장음표시 사용
221쪽
inducti. παραγ-. enim a Gleis dicitur, quae a Latinis praescriptio:&-αpo, praescribere, id est excipere. unde Praescriptio passim pro Exce
ptione usurpatur: ueluti sub Rubr. de except. &Praescrip. l. S. D. deaceusat. l. Ir .f. I. D. deinOlf. test. l. 9. D. de transact. Cum igitur uindicantirem suam domino possessio longi temporis obij citur, praescribi ei dicitur: eaque praescriptio longi temporis appellatur: praecisa & imperfecta locutione, pro praescriptio ex possessione longi temporis. Sed Iustinianus Romani im erit, L
ti, que dominus usucapionis uerbum fere ad res mobiles, praescriptionis ad immobiles reuocare
atque contrahere consuetiit. Obseruatum est et
praescriptionis uerbum fere ad longi temporis
acquisitionem, usucapionis autem ad alteram roserri. l. quinque.C. fin. regund. l. ei a quo, D. de usurpat .l qui alienam, D de euici. PRA EI CRIi r I s uerbis actiones quae dicantur, sic intelligemus. Oris lurisconsultorum opera certae communium litium & caussarum actiones aeformulae constitutae suerant , quas proponere Praetores in edictis suis consueuerant: ueluti empti, locati,pro socio, qu bd si qua sorte nasceretur inusitata controuersia , tum litigatores uel suo marte .uel Iurisconsulti alicuius opera sue actionis formula certis uerbis secundum pactum inter ipsos conuentum, concipiebant': in eaque uerba
di sponsionem faciebant, & iudicium a Praetore pollulabant. Praetor in ea ipsa uerba iudicem R.
cuperatoresve dabat. sI PARET MAEvIVM
sulloni polienda sua uestimenta ea mercede, de qua inter ipsos postea conueniret,dedisse: neque Maevius fulloni a quo effectum opus accepit, satisfaciat, tum M aeuius damnetur. Haec actio ideo praescriptis uerbis appellatur, quia Praetor hanc formulam non ex edicto suo sumebat: sed litis, tores uerba ei praescripserant, secundum quae iudicium diri pollulabant. Itaque Celsus in l. 2. D. de prsscript. uerb.Cum deficiunt,inquit, uulgaria atque usitata actionum nomina, prascriptis uerbis agendum est. Imp l. ,.C. de transict . Aut
enim,inquit,stipulatio conuentioni subdita et , di ex stipulatu actio competit: aut si omissave borum obligatio est, utilis actio, quae praescriptis uerbis rem gestam demonstret, danda est. PR A E s E N s dicitur,cum de iudici js agitur,qui intra urbis continentia est. l. absentein, i 99. D. de uerb. signis. Itaque Vlpianus, Praesens, inquit, habeturn qui in hortis in,& qui in foro, de qui in urbe,& qui in continentibus aediscijs. l. s.6. T. D. de procurat. At cum de praescriptionibus agitur, Praesemes habentur qui in eadem prouincia domicilium habent l. vlt. C. de praescript . long. lupa PRALsENs obligatio dicitur quae neque in dicinneque sub conditione concepta est. l. certi, P. I
PRAEsENTI A legata quae neque dici neque condi tionis adiectione suspesa sunt. l. 8 s. de l. 88. D. de
cod.&demost. l. I 2.m sn. l. Io. D. delegat. Pri . PRAE s I DE s, uide Appendicem de Magistratibus. PRAEsTARE , uerbum est in libris nostris frequentissimum. PRAE A RE aliquem, est praedem esse pro aliquo
id est periculum quod ab eo timetur, in se reci
pere . Sic, PRAESTARE dolum,culpam casum, nihil aliud est quam euentum doli,culpae casus in se recipere. PRAEsTAT vi Ri , & Praestituiri, uetuste pro Praestitum iri. Pomponius l. 66. D. de contrab.empl. Viam,iter, actum, aquae ductum praestatuiti. Iauolenus l. io. D.dena red. uel act. Quod
si in uenditione haereditatis id actum est, si quid
iuris esset uenditoris, uenire , nec postea qui quam praestitiari. PRAEs,MPTIO , dicitur existimatio quae exuerisimilibus argumentis & coniecturis ducitur. in Rub. D. de proba.& praesumpt.ueluti in l. 2 D. tit. si chirographum cancellarum fuerit , p sumptione debitor liberatus esse dicitur. Et in l. seq. Is cui soluta pecunia est, praesumitur debita accepisse. quia uerisimile est eu qui soluit, non temere suam pecuniam iactare. Itaque in eum con tra quem praesumptio est,semper probationis Onus transit. d. l. 2 3 .de l. ult. D. quod mei .catis. C
cero uidetur Existimationem appellare Verrina v. In hoc genere facilior est existimatio, quam roprehensio: ideo quod eum,qui hoc facit, auarum possumus existimare, crimen in eo constituere non tam iacilὰ possumus.
PRAETx Rixi liberi dicuntur, quia testatore neque haeredes instituti, neque ut oportet, exhae redati sunt. b. eodem, 2. Inlit. De hae d. quae ab intest. itaque etiam si qua eis legata uel fidei commissa relicta sit,non ideo minus praeteriti dicu
PRAETERITI senatores quodam in opprobio noerant. quod ut Reges sibi legebant sublegeban que quos in consilio publico haberent: ita post exactos eos, Consiles quoque & Tribuni militum cosulari potestate coniunctissimos sibi quosque patricioria,& deinde plebeioru legebat. do
nec potestas Tribunitia interuenit, qua lanci tum est,ut Censores ex omni ordine optimum quenque curiati in in senatu legerent: quo factum est,
ut qui preteriti essent,& loco moti, haberentur ignominios . Haec Festus. PK A ETo Ras , uide in Appedice de Magistratibus. PRAETOR 1 Ap stipulationes dicuntur .in tit. Dep t. stip. li. Dig. 9. non quae a mero Praetoris Officio proticiscuntur, uti .s . D.de uerb. ob l. sed
que Pr oris imperio ac iussu interponuntur. Venuleius enim in l. 9. eius d. tit. scribit in P torijs stipulationibus si ambiguus sermo acciderit, ipsius Pritoria interpretationem so . eius enim
222쪽
mentem aestimandam esse. PRAETOR IvM , uilla urbana r id est , edisseium quod dominus qui in urbe habitat sibi parauit: a uilli et habitatione disiunctum.Vlp.l. I98. D. deuein.sig. Vel si praetoria uoluptati tantum discruientia. Neiatius l. 2. D. deseruit rust. Rusticorupdiorii seruitutes sunt, licere altius tollere, de officere piorio uicini.Sic in l. 13. s. ult.D. de iniur. l. I 2.D. de usu & hab. leg. l. 9 i. S.pr, D.de legat. 3. PRAETOR I vs tutor dicitur, qui pupillo cum tuto, re suo litigaturo a Praetore urbis dabatur. auctor Iustin. sub titul. De auctorit.tuta& Vlpia. in Inst. cap. I I. PRAEvALENTIA , praestatia, precijaeualoris exu perancia. Paulus i. 23. D de rei uind. In omnibus igitur illis in quibus mea res per praeualentiam alienam rem trahit, meamque efficit,& e. PRAEvARtCATOR est quasi Varicator, qui diuersa tarte adiuuat prodita causa sua.qε nomen Labeo a uaria cel latione tractu est: na qui praeuaricatur, ex utraque parte constitit: quinimo ex aduersa. l. 6.9. 2.D de his qui no. Legendum tamen uidetur Varicatione,& hoc loco.& l. I . D. de praeua . PRAEvΑRiCATOR Es eos appellamus, inquit Vlp. qui caussam aduersariis suis donant, di ex parte actoris in partem rei concedunt. a uaricando enim Praevaricatores dicti sunt. l. 2 I 2. D. de uer
bor. sign. In qua eande sententia illud est Cicer nis in Partit. Ut si in reo pecunia absoluto, rursus
que reuocato, praeuaricatione accusator esse desiniat omne iudicii corruptela ab reo: defensor aut no omne, sed latu modo accusatoris corruptela ab reo. Ite. De sensor aut uerbi uim ex nomine ipso reperiet: quod signi ficat eum,qui in contrarijs caussis quali uarie esse positus uideatur. PRA sv ARICATOR ν inquit Vlp. est quasi uaricator,qui diuersa parte adiuuat prodita causa sua. qd nomen Labeo a uaria certatione tractu ait .is
aut prevaricator Ppri E dicitur,qui publico iudiacio accusauerit .ceterum aduocatus non propriEPraevaricator dicitur. l. 1 . D. de prs ric. PRAEVARICARI , ait Marcianus, est uera crimina
abscondere. l. a. D. ad S C. Turp. & paulo post, Praevaricatorem eum esse ostendimus, qui colludit eum reo, & translatitie munere accusandi
desungitur: eo p proprias qui de probationes dissimularet, falsas uero rei excusationes admitteret.
