장음표시 사용
241쪽
REPLICAT IONEsai Vipian. nihil aliud sunt quam exceptiones,& a parte actoris ueni unt: quae qui dem ideo neces lariae sunt , ut exceptiones excludant . semper enim Replicatio iccirco obiicitur,
ut exceptionem oppugnet. l. 2.g. 2. D. de except.
REPRAEs pNTA Rr, est ante diem soluere.Vlpian. in I. 8. g. φ . D. de transact. loques de i s qui de pecu nia alimentorum nomine legata transigunt, Eam, inquit,transactionem Oratio improbat, quae idcirco fit, ut quis repraesentatam pecuniam consumat: id est,antequam debeatur solii tam . Cicer. ad
Att. lib. x Ir. Reliquae pecuniae uel usuram Silio pendemus, dum a Faberio uel aliquo qui Faberio debet, repraesentabimus.Idem Philipp. 2.Ego corpus libeter obtulerim, si repraesentari morte mea libertas ciuitatiu posset: id est accelerari. Seneca libro epist. I S. ep. i. Peris a me , ut id quod in diem suum dixeram debere dii ferri, repissentem, S seribam tibi, an haec pars philosophiae, &c. Hoc quoque ex M arcelli uerbis apert E intel ligitur in l. 6.9. I. D. de cond.& demonst. ubi iusterat testatrix, ut praedia , si lilius sedceim annos non impleret, alteri redderemur.Quaero, inquit,quum Seia de cesserit, deinde si lius quintum decimum annum agens, defunctus sit,an repraesentetur sdeicomissum quinto decimo anno impleto. id est ante tesus quo decimumsextum implere potuisset, prae
andum sit. Item, Contra uoluntatem testatoris repraesentationem fideicom . desiderari. Sic l. 2 q. s.quoties, D. Iu .ma . l. .l. 2. D. de dot. praeleg. REPRAEsENTARE , pro locum alterius ac numeruObtinere,uel tantundem ualere. Vip. l. . I. I. D. Si
is qui test. Culpa dolo proxima dolum reprae
REPROM I TTgas,est ei qui nobis stipitlitibus antea promisi t, nune iam uicissim a nobis stipulati promittere.Cicero pro Comoedo, Repromittis tu abhinc triennium Roscio. Quod a Flauio abstulero,pariem dimidiam inde Roscio me soluturum spondeo. Item, Repromisisse Fannium Roscio,siquid a Flauio exegisset,eius partem dimidiam, sed omnino exegisse nihil. quid c tu non exitum exactionis , sed initium repromissionis spectare debes . Roscius Fannio stipulanti pecuniam certam spopondit,pro opera & labore quem incommu- .
ni iudicio persequendo sumpserat : sed uicissim Roscius stipulatus ab eo est dimidiam eius quod exigeret partem . Promissor igitur fuit Rol ius
priore loco: repromissor Fannius,posteriore: sicuti stipulator priore loco Fannius, restipulator posteriore Roscius. RΕΡROMITTERE porro & satisdare opponuntur. nam satisdatur adhibito fideiussore : repromittitur nuda cautione ae sine fideiussore. uti patet ex
L io I. D. de stip. Praetor. Sed hi quidem qui suo
nomine cauerat, repromittunt:qui alieno,satisdat. Si e l. ult. s.si legat. D. Id legat.l. 6. ut legat. nom. l. 2 s. D.de usus legat. REPvDIvM,uide Diuortium. REPvDtΛRa haereditatem,ui de Recusare. REPUDivM generale nomen est, & tam de coniugibus, quam de sponsis dicitur. Diuortium autem de maritis tantum. vide l. 2. D. de diuort.& l. l 9 I. D. de uerb. signi. REPvo t/Rς, alieni haeredis est: Abstinere, necessi ril. s. 6. De haered. qualit.& diis. REPvTATION Es suti Rubri. C.de reputationibus, dicuntur compensationes quae contra minores in integrum restitutos fiunt. ut enim illis contra uenditionem restitutis fundus eu fructibus restituuntur, sic illi precium cum usuris reddunt. l. patri, 27. f. praediu m,l. minor,qO I. I. l. tutor, q7 .f.ult. D. de minorib. RES, quantum ego existimare possum, quatuor in libris nostris sigius cat: primum id quod plane ac latine Rem dicimus, quae appellatio inlinita est, deinde bona omnia, tertio litem, postrenab uti
Rεs propria significatione dicitur ueluti eum Re A M. ι,. contrahi obligationes dicimus, quae neque nudo consensu, neque uerbis nemi e literis, sed tantum rei traditione contrahuntur. l. ι .D.de obli .dc actis Hinc In rem scriptae actiones,& pacta in rem:d nique quoties indesinite ii ne certae personae notatione aliquid fit . quo de sene te dicendi scripsimus sub litera I. Sub eodem genere sunt, Rub.de rebus credit . Rerum amo t. De rerum diuison.&c REs pro ijs omnibus quae bona nominantur. unde IN REM actiones dictae, quibus ea omnia quae bonorum appellatione continentur, petimus. Item
REM pupilli saluam fore satisdatio est, cum tutores cauent, bona pupilli sinita tutela salua S integra redditum iri. l. t .& pass. D. rem pupill. sal. Item REr uxoriae actio,id est actio dotis soluto matrimo
Rni seruandae causta in possessionem mitti . l. i. Arptis qui b.ex cauc in poll. REs pro haereditate. ut cum dicimus bonorum possessionem aliam csse cum re,si is qui accepit, cum effectu bona retineat: sine re,cum alius iure ciuili euincere haereditatem potest: veluti ii suus haeres intestato sit ut ait Ulp. cap. Inst.28.& sic accipie-da l. I .F. pen. D. si tab. test. nul l. l. post humus , II. D.de iniust.test. RE ς, pro lite.ut cum dicimus Res comperendinatarid est, inquit Festus,iudicium in tertium diem costitutum. unde illud Ciceronis contra Iurisconcin orat. Muraeniana : Tot homines, tam ingeni sos statuere non potuisse, utrum rem an litem dici oporteat. Et in formulis,ut Varro in v i . De lingua seribit: Qv Abi rem siue litem dicere oportet.
Hi ne illud Vlpiani in L 8. 9. i. D. de inost.test. Si quis post rem inossiciosi ordinatam litem de reliquerit, postea non audietur. Hinc REs iudicata dicitur, quae finem controuersiarum pronun-
242쪽
R i P, ita recte definietur, inquit Up. id quod flumen continet , naturalem rigorem cursus sui tenens t. i . De numin. item in t .s . Ripa ea putatur, quae plenissimum flumen continet. l. .eod. Ri ν ,fluminis dicitur: Litus uero, maris. Ita': insulae in flumine natae extremitas, ripa: in mari, litus a
Proculo appellatur. Si 'ua, inquit, in flumine tua est, nihil in ea publici est. Paulus, In eo genere in sularum ripae , flumini: & litora, mari, proxima publica sunt. Haec Paulus i. 6 .f. I. D. M acq.
R i scus in mundo muliebri ponitur ab Vlpiano in
l. 2 s s. l. D. de aur.arg. Pollux ς π inter arcula et memorat. unde suspicor eam significari capsulam in qua linteola munda mulieres reponunt, quibus lotam corporis partem abstergunt . Riscus enim cum lauatione coniungitur. RIvALEs Vlp. in l. I. S. 2o D.deaqu. quot.&aem. interpretatur,qui per eundem riuum aqua ducut.
