M. Antonii Mureti ... Orationes. Eiusdem interpretatio quinti libri Ethicorum Aristotelis ad Nicomachum. Item Caroli Sigonii orationes

471쪽

sponte fit i enim sponte factum sit,

tunc demum ultu eratur, simulque iniuria est. Quare erit quidem aliquid iniustum, ne clue tamen iniuria iis i udo 'HOqV ast, vi sponte fiat. Sponte auia tem fieri ilico, ut iupra dictu est , Quod in istis, 'ita eorum qua Ha lua potet late tam ii i x, dgit,i ciens, neque ignorans, neque quem , neque quo quasi instrui Ierito, neq; cuius rei causa: ut quam Ciberet, quo in quam ob causam. atqueseo-ttim quodq; non ex consecutione quadam, neque per vim. Vt si quis apprehes alicuius manu alium Verberet, zS,Cuius est manus , non agi sponte, neque enim in ipso itum est. Fieri autem potest, ut pater sit si percutitur qui autem percutit, sciat quidem hominem eise, aut est aliquem eorum qui ad unt sed patrem eii nesciat eademque distinctio ad lubita intelligatur in iri si ad quem diri tu aci o in tota denique actione QSod igitur ignora. iat in tur,aut non igni Oratur quidem , sed in inνιι o. pio situm non est , immo per vim sit, inuite fit. Multa enim eorum etia quae natura fert, scientes lagimus 'pati mur,quorum nihil neque porc nostra,

neque

472쪽

est te nobis inuitis fieri dicendum est:

qualia sunt senescere, aut moti . Vt au tem iniusta, ita iusta quoque multa sunt non proprie ac per se , sed ei lia ad mlautum coia secutione. Nam si quis inuatus ae metu depositum reddat, nequeaustum faceres, neque iust facere dicendus est , nisi ex eventu in eodem modo is qui necessitate subactus atque inuitus depositum non reddit, e ceven tu talartim dicendus est iniurili inferre, Miniustum facere'. Eorum autem quae sponte nunt, partim capto prius Onii bo=u, iliis faeimus: partim non apto, ac capto . G, n-

quidem consilio ea, de quibus prius de l

liberauimus: non capto autem, cum de

liberatio nulla antecessit. Cu igitur triuii generum sint ea damna , quae in ' societatibus inserunt esse ea qui deni, quae cum ignorantia coniuncta sunt Vocamu errata cum quis aeque scit quem , neque quid neque quo instrumento,neque cuius gratia se quid fac re putabat,id euenit, sed quod non purra isei. ex e essu effusa ii ii ii, a In Laio, sed ut pungeret: aut non illum aut non Obi id in

473쪽

est ch autem non praeter opinionem quidem sed tamen ine malitia, erratu. aberrat enim,ctim in ipso est principiucaust infortunatus autem est,cum ex-rra. Clim autem scies quid , sed nulla ante rete in deliberatione,iniuria est, ut quaecumque per iram aliosque omnes animi motas necessarios,aut naturales eueniunt homini bas. Nam qui eis in pulsi laedunt alium,ac peccant,iniuriam illi quidem faciunt: santque talia facta Hiuriae , nondum tamen propterea initisti, neque improbi sunt .neque enim damnum est per improbitatem datam. Qui autem capto consilio laedit , iniustus est in imbrobus. Iocirca bene Cuae e quae per iram facta sunt noti iudicanta Mim a tur tacta consulto , non enim prior latem sunt dit,qu i per iram facit,sed qui irascendi

non iudi causam dedit. Pr terea vero ne ambi-

.antis gitur quidem factum sit n*ne sit, sed fa cta iure facium. Ira enim opinione in- eo ut iustitis commouetur. Neque in ij quc

per iram facta sunt in controuersiaretrvenit, factum cit necne:vt in contractibus, ubi necesse est alterum improbum

