장음표시 사용
481쪽
instrectae, locum habet; quocirca in his nauibus aptissima prorae figura erit linea recta puncta A et a iungens, quippe quae minimam naui producit resistentiam. Omnis
ideo matura , quae his casibus prorae induceretur,
tum nauis retardaret, sicque effectum velorum qui dice intendi solet, diminueret Sequenti ergo modo ista prorae figura aptissima definietur centro S interuallo S a, quod ad finem spinae anteriorem pertingit destribatur arcus circuli a RA, donec seperficiem aquae in A secet ductaque corda a dabit prorae eleuationem atque adeo figuram conuentcntissimam. Ceterum aliae rationes, quae omnes angulos, cuiusmodi oriretur in a prohibent, γplicationem cius regulae epissime impediunt; quare ne his lationibus vis inseratur, proram in a tam parum imcuruari oportebit, quam circumstantiae permittunt, ita ut minime a figura destripta aberretur. 6.88 . Sin autem naues Occurrant eiusmodi, in quibus postquam arcus Aa suerit delineatus, angulusque ASa recta
in bisectus, angulus RS maior fiat o gradibus, ideoque
quantitas a An Valorem Obtineat negativum, tum manifestum est quo magis prora incuriaeuir, eo minorem prodituram esse eius resistentiam. His igitur casibus conveniet proram in arcum circularem Ra incuruare , eius radio tam exiguo assumto, quantum fieri potest. Quoniam vero prora nusquam infra spim destendere debet, manifestum est, angulum o non maiorem esse octangulo EOF. Quare ut prorae maxima idonea curuatura tribuatur, e puncto a rigatur recta normalis, in limintersectio im recta S notetur haec enim mitriatis
dabit centrum circuli quo arcum AR describi conuenie . Hoc
482쪽
Hoc modo fiet prorae RA tangens in imo puncto χωrigontalis sicque prora quasi continuum corpus cum spina constituet, nullique occurrent anguli, quos ob alias rationes euitari oporteret.
q. 888. Eo magis igitur prora ad horizontem inclinabitiir quo minor uerit angujus SD, ac simul quo minor fuer nauis profunditas sub aquae Sit enim recta SD a profunditas carinae CD , et distantia D me; ecit S a SAzαν --αὶ et C et V a byy νία - a ab M . Ducta iam corda Aa, quae proram constituet, quoties angulus D S non fuerit maior qtia oo', erit eius inclinquo ad horizontem, angulo C Aa, cuiu tangens est - - , et sinus et
Vero est Aa Isi T. V Ece - 2A-xcrico ac Miangulus autem RS aequalis in angillo Aa, unde peripicuum est quo mor stierit tangulu DSceo rem stentiam fore minorem hincque nauem celerius esse progressi iram.
g. 889. Quo igitur resistentia magi dimintritur, esiaciendum erit ut angulus S plurimum diminuatur, quod fiet si cum altitudo SD augeatur, tum et inae vallum L minuatur. Quod quidem ad posterius attinet, quoniam in longitudine nauis pendet, quam ob gra- issimas causas prorsus non diminuere licet, sed etiam elaborandum sit ut ea quoad fieri potest, augeatur hoc re
483쪽
antrorsum promoueatur, quo interuallum Da hoc pacto minimum praestetur. In sequenti autem capite aliae o current rationes quae eandem centri grauitatis ad proram admotionem postulant quibus itaque dum sitisfit, simul motus nauis accelerabitur. Quo autem centrum grauitatis proram Veris permoveatur, necem est , Ut maior onerum copia in hac nauis parte imponatur, ne autem hinc Πωra nimium immergatur, eius quoque Volumen in aqua amplius fieri oportet, unde regulae ad constructionem m. vium requisitae magis determinabuntur. g. 89o .multo sensibilius autem aucta altitudine sangulus S ac proinde resistentia nauis diminuetur. Hinc ergo summa utilitas perspicitur, quam mali altissimi nauibus asserunt. Primo enim pluribus velis utiliter extendendis locum concedunt, quo vis propellens sortior reddis turri ex quo si eadem esset resistentia, celaritas nauis auis geretur. Verum praeterea quo altiores constituuntur mali. eo magis angulus C Aa ac