장음표시 사용
201쪽
ossvARIAE , ciste in quibus defunctorum ossa recondcbantur. Ulpia. l. r. D. de sep. uiol. Et Celsus scribit sic esse monumenti, ut ossuariam: & ideo quod vi aut clam interdicto locum fore. OTIos A pecunia dicitur a Iuriseonsultis quae in area iacet,nullum suo domino fructum afferens:eique tanquam eregione respondet,Occupata. nam
occupare pecuniam alicui , est foenori apud eum collocare,& quasi exercere,ne otio Sc inertia la suescat. Scaeuola l. i3.f. i. D. de usur. Quaesitum est , an iudicio negociorum gestorum , uel mandati pro pecunia otiosa usuras praestare debeat. Vlpianus in i s .f.usuras, D de eotat tui.Sterilem pecuniam appellat. Plin. lib.epist. x. Pecu-nte publicae & exactae sunt,& exiguntur: quae ue
reor,ne otiosae iaceant. OsTopREDvs Iurisconsultus, Bercenonii natus,
ius ciuile Bononiae publice magna cum laude interpretatus est: ibidemque relictis compluribus de iure ciuili commentariis diem sum ostjt anno
nia,neque quouis tempore,neque ab omnibus. Vlpianus in l.6.9. s. D.de ossi proconsex Impp. epi-hola,Quantum ad xenia pertinet, inquit , audi
quid sentimus. uetus prouerbium est,ura πιν die . nam ualde humanum est, a nemine accipere,sed passim uilissimia est, de omni u auarissimu .
i P. PRopos i Tu M signifieant in Codieis constitutionibus. Leges enim N edicta , & constitutiones palam publico in loco promulgabantur , ut eas legere quisque
P P. Avc. Perpetub Augustus: in fin. prooemii Institui.ubi sie legendum esse docet uetus inscriptio.quam in Iustiniani uita posuimus.
IV μερωσαίρως, παχίως, inquit Hesychius t id est crassE,pinguiter.Hine παχυμερε - in comparativo,pinguius, per maiores partes.Vlpianus l. 7. D.de pecul.Scire autem non
utiq; singulas res debet,sed . Paulus in I. Iq. D. de excepi. rci iud. pinguius Lati-nὰ dixit, Idem eorpus in hac exceptione non utique omni pristina qualitate uel quantitate se uata,nulla adiectione deminutioneve furi r sed pinguius pro communi utilitate accipitur. Itemini.q9.D.dere iudic. Pinguius enim donatori succurrere debemus, quam ei qui uerum debitum persoluere compellitur. Gellius lib. x trix. cap. I . Sed coniectari pauca quaedam,ut uerbo ipsius utar, με se m nullo scientiarum fundo eoncepta. In quibusdam libris , saevom Iegitur .
Pacisci et Ugere hoc differunt, quod is qui
transigit,quasi de re dubia & Iite incerta neque finita transigit i qui uero paciscitur donationis caussa, rem certam & induSitatam liberalitate remittit.l. I. D.de transact.
PACTIO , est duorum pluriumve in idem placitum
PACTu M a pactione dicituriinde etiam pacis nomen appellatum est l. I. D.de paci. PACTvM , est quod inter aliquos conuenite ait Cic.lib. De inuent. 2.PΑCTvM , inquit Vlpianus, est duorum consensus atque conuentio: Pollicitatio uerb osserentis solius promissum. l. 3 .D.de pollicit.
PACTA quae modo nuda , modo conuenta , modo pacta simpliciter in iure ciuili appellantur,
sunt, que neque nomen certum, neque praesen
tem & subiectam negocii gerendi causam habent . nam quae nomen habent certum ac proprium , ea contractus nominati appellantur: u luti emptio, uenditio , locatio , conductio , depositum, commodatum, pignus.nam etsi pignus pacto conuento contrahatur , I. I. D. de
ult.D.depi moribus tamen quoniam ex iure ei- uili nomen habet,contractus appellatur. Caucsam autem cum dicimus , eam intelligimus, quae ex alterius datione , factove nascitur: hoc est, quoniam alter uel dedit . uel secit . ueluti si eo uenerat inter me & Titium, ut suum annulum cum meo mutaret contractus iste no est usque eo a iure comprobatus, ut ex sola illa conuentione obligatione pariat:quemadmodii in emptione &locatione usu uenit.sed tu demu obligatione parit cum ab alterutro tradita res fuerit .na si ego annulum meu Titio tradidi,& ab eo suum postule
quaeratque ex me apud Praetorem,quo iure id p stulem, respondebo,hanc caussam esse,quia dedit ut dares.quae omnia Vlpia.in I. I. D. derer. permut.demonstrat.Eiusdein generis illae sunt eonia uentiones, Do. ut facias, Facio ut des, Facio ut focias:quae idcirco in iure ciuili eontractus innominati appellantur:& hoc a nominatis disserui, ci, horti caussa certae formulae praetoris edicto e stitutae sunt quibus agi possitullorum uerb nomine praescribenda quaeda & concipienda uerba sunt.
data opera,quibus ea conuentio qua de agitur, apud Praetorem exponatur . praetet ea nominati contractus & caussam Ze nomen habenti illi non nomen , sed caussam habent. Huius rei exemplum nobis apud Vlpianum suppeditatini .solent, I . D. de praescript. uerb. ubi ait, eum qui pactus est ob certam pecuniam se se uum Titii fugitiuum ei lindicaturum , cum illum indicarit poste agere:Non enim,inquit,nuda couentio ista est,ut quis dicat ex pacto actionem no nasci:sed habet in se negoctu aliqd. PerspicuEpactu Vlpia .definit couentionem nuda: quam ip- iam conuentione ei opponit,quae negocium in se
202쪽
aliquod eomplectitur . negocium enim indicandi serui actor habuit. At si Titius antequam &seruiis indicaretur, & pecunia numerasset, agere eum eo uolui flet,ut indicaret, nulla id actione po I. . tuisset:quoniam ut Paulus scribit ex pacto nudo ciues Romani non obligantur . nudum autem illud pictum fuit,id est nihil aliud quam conuutio
simplex.non enim fuit contra cius nominatus,neque rursus causam habens, cur id ab illo postularet cum ei pecuniam nullam dedisset. cum autem nulla subest caussa praeier conuentionem , hic constat non poste constitui obligationem et inquit Vlpianus in l. Iuri cntium. D.de paci. similiter olim cum per stipulationem sponsalia contrahebantur.nudum pactum non satis fuisset, ad patrem obligandum ut uel filiam suam uxorem daret,uel litis aesti inationein persolueret. Itaque Agorastocles in Poenulo stipulationem post paetum adhibere uoluit: Audin tu patrue, dico, ne dictum neges triam mihi maiorem filiam despondeas. P.pactam rem habeto. spondesne igitur e
Sie intelligendum est illud Imp.in I.legem, I o.C. de pact. Nec obesse tibi poterit, quod dici solet,
ex pacto actionem non nasci. tunc enim hoc iure utimur,cum pactum nudam est.alioqui cum periclinia datur,& aliquid de reddenda ea conuenit,
utilis est condictio. Sic etiam illud sub eodem tit..ί οὐ M, Traditionibus & usucapionibus non nudis pactis
dominia rerum transferuntur. quem locum qui arbitratu meo interpretatus sit, reperi adhuc neminem. in qui ad conuentione in emendo factam id referunt,quasi dominium rei uenditae non ante traditionem mutetur tametsi consensu perficiatur emptio,errat loge mea quide sentctia . non enim emptionis couentio nudum pactum appellatur sed rem omnem uno uerbo demonstrare satis est.nam Traditionis uerbum generaliter Imperator accipi uoluit ait si quidem res essent nec mancipi, traditione:si mancipi,macipatione aut in iure cessione aut adiudicatione domini v earu transferi ret.Cum euim quinque sint transferendi dominii
,, , 'I rationes, ancipatio, in iure cessio, adiudicatio,
si , . traditio, Scusucapio: tres aute priores traditionis species quaeda sint, duas postremas enumerare s ' λι- tis habuit.Nuda aut pacti no satis ad dominioru translationem ualuisse,nemini mirum uidebitur,a qui populi R.ritus & formulas in omnibus pro
rebus usitatas cognouerit. PALMARIvM , uictoria.Vlpianus ex Imperatoris Rescripto in l. l .f. .D.de extra cognit. Si uero
post caussam actum est,honoraria summa peti poterit usque ad probabilem quantitatem: etsi nomine palmaris cautum sit. PALus , pedamenti genus,quo uites innixae sustine
tu Varro De re rust. .ca.8. e pertica hoc genus
esse tradit.Eius apud Vlp. est mentio in l. 9.S. 6.
