장음표시 사용
351쪽
cogitare debemus, euius ope rotae remis instructae r .cumagi, simulque suffciens hominum numerus per asTab. XIX. moueri queat. In hunc finem machina videtur commo-
βε dissima, si axis m, cui utrinque extra nauem Rotam est assimata, intra nauem incurvetur in figuram SSM: tum enim plures homines in naui sedentes pro navis latitudine prehendentes partem Sypartim trahendo partim trudendo rotas Dd circumagent hocque nauem πω pellent. Atque cum hoc modo nulla ergata adhibeatur, fiet atque denotabit longitudinem radii RS existente Di d a. Non solum igitur ista machina mole illa ingenti, quam commemorauimuc, caret, sed etiam homines sedendo opus administrabunt, neque disicutiando incommodum asserent ita ut hinc plus non statur incommodi, quam a reinigum labore ordinario. g. 66s. Si igitur duabus rotis nauis instruatur, uti hactenus possumus, ac resistentia nauis aequalis sit res
stentiae planis, primum esse debet proxime ga m. . Scilicet si utraque rota ex duodecim remis sit compolita atque ad medietatem radiis in aquae immergatur, mctangulum ex langitudine unius radii a in latitudinem gdebet esse, st. Quoniam veros proxime profundit,tem , ad quam nauis submergitur denotat, radius aduplum ipsius f excedere nequit, ne rota promesus quam ipse natus sissimergatur. Si igitur capiatur af, remanebit pro gzzzU Deinde si numerus remigum sit πρ
st in pedibus quadratis expressa. mis vero ita instructis celeritas nauis debita erit altitudini mi , Isso.
352쪽
6 666. Vt nauis una hora milliare germanicum seu a 36 a pedes absoluat, debet esse γν , et cum metioi sit valde parua, ea prae negligi poterit, quippe quam operarii superabunt, si singuli tantillum vires magis intendant quam ipsis tribuimus Neglecto ergo ent spatiunt una hora percurrendum Iaaa , 8 V L. quare ut unum milliare conficiatur debet esse νύ nialia, Me fit βαρ- , os. Si igitur ob trictionem
fiat λαχν, tot operarii nauem una hora per milliare germanicum promovebunt ope remorum autem ad idem patium absoluendum requiruntur remiges 13st, ita ut hoc mod nequidem semisse operariorum opus sit. Ex quo multo maius lucrum existit, quam ante indicatumus, cuius rei ratio est, quod supra in denominatore Liminum
reiecimus Oss. q. 66 . Quoniam igitur ad nauem una hora per milliare germanicum propellendam debet esse I patet, nisi si s valde paruum , mnes operario non uni mi S admoueri posse ob desectum spatii in
rariorum numem enim , qui ad unum axem vertendum applicari possunt, determinatur latitudine nauis, cuius bis ni pedes ut homini spatium sedendi concedent. Quia Vero manibus in manubrio M non tantum spatium requirunt, ad Hiramque partem axisis totidem operarii constitui pote.
353쪽
runt. Atque hinc quot pedes contineat latitudo nauis O, tot penui vires suas in axe S conuertendo exerere tenint. In nauigiis remis propulsis recitae esse lati
tudo I f; unde si fuerit ei sis f seu fh
ped. tum unus axis non issicit tot operariis , quo requiruntur ad nauem per milliare germanicum una hora pro
g. 663. His igitur casibus oportebit duas pluresue eiusmodi axes utrinque rotis instructas in naui constitui. In hypothesi stilicet assiimta , qua latitudinem navis T suimus, numerus eiusmodi machinarum debet esse V longitudine scin pedibus expressa. Quoniam vero calcitium hactenus ad duas rotas accommodauimus, si plures adhibeantur, quaedam mutatio in expressionibus inuentis fieri debebit. Sit ergo numerus axium seu numerus in tarum a tr ita ut sit proxime σαο, alia mutatio hinc non orietur, nisi ut ubique loco a stritamus. a.
