장음표시 사용
141쪽
κ DE STABILITATE SITVS ANGLIBRII.
f. a a Quamuis vota stabilitatis, qua in hac doctrina timur, omnino noua videatur , tamen res ipsa omni
tempore satis sui notari quoniam enim securitas nauigationis potissimum a stabilitate nauium , qua in tu erecto persistere conantur , pendet, haec res nautis ignota maneren' potuit, etiamsi nemo adhuc distincte ostenderit, quomodo ea sit comparata. Naues autem , quae sufflatenti Ihibilitate tint praeditae, nautis ita destribillent, ut diacant, eas elis portandis esse pares, seu vim velorum sustinere valere, quae definitio a nostra non multum dustrepat. Cum enim vis venti in vela impingens non , lam nauem propellat, sed etiam inclinare conetur, perspicuum est, nisi nauis satis magnam habeat stabilitatem, eam a vi venti nimium inclinari debere, praecipue incursu obliquo, quo vis velorum nauem ad latera inclinare annititur. Quo igitur maiorem vim venti nauis sine peticulose inclinatione sustinere valet, eo maiori stabilitata praedita sit, necesse est. 6. II. Stepe numero autem euenire solet, inaura, quando iam sent constructae atque aqihi immissae, nimispaniam stabilitatem habere deprehendantur quod quidem ilium , ex theoria nostra exposita non statim facile praevideri sed et am euitari posset. Ac mulus Hostis riptor de re nautica celebris atque expertus refert plana ue γves in Gallia fabricari solitas hoc vitio laborare , ut nisi medela adhibeatur, velorum im sustinere non valeant atque ob hunc defectum complures naues perire Blere.
Ratio scilicet huius vitii in hoc est posita , quod es pr. data carinae latitudine profunditatem nimis magnam ct Pro data profunditate latitudinem nimis paruam efffecerint
142쪽
ex quo stabilitas nimis debilis existit. Plerumque igitur
testimonio ei clam Auctoris naues in Gallia constructas noua contabulatione extrinsecus muniri oportuit, ut ipsis maior stabilitas conciliaretur; cuius medelae ratio cum nostra Theoria apprime congruit hoc enim munimento amplitudo nauis ac proinde etiam fictio aquae dilatatur, ut eidem profunditati carinae maior latitudo eiusdemo spondeat. β 2 4. Quo requentius igitur hoc vitium in o structione nauium committi solet , eo maior cura erit adhibenda , ut medela maxime idonea reperiatur , quae non simul, si adhibeatur, nauibus alia vitia insierat, cuiusmodi est ea contabulatio, cuius Auctor allegatus mentionem ει cit, qua resistentia nauis in aqua admodum augetur, celeritasque notabiliter retardatur. Quamobrem nunc potissimum inquiramus, quo pacto nauis iam fabricatae, quae nimis exiguam habeat stabilitatem , stabilitas quam commodissime au ri queat. Ac primo quidem iam expωGimus quomodo per Onerationem , Onerimque translati
nem stabilitati incrementum addi possit, enim haec medela plerumque et minus parum prodest, vel ob reliquas circumstantias non adhiberi potest, quin simul nauis inutilis reddatur ut si velimus in naui bellica omnia tormenta intra aquae superficiem detriadere. g. a s. Ex expressione autem , qua stabilitatis quantitatem definiuimus , intelligim stabilitatem triplici modo augeri posse. Primo enim stabilitas restit si centrum
grauitatis nauis in humiliorem locum perducatur, quod fit grauioribus oneribus eortum transsercndis, quem ero Odiim in praesenti negotio pariun adiumenti assare iam
143쪽
indicauimus. Deinde etiam stabilitas augeri potest, si
centriam magnitudinis carinae altius promoueatur, quod autem ne dilatatione carinae in parte aperiori fieri ne quit; dilatata vero carini in parte superiori incrementum stabilitatis simul a tertio modo oritur. Tertio enim stabilitas incrementum Capit, si sectio aquae fiat amplior, hoc namque modo non istum centrum magnitudinis a. rinae sursum ascendit, sed quod maximum stabilitatis incrementum producit, momentiam sectionis aquae respectu cuiusque axis augetur. Praecipue autem efficiendum est vi momentum respectu axis longitudinalis maxime augeatur, quia hoc in omnibus nauibus olet esse minimiun