474쪽

ta contentio est. At qui consul id, cssitato aliquid fecit, non ignorat. o Q ssis Isiquis capto conlilio alium laedat, in Iu- ιtsius riana facit.& qui tales iniurias faci in qu,s nisi ustus iam est cum aut ab analogia sui. discedit, aut ab aequalitate. Itidemque iustus est,qui capto ita agendi considio id quod iustum est facit. Vt autem stum aliquid facere dicatur , satis est si sponte faciat. Iam eorum quae inuit dfiunt,quaedam venia digna sunt, quae dam non sun . Nam quacunque non inscientes tantum, sed etia per an scientia peccam homines, ignoscenda sunt. 'uq autem non per inscientiam ed inscientes quidem, per aliquam tamen affectionem animi neque hΠmana,ignΟ- see id non sunt. Quod si satisiam di Cv. s. st lacte a nobis accipienda inferenda, deesque iniuria disputatu est,dubitare poc quod nsit aliqui , primum qu dem , sit ne ita ali mu' vi dixit Emipides , cuius illud est san fiam. admirabile ac abhorrens ab opinione

475쪽

Vtrum enim reuera fieri potest,ut quis

suapte sponte accipiat iniuriam,an non potest sed ut in isquis iniuriani facit, sponte facit,ita quicunque acciri L lla. uitus accipit Τ nunquid , t Omni in ituria sponte fit,ita de accirenda in tu ria uniuers alteruti Em icere possumus,aut omnem spote accipi, aut Omnem ab inuitias: an quaedam sponte accipiuntur,quaedam ab inuitis Θ eadem que dubitari potiunt de ratione obtinendi iuris sui Nam quisquis agitiuste , sponte agit quare consentaneum Centra est eorum, quae lique opponuntur, Via se similem esse rationem ut aut des ponte conse accipiant iniuriam homines, .spon-quuntur eius suum obtineant, aut utrumque

contraris inviti, Sed illud admirabile videri modo. potest, si quisquis ius suum obtinet, sponte illud obtinere dicatur, sunt enim quibus ius suum non san sua sponte tribuitur. Nam id quoque dubium esse alleui possis, utrum uisquis iniusti aliquid perfert,ei fiat insuria anu ini agendo, sic in perpetiendo quoque

se res habeat. In vir Sque enim potuit aliquis ex e Mitrii an Ium quodam Masti

particeps esse , similisque iniusti ratio est.

476쪽

a I xst. neque enim idem est, iniustum ali Irii.Πumquid facere in iniuriani facere eques cere vel iniustum aliquid perpeti, criniuriam iniuriam accipere . idemque dicendum est de ra-duferunt. tione iuste agendi , obtinendi ius suum. Fieri enim non potest ut quis a Dficiatur iniuria. nis sit qui iniuriam faciat neque ut quis ius suum obtineat,

nisi sit qui iuste agat. Iodsi iniuriam facere nihil aliud est , quam sponte aliquem laederes sponte autem laedit, qui scit,& luem, quo in quomodo sin- continens autem sponte ipse se laedit: sequitur sponte accipiat iniuriam, 'vi quis ipse sibi iniuriam facere'postit,est autem hoc quoque unum ex iis quae in quaestionem vocari s

lent, fieri ne possit, ut quis ipse se in est ψιi uti asticiat. praeterea potest qui sua iniuriam pie sponte propter incontinetiam sua corruab alio laedi qui sponte eum laedat: ut sponte iniuriam accipere posse videatur.An vexo recta non est ea , quam supra posuimus, definiti, sed ad illa, laedere ita , ut scias in quem, quo , quomodo e addundum piae terea est, praeter eius qui laeditur voluntatemὶ

laeditur ergo aliquis in iniustum aliquid

477쪽

quid perseri suapte potes seK sua spote

. . iniuriam acti pit nemo , nemo enim id is is id a-'u: , ne incontinens quidem: te prae

ubi rii Voluntatem suam agit neque enim

h. vult quisqua,quod bona esse non ceno. ἡ . . ex is uacontinens id agit, quod agere a ta non oportet iudicat. Qui autem sua

dat o Homerus ait Glaucum dedisse Iliado I. Diomedi aurea pro aereis, quaeque centum bobus aestimarentur , pro ijs, quae nouem, ei nulla fit iniuria. In ipsitus uim arbitrio est dare. iniuria autem af-

dici non in ipso est, sed esse oportet qui iniuriam faciat iniuriam igitur pon te quidem non accipi constat. vestant duo explicanda ex ijs , quae proposuimus Vter tandem iniuriam faciat, is ne qui praeter dignita tem plus tribuit, an qui plus habet.& possitne quis sibimeti pii iniuriam facere. nam si illud quod priore loco diximus,facillaniaria, non qui plus habet,sed qui tribuit: sequitur,ut si quis sciens,& ponte plasalteri , quam tibi tribuat, iniuriam ipse faciat sibi quod quidem moderati bomines facere videntur etenim vix honus ficilesta suo iure decedit. An ne hoe quidem simplex esti fieri enim non Potest