PRAECARIvΜ es ait Vlp. quod precibus petenti
utendum conceditur tamdiu , quamdiu is qui concessit patituril. l .D.de precario. Inter precarium autem & commodatu has reperio disterentias, Precarium primum rerum immobilium aelurium caussa institutum uidetur. l. 2.& . D. eod. Commodatum autem ad res mobiles proprie P-tinet.Qui precario concedit, dare ad te pus uid
tur.itaque donationis & liberalitatis genus appellatur in l.prima,& l. quaesitum, 8. . 3.& l. interdictum, I l. D.eod. eoque iam quis de re sibi restituenda cautum babet, precarium interdictum ei non competit. l. Ichabet. 1 6.9. . cod. Qui ueric Amodat, loge ab omni donationis specie abest, sibiq; ea uere de restituendo cosueuit. Cui precario cocessiim est, possessione habet. l. q.I. I. d. l.&habet,q. q. eod. C5modatarius uero no possidet. Precario utens,dolu tantum Se latam culpam prpstat. l. qu.elitu, 8. s. q.eod. Commodatarius uerli,etia leuissi inam. Precarium magis ad donationis
di beneficii, quam ad negotii contracti caussam spectat eoque nulla eo nomine iuris ciuilis actio
est. d. Liliterdictu . Commodatii aut e contractus
est, suamque iure ciuili actionem habet. Ex precario, tum interdictum, tum incerti condictio praescriptis uerbis, quae bonae fidei est, conceditur. l. 2.& l .duo, 19.e .ex comodato uero ciuilis actio tantum . Commodatu usus certi caussa fit,nec nisi eo expleto reuocatur. Precarium nec usus certi caussa fit in quovis temporc reuocatur. Hae e ex tit. De precario .summati in . PRECARi A , siue Precatiua uerba dicuntur in testamentis, cum testator non pro suo iure ac lega auctoritate quid haeredibus suis mandat: sed allia quid ab iis precario postulat: ueluti peto, rogo, uolo, mando. I. ult. Init. De sign. reb. P fidei c. relic. 2. C. eommvn. de legat. Deprecor, cupio,iniugo,eu pio des;opto des, credo te daturu, exigo,desidero uti des.l .etiam, t . l.& eo modo, H8.D. de legat. primo ,l. peto 69. Delegat. 2. & apud Paulum lib. Sent. , cap. I. l. 2 4. C.de codicili. l. 2q.C. fainil .erci c.
PREC E s passim in Costitui. Impp. pro libellis sumplicibus,sive postularis. l. 2. C. de usust. s. Q de
impub. l.9.C.deli .cau. l. Io.& I7. C. de rei uindi. PRECI vM , quod aestimationis emptionisve eauia si constituitur.dictum a Peritis, quod hi solum possitiat facere rect&Haec Varro . quasi dicas Peritium. PLiuc ps delicti, id est inuentoriauctor, excogitator. Paulus i. I O. D.de se corr. Iustius est enim
teneri qui princeps fuit delicti,quam eum quaeri ad quem res perlatae sunt. Loquitur de eo qui
seruum corruperat, quum ad alium res essent perlatae. P RivATus , uerbum est Ἀτων προοι , semperi:
rationem habet cum altero. itaque generaliter is priuatus a Latinis dicitur, qui munus illud non gerit, tuo alter fungitur. Hinc uetus inlicii uoca-di formula,ex lib. Varronis De lingua s . Omnes Quirites,pedites,armatos, priuatosque, curatores o innium tribuum in cet.Vbi priuatos apparet dici, quos nunc Iurisconsulti Paganos uocat. Privati ergo militibus eo loco opponuntur. Opponuntur etiam ijs qui cum potestate sunt. Cicero De arte Rhet. t . In fortuna qus ritur, seruus sit .an libenpecuniosus, an tenuis: priuatus, an cum potestate.
223쪽
nolit, possidet. l. 2 . D. eod.& I.nemo,ubi Iulianus ait,neminem posse pro derelicto usucapere, qui falso existimauerit rem pro derelicto habitam esse. unde aliorum titulorum cum hoe apparet di L serenti arcum in alijs usucapio interdum ex opinione ualeat,in hac non ualeat.
PRO diuiso,diuisione facta: ip indiviso, insecta. Paulus i. 2S . g. r. D. de uerb. sig. Partis appellatione re pro in tuiso significari. nam quod pro diuiso nostrum sit, id non partem, sed totum esse. Vlpiam l. 6. I. I. D. commvn. praed. Planesi diuisit fundum regionibus,& sic partem tradidit pro diuiso potest alterutri seruitutem imponere. PRO domino, iure domini , pro eo ae si domunus quis esset. Marcellus i. Titia, S. D. desolui. Titia cum propter dotem bona mariti possideret , omnia pro domina egit. Liuius libro Zq. Palam primo, cum clausis Andronodorus insulae portis, haereditatem regni creuerit: quaeque procurator tenuerat,prb domino possederit. De tutore loquitur. PRO donato possidet is, cui reuera donationis caussa res tradita est nee enim susscit opinari: sed ue
PRO dote posiidet,eui res aliena inaestimata, dotis nomine post iustas nuptias tradita est.l. t. & passD. eod. Inaestimata aut dixi, quonia aestimata res pro emptore usucapitur.l. plerunque, . si ante, &i. quoties, D. de iure dot. de l. I.C. pro dote. PRO emptore possidere dicitur,qui iure ae nomine emptionis possidet. Paulus l. 2. D. eod. Pro emptore possidet,qui reuera emit nee sufficit, ta tum in ea opinione esse eum, ut putet se pro emptore possidere: sed debet etiam subesse causa emptionis.
PRo haerede gerere,est destinatione futuri dominij aliquid ex haereditariis rebus usurpare. Et ideo pro haerede gerere uidetur qui fundorum haereditariorum culturas rationesque disponit,& qui seruis haereditariis, iumentis, rebusve alijs
utitur. Paulus lib. Sent. q. cap. 8.Pao herede gerere quis uidetur, si rebus haeredita-rijs tanquam haeres utatur, uel uendendo res haereditaria uel prςdia colendo locandove,& quoquo modo uoluntatem suam declaret uel re, uel uerbo de adeunda haereditater dummodo sciat eum in cuius bonis pro haerede gerit . testatum intestatumve obijsse,& se ei haeredem esse. Prohaerede enim gerere est,pro domino gerere,Veteres enim haeredes pro dominis appellabant. ait Imp.3.2. Dchae ted. qua l.& diis PRo haerede gerit,qui rebus haereditarijs tanquam dominus utitur: uelut qui actionem rerum haere ditariarum facit, aut seruis haereditat ijs cibaria mandat. Vlpianus cap. Inst.2 2.