proinde resistentia diminuetur, unde denuo accelaratio nauis existit. Cum igitur duplicem ob t:iula in celeritas nauis aucta malorum altitudine multu cetur, eo magis erit curandum , ut naues quam altissi. mis malis instruantur. Quod si ergo impedimenta, quadnune quidem nimiam malorum altitudinem dissiuadent, tolli vel superari, vel alia ratione altitudo malorum amgeri posset, hoc quidem nauigatio pii rimum perficeretur. Interea autem probe est cauendum , ne praeter necessita tem malorum altitudo minor adhibeatur, quam nauis quis que pro bore suo sustinere posset. q. 893. Haec igitur sent tenenda, si naues ita γticari debeant, ut in cursu su directa nullam procos a Diqiligo by Ooste
484쪽
clinationem patiantur. Quoniam vero ob insignem stabilitatem ratione axis latitudinalis, quam cum figura planavibus tribuit, tum incolumitas maxime postiuat, naues sine periculo inclinationem sustinere ossim eam ita iuusum conuerti conueniet , ut inde status nauium magis perficiatur. Supra quidem, ubi prorae figuram iam datam assumsimus , ita ab hac regula recessimus, ut malos altiores fieri uaderemus, quam resistentiae ratio postularet unde cum inclinatio nauis antrorsum sequeretur, ita malorum initudo determinari debebat, ut ne inclinatio inde oriunda naci damnum inerre queat. Nunc autem si ita a regula data recedere velimus, ut inclinati nauis antroiam inirem ,
Quantam quidem sustinere posset , prora magis ursiam eleuari deberet, quo media directio M insta punctum S , per quod media directio vis venti transit , cadat ;hinc autem non istum nullum lucrum sed etiam insigno
I. sa. Si enim prora a Tragis eleuaretur atque ad tum vertissem propius adduceretur, tum resistentia nauis augeretur hincque cursiis retardaretur. Atque adeo hoc pacto inclinatio a naui produceretur cum insigni incommodo. Quocirca mulio erit conssillius proram magis ad horizontem inclinare, quam regula ante data I
quirit hoc autem modo, quia media directio vis aquae RS ipta mediam directionem venti cadet, inclinatio nauissetrorsum producetur, quae dummodo non sit maior quam fine damno sustineri potest, admitti poterit Emolume tum autem , quod per hanc ab regula recessionem in navem redimat, minime erit contemnendum sic enim res tua navis non mediocriter diminuetur, eoque motum
485쪽
nauis celerior reddetur Eiusmodi ergo clinatio circa a. xem latitudinalem innoxia utique admitti poterit, cum
tam insigne lucrum, nauis scilicet acceleratio impetretur; alia vero praeterea accedunt commoda, quae eiusmodi proram eo magis suadebunt.
g. 8sa. Primo enim dum prorae Aa inclinatio ad horirontem minor redditur, simul longitudo nauis in superficie aquae AB augetur, unde praeter alia auctae longitudinis commoda etiam stabilitas nauis respecti axis latitudinalis augetur; hincque nauis eo facilius inclinationem sustinebit, minusque damnum ab ea erit metuendum. Deinde si hoc modo prora nauis longetur, non lumcentrum grauitatis G sponte ad a propius accedit, P tiam maius spatium in prona suppetit, ubi maior onerum copia collocari, hocque pacto centrum grauitatis adhuc propius antrorstim produci poterit hac autem ipsa m. tri grauitati promotione , quam punctim S sequitur, imclinatio nauis retrotium Oriunda diminuetitae, atque incommodum si ullum ex hac parte esset metuendum, totis retur. iii etiam si ob tantam prorae onerationem ii Hvis statu quietis, prora aliquanto profundius immergeretur, quam par est, hic ipse desectus ab inclinatione retrorsum nata emendabitur, nauisque in tu erecto unum a
g. 89 . Ad haec commoda accedit aliud non mi noris pretii vcnim , quod ex ipse nauis inclinatione Niro sit laeta nastitur. Dum enim prora nauis eleuatur, eius minor portio resistentiam aquae sentiet, sicque isti resistentia diminuetur. Contra quidem in hoc statu mus aqua contra uniuersum sere Badum ad puppim Anci
