장음표시 사용
61쪽
ψ. DE MAGNITUDINE UIRIUM impediunt, ne effectus, aut ex integro a corpore edatur, aut nudum se, & simplicem in con ectum det. Quis enim veram supputationem ineat, aut Virium, quibuscum globus in aqua immergitur, aut caeterarum proprietatum, quibus vel aqua resistens, vel aliud quiddam impedimento esse potest, ne integer effectus dignoscatur λ praesertim cum ipsa luminis refractio altitudines alias exhibere possit, quam sint illae, quas Vere percurrit globus in aqua descendens 3 Postremo occurrit Petrus Μartinus dicens. Si opus esset, jurarem, a nemine experimentum hoc fuisse institutum experimentum autem est supra adductum ex Gravesando, & Poleno . Nam primum globi duo aequalis voluminis , sed inaequalis massae, quorum gravitates eusent ut I ad 4, ex aequali altitudine Iabentes in arenam fluviatilem minutissimam, soUeas excavarunt, quarum prO-
funditates erant, ut I ad 2. Deinde globus alter , tum ab altitudine simplici, tum a quadrupla decidens, foveas excavavit , quarum nihilo minus profunditates erant, ut I ad 2. Ergo effectus sunt,
62쪽
CORPORIs NATURALIS. 6sut radices altitudinum. Ergo ut simplices Velocitates. At mirum est, Μartinum paratum adeo esse , & promtum jurare , a nemine instituta esse experimenta, quae supra ex Gravesando, S: Poleno relata sunt, cum hac aetate, ut notat Cl. Zanottus, philosophi experimentis capiendis sic adcficti sint, ut nunquam magis, & florentissimae Academiae in ea consentiant, & a Parisiensi potissimum non negentur, in cuius actis a Fontenello primum, tum a Μairano, caeteroquin Leibnitii adversariis, memoriae proditum est, ea non poς se amplius in dubium revocari, cum sint saepissime repetita, & examssime instituta. Sed neque minus mirandum est, Martinum tale experimentum capientem, quale omnino VItium continet, Incusare
nihilominus physicos, quasi in experimentum nunquam captum consentiant .
Nam si globi illi duo ab aequalibus altitudin1bus decidentes, aequales habent celeritates , ut nemo negat, foveas sane eX- cavare debent in ratione massarum . Nam omnis effectus ex sola massa deducitur, cum est aequalis velocitas. Cum igitur
63쪽
46 DE MAGNITUDINE VIRIUM massae sint I, etiam foveae dehent esse, ut I, dc 4. Sed fuerunt, ut ille narrat, I , & a . Quid ergo caussae est, ut effetius non respondeant massis λ Explicet ergo Martinus, cur non effectus alter in primo casu quadruplus sit alterius, cum tamen massae sint I, & 4, &velocitates aequales; id enim transferam ego ad effectum, secundo editum, & omnino explicabo effectum non quadruplum, ab eadem massa ortum, quae a quadrupla altitudine labitur.
Sunt alia multa experimenta, quae ab utraque parte afferuntur. Ut Μus sen-
hroechius illud , quod globi duo lapidei,
quorum essent massae 3 , & I, in vitrum
dimissi, vitrum ita confregerint, ut tamen dimissus primus , cuius erat prO- ductum massae in velocitatem maius, Vitrum non stegerit, dimissus alter a maiori quidem altitudine, sed cuius productum massae in velocitatem erat minus,
Vitrum perfregerit. Ex quo inseri, hujusmodi effectus non simplicem velocitatem sequi, sed quadratum. Sic enim productum massae in quadratum velocitatis secundi inventum est ab illo, excedere
64쪽
CORPORIs NATURALIS. -T productum massae in quadratum velocitatis primi. Ut Μersennus aliud, quod certum pondus, ex diversis altitudinibus cadens, in alterutram bilancis partem, elevaverit pondera in altera, quae essent, ut simplices velocitates. Ut Gravesandus contra, quod idem pondus, in eandem bitaneis partem cadens, argilla molli plenam, in altera elevaverit pondera, quae essent in ratione altitudinum, ex quibus caderet, &propterea, ut quadrata velocitatum. Sed haec omnia mitto, nec enim illis fidendum puto , cum sint nimium implexa, dc composita. Simpli-c1ora sunt multo, & clare patentia, quae
supra relata sunt. Ea autem ostendunt,
effectus sensibiles editos a corporibus libere decidentibus sequi quadrata velocitatum . Ergo experientia constat, effectus sensibiles corporum decidentium esse in ratione duplicata velocitatum.
