장음표시 사용
211쪽
D.loea. Quod si separatim tabulis,aut peronibus aut in alia cupa clusum uniuscuiusque triticum fuisset.dec.Locum Budaeus restituit, quum antea HERONI BV s legeretur. Peronis uerbo usus est Plinius hae in re lib. 6.cap. I ut Vitruvius lib. s. 'I2. PERPETvAR Iuri ius dicitur pro Emphyleusi, in I. I. 2.& .Qde locat. Praed.ciuita. I .C.de ossi comis saer.palat.quia scilicet ager ea lege fruendus datur,ut quandiu merces soluatur,nunquam ad dominum redeat. Sed &PERPETvA conductio pro Emphyleusi. l. uiam ,
PERPETu ubi edictum,uide Edictum. PERPETu AE actiones erant olim ciuiles omnes , quia nullo temporis spacio terminabantur. cum enim perpetua & legum, & S. C.& constitutio num uis esset, consentaneum erat, ut natae ex in actiones ius quoque perpetuum obtinerent . at Impp.constitutiones tam in rem quam in pers nam actiones certo temporis spacio terminarunt ne scilicet amplius in . aut quadraginta annis durent.l. I .C.depraescript. I O .ann. l. I. C. ad Ma-eedon.l.6.f.ult. D.de re iudi c. PERPETu AE exceptiones,uide Exceptiones. PgRsECvTIONI s uerbum longe ab actione sep ratur.est enim di secutio genus:cuius altera species Actio, altera generis sui nomine Persecutio appellatur. Actio est,in qua legitima formularum conceptio obseruatur:qua de caussa iuris ordinarii esse dicitur.Persecutio uerb est, cum praetermisto legitimo agendi ordine ac sormularum ritu apud magistratum experimur: qua de caussa Extraordinaria nominatur in i pecuniae, I 78. D. de uerb.sgn.ubi Ulpianus exemplum fideicommissorum proseri, Et si quae, inquit,siae sunt, quae non habent iuris ordinarii executionem. Que lo- eum idem Ulpianus eap. Inst.2s sic explicat: Findeicommissa non per sormulam petiatur, ut legata:sed cognitio est Romae quidem consulum, aut Praetoris, qui fideicommissarius uocatur: in pro
uinciis uero Presidum prouinciarum . PERSONALEs actiones, uide Aetiones. PERsONALEs seruitutes,ui de Seruitutes. Et sic in
lium quis dando potest suadere, & malum. LI .F.
PERTINERE uerbum & eis rebus petendis aptum est,quae dominii nostri sunt:& eis quas iure aliquo possidemus, quamuis non sint nostri dominii. Pertinere ad nos etiam ea dicimus, quae in nulla eorum caussa sint, sed esse possint. l. uerbum, I 8I .D.de uerb.sgni f. PgRvENIsssi proprie illud dicitur, quod est remasurum:ait Ulp.in LTI.D.de uetb.sgn.l. I 6OD . eod.cum effectia enim accipiendum est. PETITIO, ut fictio. PETrΥo Rivsi iudicium, est quo res uindicatur. Caius L 36.D.de rei uind. Qui petitorio iudicio
utitur.ne frustra experiatur requirere debet, an is cum quo instituat actionem posseisor st. PETRus Ancharanus In risconsultus Bononiae natus, Baldi discipulus,patria in urbe ius ciuile professus est circiter annum M.CCCC. IX X. quo tempore Bartholomaeus Salietus in eodem gymnasio sorebat. PETRus Belliperticus Iurisconsultus patria Burgudus, Bononiae ius ciuile prosessiis est circiter ananum M. CCC .cumque non pauca de iure uolumina reliquisset ibidein est mortuus. PH I LANTROR i ubi Vlp.usurpat in l. 2. D. de proxenet. pro φιλα , vel φι- ροπευμα, id est liberalitas,munificentia.Idem dico,inquit, se si aliquid philanthropis nomine acceperit. De proxeneta loquitur,qui si mercedis aliquid pro
opera sua receperit,ex conducto non tenetur.
PHi Lip Pus Corneus Iurisconsultus Perulij n tus,PerusitIerrariae, & Pisis publice iura annos prope quinquaginta prosessiis est et nonnullisque
consectis de iure comentarios sere octogenarius, anno M. CCCC. Lx. in urbe patria uita cessit. PMi Lippvs Decius Iurisconsultus Mcdiolani natus,cum annos triginta iura in Italia publice interpretatus esici,certis de caussis in Galliam profugit:unde a Florentinis reuocatus, iterum Pisis, deinde Senis docuitiaccepto mille quingetorum aureorumpedio annuo. mortuus Senis anno M. D.x x xv.quaplurima de iure uolumina reliquit. PH ILOsOPHI A uera est iusticiam colere, boni & s- qui noticiam profiteri .l. I .D.de iust.& iur. PHlLTRA , membrana pertenuis inter lignum &corticem tiliae interiecta, in qua ueteres scripsiste Plinius lib. II .cap. I i. testatur. Vlpian.l. s 2.de legat. I. Librorum appellatione continentur omnia uolumina,liue in charta,siue in mebrana sint.
sed & si in plii lyra, aut in tilia, ut nonnulli conficiunt , dcc. PHORMIONEs , wμἰms, tegetes ex iuncis aut straminibus contexte.apud Vlp.l. I 2.I. I 2. D. de inst. uel inst.Legit tame Formiones, errore Puulgato. PiGMENTARIVS , poni uidetur pro pharmacopola, id est medicamentorum uenditore. Marcian l.
3 .s. I .D.ad leg Cor.de scar.Alio S.C. effectum est,ut pigmentarij si cui temere cicutam, salamandram,&c. Opinor quod pharmacopolarum mu-meris haec pars quaedam est,ut ea quae ad pigmenta pertinent,diuendant. PI Nus est contractus quo res aliqua creditori ea lege obligatur, ut in illa ipsa cum primum cisatisfacitum erit, reddenda ,dolum o leuem culpam praestet. PIcxvs , inquit Caius:, appellatum a pugno equia res quae pignori dantur, manu traduntur.
unde etiam uideri potest uerum esse, quod quidam putant, pignus proprie rei mobilis consilia
212쪽
PIPrn, arbor tu Ius fructus Piper quoq; nominat, condimentis aptus. cuius tria genera celebrantur album,nigrum longum,de quibus Pli. lib. Q. cap. 7. De pipere Paulus in l. s. D. de pen. leg. det o & albo. Marcian. in i .ult. f. 6. D. de publican. PITYOC AMPp, vermiculi a pinu arbore nascentes, uenenato ac pestifero morsu.de qui b. Pli. lib. 23. c. Itaq; inter uenena connumeratur a Marciano in I. si . D. ad leg. Corn.de scar. PLACENTixus Iurisconsultus Italus, Mompessuli ius ciuile publice prostatis est, circiter annum M. CC. argumentaq; in singulos tum Institutionum, tu Codicis tractatus scripsit: quibus Azo postea in suis componedis magnopere est usus, ut librorum collatio demonstrat. PI. AGAE grande linteum tegmen, quarum diminutivum est plagulae. Varro, Chlamydes, plagae,uela aurea.VIp. l. 2 s . s. D. de aur.ar. inter muliebres uestex Plagulas recenset. PL Aci v M, est cum quis hominem ingenuum,uel libertinum inuitum celat, uinctumq: habet, emit vesciens dolo malo, in earumve qua socius est: aut eum seruo alieno seruaeve persuasit, ut a domino dominave sugiat,uel cum eam ve inuito uel insciete domino dominave celauit,uinctu habuit, emit sciens dolo malo, quive in ea re socius fuit .l. pen.