486쪽
pingit, quo resistentia item augeri videatur. At vero in superioribus vidimus resistentiam non magis diminui posse, quam prora maxime elongata quamobrcm in praesenti casti, quo tota sere nauis prorae vicem sustinet et aqua bique sub maxima obliquitate allidit, resistentia Ghementer diminui debebit. Denique hic non est prael reundum per talem inclinationem aquam liberius in gubernaculum incurrere quae omnia tam insignia commoda nullis incommodis inquinata eiusmodi prorae figuram, quae magis ad horizontem inclinetur, quam regula requirit,
omnino Padent dubiumque nullum superesse potest, quin
in praxi a tali malorum ac prorae constitutione summus fructus percipiatur. f. 89s. Vnica superesset tractatio de malis non ve ticaliter constitutis, seu potius de velis, quom super Dcies expansi ad origontem sit inclinata ; verum tanta incommoda occurrunt, ut eiusmodi velorum dispositio penitus sit improbanda. Primo enim per obliquitatem eorum superficies augeretur, ac propterea plus lintei requireretur, tum Vero non Obstante superficiei incremento, vis nauem propellens adeo in ratione duplicata sinus anguli, quem vela cum horizonte constituunt, diminueretur, quae rationes utique sufficiunt ad eiusmodi velorum positionem reiiciendam. Praeterea quidem per talem velorum inclinationem tota nauis vel aquae profundius immergi, vel altius ex aqua extrahi posset, sed haec non sim eiu modi, ut memorata incommoda ideo admitti queant nisi sorte certae circumstantiae quandoque eiusmodi effectum absolute requirant, quae cum eueniunt, pae potius quam minus nauis erunt spectandae.
487쪽
In capite praecedente vidimus , quemadmodum tam
malos constitui, tum proram instrui porteat, i sevis cursum directum tenens sine periculo quam celern me
progredi queat. Quoniam vero cursum directum tenere non licet, nisi venti directio congruat, ventus autem noua arbitrio nostro pendet In nauibus vento propellandis imprimis ad cureum obliquum erit attendendum, ut ubcunque fuerit ventus, nauis maxime cursium propositum sequatur. In superiori quidem libro figuram nauium adcursum obliquum instituendum aptissimam in iugauimus , ut deuiatio a cursu proposito esset minima. Hoc igituris tantum silperest, ut in constitutionem malarum ad hunc scopum maxime accommodatam inquiramus, quom vis sine periculo cum maxima celeritate ac minima deui time secundum direstionem axis longitudinalis progredi tur Hic autem ut in cursi directo nouae sese manifest, ni regulae, quas in consormatione prorae atque totius nauis obseruare conueniet, quibus constructio naui tun --
at, perficietur. 6. 89 . Quemadmodum cursias directus Asbluitur,
cum media directio vis a vento exceptae in nauis omgitudinali est parallela, quod euenit si vela ita extendam tur, ut iste axis ad eorum seperficiem sit normalis, ita nauis cursi obliquo seretur , si media directio vis a vento exceptae cum axe longitudinali angulum constituat obli quum. iis ergo casibus nauis non in directione visu Diqiligo by Ooste
488쪽
ti proinqueri poterit, proptQ reinentiam aquae, cuius db rectio aequalis atque contraria vi propellenti esse non potest. Sequetur ergo nauis in curi objiquo directionem quandam mediam inter ipsam suam directionem seu axem longi-uli malem et . inter dii onem vis, Pr-llantis, angi sis autem , quem diro o cursus cum axo nauis longitudin, si constituit, deuiatio suo declinatio curses vocatur Pendet autem haec cursiis declinatio potissimum a figura nauis a Fqi mi fit quo magis nauis longitudo latit synerri us auexit. Cum gitur deuiatio quam niuimastaderetur , as cursum o quum imprimis reqturatur, , longitudo nauium quantum fieri queat, prae latitudine auge tur, cuius quidem rei ratio iam sepra uberius est exposita.