Qiiodsi igitur fuerit x V Miga es; sumis ergo radio rotae D af fiet latitudo palarum zzz: Ped quae distributio satis commode ad prini deduci poterit. f. 669. Numerus autem rotarum hoc modo in naui constitutarum neque rationem inter istis neque celeritatem nauis assiciet manebit enim d T 1, 6o9σa V pCum igitur, si nauis ita adstruatur, ut singulis horis milliare e manicum absoluat, debeat esse Des GF fiet hoc
scase I, GO96 a. 6 2, 92s, ideoque R S: OD I:a,9as. Quo autem manubrium Sci ab hominibus coemtrahendo tum trudendo commodius verseri possit radius R S
354쪽
mum pedem superare nequit sumto ergoras I ped. fiet Dira , 9 ped. interminato autem hoc modo radio Dia, et Laza, , et latitudo palarum gra
Probe autem notandum est axemi ad eam altitudinem super aquam esse constituendum , ut semissis radiorum verticalium D aquae immergatur. f. os o Accommodemus haec ad exemplum triremis supra iam tractatum , in qua erat stes I ped. Ob rati
nem enim o aes allatam videtur iste valor commode ipsius tribui posse, quo certiores de sinu esse queamus. Vt
igitur ista nauis tempore unius horae per unum milliare germanicum propellatur , Opus eritis hominum, cum si lito remigandi modo plures quam o requirantur. Adliti ergo sex me seu a rotae in naui disponi debebunt, et quiuis axis a I hominibus versabitur. Si igitur sit My pedis, fiet D amo, 9 a ped. et rotae in aqua ad 1, 6 ed immergentur latitudo vero palam erit ped. in hoc est proxime ted. Quodsi autem videaturin tantum statuere ped. fiet OD a 2, 19 4ed et latitudo palarum I, O ped. f. 6 I. Triremis ergo hoc modo instrueta ad operariis una hora per milliare germanicum promoueri poterit; neque hic modus tantis imultatibus obnoxius esse videtur, quam primo intuitu apparebat Lucrum enim plus centum hominum fuit compenset sumtus, qui ad
eiusmodi rotas fabricandas impenduntur, et, si quae dim- cultate praeterea Occurrerent operae pretium erit de iis
tollendis diligentius cogitare Sumtus quidem ad haec ope-
355쪽
ra suffcientis boris eruienda parui momenti esse vide, tur, cum si semel sint secti longo tempori lassiciant Comtra autem centum hominum victus et sestentatio perpetuo duret. Vt taceam numerum hominum per admouendorum non ab arbitrio nostro pendere et quamuis istasio satis adsint, tamen plerumque ad opera longe utiliora adhiberi possimi. Denique iste labor rotas versandi, quia est niQrmis, et motus iam impressus laborem adiuuat non tantopere homines defatigabit, quam remorum au tatis.cARVm. Disilia i Corale
356쪽
DE CONSTRUCTIONE NAVIUM ME PROPELLENDARUM.
Quoniam in praecedente capite non selum vim, quam
remiges exercent, sed etiam celeritatem abiblutam, quae datae naui inducitur, determinavimus cuncta primcipia iam habemus exposita , ex quibus maxime idonea earum nauium, quae emis ad motum sollicitari solent, structura derivari ac definiri debet. Quanquam enim eiu modi naues, quoties opportunitas euenit, Praeter remos etiam velis uti solent tamen ad hunc finem in constru tione triremium non admodum attendi conuenit; eo quod vento locus non conceditur, nisi quatenus reliquae circumstantiae id permittunt. Neque unquam triremes vel adhibent, si aduersius ventum cursus institui debeat in hoc vero maximum diserimen positum est inter naues, quae solo vento agitantur, et quae remis sunt instructae. 6 3. Proprietates, quibus naues remis propulsendas praeditas esse oportet, ut in suo genere persectissimae censeri queant, sunt vel communes , vel propriae. Illae in omni nauium genere, quae mari committuntur, ndecunque vis propellens petatur, aeque requiruntur; hae vero ad vim propellentem maxime accommodatae esse debent, ut inde nauis motum sitis celerem et tutum consequatur. Perpetuo autem necesse est, ut utriusque gen ris proprietates coniunctim perpendantur, ne dum ni satisfacere conabimur, reliquis quicquam detrahamus, unde
357쪽
nauis periclitari queat. Saepenumero enim structurae, quas diuersae proprietates postulant, inter se pugnantri hocque casu maxime est cauendum ne ni nimium inbuentes ab
6 6 4. Proprietates commune sirpra iam sitis eiuuimus, ubi determinavimus , quemadmodum nauis cominparata esse debeat, ut aquae commina tam in statu quietis quam motus incolumis perseueret Primo Icilicet cum figurae nauis tum onerationis ratio debet esse eiusmodi, ut
situs erectus simul sit situs aequilibrii, quod euenit, si in hoc statu ambo grauitatis centra ipsius nauis nimirum et voluminis sebmersi in eandem rectam veritatem incidant. Proprietatem hanc quidem nauis iam dum est vacua re habere debet, ne Onera nimis inaequaliter ad hunc situm obtinendum imponi oporteat interim tamen etiamsi v vis vacua aliquantam aberret, nisi error sit admodum magnus, per Onerationem Ompensari poterit. Ad hoc primum nauem utrinque similiter abricari conuenit, ne ratio adsit, cur in unum latus potius inclinet quam in auterum deinde quamuis prora puppi di imilis constituatur, tamen in hac ipsa dissimilitudines ciendum est , ut ambo ita centra grauitatis in unam rectam erticalem cadant. g. 6 s. Cum igitur positio siectkmum nauis tam horizontalium quam verticalium a priori sit data, inde volumen carinae seu partis aquae immeriae cognostitur a scindendo per sectionem horizontalem inferiora versus paserem, cuius volumen molem aquae capiat ponderi nauis aequalem. Quoniam ergo pondus nauis a ligno et fimo quibus latera clauduntur et contignatione interna oritur,nianisellum est positio in amborum
358쪽
requisitam obtineri, si diuisi naui per sectiones verticales transuetias in plurima segmenta, pondus niuscuiusquo segmenti proportionale sit volumini partis eiusdem segmentiquae sub aqua versatur. Stenim haec regula in fabricandis
singulis segmentis obstruetur, necesse est , ut commune centrum grauitatis tam materiae, e qua segmenta sentconfecta , quam Voluminum aquae ubmersorum in eodem segmento reperiatur.
