장음표시 사용
51쪽
pletam onerum copiam in consecuta , tenere debet. Hac enim reguli utrumque obtinetur, cum planum iam male sit verticale, tum turma et puppis aequaliae se,
g. Ioa Regula haec ad situm nauium vacuarum spectans maximi est momenti, ac si in conlinictione citiuspiam nauis contra eam peccatur, kl pro ingenti damno haberi solet Duplici autem modo contra illam regulam impingitur quonam alter in inaequalitate latenim nauis constat, indeque uenit, ut, cum nauis in aquam demittitur, planum diametres non teneat situm verticalem med versius latus grauius inclinctur. Alterum vitium committitur, si vel prora vel puppis nimis fabricetur pondemia tum enim ea pari quae grauior est aquae profundius immergitur , Icilior vero extra aquam magis eminebit quam decet. Haecque vitia eo plus incommodi Gnint, quo sim maiora atque si ambo coniunctim in eadem naui deprehendantur, id merito maximo vitio verti solet. f. Ios. Quanquam vero his vitiis , si quaedam nauis iis laboret per onerationem remedium assem posse videtur dum parti cinori maior onerum quantitas imp irur men illa medela cum aliis maioris momenti incommodis est coniuncta Praetemitam enim quod eiusmodi nauis ante, quam haec vitia tolli queant, in eo maiore pericini Versatur, quo ea sint maiora , atque adeo statim sit versione perire possit, ipsa quoque oneratio, per quam alia plura atque insignia emolumenta nauibus atam possint, nimis restringitur, ac si memorati defeetiis satis sint en mes, nihil omnino commodi ex oneratione consequi licet.
Quin etiam scopus, cui nauis est destinata saepe num
52쪽
to obtineri non potest, eo quod in eam nauis partem, qtiae per se iam est nimis ponderos , onera Omnino imponere non ieet, tuo fit ut non tum spatium ab on
ribus vacuiam sit relinquendum , quod alias manim id
neum sese ad onera capienda, sed etiam eo pis status aequilibri infirmitati fiat obnoxius. q. Io . liando autem nauis ab his vitiis fuerit immunis, atque aquae commilia etiam nunc vacua situm accipiat erectum, quo sectio aquae, illi quam habere debet, cum fuerit onerat , sit parallela , tum non solum nauis ab incommodis memoratis erit libera seditiam ad onerationem debito modo perficiendam maxime erit accommodata. oc enim in casu licebit onera imponenda aequaliter per totam nauis cavitatem distribuere, ac regulas, quae insta circa Onerati nem praescribentur obseruare. Si enim hoc modo oneratam eritis latera, quam versus proram et puppim aequa- hic distribuantur, tum nauis motu sibi parallelo continuo magis immergetur, donec debita par sub aqua e setur. Omnes autem rationes quae insta circa onerationem afferentur, aequabilem distributionem requirunt.
f. Os Quo magis igitur persecta nauium constructio
requirit, ut nauis adini vacua in aqua situm erectum o tincat , eo magis est cauendum , ne in constructione viatia committantur. Qito quidem aditum verticalamul ni diametralis attinet, is nisi ingens incuria adsit, facile obtinetur ambobus lateribus non solum ratione figurae sed etiam natione ponderis partium , quibus latera constant. acqualibus construendis Ratione prorae autem et puppis situs erectus difficilius producitur, nisi volumine fere sint
inter se similes hae duae nauium partes At si altera pars a alte
53쪽
alteram mole multum excedat ni difficulter, euitatur Wiis par, maior magis immergatur quam minor. Quare, quo in ra pars alteram mole magis supcrat, eo magis crit a geridiarii minoris pondus , niatoris autem partis pondus dimitivendum: ad quod recte obseruandum , ad centrum να- uitatis voluminis aquam subeundi maxime est respiciendum qua de re mox necessaria praecepta proserentur. q. Ioα Qtiantumuis autem magna cura ad incommoda hac effiagienda adhibeatur, tamen saepenumero
memorati desectus uitari non possunt Neque vero ideo istiusmodi naues, nisi multum a copo aberrent, tanquam ineptae sunt censendae et regjciendae, sed opera potius summa est adhibenda , ut talis desectus quam coemodisi, me tollatur Fiet hoc, dum illi nauis parti, quae extra aquam nimium eminet, seu quae illi quae nimium imme gitur , est posita , tanta merum copia imponatur , donec obliquitas situs omnino sit tibiata. Atque in hac correcti