R i v vs inquit Vip. est locus per longitudinem de
pressus, quo aqua decurrat, cui nomen estu, et r. l. l. D. de rivis. Rix A uide Turba. Rops Rrnus iurisconsuli. Beneuentanus, ius ciuiale publice Bononiae,de in Ateiij professus est ci
rat interea unguenta, quae ualetudini et eaussa sunt parata. Ergo Rosam pro oleo rosaceo posuit: uti Celsus it. 8. cap. . Rubd si membrana per inflammatione intumuerit, infundenda erit rosa tepida. Ru ERICA terra rubra,qua ueteres interdum, inter dum etiam minio, librorum indices, id est titulos,& capita notabant . unde Paulus in I. 2.9. recupis
D. de interd. Recuperandae, inquit, possessionis caussa interdicta proponuntur sub rubrica Vnde ui. Hi ne illud Iuvenal. Sat.xl IlI. Perlege tubras Maiorum leges. Hinc Persis Sat. v.Si quid Masuri rubrica notauit. Hinc Fab. lib. Ir .cap 3. Alii se ad album & rubricas transtulerunt: de formulari, uel leguleii esse maluerunt. Ouid. lib. i .de Tristib.
ec titului minio, 3 iec cedro charta notetur.
I unus ruderis, lapides rudes , ut in dirutis aedifi-c ijs. Vlpianus l. s. De seruit. ruit. Posse te cedere ius ei esse terram, rudus,saxa iacere, posita habere. RunuscuLvM non modo pro aere infecto uulgus
usu frat,sed etiam pro signato: ut uum dicitur in mancipando, Rudusculo libram ferito id est asse
tangito libram. Fest. Ru M p r i stamentum dicitur. cum permanente suo iustatu testatore casu aliquo euertitutat. s. b. . D.
de iniust. rupi. ueluti agnatione post humi, adoptione uel 1rrogatione filij filiaeve, alterius testa menti factione, dummodo haeres in eo esse potuerit. uide Irritum seri. Ru M pi Tun testamentum, cum in eodem statu mancnte testatore, ipsius testamenti ius uitiatur : ait Imp.tit.quibus mod. test . in prine. RuPIsssi uerbum in Aquilia lege set ξ omnes ueteres sie intellexerunt , pro corrupisse. l. 27. F. P. D ad i. Aquit. Rupi Tr As in xt r. significat Damnum dederis: ala Festus. RuPTu M intelligitur quod quoquo modo corru'ptum est: ait Imp.,.8.ad i. Aquit. RuRA ucteres incultos agros dicebant, id est sylvas& pascua. Ex lib. uarior auctor de limitibus. RuTA caesa quae in praediorum legibus excipiebantur, Vlp. sic interpretatur in i fundi, i7.9. 3. D. daae .empl. ut Rura sint, quae eruta sunt: ut arena, creta & similiai Caesa uero,ut arbores caesae, carbones,& his similia.Quintus uero Mutius: Ruta caesa, inquit, ea sunt,quae neque aedium , neque fundi
sunt. l. in uendendo , 66. in fi. D.de contae inpi .Et in l. 2 l . D. de uerb. sign. In rutis caesis, inquit, ea sunt,quae terra non tenentnr, quaeq. Opere structali tectoriove non continentur. Itaque Duolenus
in l. granaria, I 8. D. de ae t. empl. scribit granaria quae ex tabulis seri solent,& supra terram sunt, sicut stipites eorum in terra desol si non sint, itemq; tegulas quae nondum aedificiis impositae sunt , in rutis de caesis haberi.Cicer. ii . de Orato. Te,cum aedes uenderes, ne in rutis quidem S caesis solium tibi paternum recepisse.ubi Solium, lurisconsulta sellam signis eat Idem in Partit Cum ex testam iis qii aeritur quid sit penus, aut cum ex lege prae dij quaeritur, quae sint ruta caesa. Idem in Topic. Feciq; quod saepe liberales uenditores solent: ut cum aedes fundumve vendiderint, rutis caesis receptis,concedant tamen aliquid emptori. quod ose nandi caussa arte di loco positum esse uideatur .
de adulteriis, Retinere adulterum horas uiginti sine fraude sua iure liceat. ut ait Vlpia. in i capite, 2 I. D.de adult.Valerius Probus inter b ALCAR ivs ,Operarius, qui siccis gestandis quaestu
gis quam si quid ex sacco saccari j cecidisset rex
eo quod auibus ex aere cecidisset. SACC v I ARit qui uetitas in sacculo artes exerce tes partem subducunt, partem subtrahuntmominantur in l. 7. D. de effractor. SACERDOTE 3, curatores sacrorum Paulus l. 2. s. I. D. de recept.qui arb. Sacerdote obueniente uideabimus, an coξatur arbiter sententiam dicere : id enim no tantum honori personarum, sed & maiestati Dei indulgetur, cuius sacris uacare sacerdo
SACRA priuata gentis cuiusque Lisse quae Dijs nati b. paterfamilias faceret, constat ex Cicer
243쪽
nis lib. de legib. 2. Emancipati autem liberi arbitratu suo sacra sibi constituebant. Hinctili ita ini-lias in sacris paternis esse dicuntur. l. r. C. de bon.
quae lib. in sacris manere. l. filiae, i 2. C. de colla - .iti On.l. Pen. C.de adopt. in sacris parentum consti- . tuti.l. ult. C. de inois testa.l. ulti C. ad Tertulia. ult.C. de cur. fur.in sacris positi. l. in coniuncti ne,2O.C.de nupt. in sacris retineri.l. I . C. de bon. mater. Hinc adoptati qui in alterius gentem transibant, in eius gentis sacra transire dicebantur: ut apud Ual. Max. lib.7.ca. 7. Et qui per mancipationem de familia demigrabantia sacris paternis dimitti . &absolui. l. quidam, 3 I. C. de fidei c. l. i.
SACRA loca ea sunt,quae publice sunt dedicata ,sue in ciuitate sint, sue in agro. l. 9.D.de rer. diuis.
SACRA E res sunt, quae publice consecrate sunt, non
priuate. si quis ergo priuatim sibi sacrum constituerit, sacruin non est , sed profanum. l. 6. S. 2.
D. de diuis rerum. SACRAE res sunt, quae rite per Pontifices Deo consecratae sunt,ueluti aedes sacrae,& Donaria quae rite ad ministerium Dei dedicata sunt:ait Imp. g. 6. De rer.diuis. Sic Trebati v s, Sacrum est, inquit, quicquid est quod deoru habetur. apud Macrob. Satur. lib. R . cap. 3 .Et Gallus Aelius apud Festum:
Sacrum est, inquit, quodcunq; modo & instituto ciuitatis consecratum sit,sive aedes, sue ara, siue
signum,siue locus, siue pecunia , siue quid aliud quod diis dedicatum & consecratum sit. SACRAMENTvM dicitur ea pecunia quae uenit in litabus. a sacro. Qui petebat Se qui inficiabatur, de aliis reb. uterq; quingentos aeris ad pontem deponebant: de aliis rebus item, certum alium legitimum numerum assium. i iudicio uicerat, suum sacramentum a sacro auferebat micti, ad aerarium
redibat. Varro lib. De lingua v. SACRAM ENTvM, inquit Fruus, aes significat, quod poenae nomine penditur, siue contenditur. id in aliis rebus quinquaginta assium est , in aliis quingentorum inter eos qui iudicio inter se contenderent. qua de re lege L. Papirii Tribuni pl. sancituest his uerbis: Quicunq; Praetor post haec factus
erit,qui inter ciues ius dicet, Tresviros capitales
populum rogato:iiq; Tresviri m quicunque
ciere sacramenta S exigunto, iudican. toq;:eodemq; iure sunto, ut quos ex legibusli bisve citis exigere, iudicare ve oportet. Sacrameti aut e nomine id aes dici coeptum est, quod & propter aerarii rationem, & sacrorum publicorum multitudinem consumebatur in rebus diuinis. Sic enim optimi scriptoris diuulsos inter se locos reconciliarem et quibus quod afferre medicinae potuimus , studiose attulimus. Videndum etiam an pro Capitales, Monetales legendum sit: cum satis constet a Capitalium Trevirorum procuratione alienum hoc negocium fuisse. SA c RA RIvM de sacer locus disserunt. nam sacer i cus,est locus consecratus: sacrarium est locus in quo sacra reponuntur: quod etiam in aedificio priuato esse potest.l. 9. D. ae diuis rerum. SACRATAE Ieges sunt, quibus sancitum erat . ut siquis aduersus eas fecisset, sacer alicui deorum esset. Sunt, qui esse dicant lacratas quas plebes iurata in monte sacro sciverit. Festus. SACROsANC Tum quid sit, uide Sancta. SALAM ANDRA, uenenatum animal ac pestiferum,ut seribit min.lib. Io .cap.67. Itaque a Marciano inter uenena connumeratur. l. 3. S. I. D. ad legem Cor. de sicar. SALAR1ARiv s,eu i salarium soluitur. VI p.l. I o.6.8.