D. de plagiar. Suidas ex eo dictum putat, quod ωλαγiωc, id est is fiat. Hi ne PLAGI ARIus, qui plagii erimen commisit.in Rub. D.de C. ad leg. Fab. de plagiariis. PLANAR I A interpellatio, pro compellatione magistratus quae sit de plano,id est antequam in tribunal ascenderit. Constantin. l. C. de dilation. Eteognitio cauta non interpellatione planaria , sed considente magis iudice colligatur . uide De plano. PL Ens, ait Iustin.a populo eo dii fert, quo species a genere. nam appellatione populi , uniuersi ciues significantur, connumeratis etiam patriciis& senatoribus. Plebis autem appellatione, sine patriciis & senatoribus ceteri ciues sic significantur
Hi zs a populo eo differt, quod in populo omnis
pars ciuitatis,omnesq; eius ordines contineantur
plebs uero ea dicitur, in qua gentes ciuium patriciae non insunt . ut scribit Atteius Capito apud
PLxars Ci Tum , est ius quod plebs R. Tribuno pl. rogante , Tributis tantum comit ijs constituebat. Triplex autem inter Legem & Plebiscitum differentia est. Lex a maioribus magistratibus serebatur : Plebiscitum a minore & solo Tribuno pl. illa ab uniuerso populo: hoc a plebetantum iubebatur.illa comiths omnibus siue centuriatis, siue coniuratis, siue tributis: hoc uero tributis tantum.
PLElli sci Turi ut scribit Atreius Capito est lex quam plebes, non populus accipit. sed totius
huius rei tutisq;, siue cum populus, sue eu plebs rogatur, sue quod ad uniuersos pertinet, caput ipsum & origo,& quas sons Rogatio est. ista enim
omnia uocabula, censentur continenturq; roga
tionis principali genere ac nomine . nam nisi populus aut plebs rogetur,nullum plebis aut populi tuumn seri potest. Hate Gellius lib. Io.c. 2 o. Pi s B I s C i TA primu uocata sunt ea iura, qus plebs sibi tum constituit, quum in discordiam cum p tribus deducta, secessit. l. r. s. l. D de oris .iur. PLEBIsCITA, uide Scita pleb. PLE E i sc i ,vM, est lex qua in Dib. pleb. a plebe rogauit. l. t . D ad Ieg. Aquit. PLENA proprietas,ui de Proprietas. PLE N A nubertas, id est integra & absoluta. Imp. s. s.
De adopt. Debet itaque is qui sibi filium per adoptionem uel adrogationem facit, plena pubertate id est decem & octo annis praecedere.l.4O. . l. D.de adopt.
Di suo iure dominus is dicitur, qui rem non latum in bonis, sed etiam ex iure Quiritium habet . uti docet Theoph. 6.ult. De liberi.Gaius Lets.D.qui& a quibus.Generaliter pignori datus semus, sine dubio pleno iure debitoris est,& iustam libertate ab eo consequi potest. Sub conditione seruus legatus pendente quidem conditione pleno iure haeredis est,&c. PL:MBARii , apud Tarmiatinum in l. ult. D. de iur. immunit.artifices qui opera ex plumbo iactitant. Vitruvius lib. 8. capsi. de opere plutario loques, Non est dubium quin ipsum quoque non si silubre. exemplar autem ab artis cibus plutariis pocsumus accipere, quod palloribus occupatos habent corporis colores. PLUMBAT vRA est conglutinatio quarum uis materiarum,quae solo sit plumbo. Paulus i. 2 s. s. q. D. de rei uind. si statuae sup serruminatione iunctiim brachium sit, unitate maioris partis consumi. Noidem in eo quod adplumbatum sit: quia serruminatio per candem materiam facit confusionem: plumbatura non idem efficit. Pompo. l. i7. D. de acq. rer.dom. Quicquid in facto argento alieni arseu addideris, no es le tuum totum argentu fatencum est. at contra si tuum scyphum alieno plumbo plumbaveris, alienove argento serruminau fis: non dubitatur fundum tuum esse. PLv R i s petitio in re, tempore loco&caussa uersatur. plus autem, 29. lnliit. De actionibus. aut. n. res aliter petitur quam quae debetur: aut eadem, sed alio uel tempore, uel loco, uel modo: ut etiam
PLvT I , quae tabulae affixae& parietibus adiuncte dicu tur in l. qi . s. J. De legat.j. Vlp.l. i 7. f. De adt empl. Reticuli circa columnas: plutci circa parietes, item cilicia uela aedium non sunt. POD i v si locus extra aedes, instar me niani, spectandica Piectus. Vlp.l. 12. s. ir me inst. uel in. ite sp gia,quib.colunae, pauimenta,podia extergantur.
213쪽
PORTAR nomine Homerus aut Virgilius intelligitur. Iustin.9.2. De iur. nat. Siculi quum Poetam dicimus, nec addimus nomen: LSauditur apud Graecos egregius Homerus, apud nos Vir 3ilius. POENA a puniendo, uel a ponendo, aut quod peccatum sequitur post Varro. POENA & Multa multum differunt: ait Ulp. qmim poena generale sit nomen, omnium delictorum coercitio: multa specialis peccati, cuius animaduersio hodie pecuniaria eis. poena autem non tantum pecuniaria, uerum capitis & existimationistrio gari solet.&multa quidem ex arbitrio eius uenit, qui multam dicit: poena non irrogatur, nisi
quae quaq; lege, uel quo alio iure specialiter huic delicto imposita est . quin imo multa ibi dicitur, ubi specialis poena non est impotita. Item multa is dicere potest,cui iudieatio )ata est, magistratus solos S praesides prouinciarum posse multam di
cere, mandatis pei millum et . poenam aute unusquisq; irrosare porcst, cui huius criminis siue delicti executio competit l. I I. s. I. D. de uerbor.
POE NA , pro eo quod interest. Paulus i. vlt. D. de eo quod cert.Centum solutis ex uniuersitate, tam exsorte quam ex poena solutum uideri. Item apud Venul .l. 29. D iudi c. l. uide Damnum. POENA, pro ulura. Paulus I. O. D. de reb.ered. Si die supra scri eta, summa data no erit, tuc eo amplius
quo post soluam, pCenae nomine in dies triginta, ino; denarios centcnos, denarios singulos dari stipulatus cst,&c. Idem I. I I A e useris, Fuit consuetudo,ut intra certa tempora no illatis ussiri grauiores insigcrentur. Et paulo post,Quaesitu in est an illud quod amplius ex consuetudine poenae nominea quibusdam exactum est,&c. item Pompo. I. 2 3. f. 2.D.de hae ted. instit. POENA tamen sic differt ab usura, quod quum usura ex usu pendeat , siue ut planius loquamur, usus diuturnitas cam pariat, poenam contra successus temporis non parit, sed contumacia debitoris sola. Itaq; usura quidem pro rata temporis exigitur, de simul cum eo crescit,atque augetur,l. 7S. S. 6. De uerb. oblig. at poena non crescit ex temporis productione, siquidem uti conuenta est ita solviatur.neq; adaugetur. l. 68. D eod Merito ergo inter se tanquam diuersa distinguuntur: ut in s. q. D. de usur. l. IJ . D. de pignor. ENA, uide Fraus .
