in sensu stricto acceptam , necesse quidem Sit , ut scripta non fuerit ab auatore aliquo canonico, seu
divinitus inspirato , de caetero autem nihil plane impedit , quod postea scripta fuerit.
Dictum est, ad traditionem stricte aecePtam; nam in sensu largiori, sub nomine traditionum subinde intelliguntur etiam dogmata , quae ab Apostolis nobis scripto relicta fuerunt 3 ut patet ex Epistola 2. ad Thessal. cap. a. v. is . ubi Paulus inquit; Itaque Fratres state, b tenete traditiones, quas
didicistis, sive Per sermonem , Sive Per Distolam nostram : in quibus palam traditionum nomine de- Signat , tam ea, quae ipse solo sermone docuit, quam etiam illa, quae per Epistolam suam Thessalonicensibus jam ante significaverat. Quia autem doctrina omnis a Deo revelata nobis
257쪽
aliunde non innotuit, nisi per Apostolos, hine patet , qua ratione non solium vulgo in scholis , sed etiam apud Sanctos Ecclesiae Patres traditiones divinae subinde etiam Apostolicae vocantur, & vicissim divinae, quae proprie sunt tantum Apostolicae ;nimirum hoc ideo usuvenit , quia omnes ex aequoad nos non pervenerunt , nisi per manus Apost
Deinde constat, quod Apostoli doctrinam revel tam non acceperunt, nisi vel immediate a Christo Domino, vel eti*m post ejus ascensionem in coelum a Spiritu Sancto : . sicut Christus ipse docti Joan. cap. I 6. v. I 2. dicens ad discipulos suos: Adhuc mulea habeo dieere vobis , sed non Potestis Portare modo, cum autem υenerit ille viritus veritatis docebit sos omnem veritatem.
Igitur ut omnia, quae huc pertinent, in majori quo fieri potest lumine reponantur, congruum eSt duplex hic imprimis distinguere genus traditionum, quae Omnes stricto jure traditiones divinae appellari debent; nempe primum est illarum , quas Christus ipse suo ore Apostolos edocuit, & quas Apostoli sine scripto testimonio ad nos transmiserunt: & istae maioris distinctionis gratia vocari possunt divino dominicae, quia eas Apostoli immediate a Christo
Domino acceperunt: sicuti cst v. g. Dogma de septenario numero Sacramentorum , quem certe Christus ipse instituit: item dogma de determinata eorundem Sacramentorum materia, & sorma, quod ab alio originem habere non potuit quam a Christo , qui est immediatus auctor omnium Sacramentorum novae legis . Alterum genus divinarum traditionum est illarum, quas ad nos solo ore demandarunt Apostoli non di
tante eas Christo Domino , sed post ejus Ascensio-
258쪽
Metis II. cap. I. 23 nem in coelum Spiritu Sancto inspirante , & quae
propterea Divino Apostolicae nominari possunt, ut a superioribus distinguantur et sicuti est, v. g. Traditio de libris Canonicis novi testamenti, quae profecto a Christo Domino immediate repeti non potest i siquidem libri isti non fuerunt scripti nisi post
gloriosam ejus in coelum ascensionem: Huc pertinet etiam aliud genus traditionum quas Pure Ostolicas nominamus, & quarum nomine intelligimus praecise institutiones, & observantias Omnes , quas Apostoli immediate, & proxime per seipsos , assistente duntaxat Spiritu Sancto , eosque regente , ne erroneum quidquam docerent, vel instituerent , fidelibus praescripserunt; sicuti est imprimis Symbolum fidei recitandum a cathechumenis, per baptismum initiandis, & sunt deinceps obse vantia Paschatis die Dominica proxime sequenti adluuam I . Martij: translatio sanctificandi Sabatum in diem dominicam : Trina ablutio in baptismo et et ex S. Ignatio Martyre in Epist. ad Philip p. atque ex S. Leone Serm. 8. de Jejun. etiam observantia Jejuni j quadragesimalis , & quatuor anni temporum et prae terea etiam institutio sestivitatum Nativitatis, Epiphaniae.& Ascensionis Domini, atque adventus Spiritus Sancti de coelo, seu Pentecostes, ex S. P. Augustino Epist. II 8. ad Ianuarium ; ae tandem etiam ritus Signandi se signo crucis ex S. Basilio in lib. de D
Porro Traditiones istae dici non debent divinae , nisi sorte improprie tantum ; nimirum hoc sensu , quia nihil ab Apostolis statutum est, sine interna aliqua Spiritus Sancti directione: & quia non solum in Scholis, sed etiam apud Sanctos Ecclesiae Patres in usu est, ut traditiones divinae, & Apostolicae generatim acceptae, saepe etiam promiscue accipiantur,