D. mandat. Nisi s salariarius fuit δε hoe conuenit ut sumptus de suo faceret ad haec itinera, hoc est de salario.
S A L i EMT E s , sontes tubulis fistulisve aquam sui de . tes momine ex eo deduino , quod aqua ex tubuli capite in labrum fluens, salire uideatur. VIp. L i ς.D.deact.empl. Lines,&labra , salientes, sistulae quoque quae salientibus i unguntur. Vlpia .l. l2. g. i q. D. de inst. uel inst. Fistulae autem & canales, &era teres,di si qua sunt alia ad aquas salientes necessaria. c.
SAL TvM Gallus Aelius lib. r. significationum quae ad ius ei uile pertinet,ita definit, Saltus est ubi syl. - & pastiones sunt quarum caussa casae quoque de si qua particula in eo saltu pastorum aut cust
dum caussa aratur, ea res non peremit nomen sal
tui: non magis quam fundi, qui in agro culto, &eius caussa habet aedificium, si qua particula in eo habet sylvam.Festus. Hinc
SALTu A R II ,a saltu .eorum duo genera suere, quemadmodum scribit Vlpianus l. it. s. q. D. de inst. uel inst. alii enim fructuum seruandorum gratia parati erant: alii finium custodiendorum caussa. De illis mentio si apud eundem in l. 8. in s. D. eod. de his apud Pompo. l. 16. g. l . De usu & h bit.& apud Alfenu l. 6o. S. 3.M. de leg.& sdali. 3SALvxΑNUM interdictum , uide Interdictum Salti
SANAT cs dicti sunt, qui si pra infraq: Romam h
bitauerunt.quod nomen ijs suit, quia quum defecissent a Romanis, breui post rediere ii, amicitia, Ias sanata mente. Itaque in xI I. cautum est, utem iuris esset Sanatib. quod sortibus: id est bonisn qui nunquam desecerant a pop. R. Festus. SANCTA proprie dicimus, quae neque sacra, neque troiana sunt, sed sanctione quadam cosrmatam t ges sanctae sunt : sanctione enim quadam sunt subnixa.quod enim sanctione quadam subnixum est, id sanctum est, etsi Deo non sit consecratum.& interdum in sanctionibus adijcitur , ut qui ibi
aliquid commisit, capite puniatur.l.9.s. 2.D.de
SANCTio legum triplex est: summa, media Se inmma.Summa est, quae id quod aduersus lesem commissum
244쪽
Qv A LrTAs in libris nostris est,quae sipecie ex disseritibus declarat . itaq; qua Vlp. in l. haeredes, ' i. s. sed etsi,D. de testa. num ora specie appellat, a P ll pinianus in l. iiii non, 78. . i. D. de haered. inst. specie uocat.Similiter Caius in l. 7 . D. de uessi. Oblig. qualitate demostrari ai t,c si certa specie nominamus: ueluti fundus Tusculanus, homo Stiachus,& l .seq. Cum uinu in Campanum optimum dicimus,ea res, inquit,essicit,ut ea appellatio certi significativa sit. QvALus , sporta viminea': ad calcem portandam
accommodata .l. l . I. I .D.de usus item ad uuas,
uel dinum. l. 8. D. de inst. uel instrum. QvA M pro Magis uel potius quam, uideo a Iutinconsultis usurpari locis quam plurimis. Paulus i. 2. D de reb.cred. Mutui datio consistit in his rebus, quae podere, numero, me sera cosistunt: qu nia carii datione possiimus in creditu ire: quia in genere suo si inctione recipi ut persolutione , qua specie. Vlp.l. 2. D. de iudic. Alioquin compelletur iudicium accipere, I inuenire eos, qui satis Peadet. Ide l. phaerede insta. D. de ac q. haere. Si sepulcri uiolati filius aget, quamuis haereditarii, quia nihil ex bonis patris capit, non uidetur bonis immiscere.haee enim actio poena,quam rei rsecutione cotinet. Idel .s homine,in prin. D. de-po Quia cum sciret cui rei pararetur, intempestiuε misericordia exercuit, cum posset non suscipere tale causam, quam decipere. Ide l.suspectus,Desu . tui. Expedit enim pupillo rem suam siluam fore, quam tabulas Rem saluam sore cautionis habere .lde l. si cui,5 .s Titio,D. de legat. I. Interest enim eius solui inibi, quam ipsum conuentu mandati actione inludere. Ide l. ptatior.I. hoc interdictu, D.de oper.noui nuc.Non ulli putat in facta esse dadam ,quam interdictum. quod uerum est. Qv AND onus , pro quandocunq;. l. I s.f. . D. de reb.eor. qui b. l. l . D. de uulg.& pup. Qv AN nouus , id est post aliquod interuallum. catust. 1. D. de iure dot. Res in dotem dati que
pondere,numero, mensura costant, ut quandoq; soluto matrimonio alias maritus restituat. Vlpia. I. 22. D. de adopt. Ccterum si fidei eius committat,ut quandoque restituat mon oportet admitti fideicommissum. q. A NTI ea res erit,& Quanti eam re esse apparet, idem ualent in ntraque enim clausula patet uera
rei aestimationem fieri ait Vlpia. I. inter, I 79. D. ae uerb. sig. e est inon ad id quod extrinsecus interest,sed ad uerum rei precium pertinent. ut l. arbitro,D.de Ol. mal. l. Praetor, . haec autem, D. uibon. rap. ubi Vlp.sic seribit, Haec autem actio i ii factum est,& datur in duplii quanti ea res erit. quod ad uerum rei preci ii resertur.Sic in l. si sundus, 3 I .D.locat l. un. in s.D. si quis ius die. l. Stichum, s. D.adles. Aquit. l. q. s. in eum , D. de damn .inse. Interdit tamen haec uerba: Qv ANTI ea res est,etia id quod extrinsecus interest, continent . Itaque cum lex Aquilia seripta se esset, Qv ANTI ea res plurimi fuerit, luti seo selli iri l. ait lex, ti.& l. seq. scribunt,non solum corpus istimandum esse quanti fueriti sed etiam quanti nostra interfuit: similiter Vlp. in l. . .in eu, D. dedamia. in L In eum,inquit,quanti ea res est,iudicia datur: quod non ad quantitate refertur; sed ad idqJ interest. quod eo de modo licet animaduerte
uti possid. l. quoties, 8i . D. de uerb. ob l. Hinc illae
notae apud Valerium, Q. F. R. E.T. P. I. R. D. T. q. .