Por NA E nomine legari uidetur,quod coercendi hi redis caussa relinquitur, quo magis aliquid faciat, aut non faciat. ait Imp 6 4r . De legat. Pos NAn seruitus S Romanae ciuitatis & agnationis ius extinguit. l. qui ultimo ,2 9. D. de poen. Poenae autem seruus ideo dicitur is qui ad bestias uel metallum damnatus est , quia nullius
plane nisi supplicii sui seruus est: quippe cui in
perpetuum est addictus, adeo ut si quid ei legatum fuerit, pro non scripto habeatur: quasi . ait
Marcianus, non Caesaris seruo datum, sed poenae. l. sunt quidam, l7. D. de poen. Et ut rem pati cis absoluam, serui poenae olim dicebantur , qui
summo supplicio sic addicebantur, ut si liberi essent, libertatem, si serui, domini familia quasi a alienati amitterent radia ut ne a poena quidem liberati,in ueteris domini potestatem redirent. l. 8.M. 3.& 2 o. N l. 29. D.de poen. l. 8. C. de sent . pals l. 2 q. f. . D. de fideico m. liberi. POE N A E summae , mediocres , minimae , uide
PO E NA LEs actiones uide Actiones poenales. POL I A, πωλ α , quae de , armentum equorum. Varro Equariam appellat. Vlpian. l. I 8. insin. D. de aedit. edict. Et si polia uenierit, dicemus unum equum qui uitiosus est, non nomen polia redhiberi oportere. POLITOR , arti sex agri diligenter excolendi & quodammodo poliendi. Nonius Marcellus, Polito res , agrorum cultus diligentes, ut polita omnia dicimus exculta, & ad nitorem deducta. Ennius Satyra lib. 3 . Testes sunt lati campi, quos gerit Africa terra politos. Et Annali ix. Rastros dente fabres carpsit caulla poliendi agri. Varro Quid mirum ex agri ne politionibus eiiciuntur, hic inc cenaculo polito recipiuntur. Vlpianust.
F2.9. I.D.pros .Si in coeunda societate artem
operamve pollicitus est alter,ueluti quum pecus in communi pascendum, aut agrum politori damus in commune quaerendis fructibus nimirum ibi etiam culpa praestanda est. POLLI Cir Azio dicitur offerentis solius promicsum . . D. de pollicit. In libris nostris pleru que est, e sim quis ludos , opusve aliquod publicum Reipub. promisit. l. prima,& pals. D. e
dem. l. 6. 6. debitores, D. de mun.& hon. l. quinta,
D .ad leg. Falcid. POL LiNCTOR , qui mortui eorpus pollinc it,id est unguit. Serui erant,& ex libitinarii familia. Up. l. s.f. t . D.de inst.act.lde ait, Si libitinarius, quos
Graece νεκροθαπους uocant, seruum pollinctorem
habuerit, isque mortuum sepeliverit, sec.
do subrubra, quae narium ossi inhaeret, di modo ad labra pendens. nare implet, modo retro per id ramen quo spiritus a naribus ad fauces descen dit .ait Corn.Celsus lib. 6. p. 8. unde,
POLYPosus , qui eo uitio affectus est rapud Vlp. l.
2. D. de aedit .e dict. Po Mox RIvM , locus post moenia. Plura cognosce ex Liuio lib. I . Papiniani. s . De scru . expore. Cui pacto uenditoris pomoerio cuiuslibet ciui talis interdictum est, urbe etiam interdictum esse
PONDus , insectae materiae: Numerus,sgnatae: Species, factae dicitur. l.6. D .de rei uind. PONT. max. p maximus reru q ad sacra & religione,ptinent,iudex sit, uindexm continuciae priuato P torum
214쪽
rum,magistratuumque .XMinorum Pontificum Maximus dicitur,qui primus in id collegium uenitritem Minimus qui Nouissi inus. Ferius. PONT I F C E si ut Q. Scaevola Pontifex Max. dicebat a posse de facere. At Pontifices ego a ponte arbitror: nam ab iis Sublicius est factus prunum S restitutus saepe, quum ideo sacra de uis & cis Tiberim non mediocri ritu fiant. Haec Varro. Facere aut e Scaevola dixit,pro sacrificare. Apud Varronem lus turpiter pro Vis legi tur. Pontifi,ce in ius uocare dunera facit, non licet: ait Vlp. l. .D. de in ius uocad.Sine decreto Potificu ossa quae ab alio illata sunt,uel eo us, domino loci effodere uel eruere non licet: ait idem Vlp. l. 8. D. de relig.de sumpl. PONTI F lCEM unum duntaxat a Numa institutum legimus apud T. Liuium:Marcum scilicet M .F. cui sacra omnia exscripta: exsignataq; attribuit.
quibus hostijs,quibus diebus. ad que templa saera serent: atque unde in eos sumptus pecunia erogaretur. cetera quoque omnia publica priu . taq; facra Pontificis scitis subiecit. nee coelestes modo cerimonias,sed iusta quoq; funebria, placadosq; manes ut idem Pontifex edoceret. Haec Liuius Hunc autem solum a Numa Pontificem creatum Liuius testatur, quem Maeximum etiam
non nominat,qudd alii scilicet Minores non essent de initio lib. 1.quum de Rege sacrificulo c memorat,non dicit eum Pontilicibus. ut Pontifici Maximo subiectum esse, sed tantum Potifici, qui tamen Maximus ut dixi sacerdotum omniuhabebatur. non multo post tamen quatuor sunt creati Pontifices.qui numerus ad M. Valerium, A puleium Cois. id est annos amplius quadrin Centos permansi. quo tempore octo primum lege Ogulnia Pontifices creati sunt : de quibus quum postea Liuius loquiturialios minores Potinces appellat,unum maximum. Cicero etiam in Orat.de Harusp.resp.tres minoris nominauit.
Pontificis uero Maximi tanta potestas in relia quos sacerdotes Disse dicitur, ut L. Metellus euhonorem adeptus,Posthumium Consule: eunde quae Flaminem Martialem ad bellum gerendum Africam petentem , ne a sacris discederet, multa indicta : urbem ingredi uetuerit . quema modum Cicero Ze Ualerius testantur . Idem Pontifex de uiolatis sacris eum collegio cognoscebat. Liuius narrat L. Cantilium scribam Pomtificum,qui eu Vestali uirgine stuprum fecerat, a Pontifice Max. eousque uirgis in comitio coum fuisse ut inter uerbera expiraret. Idem res omnes singulorii annorum mandabat literis, efferebatque in album,& proponebat tabulam domi, potestas ut esset populo cognoscedi: ut Cicero lib.
de Orat. .commemorat.Creati aute postea plures sunt a uictore Sylla,eorumque numerus ampliatus,ut essent quindecim. PONTONE , n es pontis usum in traiiciendis amnibus praestantes. Paulus l.ultim. Deseruit. ritnie. Flamine interueniente uia constitui potest, s aut vado transiri potest,aut pontem habeat:diuersum,si pontonibus traiiciatur. Et paulo post, Qui a uia consummari solet uel ciuitate tenus , uel usq; ad uiam publicam . uel usque ad flumen in quo pontonibus traijciatur. POP v LAR Es actiones, uide Actiones popu
PopvLITARI, populari diripi. Papirius i. vigesima prima in s. D.de appel. Tamen quum fructus populitaremur ab aduersario, aequuin sibi uidetifructus apud sequestres deponi. POP vLv s,uide Plebs. PORCAE appellantur rari sulci, qui ducuntur aquae derivandae gratia: dict.e quod proceant id est prohibeant aquam frumentis nocere.nam crebriores
sulci limi uocantur. Porcas quae inter duos sulcos fiunt,ai t Vario dici quod porrigant frumentum. Haec Festus. Alfenus I. r . D.de aqua dc aquae are. Vicinus loci superioris pratum ita arabat, ut per sulcos, itemque porcas aqua ad inseriarem ueniret. DuκM Graecὰ appallantur in I. I.9.Sabinus, D. de aq.pluu. PORRECTvM, Varro interpretatur directum: uide Anfractus. PORRINA, idem quod porrus. Scaeuola l. I 8. . I.
De usustuct. Sempronio do lego ex redactu seu , ctuum holeris porri nae pariem.