PRo haerede gerere uidetur is , qui aliquid saeit quasi haeres:& generaliter Iulianus scribit eum
demum pro haerede gerere, qui alἰquid quasi h
PRo haerede possidet,qui cum uere haeres non sit iustam tamen & probabilem causiam habuit existimandi se liae redem esse: si modo testamenti factione habuerit. l.pro haerede, II. D. de haeredit.
petit. l. non solum,ῖ 3 .f. I. D. de usurpat. l. q. &pass. D. pro. haered. l. I.depass.C. eod.
PRO fideicommisso possidet, qui fideicomissi nomine possidet: hoc est, cui fidei comissum relicti iest, sed usu capie do ius Quirit tu adipisci conatur. ILPomponius, I s. s.sed et De ac q. pos s. non enim' per fidei commissum dominium, sed sola possesso transfertur. l. 3 .D.s usuis. petat. Psto indiviso, promiscue, sine ulla diuisione. Cicero in Rulliana,promiscuὸ. Equidem existimo, si iam campus Martius diuidatur,& unicuique uestrum ubi consistat , bini pedes assignentur e tamen promiscue toto, 'uam proprie parua frui parte . malletis. Hinc Psto indiuiso & Certa pars opponuntii l. placeri
Paci legato possidet,qui legati nomine possidet, id
est, cui uerὸ aliquid legatum est, siue testatoristes esset, siue non esset , aut testatoris quidem esset,sed adempta codicillis ignoraretur. l. I. depass. D. pro legato. PRO noxae dedito possidet, qui cum seruus ei noxae deditus sit, iustam usucapiendi caussam ex ea 'possessione nactus est. l. I. g. Senera, D. de acq. poss.l. s. D.de pubi.
Psto post effore bona fide,ac iusto titulo possidet, qui pro bonorum possessore possidet: id est, qui uel iustam caussam habuit existimandi se bonorum possessorem esse, uel cum reuera bonorum posscisor esset, existimauit res quasdam ex iis bonis este,quae alienae tamen erant .l. non solum,3 s. s. t . D.de usurpat.& sub tit. Pro haerede, & l. pro haerede, i i. D. de haered. petit. ubi tamen bono
rum possessor etia pro haerede possidere dicitur. Pao possessore mala fide possidet praedo, qui interrogatus cur possideat, responsurussit,quia possideo: nec ullam afferre cauilam possessionis psit. l. pro haerede, I I. cum seq. D. de petit. haered. Paci possessore is possidet, qui nullo iure te haereditariam, uel etiam totam haereditatem sciens ad se non pertinere, possidetinit Imp.9.2. De interd. Pao soluto possidet,qui rem uel debitam uel ind bitam quasi debitam, ab eo qui soluit bona fide aecepit. l.non solum, s s. s. si mihi. l. pro soluto, 6.& l. pe. D. de usurpa.
Psto suo possidere proprie dicitur is, qui falso, sed
probabili tamen sarum caussarum errore possidet: nimirum occupationis,alluvionis, partus emptae uel haereditariae ancillae, fructus rei emptae, aut donatae ut in hereditate repertae. l. 2. s. & q. T s. ult.
224쪽
6.ult.& l .ult. D. eod. At hie qui dem proprie,ut dixi, Pro suo titulus appellatur: quippe qui ad usucapionem ualet alioqui pro suo etiam possidet is qui peremptionem, aliamve iustam caussam pocsdet: velum is non usucapit. Pgo transacto possidet is, cui iudicio per errorem accepto res aliqua per transectionem concessi est, ut eam usu capere, & iure Quiritium facere suam possit. l.cum solus, 29. D. de usurpat. l. ex
PROAvus , Proauia, aut pater,nrater. PROAvvNCvLus , Pro matertera , proauiae frater& soror. PRO PATRvus , Proam ita, proaui frater & soror. PRON FPos , Proneptis, nepotis filius, filia. l. i. s. ult. D. de gradib.
P Roso C ER, Pro socrus,uxoris meae auus,auia. P GENER,neptis meae maritus.
PRONVRus, nepotis mei uxor. l. q. s. 4. D. de
PROBATA sarta tecta dicuntur, quum ex lege, id est pactione redemptionis facta esse iudicata sunt. ylacer l. 7.I. r. D. de leg. Iul. repet. Ne in acceptuserantur sarta tecta tuenda , antequam persecta, probata, praestita, lege fuerint. I ege,id est ex lege siue secundum legem ac pactionem. Cicero Verrina tertia, Locatur opus id quod ex mea pecunia reficiatur . ego me resectum m esse dico. probatio sutura est tua, qui locas. Sic in I. opus,
P a Tio apud Iurisconsultos dicitur, qJ extestium dictis, aut instrumentorum scriptura sumithrad sdem necessarib saccidam. uti patet extit. Peprobat. lib. Dig. 22. Itaque neque praesumptio, probationis nomine intelligitur, neque tu.
surandum eo nomine proprie continetur . neutrum enim probat neccs arib,tam etsi uim ut nisque probationis interdum obtineat. ut . l. l6. C. de probat.& l. ir62.& l. 3 o. D.de iureiur. Instruis
mentorum autem nomine census & monumenta
publica complectimur ex l. io. D. de probat.
PROBRvxi Festus proprie dici putat, de stupris &Bagitio cum Attius in Helenibus se scribat Quinis probrum,omnia alia indelicia aestimat. Iumeonsulti pro omni infamia usurpant. Vlpianus in
l .probrum, a. D. de uerbor. signis c. Probra quaedam natura turpia sunt, ut surtum, adulterium: quaedam ciuiliter & more ciuitatis, ut tutelae damnari. Marcellus l.probrum, l.D.de ritu nupt.
Probrum intelligitur etiam in his mulieribus ec si,quae turpiter uiuerent, uulgoque quaestum facerent, etiam s non palam. PROCEDiT, uel bum est Iurisconsultis usitatum pro ualet, locum habet. Vlpianus l. 7. 5. 3. D. adleg.Aquil .Hoc autem in struo non procedit. in filiosam .uulnerato procedit. P oc Essus , transuectiones equitum , de quibus ini.*.D.de in ius uoc. l .icimus i. quadrages m prima, De donat. inr. uir. Nam & Imperator Antoninius constituit, ut ad processus uiri uxor ei donare possit. uide Transuectio. PROCI TvM dicebatur testamentum , 'iasi uelut procatum, id est, prouocatum,id est irritum ac ruptum. Festus. PROCINCTu M testamentum appellatur a Iustiniano in j. . Instit. De testam. quod ueteres In ueIEndo procinctu nominabant, ut apud Cicc. in risDenat. deor.& l. De orat . item apud Vlpia. cap. Inst. xx.& Gell. lib. i s.cap. 2s. Id autem militiae tantum fiebat, cum uiri ad praelium facien dum in aciem uocabantur:auctore Gell. lib. I sis cap. 27. Plutarchus autem in Coriolani uitarem sic explicat, . oh nu Dοσεις τάξο
μεν. Eo tempore, inquit, mos erat Romanis praelium inituris, scutaque sumpturis, togam praeci ragere,smulque testamenta sine scripto facere, hae
redemque tribus aut quatuor audientibus,nunctipare. Festus libro quinto, Endo procinctu, in procinctu . significat aut ecum ex castris in praelium cxitum est. Procinctos, quasi praecinctos atq; expeditos . nam apud antiquos togis incindit pugnasse dicuntur Idem in eod. Procincta classis dicebatur, cum exercitus cinctus erat Gabino cinctu confestim pugnaturus . uetustius enim suit multitudinem nominum, quam nauium , Clal sim uocari.