65쪽
S DE MAOmτυDINE VIRIUM CAPUT SEXTUΜ. magnitudo velocitatum, quibus dicti sectis
eduntur, in galilaeana accelerationis lege investigatur . EFFScTUs naturales saepe numero ita nectuntur invicem, & colligantur, ut non facile eorum caussam afferre possis , quousque colligati fuerint. Est igitur commodissimum , secernere alios ab aliis , & internoscere omnes , ut scias , quem huic caussae , quem alteri tribuas. Quod nisi methodo analytica fiat , non recte fit. Cum igitur in eo genere sortasse sint effectus , editi a corporibus li-
here cadentibus, non erit abs re, eosdem solvere , dc unumquemque suae caussae tribuere . In quo ne , multum a vero aberrare, Videar, annon in eadem fovea excavata, aut in eodem ascensu corporis
duo distinguenda sunt , quorum alterum est spatium percursum , alterum resistentia victa Τ Quorum caussam si vestisemus, illius quidem vim motricem , huius autem vim Vivam reperiemus. Cumque il
66쪽
Iud sensibilius sit, & unum , idemque ,
eum secundo videatur , si sit altitudini proportionale, pronum est sane, vim omis inem ponere proportionalem altitudini, cum tamen si distinguantur , neque primum, quod vi motrici, neque secundum, quod vi vivae tribuitur , has ipsas altitudinibus proportionales supponant. Cum igitur haec sint , non erit alienum hoc loco , magnitudinem Velocitatum ex galilaeana accelerationis lege evolvere, inde enim magnitudo Vis , velimotricis, vel vivae , ad eosdem effectus producendos idonea, facilius perci Pietur. Itaque positum jamdiu est a physicis, Aut nore Galilaeo , Dial. 3. de motu locali, velocitates corporum libere cadentium esse in ratione subduplicata spatiorum percursorum. Neque id ab aliquo in idubium revocatur, tum quod commodiusima est talis proportio , tum quod ab ,
Authore suo satis demonstrata est . At vero quamvis haec ipsa lex , quoad acceptionem Galilaei satis conspicua sit , non est tamen ita conspicua , quoad in- telligendos effectus, de quibus nic loquimur. Quid ergo antedictam legem non D etiam
67쪽
etiam in hunc finem aperimus Τ ut , si quoad Galilaei propositum satis comperista est , clarior tamen reddatur quoad a tia , cum jam ad id res ipsa adigat , &necessitast Id ergo hoc loco exquiram,& quoniam dissicultate objecta plerunque xes, de qua agitur , clarior fit , dissicultatem quamdam meam contra Galilaeanam accelerationis legem proponam, ut ea soluta ex integro lex ipsa in luce clarissima versetur . Sed ante Galilaeani praecepti ratio exponenda est. Duo sunt, quae , Galilaeum ad dictam legem ponendam traxisse , viden tur. Primum, quod spectato motu aequabili , ad quem transferretur corpus, post aliquod spatium motu accelerato conse Elum , omnino Velocitas inVeniretur , ut radix quadrata talis spatii, motu accele rato consecti . Quapropter spatia , toto descensu lustrata , videbantur esse , ut quadrata earum Velocitatum , quae de-iuensu ipso acquisitae essent. Secundum est hujusmodi, quod cum corpora cadentia a gravitate aequabiliter ad motum sollicitentur, uidentur sane, incrementa velo eitatis acquisita aequalia esse aequalibus
68쪽