PORTARI, uide Ferri. PORT I C AT I o, porticus. Macer l. 36. s. I. De re
Iig. 3c sumpt. Si amplum quid aedificari testator
iusserit, ueluti in circum porticationes, eos sum plus ianetis caussa non esse. PORTITOR Es, vide Mancipes. PORTO Ri v M ,. uectigal quod pro exportandis me cibus soluitur. unde qui hoc uectigal publicani redemerunt, Portitores dicuntur. Labeo l. . F. S. D. locat. Vehiculum conduxisti, ut onus tuum portaret, de secum iter saceret: id quum pontem transiret,redemptor eius pontis portorium ab eo exigebat . quaerebatur an etiam pro ipsa sola rhe-da portorium daturus fuerit. PORTus, inquit Vlpian. appellatus est con lusus locus,quo importantur merces, d inde exportantur . eaque nihilominus statu est conesusa atque munita. inde Angiportum dictum est. l. S9.D.de uerb. fgnifie. Post TION Es, situs, regiones. Vlpian. l. r. f. r.
D. de iust. Se iur. Huius studii duae sunt positi nes : quali diceret partes, siue regiones. hoc est , Hoe studium, siue haec disciplina posita est dii bus in rebus: nempe in ediscendo iure publico de priuato. minus enim plane 5e explicate hoc dictum est: neque uero de iure loquitur Vlpia. sed
legat.Hoc sequemur,ut propositione patri .nonii S i cae
215쪽
sine uexatione 3: in commmodo haeredis fiat. id est pro uiribus, pro facultatibus. Idem i. t. s. I . D.
de pecul. Si ueris eandem positionem peculii reliquat,debere eum deducere.
PossEssio , inquit Paulus appellata est a sedibus, quas positio: luia naturaliter tenetur ab eo qui ei insistit. qua Graeci dicunt. I I. D.deaco uel am .poss. Poss Es si o est,ut desinit Gallus Aelius, usus possidendi agri aut aedifici j: non ipse fundus aut ager. non enim possessio ξ rebus quae lagi pollunt: sed qui dicit pocideri res, is nerὸ potest dicere. itaq; in legitimis actioni b.nemo ex iis qui litigat possessione sua uocare audet .sed ad interdictu uenit, ut Praetor his uerbis utatur, Uti nuc eossidetis ea fundu q. d. a. id est quo de agitur qi nec ui, nee
clam, nec precario alter ab altero possidetis, ita possideatis raduersus ea uim fieri ueto. Haee Ferius. quem locum ita eorrectum sic interpretor, ut actio nulla sit his concepta uerbis, Hane possessionem meam esse aio. I svss Io . Interdum ait Paulus , proprietatem quoque uerbum Possessionis significat : sicut in eo qui possessiones suas legasset, responsum est. l. 7S. D. de uerbor. signi sic. possvssio &quasi possessio disserunt nam illa tu dicitur, quum aliqua res corporalis naturaliter tenetum haec uero, quum incorporalibus rebus utimur,q naturaliter teneri no possunt, ut seruitur ibi PossEssio NEs appellantur agri latὰ patentes publiei priuatique:quia non mancipatione, sed usu i nebantur, Sc ut quisque occilp erat,eolebat. Alibi Possessio est usus agri, ut assi fici j, non ipse sundus,aut ager. Festus HPoss fissi o , uide Fundus. PosSE si ONE capere,pro usi capere: Iulianus I. nosolum. R I .f. Si docuimus, D. de usurpat. Lex Plautia & Iulia ea demum uetuit longa possessione capi. c. I auolen. l.emptoris. D. pro empl. Nihil eum ex eo fundo longa possessione capturum. Ite Iulianus l. qui iandum,7.9.seruus,eod. Posspss I o bonorum,& Bonorum possessio quid differant,ut de Bonorum possessio. Poss i D E R E uerbum esse a sedibus deductum, con , se Ois . . a iugata uerba declarant: ut Assidere. Obsidere, h . Desidere. Sed A autem dicuntur, in quibus quis habitat . ut apud Vergilium,Sedes ubi fata quieta
ostendunt.Varro autem Pos uetus uerbum esse ait, pro quo nunc dicimus Potens e cui contrarium est impos . unde Possum r quasi coniunctis uerbis Pos, Sum. unde Possidere aicitur, qui potest sedere: id est sede atq; habitationem sua alia quo in loco collocare. Atq; haec quidem etym logia est,ex qua uerbum hoc in praedijs primum positum sui ste costat .sed postea mobiles et ad rς di maci pia tristatu est.Quu igit Possidere diea. tur is,qui pol sedere: sequitur possessione ita non inc5modὰ desnisi posse ut dicitur Ius esse uteri . di re corporea pro domino: id est pro imperio ac
potestate domini. sic. n.ueteres loquebatur . nam
si sciliet sedes lieet in praedio constituere qui dias estiaut certe pro domino se gerit, posscssione in altu cadere dici no potest. Ius autem iccirco etiadixi, quia ut uerbi notatio demostrat possidere, no est omnino ae sinpliciter sedere, sed sedendi
uim ac potestatem habere. Itaq: p alios, ut colo nos, seruos,comodatarios,depotitarios possidere rectedicinali r. l. 3. 3.7.&l. 6 3.ult. D. de acquiris uel amitt. posses ali s locis innumeris. Pro domino autem ob ea caussam adieci,ut eas rerii deteritiones exciperem, quae P domini potestate non habeni 'ueluti quia tutor pupilli res possidet. Liuius lib. 2 q. Cum clausis Andron odorus insulae portis liaereditate regni creuerit: quaeq; procura' tor tznuerat, P dno possede fit. Ite quu ereditor rei seruadae causta mittitur in possessionem. Is. possidere no dicitur,sed e ullo dire. l. tertia, in st. d.tit. Item qui rogauit , ut praecario in fundo moretur,ii 5 possidet, sed possessio apud eum qui cocessit,rc manet:ait Ulpianus l. 6. s. I . D. de P carina & fructuarius,inquit,& colonus,& inquilinus sunt in fdio,& tamen no possident. Et Alex . l. I. C.c6mu .deusii cap. Qui ex coducto possidet, qua uis corporaliter teneat,no tamen sibi,sed dia rei creditur pol sidere. Item l. 1. C. de praescriptag O.annor. Eos possessores non conuenit appellari,qui ita tenent, ut ob hoc ipsum solita debeant praeitare mercedem. Aliud ergo Tenere est, aliud Possidere.Tenere dicitur,qui corporaliter quide obtinet, sed no animo ac potestate dial:t uti ser-Miis,m que domini uocabulu no cadit, ne peculiuquiae suis possidere dieitum sed tenere. Ia uolenus lib. 2 q. De ac l. poss. Et peculium seruus ciuiliter quide possidere no posset, sed naturaliter tenet,dominus creditur possidere. At. n. Poponius in l. 43. s. q. D.de pierar ammat eum quoq; qui Praecario rogauit, possidere. Placet inquit, Penes utrunq; esse eu homine.qui praecario datus esset, penes eu qui rogasset quia Possideat corpor Cp Mes dominum, quia non discesserit animo possessone. Respodeo possidere hoc loco di messe Pro Tenere: quemadmodu possessio pro usu Pe usurpatur. N si maxime possideret, non sibi tamen. sed domino eum possidere. quod uel hine licet intelligatur, quia re.commodata, non pro sua , sed pro aliena utitur euerum quia comm dum possessionis ei concessum est , ob eam caussam possidere uideturor quemadmodum fluctuarumqui ind. l. 6. ab Vlp. possidere negatur,ab eode tamen in l. I 2. De ac q. poss. naturaliter uideri possidere dicitur. quid ita λ nimirum quia quicquid emolumenti uerus dominus ex possessione sua posset pcipere, id omne fructuarius percipit: ut non male in aliena re ae possessio
216쪽
ne possidere diei possit. Similiter Iairoi. l. 16. De usurp. Qui pignori dedit,ad usucapionem latum
possidet. quod ad reliquas omnes caussas pertinet qui accepit,possidet. Quomodo quia emolumeta omnia, quae percipi ex possessione possunt, aliena in possessione consequitur sic ut possidere ipse uideatur. uerum haee inter illum & hune possessorem differentia est, quod ille pro sito iure, hic