IN procinctu uersari dicuntur, qui propatria in liostico sunt, quamuis milites non sint. l. un. D. debon. posLex test. mil. PROCvRATOR , est qui aliena negocia mandata domini administrat. l. I .D.de procur. PROCvRATOR vri quatuor genera Paulus sicie lib. Set. I . cap. 3 .aut ad lite, aut ad omne negociii. aut ad parte negocii, aut ad res administrandas.
P RocvRATOR ad litem, siue litis dicitur, eui instituendae sustinendeve litis negocium datum est. s. r . Inst. De iis per quos eog. pos PROCvRATOR ad omne negocium is est, quem Cicero in Orat. pro Caecina se describit: omni u rerum eius qui in Italia no sit absitve Reipub. ea uia
si quas quidam pene dominus, hoc est alieni iuris uicatius. Sic l. I 2. D. de solui .l. I 3. D. depact. l. 7. D. de calumn. l. 6 .D. de procur. ubi eiulmodi procurator rerum omnium ,& totorum atque uniuersorum bonorum procurator appellatur.
PROCvRATOR ad partem negocii, est cui proprieae specialiter certa res mandata est, l. 3. f. I. D. iud. l. l. 17.f. ult.D.de intuta
PRocvRATOR ad res administrandas is dicitur, que proprie Negociorum gestorum appellamus: hoe est,qui non qliaestuario negocio praeseitur. siue autem eius rei mandatum habeat,sive no habeat,
procurator dicituril. si quis, s 8. D. de solui. l. s. I. si haeres,
225쪽
s s hqres. D.de lib.Iegat. l.ult. D. rem rat. habs.as . s.si qui s,D.de hire petit. Et hoc ab Institore disteri,quod hic quaestuariae negociationi praesectus est. l. quinta 3.3 .D.de ins .act.
PROCvRATOR verus dicitur,qui uel eius rei quam gerit mandatum, ues omnium negociorum administrationem habet .l. t.in fi. D.quod rusLl. 2.D.de solui.l.qo. I. I. D.de procurat. PROCvRATOR, uide Cognitor . PROCvRATOR, uide Advocatus. PROCvRATro , administratio. Cicero Acad. r. Dum me ambitio,dum honores, dum causis, dul eip.non solum cura sed etiam procuratio multis osset, , implicatum & constrictum tenebat. Idem libro 3 .de Legibus, Sed quaero,quid reapsest turpius, quam sine procuratione Senator Loquitur de legationibus liberis, quae sine ulla publici negocis,aut Reip.administratione obibant. PRODERE , pro emittere,dimittere. Modest.l.lq.D.de cust.de ex lib.reor. Non est facile tironi custodia credeta. nam ea prodita, is culpae reus est, ut mei commisit. Item , Quod si fugitiuum omino reddendum prodiderit,dee. PRODER legem dicitur,qui praeuaricatur,& accusatione instituta desistit.Vlpianus l. r.f. l. D. de adult. Marito iure mariti accusanti, illa praescriptio obijcitur,' si legem prodidisse dicatur obnoc, quddaggressus accusatione adulteri destitit. Pitonicus deicribitur ab Vlpiano , qui neque tempus neque finem expensarum habet,sed bona sua dilacerando & dissipando prosundit. P. D. dccurat. furios. PRODv CL RE adue sarium ad album, Ulpianus dixit pro deducere eum cum quolis instituitur ad Praetoris album, & formulam actionis demo strare, qua uti uelit quis ex carum numero, quas praetor se daturum in albo edictoque suo denunclauit. Eum quoque,inquit,edere Labeo ait, qui producat aduersarium suum ad album, & demonstret quod dictaturus est, uel id dicendo quo uti uelit.id est,qua edicti parte.l. t .D.de edendo. PRonvcsRs obligationem, diuturniorem reddere. Paul.l.9Is. s. D. deuein. Al. Primb quaeramus quae personae efficiam perpetuam obligationem:deinde quib.eam producant.Item, An Glius iam.qui iussu patris promisit, occidendo seruum producat patris obligationem.
PROFARI , proprid dicuntur fatidiet , qui futura praedivinando solent fari:qui ijdem & Vaticinari
dicuntur,quod uesana mente faciunt: inquit Varro.Itaque clim Vlpian.l. i.s. 6. D. de aedit. edict. se seripsisset,Si seruus inter sanaticos non se per caput iactaret,& aliqua profatus esset, sic insert,Quamuis aliquando quis circa fana bacchatus si,& responsa reddiderit.Item,Ceterum si nihilominus permaneret in eo uitio , ut circa fana bacchari soleret,& quasi demens responsa daret. P Rosi TERI censum dicebantur , qui apud Censores Romae preeium suarum omnium so tunarum edebant: aut apud Censitores in prouincijs,qui agros ea ratione declarabant quae priscripta est mi.1.D.decensibus . unde Censuales professiones dicuntur ab Arcadio, l. ultima , f. t .in fine, D.de mula.& hon. l.censualis, C. de
PROFITERI natales dicebantur parentes,qui diem
quo sibi nati essent liberi, apud Praesectos aerari;
edebant.Terentius i. etiam , I 6. D. de probat. Etiam matris prosessio liberorum recipitur.Scaeuola l.Imperatores, 29.6. I. D. eod. Mulier grauida repudiata filium enixa absente marito , ut
spurium in actis profesta est. Iul. Capitolinus hartim professionum primum auctorem fuisse M. Antoninia Pium auctor est,intra diem trigesimii nomine imposito.per prouincias autem tabulariorum usum instituisse,apud quos de originibus idem fieret,quod Romae apud Praesectos aerarii: ut si fortὸ aliquis in prouincia natus eaustam liberalem diceret, testitiones intus ferret, Celsus I. cum de aetate, t s. D.eod. Iniquum est, quum de statu aetatis alicuius quaereretur,di diuersae professiones proferrentur,ea potissimum stare, quae nocet. Eiusdem professionis mentio sit in .nec
publico in loco,iidab omnibaegi possit, proposita. quemadmodum edicta proponebantur, aut principum rescripta : uti. 3 .C. de legib. & conassit.princip. 'PRois: TvM & immissum hoc differunt ii Iau
lenus, quod proiectum est id quod ita proueh
retur,ut nutua requiesceret: qualia Moeniana Ad suggrundae sunt. Immissum autem, quod ita sieret , ut aliquo loco requiesceret : ueluti tigna , trabes quae immitteretur, l. 2q2. g. r. D. deuein. sign.
PROLETARivs in duodecim tabulis pro inope de mullis facultatibus praedito. Assiduo, inquit lex', uindex assiduus esto. proletario elui quiuis ii let, uindex esto. nam qui in plebe Ro.'tenuisita mi pauperrimique erant , neque amplius quam mille quingentum aeris in centum deferebat, Proletarii appellati sunt.qui uero nullo aut perquam
partio aere censebantur,Capite eensi uoestantur. Gellius lib. 16.capitu I . PROLYTAE , dicebantur,qui quatuor annorum spacio in legum studiis decurso,quintum & pol temum adisciebant. Imperator in praesit ad Antemsi s. 6.Quibus,inquit, si bene sese im buerintn in quinti anni quo prolutae nuncupan-T i tura
226쪽
tur, metu constitutionum, &cet. Hesychius
ut ij sint, qui ab illa prαscipia&praefinita studio
runt lege sunt soluti, k tanquam cineritis stipe dijs honestam a magistrorum scholis missionem impetrarunt , unde hodie quoque Licentiati arpellantur uide Lytae. P R o M E R C I v M., mercimonium , quodcunque uenderuli caussa seponitur. Paulus l. 4. b. I. D.de Pen. leg.Si quis solitus fructus suos ueris dere, penum legauerit:non omnia quae de promercii causta habuit legasse uidetur. Vlpianus l. I. 9. D. delegat. de fissi eos qui Rei puta ad opus promiserint , posti: dctrahere, & ad id opus uti: quia hi quoque non promercii causa id haberent. Hinc
PRO MERCALEs res,quae uenales ponutur. Pata Ll. I o.D.de imp.in res dot.Quod ii haeres inqui b. impensae factae sunt,promercales fuerim tales immita utiles sunt. P Rouissu M a dicto quid differat , uiae Dictum a promisso. PROMUL ID ARIA uasa, dicuntur Up. in quibus promullis , id est , condimentum ex mulso
consectum ponitur. l. I9. s. s. D. deaur. arge.