9.I.6.D. de usuis. PAPINI AN IsΤΑΕ dicebantur,qui biennium in i gum studio uersati, tertium etiam adiungebant Iinp. ad Antecess. Ne autem tertii anni auditores, quos Papinianistas uocant,nome & sestiuitatem eius amittere uideantur,&c. ματατικωςήκτι ταμένως,ut ait Hesychius: id est , testue,ut ita loquarmo presse .no anguste , sed laxe,de solute:deniq; id ipsu qd alibi Iuriscosulti dicut cν πλατει. Iulia.l. I. D.unde legit. Hscuerba edicti, Tu que ei haerede esse oporteret, si intestatus mortuus esset'αρπιατ οῦς & cii quoda teporis spacio accipi utur.Vlp.l. 2. D.quibus ex cau. inpos .Haec uerba defenderet, πυαγατικως scriptaiunt,ut neque sufficiat unquam defendisse, si non duret defensiomeque oblit, si nunc offeratur. PARAGRAPHus id proprie dicitur,quicquid sub una sententia clauditur:ait Marcianus Cossias antiquus Pandectarum interpres in illu locu , uel suutricies centena millia: Versuum,inquit,id est,paragraphorum: Paragraphus,id est,dec.
ex Panetii lib.Oportet animo scper esse propto, atq; intelo,ut sunt athletaru qui Pancratiastae uocantur.nam licuti illi ad certandu uocati , proi ctis alte brachijs consistiit, caputque & os suu mareb. oppositis, quali uallo praemuniunt: membraq; eoru omnia priusqua pugna mora est,aut ad uita-dos ictus cauta sunt,aut ad iacicdos parata: ita animus,&c. Ergo Pancratiastae dici uidentur, non qui , ut Budaeo placet,omnibus corporis aduocatis uiribus omnibus enim id certatoribus comune est sed qui ratione omni decertat, quu alii&certa ratione,& certis duntaxat inebris depugnet. Vlpia.l. 7.f. s. D ad leg. Aquil .Si quis in collucta- itione,uel in pacratio,vel pugiles du inter te exe cetur alius aliti occiderit,&c. Mea sentetiam Iuli, Pollucis uerba cofirmat, quae subiiciam.
ni certaminis genere utetes possis dicere , sicuti Plato Eutydemii:Hoc ad modii placet omni certamine utenti , secundum Acamentes pancratiastas . PANORMITANvs Iurisconsultus , nomen habuit Nicolai, natione Siculus fuit, uiri acutus & sagax ut Siculus: sed cum Senis iura Perdiu pr iesus esset, tandem Archiepisc. Panormitanus
factus, circiter anno M CCCC.L.e uita migrauit. PANNiCvLARIA', a panniculis dici ea sum, Quae
in custodiam receptus secti attulit, spolia quibus quis indutus est quum ad supplicium ducitur. de quibus copiose Vlpia.inl.6.D. de bon damnat . PANTHERA, ' ξα,pro uniuerso aucupio de, eo quicquid Diuitia
203쪽
eo quicquid auceps capit. Vlpian. I. D. g. I I. de ac .empl. Veluti quum futurum iactum retis apiscatore emimus, aut indaginem plagis positis auenatore, uel pantheram ab aucupe. PANTOMI Mus πυταμ ον, histrio qui quamuis per sonam euingit atque imitatur. Iulianus I. 2 7. D. de op. lib. Si libertus artem pantomimi exerceat, uerum est debere eum, non solam ipsi patrono, sed etiam amicorum ludis gratuitam opera prae bere. Item in l. 2s . D.eod. Itern Vlps. s. in s. Deact. empl. Planc si in tantum precium excessisse proponas. ueluti si ponas agitatorem postea factum uel pantomimum.
PAR, est quod inter omnes aequabile est: ait Cice. lib. de Inuen. r ut miles caussas significans, de quia bus agitur in l. la I s. D.de legib.& sen. PARABOLANos dici eos qui ad curanda debilium
aegra corpora deputantur, testis est. l. parabolanos, I 8. C. de episse.& cleri Nomen autem confictum puto ex eo, quod sese audacter periculis omnibus obiscerent, neque ullius quamuis pestiferi morbi contagionem timerent. nam dicuntur a Graecis quae summis periculis obiecta sunt. ut quum Plutarchus ait de Caesare, των τ λειπ
mine,dicuntur ea quae praeter dotis caussam ad uiros deseruntur.Vlp. l.9. . r. D. detur. dot. Dotis autem cauila accipere debemus ea, quae in dotem dantur. Ceterum si res dentur in ea, quae G
ci α dicunt, quaeq; alli peculium appellant, uideamus an statim eiaciantur mariti. Exemplum apud Livium extat in libro. 26.de Scipione Africano, qui capta Carthagine uirginem nobile Allucio adolescenti Celtiberorum principi desposatam ita reddidit, ut pecuniam ad illam redimendam a parentibus allatam adiiceret: Super dotem, inqu ieras,quam acceptu rus a socero es, haec tibi a me dotalia dona accedantaurumq; tollere,ac sibi
habere iussit. Cie. Phili p. xO-His quasi praeter dotem quam in ciuilibus malis acceperunt, agrum Campanum est largitus Antonius.
conuenticula haereticorum in l. quicunq;,8. C. de heret.& Manich. Φρατιυα, argumenta & quasi summae tractatuum, ad quenq; titulum seu rubricam appositae, unde fieri de toto tractatu coniectura possit: quasi causse quaedam coniectio. Imp. in concep. Dig. b. 9. Sed sufficiat per iudices tantummodo & titul
rum subtilitatem, quae παμ τιτλα nuncupantur, quaedam admonitoria eius facere, nullo ex interpretatione eorum uitio oriundo.
PARAT vΜ ab empto quid disterat, uide Emptum de
PARENTEM ciuidam usq; ad Trit auu appellari ai ut: superiorcs Maiores diei. sed C. Cassius omnes in infinitu Parenws dicit. quod ta honestiua est, &. merito obtinuit.leo. . D. Ie In ius uoci Parentes ait Paulus)usq; ad restauit apiid Romanos proprio uocabulo nominantur: ulteriores qu no habent speciale nomen , Marores appellantur.l. Io. s. I . D. de grad.& adsit. PORENT I A,pro Obsequio. Imp.l. I C. quia pro sua
iurisd. Quod si quis alienae iurisdictionis caussam
erediderit delegandam: nec praecepto cognitore
ciatum,parentiam accommodare censemus .