CORPORIS NATURALIS. II temporibus. Ut ergo tempora descensuum sunt multiplicia , ita velocitates esse deis bent aeque multiplices. Quam ergo initio velocitas ad tempus rationem habet, eandem servare videtur perpetuo. Quemadmodum erso in motu aequabili velocitas corporis inVariata, in tempus ducta, veram rationem spatiorum exhibet , itam motu aequabiliter accelerato velocitas crestens, ut tempus, & in tempus ipsum ducta , veram nihilominus rationem spatiorum repraesentabit. At hoc modo ducta velocitate in tempus, idem habetur, ac si alterutrum in se ipsum duceretur , unde quadratum prodit. Ergo si spatia respondent velocitatibus dams in tempora , sane spatia sunt , ut quadrata tum temporum , tum velocitatum. Quo nihil
pulchrius dici a Galilaeo, & commodius
Sed ad haec unum aliquid repugnare , visum est mihi aliquamdiu , GaIllaeum nempe veram velocitatis magnitudinem non inde satis ostendere, quantum par est , ut effectus naturales explicentur. Inducam ergo me ipsum ita cogi
tantem, ne aliis tribuam latilia, ad quos non pertinent. D ri y U
69쪽
DE MAGNITUDINE VIRIUM Ut habeam velocitatis magnitudinem , effectibus naturalibus edendis ido neam , non est necesse , ut ad motum ae quabilem tranSseram corpus , Vel etiam ut aeque multiplex tempus ponam, quemadmodum est multiplex velocitas, sed verius ista consideratur , ut puto , si cum his ipsis.non conferatur . Neque enim tempus est caussa crescentis Velocitatis , sed conditio tantum , unde etsi totum tempus in Varias partes distinguam , &singulis velocitatem respondentem considerem , eodem tamen modo magnitudo velocitatis se mihi offeret , & alia sortasse Verior, quam tempus aeque multiplex non immutat. Neque etiam, ut corporis Velocitatem agnoscam, exspectandum est mihi, ab accelerato ad aequabilem motum transferri corpus , sed praesentem Velocitatem, quacum re vera descendit,& effectum edit, iuvat scrutari ; hac enim non alia effectus eduntur: Sc quoniam isti nunc duplo, nunc triplo, nunc etiam quadruplo augentur , dc Ipsa Ueloeitas quandonam dupla , quando tripla, quando quadrupla fiat, investigandum est.
Itaque magnitudo Velocitatis In corpoIe
70쪽
CORpo RIA NATURALIS. y3eadente alio quodam modo dimetienda est. Id autem assequar hoc modo , opinor, si spatia aequalia ponam, & inqui-Tam. , quotonam tempore singula absol-Vantur . Nec enim magnitudo velocitatis tantum ex spatiis inaequalibus aequali tempore percursis dignoscitur, sed etiam contra. Itaque corpus cadens ab altitudine 9 insumit tria tempora , juXta galilaeanam accelerationis legem, quam hic immutare neque opus est , neque utile, eadens vero ab alt1tudine insumit sex tempora . Quapropter spatium omne anono ad sextum supra trigesimum lustrat corpus tribus temporibus. Quoto igitur
tempore a st ad I 8, a I 8 ad 27, & a 27 ad 36 fertur Ita enim prodibit magnitudo velocitatis, qua cum singula succes, sive spatia aequalia describit. Atqui evolutis tempusculis , quibus eadem spatia quamproxime describuntur nec enim
nisi quadrata spatiorum temporibus integris respondent invenitur, corpuS a no no ad decimum octavum spatium transferri uno tempore , & una quarta tem . poris , a decimo octavo ad vigesimum