ne praestabit ponderibus maxime grauibus uti, quo iis spatium quam minimum occupetur , satisque spatii supersit , ad
reliqua onera secundum praecepta imponenda. Interim tamen id stoeuendum , quo longius haec pondera a communi centro grauitatis remoueantur, eo paucioribus pondoribus intcntum a uilibri situm obtineri io . Expositis his , quae tum ad ipsius nauisio diis tum nerum imponendorum quantitatem spectant ψquibus lite quantitas voluminis aquae immergendi determinatur, inquiramus in alteram huius capitis partem , qua et lici debet, H data portio quam subeat, dataque sepra aquam emineat, sim ut data nauis sectio fiat Mimntalis , a me in aquae superficiem incidat. Quoniam autem haec
54쪽
proprietas nauibus tam vacuis quam onustis communis esseclabet, primo nauem vacuam ita eue portet, compar ram, ut aquae immissa sese in suum erectum recipiat, deinde inuestigandum cst, quomodo onera sint disponenda , ut iis impositus nauis denuo situm erectum accipiat. Cum igitur situs erectas sit is, quo Peliones, quae supra vocatae sunt horizontales acti secundum hortet tem conlocantur, troque casu id tantum est praestandum , ut sectiones horizontales dictae situm horizonti parallelum co
6. Io S. Cum autem tanta nauis portio infra aquae superficiem c deprena , t aqua de loco suo depulsa misedere adaeque ipsam naum, id ad aequilibrium notatim sulficit, sed insuper requiritur ut centrum grauitatis totius nauis in eandem rectam vertiualem incidat, in qua centrum grauitatis spatii , no nauis in aqua occupat, versatur quod centrii ita superiori libro relutatis et distinctionis gratia centrum magnitudinis partis stibistiae appellare con
sileuimus. Hoc enim centriun minus congrue oraretur simpliciter centrum grauitatis carinae, etsi carina nobis eam nauis partem denotat, quae aquae est immeriaci sed addenda esset conditio, qua tota carina echomogenea m teria constare ponatur. Qua propter altera conditio ad aequilibrium producondum necessaria huc redit, ut centrum grauitatis totius nauis et centriam magnitudini carinae iacandem rectam verticalem incidant. f. IO9. Contemplemur nunc nauem sue vacuam suo onustam , ac ponamus huic alteri conditioni iam esse satisiactum, ita ut aquae immeria situm teneat erectum.
Quoniam igitur in hoc situ planum diametrale est verti-
55쪽
cales carina seu pars aquae immissa constabit ex duabus partibus ratione figurae externae inter se aequalibus et li- milibus atque hanc ob rem eius centrum magnitudinis
in pis plano diametrali erit situm. Quia autem positio verticalis plani diametralis sita ad situm erectum non inficit, sed praeterea requiritur, ut eae sectiones ad planum diametrale normaliter factae, quas ante vocavimus
horizontales , actu secundum horizontem sint dispositae ex figura carini externa ipse centri magnitudinis locus in plano diametrali per calculum definiri debebit, quo gnito rectae verticalis, tu qua hoc centrum existit, posui innotescet. 3. Pro Cum igitur sine calculo iam constet centnim magnitudinis partis submersi seu carinae in plano iam trali esse situm , si quidem nauis uim teneat erectim duabus insuper determinationibus ad ipsum huius puncti situm definiendum erit opus. Primum enim eius distantia a prora vel a puppi determinari debet, seu quod eodem redit a sectione transuetiali amplissima nisi enim in ipsim hanc sectionem amplissimam cadat, vel in proram vel in puppim incidet, atque utroque casu eius distantia sectione amplissima ope calculi est inuestiganda. Deinde singulari calculo profunditatem istius centri magnitudinis inveniri oportet, siue distantiam a stetione aquae. Si enim hae duae res fierint exploratae , ipsum punctum in plano diametrali aisignari poterit, in quod centrum magnitudinis
f. III. Quoniam autem ad institutum notaim usficit rectam verticalem , in qua enim hoc magnitudiunis est situm determinasses posteriore determinatione in hoc
