장음표시 사용
241쪽
mitteret, partim retineret . .
Id uero quod saepe in huius argumenti explieationem diximus) inferiorem a reseruatis absoluere non posse, intellectum cupimus, donec superior ab eis non absoluerIt. Quod si iam soluit, ratio reseruationis cessauit Quae cum quodammodo poenalis sit et odiosa, restringi non debet, sed ampliari. Imd asserit Adrianus et bene,quod si praemissa suffcienti discussione, confessus est qui, habenti facultatem absoluendi a culpis reseruatis , et oblitus est forte unam ex illis, asi rit inquam quod non tenetur adire
superiorem. Cum autem memoriae occurrerit, poterit
confiteri cuicunque, qui semel habuit facultatem . Adrianus dicit, cuicunque simplici sacerdoti,quod equidem nulla ratione probarim: quoniam sui supponimus absolutio requirit iurisdictionem in absoluendo. Simplex autem sacerdos iurisdictionem nunquam habuit, &e. Quemadmodum, si ego oblitus sum confiteri aliquod peccatum
mortale proprio meo sacerdoti, non possum deinde, cum in mentem uenerit, confiteri cuilibet sacerdoti, sed solum habenti facultatem, ac iurisdictionem . In tertio principali argumento, inter doctores scholasticos magna dissensio est, an cum iactura sequitur, uel propria, uel aliena a praecepto consessionis, et ipsius integritate libcremur. Et, ne in opinionibus aut recensendis, aut confutandis, longa texatur oratio, sit prima pro
Si ex consessione alicuius peccati sequitur scandalum, uel meum , uel cor sessoris, ego possum tacere tale peccatum, reliqua confitendo, et ratio est. Quia, quantum ad illud, non habeo copiam consessoris: cui uidelicet recte,
atque hones e confiteri possim eiusmodi peccatum. Item iuxta Bernardum, libro de praecepto, & praee pii dispensatione.ὶ Quod pro charitate institutum est,contra charitatem non debet militare. Confessio autem instituta eit in remedium poenitentis. Quocirea, si scandalum ipsi ex eonfessione alicuius peccati accidit, poteritidem licite reticere. De uitando autem scandalo conseia oris, iuri, naturalis praeceptum est. Praeceptum ergo di
242쪽
vinae legis positiuum, illius obligationem non abolet. lex enim gratiae legem naturae non destruxit, sed pers
cit. Loquimur autem de scandalo consessoris infirmirnam si ex malitia paratus sit ad ruinam, utilius scandalum nasci permittitur, quam Dei praecepta relinqui. Exempla uero huius conclusionis non adhibemus, quoniam cuique erunt in promptu. Secunda propolitio, quae communis etiam theolog rum est. Si ex eonsessione mea sequatur aut mors,aut infamia uel mea, uel aliena,excusatur ab obligatione confitendi tale peccatum: et ratio est, quia diuina praecepta positiva non obIigant eum iactura uitae, aut publicae famae. Verbi gratia, si consessor crederetur reuelaturus confessionem, &C. Item, praeceptum deuitanda morte, uel insemia proximi, est naturale: ergo praeceptum positiuum adueniens de eonsessionis integritate, non abrogatur. Quod si excusor a consessione peccati, ex qua sequitur mors, uel ins
mia publica proximi; exeusabor etiam, si inde sequatur siue mors, seu infamia mea publica. Sed obiicies tamen , quia illa argumenta probant quiadem esse cessandum a consessione, non autem confesti nena esse diuidendam. Nam,diuidere confessionem, sacrilegium est. Tum,quia impium fuerit, a Deo dimidiam expectare ueniam ; tum, quia talis diuisa consessio formae
sacramentali repugnat. Et augetur disti cultas, si capiamus poenitentem attritum , qui habeat duo peccata mortalia; quorum aIterum nos asserimus posse reticeri ex causa probabili, tune confessor aosoluit: ab uno peccato, ab altero non absoluit
ergo et Deus absolutionem ipsam partitur, quod absur dum est. VPro quorum argumentorum solutione, commemora dum est, consessionis Integritatem,non oportere mathematicam esse, sed moralem: unde non necesse est, omnia
peccata contineat,sed quae in memoria sint, adhibita humana diligentia. Inde etiam fit, ut si poenitens coeperit peccata dicere : et ex morbo, uel alia causa tinguae usum Κ amistia
243쪽
amiserit: eonsessionem quidem faciat integram, non on nium absolute peccatorum, sed eorum tamen, quae et debet , ct potest consteri. Ex qua etiam radice, illud colligimus, non esse necessarium, hominem eonfiteri omnia peccata, quae memoria tenet: sed illa quae consessori rationabiliter exprimentur. Lex enim Christi de moribus ad moralem integritatem obligat, id est,rationi consentam eam . Nam, quod a ratione dissonat, non praecipit. De iacatum . itaque quod rationabiliter tacetur, irrationabiliter
