Disputatio academica de Amoso

71쪽

minorum volumine, nod a Rabbiuis a 'm, a Graecis δωti προς,πό voenium, eo inderaba in tamquam unus liber Carpaov. . . . 7 Se T. seq. Hotting. Ihes Philol. p. 677', tenuita Dolendum sit, historiam, quae rationem exponit quomodo et quando Libri sa--eri in unum volumen aligi coeperint, densissimi tenebris etiamnunc sultasam es in se ita ut mulis, eruae averri Possent. ad ea eo xinanda, . quae ad nostram er- nerunt notiuam, desiderentur. Hoc tamen constat, ordinem Prophetarum minorum, ut et reliquorum Cod. Hobr. librorum, non eamdem esse, atqucillum, quia antiquissimi, Codd. observatura qui etiam recentiores dd. Hebr. dissentire, et alios libros alio loco poni, ut infra ostende Sed a Graecis incipiam

In libro de ius Prophetarum et in Synops scripturae, quae Inter Athanasii opora exstat Carpzov. a. l. p. 71 hoc ordine viores ex Prophetis minoribus sol uvicem excipiunt i Ioariis , Mic Ioel, ceti est ollini libros illos dispositos uisso, diserto docuit Hieronymus ita prodemi ad comm in Ioel Mich et Nah. Eixaecis Patribus. su confirmavit Gregorius Natianaenus Carm. s. de vexis et germani scripturae libris, opp. V. P. O ap. Cavetov. I. l. P. 271 aviis ἐς γρα h a tam

MMMinns certum est, quemnam ordinem Iudae veteres in his Prophetis digerendis induti sint. Ita enim in losi, ubi Ebrorum Cod. IIebri series enumeratur, illi semper tamquam unum integrum volumen, cujus singuli libri non reeensentur, reliquis addiurant L. Non me levis eat suspicio, veteres Iudaeos alio, et eodem , quo God ei anuquiores, ordine illos collocasse. ι nimirum ex disertis Rabhinorum es-

72쪽

tum qui agiographa eontinentur, alia ratione atque vulgo se in icem sequebantur Quod eum constet, verosimillimum est, discrimen ejusmodi in disponendis 1 Prophetarum libris etiam sui M. eoque magis, quoniam illa in Gra*eis Codd. ut ostendimus, antiquitas observabatur Iudaei enim Alexandrini , a-Iaestinensium vestigia plerumque in rebus Praesexum, quae in religionem porti uehant, prementes , ordanem illum a Padaestinensibus Iudaeis etiam accepi e videu-tur. Quem riuare reliquissent, nulla certe prohabitis ratio reddi potost. . Deinde minime nodihil est, his libros ab Alexandrinis transpositos fuisse, quia jain dia in unum morumen erant redacti, quum initium iacerent a vertendo Cod. Hebe Si libri a se inyiee separati fuissent, alii in alium Iocum aede migrare potuissenti Praetere corpus a Prophetarum ab uno eodemque interprete, reddiιu esse vide ux de quo in sequentibus exposituri uinus . Hic vero quare ordinem receptum immutasset, .non video.

Sed η inquiunt sortasse nonnulli a Codd. Graeei in disponendis eteris Hebri. Cod libris non eumdem, qui a Rabbinia es nouit traditu est, ordinem se-e quuntur. Quum igitur discrimen Alexandrinos inter et veteres Iudaeos Palaestia neu es observetur, nulla est eausa, quaxe rejiciatur opinio, a illos Propbetase etiam vul x libit dispositos, vel alio ordine . a Mexandrinis, alio a PaIaesti nensibus Iudaeis olim collo ios esse. x iubenter eoneedo multos eiusmodi Codd. Graecos antiquitus exstitisse, qui nullam in reliquis V. . seriptis digerendis rationem habuerunt ordinis, a Babbinis commemorati. . Supersunt etiam hujus negligentiae haud pauca indicia eum in Patrum operibus , tum in Codd. Holim ianis. At vero illa testimonia, quae omnia non nisi is seculo antiquiora sunt 35 , nihil probant. Quare autem re nitore Codd. Graeci ordinem illum immutaverint eerto die nequit, sed causae nonnuliae, si conjectura uti vis, non desunt. Quum Graeca nimirum exempla, studio linguae Hebraeae a plerisque neglecto majori numero quam Hebraea describerentur, et christiani minus religiosi essent in Libris Saeris disponendis hi facile suo Oeo moveri potuerunti Ipsa etiam Coneiliorum deere alia alium ordinem praescribebant, quae hoc essecerunt, ut omnem eius ruieuram, si quam nonnulli tum habuerint, tandem prorsus missam sacerent. Denique libri multi, vel sinsuli ve eum aliis paneis simul describebantur, quum ma-His us