PAR A facere est,tantundem in edipensi patinam referre,quatum in illam acceptum relati erat: quod quum sit , quadrare rationes Ciceroni dicuntur Verrina III. Quomodo D.C. eodem modo quadrarint , ut illa Cn. Carbonis sexcenta facta, &c. Qv AD RARI NT,inquit Asconius, solida facta sint ut neq; plus quicouam neq; minus inueniatur in summa. Scaeuola l. o. g. s. D. de statu lib. Si D ma semius ineus astus sui rationes reddiderit, pa-xim; secerit,&c. item apud Callist l. s. s. io. D. detur.immunit. Nisi si paria sseo seciste dicatur. Columella lib. I .cap. 8.de uillico itaquenti Neve ne societur, sibi pecuniamq; domini aut animalibus
aut reb. aliis promercalibus occupet . haee enim 'egociatio curam uillici auocat, nee unquam pa-gitur eum cu rationibus domini paria sacer: Sed tibi numeratio exigetur, rem pro numis ostedit. PAR ARA, patia sacere: quod tum sit, quuin expensi rationes cum accepti rationibus quadrant, paresq; sunt. Vlpian. l. l. . I. D. de manum. Pro
inde etsi ei num os prorogauit emptor , quum ei paria uerit, poterit ad libertatem peruenire. Hinc PAni Tro, scriptura qua quadrare rationes cauetur. Scaeuola leg. ult. g. s. D. de cond. ind. Idem quaesiit, an pactum quod in pariationibus adscribi solet in hunc modum, ex hoc contracta, dic. Hi ne PARIATOR, quis crationes retulit,ut expensa paria sint acceptis , nam et Reliquator opponitur. Paulus I. 8 i. D. de condit. & demonst. An Sticho mortuo antequam rationes redderet, uel pariat ore , uel reliqua habente libera cesse mulier. PARIEs est, suemurus, siue maceria est ait Gallus i. Is 7. D. de uerb.sg. PARiss directus dicitur, cuius extremitas pari tem alterum attingit. Cicer. in Top. Omnibus est ius parietem di rectum ad parietem communem adiungere, uel solidum, uel fornicatum. Cuius loci sensus est apertissimus: si directum parietem eum esse intelligamus, qui exempli caussa sic attingit communem, ut in litera T pendens in imum lineam transuersam superiorem attingat quare si uicinus fornicatum parietem ad conamune adiunxerit, alter qui in pariete comuni dem
sendo dant insecti promiserit, non debebit prestare es, se mix uitii fecerit. Qua mea interpretatione alii nunc cum Boetii & alioru comentatioitibus R a. conferant
204쪽
eonterant, licebit. Vide Obseruatim earum lib. r.
PAκψM est ut, non locutio est idem significas quod parum abcit quiri. lau Oleniis l. 2or. De rcg. uir. Omnis definitio in iure ei uili periculosa eli : parucit enim ut no lubuerti possit. Quod Harmenop.
ε τι τυ ι neis: Sua uero commemorare bene Leia, prope exprobare est . quam sententiam usurpat de I crentius. PA RT l A R i A re. ora, id est ut scelus eorum certis
portionibus inter dominum N pallorem dividantur: inquit Imp. l. si palcenda, 8.C.de pactis.
P A R T A .O V , colonus,a partiendo dictus: qui non pacta pecunia, sed certa fructuu parte agrum c hi Caras l. . g. i. D. locat. Apparet autem de eo nos colono dicere, cliti ad pecuniam numeratam
eon dux t:alioquin Partiarius colonus quali societatis iure & damnum de lucrum eum domino fimdi pam itur. Cato De re ruit. c. i 37. Vincam curandam partiari O,bene curet iantas, albus tuin, agrii Mimentari uin. Partiari Oscenum N pabuli , quod bubus latis siet, qui illi e sient: cetera Omnia pro indiviso. Item l .i ci. l . de furi. PAMΥi ARi us legatarius, is erat tui pars bonorii l fabam . quae ipecies legati Partitio uocabatiir rquia cum haerede legatarius partiebatur haereditatem: ait Imp. s. s. De lideic h.ered. PAR Ti v M luriscontulta duo genera constituunt.
aliae nanq; naturatus lum, aliae inici lectae. Naturales appello,quae pondcru, numero, mentura con-
stant, quae oculis cerni tangiq; pollunt: ueluti siris corpus aliquod iccare uelit, duas partes coniti iet, quas nemo sensus communis compos, nosaci E e Ognoicet. lntellectas daeo quae t agi domostrarive non possitiat, cerni tame animo atq; intelligi possunt: ueluti si seruum aut naue in duo communem habeant, partem quisq; ilia in in his rebus obtinet, quam Oculis cernere non pol cli, animo& intelligentia potest. Mucid significans Callelius noster apud Macrobium, mercatori,quemadmodum eum socio nauem diuideret, interroganti respondet,Nauem si diuidis, nec tu, nec socius habebitis. Vip. l. s. D.de stipui seria. Seruus comunis sic omni u eli,non quali singuloru totus: sed pro partibus utiq; in diuisis, ut intcliectu magis partes habeat,qua corpore. 1 rgo partcs intellectu Vlpia. nus eas appellat , quae animo di inteli getia latum cernuntur. Alias aut partes ide alibi numero fieri dicit: hoc est in l. : 9 D. de sol .Quu Stichus, ait, NPaphilus communi seruo promissi lunt, no alte ii Stichus alteri Paphilus solui pot: sed dimidiae sin-uloru partes debent ut:atq; utriusq; rei dominiati obus modis intelligi pot. Sed in numis, de oleo, Ee flumento,& similibus quae communi specie cotinen ur, apparct l.Oc actum ut numero diuid
tiir obligatio. Eandem dii ii sionem duplicem papinianiis notat in l. 9q.eiusdem tit.de l. 66. s. . D. de leg. I silete. libro so. ubi ait plures in uno fimdo dominium iuris intellectu, non diuisone corporis obtinere.Notat 3e Paulus in l. r s.f. i. D. de uerb. lig. ubi Seruio assentitur,qiii partes alias es se dixit pro diuiso, alias pro indiuisor quum Mutius putaret partis appellatione rem pro indiuiso signiscari. nam quod pro diuiso nostrii sit,id non partem, sed totum esse: cui consentit Vlpianus in l. 6. . . D.co inmun. praed. Aristoteles alite in lib. De sensu, hanc quoq: diuisionem attingit: sed in
Categoriis planius re omne exponit .ait. n. Quan intitatem aliam continuam,aliam seiuncta esle. cotinuam cuius partiti terminus aliquis comunis es eueluti corporis, cuius partes commune habet terminum lineat alit lines, in qtia partes sine in quo inter se cohaereant,communem habent,punctum scilicet. Itaq; poculum cum ansa quantitatis est continuae: uti collat exl. 2 .9. l. D.desuri.& pars lancis priusqua erasa sit. l. 2 2.co. tit. Ex quib. intelligitur fundum qui inter duos diuisus est, quia terminum habet comunem, quo inter se partes adaptantur, in quantitate cotinua numerandum elle. qua de causta no tam in partes diuidi fundus a Iuriscosultis dicitur, quam in regiones., ut in trach. D. fila. regi ind. Seiunctam uero Aristoteles eam appellat quantitatem, cuius paries communem terminum non habent: ut in numero. Na si bis quinque, inquit,sunt partes decem, quinq; & quinque
nullo communi termino coniuncta sunt,sed secreta & separata: cui ea omnia adiungamus licet, quae coimnunt specie continere di euntur ab Vlpiano d. 29. De solui. ueluti uinum,oleum, frumentu . Nam si duobus amphora uini legata est, seiuncta utriq: quantitas legata est. Nam tirnae duae linenain amphora quo inter se cohaereant, communem
non habeant, neq; duo semimodi; in modio, neq; bis quinquaginta,in centum. quod eodem modo de ponderibus quoq; iudicandum est. Nam in
uncia duae sein unciae communem terminum non
habent. Quantum hoc deiunctum in tesseris &numis quoque intelligitur, quae si pluribus legata sint, tot habebunt de iunctas & secretas inter se partes, quot erunt legatarij. Qua ex disputatione intelligimus quam ob rein Vlpianus ab Ollilio 8e Trebatio dissentiens,neget eum qui ex frumenti aceruo modium, aut ex uini dolio sextarium abstulerit, totius nomine furti teneri. l. 21 . D. de furi nec magis interesse assirmet inter hanc sipecie in , quam si quis ex armario rem unam auerterit: utranque enim quantitatem seiuncta esse.'Quod uero Trebatius dicebat,si quis aurem attingat, eutotii corpus attingere,Vlpianu non mouit. perspieientem sine dubio, luantitate illa esse continua , hanc uero deiunetam. Qua quidem ex dispositione quam necessaria iuris studioso Dialewti eae cognitio sit, cuius ignoratione dinti uiri, te in iure
205쪽
Iure chilli tali opere excre t rti parua in re puc
runt, facile intellectu est. Partiam autem alia quoque tradere oportet diuisionein: nam alia princia Pales dicuntur,quibus sublatis totum interit taliae minus principa es, quibus ademptis totum tamemanet. ut caput in corpore humano, de pertus,& brachia partes sunt principales: crines autem,
i S ungues,& supercilia minus principales. Ita intelligendum est quod ait Ulpianust. Is .s, a. D.
