장음표시 사용
131쪽
le respondetur. Primo , etiam August. testimonio. Alteri uero quod ex eodem August. praefertur ut omittamus illud opusculum non et se ab Augustino conditum respondemus, ad satisfactionem integram pro grauistinus peccatis exhibendam, grauissimis lament opus este, sine quibus eiusmodi peccatorum plena remissio non eli. Caeterum ad simplicem remissionem culpae, prolixa illa et grauis poenitentia tu interior tum eXterior non requiritur ,
et per hoc patet quid Ambrosio ct Cypriano responden- 'Ad primam uero rationem respondetur, facienti quod
in se eis ex puris naturalibus,non oportere Deum gratiam conserre, nec tunc postea, nisi totum faciat quod potest, sed facienti quod in se est poli auxilium Dei mouentis, Deus gratiam 1 ustificationis dat, etiam si ex toto conatu non taciat. Ego inquit Apocaly. 3. lto ad ostium et pulso , si quis aperuerit mihi ianuam &c. Christus ergo ii
gredietur ad animam siue ex toto conatu, siue ex medi tale conatus, ianua aperiatur . . Ad secundam rationem prius dicitur, quod illis uerbis non praecipitur intensio summa gradu alis iii actu, sed solum ut omnes uires intendantur, quantum necesse eit ad diligendum Deum super omnia apreciatiue: Ita ut in praeparatione animi, uidelicet cum opus fuerit, totum cor, mentem , animam, uires, conatum Deo praestemus. P
sterius respondetur, quod illiusmodi uerbis solum ollenditur nullam esse diligendo Deo mensuram praescribendam. Quia enim dicturus erat: diliges proximum tuum sicut teipium, docet ante, nullum exemplum, nullumque mo- cum in amore Dei esse quaerendum,qui utique dignus eit, ut sine modo atque exemplo diligatur. Eccle. 3. Benedicentes dominum, exaltate illum quantum potestis, maior est enim omni laude. Verum, illud dubium protinus existit, an sacramentnm baptismi, cuique attrito administratum, conserat gratiam, an potius unum aliquod sit attritionis genus, quod solum dii ponat ad gratiam sacramenti.
Sed huic ego quaestioni commmodius poli ea responde-
132쪽
bo r eum de sacraniento absolution is disputauero . Eadem enim ibidem . quaestio est .sEt quod ad mores Christiantarum attinet, hic forsitan curiose. Illic uero necessario.
Iam uero ad argumenta priorix opinionis , quae nil batur ostendere. baptismum nasi contrito administretur,
prodesse nihil dnpliciter respondetur .. Prius, quod si loquamur de actu charitatis s semper requiritur,ad iustificationem i sclusis tamen sacramentis, sicut et contritio. Sacramentum autem in non ponente obicem, eundem enfectum habet, quem haberet charitas et contritio sine sacramento. Vnde sicut paruulus, per solam habitualem charitatem et gratiam iustificatur, eo quod non ponit obicem secratnento ad rem i dioncm peceati or malis, ita raadultus quia non ponit obicem ad remissionem peceati mortalis cum est attritus, per in iusionem chari tatis habutualis iustificatur. Posterius responderi quoque potest, omnia illa testimonia de charitate habituali esse intelligenda. Alias qui dormiret, quoniam non diligit, mane. xet in morte. i5cd prior solutio p stabilior est. Arguamenta uerti opinionis alteriusi post ea, quae diseruimus,
faciliora sunt, quam ut soluere debeamuS. . De charitate uero an sine poenitentia ualeat mortales culpas remittere, nonnulla controuersia est. Gabri. enim
ait. sed D. Thomegat. Credit autem ille. solo actu:charitatis sine poenitentia peccata donari , eum memoriae non occurrunt: Ut, si peccator, qua scilicet tempore Deum di-Ilgere tenetur Dei considerans bonitatem, elicit actum dilectionis Dei super omnia, consequitur. inquit remissionem peccatorum , licet nullum habeat poena tentiae actum:'uia nullam habet cogitationem depectato quam occupatus ut ait circa Dei dilectionem,. habere non potest: iron Cnim possumus plura simul cogitate. Haec ille Omnia uexo scripturae sacrae testimonia, quae probant poenitentiam csse Mecellariama exponit de poenitentia sermali, aut ui euali, ut patct in tertia eiusdem questionis conclusione. Hique etiam Scotiis in illa ipsa distinctiorre,et quaestionis mucroribu tabis, caecia scrv p ccare uidetur ι
133쪽
Sed hi , primum in eo falluntur, quod non uident inte
esse plurimum , inter ea quae solum necessaria san ut prae rata , et quae necessaria sunt etiam , ut media, sine quibus salus haberi non potest. Aiunt nanq, ,excusam hominem a poenitentia, et memoria peccatorum,cum habet de peccato comisso uel ignorantiam inuincibilem, uel etiam distractionem necessariam a peccatis cogitandis, quasi poenia tentia solum esset necessaria, quia praecepta est: et non item, quia medium ad salutem necessarium. λtqui in huiusmodi medi3s licet admittatur excusatio: ne homo pe