atque stabilitas respectu axis longitudinalis debilissima ; ex quo haec stabilitas perpem maxime indiget augmenta
τα ι . a G. nuestigemus igitur, quantum incrementum y stabilitas nauis respectu aris longitudinalis Assi per amph-ficationem lectionis aquae nanciscatur. Ac primo quidem modum sitatum contemplemur, qua niui circa superfuciem aquae utrinque quasi alaemem, in adiungi solent, quo fit ut sectio aqua AEBF augeam utrinque spatiis Μ Eme et FU circa eius maximam latitudinem RPonamus sectionis aquae proprie sic cta AEBF ω mentum respectu axis A esset , pondus nauis Μ, volumen carinae centrii magnin inis carinae situm esse in O et nauis centrum grauitatis in G, erit stabilitas nauis, quam ante adiunctionem alarum habuit M
--ΟGJ. Nunc autem momentum sectionis aqio Iaugeri debet aggregato omnium Productoriam , irae ori-vntii si singulae spationam Em ct Fns Particulae
144쪽
D STABILITA TE SIO AEQUILIBRII et s
multiplicentur per quadrata distantiarum suarum ab axe AB. Hoc igitur aggregatum seu momentiam si fuerit m i stabilitas nauis augmentum accipiet in. f. a T. Ad quantitatem huius momentici aestima dam sit aream Eme vel FU s atque accipiatur in altera particula infinite parua, citius ab axe AB distantia sit is , erit L US. R. et αμ. At
RA' dat distantiam centri stillationis areae ΜΕme ab
axe AB si circa axem AB stillaret, quae sitae dat distantiam centri grauitatis areae Eme
ab axe Aio quae sit m g Erit itaque cra.
Μ Eme respectu. aris AB, ω .Rω us et i majus. Est autem ut ex natura centri oscillationis patet 1γc, et si sint horum additamentorum centra grauitatis erit ιγ as. Cp quia autem in hoc negotio praestat proci valorem ero minorem accipere, ponamus imus. quia etiam disserentia est insensibilis. q. 2 8. Incrementum igitur stabilitatis , quod oritur ab ad unctione istarum alarum erit m
Quodsi igitur ponamus alas tantum versius proram ac puin Pim extendi, ut earum centra grauitatis in E et F a
dant, erit stabilitatis incremetinim quae expressio etiam semper a vera sensibiliter vix discrepat, quia lati. rudo alariam Ee et V vehementer an ess solet. iii autem area sectionis aquae proprie AI B in compuli: ducatur et sumatur V D. CD, atque ponatur EF CD Vs, eo quod ratio EF ad CD non a . tis magna censetur, quia stabilitas augmentatione opus habet,
145쪽
habet, erit stabilitatis incrementum Si porro poenam aream Em ABE c D prodibit stabilitatis incrementum bH. CD. dem ergo proficitur, ac si centrum grauitatis nauis G per interuallum et CD deo sum foret perductum. g. a 9. Huiusmodi igitur appositione alam stibilitas multo magis augetur, quam per traiislationem ponderum vix sieri potest tantundem enim hoc modo obtinetur, quantum translatione ponderis superficie aquae ad imum nauis. Praeterea vero non tum ob auctam siectionem aquae stabilitas augetur, sed quia haec contabulatio insta sectionem aquae porrigitur, carinae volumen etiam amplius euadit in parte seperiori , unde eius emtrum magnitudinis eleuatur Iuterim tamen hinc parum lucri accedit, quia ob eandem causam nauis aliquantulum extra aquam extollitur; semper enim aequale volumen sub aqua venari debet , ex quo eius centrum magnitudianis item deprimitur. Sed quia haec sint vix sensibilia, parum interest, utrum incensius an descensus huius centri magnitudinis praevaleat. f. 28O. Quanquam autem huiusmodi alis stabilitas admodum augetur, tamen ex iis aliud incommodum navibus insertur, quo fit ut resistentia in motu directo ab allisione aquae ad has alas multum augeatur, in motu autem obliquo cursus aduersus venti plagam non panim impcdiatur. Ad opum quidem praesentem uniceret alas has maxime tenues effecisse , quoniam stabilitatis incrementum ita aucta area sectionis aquae proficistitur, quo pacto resistentiae nullus locus concederetur sed quia nauis non perpetuo situm erectum exactifim tenet, verum ad