73쪽

ius esse pretium, quam ut totius Codihi eampia homines in eoinparis po, tient. A tales libri separati, aliis deinde addita causa nerunt sortasse, quato nonnumquam iri codd. Graecis et in Hebraeis subinde ordo libroruis fuerit iti

Alia insuper sunt quibus non tantum probatur, Iudaeorum nonnullos desneepa more, olim usitato discessisse CS6λ, aliosque anum ordinem cum in Prophetarem maiorum, tum in agiographae scriptis collocandis, secutos esse, sed etiam ipsi histe diaerimitii indiei inesse videntur, qua ostenstunt, veteres Iudaeos ordinem 12 Hophetarum eumdem, atque Alexandrino, tenuisse. Huius enim diseriminis origo repetonda esse videtur ex Placitis Schesarum Iudaicarum quarum aliae asas, in rebus etiam minoribus, sententias profitebantur. line etiam explicandus est dissensus, qui In Codd. ebri reperitur. Ut doeet Elias Levita, hei Germantes et Galliei, almudem sequentes, Ieremiam et Erechielem Iesaiae Hispaniel et Ma-aorethie hunc illis praemittunt vid. Q. Gesen. in . inues. p. aS . Viae Levitae diei Codd. han pauci enn et Ross. probant Sy)r quorum multi Germante libros agiographae etiam seeundum almustein Hispanici vero Hla ordinadisponunt i qua de re idem ille Iudaeus exposuit 48 . Itaque eum aliud Ba-hγlonteus norma suerit Codd. Germanicis in digerendis Nophetamin et Hagiographae se, iis, et Hispante Masorethas seeuti sint, a verosimilitudine non abhorret, singulos iu Prophetarum ritanorum libris Ponendis suos magistros non reliquisse Syx Etenim, dietis perpensis, credibile est Scholas abrionicas ordinem antiquum in .nsiquissimis Graecis exemplis retentum a veteribus Iudaeis recepisse, recenti xo, vero Iudaeos Palaesurienses alium, eumque, quem Masorethae adhibuerunt

Qualeseumque autem rationes fuerint, quibus II Veteres in libris singulis disponendis 4o usi sint, in minis non saltem excipienda est aetas, qua vixerunt. Cum igitur Amosus primurum eam inter et Miebam suum Ioeum obtinuerit, hoe, si reliquis argumentis et internis et externis additur, non Prorsus contemnendum est. Quin imo, si uasorectas sequeris, post Ioelem ponitur. Utramcumque ergo recipias sententiam, Amosus Iosea est Proximus, qui cum eo entiente anginquiint , et Probante hae inseriptione, diutissuno vaticinatus esse serto, hena

74쪽

aeriandum est illitra scripis huius , imo interduin Ioelia libro ineeedere, Miebauseris, qui post Amodium adiguamdia vixit, aviani praepotu

Quae eum Ita sint, Amosus non tantum sub xxia et Ierobeam Ir, verum etiam sub Iothaino Actato et Hishia vixit. Deficiunt indicia, quibus tempus, quo mortuus sit, ecurate definiatur, neque etiam dici potest, utrum regnum Israelis aversum viderit, nec ne Ejus rei saltem nullam mentionem fecit Recidit hoe sexto Hisuae imperii anno ra inte C. N. . Si igitu circa boo tempus, HisHaemgni initio mortuus est, vixit ad summam senectutem, neque eam tamen, qu . vero similitudinis terminos superit. Provectam aetatem sine dubio attigit oseas, eamque traditio Iesajae tribuere non dubitat perhibens, hune annos io3 Prophetae munere lanetum et anno aetatis 15o mortuum esse OCl. Gesen. in I in m. p. 6 . Doramos hoc minus est mirandum, a reputas, quam tenui vitae conditione et sobrio viet. Am gi et hie inter pastores educatus, deinde usus essa dicatur. Neque etiam scimus, quot annos mori natus fuerit, eum vaticinari coepisset, Iesaias ex illa traditione prodit anno aetatis II. Ieremias ar6 munus illud suseipiens, dieitu adoleseens 'ara . Si ergo Amosus anno aetatis o ut terminum aliquem onjiciamus, ne quis putet senectutem, quam Amos tribuimus, nimis proveetam esse, quam Par eat, si inquam, anno aetatis o id est anno imperii ex nosis numerandi ratione 5 Ierobeami, qui est annus uariae S, seeundum nos ah prodiit, et anno M.to regni HisLiae obiit, aetatem explevitaex et nonaginta annorum.