de accep ilition. ubi ait nec cemeta, nec senestras, . nec parietem, ncc diaetam domus csse partes: qua tamen Aristoteles tam frequenter domum ex partibus sic definiat, opcreulum quod ex lapidibus, Iateribus,cemento. trabibusq; constat. Sed Vlpianus illa: n partium diuisionem spectansata disputat, quasi eae dein lim uerae partos citcnt, quibus sablatis totum interit, ut in fundo us fructus perpetuus, dc uia perpetua.d. l. r i .de l. 8. D. de uerb. Obli. ubi & in uia iter aut actus: in fructu,s eius de ustis: in decem, bis quinque numerantur. Eas uel quibus ademptis totum nihilominus manet integrum,non est e partes: ut in scypho,emblemarai in domo, columnae marmor cae: in fundo, ulus inicius non perpetuus, i 2 S. D. de uCI P. tagnific .in ululauctu, usus: quum possit usus lineusufructu constitui, inquit. Vlpia. d. l. 3.f. s. De accepti l.in grege,aliquot capita, qui b sublatis de .s ex inanet,& potest usucapi,quum illa nec possideantur,nec ulu capiantur,ait l)ompo .l. 3O. D. de usurpat.& usucap.
P6TREs conscripti .uide Allecti. uide prεterea libellum de Senatu, in Appendice.
PAssvM, Varro De uita P. R.apud Noniu, Passum nominabant, si in vindemia uuam diutius coctam legerent, eamq; pasti essent in sole aduri. Passum ergo uinu est, quod ex uua passa exprimitur. Vip. in Lycta. de trit .u .de citaeg. Vini legato passum quoq:, nisi mens alia testatoris suit contineri scribit. Proculus i. vlt. eo. Cui dulcia uina legata cc sent,omnia haec esse legata, mulsu ni,passumid rutum,di limites potiones. PAsTINARE uerbum ad culturam agrorum pertinens: sgnificat sedere a Pastino, quod serramen tum est bifurcum, quo semina panguntur. Vlpianus l. I f. l. D. Quod ui aut clam, is cui iandum pastinandum loca ueras, lapides sustulit,& in uiciunt proiecit praedium. Paulus i. 79A .de uerb. si DVtiles impensas,ex quib. reditus mulieri acquiratur: sicuti arbusti pastinatione, ultra quam necesse suetat. PATE R FA. appes latur,inquit Ulpianus,qui in domo dominium liabet: recteq; hoc nomine appes latur, quamuis filium non habeat: non enim solam pemst, nam eius,sed & itis demonstramus.deniq; α pupillum patremfa .appellamus. de quum paterLmoritur, quotquot capita ei subiecta fuerint, singulasfamilias incipiunt habere singuli enim patrum n. nomen subeunt: lGq, Geniet de in eo,qui ema
cipatus estinam Se hie sui iuris effectus propriam
. familiam habet. l. I9 . D de uerb.sign. PAT R s F A . sunt,qui sunt suae potestatis: siue puberes,siue i inpuberes. I.a. D.de his qui sunt.
PATRi Mo Ni v M proprie est pecunia quam liberi ex paterna haereditate accipiunt. Cicero pro Possit. Qui uerb duo lauta di copiosa patrimonia accepisset: remq; praeterea bonis &honestis rationib.
auxisset. duo patrimonia Post humus acceperat,al. terum a naturali,alterum ab adoptiuo patre. Hoeenim ab haereditate differt, quod illo uerbo, res ipsae: hoc ius a patre relictum intelligitur Cic.li. de Ossi. r . optima autem lis reditas a patribus traditur liberis,omniq; patrimonio praestantior,gloria uirtutis, rerum': gestarum: cui dedecori esse, nefas de uitium iudicandum est. Sed cosuetudine loquendi res eb deducta est, ut iam plerunq; euius
u is generis bona, siue a patre relicta,& aduentitia siue patrissa. opera ae diligentia parta eo nomine intelligantur. Sic Vlpi. l. bona.de bon.poss. Bon rum possesito, inquit est ius persequendi retine . di': patrimonis. Iuvenalis, propter uitam faciunt patrimonia quidam ,
Sed uitio caeci propter patrimonia uiuunt. Pompon. l. II E. F. i. D. de uerbor. obligat.