56쪽
hoc capite supersedere poterimus. Cum enim per pri
rem determinationem cognita fuerit distantia centri illius a sectione amplissima vel versius proram ct versum puppim simul positio rectae verticalis, tu qua hoc centrum est situm, innotestet. Namque si in plano diametrali ad tantam distantiam a sectione ampli ima vel verius proram vel puppim , quantum centrum magnitudinis ab e dem sectione distare inuentum est, ducatur recta verticalis, erit haec ipsa recta verticalis illa linea nobis cognituis cessaria, in qua simul centrum grauitatis totius nauis debet
elle situm. Neque igitur in praesenti negotio opus est, ut ipsum huius rectae punctum , in quod centrum magnitudinis incidit, definiatur cum sola rectae verticalisper id transeuntis positio ad tum aequilibri sufficiat. At in sequentibus , cum de firmitate situs aequilibri agetur ista determinatio, quam hic tuto negligere possimus, m
xime erit necessaria contra vero altera negligetur. f. II a Consideremus primum stam tantum lineae verticalis per centrum magnitudinis partis submersae tram tantis assectionem , qua inuenimus eam in ip plano diametrali ne situm. Cum igitur centrum grauitatis totius nauis in eandem rectam verticalem cadere debeat, id ante omnia in plano iamctrali positum sit necen est. Quoniam vero nauis adhuc vacua, si in aquam demittatur Glum erectum tenere debet, etiam nauis vacuae centriam
grauitatis in plano diametrali situm esse oportet. Huic vero conditioni facillime satis fit cum enim nauis ex duabus portionibae ad vitam e plani diametralis partem
sitis constet similibus et aequalibus, si constructio uinui similis
57쪽
smilis adhibeatur, eo ipsis centrum gratulatis in plani
f. IIa uiuia nauis vacua ista proprietate iam amdet, eiusque centriim grauitatis in planum diametrale cidit, tum oneratione eadem conditi non difficulter adimplcbitur. Quantum enim onerum Ondu monum navis latus imponitur, tantumdem in altem latus erit collacandum , utrinque in eadem a plano diametrali distantia
Hac numque regula obsiemata onerum impositorum commune centrum grauitatis in planum diametrale cadet et proinde tiam centriina grauitatis nauis et Onerum coniumctim. Hanc ob rem onera vehenda in duas partes aequales distribui conuenit, atque ambas semisses per ambo nauis latera aequaliter disponi. Neque vero aliae rationes huic onctandi modo adueriantur, quin potius omnes eundem requirunt. Atque hinc vitium merito censetur, si ob inaequalitatem ponderis aterum nauis amborum liae Ie in oneratione oblemari non potest. 6. II . Contemplemur nunc ipsam istius rectae emticalis, quae per centrum magnitudinis partis ubmetiae est ducta , positionem ac prim quidem ponamus proram puppi omnino similem esse et aequaI ita ut etiam sectio amplissima nauem in duas partes similes et aequales diuidat. Manisestum igitur est rectam illam verticalem hoc casti per medium plani diametralis esse transmnim, atque in intersectione huius plani cum sectione amplissima sere sitam. Hanc ob rem tam ipsius nauis vacuae quam onustae enim grauitatis in eadem recta debebit esse positum. nod quidem ad celamim grauitatis ipsius nauis attinet, id sponte in hanc rectam cadet, inludem ponaet
58쪽
Et puppis simili modo erint constructae , quae conditio ob harum partium similitudinem extemam facile onti
6. xx s. Cum igitur hoc easti nauis ex quatuor a tibus aequalibus et similibus constet, in quas cum a plano verticali diametrali tum a sectione amplissima dispestitur, onera quoque per has quatuor partes aequabiliter distribui oportebiti Interim tamen , si quae rationes postulant, ut in puppim maior minorue merum copia collocetur, quam in proramri etiam huic conditioni facillime satis fieri potest. Quo enim plura paucioraue onera puppi debent inponi quam prorae, eo vel propius vel longius a sectione amplissima debent collocam ut etiamsi onerum copia proram et puppim occupantium sit inaequalis, tamen e rum centrum grauitatis in rectam verticalem per medium nauis transcunae cadat. Huicque conditioni, innumerabilibus modis sitis fieri potest, ita ut insuper plures aliae