D. U. D. P. F. Quanti ea res erit, tantae r ceu nis tu dicium recuperatorium dabo. testibusque duntaxat decem denunciandi potestatem faciam. QvANTi , pro Quot tui de Tanti . in ANT 1 TATEs appellantur quae numero,pondere,& mensura constant: quae longe a speeicb. diseserunt. nam Quantitates sngulae propriam speciem nun habent. sed communi specie colinei tur: ait VI p. l. cu Stichus, i v. D. de solui. Itaque sinu inus pro nuino reddat ut,& oleum pro oleo,&uinum pro uino: non aliud pro alib. sed eadem species reddi uidetur. nam qd in eiusmodi rebus genere idem est,etiam specie idcin uidetur. I. 2 D. fi cert. petat. Species uero singulae Ppria speciem habent,& c5muni omnes genere cotinetur: ut Paphilus & Davus comuni hon,inis genere c5prehenduntur sed alius est Pamphilus, alius Davus
Itaq; qui illum pro hoc, uel hunt: pro illo solueret, aliud pro alio se luere diceretur. Quantitate numero diuiduntur: d. l. cum Stichus, 29. quippe in qua no corpus, sed uis ac mometum spectetur . l. si is cui,9.D.de solui. l. 87. D. de legat .secundo. Species autem partibus diuiduntur. QvANTiTAs in iure ciuili quii opponii corpori se desinienda uidetur, Res cuius uis ac mometa, uel solum,uel praecipue spectatur: Corpus uerbres cuius materia uel sola, uel praecipuὰ spectatuta Vp. l. sq. f. r. D.deleg. . Eadem summa uolente testatore multiplicari potest .sed hoc ita erit acc piendum, si non certum corpus num ora saepiussit relictu: utptita e entu quae in arca habet saeptu legauit. tunc enim fundo legato comparandum este credo. Paulus I. 87.D.deleg. secundo : Et de quo quaeritur preci ii tesserae spectandii: quoniam tale fideicomissum masis in quantitate, quam theorpore cosistit. Idem in l. i . D. de col. empl. Electa est materia cuius publica ac perpetita aestimatio dissicultatibus permutationu aequalitate qualitatis subueniret. Papinian .l. si is cui, 9 . D. de sului.Siue in singulis numis c5munionem l indiuiso quis esse intelligat: sue in pecunia non corpora cogitet sed 'ualitatem. Sic Florent. l. 6 . f. r. D.de uessi. obli PVlp. l. I s . . r D.de re iudic.l. naeis, i ; .in s.ct: l. si socius, a 6.D.s cert. pctat. Ru ANTITAs pro precio , de ualore. Paulus lib. Sent. 2. cap. 32. Seritus qui surtum sece
rit, damnumve dedest, nisi id pro sui quant
245쪽
late dominus sareire paratus sit, noxae dedi pol.
QvANTo malocis actiones in iure ciuili duae reperiuntur, quaru altera ciuilis, altera aedilitia est. Ci. uilis est,quato minoris empturus erat emptor, si uitium scisset. l. lulianus, D. de act. empti Aedilitia ell, Quanto minoris res fuit cotractus tepore,
quam quanti empta est. l.qd si nolit, 3 3. . si plures, D.de Gil. edict. Per ciuilem actione emptor si nihil daturus fuisset,omne quod dedit,recupe rat: at per Aedilitiam si res nullius precii est redhibetur. l.bouem, .s aliquando, eod. Illa perpetua est: haec uero annua .l aediles,3 8.eod.
Qv ARTA quae in iure nostro seoqucntissime appellatur,multiplex est:& quadratem eius assis quo de agitur, significat. Praecise nanque Quarta , pro
Quarta pars sere nominatur Quartas igitur literarum ordine describemus.
QUARTA agnatorum erat quadras haereditatis intes lato mortui,qua agnati si filii non extabant, nepotibus ex filia auferebant.l.s defunctus, 4. De Icg. haere. lib. Cod. Theod. v .at ex lege Iustiniani quandiu posteri ulli sunt,quamuis ex foemina , gnati sint,agnati no ad init tutur.l.ult.C.de suis delegit. qua. l. Quarta illi agnatorum abrogauit. Qv A RT A arrogati dicitur, clim impubes caussa eognita arrogatus, sine caussa tamen emancipatur.
tum enim quartam bonorum arrogatoris cu suis bonis obtinet. l. Papinianus. 8. .s quis impubes, D.de inoffie. test.& l. I . I. si impubes, D.de collat. l.si arrogator, D. de adopt. Hoe aute, periculi
qa uitae pupillorum ab arrogatoribus impendebat,euitandi caussa, institutu est. Duo quippe e uenda fuerut in illis adoptionibus: quia duplex ad depraedandum arrogati patrimoniti aditus patebat: primum si puer e medio tolleretur: deinde
si emanciparetur. nam utroque modo illius bona arrogatori quaerebantur. constitutum ergo est, primum ut ne arrogator impuberis, eius ante pubertatem mortui haeres esset: deinde,ut impubes minimum quartam arrogatoris sui bonorum par
QvARTa curiae dicitur, quadrans eius haereditati et, quam alienus aliquis hoc est,non ex numero de curionum qui curiali successit, siue asse, siue ex parte successit, obtinuit. tum enim constitutum est, ut quadrantem curia postulare possit, non tamen de singulis rebus : sed ita , ut haeres uniuersum patrimonium in partes quatuor diuidate& sors ducatur,ut uel curia quadrantem, uel haeres dodrantem obtineat. l. r. & 2. C. quando &
QvA RT A ex tribus maribus est, quae per S.C. Sabinianum inducta est:ut qui ex tribus maribus in adoptionem datus fuerit,ei quarta pars honorumturalis patris relinquatur. . sed ea omnia, In stit. De haered. quae ab intest.
Q. ARTA Falcidiae dicitur in iure, quam haeredes beneficio legis Falcidia retinento legatis, si sor
te amplius dodrante in iis eonsumptum est a testatore.Lex autem id statuit non de singulis leg tariis, sed de uniuersis: ut scilicet legare ita liceret, dum modo pars quarta patrimonii penes haerede
remaneret. itaque tametsi plures legatarii sint, notamen amplius eis quam dodrantem licet attribuere. Vicissim autem non uniuers haeredes, sed singuli quartani ex sua cuiusque parte retinere Postulati modusque patrimonii, non qui haereditatis adeundae, sed qui tempore mortis fuit, specto tur.& antequam ea quarta detrahatur, aes aliensi,suneris sumptus,& precia manumissorum seruorum detrahenda sunt. I. I. & passim, D. & C. λ
mortem suam rogatus est haered; talis suae parte quartam restituere.Valet enim sdeicommissu iri, perinde ae si de haereditate sua restituenda roga
tus esset:& eatenus restituenda est, quatenus hae inditas testatoris patitur, secundum uulgatam so mam iuris. l. filiussam. t I .f. ut quis, D. de fidei c. primo. Excptu etia extat in l. ita tame, T. I. Tr bellianum,& l. epistolam, Is .f. . D. ad Trebell.
Qv ARTA filiae maiestatis damnati ab Impp. Αα dio & Honorio instituta est .nam eum olim ad liberos damnati maiestatis bona pertinerent, I .e rum, D.ad leg. Iul. maiest. is constituit, ut filii, nihil omnino relinqueretur: filiabus autem quoliabet numero essent, quarta tantum ex bonis matris siue testato,siue intestato decessissent, ait bueretur.ut haberent mediocrem potius filiae alimoniam, quam integrum emolumentum ac no
men heredis. l. quisquis, .C.eod.