explicatur, non est materia eonsessionis a Christo institu. tae. Dimidiare igitur consessionem a Christo Domino praeceptam; hoe est aliquod mortale peccatum tacere, quod Christus instititi esse in illa confessione aperiendum: id sacrilegium cst, &c. Nee sacerdos dimidiatam absolutionem praebet: nam absolutio limitatur etiam ad consessionem institutam a Christo, sicut forma per materiam limitatur. Ab omnibus ergo absoluit sacerdos, quae ad
suum iudicium spectant ex Christi institutione. Illud uero peccatum , quod causa urgente tacetur, non pertinet
tune ad illius sacerdotis iurisdictionem, reliqua uero pertinent, unde poenitens alia confiteri tenetur, sicut qui non . potest ieiunare uno die quadragesimae,a reliquorum ieiunio non absoluitur. 1 Ad id uero, quod tandem obiiciebatur, respondeo: si cerdotem quidem, immediate et directe remittere, quae audiuit in confessione peccata: sed ex consequenti, et in-di rect , remittere omnia, etiam quae non audivit. Quia
enim effectus sacramentorum, gratia est, quae omnia pe eata tollit: inde fit,ut omnia saeramenta suos effectus ima, mediatos producendo, consequenter omnes mortaleis culpas remittant. Ac per hunc modum peccata oblita per absolutionem remittuntur: non directe, exuiq; absolutionis, sed secundario, ct consequenter. Sed enim, quoniam leue detrimentum esse uidetur,
quod consessor sciat peeeatum proximi mei: hinc grauis
autorum concertatio est , an teneamur explicare circu
stantiam. qua explicata consessor intelligit complicem criminis; ut exempli causa, si confiteor, me commisi ite inc stum
244쪽
sum cum sorore: nec habeo plures, &e. Quo quidem Io co , nec est quaestio, cum ego habeo copiam consessoris, cui possum confiteri sine reuelatione alieni peccati, tunc enim iniquum erar, illi confiteri , qui ex mea consessione crimen alienum intelligit. Sed est qtiaestio. cum consessor non ad est, nisi parochur, qui et me et sororem cognoscit, tit in pagis et oppidulis frequenter solet accidere. Igitur Communis sententia tenet, non esse desistendum ab illius peccati confestione propter paruum illud proximi nocumentum. Quemadmodum ex paruaraetura famae meael,
quam facio ex eo, qudd consessor meum peccatum intelligit, confitendi obligatio non cessat. Hanc sententiam D. Thom. amplectitur. 4 d. I 6. q. δέ sartie. L. q4. ad quintum. Duran. eadem. d. q A. D. Bonaven dies. . in secunda parte distinoe articu ει Petrus Palud. dist I7.q 2 artici DCrGabri. q. I. conclusione quinta: et Adria q. i de Confessione, ad quartum argumentum et Sylliciter , uerbo Confessor. I. g. 24. Causa uer δ horum est, quod potius debet poenitens prouidere conscientiae suae, quam alienae samar. Item, quod praeceptum de integritate consessionis divinum est, nec debet omitti, ut bona opinio alterius apud conses
At Caietanus in Summa, in uerbo Consessio, conditione. 3. ubi multa adhibuit remedia, quibus peccatum ali num in confessione celareturi: tandem subiicit, quod si nullum remedium est,et diserri non potest consessio, quia
oportet, au t celebrare, aut eucharistiam si ere debet illam circunstantiam tacere poenitens οῦ quia consessio non debet ese cum aliena iactura. Damnum siquidem propriae famae, consessionis et absolutionis utilitatis pensatur. Damnum uero famae alienae, non pensatur aliqua commoditate ipsius, qui patitur in commodum: et Ideo non uiden-tur nostra commoda proximorum nostrorum Incommodis comparanda. Praeterea. Si ego non possum confiteri, nisi per interpretem : confiteri non teneor: ergo si cum iacima aliqua
famae meae praeceptum confessionis non Obligat, nec cum
245쪽
Praeterea. Si ego cognoscerem , conse rem reueIaturum esse socium criminis cuiquam alteri, non deberem explicarer ergo nec ipsi debeo socij crimen aperire. Quia etiam apud ipsum confestorem bona opinio proximi mei, uel infirmatur , uel penitus Interit: co uel maxime quod illius poenitentiam non uidet: meam uidet. Nec naturae lex solum obligat, ne graue damnum proximo demus,ue
r dira etiam ne medio credemus. a
vt igitur hoc dissidium componamus, sit tertia propositio: Si habita ratione consessoris et complicis, uir prudens iudicauerit esse iacturam, licet non grauem, mediocrem tamen: tunc eiusmodi peccatum,aut circunstantia taceri potest. Atq; hane mihi uidentur probare argumenta, quae fecimus pro Caterano.Quarta propositio. Si habita ratione utriusq;, et confessoris et complicis, uel nulla iactura sit, uel minima, ex eo quod sacerdos intelligat socium eriminis: videtur esse
. necessarium circunstantiam explicare.