conditiones, quas firmitas aliaeque circumstantiae requirent, per Onerationem , hac conditione non laeta semari
q. II 6 Hypothesis haec , qua proram et puppim inter se aequales et similes posuimus, latissime patet, ac non solum ad omnes decem nauium species in si aperiore capite recensitas extenditur, sed etiam immodi figinus, quae ad illas species reuocari nequeunt, sub se complectitur. Quaecunque enim figura prorae deuir, si eadem ipse figura etiam puppi tribuatur, orietur figura nauis sit ista Dpothesi comprehensa in qua centrum ni ninidinis partis submeriae in recta verticali per medium nauis ducta mtum erit. Quamobrem modus, quem tum in constru
59쪽
Etione tum in oneratione istiusmodi nauium tenere opo
tet, diligenter est notandus, quo, quantum ab eo recedi debeat, si nauis figura fuerit diuersa , facilius intelligi queat. Manifestum enim it, quo magis figura nauis ab ista hypothesi discrepet, eo magis ab exposita cum coultructionis tum onerationis ratione esse discedendum. q. III. In quacunque autem recta verticali centrum magnitudinis partis iubmersae situm esse reperiatur non solum oneratio sed etiam constructi nauium maxime, ne indeterminata. Cum enim , quantum quidem ad pra sens institutum attinet, id tantum etaiendum sit, ut e trum grauitatis totius nauis et Onerum in eandem rectam verticalam cadat momenta ponderum omnium respectu huius rei tae quaquauersius aequalia esse debeat. Neque vero hac aequalitate quicquam aliud deterininatur, pra
ter aequalitatem productonim ex singulis ponderibus in D stantias a duabus rectis origontalibus per rectam illam vericalem ductis prout ex statica fatis constat cui quiadem requisito innumerabilibus modis latisfieri potest. Haec
vero ideo monenda sunt, ne regulae, quae insta circa onerationem Occiirrent, superfluae vidcantur, sed iam ante imtelligatur per onerationem pluribus corusitionibus satisfieri posse. 6. II 8. Infinita multiplicitas onerandi modorum , quibus idem scopus, incidentia scilicet centri grauitatis in datam lineam verticalem , Obtinetur, adhuc clarius percipi Iuri, si consideremus duo tantum pondera infinitis modis ita disponi posse , ut eorum centrum grauitatis locum non mutet ac si tria ierint pondera , numerus modorum ea
collocandi sit denuo infinities maior, hocque pacto muli, Diqiligo by Ooste
60쪽
plicitas rescit, quo numerus ponderum fit maior. Cum igitur haec stupenda varietas ex dato centro grauitatis sit orta , perspicuum est eam denuo in infinitum augeri si ponderum imponendorum non ipsium centrum grauitatis, sed tantum linea recta, in quam id cadere debet, pra stribatur. Hicque casus ad nostrum praesens institutum est accommodatus, quo ad situm aequilibri producendum sussilit, si centrum grauitatis totius nauis onustae in datam rectam verticalem incidat. 6. II s. Ob hanc incomprehensibilem multiplicitatem onerationis ficillime situs aequilibri erectus obtineri poterit. Non enim ad onerationem perficiendam tam ad pomtionem rectae illius verticalis quam ad ipse situm re estum erit rei piciendum. Quamuis enim uomita sitis me illius positio, tamen onera ita poterunt disponi, ut nauis situm re i accipiat. Ac si eueniat, ut post me rationem quaepiam nauis pars nimis immergatur, medela in promtu erit, vel oneribus illi parti impositis diminue dis vel propius versus medium nauis admouendis, quorum utroque modo eorum momentum diminuitur. Neque vero in hoc negotio ad minutias erit respiciendum, cum
nauis in situ aequilibri firmitatem habere debeat, qua fit,
vi etiam si centrum militatis omnium merum animis
per immutetur, tamen inde mima inclinatio a situ erecto oriri debeat. . Iao. Quoniam autem hoc non obstante accuratam cognitionem positionis rectae illius verticalis, in tricentrum magnitudinis Partis submersae est sitiim . habere conuenit, cum ea non solum ad constructionem nauium sed etiam ad diiudicationem sit necessaria , consideremus