Et ideo, inquit, scutellas di promulsidaria contineri . PRO M v TvvM dicitur a nostris, pro Repraesentata pecunia in proerogaradive praenumerata. quod Gallice dicimus, . amcE.Vlp. Lex conducto, I s.f.item,D.locat.Cum quidam naue amissa, pecuniam quam promutuam acceperat, reposceretur,tespontum est merito uectura ab eo repeti, cum munere uehendi lanctus non sit. Scaeuola l. Sticho, o. s. 3 .D.de statu lib. Quod neque a condactori b. Praediorum , neque a uillicis pensiones exeserit,& insuper etiam promutuum eis dederit . PRONVNCIARE , quod est in x M. lingua nuneupare, id est,iκγminatim ac diserte proserre. Vip. ex edicto in I. i. D de ae&ladict.Eademque omnia , quum ea mancipia uenibunt, palam recte pronuncianto. Item,ta omnia ita uenditione promaciant . Item in1.3 I .eiusdem tit. Si uenditor pr nunclauerit, uel promiserit furem non esse, tenetur ex sua promissione,&c. Cic.li.de Ois. I. Itaque Cato ita pronunciauit: Quum in uendendo eam rem scisset,& non pronunciasset, emptori damnum praestari oportere. PRONvNCiARE passim praeci sc dicitur, pro,Sen tentiam pronunciare.Hinc Vlp.
PRO Nusci A TvM , inquit,& statutum ide potest. promiscue enim N pronunciasse & statuisse sol mus dicere cos, qui ius habent cognoscendi .l. η'.D.de uerb.signi f. PROPATRos , proamita, id est, pro aut frater de soror:ait Caius i. i.s. I .D.de grad.& adsin.
PROPE , est genus loquendi pudorem affirmam. iis, & modestiam significans. Papin.l. 9s 9. D. de solui. Si creditor a debitore petens culpa sua
Caussa ccciderit,prope cst ut actione mandati nihil a mandatore consequi possit. Idem i. I . D. de mori. caia.donat. Et quod ab alio nomine i sius eo praesente datur,prope est ut ab ipso datuintelligatur. Arrius i. s.f.6.D. de re milit. Sibonus miles antea aestimatus fuit prose est ut assi mationi eius credatur. Idem , Prope affirmarem ei credi oportere.
λ ἰοδψ.Haee mouent,inquit,haec de statu inetis homines deiiciunt, contumeliae non assuetos.
PROPIOR sobrino , propior sobrina sunt, inquit
Catus,patrui magni, amitae magnae,auunculi magni , materterae magnae filius filia.LI. D.de grad. dc adsin.hoc est,insert Vlpian. patris eius cuius de cranatione quaeritur , consobrinus consi brina,sive frater patruelis. PRopius sobrinis. Paul l. io. f. 9. D. de gradibus. Personae quas enumerauimus a patrui magni filio , ei de cuius cognatione quaeritur, propius si brinis uocantur.nam,ut Masturius ait,quem quis
appellat propiorem sobrino,qui est patris matrisve consebrinus aut consobrina, ab eo consobrinico bri neve filius filia nominat. Et paulo pdst, His omnibus quod a patrui nepote Pposuimus, is de cuius cognatione quἴritur, aepius sobrino
est: nam Patris uel matris eorum colobrinus est.
PROP I vs sobrino mihi est consobrini mei filius, Icconsobrinae meae filia,& patris mei consobrinus& matris meae consobrinus. Festus.
PROPRAETOR Es , uide in Appendice de Magistratibus. PROPRIETAs uocabulum est a Iuristonsiliis distinguendorum definiendorumque dominiorum cauda confictum.nam Dominii nomine solidum dominium sere intelligitur:id est,in quo usus se ctus inest. unde usu si ructus pars dominis appellaturil. s. D de ususquum igitur dominium uiusmetu deminutum significare uellent, Proprietate dixerunt.ut patet ex titulo De usustula. locis ii numeris,in quibus ususDuctus proprietati opponitur . Itaque Neratius in l. I .D.de acqui. reridom. quum dominium dixisset, & illud quod
ususfructus expers est significaret,continuo proprietatis nomine hoc interpretatus est . Si pr curator rem milii emerit ex mandato ineo, eique sit tradita meo nomine, dominium mihi, id est proprietas acquiritur, etiam isnoranti . postea tamen quutri suo more subtiliter omnia per sequerentur , uti Proprietatis uocabulo non contenti, Proprietatem nudam dixerunt, quae usufructu deminuta est:plenam uero ,sue usu diu in se haberet. Papinianus l. 2.D.quibus Inod. usiisse.amiit. Si duobus separatim alternis annis Osru-
227쪽
esus ustus relinquatur ,' eontinuis annis proprietas nuda est: quum s legatarium unum substituas,cui alternis annis legatus sit ususfructus, plena sit apud haeredem proprietas eo te ore quoius fruendi legatario non est. PRO RETA, - ρατης,--ta, qui pro ram regit: quum puppim Gubernator.Plautus in Rud.Si tu proreta isti naui es ego ubernator ero. Paulus i. O .f. 2. D de publie. Quod si absente domino id a magi stro, uel gubernatore,aut proreta,nautaVealiquo id iactu sit,& cetera. Xenoph.