Quo melius autem dieis de mos eum illisum temporum historia oneὶIiari, eoque facilius uno obtutu repetiis aeni, haec in bala sorviam eulis subjeei-inus. Quoniam vero Chronologia eius aeratis in obscuri est, ac iam gravibus dissieulistibus premitur, ut etiam nune eeurate definiri vix possit, saepius haesi.

75쪽

Uuiverso tenendum est Iadaeos in annorm numero in cod. Hebri desiniendo suam ratiotieni esse secutos, secundum quam unorum Parte pro integris annis habentur. Hoc Chronologiam saepius turbavit, quis nonnullis deunitionihius aliquid plerumque detrahendum est. In multis seeutus sum vel a tum Binlisebo Arellaeol. II. 1. p. 15 seq. , vel Cl. Genium comm in Ies. IV. . bul. p. 353 seqq. . A quibus cum videar nonnunis minus recte interdum discessisse, ut oee alia permulta, quae in hae tota disputatione reperiant reprehendenda, ignoseant, et hunc libellum, tamquam opus iuvenile, considerent, etiam atque ei iam

TABULA.

76쪽

Anni Regnum Israelis. . Regnum Iudae. Aetas Amosti

77쪽

GaIlIaeae, Gilea regni De. 64 ist Sidia, et tribum Naphta 164. Ammonitae inlitarum ceti, a Reg. I5et ditiones lari in

iovem circite anno

ναέ. Salmanassar Samariam .

78쪽

αὶ In has speluneis latebant Canaanitae, ut Hebraeos, Padaestinam invadentes, He-he ei, ut hostes suos effugerent 1 Sanu 13 6 CR enm L L p. 342 seqq. In illas Davide so ontulit eam suis, dum Saulus ipsam exsequebatur. Resugium erant Iudaeis ontra Syxorum impetus, i Maemotas seqq. Pococtio creste LAE L p. R. mona membaeorum ostendebatur Christuc Matth. 26 I6. memorans satam . m. cecit Lum43 Io. non tantum montium vertices, sed etiam latebras illis, a Latronum turbis loca dia semper erant repleta. Iosephus haud raro eius rei metitionem fecit vid. v. e. Antia Ut io 8. Nota est parabola Lucio So. Hieronrmus hae de re queritur, et eum eo, ali plures reddunt nomen Iota es. 15 1 et 18 εν α et , rhyra pex Meenaum aedium Pruter anguinem, qui in erebro a latronibus funditur. Vid. Roseum l. l. P. 168 et In Aetate. I. C. etiam in Galilaeae speluncis eorumbrabantur D/μ- μνοι Mare 3 3, 5. Lue. 8 a , xo. Matth. 4 d. 4 Locorum quorumdam erillitatem reeentiores summis landibus extollant, v. e. Eoris, Busebing, alii, ab Hamelsu lauda. l. l. P. II ma ne nonnullae in Hebraeo Codie memorantur, vallis Terebinthi , Hebronis, scolis, aliae vid. Roseum. l. l. p. 152 seqq. Poe vius l. l. p. 63. Pe vallem fertilissimam, monubus Enγdieineiam , transiit. Neocti narrationem consima Ioseph. Anti. IX x, α ιδεμαι

79쪽

Loea illa semper pastoribus grata fuisse, docet iam Patriareharum historia. Iti his Nub,1 1 Sam. 5. desit Davide in Bethlebem vicinia patris gregem parit, ib

non intelligo ut alii, ractu trana Iordanem, sed loca ab hae pare suminis eum propter additum prata, tum quoniam ex I Chr. xa a constat, Hebraeos illa το--uam resiones ci 'frd Indis s. . ix. N. r. notum est Luci aura. Hieronymi ae- ei et erant laotoribua, et teriliιam terra meorum mutiiaudo eo ensabat praes ad Am. uata, inquit Cyrbius Alex. praes ad