pro alienoulle tanquam dominus, hic tanqua procurator ac uicarius: ille pro sua potestate & in omne tempus,hic si duetaria opera & ad tempus possidet. Quod si eui dubium id etia uideatur,is Celsum aud at,qui in I. 18. D. de aeq. post .sic loquitur. Quod meo nomine possideo', possum alieno nomine possidere. nec.n .muto mihi caussam posse .sionis, sed desino possidere: de alium possessoreministerio meo faeio. nee idem est possidere, de alieno nomine possidere. nam possidet, euius nomine possidetur . procurator alienae possessioni praestat ministerium. Haec Celsus. Quae quum ita snt facilis, opinor, eius disputationis explicatio est,quam Paul. l. 3.g. . De acq. poss. his uerbis tractat: Ex cotrario plures eadem rem in solidum possidere non possunt. contra natura quippe est, ut cum ego aliquid teneam, tu quoq; id tenere uidearis. Sabinus tame seribit,eum qui precario dederit,& ipsum possidere: & eum qui precario acceperit. Idem Trebatius probabat,existimas posse alium iustῆ, alium iniuste possidere: duos ini ste,uel duos iuste non posset quem Labeo reprehendit, quoniam in summa possessionis non multum interest,iustὸ quit an iniuste possideat.quod est uerius . non magis enim eadem possessio apud duos esse potest, quam ut tu stare uidearis in eo
loco in quo eso sto, uel in quo ego sedeo tu sedere uidearis. Sabinum & Trebatium Labeo reprehendit. Recte,inquit Paulus. quid ita quia ut non
plures in ijsde possunt uestigiis consistere,se non plures idem possidere possitnt.optimE. Possessio nanq; ab eorum cosuetudine manavit, qui primi
sedes in locis vacuis eollocabant,ut ide inquit in I. I.eod. Veriim quod hominum auaritia sede una eontenta non fuit, pluribus in locis eas colu locare coeperunt:& quia plurib. in locis unii esse
empus non potuit, iccircci uicarios habuerunt,
Olonos scilicet & inquilinos, qui quod corpore in iis locis insistebant,corporaliter tenere , & inteisum possidere dicti sunt: quum ipsi domini
animo ae mente possessionem retinerent. Papin.
I. 4 s. 2.D.deacq. poss. Multum interest per nosmetipsos,an per alios possideamus. na eius quidequbd corpore nostro teneremus, postasione amitti uel animo,uel corpore: si modo eo animo inde digressi sitissemus,ne possideremus .eius uero lyserui uel etiam coloni eorpore possidetur, non aliter amitti possessionem,quam eam alius ingressi is suisset. Vlp. l. 29.D. eod. Possessionem pupillum sine tutoris auctoritate amittere possc eo mimon ut animo,sed eorpore desinat possidere. nuod est enim facti, potest amittere:alia caussa est
si forte animo pollessionem uelit amittere. hoc enim non potest. Paul in. l. t. Qui iure familia iratis amici fundum ingreditur, non uidetur pos sidere: quia non eo animo ingressiis est, ut possudeat, licet corpore in fundo sit. Hactenus cur PRO DOMi No in desinitione sit adiectum, e
posuimus. Superest ea pars in qua diximus, Recorporea: quae quidem adiecta propterea est,quia iura non proprie possidentur,ied quasi possidentur.d.l. I .& qua uis interdum possideri dicantur, abusione tamen id fit uocabuli . Ex liis igitur illud constat, quicunq; potestatem habet utendi re pro iure domini,eum possessorem dici: siue iure, siue iniuria eam potestatem habeat. Quum enimius in desinitione diximus, on legis permissiim, sed uim illam,qua natura potentiores ut scribit
Hesiod. utuntur,intelligimus. ut quum Alexa der ui Thraciam aut Asiam occupauit, quamuis
id iniuria fecisset eius tamen possessor dicebatur. Neq; ratio ulla esset dicere, ius illud ipsi a belli
uictoria tributum esse:quum satis eonstet, ius illud quod aequitas definitur, non minus in Al xandrum Magnum suis copiis instructum, quam in quemvis tenuem ac selitarium nomine ualui sese. Possessio ergo ius est,siue ea legibus permissa sit,sive non sit . qua propter & fur Se ereptor res A. -- ablatas possident. Si rem inquit Paulus , apud te depositam furti faciendi caussa contrectaueris, desinis possidere. l. I.F. is .eo. de qui ui dominum deiecit, si in possessione turbetur, interdictum recuperatorium habebit. l. I. D. de ui arm. & uxor cui maritus donationis caussa possessionem iniuste cessit,possidet.l. i . s. t. D. de acq post. deinde
ait Pau.l. R . I. AEO. In summa posscssionis no multu interest,iuste quis an iniuste possideat. Distingui ergo possessiones oportet , ut aliae iustae sintae legitimae,aliae iniustς ac ille time: ut cognatio alia iusta dicit, quae ex matrimonio legitimo contracta est:alia iniusta, quae ex stupro,uel illegitimo matrimonio & quc admodu eognatio, siue
proles ex meretrice quaesita natura tamen ualete id est reuera cognatio est, sed Romae ui in ea non habet: eoq; Naturalis cognatio a Iurisc. uocat. l.
q. b. 2. D.de grad.ea uero que ex iusto legitimoq; matrimonio suscepta est,ciuilis, aut potius mixtatasimiliter possessio quae natura. i. reuera possessio est,& occupatio pro plate diti, si iusta est, Ciuilis dicii sin minus, Naturalis. non quo ciuilis, naturalis et no sit,sed cν no omnis naturalis,cotinuo et civilis sit.ut s ciuile ea cognatione appellaremus qua Modest.mixta appellat pinguius. n. e uestu Modest. usurpauit: ut initio libelli De gradib.obiter admonuimus eamq; intelligamus
quae ex iusto matrimonio cotracta est, omnis ciuilis cognatio etiam naturalis eritiat non omnis
naturalis cotinuo ciuilis Vlp. L I . s. 3 :D. de ui a
217쪽
Dei jcitur is qui possidet, siue ciuiliter, siue naturali rer possideat id est, siue iuste siue iniuste possideat: iram & naturalis pollessio ad hoc interdiactum pertinet. denique etsi maritus uxori don uit,eaq; deiecta sit,poterit interdicto uti. Aperte igitur intulia uxoris postessio, naturalis pollessio appellatur .aperte quoq; eade a Paulo in l. 26. D. de do.int.uir.& ux. appellatur non ciuilis. at in I. 2 3 .f. z. De acq. pos s. is qui liberum hominem uinxerit,sic ut eum in potelia te haberet,cum possidere diserte dicitur: sed non ciuiliter,uerum natura liter. quae quum ita se habeant, scire tamen illud oportet, Iurisconsultos nonnunqua abutione de transsatione quada uocabuli, eos dicere naturaliter possidere', qui corporaliter duntaxat tenent. ut quum Vlp.ait in l.7.9.6. D. com .diuid.Neque colonis, neq; iss qui depositum susceperunt, hoc iudiciu competit: quamuis naturaliter possideat. Nam in I. i. s. s . De ui arm. Vlpapertissime negat eum etia naturaliter possidere. Hoc interdictu,inquit,ei competit qui deicctus est,tiue naturaliter, siue ciuiliter possideat . ut uiolento possessori, de uxori cui uir donauit: at non colono, quia nullo modo possidet. Similiter quum Theophilus ait,
sub tit Qui b. moLtoll. oblig. Κρατε, νε ιφισι ι κατέχειν,Tenere, est naturaliter detinere: φ. κως dixit, pro σωματικῶς id est corporaliter. item ut Iulianus l. 2 De acq. poss. quum seruos naturaliter tenere dixit suum peculium. Et Papi . in I. ψ9. De ac q. possnaturaliter a fructuario teneri. Similiter ergo abusus est lulianus in l. 2. D.pro haered.quuait Colonum,depositarium, commodatarium, naturalem habere possessionem. Naturalem enim dixit, pro Corporalem: quum ipsum dominum reuera possessorem esse constet. Revera autem nihil aliud est, quam naturaliter . quamobre οῦ ς, apud Platonem ita crebro pro usurpatur, ut nihil magis: de constat Ciceronem pro Essentia,& Substantia, Naturae uerbum usurpare. pr terra corporaliter plures simul eandem rem po sidere non possunt, quemadmodum ante dictum est duos neque iuste neque iniuste simul possidere posse,d.l. ue .s. q. De acquir. possess. Sed quem admodum superius dicebamus,Colonus, deposiatarius, commodatarius, in alterius naturali possessione naturaliter alieno non uiae possident, item ut filiusfam. quem Papin .da. 9. naturaliter possidere dicebat ea quae uiuus pater ei donarat: nimi-ru in patris possessione naturali:ob eamque caussam seruos qui dominum suum animo domini detinent, non male diceremus naturaliter possidere
nisi possessio non minus esset iuris quam facti, inquit Paulus: id est, si uerbum illud in seruum
pollet cadere. Revera enim seruus possidet,& animo domini possidet. sed naturaliter tantum tenere dicitur:id est, tanquam domini instrumentum: ut uerius dominus adminiculo serui, quasi instrumenti, possideat-- . ii /a PossIDER animo aut eorpore: id est uolunta e , aut re ipsa. Similiter apud Ciceronem Phili p. i L. Scimus ne igitur Pantia, quibus in locis nunc sit
Lentonis auctoritas Θ nobiscum nec animo certet est, nec corpore.