259쪽
o De Deis Theologieis hine est quod illas hic pure Apostolicas denomina
rimus , scilicet ut easdem hoc modo distingueremus a Superioribns, quae in sua origine sunt vere , Sproprie divinae. Rursus, quia Apostoli, qui nobis modo dictas institutiones , & observantias immediate reliquerunt, dupliciter considerari possunt: nimirum primo praecise ut Apostoli, seu ut primi Verbi Dei praecones a Christo cum aequali potestate missi ad omnes gentes ; atque secundo ut primi Ecclesiarum , quas ipsi praedicatione sua sundaverunt Rectores , & Pastores ;hinc fit, quod etiam traditiones pure Apostolicae considerari possunt sub duplici respectu ; nempe primo quatenus concreditae fuerunt, & spectant ad Ecclesiam universam, sicuti sunt illae, quas postremo loco memoravimus , & ex S. P. Augustino in supra laudata Epist. ad Januarium cap. 6. etiam ista quod Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum a jejunis accipi
debeat ci licet institutum fuerit a Christo postquani
rens veritatem istam insinuat, sunt quae sequuntur I nimirum
ale loeo citato liquido apparet, qua o primum acceperunt Di reipuli Corpus et Sanguinem Domini , non eos aecepisse j iunos I numquid tamen prope
Eeeιesiae, quod a Diunis semper aeripitur Ex hoe enim placuit
spiritui Sancto , ut in honoremeanti Samamenti in os Christiani prius Dominieum eorpus ἐπινaret , quam exteri cibi rnam ideo ρον Mnmersiam orbem moι iste servatuνο α post pauca ostendens morem hune ex Apostolorum traditione in Eeci fiam derivatum subjungit nam que Samator , quo vehementius eommendaret mysterii illius altitudinem , Misimum hoe volute infigere tardibas , et memoria Discipulorum , a quibus ad Pamsionem digressurus erat: et ideo non praecepit, quo deinceps --rine sumeretur I ut Aporeolis , per quos Ecclesias dispositurus erat, Fervaret hune loexmrad hanc eandem classem uaditionum pure Apostolicarum pertinet etiam modus sumendi
260쪽
Sectio II. cap. I. 24 Ieaenatuin est, Lucae cap. 22. V. 2D. & secundo quatenus concreditae suerunt uni tantum , vel alteri cui
dam particulari Ecelesiae , sicuti est v. g. jes unium in die Sabathi, quod longo tempore Romae in usu suit ex traditione Principis Apostolorum , R de quo mentionem facit S. P. Augustinus in Epist. ad Ca ulanum : illae primi generis vocantur universales, istae
licet nune sub utraque , nunc Vero et lana sub una tantnm specie , quem certe Christus Ap stolis , & Apostoli postea a bitrio , di auctoritati Ecclesiae reliquerunt i nam licet Uerba Christi Ioan . cap. 6. v.' nisi manducaυeritis earnem filii ho . minis , et biberitis ejus Sanguinem non habebitis Oitam in υobis praeceptiva sint , non autem mere consul tiva, ac propterea Eucharistiae Suctamen tum sit quoque adultis omni bus ad salutem necessarium , ex necessitate istius praecepti, ut docent Theologi omnes ἔnihilominus tamen absolute verba illa nihil aliud praecipere
videntur nisi hoc , nimirum ut a fidelibus omnibus ad habe
Corpus, & sanguis Clicisti rjam vero ad eflectum istum coninsequendum satis est, sive quis unam , sive alteram speciem sumat, ut constat ex ore Christi ipsius, dum in modo laudato cap. 6. Joan. Sermonem instituens de solo pane veIs. sy. inquit qui mandueat bune Uanem viset in re ternum , quod hic contra Lutheranos breviter notate placet r nec . Immerito nam sub unaquavis specle est Christus totus, & est corpus vivum carnem , & sanguinem
habens et Igitur quisquis vel unam , vel alteram speciem sumit , manducat & bibit simul verum Corpus, & verum Saninguinem Christi , eo modo, quo Christus loco citato praecepit Ineque ullatenus necesse est sui istud separatim hat, namlleet Sacramentum hoe Institutum suetit, ut esset in cibum& potum , & Christus quoque jusserit, ut hdeles manduca rent, & biberent, quia tamen. tam cibus iste quam potus longe distant a cibo, & potu, quo in dies alimentantur corpora nostra , idest quia non est materialis , sed Spiritualis . & animarum , non corporum , satis quoque esse debet, ut mandu-
eandi , & bibendi praeceptum Spiritualiter adimpleatur , & per sumptionem alterutilus speciei M