v an A sisti quae sit, docet Paulus in I. pen. D. detur. fisc. Qui tantam fidem accommodauit, ut n5 capienti restituere haereditatem: si deducta parte quarta, restituit , nihil retinere debet. quadrans autem qui haeredi imponitur ipsus, eripiatur, &ad fiscum transferatur.unde a rantis semissem solum capit, qui se detulit. Qv ARTA liberorum aepcllatur, quadrans eius partis haereditariae,quae si pateria .intestato decessis set,ad eos peruentura erat qui quadrans liberis,
qui uel inofficios E ex haeredatis, uel minorem in partem institutis quam quantus ille est, attribui, tur . ueluti si duo sint filii, quia legitima cuiusque pars ab intestato est seruis, iccirco sescuncia illi
attribuetur:quae semissis pars quarta est. l. 8. squi l. 1 f. C. de inois test.l.omni modo, 3 o. C. de in ossit est.&Nouel l .v.&xx Ir. Iustinian. hunc quadrantem in trientem aut semissem pro numero personarum mutauit. nam si duo sint, sextant εuterque auferet: quae legitimae portionis tertia
pars est. si uero sex sint , uncia singulis attrita buetur : qui est legitimae partis semis. No-
Qv ARTA matris auiae curialis a Listiniano Instituta, est,ut si mater mortui uel auia tepore quo filius
246쪽
neposve moritur,in collegio eiusdem Huitatis eurialis reperta fuerit,quartam partem ipsorum haereditatis obtineant.l. 2.C.quando & quibus . QVART A superstitis filii dicitur, cum pateria. ux rem grauidam reliquit:& dubitatur,quot liberos paritura sitaram auctores iuris constituerunt, ut pars pro tribus in suspense maneat, usquedu mulier : pepererit: quarta pars superstiti filio attribuatur.quod enim fieri non raro admodum p test,spectarunt:id est,quia fieri poterat, ut tergemini nascerentur, quarta partem superstiti filio assignauerunt l. 3 .D.si pars haered.petat. OvA RTA Trebellianica quae nunc uocatur, Pega sana olim fuit. nam Pegasiano S. C. institutum est, ut qui fideicommisium,sive uniuersale, sue particulare restitueret, quadrantem sibi retinere posset b. sed quia, De fideicom.haere. unde intelligi potest, iod lex Falcidia est in legatis,id Peg
sanum in 1ideicommissis esse . nam quemadmodum haeres a quo plus dodrante legatum est,usq; ad quadrate integru retinere potest: eode modo is qiii plus dodrante restituere est rogatus , siue uni,siue multis plus dodrante reddere sit rogatus quanam sibi retinere poterit . ueluti si domum quae semissem ualeat,Titio : seruos qui trientem
ualeant, Scio.tum cnim duas uncias retinebit: noquo ab utroq; semuncia una detrahat, sed ut haec uncia excedens in partes x I l .diuidatur, quarum sex Titius,quatuor Seius auferet, duae reliquae apud heredem remanebunt. Atque haec quidem inter quartam Falcidiam,& Pegasianam limilitudo est:differentia autem illa,quod in Falcidiam legata non imputantur, in Pegasianam imputantur. itaque si testator quadraginta in bonis habens,ligredi centum, laevio ducenta,Valerio celiu lepet: haeres ultra centu quae praelegati nomine retinebit,Maevio quinquaginta, Valerio uigintiquinq;
quaris nomine detrahet.at si hqredem cui centulegarit,rosei hsreditatem restituere,centum quidem illa sibi legata retinebit heres: quartam aut eo amplius non detrahet .cuius differentis rationem animaduerti hane esse, lubd lex Falcidia uo. Iuniati presumptae testatoris subscrutat, eique cosentanea sit. existimatur enim testator legatis hereditatem exhauriens, errore id facere, re putare plus inhaereditate esse,quam reuera sit : crediturque uoluntas eius ea suisse,ut haeres aliquid obtineret. At S.C. Pegasianum directo uolutati testatoris aduersatur,constat enim testatoris hane suisse uoluntate,ut nihil apud haerede nisi nomen aetitulus, maneret: reuera alius haeres esset. Cu igitur aliquo praemio Senatusconsultu haeredes allicere uoluerit aduersus testatorum uoluntatem
ad haereditates adeundas,credibile est satis habuisse,si quadrans iste quoquo titulo ad haeredem p ueniret. Itaque Marcianus in l.in quartam,si . D. ad leg.Falcid.sue legatum lue fideicommissum datum sit haereditiue praecipere , uel deducere, uel retinere iussus est,uel accepta pecunia haereditatem restituere rogatus sit, uel conditionis implendae caussa fideicommissum ei sit, ea omnia in quartam ei imputari scribit in Falcidiam autem, neqii aquam. Atque haec quidem de quarta Pega- sana. Iustiniani uero constitutione Pegasiani uis in Trebellianum ita transfusa est, ut iam quarta Trebellianica uocitetur:quoniam haeres uel quartam,uel quod ei deest retineresolutumve repetere potest actiones autem pro rata communicanturiat si totam sponte coactusve restituit, Omnium tum commodorum , tum incommodorum si expers.f. sed quia, De fidele.liberti Qv As I contractus in iure appcllantur, qui non proprie contractus sunt, sed tantum ad contra ctuum similitudinem accedunt. nam ut in contractibus, sic etiam in hisce altionibus rei priuatae negocium geritur.uerum hoc interest, lubdin contractibus conuentio interuenit, & uoluntas utriusque non modo concurrit: ucrium etiam declaratu talia his,unius solius actione tum ipse,tu etiam alter iacite obligatur: ut facile appareat, eos si minus re ac ueritate,ac certe,tacit C ac praesumpte, id est ipso iure contraxisse. praesumitur enim ac iudicatur negociorum gestor eo animo negocium gerere, ut ex dolo & culpa obligetur: uicissimque etiam dominus eo animo esse iudicatur,ut lubenter se negociorum gestori obligatuuelit,siquid suo nomine impenderit.quare nasci
dicitur haec obligatio, quasi ex contractu: id est, non ex uero & actuoso ut sc dicam contractu, sed ex tacito & praesumpto. l. s. D. de oblig. M
QvAsr delictum dicitur, eum culpa punitur ita quasi reuera delictum ellet.Culpa enim proprie adelicto sie distinguitur,quod in hoc dolus est, in illa non est.ueluti cu iudex male P imprudentia iudicando litem suam secit. Imprudentia. n. pa culpe est,culpa autem pars quaedam delicti piena igitur damnato sie imponitur. ut si deliquisset ecum tamen eius fictum proprie delictum diei non possit.l. .F. s iudex, D.de oblig .&act.F. GInstit. De oblig. que quasi ex delict. Ru As I usu sfructus dicitur earum rerum quae in ab usu consistunt:id est qui utredo consumuntur. proprietario enim satisdatur. satisdatio uero in corporum locum apud illum succedit. l. 2.&7.
Qv A s r possessio,vide Possessio. Quasi castrense peculium , uide Castrense peculium a
QVE R E L A g nomine tres in iure ciuili actiones appellantur: una Inosscios testamenti: altera quae ad illius similitudinem introducta est, Inofficiost donationis;tertia Inofficiose dotis. QvERELA inofficiosi testamenti est, qua postulatur ut si iudices uiolatum a testatore officium cognoscant,
247쪽
gnoseant, rescita testamento haereditatem ijs quibus naturae iure debetur adiudicent,quasi non lanae mentis testator fuisset:quia uel in suos liberos iniurius, uel in suos parentes impius fuerit. l. I.&pass. D.de inoffitest. Eade': interdit Actio,inte
dum etiam Accusatio nominatur. l. s. l. 8. l. o.l. 2 a. 17.C.de inoff. test.l. 6.l. 22A27.D.eOd. QvER inofficiosae donationis est,qua postulatur ut quod contra ostieis rationem donatum est, reuocetur.l. I.& pass.C. de inoff. donat. Vtriusq; autem hoe commune est , ut tum demum concedantur, cum uel alia ratione nulla liberi ius suum recuperare possunt, uel quadrans haereditatis eius relictus non est:quae pars legitima dicitur. nam si minus eis relictum est. quoa deerit supplebitur.l. si totas, I.& l. si mater,7.C.eod. QvERELA inofficiosae dotis est , per quam liberi quorum mater secundo suo marito uel omnia bona sua, uel magna eo rum partem dedit, postulant ut debita sibi emolumenta praestentur. l. r. C. de inoff. dot. Hoc autem duae priores inter se differunt,quod prima non nisi & iure facto testamento β' adita ex eo haereditate,& aduersus haeredem scriptum conceditur: l. Papinia. S. si conditione,
ro plerunque & ab intestato,& ei qui ab intestato
haeres est eompetit. I. 3.C.de inoff.donat. Illa rescindit testamentumn plane ad intestati caussam reuocat,ut nihil ex eo ua leat d.l Papinia.& l.cum mater, D.eod. haec nunquam reuocat, nisi usque ad legitimam tantum.l. i .& pass. C.illo tit.