cet, quando ex ignorantia desunt, non tamen admittitur,
ut fine illis homo saluetur exempli gratia. . Fides Christi est ad salutem necessaria: quod fi eui euangelium non an- nuneretur, excusabitur quidem a praecepto credendi, id est, non peccabit exco qu6d non eredit ini Christum: sed uitam aeternam minime consequetur: ad quam consequendam, Christi fidem habere in ecesse est. Atque idem de baptismo dicere licet: sine quo nemo.saluus essicitur: siue occupatus circa res alias, siue oblitus baptismi fingatur. Intelligimus ergo ad diuinam prouidentiam pertinere, ut quo uoluit uel fidem uel baptismum, medium ad salutem' praestituere, facienti quod in se est, nunquam deneget tale medium. Sic igitur, cum poenitentia sit, ad salutem medium necessarium s quod abunde sacrarum etiam liter vim testimoniis ostensum est diuinae procurationis esse conuincitur, ut faeienti quod potest ea suggerat, quae su
lint huic remedio adhibendo necessaria. . . .
Errant deinde uehementer, quod testimonia illa scripturae sacrae de poenitentia sermali uel uirtuali interpretantur t id q. ut opinionem suam pugnaeissime defendant . At si stinet hanc nobis litentiam interpretandi permittimus, facile quoque caetera media ad salutem praefinita, per eandem expositionem eludemus . Fides quippe Christi explieabitur ad salutem necessaria sormaliter ueIuirtualiter: Votum etiam baptismi dicetur necessarium formale, uel uirtuale. - Praeterea, cum sancti omnes de poenitentia formali et explicita, praedicta testimonia interpretentur, tem ere ex
134쪽
ineonsiderate in cotrariam intelligentiam peruertuntur. Praeterea, talem interpretationem admittentes, in nullo euentu probare poterunt, formalem poenitentiam esse necessariam. Dicemus enim illis, etiam cum peccata memoriae occurrunt non oportere sermaliter expliciteq; dolexe : neque id refelli aliquo testimonio potest: quoniam eliaritas est poenitentia uirtualiset quae sussicere dicetur, quoniam loeis praescriptis formalis poenitentia non praeaseribitur . Ita , si huic expositioni dabitur locus, satis erit ad salutem noua uita, sine detestatione ueteris, quae est
Quaedam insiti lar testimonia ex illis; de poenitentia uirtuali exponere, impudentiae manifestissimae fuerit:. utillud Ioel. 1. Conuertimini ad me in toto eorde uestro, in ieiunio et fetu,et planctu, et scindite eorda uestra. Illud item poenitentiam agite, et bapti Zetur unusquisque usurum in remi moriem peccatorum. Quod quidem testia monium, si de poenitentia, uel formali, uel uirtuali uoluamus exponere, in eum errorem incidimus, quem paulo ante reprobauimus: hoe est, baptismum sine poenitentia foemali peccata remittere. Verum, hare missa facio, quae tamen decernere controuersiam possunt illud quaero, si cui
peceatori diuina bonitas occurrat, eo etiam tempore, quo
nec diligere Deum, nec poenitentiam agere tenetur , non occurrant autem peccata, videlicet ocupatissimo in diutunae bonitatis contemplatione. Quaero tum linquam an isti habenti actum dilectionis, peceata sine poenitentia condonentur λ Nam si condonantur, ergo etiam quando non tenebatur ille, aut Deum diligere , a ut in Dei eontempIatione uersari, remissionem peccatorum consequetur sine poenitentia : Quod, uel isti concedere uerentur: sin autem non condonantur, nec ille peccator potest in actum
dilectionis sine poenitentiae actu prodire : ergo poenitentia sermalis siquod modo contendimus est ad remissionem peccatorum necessaria. Atque ut saepe iam diximus ad diuinam procurationem spectat, ut nullus peceator in actum dilectionis prodeat, cum primum ad Deum conueeritur, quin simul, quemadmodum bonum per amorent
135쪽
amplectitur, ita etiam odio malum prosequatur. Poenitensi ni, inquit, et conuertimini, ut deleantur peccata ue
Accedit illa quoque causa: quod cum Lacramentum p caenitentiae baptitatis tam sit nec ellarium ad salutem, quam baptismus non bapti ratis, quod suo poli ea loco demonstrabitur certe sicut sine bapti l mo In roti l in uoto,n moadultus saluxem conla qui potest, ita sine poenitentiae sacramento in re uel in uoto l alua tu r tumo. Votum autem sa