νητης Tris iis Suceenset proreta iis qui in
Prora sunt i siccentet gubernator iis qui in puppi. PROROGARE , proprie est populi rogati lege ac iussa proferre atque producere. ut Prorogare magistratum,aut prouinciam. Hinc PROROGAR taurilgo dicitur quod producitur. Vlpianus l.secunda , s. rertio, D. de iudie. Si & iudex ad tempus datus & omnes litigatores consentiat,nis specialiter principali iussione prorogatio suerit inhibita, post uni tempora intra quae iussus est litem dirimere,prorogari.Sic l. 24. D.locat.l. l 9.& l. I odae legat.primo. PROR GARR , ante diem erogare, reprrientare Ulpianus l.quinquagesiunatertia, D.de paci. Sumptus quidem prorogare, litiganti honostum est:
pacisci autem ut non quantitas co nomine expensa eum usuris licitis restituatur, sed pars dimidia eius quod ex ea lite datum eri , non licet. id est Honestum est litigatori pecuniam ad futuros sumptus litis necessariam procuratori uel aduocato suo numerare. Hinc apud Vlpianum in l. 6. D.de manum.pro praesentem pecuniam soluere. Proinde , inquit, siue ex peculio quod ad uenditorem pertinet, siue ex aduentitio lucro , sue etiam amici beneficio, uel liberalitate , uel prorogante eo,uel renromittentea c.Vlp. I. sed addes, r9.gui quis, 6.D.locat. nam inter eum qui per errorem Gluit,&eum qui pensionem int gram prorogauit,multum interest . DPOΣε- . 3d propositum. Vlpia .l. I.6.4. D. de interrop. Quod autem ait Praetor, omnino non responaisse posteriores sic exceperunt, ut omnium non respondisse uideatur qui ad interrogatum non respondit, id est, Usco. Haec ille. Hinc uitiν ς - μυ, nihil ad propositum . nam ut ait Hesuchius. πος ς φώνη. Luci ancin Phia Iopseude, πιν--ἰ περι - των Haee nihil ad propositum, ut aiunt : neq; de his percontabar.Sunt tamen qui Nihil ad uer sim interpretentur, di originem locutionis Io pius exquirant. Cicero pro Flacco, Nunquam nobis ad rogatum respondent , semper accusatori plus,quam ad rogatum .PRos CENIVM , locus ante scenam:ut scribit Diomedes.in eo pulpitum erat, quo histriones prudibant. Paulus I.8.D.de pollicit. Probe saeiet Statius Rufinus, si opus prostenis,quod se Gabinis extructurum promisit,perficiat. PRos RiRERE, cst publice fixo libello aliquid edi
dist.pig.l. 3 Φs .ult. D.de statu lib. PR CRia E RE palam , sic accipimus, Elaris literis, unde de plano recte legi polsit.I. I I.9.2.D. de instit.act. PRosCRI Et bona dicuntur,quum fixis publicὰ lia bellis, uenditio eorum bonorum in diem certam dicitur, ac significatur. PRO IOCRus mihi uxoris meae auia est ,'ego illius
semiprogener: ait Modest in i sta D.de grad. PRos P a C Tvs & luminis semitus sie differunt rquod in prospectu plus quis habet,ne quid ei ofriciatur ad gratiorem prospectum & liberum. In Iuminibus autem, ne lumina cuiusquam obscuriora fiant, item prospectiis etiam ex inferioribus loeis est lumen ex inferiore loco esse non potest.l.
ΠPMA - - - Iustinianus appellat primam Pan dectarum partem a principio adusque tractatum De iudieiis. Ipse ad Antecess. In reliquam ueros inquit,anni partem, primam legum partem eis tradi sancimus, quae Greco uocabulo Variae nuneupatur, qua nihil in anterius i quia quod primum estodiud ante se habere non potest. Mein De confir.digest.I. Igitur prima quidem parsi totius contextus quae Graeco uocabulo πμτα nuncupatur,in quatuor libros seposita est. PROTHYRvM , προ υρον, quod ante sores est:ut o Ggo uocabuli declarat. Vlpianus in I. I L . t y.D.de instruci. posuisse uidetur, pro tegillo consimili eorum quibus mereatores uti in tabernis solet,l quibus uelamen quoddam appendunt. sicut prothyrum domus,inquit,si ucllamen est, instrumento domus continetur . Pomponius i. pen. uerb.sg. Idem Labeo ait,prothyrum quod in aedibus interdum fieri solet, ratum est. Vitruvius at tem libro 6.cap. Io. Prothyra, inquit, Graece dicuntur,qus sunt ante in ianuis uestibula. nos autem appellemus , quae Graece dicuntur διαθυρα- Signis eam uidetur ea repagula, quae curribab aedium aditu arcendis ante fores transue saria duobus arrectariis imponuntur. OCHIA , πωχεια. domus alendis pauperib. destinata . idem quod M. . l. est. C. de sa
PT OCHO TROPHivM , locus alendis/ pauperibus paratus. μον enim pauper, Acalo signiscat.Vtitur Iust.l illud, i6m l. ancimus 18. C.de sacros cl. PRo v NCIALEs, inquit Vlpianus eos acciere debemus,qui in prouincia domicilium LM
228쪽
p Rou INCIA , onus dicitur euiuslibet rei gerendae. in acquisitae bello longe ab Italia regiones, Prouinciae uictae sunt: a porro, uela procul uincedo: ad quas praetores quia cuni officio mittebantur, officia quoque prouinciae nominantur. Hae
interpres Terent. Heautont. PRovi Νci AR dicebantur regiones extra Italiam,
quae populi R. imperi parebant,de ad quas administrandas magistratus cum imperio ac potestate mittebantur, qui missius dicerent. Aliae in suibus ius dicere Magistratibus populi Ro. non licebat,quae scilicet populi R. imperio non parebant Ged comiter eius maiestatem tuebantur, Li- 'lberae appellabantur. Vnde Psto visci AE liberari dicebantur, cum statuebatur, ut suo iuri, suisque legibus relinquerentur , neque Romani magistratus amplius in iis ius dicerent. P Rouiti CiARUM duplex diuisio est.nam stante Repub. aliae Consularcs,aliae Praetoriae fuerunt : linia perio constituto liae populi R.aliae Caesaris is ciae sunt. PRO WINCIAE Consulares erant, quae ab iis qui in urbe Consulatum gesserant, consulari imperio obtinebantur,unde etiam Proconsule,& Procon
P Lovi MCIAE Praetoriae,quas qui Praetores in urberoxii no anno fuerant, praetorio imperio obtineanui .nde Propraetore,& Propretores appellabatur Neque enuncertae erant prouinciae, in quas
semper uiri Consulares, & aliae in quas semper Pri toti, mitterenturi: scd ex masistratuum qui
eas obtinebant, nomine,nomen sumebant. Atq; hae e quidem nota prope omnibus, atque a multis tradita sunt. Illud uero quod ex orat. Ciceronis. De prouinciis consul animaduertimus,liaud scio,n ab ullo adhuc traditum sit. Vtrasque prouincias in Smatus quidem potestate suisse sed longEdissimilem illius potestatis rationem in illis de-
eernendis fuisse.nam lege Sempronia utraeque a senatu decernebantur: ted Consulares & Cosulibus anno proximo iuturis ante comitia mandabatur,ut eas post menses demum septendecim obtinerent in Senatus potestate sic crat, ut Tribu-
dii plantercedere decretis quae de hs Senatus secerat,no possent:& in incema lepus, quandiu si ilicet Senatus no alios summitteret, obtinerentur. Praetoriae uero Praetoribus anni praesentis mandabamur, ut eos proximis kal. Ian. deposita P tura statim obtinerent: in populi aute potestate ieei reo erant,quia Tribuni pl.deereto a Senatu de hs ficto intercedere poterant: & annuo tanta imperio obtinebantur. Quinetiam de Senatus potestate hoe animaduertimus: ius suisse senatui, quae prouinciae Consulares erat Mas Praetorias fa-eere:hoe est,anni praesentis Praetoribus mandare: qua mutatione simul eae prouinciae e porei fates