F. 89 . Quanquam arietas ioclinationis superficiei ve rum M axem ion tu natem navis potest elle tinnita 'in praxi tamen ad duos stre casius reduci solet. ἀνnet evium Assi nauem seu eius axem longitudinalem , sitque Aurora et B puppis Ac primo quidem si vela in situm EF ad AB normalem disponantur, nauis cursi di
recto Dromouebitur , uti Mimae, hocque alii nauis plenovent vehi dicitur. Deinde si vela in tum es expan, daptur, ut angulus eo fiat circiter semirectus, cursus nast tur Niquus prioris speciei, qui cum vento dimidio institui dici pri propterea quod haec velorum dispositio ad
Eum Otillimum Ventum est accommodat i qui in dio
rectione EC ad nauem AB normali venit. Sin autem Feotus i in directione e C irruat, vel in situm ei extanguntur angulus N A quasi quartam par tem reuesti seu a 'cidae et, qui cutsius propterea ad Versus . V tum in litui dicitur. Sunt adeos duae . cursea
489쪽
Eqt species, quarum altera ad ventum dimidium axtera ad ventum contrarium est accommodata.
ops Scilicet cum ventus vel a puppi venit. v non tua ori aut 6 gradus, qui angulus scitam- hos ficit, discedit, cursus directus tenetur 'hoc est sumto in circulo centro C destripto , arcu B Μ sozἱ', si ea. et directio intra B et Μ cadat, vel ad situm EF dispo.vuntur. Sin autem ventus ex plagam Emiterum qui, que inumbos seu angulum so continente veniat, ita risit EN aa: ' dimidio vento nauis propelli centetur, atque vela in tum diriguntur. Sin autem directio venti stram versus A nempe in patium Ne duos rh-bos continens incidat , cutius nauis contra ventum institui dicini a vela in situm DC a disponuntur. Quodsi vero
ventus ex plaga eri Veniat, tum uullam memoratonim cursuum tenere licebit, his ergo casibus ipsa nauis directio Assi ita ad a declinatur , ut cursum tertium aduersias venis tum tenere liceat nauis ergo non secundum diret onem Propositam A procedet, verum tamen , dum altematim
ad dextram ac nistram deflectitur in regionem propo. tam appropinquabit. mo. Quamuis autem theoria pro quavis ventilabrectione velorum dispositionem aptissimam monstret, me in praxi haec infinita varietas non commode in vari potest, propterea quod nautae theoriae expertes non ita ad lub tum nisu possunt, ut vel ad Praeceptam obliquitatem accurate disponant. In horum igitur gratiam exraedit aliquot velorum dispositiones tantum relictis i quis ad se adhibere, atque pro una quaque ipsis certas Notas monstrare, quas sequentes vela vel ad plenum m
490쪽
tum vel ad dimidium vel ad contrarium instar machinarum disponere possint. Hoc modo etiam gubemator Dcilius cursius deuiationem aestimabit, cum duplicem a tum cursum obliquum habeat diiudicandum is enim ipsi pro troque semel innotuerit, quanta sit deuiatio, haechreuis cognitio semiet ad cursem aestimandum. Etsi
autem undarum motus et impetus deuiationem non m diocriter immutare solet, tamen non tam sicile in ivdicio suo falletur , quam si infinita velorum obliquitas ipsi
insuper esset perpendenda. q. 9o I. Quod nunc primum ad numerum locumque malorum attinet, quoniam in his rebus nullam mutati nem , quoties cursus obliquus instituitur, sustipere licet,
tam numero quam loco malonim eodem ti oportet, qui semel fuerit constitutus Quamuis enim alium requireret malorum cum numerum tum locum cursus directus, alium vero obliquus, tamen ob immutabilitatem, malorum utrique satisfieri no posset ' sed contentos non esse oportebit ma .los ita constituisse, ut cum ad neutrum cursum sint e secte accommodati, tamen in utroque quam fieri potest maximum essectum praestent. Poterit interim cum lam latitudo augeri diminui , tum in aliis locis praeter malos vela expandi, sicque eadem mutatio, quae per maloriam transpositionem intendi posset, Obtineri, cuiu modi adminicula saepenumero in subsidium vocari lent; verum antequam huiusmodi adminicula diiudicare liceat, examinari conueniet, quantum iam ante constitutus, lorum cum locus tum numerus motui obliquo vel faueat vel obstet.