ramenti poenitentiae nuhi habet sine peccatorum et memoria et displicentia: uerius est igitur ni mixum illud quod nos asserimus, sine poenitentiae a*μ per solam chari- fem , neminem pol Ie saluari. Sed de martyrio quaestio dissicilior est.Nam, sine poenitentia peccata etiam mortalia remittere, uim Orestore tradunt. Scotus .dist m. I .q 2. Gabriel eadem distin .et. q. Imo. et D. Tho uidetur In hanc sententiam Ire 3. p. q.8 7. arti c. I. Nam secundum argumentum erat hu; ulmodi. Poenitentia non est sine actuali dispicentia peccatorumi sed peccata uenialia pollunt da mitti sine displicentia eorum sicut patet in eo qui dormiens occideretur propter Christum: ergo peccata uenialia pollunt remitti sine pamitentia . Cui argumento D Tho. respondet. Quod pallio pro Christo sulcepta obtinet uim baptismi, et Ideo purgat ab omni culpa, et ueniali, et mortali: nisi actualiter uoluntatem peccato inuenerit inhaerentem. Hactenus. D. Tho. At, etiam si homo non doleat, aut culpas in memoria habeat, modo tamen uelit placere Deo in omnibus, et
uitam pro illo fundere non habet.uoluntatem peccato actualiter inhaerentem: ergo iuxta D Thosnge placitum Jpassio pro Christo luscepta sine poenitentia,mortalia piaccata remittit.
Verum, sententia contraria mihi ex animo exurI non potest. Nam persuasa est et authoritate maiorum, et graui constantique ratione, ac fieri potest ut et rem, sed ita prorsus existimo . Primam enim passio pro Christo suscepta, si a charitate non existit, nihil valet ad culpae mox talis remissionem, ut. D.Tho.author est. 22. q. I 24.
136쪽
. 66 aft. I 2 ad. 2. Item et August. contra Cr
seon. lib 1 capit. 1 SI 1m5.adeo Paulus r. ad Gorin. 13. in quiens . Si corvus meum tradidero Ita iri ara eam , chariatatem autem non habuero nihil mihi prodes . Charima autem in eo qui peccauit mortaliter, non remittit pecea tum sine pri tentia' ut idem. lx Tho cribit. 3 p.q 8ε. art. s. ad 1 3 ergo nec martyrium. Et constrinatur . Quia uoaluntas effieax martyrii et martyrium acta susceptum, qualitum ad essentialia, ut hic supponimus 3 nihil disserunt : Si
ergo martyrium sine poenitentia peccatum mortale remittit, ae proinde gloriam meretur aeternam,et uoluntas quoque efficax martyrij, idem sine poenitentia , dubio proculeisceret.
Praeterea, passio pro Christo suscepta, in eo qui sule
aut schismaticus uel haereticus non remittit peccatum limresis uel schismatis, nisi prius homo ecclesiae catholicae fuerit aggregatus a ergo, nec remittit eiusmodi peccata nisi homo paeniteat. Nam uerbis sch lae usitatis quandomui imar, nec ullurn aut uerborum sucum , aut eloquentiae ornatum adhibere uolumus. sed tantum confirmandae ueritati curam operamque nauare. Antecedens igitur no strae huius argumentationis, praeterquam quod habetur ex Cypriano lib. 34 epistolarum, epist. 2 ad Antonianum. atque ex August. tum saepe alias, tum libro primo de baaptismo contra Donatistas capite undecimo et libro tertio eapite decimosexto, et libro quarto capite decimo septimo di finitur etiam in concilio Florentino sub Eugenio 4. Consequentia uerb probatur. Quia sicut fides, et ecclesiae catholicae unitas, sunt media ad salutem nece staria, ita et poenitentia. Praeterea, si quis ante baptismii in mortem pro Deo oppetat, non consequetur salutem sine uoto baptismi, si roipse baptizari non potest: ergo, nec post haut ismum si peccauit mortaliter,consequetur: alutem sine portinentiae fa cramento aut in re aut in uoto suscepto. Antecedens quod assumpsimus,/Thomas Uualdensis lib. de sacramentis capi.97. et Ios. Diui praesertim Augustini testimonio confirmat, li. q. de ba .contra Donati. cap. O .et Q. Non enim
137쪽
mors pro Deo suscepta, iam euangelio promulgato, sne fide Christi et ecclesiae salutem.praestare potest. At eo sequentia uel ex eo liquet, quod sicut baptismi sacra me tum est ad salutem necessarium his qui ante peccauerunt, ita et poenitentia, his qui peccauerunt post baptismum. Adde,illi quoque, quod si martyri peccata in mentem
ueniant etiam in ipso martyrii agone constituto, non saluabitur si non doleat, ergo martyrio etiam instante poeni tentia necessaria est. Antecedens patet, quia si tonsessor occurrat,citra sacramentum salus illi non uente eo quod diuinum preceptum.de consessione est .i Cum isitur de contritione etiam interiori diuinum praeceptum sit, quod iam iam manifestum erit, fit consequens,ut si homo mar rio expositus, de peccatis memoriae occurrentibus poenitentiam non agit, diuini praecepti uiolator existit.