Senatus in populi potestatem transibam. Sed haede re Adalijs eo piose olim diximus in ciment riis orat. de prouine. Consul. quibus aliquando fortasse lucem non inuidebimus.l PRovi vci ARuM altera diuisio, Republica ut superius dixi ad unum translata, cta est. de qua Strabonis uerba in ealce operis sui haec sunt e Proui ciae sepe mi mero aliter atque aliter diuersae sunt nunc autem ex Augusti Caesaris instituto ita sunt partitae. Nam eum ei patria totius imperis sum mam permiserit,paeisque ae belli potestate in habear,uniuersum imperiti bipartito sic diuisit, ut partem tibi sumeret,iam scilicet. quae militu praesidio indigereti parte uero populo attribueret, effquae pacata est,& sine armis facilὰ retinetur. plures igitur prouincias fecit, quarum aliae Caecatis,aliae Populi appellantur. ipse in suas Praesides cum imperio mittit: Populi is in suas Proconsules de Propraetores, Heo Strabo:cui Suetonius in eius uita consentiens, ita scribit, Prouincias ualidiores,& quas annuis magistratuunt' imperijs r gi nec facile, nec tutum erat, ipse luscepit, ceteras Proconsulib. rtito permisit: & tamen nonnullas commutauit interdum, atque ex utroque genere plerasque saepius ad ijt. Haec ille: quibus consentanea sent,qus tum apud Dionem lib. LI ri. tum in Pandectatum lib. t .de Prouinciarum Rectorib. lesinuis,quorum qui Caesaris erant, Prinsides: qui popillhPtoc iis illo appellantur. l. I. depass. II.de olf. praes. At sub Rubrie. de ossicio Proeonsulis. P Rox EN ET A interpres , sine conciliator rerum contrahendarum: qui operam stam nauat ijs, qui negociunt aliquod gerere cupiunt.Vlp. l. t. D. de proxeneta Si proxeneta interuenerit faciendi no minis,ut multi solent, uideamus an possit qualimaudator teneri. Hi ne P Rox ENETICvM , merces quae pro opera proxenetis daturi quae iure licito peti potest . ut idem ait in l. i.&s .illo tit. P Rox IMITAs , uerbu est quo proprie cognatio . id est communio sans uinis ιν milliebre sexu contracta, significatur.titi patet extit. De successe
gnat. multis locis, sed plertim in fine. ubi Iustin. ait agnationis iure admitti alique etia ex decimo
gradu proximitatis uero nomine, usque ad sextii gradum. Ratio autem est, quia in agnatorum suscessionibus non proximitas sed agnatio spectatur.itaque qui agnatus erit gradu decimo, ei qui
multo proximiore gradu cognatus erit, anteponetur. s. repetitis,& F.ult. De seruit. cognat. vl-pia. l. q. D. unde cogn. Si Spurius decesserit, iure consanguinitatis aut agnationis haereditas eius ad nul in m pertinet: proximitatis autem nomine
mater eius, aut frater eadem matre natus bono
rum possessionem petere potest. Sie in l. s. C delegit.haered. P Rox IMus', uerbum est ex iis quae cum aliquo
229쪽
PMminus agnatus dicitur, qui testatori sie coniunctus est . ut eum nemo antecedat. l. 9 ..D. de
uerb. sign. l. t. D. de suis N legit .l. l .s. proximus, D. unde cogarat. Et si nullum testamen tu factu inest,pioximis intelligitur qui morienti est,pxinius: ii iactu inest, tu dei num eum destitutuesse testametatum constiterit. l. 2. S. .ex S. D de
suis&legit Quamuis aute proximus proprie de pluribus dicatur tamen quo magis ualeat id qdactum est, Proximus accipitur non lotum qui a te aliquem est, sed etiam is ante quein nemo est, quamuis ipse soliis iit. l. ex duobus. q. D. de uulg.& pupill l .i s s. D. de uerb. signi f. P Roximus pubertati dicitur, qui rei intellectum
capere potest. l. excipiuntur, t . in D.de len Si Iama. , in suinn a an stit. De ostig ex delici. itaq; ea pax dicitur & furandi,& iniuriae faciendae. l. pupillum,i l l. l .dereg.tur. l. 2 r.& 24. D. de surt. PROx Μvs aut e pubertati uidetur esse is Mui a pubertate sex mensium interuallo abest. Callistiata. nis tant v, 37. D. de excusat. Na si pupillorii eras prope pubertatem sit,i ta ut ratummodo semestretcpus reliquum fuerit,dec. Quod eum ita sit uiadendum est,an Proximus infantiae dici possit,qui sex messibus infantia superarit. led cu Proximus
infantiae,ubi de illius agitur coincido , proximo pubertati coparetur,milla ratio est ita rem ad uiuum resecare. Itaque comodius, opinor, elletis
' pie annos qui inter infantia di Pubertatem interusvnt,lic diuidere, ut tres ipximos di dimidiatu Infantiae proximitati, reliquos pubertatis attribueremus, ct qui intra decimum annum ae sex meses uiueret, is ipxi inins infantiae: qui ruperasset, pubertati uicinus iudiearetur. Sic accipio l. i. D. de Oblig. de act. f. pupillus, .liast De inutil. stipui.
PSEUDO MENOs , Latine menti cris a
Cicerone dicitur lib. De divin. t .in est, quu quicquid constituitur uerum esse .ltatim reperitur falsum .uti docet Asricanus in l.88. D. ad leg. Fal eid. ubi huius rei exemplum affert. Pomponius
quoq; in t 9. D. de uer h. oblig. eiusde modi sposio rus formulta hane profert Tibi tundu dabo, nili illi dedero: de . illi dabo nisi tibi dedero. Alia suppeditat exempla Gestaib. s.cap. I Ο.& lib. 2.cap. 16.Pva EREM Cassiani quide euesse dicunt, qui liabitu corporis pubes apparet,id est,qui senerare potest: Proculeii aut,eu qui quatuordecim annos expleuit. veru in Priscus eum puberem esse, in quem utrunq; concurrit,& habitus corporis , di numerus annorum. v ip cap. Inst. 2.PvBERTA EM, inquit Iustin.ueteres quidEnon solum ex annis, sed etia ex habitu corporis in nrustulis aestimari uolebat nostra aut costitutione promulgata pubertate in masculis deci.nii quartum annum copletum illico initiu accipere disposuimus:antiquitatis norma in sceminis bene posita in suo ordine relinqvctes, ut post duodecim an nos copletos uiripotentes esse credantur. hic ille est. Quib.moLius pat. in prine. Sie in I. ult. C.
quad.tut esse desin. l. s. D. de testa. l. '. D. de uulg. di pupil. I. 1 . Inst De nup. Macrob. li. in Somnius. O.6. Post annos bis septem ipsa aetas necessitate pubescit: tunc enim moueri incipit uis gener tionis in masculis,& purgatio foeminarum. Te tuli. lib. De uirgini b. uul. Tempus, inquit, etiam Ethnici obseruant, ut ex lege naturae iura sua aetatibus reddant. na foeminas quide a duodecim annis, masculum uero a duobus amplius ad negocia mittunt pubertate in annis, non sponsalibus aut
nuptis I decernentes. P RARTAs plena in masculis anno aetatis ty. insceminis anno i q. l.arrogator, 9. s. t. D. de adopt. s. 4.Ins .eo. f.ult. Inst. iii b. manumit t. lic. l. Mela, i D. de alim. de cibar. l. quidam,D. de rei dic. l. r* pueritiam. D. de pollui. Pva LICA VI p. l. t .D. de ueta sig. Bona civitatis abusive Publica dicta sunt: sola enim ea I ublica
sunt,q populi rusunt di Caius I. seq. Na publica
appellatio in copluribus caussis ad populia Rr spieit.ciuitates enim priuatorum loco habentur. Pus LlCA.ergo propite sunt uectigalita uti. qq. D. cx quib.caus ma: or. Ci e .ad uaerat. Vt & publieanis satisfacias, praesertim publicis male redemptis . Hi ne PVBLIcANi dicuntur pop.R. qui Coloni priuatis
mimirum qui publica id eli populi R. uectigalia
conducunr. unde Vlp. Publicani sunt,ait, qui publieo fruuntur.nam inde nomen habent, siue mico uectigal pendant, uel tributa consequatur. de omnes qui quid a listo c6 ducunt, recte appella tur Publicani l. i. D.de pubi. 3e uecti g. Caius i. I 6. D.de uer sign. Eum qui uectigal pop. R. co ductum habet, Publicanum appellamus. P, a Lic A uectigalia ita telligere debem ut ex quib. uectigal liseus capit,quale est uectigal portus, uenatiuin rerum,item salinarum,& metallorum ,& .picariarum. l. 7. D. de uessi. si g.