146쪽
tatera saepenumero non parum inclinetur , necesse est, ut alae notabilis crassitici conficiantur, quo in quavis nauis inclinatione sectionem aquae ampliorem reddant. Interim tamen hinc intelligitur, quomodo crassities alarum ex data inclinationum quantitate definiri debeat, ne nimia eanim crassiti resistentia praeter necessitatem multiplicetur. 6. 28 I. Vt autem clarius appareat ad quantam pro-ὶ - fiinditatem alae hae ad latera nauis pertingere debeant consideremus sectionem amplissimam DF , ad quam repraesententis E et F sectiones verticales istarum ast rum. Deinde notetur maximus angulus ad quem nauis in summa tempestate circa axem longitudinalem inclinari
leat, qui sit EC vel CD ducantur tum rectae qet D quae designabunt, quantum alae tam sepra quam emineres, quam insta aquam demergi debeant. At spatium hoc plerumque tam et magnum, Ut resistentia vehemen. aer augeaturri quando enim nauis istiusmodi medela indiget, eo ips ad inclinationes perquam est procliuis, amgulusque Cp valde magnus prouenit. Quodsi autem
hae alae non satis altae conficiuntur, atque nauis eo usque inclinaretur, donec altera ala tota ex aqua esset egressa tum cessante incremento per alam acquisito subito nauis
g. 28 a Possilia vero hae alae nauibus ita applicari, ut iis nec resistentia augeatur nec motus tatuis impediatur, id quod fiet, si eae naui post maximum latitudinem EF versius puppim B adiungantur, ita ut sectionis aqua pars anterior A maneat immutata , posterior vero abea in Parallelogrammum rectangulum efF. Qi iam enim Tab XL hoc modo EF manet latitudo maxima, et corpus versius '
147쪽
1 6 DE STABILI TAN SITVS A GUBRII
pnppim adiunctum aqua non irruat , siquidem nauis
motu directo seratur, patet resistentii alis hoc modo adiungendis non augeri. In motu ero nauis obliquo tantii in abest, ut hae alae accellionem aduersis plagam venti impediant, ut eam potius adiuuent atque declinati nem a cursu directo eo minorem essiciant quemadmodum ex libro siperiori abunde colligere licet, tum instapluribus docebitur. ancque ob causam illa alanim applicatio naecedenti longe anteserenda videtur. g. 8a. Inquiramus igitur quantum incrementum stabilitas nauis per alas hoc modo adhibitas capiat. Pon mus igitur sectionis aqnae primitiva AEBF momentuin respectu axis Assi esse , atque D denotare aream AE seu semissiem sectionis primitiuae erit ut sipra vidumus P ubi ix denotat numenim is vel Io Quoniam nunc pars anterior adiectis alis manet im- , erit eius momentum respecti axis Astra psiqui lem portiones AB et EB proxime aequales ponantur. Partis em posterioris, quae est rectangesum momentum respecti axis A erit m pCE' BC BC. EF ex quo sectionis aquae alis auctae momentum respectumis longitudinalis A erit m BC. EF - Qio- circa si volumen carinae vocetur habebitur stabilitatis respectu axis longitudinalis incrementum α' in f. 8 . Quoniam EF circiter per medium sectionis aquae transire censetur, erit area BF zzz re, quae eadem proxime est atur BC. EF, ita ut sit BC. EF v. Si ergo hic valor substituatur prodibit stabilitatis incre- Diqilia πιν Corale
148쪽
bilitas ante alas has adiunctas erat V- y Μ 65 - Gὶ xnde stabilitas pristina minor fuit quam, quae nune augmentum accipi ευ ' quod nisi interuallum o valde si exiguum , maius est quam stibilitas praecedens. Ac si nauis sine alis nullam omnino habuisset stabilitatem , alis adiiciendis aequireret stabilitatem e V, 4M. CD denotantem prosenditatem earinae, postoque V D. CD et EF CD Y quae sine stabilitas fatis seret masna. 3. 28s. Tali situ abrum applicatione videmus non solum stabilitatem nauis insignitur augeri, ut vel in solo incremento aequiescere possimus, si ante nulli omnino stabistas adfiiisset, sed etiam incommoda, quibus praecedens alarum appositio erat obnoxia, hic nullum habent .locum. Primo enim motus nauis directus his alis non impcditur, quia resistentia prorae iis non augetur deinde in motu obliquo his ipsis alis nauis magis apta redditur,