Plemnq; idonei non tam patrimonio, quam si de
PATRON v s, est qui ex seruitute manumisit a. S. D. Minius uoc. PATRON v s, quasi pater dictus: eode modo quo Matrona.Seruius in illud Virgil. Et fraus innexa clies. Ex lege,inquit,duodecim tabularum uenir, in quibus scriptum est, Patronus, si clienti fraudem fecerit, lacer esto. Si enim clientes, quasi colentes sunt, Patroni quasi patres: tantundem est cliente , quantum filium fallere. PATRONus,orator est qui caussam agit. hoe ex Romuli instituto, qui ex patrum numero plebi quos
ei commodum esset, deligendi potestatem sectequi ipsius caussas susciperent: ex quo illi quidem Patroni, hi ueris Clientes dicebantur . uide
Clientes PATRONus, uide Advocatus. PATRlTIAT us honos, fuit Iustiniani tempore,cuius uis non satis adhuc,quod sciam, intellecta est rnis quod Suidas scribit, eos legationes ex Senatu
mittere con suesse. Cassiodorus autem lib. Variarum v . perpetuum eum fuisse honorem significat, & cingulo ornatum, cum iurisdictionem tamen exerceret nullam. Quod a Zenone significari arbitror in I. . C. de consul. ubi Patritiatum honorarium Consulatum appellat. Quod nisi me animus fallit, Cassiodorus hunc Episcopis honorem .tribui solitum significati iis, opinor, qui Constanainopolitanae ecclesiae praesecti Patriarchae dic hantur. Videtur enim haec illius suisse sententia, ut Auando in populi R. religione Patriti, soli sacro Iuni procurationem Romuli instituto gerebant,
206쪽
a &rex quidam sierorum esset: non ineommoduuideretur i i religione Cluistiana,qui sic is prae- est,idem etiam magistrati s summi ornamentis atrue insignib. decoretur. Obseruo etiam hoc ex eo
em auctore, Patritiatum non magistratus,sed or. dinis nomen sutile. neq; enim unus erat patritius,
sed complures, quasi Senatus principes, qui certis antea magistratibus pei functi erant. deniq; quales Romae florente R .Consulares, Praetorii &Aedilitii fueriit:quibus in Senatu curuli set Ia uti, . primisq; sentctias dicere ius erat. Quare quod in I. I . C.de consul. legimus, Patritiatus honorem ceteris omnibus anteponi, non ita accipiendum esti quali summus csset aliquis magistratust primum . quia magistratus ut docui non erat: deinde ovia Casii odorus in sormula patritiatus scribit, col. et latum patritiatu superiorem fuisse. Praefect rios, inquit,& aliarum dignitatum uiros praecedit, uni tantum cedens suigori, quem interdum
etiam a nobis constat assumi: hoc est, ut ego interpretor,Consulatui: tametsi uerba haec apud Cas. sodor.corrupte legantur. nam VNITA Tum pro VM TANTvΜ uulgo legitur . praeterea praes ctum urbis sun mum omnium magistratum gessisse constat exl. i.& 3.C.de ossi .praefurb. Et qσCassiodoru s de praesectoriis scribit,constat de iis qui iam praesectura iancti cint intelligendum es.se. Nomen autem a Ro.patritiorum splendore ductum esse, res indicat. nam cum ij propter se in iliae antiquitatem ceteris antecellerent, & plei unquC iis honores mandarentur: translato Coni tantan
polim imperio eos senatores qui curulibus magistratibus erant iuncti,patritios dici placuit. Quibus ius patrumfa. concessum fuisse, Cassiodorus quoq; eodem loco testatur. PATRiTII non iidem sunt qui nobiles: ut uulgo creditur. Nobiles enim omnes sunt ex plebeiis:ut modo demonstrabimus. Nain populus Romanus ita distinguitur, ut alii patritii essent, alii pisbeii. Patritis, qui eorum Senatorum progenies
erant quos Romulus crearat . hae tamen aetate,
inquit LiuiusAntiquissimae cuiusq: senatoriae familiae liberi. patritii appellantur. tales erant Cl dius, Piso, tilina. Plebeii uero qui ex populo a
Romuleis Senatoribus relictuo dimanarunt. ut C. Antonius . Cassius, M. Cicero . Pomp. Λ
ticus . Horum plebeiorum alii Nobiles, alii uero Noui homines dicebantur. Nobiles, quorum parentes curuli aliquo magistratu erant functi. Noui, qui primi ex sua stirpe magistratum curulem erant adepti . Quod Asconii au
choritate uerum esse docebimus. Is enim in argumento in orat. in toga cand .sex,inquit,competitores in Cosulatus petitione Cicero habuit: duos patritios, P. Sulpitium Galbam, I . Sergium Catilinam: quatuor plebeios, ex quibus duo nobiles, C. Antonium Marci Oratoris filium,L. Cassium 4onginum: duos qui tantum non primi ex familiis suis magistratum adepti erant, Q cornis crum;& 'C. Licinium Sacerdotem.Solus Cicero ex competitoribus equestri erat loco natus,atq; in petiti ne patrem amisit. Aperte Asconius nobiles in plebeiis numerat:&nobiles a nouis hominibus distinguit, qualis erat Cicero, ut illi persaepe obiectum est. Itaq: Verrem & Hortensium signi sitas Verrina sexta, sic loquitur,Nec ista praeclara nobilitas desinat queri, populum Ro. hominibus no-
uis atq; industriis honores mandare, semperque mandasse. Neq; , ut opinor, reperietur,quenquam e patritia familia hominem Nouu appellari. Itaq; nec M. Scaurum, cuius rarentes ignoti Romae eccontempti iacuerant, Asconius Nouum appellat, sed ei non minus quam nouo homini laborandufuisse. Scaurus, inquit, ita suit patritius, ut tribus supra eum aetatibus iacuerit domus eius fortuna. n m neq; pater, neq; auus, neq; etiam proauus, ut puto,propter tenues oees, & nullius uitae indu
striam honores adepti sunt:itaq; Scauro aeque ac nouo homini laborandum fuit. PATRvΕLps a consobrinis hoc differunt, quod Cosobrini proprie dicuntur,ex auunculo aut male tera prognati: Patrueles uero ex patruo Titii prognati: Amitini ex amita .unde Cic. in Ligariana talium Titi Bocchi auuneuli Ligarii consobrinum appellat. indeq; intellisi facile potest illustris differentia e patrueles quippe non minus quam duo esse possunt,ex fratribus scilicet duobus nati: amitini autem inter se duo esse nequeunt. quem enim amitinum Titius appellat, ab eo consobrinus nominatur M. q. de grad. apud Iustin. Ita ergo pol rit Titius appellarico brinus, patruelis debebit, 'amitinus non poterit. quanquam confundi pleruque soleat discrimen t ac generaliter Consobrini pro quibuslibet fratrum ac sororum liberis, sicut
apud Graecos isti usurpari. l. I 9. C. de nupt. PATRvpLEs, fratres uel sorores sunt,ait Caius,qui quaeve ex duobus fratribus progenerantur. l. II. D. de grad.& ad s. PATRvus, est patris frateriait Paul.l. I O .s.7. D. de gradib. PATRvus magnus est frater aui unquit Paul.l. I . . 8.D. de gradib.
PATRvus maximus est ut ait Paul. abavi frater, a taui & atauiae filius, patris uel matris patruus maior LI O.9. IO. D. de gradibus.
PAT RvvM Plautus appellat patrui magni filium, id est propiorem sobrino nam in Poenulo cum Wcnus Agorastocli dixisset patrem eius sibi patre Iem fuisse, continuo respondens Agorastocles, Mi palme, silue. & scena insequenti,
Patruo aduenienti coena curetur uolo.
itemq: deinceps. PAvLv s Castress Iurise.Patauit,Floretiae,& Bononiae iura inrerpretatus e :editisq; libris quam pluri
len. Mὸπ .uitae supremum diem consecit.
207쪽
PAvPrR rs , est damnum sine iniuria facientis datum:nec enim potest animal iniuria secisse, quod
sensu caret.l. I .F. I. D.Si quad.pavp. CτARII , uide Mancipes. PE cun Es eas intelligimus quadrupedes quae grega tim pascuntur. l. 2 .f. I .D.ad leg. Aquil .PECvLIARIAE res, pro peculiares dicuntur ab
Vlp.L .in s. D.de doli excep. PECvLATus , inquit Festus, simum publicum dici eceptum est a pecore, quia ab eo initium eius .
fraudis esse coepit:siquidem ante aes aut argentum signatum ob delicta, poena grauissima erat du rum ovium,& triginta boum. PacvLATus definitur inl.9.6. r.D. adleg.Iul. depecul. pecuniae publicae aut sacrae furtum,non ab eo factum,cuius periculo fuit. & ideo aedituu peculatum non admittere.Qui ergo ex pecunia sacra,religiosa publicave quid abstulerit,aut interis 'ceperit,aut in rem suam uerterit, quive in aurum, argentum, aes publicum quid indiderit, aut immi
scuerit,pcculatus tenetur.l. l . D.eod.