POSSI DE RE naberi, D in possessionem mitti sic diiserunt: nam Praetor in possessionem mittit primo decreto, possidere autem iubet r. l. 7. D.de da irin. insec.ob eum qui in posscssionem missus est, d minus decedere non cogitur, at cum possidere quis iussus est,decedere cogitur.VIpia misi. si finita, I s. g. si quis autem,eod.Si quis in posscssioneri inustus nondum possidere iussus sit, an dominus decedere possessione iubeat, uideamus. S ait Labeo, non decedere: sicuti nec cum creditores, uullegataris inittuntur. idq; est uerius. Et paulo pol hVbi autem quis possidere iussus est, dominus deiiciendu ς crit possessione. Po TERlORVM nomine generaliter liberi omnes continentur. l. quod his, S s .in line,D. de legat. I, id est illis, nepotes,pronepotes, usque ad trinCp tem,Sic Vlpianus in l. io. D. de teli g.dc sumpt. Si uenditor fundi receperit locum scpulcri ad hoc , ut ipse posteriq: eius illo inserrentur. sic in I i. 9.I. N l. q. D. de iur.immunit.Cic. i. in Ruli. Et ut uos de uestris maioribus predicatis, Hunc agrum nobis inaiores nostri relloquerunt: sic uestri posteri de uobis praedicabunt. Hunc agrum patres nostri acceptum a patribus suis perdiderunt. Itaque quod apud Suetonium Caligula negat intelligi debere posteros ultra gradum filii, id ex tyranni consuetudine dictum e cistimanduin cst. Pr prie autem Posteri dicuntur, qui sunt ultra trine . Potem. l. ult. D. de gradib. Itaq; Iauol in l. is. D. de mun.& hon. Vacatio, inquit, itemq; immunitas,quae liberis, & posteris alicuius data est. Cic. Phil. 9. Consul locum sepulcro assignat, quo Ser. Sulp. inseratur. quod sepulcrum ipsius liberorum posterorumq; cius sit. Pos et i CA ide quod posticum: quo uerbo usu in quoue Varronem Nonius testatur.Vlp. l. I s.f. 7. D. e ususe. Sed neq; diaetas transtat mare ei permittetur,uel aditus posticasve uertere. PosTLiM 1 N ι vM est,est Paulus, ius amissae rei recuri edae ab extraneo, di i statu pristinii restitiac dae, inter nos ac liberos populos Regesq; , moribus, legibus constitutum l. I9. D. de capi. & posti. PosTLI M l NivM , ait Imper. dictum est a limine &post. Unde et i qui ab hostibus captus, ct in fines nostros postea peruenit, postliminio reuersum recte dicimus. na Limina sicuti in domo sine quei da faciunt, sic & Imper ij sinem esse limen ueteres uolue rvt. Hinc & Limen dictu est, quasi sinis quida & terminus. ab co postliminita dictu est, quia ad ide limen reuertebatur,t amiserata. q. Quib. mod. ius pat.Cica ut in Top. Servius, inquit, nihil putat esse notadu, nisi Pos T. & Limini u illud φ- ductionem esse uersi vult: ut in Finitimo,Legiti-
218쪽
mo,non plus inesse Timum, quam in Meditullio
Tullium. Scaevola autem iunctum esse putabat uerbum ut sit in eo & post,& tamen: ut quae a nobis alienata sunt, cum ad hostem peruenerint, &ex suo tanqui limine exierim, dein cum redierint
post ad ide limen, postliminio uideantur rediisse.
POST L I M i N l o receptum Gallus Aelius lib.primo significationum quae ad ius pertinerent, altene emn,qui liber ex qua ciuitate in aliam ciuitatem abierat,in eandem ciuitatem redit eo iure, quod
eo nititutum est de postliminiis. Item qui seruus a nobis in hostium potestatem peruenit , pollea
ad nos redit,in eius potestatem cuius antea fuit , redit. In iure postliminium equi,& muli,& nauis, eadem ratione. Haec Festus. AH QPos TLlΜt Nivri in rebus inanimatis & immobilibus. Potnpon .in l. 36.D.de relig. Loca capta ab
hostibus,desinunt esse religiosa . quod si liberata sint,quasi quodam postliminio reuersa pristino
statui rei tituuntur. Postv LARE , est desiderium suum uel amici sui in iure apud eum qui iurisdictioni praeest, expone- reui et alterius desiderio contradicere. l. II. f. primo, D. de posivi.
Pos TvLARE capiti pro reum facere criminisca
pitalis. Papin. l. I s. D.de fidei uis Capitis post
lati fideiussores ex contractu citra ullam prae, scriptionem a creditore qui reum postulabit, rω
cte conueniuntur. Pos TvLARE neque accusare est,neque nomen d
ferre, intrarique hominum eruditorum argutias in huius uerbi interpretatione eo murinam
stulare cum ad publica iudicia resertur, Pprie significat, petere a Praetore ut sibi liceat lege ali qua publicorum iudiciorum quempia interroga
re, utrum in eam legem commiserit, necne : ut si fateatur ei lis aestimetur: si neget, eius nomen in os reseratur. Cicero ad infratrem,lib. I . Quod
cum de ambitu Gabinium uellet pollulare, neq; Praetores diebus aliquod adici possent, uel pote statem sui facerent, in concionem ascendit. Caelius Ciceroni: insolentissimi homines Circensibus ludis postulandum me lege Scantinia cur runt. Idem. Illud mihi occurrit,qubd inter postulationem & nominis delationem uxor a Dolabella discessit.Cicero in Diuinatio. Nuper csim in P. Gabinium L. Piso delationem nominis po
PosTULAT Io , inquit Donatus, proprie est querela de eo qui peccauit,apud alterum: Expostulatio apud illum ipsum qui peccauit. Terent. Hecyra, Neque lite, ullae inter eas,postulatio nunqua. Idem in Andr. Expostulatio est aduersus eum quem incusamus.nam Expostulare est querelam
apud eum ipsum deponere, de eo ipso qui fecit
iniuriam. Postulare autem,querelam dicere de altero apud alterum.