adversius plagam venti progrediendi, eo quod declinatio cursu dilecti diminuitur. Has igitur ob causas iste in diis alas applicandi illi priori, qui vulgo in usu esse solet maxime est anteserendus. Quicquid autem sit, etiam talis alariun applicatio multis laborat difficultatibus nisi enim hoc esset, praestaret naues statim ab initio ita fabricasse, neque per vitium ad tantam persectionem deduci con
3 86. Tria autem potissimum sent vitia, quae istiusmodi alarum annexio nauibus instri quorum primumpst, quod hoc modo centnim grauitatis sectionis aquae nimium ersiis puppim deducitur quod quidem est vi a ium
149쪽
x D DE STABILITATE SI TVS AEQUILIBRII
tium non exigui momenti , quia hoc modo centriim gravitatis sectionis aquae de recta verticali per centnim gravitatis nauis transeunte rem auctur. At quia ob hunc d
fectum stillationes nauis tantum magis impet se redduntur, hoc vitium faciI tolarari potest, dummodo ab rerum , quod in stabilitatis inopia versetur , tollatur. Alterum autem vitium quod cum ista alarum applicatione est coniunctim maioris est momenti cum ni Ob i Elnationes nauis hae alae ad notabilem prosui itatem po rigi debent, iis allisio aquae ad gubernaculum vehementer impedietur. Atque tertio Ob eandem rationem centrum magnitudinis carinae versus puppim perducitur, quod centrum grauitatis sequi debebit quo nauibus quae vento propelluntur, ingens incommodum assertur. f. 8 . Quae cum ita sint, eo maior opem et cura est adhibenda , ne naues, quando iam in fabricatae, tali emendatione indigeant, quod quidem nini perspectis aise sis stabilitatem efficientibus haud difficulter praestabitur. Quae enim emolumenta ex correctione modo descripta consequiIntur, ea quatenus non aliis disticultatibus sunt permista , praestabit statim ab initio nauibus indilcere, quam tum demum , cum vitium iam est commissiim. In isto autem capite satis ostendimus , quomodo cum fabricatione nauium tum oneratione stabilitas sitis magna possit obtineri praecipuum vero momentam in constructione nauitim est sitcnn. Nam quantum oneratione profici potest, id plerumque non satis ad arbitrium tractari licet, ob circumstantias externas, ad qua naues accommodatas esse ρογtet; quibus quantum stabilitatem augeri concedanir iam ante prospiciendum, ne nimis magnum subsidium indo Pectetur caput Diqilia πιν Corale
150쪽
ς assis Omnes motus, quos nauis aquae commissa recipere a
let, commodissime ad duas ciasks reuocantur, quarum prima eos complectitur motus, quibus stabilitas navis r luctitur, et qui ita fiunt commati, ut iis status nauis aequilibri continuo perturbetur. Fluiusmodi motus osci titionum sunt similes, cum enim nauis a vi quacunque ex situ aequilibri sierit depulsa, ob stabilitatem sese iustum aequilibri restituere conabitur , propter motum autem conceptum in tu aequilibrii, ouando eum attigerit acquiestere non poterit, verum in plagam oppositam ex eo declinabitur, quoad motus erit consumtusa atque hoc modo circa statum aequilibri eundo ac redeundo oscillationes absoluet. otiis vero , qui ad alteram classem pertinent, statum aequilibri non perturbant, sed saluo situ aequilibri absitainuatur, cuiusmodi sunt minus navis r gressivus, ac rotatorius circa axem verticalem , qui g bernaculi produci Blang. 89. In capitibus praecedentibus nanes in quiete adhuc constitutas considerauimus, ac primo quidem definiuimus, quomodo naues comparatas esse oporteat, i insitu erueta aequilibrium teneant, tum vero quomodo emciendum sit docuimus, ut sim aequilibrii suifkienti abi' hiatu simul sit praeditus atque in utroque negoti exp- a suimus,