PacvLIATus seruus,qui peculium habet. Caius i. I 8.in fi. D.de Aedil.edict.Aeque si quis simpliciter dixerit,peculiatum esse seruum, susscit si is uel minimum habeat peculium . Plautus in Rud. Peculiosum uocat. In persa etiam uerbo Peculiandi est usus , Atque istanc ob rem , ego aliquid te peculiabo. PE curavM dictum est, quasi pusilla pecunia,sive patrimonium pusillum. Peculium autem Tubero sic definit,quod seruus domini permissu separatum a ratiomb.dominicis habet,deducto inde si quid
domino debetur.I.s 2 .D.de pecu .PECvLivΜ est non tantum quod dominus seruo concessit:uerum id quoque quod i orante qui- dem eo acquisitum sit,tamen si rescisset, passurus erat esse in peculio.l. 9. D.de pecul. PacvLIvM erat priscis temporibus particula quaedam gregis unde etiam nomen inuenit quod patres luis filijs, domini suis seruis industriae suae
exercende caussa concedebant: nunc uero summa .
quaedam est pecuniae eadem de caussa concesssi, dea paternis dominicisque rationibus seiuncta.I. depositi, s.& seq. D. de pecul. Dignum etiam o seruatu est, quod ex Plauto notauimus, filiossa. 'uibus patres uendendas merces tradebant,pe
hum ex iis pluris uenditis quam quanti pater eas aestimasset,locupletasse.nam in Mercatore se loquitur: Lucram ingens facio, praterquam mihi meus pater Dedit ast alas merces, ita peculium conficio grande. PECvLII aute quatuor sunt species. est enim aliud Castrense,aliud Quasi castrense, aliud Prosectitium,aliud Aduentilium.Castrense est, quod per militiae caussam tum in castris, tam etiam alibi Gdeptus est. l. castrense, et. D.de castripecul. stipendia enim Ro I tu adolescentes omnes faciebant Quasi eastrense est quod4n togata militia parauit:ueluti in forens opera,vel professione artiu. I. ult.C.de inoff.test. Prosectit iurn , quod a patret accepit,neque industria operave sua parauit. l. s.
D.de iure dot.Aduentitium uero quod ab extraneis cognatisve accepit, quo in genere sunt maternae maternive generis haereditates: amicorum item ,& legata,& haereditates:item lucra nuptia-
forente Rep . nullum peculium non ipsius patris pleno iure fuisse.Nam ut ait Diony. lib. 8.
mani propriu nihil possident, quamdiu patres eorum in uita manent: sed N pecuniae & corpora filiorum,parentum potestati arbitrioque permissa sunt.Verum Imperatores ut praemio aliquo ad lescentes ad militiae labores inuitarent, Castrense peculium ijs pleno iure conoesserinal,quod Iuvenalis xv I. Sat. ubi militiae praemia munierat, his uersibus declarat e
Solis praeterea testandi militibus ius Viuo patre datur: nam quae sunt parta labore Militiae,placuit non esse in corpore census,
Omne tenet, cuius regimen pater. ergo Coranum Signorum comitem,castrorumque aere merentem QNuis iam tremulus captat pater.
Itaque Vlp.in l. 2 .D.de S.C.Macta. scribit filio familias in Castrensi peculio ius ac uisem Pa
P cvLivM castrense est,ait Macer, quod a parentibus uel cognatis in militia agenti donatum est,
uel quod ipse stitisti.in militia acquisit, quod ni
s militaret, acquisiturus non fuisset.l. II. D.de ca
PrcvLI vM castrense est,quod in castris acquirit ue, de quod proficiscenti ad militiam datur. Paulus t
PgCvLIvM nupis, Iurisconsulti appellant, quae pretter dotem ei dantur,& marito traduntur. Papinianus l. 3 l .f. I.D.de donation. species extra dote a matre,filiae nomine,uiro traditas, filiae quae prae sens fuit,donatas,& ab eo uiuo traditas uideri r
spondi paulo post,Sed peculium a dote puellae
distingueretur. Item Vlp.L9.M. 2 .D.de iur. dot. Dotis autem caussa data accipere debemus, ea
quae in dotem dantur.Ceterum si res dentur in ea quae Graeci παράφερνα dicunt: quaeque Galli pecu ilium appellant , uideamus an statim ei sciantur mariti .PECvNIA , a pecu a pastoribus enim horum uotabulorum origo , quod in pecore pecunia tum consistebat pastoribus. Varro. lPECvNIAR Is damnatio, ro Pecuniaria, apud Ma-erum in I. I o.in.fin. D.de pcen. PE cvNIAE uerbum, inquit Vlpianus,non solu numeratam pecuniam complectitur, uerum omne IOmnino
208쪽
omnino pecun amaroe est omnia eorpora. nam corpore quoque pecuniae appellatione contineri nemo est qui ainbiget.l. 373. D.de uerbo. signifPεCvNIAE nomine,inquit Hermogenianus, non solum numerata pecunia: sed omnes res tam soli quam mobiles,& tam coriora quam iura contiu
PEDAM ENTVΜ , palus quo uinea innitens recta cosistit.Pomponius i. io. D.de us fruct. Exsilua caedua pedamenta & ramos ex arbore ususructitarium sumpturum.
Pgo Aspi iudices dicri sunt,ijdem qui dati, & dele
stul.l.si quis, 8. f.iudices. D.de poen. l. . D . de tui. dat .ab. Dicti etiam sunt ab Impp. qui humiliora negocia disceptabant. l. ult.& pati C. de pedan. iudicib.l .penuit.C de pacta.Gcimus, i .C.de iudie.NOinen reperisse uidentur item ut Pedarii scitatores,a pedibus: quod magistratus cum iudiearent,in tribunali,edito & superiore loco consi-
. debant :hi uero in imo loco, ubi magistratus suta sellia pedum habebant.
PpnARi I senatores,auctore C. Rata dicebantur, qui quia magistratum curulem nondum ceperat, pedibus in curiam itabat.nam Senatores qui curulem magistratum gesserant, ueterum aetate curru
solebant honoris gratia in curiam uehi: in quo curru sella esset , supra quum considerent, quae . ob eam causam cuiuiis appellaretur . Gell. lib.
PE DARI v M senatorem,Festus appellatum scribit, quia tacitus transeundo ad eum cuius sententiam . probat,quid sentiat,indicat. PE ues TRE: iter quod uulgo Terrestre. Vip l. .s.. 9. D . de flaminit, . Si pedestre iter impediatur , non ideo minus iter nauigio deterius sit. Cic. ad
quib.signa sustinentur, bases, sed tenues. Et sepletamque Pediculi a Columella dictitur, quibus arborum rami baccis onusti sustinentur:quasi parui pedes.
Pε nu L E s fasciae opud Vlp.in l. 2 d. I .D.de aur. de arg.dici uidentur cae quibus pedes uinciuntur. s. Tull.in Clod. apud Non. Tune quum uincire . tur pedes fasciis , quum calanticam capiti ac- , commodares. Haud licio tamen an uerius leger tur PEDA s. PEGMATA , Omamcta quaedam qui b. statuae & signa uoluptatis caussa imponuntur. VI p. I. 2.9.i q. D.de inst. uel inst. Nam & in emptione domus&specularia,& pegmata cedere, siuei in aedificio sint posita , siue aci tempus detracta. PEi ORAREL , pro deteriorem reddere. Paul. lib. . Sent. .cap. is. Homo liber, qui statum suum in potestate nabet, & peiorare eum,& melorem ia-
PxLLic EΜ Ser.Sulpicius ait appellatam, probro . iamque habitam,quae iuncia consuetaque esset eat eo in citius manu mancipioque alia matrii noni, catilla foret;quod hac antiquissima lege ostenditur, quam Nuinae regis suisse accepimus : Pellex aedem lunonis ne tangito:si tangit, Iunoni crinibus dimis fis agnam foeminam caedito. Pellex au- . te quasi id est, quasi μαλε-i, ut pleraque alia, ita hoc quoque uocabulum de Crae IIc-xum est. Haec Gellius lib.ψ.cap. . . Psor x apud antiquos habebatur ea, quae eu uxor non esici,cum aliquo tamen uiuebat: quam nunc uero nomine Amicam, paulo honestiore concubinam appellant .ntic uel ouulgo Pellex uocatur,. quae cum eo cui uxor sit, corpus miscetiuel quae
. uxoris loco sine nuptiis in domo sit:quam Graeci. παλλακ uocant. l. Iqq. D. de uerb. signis. Festus autem sic: PELLiC M eam antiqui propriὸ nominabant, quae uxorem habenti nusebat . cui generi mulierum
etiam poena constituta est a Numa Pompilio. PENus ea omnia continet,quae esui potuique sunt l. s. D.dc pcn. lex. Cicero lib. De nat.deorum I. Penus,inquit,est omne quo homines uescuntur .