Ridiculum uero est quod fingunt isti, martyrium homini oblatum memoriam peccatorum abolere. Cum c diuerso, poenae, inopinato etiam incidentes, soleant culparum memoriam uel dormientem excitare. In cuius rei exemplum adducit Chrisostomus homi. 4. de diuite et L Σaro, fratres Ioseph, quibus eum peccati iam pene oblit rati uenisset in mentem, merito inquiunt i haec patimur quia peccauimus in fratrem nostrum. Tres item pueri ia' camino ignis ardentis, in ueritate et i in iudicio, aiunt,induxisti haee omnia propter peccat nostra, peccauimus enim &c. Et propheta,in die, inquit, tribulationis Deum exquisiui manibus meis. Et paulo post. Et meditatus sum
nocte cum corde meo, et exercitabar, et scopebam spiritum meum &c. Martyrium itaque occurrens,non memoriam peccatorum aut tollit aut impedit, sed potius excitat. Quare nihil causae uideo, cur poenitentia ad salutem necessaria martyri desit: quin in ipso sanguine culpas maxiabluet, quas ante commisit .. Equidem ita sentio,et ut reor ipse) sentiet unusquisque uestrum si rem non exau- thoritate aduersariorum,sed ex ratione pensetis: nec enim minore uim habet baptismus in remittendis culpis, quam marturium: quod ueluti baptismi uicarium est ut Augure. tradidit lib. . de baptismo concia Donatissi cap. . et letis
138쪽
quentibus) reserturque de consecra dast. .cap.baptismi uacem. sed baptismus, alias emcacissimum contra omnia peccata remedium, sine poenitentia tamen aliqua praeuia,p dicatorum mortalium non essicit remissionem, ergo, nec
martyrium : nisi nouis oraculis iuniores a mediis ad sal tem necessariis, martyres adultus lint excipere, quod
qua ratione faciant, haud satis intelligo o. . 'Nee. D. Thomas unquam asseruit dormienti in peeeatio
mortali per passionem pro Christo allatam, remitti pes eatum sine aliquo praecedenti dolore: non enim sine chaiaritate passio ualet: ut locis citatis. D. Tho.. astruxit. Et,
eum eo loco, martyrium baptismo comparauerit, idem profecto as eruit,baptismum omnia peccata remittere tam mortalia quam uenialia, dum modo uoluntatem pece to non inuenerit inhaerentem . Nec proinde licet colligere, baptismum uel dormienti uel vigilanti sine poenitentia mortalia abolere peccata. Quare nec de martyrio id ex mente D. Thom. colligi potesti ni si suo ipsius testim
nio uirum alioqui doctissimum uelis urgere, ut concedat dormienti in peccato mortali, qui nee eontritionem, nee attritionem habuit unquam,per mQrtem pro Christo ut lenter illatam, aeternam conserri salutem. Quod tam a surdum est, quam quod absurdissimum. l. t. Poenarum igitur remissio, solet dici remissio pereat rum: ut patet in indulgentijs, qua passim hoe nomine conceduntur. Credit itaque. D. Tho. per baptismum et martyrium,omnem poenam siue peccati venialis, sive mortalis aboleri . supposita tamen remissione mortalis culpae quae adulto sine dispositione uoluntatis praeuia, eontingere non potest. Culpae etiam ueniales per baptismum adclto dormienti remittuntur: non enim adultus dormiens bapti simum suscipit, nisi prius vigilans vo luerit baptirari.