PunLiCA dicuntur, propriὰ quorum usus populi totius communis est : quasi Populi ea l. s. D. derer .diuis ueluti forum, campus Martius, the trum,basilicae.
Pva LiCA iudicia, uide Iudicia. P. a LlCA aetio actio qua cuiuis experiri licet ad
quam exercendam cuiuis aditus patet. Vlpia l. t. I s. D.de suspin. tui. Coniequens est , ut iii deamus qui possint conspectos postulare. & sciendii est,quali publicam esse hanc actione, hoc est omnibus patere. Ergo ut Publicus locus dicitur, adque cuiuis licet accedere: si e actio suspecti ,est tanqua publicae illae actiones, siue iudicia,quoru aditus unicuique patet. Hinc popularis actio, Publi- ea nominatur in l. so. f.ῆ.D.de iureiur. in popularibus actionibus, inquit Paulus. iusiurandi uri .exactum ita demu aduersus alios ἡγderit, si bo. s. exactu fuerit. na et si cis egerit, ita demu cola uit publica actione, sinop collusione actu sit. Pva LICA
230쪽
μ3Lic A lex eoncisa locutione dicitur, lex publici iudicii. ut quum dicimus, Iadicia bonae fidei, in quibus iudici potestas ex bona fidei iudicandi.
Marc. l. l . b. . D. ad leg. Clarn. de sica. Qui ve magistratus, iudexve quaestionis ob capitale caussam pecuniam acceperit, ut publica lege reus fieret. Imper.l. I .C. Vbi senat. uel clari Intra prouincia
in qua facinus perpetrauit, publicis legibus subiugetur. PugLi CARE bona, idem quod cosistare. Mare. I. I. in sin. D. de bon .eor. qui ant. An non prius bona
in fiscum cogenda sint, quam si de crimine fuerit
probatum: an uero omnimodo publicanda sunt.
led D. Pius rescripsit, si parati sint haeredes desen. siones suscipere, n5 esse bona publicata Sic I. 23.
s. si fundus. D.de seruit. rust l. 27. D. de adulter. Pu DLI Cum crimen Impp.in l. q.C. de haered. idii . terpretatur, quod ad omnium pertinet iniuriam o Ac primum quidem, inquiunt, haeresim uolumus
esse publicum erimen: quia quod in religionodi
uinam committitur, in omnium sertur iniuriam.
Tvs L i C IA N A acti inuide Actio pubseiana. Pu ER I appellatione, inquit Paulus, etiam puella significatur: nam & foeminas Puerperas appellantreeentes ex partu, S. Graece ηψαν communiter appellatura. I 6ῖ. D de uerbuig.. TvER I appellatio, inquit Paulus, tres signi sicationes habet: unam quum oes seruos pueros appellar mus: a teram quit puerti contrario nomine puellat diceremus: tertiam,quum aetatem puerilem demonstraremus, i. 2o D. M uerb.sg.
Tvc. I LLA REI tabelleon quib. quid scribitur. Paulus. I. II. D. commod. Si pugillares mihi eo modasti, ut debitor mihi caueres, non recte iacies impo . tune repete . A I se .6. D.de suppIN. Sed nee . pugillares & codices in suppellectili sunt. PVI. M ENT AR I um, cibus pultis instar factust apud Paulum in I. 8. f. r. D. de inst. uel inst. Pli.lib. 18.e. 8. Pulte autem non pane ii ixisse longo tempore Romanos nanifestum: quoniam inde Ze pulmen. taria hodiem dicuntur. LsARE&Verberare Ofilius se distinguit,ut hoest cum dolore caedere, illud uero sine dolore.l. s. I S.I D.de iniur. Quod tamen non frequenter obseruatur. Cie. Verrin. v II. Videtis pendere alios . ex arbore,pulsari autem alios&uerberari. Et in ead.Sex lictores eircumsitum ualentissimi, & adpulsandos uerberadosq: homines exercitatissi,ni itaq; uidendii ne haec uerior sit differentiavit verberare propriu sit uirgarii, & stagrorum. Pulsare. autem generalius sit in ad quodvis teli genus pertineat: siue gladiis, sue lapidibus quis usus esse
Pu L sa L i, pro conueniri, in iudicium uocari. Up.
. II S.IO. D. de inter. in Iur.Qui interrogatus re
sp6clarit, sic tenetur quasi ex cotractu obligatus, pro quo pulsabitur.Cic.Verrit v. Pro demis ea pulsatus a Venerio esset,dedit H-s.sexdecim milialia.Sic. l. 2.5.& quoq;, D. de iudi c. P v vi LL vs est, ait Pomponius, qui quum impubes est, desjt in patris potestate esse, aut morte aut emancipatione. l. 2 39.D.de uel baig. Pu PlLLus,pro impubere qui in patris potestate est nam a Pupus deminutum nome est.Caius i. IAI. g. l . D. de uerb. obl. Pupillus licet ex quo fati eo
perit recte stipulari potest: tame si in parentis potestate est, ne auctore quidem patre obligatur. Indidem etiam substitutio Pupillaris nome sumpsit Cic. De inuent. 2. Quidam pupillum bae redem fecit: pupillus autem ante mortuus est,quam in sua tutelam ueniret. Item, Pater enim di sibi de filio dum is pupillus esset testametum scripsit. de multa deinceps. PH r LL A Ri s substitutio,vide Subst. PvRA lanx opponitur caelatae in l. 6.9. I. D. de rei uind. Similiter Cie.Verrin. vi. Purum argumen tum appellat,sne emblematis. Emblemata detrahuntur. sic Salumini,excussis delicii cum argento puro domum reuertuntur.
PvRA stipulatio dicitur, cui neq; dies, neq; coditio
adiecta est eoq; confestim ex ea & debetur,& Peti pol.ut cet imperator.6 2: De uerb.oblig. PvRGARE moram, uide Moram purgare. PURGARE uiam, inqnit Vlpianus, proprie dicitur ad libramentum propriu redigere, sublato eo quod saper eam esset. l. I. D.de uia pubi. Pu Ru M iudietum,cui adiecta non est exceptio. C. de inuent aib. 2. Ag is is cui manus praecisa est, iniuriarum. Postulatis,qui cum agitur,a Pretore exceptionem, Ex TRA quam in reum capitis praeiudicium fiat. Hic is qua agit,iudiciu purii postulat: ille qui eii agitur, exceptionem addi ait oportere. Pu Rus locus dicit, qui neq; sacer, neq; sanctus est,neque religiosiis: sed ab omnibus limoi nomini esb.
uacare uidetur. l. 2.=.2. D. De religΔ sumptibus. Pu Rubi putu argentu, uide Argentum pum putum.
P.RpvRA Tyria, rubea est quam Tyrus insula pet creat: ut Uitta lib.7.c. I s.& Hidib. A. I9. Mel rant: quorum hic quoq; nobilissimam Tὶ ria adipellat. Unde Imp.3.3 . De act.Si quis,ait, generaliter purpura stipulatu s sit,deinde specialiter Tyriam petat, plus petere intelligitur.
PusTu LATu M argentum, excoctum, igne perpurgatum,obrva una : a pusula, si coniecturae locus est, quo nomine ignis acerrimus significatur. Col
mella lib. r.e. s. Est etiam insanabilis sacer ignis , quem Pusulam uocant pastores. Alfenus I. I t. D. locati, Veluti quum argentum pusulatum fabro
daretur, ut uasa fierent:aut aurum, ut annuli. PusTu LATum Budaeo magis placeret: cuius tamen origo uerbi aeque obscura est.Sueto. Nerone,
egit ingenti fastidio & acerbitate numum asperuargentum pustulatum , aurum obryzu, ut pleri F