Nostri in l. 3. Dallo tit. Penori attribuunt omnia esculenta & poculenta quae pateria. usus sui cauta se , eiusque iamiliae, quam circa se & suos habet,
PELLIONEI , a pellibus conficiendis dicti sub quibus milites hyemabant, apud Paternum in I. ult. D.de ivr.immunit ubi tamen POL Lio NEs legitur.Cicero in Academ. In quo magna rei milit rix esse occupatio solet: ut non multum Imper
tori sub ipsis pellibus ocis relinquatur, id est,
in stativis. PENDERE poenas proprie dicitur.qui ob delictum pecunia soluit,quia peio ere utebantur. Festus. Pruns RE p nas soluere significatrib eo quod aere graui quum uterentur Romani, penso eo non numerato debitum soluebant.unde & pensiones dictae. Festus. PεNEs te inquit Vinianus, amplius est, quam apud
te.nam apud te est,quod qualiter qualiter a te tenetur: pcnes te est,quodamodo possidetur.l. 63 . D.de uerb.sign. Plerunque tamen ea non seruatur
proprietas sed alterum pro altero promiscue usurpatur.ut l. r.& l. .s s penes, D.de tab. exhib. l. eum qui, 2 .in fi. U.de usurpat. l. dc habet, is . . eum qui,D.de precar. PENsio , solutio. arro, Ab aere impendendo. Dispensator:& in tabulis scribimus Expensum: des rima pensiq,de sic aut secunda,aut qugalia. Pau iis l.qo. D.de reb.cred. Igitur sinito primo mense primae pensionis usuras currere. Item, Et ideo non soluta pecunia statutis pensionibus, ex die stipulationis usuras deberi.Cicero pro Roscio, . t alsum subornauit testein Roscius Clunium: curtam sero cui,quum altera pensio soluendaesset, non tum quum prima p
209쪽
P pNsto , serὰ dieitur pecunia quae ex praedo uinurbanorum locatione percip t .iri quae uero ex rusticorii, inrces. uide L 27.& 29.D.de haered .pet. DENOEPOΣ , ut de Socer .PENus , auctore u Mutio, est quod esculentum aut poculentum cst q iod enim ipsius patris L. aut liberorum pili isti .erusque familiae qu.e circum eos aut liberos eius est,& opus non facit, caussa paratum est . ut Muttiis ait, penus uideri debet . ni quae ad edenduin bibendumque in dies singulose audis aut coenae caussa parantur, penus no iunt: sed ea potius quie huia ce generis longae usionis gratia contrahunt ut, e recondantur . ex eo quod non in promptu sint sed intus re penitus habeantur, irinus dicta sun .G i . lib. .cap. t. PER genium principis iurare:ui de Per plinc pis. PER Iudicem,prouerbium eth apud Iuttinianum ine tremo Inlt tiit. pro seminatim , sti icturi cursimque,obit cr & quasi per transenna in: Ut uobis, in
quit pol sibile lituumnio digito & quasi perindi cum ea tetigille . quasi libros institutionum pro P quae appellat, id est argumentis Pandectarum esse uelit. riam Indicem pro eo quod titulum uulgo appellamus Latmi usurpant: quin etiam idem imp.l. t b. e. C. de uet. iur. enucl. hoc in pariat illoru n mentione signis eat.Sed scissiciat, in qu t per indices tantumna ,do I titulorum subtilicate in , quae nuncupantur, quaedam ad .nonito Pia eius facere. Asconius in Verriti. s. Qud quum est et uentum,antequam caussa agere δtui, quasi per indice n rem exponebant: quod ipsi ia dicedatur Causiae coniecto, quasi caustae suae in beeue coactio. PER lancem & lic: um surtum quaerere e uide Fur
PεR pi incipis tutare, Graeci desectione dicitur, pro, Per principis genium iurare. l. 2. C. de reb.
PER te non fieri stipulatio, non hoe significat, nihil te facturum, quo minus facere possis , sed cu- naturum ut lacere possis . l. in illa , s o. D. deue Q. Oblig. PERAGERE rcum est usque ad condemnationem illum persequi, re ut condemnetur efficere. l. ' . D. de adultera.pen. D. de public. iudi c. l. 6.s. destiti LG, D. ad Turpili. Ppκ Satyram, uide Lex Satyra. PERCEPTio, FH fructus accipere debemus, non
si persectὸ collecti , sed etiam coepti ita percipi
ut terra continere se fructus desierint . l. 78. D. de rei uind.PA RDvCTA , pro perinducta, siue omnino inducta, at dei ta.Cp l. i. D. de his quae intest. del. Sed nolentibus inducta accipiendum est de ii oerducta sint. Ps R nv . L F s ab antiquis dicebantur, quos nos hostes ppellamus,inq ut Calusini quos nos , Deue. o. iis r. ' uso lib. De lingua v i. Apud M. nium est, Quin inde inuicteis sumpserunt Perduelibus. Pei duelles sunt hostes. ut perficit , sic rerduellum Duellum: id postea bellum. ab eadem caussa facta Duellona,Bellona. Hinc factum ut qui hostili animo in Rempublicam aut imperatorem esset,l erduellionis iudicio teneretur. ut ait
Vlpianus in I. ulti Diad Iul maiest. Aliud est enim maiestatis aliud perduellionis crimen: hoc enim sub illo,tanqua in species sub genere ita comprehenditur ut crime sit imminutae maiestatis &grauissimum S: atrocissimum, quippe quod ad uniuersae Reipublicae statum labefactandum pertineat: ueluti ii quis aut regnum affectasse. ut Spurius Cassius Vticellinus: aut magis ratum populi Romani sacrosanctum uiolasset,ut C. Rabirius, ipuo extat Ciceronis oratio: ac proinde qui porcinis temporibus hostile aliquid in personam Imperatoris molitus esset, uti Iurisconsulti significant. I ribunitiam enim potestatem Imperato res totam in se transtillisse,nemo neicit. Item qui civis Romani libertatem uiolasset,ii eluti qui eum secuti perculsisset, aut in crucem sustulisset: qua
de re Cicero Verrina iii .sic seribit, Hoc in illo maiestatis iudicio si licuille sibi Ostenderit , cpo
oportuisse concedam. Ex hoc quoque euaserite proliciscar eo quo me iampride in uocat populus Romanus.de iure enim libertatis di ciuitatis suu putat cile iudiciu inr& recte putat. Confringat iste sanὰ ui sua eonsilia senato ia quaestiones omanium perrumpat euoluat ex ucitra seueritate. mihi credite .arctioribus apud pop. R. laqueis tenebitur. Credet iis equitib. RO. populus Ro. qui adtios antea producti testes ipsis inspectantibus, ab isto ciuem R. qui cognitores homines honestos daret,sublatum esse in crucem dixerunt. Crςdent omnes quinque & triginta trihus,homini grauissimo atque ornatissimo, M. Antonio qui te presente ciuem R iecuri percussum esse dixit . Audietura pop. Ro. uir primarius eques R L. Flauius, qui
tuum familiarem Helennium negociatorem ex Astica,cum cum Syracusis amplius centum ciues R. cognoscere iit. lacrymantesque defenderent , iptestimonio dixit, securiesic percussum. Probabit fidem,& auctoritatem, Ze religionem suam L.Suetius, homo omni b. ornamentis praeditust aut iuristus apud uos dixit multos ciues Rom. in latum iis istius imperio crudelissimo per uim morte esse mulctatos. Hanc ego caussam, cum agam beneficio populi Ro. de loco superiore, non uereor, ne aut istum uis ulla ex populi Rom. suifragiis eripere,aut a me ullum munus Aedilitatis amplius aut
gratius populo Romano et se possit.Quadruplicem igitur inter maiestatis de perduellionis crimedii Ferentiam reperio. prima est, quod maiestatis erimine tenentur ii,qui uel partem aliquam Reipublicae laeserunt: ueluti si quis duces hostium a ecpta pecunia liberauit, aut priuatiis domi sui hostium duccs tenuit: quod verres secis te dicitur in
210쪽
illa eadem Oratione, aut si magistratui quippiam pro sua potestate agenti aliquis officiat, ueluti C.