Cum autem baptismus sit poenitentia uirtualis omnium peccatorum, eo ipso quod quis baptismum volvit, poenitentiam habuit omnium uirtualem, i quam ad nenialium remissionem fatis esse, l . Thomas illo loco manifestissime docuit. Et confirmatur, Quia si quis vigilans cum attritione peccatorum mortalium , nullam habens memo
139쪽
Ham ueniat inm, accederet ad baptisinum, consequeretur plenariam remissionem omnium peccatorum ergo et dormiens si habuit contritionem mortaluum, uenialium remissionem consequetur. Confirmat ut rursum . quia si ballismus non remitteret uenialia. quibu men, inhaeret ha-i tua liter, prosecto uix ullus reperiretur , qui per bapti iamum consequeretur innocentiam, ac totius poenae remi iasib nem. Nee me fugit Caietanus aliter iudieasse: sed ita res humanae habent, nos non probamus aliena, alij re pro babunt nostra. In enuo ergo. D Thomam, ut illi secundo argumento responderet, id sensisse qubdetam baptisrus quam passio pro Christo suscepta, sine aliqua poenitentia
formali, remittunt omnia uenialia, quantum ad culpam et quantum ad poenam,nisi uoluntas acti aliter committat
ueniale peccatum: quod in baptismo facile est in martyrio non item. Nam sere dum quis patitur pro Christo , auertit animum ab omni peccato etiam ueniali. Sed siue baptizatus, siue pro Christo moriens, actualem obicem opponeret, siue baptismo, seu martyrio, iam effectus remissionis illius culpae impediretur. Ita cum dormiens nihil
actu obi jciat uirtuti uel baptismi uel martyr ij , omnium
uenialium ueniam sine formali displicentia consequetur. Quam ob rem, illa exceptio nisi actualiter u 'hintatem peccato inuenerit,&e. non est reserenda ad remissionem mortalium, sed ad remissionem uenialium. Asseuerat enim . D. Thomas, poenitentiam explieitam esse necessariam ad mortalium remissionem: quare non statim asseruisset, dormienti in peccato mortali sine aliquo actu et dispositione praeuia, aut per baptismum i aut per mortem extrinsecus illatam, mortalia peccata condonari. De eleemosyna uero
facilior quaestio est: nam, dupliciter intelligi possunt ea
testimonia quae illi tribuant remissionem peccatorum . Prius, ut ad poenas pro peccatis debitas omnia referantur: iuxta illud Danieri. Peccata tua eleemosynis redime redimuntur enim poenae pro peccatis debitae non alio pretion agis, quam eleemosynis. Posterius etiam in hunc senium intelligi possitnt, ut pollicitatio diuinae misericordiae significetur iis, qui fuerint misericordes: ut etiam si in peccatis
140쪽
ea tis sint per eleemosynas, tamen, id consequantur, ut ex dei gratia et beneficio conuersio cordis illis aliquando praestetur, sic enim scriptum est, frange esurienti panem
tuum, egenos uagosque tu duc in domum tuam: cum uideris nudum operi eum. et carnem tuam ne despexeris tune erumpet qnasi mane lumen tuum, et sanitas tua citius orietur: orietur in tenebris lux tua,et tenebrae tuae erunt sicut
meridies: Et iterum. Beati misericordes, quoniam ipsi miserreordiam consequentur. Ex quibus liquido patet, quid ad reliqua dieendum sit, nolo enim esse longus in singulis explicandis Sed et secundum argumcntum principale cum sua confirmatione, ex his quae diximus facile soluitur .
Ultimum uero, quoniam peculiarem habet dissiculi rem, peculiariter quoq; diluendum est. Quaeritur,enim an specialis poenitentia de singulis mortalibus, fit ad salutem necessaria: an potius fatis sit poenitentia de omnibus confusa et generalis. Et quamuis sciam. multa a multis de hae quaestione fuisse disputata, id ego tamen ex D I honiae sententia. semper et intellexi et credidi, in omni lege, siue naturae, siue scripturari, siue gratiae, non satis suisse ad peccatorum mortalium remissionem, in genere confuseque dolere: sed specialem, distinctamque de singulis poenitentiam requiri. Cuius rei explicandae gratia, dupliciter de contritione Io qui possumus. Uno modo, secundum se, quatenus est actus uirtutis: alio modo, in ordine ad consessionem,quatenus est pars sacramenti. Deinde notandum, dupliciter posse intelligi, contriationem specialem de singulis e sic necestariam. Primum, necessitate praecepti, deinde necessitate finis . . Praeterea, contritionem de singulis mortalibus esse necessariam, duobus modis accipi potest . Prius fie ut ad singula peccata mortalia requirantur singulae contritiones, uel secundum numerum , uel secundum speciem. Posterius sic: ut una contritio sit distincta de singulis, quemadmodum , si singulis peccatis in memoriam reuocatis, de illis uno eodemq; dolore doleam. Tunc