PosTHvrivs , inquit Festus, cognominatus post
mortem patris natus. Plaut. Aulularia, Post media aetatem qui ducit uxore domus Si eam senex praegnantem perpetuo fecerit , Quid dubitas quin fiet paratum nomen puero Posthumus. PosTHvMvM non eum significare tantum, qui patre mortuo, sed& qui postremo loco natus est. Ceselius vindex ex uersibus Vergilianis disputat apud Gell. lib. 2.cap. 6. PosTHvΜos , inquit Vlpianus,dicimus eos duntaxat, qui post mortem parentis nascuntur. LI. . t. D.de inius .mpl. Pos τε unus alius dicitur suus, alius uerbalienus. Post humus suus dicitur, qui si uiuo patres a. natus suisset, in ipsius potestate fuisset , proximumque - ab eo locum in tam ilia tenuisset. g. 3. Inst. de haered. quae ab intest. ueluti filius:aut,silio de familia sublato,nepos, qui deinceps. Posthumus ali nus dicitur,qui si tella menti tempore natus sui cset,suus haeres non suis let. hoc est,qui si testam e
ti faciendi tempore natus suisset, in familia quideta potestalli testatoris suillet, ae primum in familia gradum non obtinuisset .utpote a superiore iaoccupatum. ueluti nepos uiuo filiosa. natus in potestate aut sui est:at non suus tamen,quia primcipem in familia locum non obtinet. Vere igiturdi proprie hie dicendus esset, Non suus. uide Lmilhumo, 2 s . Inst.de legat. l.ex facto, I7. s. si
POTAsΥΑΤ Is uerbo, inquit Paulus , plurasgnis cantur. in persona magistratuum, imperium: in persona liberorum, patria potestas: in persona serui,dominium at quum agimus, de noxae dedistione eum eo qui seruum non defendit, praesentis corporis copiam facultaeque sisnificamu In lege Atinia,in potestatem domini rem furti uam uenisse uideri,& si eius uindicandae potest tem habuerit, Sabinus di calfius aiunt. I, 2IS . D. de uerbor. signifie.
Pori τvs hostium, in hostium potestatem redactus Papinian.l. I I. D. de capi.& postlimin.Exinde sui iuris uidetur suisse,ex quo pater hostium potitus est. Plautus in Epidico, MuL. Tum filiam quam ex te suscepi. PE R. Quid ea M. Eductam perdiadi atque hostium est potita. Sic enim paulo post. Nam postquam audiui illico, Ex meo se cito illam
esse captam: continuo argentum dedi ut emeret. Sie in i .ls. D.ex quib. causis maior. l. I o. D. d. mil. test .l. I 2.& l. 2 2. D. de capi.POT I vs nonnunquam apud Iurisconsultos subauditur,proconsuetudine Hebraici sermonis. Paul. l. D.de reb. cred. Eorum datione possumus increditum ire, quia in genere suo fundionem recipiunt per solutionem,quam specie. V ian. l. 2.F.
accipere, quam inuenire eos 'ut saxis p eodem. Idem i. 7.D.depos Quum pollet non suscipere talem caussam, quam decipere. Item in l. 2o n.
219쪽
fideiuslibro trigesimo PRAcMATICAE sanctiones dicuntur Principum rescripta non de priuatorum negocijs, sed corporum ordinum,& collegiorum caussis de consilii sententia emissa:inde,opinor, deducto uerbo, Ppragmati eis Eo peritis uiris in consilium adhibitis interponuntur. Zeno in l.ult. C.de diuers rescript. & pragmat. sanct. Pragmaticis praeterea sanctiones non ad singulorum preces super priuatis negociis proserri, sed si quando eorpus. aut schola,uel ossicivmines curia, uel ciuitas, uel prouincia,ues quaedam uniuersitas hominu ob causisam publica fuderit preces,manare decernimus et ut in his etiam ueritatis quaestio reseruetur. PRAGMATICI a Iutisconsultis hoc differunt,quo species a genere.itaque Pragmaticos Graeci iuris interpretes appesiam: ut ait Fab. lib. I. cap. s. ut Pragmaticus sit iuris eius quod in ordine iudiciorum,cautionibus, & sormulis uersatur , peritus. quum Iurisconsultus etiam de negocijs de quibus tartum ius erat nullum,consuleretur reueluti,
ut scribit Quintilianus, de uerborum proprieta
te ut aequi disceptatione, aut uoluntatis coni ctura.Ulpianus l.9.s. I .D.de poenis. Solet autem
ita ues iuris studiosis interdici,uel aduocatis, uestabellionibus,sue pragmaticis. Cicero libro de orat.primo,Itaque non ur apud Graecos, infimi homines mercedula adducti ministros se praebet
in iudiciis Oratoribus:ii qui ab illis Pragmatici
uocantur.Fabius lib. 2 .eap. 3 .Neque ego sum nostri moris ignarus, oblitusve eorum qui uelut
ad arculas sedent δε tesa agentibus :subministrare neque idem Graecos quoque nescio factitasse unde nomen his Pragmaticorum datum est.
PRATA , inquit Varro , ab eo quod sine opere
PRATvM , est ait Vlpia.in quo ad fructum percipiendum falce duntaxat opus est: ex eo dictum, quod narata sit ad fructum capiendum.l. 3I .D.
ri,quum pre manu debitor non haberet, species,ut1 dedit . . AreipvvM dicitur, quod haeredibus per pra ' eeptionem legatum est: id est, quod iisdem quiabus haereditas relicta est,ita est legatum, ut in i dieio similia: erciscendae id antὸ quam partes distribuantur,capiant.l.yO. Diad leg. Falcid. l. 3 s.
LI. l.nit. D. delegat. 2 a. 27. s. si praecep.D. ad
Trebell.Eius autem legati hane formulam Vlp.
PRAE crPIT . Item, TITI fili, hoe amplius de medio sumito. eet.l.uxorem qI.6 3.DAle letat. 3 .Denique Per praeceptionem legare, & Praelegare idem stant. l.Sextiam,s2.D.deIegat.tertio uide Praelegatuin PQ coNEs incomitiis legum, subiiciente lentaleses pronunciabant in eomitiis magistratuur , tribus citabant, qui designati essent,renunciabat: in iudicijs,iudices,reosn testes citabant, audientiam faciebant,oratores dixisse pronunciabant: in auctionibus rei precium indicabant,addictam a Magistro rem uenditam pollicebantur. PRAEDEs, uide Praedia . PRAEDIA dicta, inquit Varro, item ut Praedes a praestando,quod ea pignori data publicentur, ninrancupes fidem praestent.
PRAEDIA Tongs , de quibus Caium seripssse eo stat ex indice l. s A. D. de iur. dor. dici putantur, qui iuris ad praedia se praedes pertinentis periti sunt. Cicero pro Balbo,Etenim in Scaevola ille
Augur quum de iure praediatorio consuleretur, homo iurisperitissimus consultores suos nonun
quam ad Furium &Cassilium praediatores rei ciebat.Quod ide se ibit etiam Valer. Max. apud
quem tamen PRAETORIO corruptὸ legitur, pro PRAEDIATOR Io r quod me aliquando in errorem induxit. PRAEDIvM , uide Fundus.
PRAEDONEs propriὰ sunt,qui ctim bellum non indixerini,hostiliter tamen grassantur.qui & latro nes,sue latrunculi appellantur. l.hostes, D.de captiu. Eiusmodi sunt quos Cic.in i a. de Inuel
tione describit: Crassus Cossit,inquit,quosda in citeriore Gallia nullo illustri,neque certo duce neque eo nomine neq; numero praeditos, ut digni essent qui hostes populi R.dicerentur. ut tamen excursionibus & latrociniis infesta provincii redderet,co sectatus est.&e. Trasiate aut abusive.