Cornelius, quem Cicero detendit . Perduellionis autem crimen in eos cadit,qui fiammam Reipub. labefactare conatissent . uti superius docuimus. Altera differentia est, quod maiestatis crimen in foro apud suum Praetorem,pro diibunal udicio certa lege constituto,agebatur:ut ex Verrina 3.&7.cognoscitur. Perduellio uero primis quidem teporib.a Duum uiris data opera creatis, post autea populo R.comitiis centuriatis in campo Ma tio cognoscebatur: quemadmodum ex Oratione
Ciceronis pro C. Rabirio perduellionis reo, in eampo Martio habita, itemque ex Valerij libro 6.
cap. s. fatis plane constat. Tertia differentia est , quod maiestatis crimen non morte , sed exilio
multabatur: Perduellionis uero damnatum carnifex in urbem euocatus in crucem Martio in campo si xam tollebat. quod ex cadem oratione conoscitur, in qua crucis mentio fit,& ex Dionisb. 3 7 . ubi de hoc iudicio commemorat. Quarta differentiam Vlpianus ostedit ind. l. ult. Decrim.
maiest. ubi ait, maiestatis imini nutae crimen rei morte obliterari: perduellionis autem memoriam etiam post mortem damnari. quomodo intelligedus est Imperator in s. r. De public. iudi c. Is qui in reatu decedit inquit Vlpian. integri status decedit extinguitur enim crimen mortalitate . nisi
forte quis maiestatis reus suit na hoc crimine nis a successoribus purgetur,liae reditas fisco uindicatur. Plane non quisque legis Iuliae maiestatis reus est,in eadem conditione est sed qui perduellionis reus est, hostili animo aduersus rem publicam uel principem animatus . Ceterum siquis ex alia cauila legis Iuliae maiestatis reus sit, morte crimine liberatur. PEREGRi Nus dicitur,qui ciuis Romanus non est, ad quem ius Quiritium non pertinet. Imp.l. I .C. de haere. inst. Qui deportantur si haeredes scribantur,tanquam Peregrini capere non possunt. quod idem traditur in I. sed et ii, ,.solemus,D. de haered. inst. ' Hine PEREGR I N IT As , peregrinorum conditio. Ulp.I. 1 o. 3 q. D.de in ius uoc. Sed si per poenam deportationis ad peregrinitatem redactus sit patronus, putat Pomp. eum amisisse honorem. Quibus ex locis appare t cos etiam Peregrinos dici,qui b. eluitas adempta est: quos Vlpia. ρλιδες appellat in I. I .f. 2.De legat. I .Suetonius in Claudio, Splendidum uirum,Graeciaeque prouinciae principem, uerum Latini sermonis ignarum , non modo albo iudicum erasit, sed etiam in peregrinitate redegit. PEREMPTOR ivxi cilicium inde hoc nomen sumpsit, qudd perimeret disceptationem hoc est ultra non pateretur aduersarium tergiversari. Ad illud autem hoc ordine uenitur , ut primo quis pςtat pet absentiam aduersarii edicturn primum, mox alterum, per interuallum non mimis decem di
rum , δἰ tertium . quibus propositis, tum peremptorium impetratur. l. 68.69. 7o. D. delud. vide
PEREMPTORIAR exceptiones, uide Exceptiones. PERFECiss E aedificiuinis uidetur, inquit Vlp. qui ita con seminauit,ut iam in usu esse possit. l. 1 9. D. de lici b. si g. Ρ Ε R F EI C T I s s r Μ ii& persectissimatus , uide Dignitatum. PERFECTu M omnibus in rebus est, quod ex omnibus suis partibus constat. l. t . D. de Orig. iur. PER pvso Ri Ei, subobscure,dissimulanter, non diserte, planeque aliquid dicere. Vlpianus l. S . 6. I .
D. Quod ui aut elam. Debebit enim & diem & lioram denunciatione eoPlecti,& ubi,& quod opus
futurum siti neque perfusorie, aut obscure dicere, aut denunciare .id est, non ab aliis sermonibus discrete, ut notari de exaudiri possit: sed suse per alios sermones, & permistc.Scaetiola l. 69. b. 2. D.
de euictio. Sed et ii quis in uenditione statu liberum perfusorie dixerit,conditionem autem libertatis celaverit. Item,Sicuti qui fundum tradit, Zequum sciat certam ciuitatem deberi, perfusorie dixerit, Itinera actus, Sc .PERis fg uerbo descissum de fractum & ui raptum continetureait Vlpianus l. 9.D.de uerb. fg. PER I vso Rives iudicium,id est eollusorium , collusionis cauila institutum,cuin aliud agitur, aliud sinulatur.Vlp. l. t 4. D. de appellat. Si perlusorio iudicio actum sit aduersus testamentum, an ius faciat iudex uidendum. Ex haeredatus situs querela inofficiosi aduersus institutum per collutionem mouerat, ut quum inofficiosum esse testamenta per instituti conniventiam ac dissimulationem probasset,& legata & libertates interciderent. IIudaei is tamen PROLU sonivri corrigendum putat, & de prolusione multa tractat. sed nihil ad
mentem Vlpiani: ut mea fert opinio. PERHvTATIO , est conuentio iuri entium a populo R. ita recepta S comprobata, ut ei tame ne que suum nomen dederit sunt enim emptio & Iocatio quaedani permutationis formae neque ceratam actionis formulam constituerit: adeo ut sese
inter se contrahentes cogere rem mutuo praestare non posiint. sed quum alter rei acreptione obligatus est , vel quanti alterius interest, Praescriptis
uerbis actione praestare cogitur: uel rem accepta,' et quali caussa non secuta, reddere. aut si eam ded rit quae evincatur,in fictum actione quanti interfuerit, exoluere.uti costat exl. t. D.de re r. pC u.
PERNOCTARE intra urbem intelligerulus est, inquit Pomponius, qui nulla parte noctis in urbe est. PER enim totam noctem significata. I 66.5.
I. D. de uerb. sig. PERO , proprie rusticum calciamentum : ut servius Gramm .iestatur.hinc capis exuria palustri,' ia ut alia simili materia consectae , qtidd peronis ad formam ac cdant, Perones dictae. 'Utenus l. 3 t M D.loca.