Ultima propositio. In articulo mortis, non obstante illa famae iactura, quae plerunq; apud consessorem fit, tenetur poenitens circunstantiam explicare : quia et ipse socius criminis debet subire tale dispendium pro salute poenitentis. Secus: ubi iactura esset grauis eirmagna: ut si mors, uel infamia publica sequeretur. In quarto argumento principali multa uarie a doctoribus schola sticis disseruntur. in . . d. II. Sed ego, quanta maxima breuitate potero, ea in hae disputatione tractabo , quae ct necessaria sunt, et digna quae a uobis magnopere Mnimaduertantur.
Dupliciter itaque eonsessio insormis est: aut ex parte confitentis, aut ex parte absoluentis. Ex parte quidem poenitentis, quia non erat in gratia quando eam secit: siue quia carebat contritione, siue quia eius confessio non erat integra, uel ex uerecundia, uel ex negligentia, &e. Ex parte uerb absoluentis, quia uel non impendit absolutionem, quae est forma huius saeramenti: uel,si impendit, non erat sacerdos habens iurisdictionem ad absoluendum: emto si confestioni deest charitas, quae est forma uirtutum,
246쪽
uel absolutio vera, quae e si forma sacramentalis consessitonis, talis confessio apellatur informis. Et sut certa ab incertis separemus Primum, in quo conveniunt uiri docti, est: consessionem informem ex des
ctu absolutionis et se a poenitente repetendam. Nam ut retro docuimus ex Ioannis testimonio, necesse est ut peccata a sacerdotibus remittantur. Igitur, qui non percepit absolutionem a peccatis, quamlibet millies ea suerit confessus, eo usque tenetur peccata lateri, quousq; uerain absolutionem accipiat. Aliud quoque in hac materia certum est, aliquam consessionem ex parte poenitentis esse repetendam. Nam, qui dedita opera, non faciunt integram consessionem mortalium , sed ex uerecundia unum aliquod mortale taeent: ij sine dubio iuxta omnium doctorum communem sententiam tenentur iterum confiteri: quia consessio' non integra sacramenti poenitentiae materia non est: cum ex propria ratione formae sacramenti repugnat: unde in Conci LFloren. definitur, ad consessionem, quae est huius sacramenti materia, pertinere, ut omnia peccata mortalia, quorum homo memoriam habet, suo sacerdoti integre confiteatur. 3Tertium, me quidem iudice, eertum est, non omnes eonsessiones informes, ese resumendas. Nam sui. D.Thomas argumentatur. d. II art q. I. si opus esset omnem talem consessionem repetere, nullus tranquilitatis locus relinqueretur,cum enim uiri pii de propiciato peccato non debeant esse sine metu, Eccles s. omnis consesso de qua uerentur, an suerit insormis, an legitima, esset illis identidem repetenda. Quod omnino alienum est a prudentissimorum hominum consuetudine. Praeterea, cum sacramentum extremae unctionis,atque
matrimo mi, et item in uniuersum reliqua, ex informitate non sic inualidentur, ut iterum sumenda sint cur unum. hoe ex sola insormitate quassabiturὶ eo uel maxime,qud detiam sine contritione, necessariam et materia et formam huius sacramenti constare posse, certis argumentis astri
aimus. Non igitur ex informitate, sed aliunde sumendum
247쪽