478쪽

potest,ut alterius boni plus consequa Virumtur, ut gloriae , aut eius, quod simplici baiusmter honestum est. Praeterea dissoluitur ficile de hoc ea, quam tradidimus , facienda in Iu iureiuriae definitione nihil enim patitur decedo praeter suam voluntatem. mare iniuria non afficitur propterea: sed, si forte, laedita solum Constat autem fieri inluria ab eo qui distri buit, non semper ab eo,qui plus habet.neque enim ' cui Fab. . que inest , quod iniustum est, is in

auriam Iacit ted in quo est sponte

id faceres id est, Unde est actionis principium , quod quidem est in eo, qui

distribuit, non in eo qui accipit. Praeterea quando facere multis modis dicitur: quodammodo etiam in anima interfici ut,& manus,& seruus eius qui mandauit, haec iniuriam quidem, si faciunt,etiam si res iniustas faciat .Praeterea si quis ignorans iudicauit no facit iniuriam , quod ad ius legitimum attinet, neq; iniustum iudicium est: led tamen quodammodo iniustu. Aliud enim est ius legitimum aliud primum at si Aliud esse sciens iudicauit iniuste, plus ipse quo us leg/ι que consequitur , dum aut amico mum a- gratificatur , aut inimicum ulciscit ut liud prι-

479쪽

Vt igitur, si quis partem ferret ei uti quod iniuste tribuit,ita is quoque , qui ea in iudicando secutus est plus habet.

Nam in in illic, qui Mum adiudicauit,non agrum , sed pecuniam ce epit. Homines autem in sua potestate positum esse putant iniuste agere: quocirca δε facile esse , iustum esse. id autem secus est. Nam facile quidem est in in ipsis suum , cum uxo e vicini re habere in percutere alterum ac manu pecuniam dare sed certo quodam modo affectum haec faceres, neque facile est, neque in ipsis situm. Eodem quoque modo nullam magnata sapientiam putant esse, nosse qua iusta,quae lae tu sta sinuci quia ea, de quibus loquuntur leges,i Melligere difficile non est. At e iusta non sunt nisi ex consecutione: sed ita demum iusta, si certo quodam mo-

xvii eo do fiant,&certo quodam modo tri' sse με buantur. Id autem operosus est, quam certo εν quae lalubria sunt no Ke. Nam illic quo GmmR que mel,& vinum,&Mxlleboru ustio G aut nemo se inionem facile est nosse. at nosse quomodo haec ad sanitatem adhibenda sint, .cui, quando , ita

dissicile est. vi medicum esse. Ob id

autem

480쪽

autem ipsum etiam iusti horianis esse existimant nihilominus iniuste agere, ii ut tu quoniam nihilominus,ac magis etiam, si μ

potest iustus eorum, numquodque D pG ceIe namin rem habere cum muliere, eiecili e& percutere & vir fortis clypeum ab gereiicere in in fugam versus utramlibeti uiuii ι .in partem currere. At timide agere in iniuste agere , non haec facere est , nisi ex consecutiones sed ea facere certo quodam modo affectum. Vt medica

reisanare , non aut sicca Ie , aut non. secare, aut medicamenta adhibere, aut

non adhibere est , sed certo quodammodo ea facere. In iis autem inta locum habent, qui participes esse possunt eorum quae simpIiciter bona sunt, quique praeter ea eo ramin plus ii nus , quam sat est consequi possunt. Nam aliis quidem nimium tribui non potest, ut fortasse diis aliis autem nulla eorum particula utilis est , ut insana Cap. i. bilibus,& malis: immo eis obsunt Om de aequatania aliis autem Clue ad aliquem mo te, 4ο- dum idque humanum est. Sequitur nitate ut de aequitate,&. de aequo bono, quam qμ , rationem aequitas ad iustitiam , quartabo io. aequum bonum ad ius habeat, distera,

musa