P. E. R. F. P. D. E. R. I. v. C.Quid de ea re fieri placeret,de ea re ita censuerunt. Notae qui b. ueteres
in Senatusconsultis perscribendis utebantur. Vi
Qui NQv E pedum usucapionem Cic.nominat in ii. . De legib. i .eo loco quem subijciam,&,si possum, explanabo. Ex hae,inquit,non rerum, sed uerborum discordia controuersia nata est de finibus t inqua quoniam usurapionem x II. tabulae intra ae pedes esse noluerunt γ depasci ueteremtionem Academiae ab hoe aeuto homine n sinemus,nee Mamilia lege singuli, sed ex his tres arbitri fines regemus.Depasci Academiae possessionem , refert ad usucapionem spacij qui quepedalis.Sensus est,Ut in eontrouersa uicin rum de finibus,termini requiruntur,quibus repertis quinque quaqua uersus pedes desniuntur,qui tam uis longo tepore ab alterutro possessi sint, bus tamen dirimendis reseruantur: sic in eo trouersia de finibus bonorum & malorum quae philosophos exercet, termini Academicae disciplicae a Socrate positi pervestigandi sunt: & Anti chi arrogantia illius gloriam depaseentis regeudaci coereenda est. lex aut e Mamilia unicum adigi arbitrum uolebat finibus agrorum regundis, sed cum tres tum essent, facete intulit tNee Mamilia
lage sinculi. sed ex his tres arbitri fines regemus. De hae lege Aggenus Urbicus his uerbis:De sine enim ex Mamilia quinque aut sex pedum latitudinem praescribit, quoniam hane latitudinem ueliter aci culturas accedes occupat uel circumactns
aratri,quod usucapi non potest. Qui RIT iv M Ius dicebatur , quod ciuium Ro. caussa proprie institutum ita erat,ut peregrini omnes eius plane expertes essent. Id autem quantum ad dominium acquirendum attinet de quo solo tit.Codicis intelligendus est, De nudo iure Quiritium tollendo ab Ulpiano quidem in Institutionibus tribus in rebus ponitur,Mancipatione, Usucapione,& in iure cessione: a Varrone autem lib. De re rustic. II. sex .nam praeter superiores addit iustam haereditatem, emptionem e praeda sub corona , & emptionem in sonis sectioneve alicuius. Verba eius haee sunt. In emptionibus emptionem autem omnem aequirendi modum intellige , ut suo loco docuimus dominum legitimum lex feteres perficiunt:si haereditatem iustam adist intellisit autem legitimam duntaxat . arg. l. 3. D. prosoc. legitima enim ad ciues solos , id est Quirites pertinent: si,ut debuit,mancipio ab eo accepit, a quo iure ciuili potuit mancipationem significat. de qua suo loco diximus,& quam Quiritium esse propriam Cicero & Boetius in Topic. demo urant: aut si in iure cessit qui potuit cedere sic restituo ubi legebatur c u i & id ubi oportuit id est, apud eum apud quem legis actio est.hoe significari cognosces ex formula Cessionis in iuret aut si usucepit usucapionem enim Quiritium esse propriam indicat Cicero ex x I l. tab. in
libro Oisci primo. in aut si e praeda sub cor na emit quo de more Gellius pibro septimo
cap. quarto. tumve cum in bonix sectionerecinus publice uenit . qua de re suis loci et explicauimus. Ius ergo Quiritium hoc erat , ut si aliquo illius generis modo acquisita res esset , nihil esset periculi a litibus : quemadmodum in orator. pro Caecina Cicero de clarat , Ut perueniat ad me iandus , inquit, testamento alicuius fieri potest e ut retineam
quod meum factum sit , sine iure ciuili non potest. id est , sine iure Quiritium . quia haerediι institutio 4us Quiritium non transfert, sed iusta , α legitima haereditas r ut superius dictum est, Item, Fundus a patre relinqui potest. at usucapio fundi, hoe est finis solicitudinia
ae periculi litium , non a patre relinquitur, sed a legibus . aquae ductus , haustus , iter', actus, a patre: sed rata auctoritas harum rerum omnium,a iure ciuili sumitur. Hi ne ius euictionis,de quo suo loco commemorauimux. v I RITI v M ius , inquit Iustinianus , id dicitur , quo Quirites utuntur . Romani enim a Romulo , Quirites a Quirino appe tantur. s. tertio. De iuri nati Ouidiut libro Fast. II.
248쪽
Proxima lux vacua est,at tertia dicta Quirinoraui tenet hoc nomen Romulus antifuit,
Sive quod talia viris, priscis es dicta Latinis:
Bellicus a telo,uenit in astra Deus. Sive suo regi nomen posuere Quirites: Seu quia Romanus uicerat ille Cures. Quo bonum est Z locutio Iurisconsultis usurpata, pro Quam ad rem utile estλ Caius i. aliquado, i 3. in fin.D.ad Velleian. Quo enim bonum est,expectare conditionem uel die in , cum in ea causta sit prior iste debitor, &c.Vlp.l. I s.si quis ex liberis,D.de bon. possconi.tab. Cum enim possit secundum tabulas habere possessione, quo boniὶ est ei cotra tabulas dariλIdem.l.si post morte, I o.f. liberi, eod.Quo enim bonu est eis fauere, ut parte faciant , nihil habituris 8Scaeuola l. si duo, 9 s. D. lesolui.si duo rei sint stipulandi,& alter alterum haeredem scripssit, uidendum an confundatur oblitatio. pucet non confundit quo bonum est hocicere pQuo magis, pro Quo minus.Imper.l. 3.C. de iudi. Nihil prohibet,quo magis apua eum quoq; disce. ptatio terminetur. Item l .r .C.Qui dare tui. Non
ideo oportuit impediri. quo magis liberali caussa
ordinata,curator tibi daretur. ,
Qvon legatorum Interdictu:ui de Interdictu quod legatorum,& sic de Quorum bonorum,&c. voci iussu actio,&c.uiae Actio. QuoT mensibus,& Quot dieb. eode modo ut Quotannis.Vlpianus in l. nec semel r. D.quacio. dies legat. Nihil interest utru in annos singulos, uel quotannis, an in singulos; menses, uel quot mentibus, an in singulos dies, uel quot diebus i petur. Idem in l. 8.F. I 6. D. de transact. Si tamen
ita transegerit, ut in uicem eorum numum qu tannis , uel quot mensibus acciperet,&e.Sic apud Catonem,Varronem, dc Vitruvium persaepe.
LITERAM ab Appio Claudio imuentam Pomponius scribit in l. 2. De Orig.iur.em: factu, ut qui an
ira Valesii Fusj, Papisiiij,Auselii di
cebanturipost Valerij, Furi j,Papi-- rij, Aurelii uocitati sint. Cuius reiicito iunt Cic.lib. Epist. I x.Macrob. lib. II I. . . a I. irro lib.De ling.v I .Liuius III .Festus i. RAP H A E L Es Iurisconsulti duo celebrantur, alter Fulgosius, Coniensis alter: quorum uterque Patauit ius ciuile professus est circiter annum M.