est, quando sit confessio repetenda. Illud denique compertum et exploratum est, consessionem faeranientalem, hoc est, ex qua cum absolutione uerum poenitentiae sacramentum consistit, eam non esse is ciendam . Sed si sit aliqua consessio, ex qua non est con- . si tutum uerum poenitentiae sacramentum: ea uidelicet resumenda est.' Prior huius sundamenti pars, uel ex eo constat, quod si semel accepimus ueram aliquarum culparum absolutionem, ueram inquam et ualidam: non oportet peccata a quibus sumus uere absoluti, iterum confiteri. Quippe ut Benedictus undecimus, in extrati aganti, inter cunctas, cleganter doceti absurdum est, ut liberatus debitor adhue ad soluendum maneat obligatus . Atque inde posterior pars eiusdem fundamenti constabili tur i si enim mea confessio fuit talis, ut ex ea cum a solutione sacramentum poenitentiae non est confectum: illa nimirum peccata, quae consessus sum, non sunt per sacerdotem remissa. Qua propter debeo iterum confiteri, ut clauium autoritate soluantur. - Ex quo quidem quarto landamento, manifeste colligi tur consessionem, quae sine culpa poenitentis non est integra, iterum facere non oportere: ut si propter scandalum, aut proprium , aut ipsius consessoris euitandum, aliquod . peccatum tacerem; uel si diligentiam adhibui sum cientem, et tamen adhuc alicuius peccati sum oblitus. Nam in moralibus ex fine uoluntario res denominatur. Qui igitur uoluit omnia sua peccata confiteri: et idoneam adhibere diligentiam: eius confessio, si moraliter loquamur, est integra. Quod et ex Concit. Florent. et ex ali7s multis capitibus, et causis ante nos liquido comprobauimus.
Colligitur deinde, quod si peccator negligentiam affectatam, aut omnino crassam in facienda integra confessione habuit, ita ut ex eiusmodi negligentia peccatum aliquod mortale praetermiseri t. talis debet consessionem repetere, ac si data opera mutilaretur. Uerbi gratia; qui sine aliquo examine conscientiae suae post transactum a Δ num
248쪽
num accedit ad consessionem; semper enim in peccato rum obliuionem necesse est incidere. Quare non aliter uult conlassionem mutilare, atque, qui uenenum homini porrigit, uult occidere;et qui ignem subiicit, domum comburere. Qui igitur ad eum modum imparatus accedit; re uera uult confessionem mutilam facere, qui uolens prudensiq; ita se gerit, ac si facere ex professo mutilam uelit. Colligitur terti b, quod, si peccator nullum dolorem
habeat, nec contritionem,nec attritionem,talis confessio
est repetenda. Non enim est consessio, quae sit materia sacramenti poenitentiae, cum a nulla poenitentia profiscatur. Imo uero, cum nec constssio quidem sit, sed pura conseiasionis simulatio; ut Capreolus. dist. . q. 2. et Durandus eadem distinctione. q. I 3. et Caietanus. q. s. additionum et in summa sua et et sere autores scholasti ei tradiderunt.
Colligitur postremo id quod etiam paulo ante insinuavimus quod , si quis habeat attritionem; ex qua uirtute
sacramenti attritus, fiat contritus, gratiam, scilicet, consequendo; eius confessio non est resumenda. suseipit enim uerum poenitentiae sacramentum, gratiamque, ac remissionem peccatorum per absolutionem sacramentalem.
Haec omnia, lnisi ego caecus sum in controuersiam uert
Sed illud primum in hac materia, tanquam incertum in dubium uocari merito potest. An consessio ex negligentia mutila et manca, non quidem penitus crassa et supina, sed culpabili tamen, sit a poenitente iterum facienda; ut, si quis peccata praeterita quaerat, et diligentiam nonnullam adhibeat, quam esse idoneam arbitratur; cum tamen non sit.