PRAE noruns postea dicti sunt, iniusti&mali fidei
Possessores.l. 22 .F.si praedo.D.de pign. act.l. A13. I. ex facto, D.de acq .poss.l. S. D.de cond. in de.itaque omnes etia bonae fidei possessores post litem cotest.praedonum loco ac numero habe tuta.27.9 si ante δε l. 3 3.seut, D.de haer. pet. PRAEDON Ius , a,um,qui praedonis est,Vlp. l. 2s .
s. 3 .D.de haered. petit. Si uerb postea eonseius haereditatem nihil ad se pertinere, praedonio more uetiari coepit. PRAEEsssi, uerbum est proprium Iurisconsultorum,cum litigatori auctores erat ut iure ag
ret.Hine illud P.Mutii Scaeuolae in lib . de Orat.
I .ld, nis hie in tuo regno essemus, non tulistem, multisque praeessem qui aut interdicto tecum co
tenderent,aut te ex iure manu consertum uoc
rent. Hi ue illud Ciceron. de Chelidone, amica Verris, Statuunt petere auxilium a Chelidone, quae isto Praetore non modo in iure ciuili, priuatorumque omnium controuersis populo R.praesuit,uerumetiam in his sartis tectisque dominata est.Superius enim sic dixerat: Redite in mem ria quam inanes domus eorum qui consulebatur quam plena atque reserta Chelidonis. Sic Pomponius inl.2. De orig. iur. Augescente ciuitate& qui praeerant, agendi genera com fuerunt.
220쪽
PRARFECTVRAR eae appellantur in Italia, in quibus Ne ius diecbatur,& nundinae agebantur, & e rat quaedam earum resp. neque tamen magistra
tus suos habebant in quas legib. praesecti mittebantur quotannis , qui ius di rent . quarum genera fuere duo:alterum, in quas solebant ire praefecti quatuor sex uirum , pro populi suffragio
creati,in haee oppida Capuam, Cumas, Casilinu,
Vultiirnum, Liternum, Puteolos, Acerras, Suessi
Ia, Atella,Calatia.Αlteru quas praetor urb. quotanis in quaeq: loca miserat lc b. ut Fundos, Formias. Cerc,Venafrum, Alicas, Piuemum, Anagniam, Frusi lonem, Reate, Saturniam, Nursiam, Arpinum,aliaque complura. Haec Festus. PRAEFECTvRAE dicebantur oppida quaedam Italiae, quorum incolae ciues R. erant: hoc tamen a municipiis dii serebat,u, non suis legib. utebatur, nec ullos e suo corpore magistratus, ut coloni, creare poterata sed a magistratib. qui Roma quotannis mittebantur, R. legib. regebantur. ij magistratus Praesecti dicebantur, unde nomen Praese- Ourae. Liuius lib. 36. De urbe. agrodire de Capua
loquitur reliqua cosultatio fuit, quibusda deledacelem ib. urbe praeualida, Ppmqtia, inimici. Ceterum presens utilitas uicit. Nam ,ppter agru, que omni terrilitate terrae satis costabat primu in Ita lia esse,urbs seruata est,ut esset aliqua aratorii se des.Vrbi frequet adae multitudo incolarii liberii Moriamq;,& institorii opificiaq; retera. Ager omnis & tecta publica populi R.facta. Ceterum ha bitari tm tansi urbe Capua, frequctariq: placuit: nultu corpus ciuitatis, nec Senatus, nec plebis c6cillia, nee magistratus esse.Sine eo filio publico, sune imperio, multitudinem nullius rei inter ies clam ad consensum inhabilem fore. Praesectum ad iura reddenda Roma quotannis missuros.
PRA PECTi urbi, praetorio,vigilum,annonae,3 e.
uide in Appendide de Magistratibus.
PRAEFECTIANI ab Impp. dicebantur postremis temporibus, qui praelecti praetorio apparitores
praed.Si ego P statutu tepus senestras meas praefixas habuero, uel obstruxero. in Floret. libris Perfixas legit: corrupte, meo iudicio. Virg.Georg. I. Multi iam excretos prohibent a matribus hordos, Trimaqueferratis prysigunt ora canistris. PRAEGNANI, uide Gravida. PRAE IVDICIvM, inquit Aseonius , dicitur res , quae quum statuta suerit,affert iudicaturis exemplum quod sequantur: Vel sic:
Pa Ar IVDIC lv M proprie est superius iudiciti, quo sequens aliqua cotrouersia iam tum quodammodo iudicata & terminata sit.l. n. D. de re iudic. M. . inem inisse, D. de lib.agnose. l. penul. D. qui sunt tui uel alien . Hi ne PRAEIvDICI Uu in controuerses de statu hominum dictum est, iudicium cuius ex eventu altera quaedam cognitio, quae tantisper interea sustinenda est disceptari debeat. Unde etiam
PRAE I UD I C I ALES actiones nomen inuenerunt.
s. praeiudiciallas, II . Inst.De actionib. Quoties ergo de hoe contenditur, an libertus quis sit, siue operae, siue alimenta quasi l liberto petatur, siue obsequium desideretur, sue in ius uocetur,qui se
patronum dicit,praeiudicium redditur .l. ult. D. si lib.ingen.esse dicat. l. s. D. de agnosc. lib. o. circa, I q.l. quoties, I 8. D. de probat. l. I. D. de rei uindic. I adoptiuuin, 8. D. de in ius uoc. PRA EI. ATus dies dicitur a Modestino in l. si a debitore,2 8.D.de falsis, pro anticipato, & cum nondum uenisset, tamen quasi iam ueni siet, scripto.
quod uulgus dicit, Anti dato. Contrarium est Repetitus in l. s. D.desid instr. PRAELEGAR , est uni alicui ex haeredibus praeter partem hereditariam legare, ut id sibi praecipuuhaberet. unde illa praelegati uerba solennia suerutri A REs meus praecipito:praecipuum habeto. Differt autem Praelegatum a Legato: primum
quod illud solis heredibus, hoc uero iis tantum ut haeredes non iunt, attribuitur . deinde quodlius in hqreditatis restitutione nulla portio restituitum huius restituitur. Lin fideleommissaria, i8. D. ad I rebell. denique Prplegare sere in , alicui rem quae iam quodammodo ipsius erat,iegare:unde Praelegari filiae dos dicitur, in l. Baebius, 3C.D. de pact. dotal.& peculium filio semove, in l. i
Pecul .leg. l. 3. cum igitur. D.de statu lib. Et obligatio debitori. l. rasi solu m,f. pen D. de lib. legat.
Est tamen intelligendum , non quicquid haeredi
legatur, praelegatum appellari: quoniam hae r di legari aliter quam praeceptionem potest:ueluti. Titio haeredi fundum lego. l.prima, b. si quis ex. D.quod legat. PRAELEGARE dotem maritus dicitur , cum eam pure legat, propterea quod cain ante solui iubet, quam ab haerede debeatur. dos enim olim annua, bima, trima die debebatur tantum. l. priina, D. de
PRArpos TERAR stipulationes dicuntur, quae obligationem ante conditionis euentum constit uunt: ueluti, Si cras nauis uenerit,hodie dare spodes λ nam posteriore parte obligationem & prinsentem Ze certam esse uult. priore uero incertam,
& in suturum tempus collatam.itaq; qui ex hac formula nasei obligationem uellet, siliam ante suam inatrem nasci postularet. Pa ALPos TER A stipulatio in dotib.est ueluti,Sita ne liberis decessero,dotem mihi cum moriar d re spondes e l .praeposteri, 2 S.C.de testam. 9.item si, i i . Instit. De inutil. stipui.
PRAEs, uide Praedes. PRAEsCRIPTIO pro usucapione, uox est a Graecis hominibus in Latinae linguae consuetudinem inducta.