xantur. Vid. R enm. l. i. P. χεο seq. Magu eum arte antiquitus illas elaborabant; vid. Cor. S. XXVI i 1έs, ubi hoc eommemoratur in oratione, ad tribum samudiis-xum habiis. De sontibus, qui in illis reperiuntur, rid. 'coch. l. l. P. 71, 3, etico . De origine nominis rata d. l. Geserius in Iexieo. Inis urbes numerantur Ziph, Maon, Engedi Ios astra et M. earumquo diu vocatur 'et rariu Sain. IS 15, 'anta iam a L. 26. v I r. annosam μέ, Praeterea redensetur a Clinisor 164mst iam . de qua regione loquitur Rosenm. I. I. p. a LUtri eiusdem nominis videtur commemorari Ios. i5 56, ubi pro Vir restituen- auri est Fatendum est, Chaldaeum, Irum et Vulgatam receptam extabuissolentiooenia Arabs deest a corum, εὐ- 6i. Ex Codd Hebae. ollatis nulla notata eat varietas, nisi ex Mnn. 187, in quo exaratum Id quod ipsum vim munit .aprohabilis eoisuptionis ausa indagetur Etenim, vina Propte literarum, et mina Mmillivdj- primum uisus, librarius, mi δι- in mentem venerit, litera transposuit loquo A in , alter anserui In hoo nomine minxando codd. non tantum Hebraei, sed euam Graees, ubique dissentiunt. Hi v. Mos. si x siti Cod.

80쪽

μδ. 6 33 ἰω Cod Oxon. -ἀia, quorum haud pane specimina exhibe ed. Holmes ad Ios x5 56. Praeeipuae te et lauta varietates b. a. a M. Vat. Ox. x vera ex alia, atque recepta, lectione videntu si asse Alex Cod scriptio . emendationem spirat, quippae quod rurissime bou vomen tam Plane scribitur. Iosephus securidam antiquissunos Codd. alibi acripsit cim scio pro quo Suidasitatis, Iust), alibi laraala, Vid. Retand PMaesum. II p. 6OS, Praeterea observandam est, Ios. 25 5. in textu recepto xx urbium nomina exeῖ- dirae, ex Graeci iupplenda Θον -- Laaxa, καὶ αἱ κῶμα αὐτῶν . inusionis facilis eat , si liue is oeularam exrois ex adiero in Q ad eamdem formu- omlaram sententiam mmus absolvantem, te asiari ' Miri Iudaeorum batie perperam tribuit Hieronymus ad Mich. 5 i quem iam bene resainvit Beland L l. v. 613 seqq. ais urbes, i in musa Pinisve numerarus, etiam est Eadem est urbs, qua hodie dieitur Hamesset. I. I. p. 37 Dei. Et videtur, ab nebraeu voeabatur tu viva Ier. 6ix es no a xt . nuiarum etrva ante nomina propria aliquando oti,iuutitur. Constant praeterea sero est xemis nomina Arabum et Iudaeorum hodierna eum iniquis locorum nominibus convenixe. Vid C. Gesen in notu ad Iuno. Burevbardili'. p. siet seq. 8 Carine loeus, a Maon diversus, statis . Istis memoratur pyd, tibi Dantes' exesdit, quam xenn. 7, 33, 18 . A et forte so exhibent. Praeissea Srrus, uter et vulg. eum omnibus Graecis Codd. , exceptis Paucis, qui quum καὶ ait Ioela Innumeris xolinus ausa suppἀmera solent h. I. omna aueinritato sunt scinti. Propter literarum vel 14 nam nonnulli Coda antiqniores exibo-bant euius rei vestigium forte inest Iecsion Cod. aia μώων similitiainam illari literam nesse omitti potuisse, nemo non videia Maonem et Carmele sibi invicem suisse vicinas, ex , Sam. IS I et ex Ioeo nostro ver linitoris Carmelu ectat in monis eiusdem nominis. Eam citi ausam Saulus sine deae dia dolem ci Siam is adi. Q Darides suos iussis adscendere Maris meseri x Sam astra. . Inter illos, ad quo Davides, augure ad , partem misit , in Graeea versione memorantur οἱ is καρα - , quo nomine designatur, ut ex rhinquis urbibus halu sitiinmis, vs. r. seqq. re viatis, liquet Ianebraei etiam h i. nonnulla'aealtarentur. Sis Romanorum domisti hae ανει --