Huic uero quaestioni, respondetur ex sententia Caietani, talem confessionem non esse repetendam, sed si postea in memoriam peccatum illud negligenter omissum uenerit; sat erit illud confiteri, et negligentiam in conscientia examinanda, ac proinde sacrilegium illud, quod in sustipiendo sacramento commissum est . Haec uero sententia non potest fateori perspicue ae liticide demonstrari. Sed in rebus quae ad mores pertinent,r
249쪽
PARS V. RELECT. non simi mihi credi te scientiae moralis dogmata ad uiauum resecanda. Suadetur itaque primum: quia moraliter loquendo talis consessio est integra: cum intendat poenitens omnia confiteri, quorum memoriam habet. Item, quia alias, nimium anxios redderemus scrupulosos: imo piorum etiam animos turbaremus perpetua iterandae eonsessionis solicitudine: uerentur enim plurimum non scrupulosi modo, uerum etiam mediocriter liberi, atq; cordati, sese in examine consciuntiae negligentes ex
Sed obiicet fortasse quisquam, quod talis consessio ex
parte poenitentis non est integra: peccat enim non adhubendo diligentiam debitam, atque ex consequenti poenitens, consessionem, uolens, mutilam facit.
Ad hoc primum dico, omissionem illam diligentiae debitae, aliquando esse solu m uenialem, scilicet, ex inconsideratione, culpabili quidem proficiscens, sed non mo tali tamen. Quoniam poenitens is est, qui alias diligentiam debitam adhibere solet. Atque in hoc euentu, non sacramentum modo, sed etiam fructus sacramenti recipitur . Nec hoc loco ut reor ipse Theologus quisquam nobis erit aduersus: nisi plane uelit, et eonsessionis iugum importabile facere: ct sine idonea ratione, mortalis cutipae reatum inducere, nisi consessio uenialiter tantum euia pabilis resumatur. Dico secundd, quod, etiam si negligentia mortalis sit, non sit modo adeo supina et crassa, ut perinde habeatur , atque ex industria res fieret quia consessio tamen ex intentione sermali poenitentis est integra: non est cogendus eiusmodi eonsessionem iterare. Nam, quando salua pietate id facere possumus, consessionis iugum mollesaeiendum est, nec iniiciendi laquei, eo praesertim loco,qui in id paratus est, ut ab omnibus laqueis liberemur . . Aesorsitan, qui in concertatione scholastica nobis e nantur obsistere: si ad rem ipsam conserantur, non aliter facient, quam nos in praesentia consulimus: uerbi eausa ;si quis ex ignorantia uincibili existimet periurium proseruanda uita homicis esse licitum ι uade non confitetur - . illud
250쪽
illud peccatum, quia non putat se pecca sie. Item, si quis
mercator aliquem contratium licere credebat, uel muliercula aliquam superstitionem censebat esse religionem exculpabili quadam iguorantia; non arbitror equidem tam eriticos ac seueros iudices esse futuros, ut omnes horum ante actas confessiones, iubeant iterari. Intrepide igitur eum Caietano tenere possiimus, eiusmodi consessiones repeti non oportere. Alterum quoque uerti in quaestionem potest; an eum quis attritionem habuit tam imperfectam,ut uirtute sacramenti non fiat ex attrito contritus, quin potius saerilegus sit in eo, quod irreuerenter suscipit poenitentiae sacramentum, an huius inquam consessio sit iteranda. Et quiadem D. Thomas loco ante citato manifeste docet, quod, si eut fictus sine debita dispositione et dolore potest verum sacramentum baptismi suscipere; ita etiam et eonseiasionem saeramentalem facere, ac ueram absolutionem percipere. Contrariam sententiam tenet Maior. d. I . quae. s. et Adrianus. quae. 4. de Consessione ad tertium argume tum ; et dubio. s. eorum quae de consessione proponit. Est autem primum argumentum contra D. Thomam. Quod si ibi esset uerum sacramentum, peccator ille tactus esset uere a sacerdote absolutus. Consequens est falsum,ergo et antecedens. Maior probatur, quia si quis uerum sacramentum baptismi, uel confirmationis aecepitquere manet baptizatus, ef eonfirmatus; consequentis uerbfalsitas ostenditur, quia tune uere etiam esset absolutus adeo quaecunque soluunt sacerdotes in terra, soluuntur in coelo,et tamen non est ille absolutus in coelo,cum maneat
eisdem peccatis obligatus, et nouam insuper addiderit sacrilegii culpam. Et eonfirmatur. Quia illi non sunt a Deo remissa pescata : ergo non est absolutus a sacerdote, patet consequentia ex illo. Quorum remiseritis peccata, remittuntur
Confirmatur deinde: quia saeramenta gratiae, sacramenta ueritatis sunt, non salsitatis: sorma autem illa, qua