RAP i NA est uiolenta rei ademptio. differt autem a Fimo. I. quod furtum latenter de clanculum sit: Rapina impudenter & ui. .Furtum aliud est manifestum, aliud nec manifestum t Rapina non nisi manifesta. iii . Furii poena non una est,sed modo quadrupli,modo dupli: Raplaa: poena una est tripli . I i i I. Furti actio solam poenam sine re ipsa Persequitur: Rapinae uero, simul & rem di poenam. v.Furti actio manifesti, praetoria est mec manifesti ciuilis:Raping actio tota honoraria est. vr. Furti actio perpetua est : Rapinae uer b, annua. f.primo.Instit. ut bo. rap. s. ex malefic. Inst. De actionib. PMiσματα Iustinianus appellat colaphos, quibus eaedi liberi eum manumitterentur, solebant. l.ult. C. de emancip. & Nouella L x x x l .opinor, quod abdicationis genus quoddam esse uideretur,qua Graecos solos uti oonsueuisse , suo loco monuimus.hunc tamen caedendi morem etiam in seruorum manumissionibus seruari solitum, Isidorus testatur, lib.Etymol. I x. cap. I. Co nutus in Persium: Quoties , inquit,manumittebant,eos alapa percussos circumagebant ,&liberos confirmabant. Vnde Manumissio dicta est. eo quod manus eis immitteretur. Claudianus in lib. de iiii. Consul. Honorij. Famulusq; iugo laxatus herili Ducitur, grato remeatsecuriori r Tristis conditio pulsatafronte recedit In eluem,rubuere gena,tergoq; remouit Verbera, promisi bella ιnturia voti. RATAM remnaberi hoc est , comprobare agnoscereq: quod actum est a falso procuratore.
I.quo enim , I 2. D. rat. rem hab. non tantum
autem uerbis habere potest : sed etiam actu. I. quinta eod. RATI ARIus, qui ratem exercet: ut Nauicularius, qui navem.Paulus i. 3 o.D.de pign. M. Qui ratiano crediderat,quum ad diem pecunia non solueretur, ratem in flumine sua auctoritate deti
RA T I o est,ultro citro dandi,accipiendi, credendi, obligandi, soluendi sui caussa negotiatio.l. 6.9. 3.D.de edendo. RATIONEs reddere & edere multum differunt. nam Rationes reddere iussus intelligitur e summam pecuniae , quae ex xcli suis colligitur, iussus dare. l.qui libertatis, 69. f. seruus, D. de euict.l. 32. D. de condit. & demonst. At edere iussus inspiciendi tantum potestatem facere debet non etiam reliquum facere cogituril. boues, 89.D.de uerbor. signifRAT ioNΕs reddere, est legendas offerre rationreprimum , deinde computandas ut explorari ponsit , imputationes probe an improbe reserantur: accepta recte relata,an non recte. ita enim incipit quidem res a facto, peruenit autem ad pecuniam: reliqua enim reddi oportet. l. cum seruus, 32.& similib. D. de eond. 5 demonst. RAT io Nibus distrahendis actio: uide Actio tutelae. RArio NALEs osticiales, dictitur a Costatino pro
iis qui quu i aliqua potestate curationeq; fuerint
249쪽
Graecis appellantur, id est reddendis rationibus
Olea ubi quercus effosa sit, male ponitur e quo
niam uermes, qui Raucae uocantur,in radice quercus nascuntur & transeunt. Ulp. l. t s.f. I .D.locati,Si qua tamen uitia ex ipsa re oriantia haec damno coloni esse: ueluti si uinum coacuerit, si raucis aut herbis segeteς corruptae sint. RECEPTt in libris nostris appellantur, Arbitri: ex eo quod a Praetore ad arbitrandum delecti, recepti atque admissi sunt, siue quia ex recepto, id est
ex coin promisso caussas dirimendas recipiunt.Lim pass. D de recept l. t 2.C. de iudie. RLcxμTt in reos, uide Reum fuere. Venul .l.l 2.s. I. D. de accusat. Hoc bene scio etiam in reos recepti uti possunt. item in fine, Cornelia iniuriaru seruum non debere recipi reum,Cornelius Sulla a ctor fuit. RECE PT ITI A actio, uide Actio receptitia.
RECEPTi Ti A dos est , quam is qui dedit solutomatrimonio sibi reddi stipulatus est: ait Vlp. cap.
Inst. vi. & l. mortis caussa, si .L 2. D. de mori. causs. donat.
RECi PER E, excipere, sibi reseruare. Iauol. l. s. D. comun. praed.Seruitutem recipere nisi sibi, nemo
potest .adiectio Itaq; uicini pro superuacuo habe-da est: ita ut tota seruitus ad eu qui receperit, pertineat. Alsen.l. ros .Qui landum uendidit, tomu recepit,nuces & sicos & uuas duntaxat duri cinas receptas uideri. Labeo l. so. 9. 3.D. de legatin fid. lib. 3 2. Si fit u mihi uendere certo precio damnatus es, nullu fructu eius rei ea uenaitione excipere tibi liberuerit. Plaut.in Trinumo, Posticulunoc recepit:quum mes uenderet. Cic.de Orat. 2. Sed dicis te,quii aedeς uenderes, ne in rutis quidedi exsis soliu tibi paternu recepisse. Eode modo
Cell. lib. I 7. cap. 6. hunc Catonis locu interpretatur: Principili nobis mulier magna dote attulit. tu magna recipit, qua in uiri potestate no comittit: Eam pecunia uiro dat mutua postea ubi ita facta est,seruu receptiliu sectari atq: flagitare uirum iubet. Recipit,inquit Gel l .id est,retinet. Ite .Quando mulier dote marito dabat tu quae ex suis bonis retinebat, neq; ad id uirit trasmittebat,ea recipere dicebatur. Hinc seruus Receptilius, id est, proprius seruus suus, quam cum pecunia reliqua receperat, neque dederat doti,sed retinuerat. REC Ereri Ti v M serusi Nonius inde diei tradit,que in dada dote aut donatione quis exceperit, qJ est receperit, Cato, Mulier & magna dote dat in magnam pecunia retinet .ex ea igitur re familiari, ex qua sibi dote data retinuit pecunia, uiro sortὰ irata repetere instituit apponit ei flagitatore receptitium. hoc est proprium seruu , quem reliqua pecunia receperat ire dederat doti & exceperat. RECI PER a in edulio De ser. eorruptropric est, refugium abscondendi ea uti seruo praestare, uel in suo agro, uel in alieno loco aedificatio ve. LI.M. I.
RECI sv M,concisum , breue. Gallistratus l. 2. D. de te .mot Et possunt in te pug ut cuiusq; patiatur
aetas. relegari .id est si iuuenior, in logius:si lenior,
RECTE atq; ordine. id est recte ac sapietur. quippe
ex sapietia,co sideratio: ordo aute ex cotideratione nascitur. In edicto Uell. l. r. D ad S.C. Veli. Arbitrari Senatu, recte atq; ordine facturos ad quos de care in iure aditu erit. Cic. in Anton. λ. Recte atq; ordine eq: R. p. sectile&facere. Vlpia. l. dini, 27.F. l. D.de liber. caussi. Recte atq; ordine iudices puto facturos, si hanc sorma fuerint cosecuti. RECTE, in Ilipulationibus tantunde ii asci, ut Arbi tratu boni uiri:iquit Ulp. l.haec uerba, 73. Dcuer.
sig Hinc Recte defendere,arbitratu boni uiri defenderet: apud eunde in l. ia rame,s ν. 3 A . Iudic. sol. Hi ne illa formula apud Paulu in l. lecta, qC.D. si cer. petat. Et hae e quindecim proba reete dari kalendis suturis stipulatus est Maevius. Cato de remst cap. C. x I. Illi . Oleam cogi recte , satisdato arbitratu L. Manlii .lde cap. t q6. Recte haec dari, fieriq;,fatisq; dari domino, promittito. Varro li. De re rust.2 . p. . Illasce sues sanas essedax req: recte licere,spodes ne 1 caeuola l. qui Rome,s. s.