g. 6 6 Data magnitudine et figura nauis copia ligno rum et reliquae materiae ad conitructionem necessariae a practico facile aestimabitur unde pondus nauis vacuae ex hocque volumen carinae congostetur. Hinc ad singularimenta quae gallice Gabaris vocantur construenda re. gula natatur ista ut pondus materiae ad quodvis segmentum impendendae proportionale sit volumini eiusdem νmenti infra aquae superficiem destinato, siue regula aurea adhiberi potest, qua instratur, uti se habet volumen i
lius nauis aquae immersum ad simile volumen cuiusquo segmenti, ita pondus totius nauis ad pondus eiusdem ων menti. . Quodsi autem aliae conditiones prohibeant, quin minus ista regula in fabricandis singulis segmentis obstrue tur tum quantum in prora ab hac regula suerit recessum, tantumdem in puppi ad aequalem a centro grauitatis disetantiam ab eadem regula erit recedendum. f. Si hanc regulam perpetuo obseruare liceret , . conseruationi nauium non parum consilleretur, quae saepenumero ob desectum huius regulae damnum patitur. Quod, it clarius perspiciatur, concipiatur nauis a ADBb , cuius constructio ab hac regula aberrat, plano transueris eri,
tali 4 L per centrum grauitatis ducto in duas partes A
359쪽
De et bBDe diuisa, quarum illa proram haec puppim
repracsentet. Sit prorae AD centrum grauitatis in P, ipsius autem partis aquae submersae ADC centrum magnitudinis Μ cadat propius ad medium D. Simili modo puppis BD centrii grauitatis sit in , eiusque partis submersae BD centrum magnitudinis in N propius situm sit ad medium D qui casus locum habet, si naues tria
in extremitates prorae et puppis ponderosiores redduntur, quam regula memorata requirit. f. 6 8. Huius modi status in plerisque nauibus d prehenditur, propterea quod naues circa proram et puppim Brtissimas construi oportet, cum tamen his locis volumen aquas submersum sit minimum. Sic itaque erunt centra illa quatilo P, Q, MetN disposita in omni fere naui vacua, et nisi maxima uenim pars in medio Meollocetur, idem sitiis manebit in naui onusta. Iam agrauitate prora deonum in directione porgebitur vi ipsius ponderi aequalia et puppis in directione deo suma vi ipsius ponderi pariter aequali. Porro Ob actionem
aquae, qua latera nauis Undique premuntur, prora sursum sellicitabitii a pondere aquae, quam Volumen ADC capit, hocque in directionem per centrum magnitudinis partis prorae aquae libmersae ducta. Similique modo pressiones aquae puppim in directionem sursum pellunt vi similis voluminis aquae. s. 6 9. Omnino igitur nauis sollicitabitur a quatuor viribus, a duabus stilicet deorsum Pp, Qq; et a duabus sursum m et ii quae quatuor vires sese in a iusi-brio continent. Ab iis ergo, si nauis esset corpi ma iam rigidum omnisqiae inflexi is expers, nullus prinius edictus
360쪽
essectus sensibilis produceretur; at vero manifestum est, si nauis tanto rigore careat, necessario nauem incumatum iri, ita ut eius spina circa medium D ursium insectatur. A que hoc plum vitium ab ista caula oriundum in plurimis nauibus annosis laepissime oblematur, quae ideo ad xlteriores usus ineptae redduntur. Euitaretur ergo hoc setium, si naues ecundum regulam datam construerentur, tum enim ambo centra P et II in eandem rectam e ticalem inciderent pariter ac centra cim , hocque calunulla incuruatio esset metuenda. q. 68o. Verum, ut iam monuimus, ob alias rationes grauissimas naues circa proram ac puppim vehementer 2rtes et robustae construi debent, quia hic amborum s rerum extat tunc ira, mulque hae partes maximis impetibus sunt expositae. Contra vero in his locis ampli- nido tarinae fit minima, cum non blam iucundum lammdinum sed etiam secundum altitudinem coarctetur. Hanc ob minam , cum minime expediat corpus nauis in medio praeter necessitatem ligno onerare, istud incommoduni per
onerum impositionem tolli debet, iis ad nauis medium admouendis. Atque si aliae rationes istam onerationem dissuadeant, in id tamen maxime erit incumbendum, ut distantia inter ambo puncta tam in prora meim quam puppi et quam minima reddatur. Deinde vero a chitectos in id magis attentos esse oportebit, ut spinam et contignationem nauis robustiorem efficiant, navique sinficientem vim inciamationi resistendi concilient. f. 681. Ex hoc principio ratio praecipua intelligitur, cur praelonga nautium rostra improbentur, etiamsi alias ad resistentiam minuendam utilissimae videri queant. Namque quo