D de ucssi. obli. Eaq: sie recte dari seri promisit Callimachus. Vip. Laliud est, Ti.De uerb. ii g. His
rebus recte praestari. RECTO iure alud Imp. g. l. Desidete. Saere.sic interpretor. Recte atq; ordine e legibus, iure, ut leges permittiat. In primis igit sciendii est, inquit, pus esse ut aliquis recto iure testameto haeres instituatur: id est quem ius legesq: permittant inst itui. RECvr PRATOR Es primum dicti sunt, qui inter populii R.&ciuitates peregrinas de reb. priuatis reddedis recipi edisq; cognoscebat. Ea enim, ut ex Festo constat, Recuperatio dicebatur. Hinc RECvps RATORεs , iudices qui a Praetore in priuatis controuersis quacunq: ae re ageretur dabantur: quos a recuperando dictos apparet, quod per eos suum quisq; ius recuperare posset. Racvs ARE & Repudiare haereditatem differunt.
Recusare non modo haeres potest , veru metiam fideicommis artus. l. cogi ,16. f. F. si seruo, D.
ad Trebell. Repudiare aute solus haeres pot: quippe eum alij nulli haereditas deseratur. rursus, R pudiatio in iure tantum fieri potest.L3 in C. de repud. here. Recusatiouerd quouis loco S modorem fit. Itaq: recusare, inquit Vlpia non tantum . praesentes, sed et absentes, uel per epistolana Diatiunt. l. recusare, 6. D .ad Trebell. & l. recusari, 9 s. De aeq.haerea ecusari haereditas non tantum uerbis, sed etiam re potest:& alio quouis indicio u
R Ec v s A T i o , exceptio. Cicero De inuent. lib. t.
250쪽
Iudiciale est,quod positum in iudicio, habet in se
accusitione & defensone,aut petitione & recus tionem. Hinc illud Celsi in l. 8. D. madat. Si quis sub usuris eredita pecunia si delusisset,& reus in iudicio couentus cum recusare uellet sub usuris ereditam esse pecuniam , sulei ultor soluendo usuras potestatem recusandi eas res sustulisIet, eam pecuniam a reo non petiturum.
REDAT us,tus,tui: pecunia ex stuῖib.uenditis redacta. Scaeuol l. 3 8. f. i. D. de usus. Sempronio do lego ex redactu se ut tuum holeris & porrinae, par tem sextam. R E D ER E, re pro re dare. Seneca li .de Bene v I .Cudicimus, Beneficiu illi reddidi, non hoc dicimus, illud nos quod aceeperamus reddidisse : sed aliud pro illo reddere. Hi enim re pro re dare Quidna cum omnis solutio non idem reddat,sed tat unde. na & pecuniam dicimur reddidisse, quamuis nu ,
merauimus pro argento aureos, quamuis non in
teruenerint numi, sed delegatione & uerbis persecta solutio sit. Item lib.v ii . Reddere, cst id quod debeas uolenti dare. REDENDi uerbum,ait Celsus, quanquam significatum liabet retro dandii, recipit laine de per se dassi
significatione. l.9q.D.de ueris g. l. 2 I. De legat. 2.RF D D i rationes,ui de Rat ponet reddere. REDDI Tvi Ri, uetuste pro Redditum iri. Proculus
l. 8. in ii. Sed qui petent cauere debebuntini haereditas evicta suerit, quod legatorum nomine datust, reddit uiri. Iulianus l. 27. D. ad S.C.Trebell.Et cavit,quod amplius per legem Falcidiam liceret, cepisset, reddit uiri. RED RHPTOR dicitur , qui certo precio opus allia quod faciendum suo periculo conduxit: & qui locat,uetuste Venditor opus uero ipsum , Redemptoris bona:ut in Verri. III .docuimus. REDEMPTOR est, qui opus certo precio faciedum suo periculo conduxit,lpia. l. 3 9 D. de rei uind. Redemptores qui suis cementis aedificant, statim cementa faciunt eorum in quorum solo aedificit. Rr DEMPTOR litis dicitur,qui certa mercede pacta litis periculu in se recepit,eiusq; periculta prestat. Vip l. 6.9.6. D. mandat. Videbatur autem mihi iudicatum solui fideiussisse,& quasi redemptor litis extitisset, uellet a Daphnide mandata iudicio consequi quod erat condemnatus. Prius autem dixerat, Ex euentu litis cauerat sibi certam quantitate dari. Item l. sequenti, An euentum litium maioris pecuniae praemio redemerit. Quintil. lib. i 2. c. a. 7. in s. de patronis eorum'; honorario disputans,
Paeiscendi quidem ille piraticus mos , & imp
nentium periculis precia, procul abominanda negociatio , etiam a mediocriter improbis aberit. 1mpp. l. i .C.de procur. Litem te redimisse contra bonos mores precibus manifeste prosessus es. Sic l. 22. C. mandat. l. 9. I. primo. D. de ossi c. procons. RLDEMTPOR Potis dicitur, qui pontem sartum tectum pecunia quae pro mercium exportatione soluatur, tuendum conduxit. Labeo l. 6 . s. 8. D. locat. Vehiculum conduxisti: id quum pontem transiret, redemptor cius pontis portorium ab coexigebat. R DEMDTOR s propriὰ atque antiqua cor suetudine dicebantur, qui quum ad faciendum aut pr*bendum quid conduxerant, tum demum pecu Dias accipiebant, nam antiquitus Emere pro accipere ponebant. At is nunc dicuntur Redemptores, qui quid conduxere praebendum, utenduinq;. Festus. RED E M PT vR A, redemptio, coductio publicorum. Vlpia n. l. .D.de itistit .act. Si quis pecunijs scene randis,agris colendis, mercaturis, redempturisq; saciendis praeposuerit , &c. Liuius lib. .beli. Pu nic. Exhortandos qui redempturis auxissent patrimonia, ut Reip.ex qua creuissent, ad tempus com
REDHIBERE , est sacere ut mrsus habeat uenditor quod habuerit:& quia reddendo id fiebat, ideirco Redhibitio est appellata , quas redditio.l. 2 I. D. de edit .edict. uide l.facta, 6o Vel sic: REDHini Tio uenditionis resolutio est: ait Vlp.l. s. SI. D. de aeq. post Vel sic: REDHIBERA , dicitur uenditor qui rem uenditam sibi ab emptore redditam recipit. Plautus Mercatore, C. Quid si igitur reddatur illi unde empta ἄρ D. minime gentium. C. Dixit se redilabere, si non placeat. nam ut ait Festus REDHIlli a vR tum proprie dicitur , quod redditum est,improbatum'. :S: qui dedit, idcinq; rursus coactus est habere id quod ante habuit. Hinc REDHi Ei To RiΛ actio,vide Actio redhibitoria.
REDI M ERE,pro corrumperer ut redimere delatore,
pecunia eum a delatione deducere. Vlp.l. 2 9. D. detur. fisci, Sed eni in Laee poena magis est ut aduersus ipsum locum habeat, qui delatorem redemit. Item, Nec cnim exinde perit causa , ex quo redempta est. REDi MERE sententiam, Redimere iudices. Macer.l. qq. eod. Tu qui de sensione omissa redimere sententiam maluisti. Item, Ad defensiones causae bona fide ueniant mon aduertarios aut iudices tetrimere tentent.
RE D t TV s pecuniae, id est, usura: inquit Scaeuola l. 9o.D.de adim .uel transfl .F.ul. ad leg. Falcidis l. 6. De praescript .uerb. REF EC Tvs ,reditus,prouentus. Scaeuola l. 78. I. Io. D. ad.s C. Treb. interim ex resectit paupertatis, qui ad uos peruenerit, alatis eum usurispro quantitate numOrum redactis : id est, ex reditu partio tertiae haereditatis. nam paupertatem appellat exiguae haereditatis partem tertiam. Verbum fructis bus agrorum & prouentibus accommodatum. Cice . in Paradox. Nunquam eris diues , ant
quam tibi ex tuis possessionibus tantum refici tu ut ex eo tueri sex legiones possis. REFERRE