S. Aur. Augustini hipponensis episcopi De gratia dei et libero arbitrio hominis et praedestinatione sanctorum Opera selecta editionem emendatissimam, & variis lectionibus undique collectis praecipue vero ex codd. mss. Vaticanis adornatam curavit P.F.

221쪽

Deinde singula inspiciamus et Bonum , inquit , certamen certavi. Quaero, qua virtute certaverit , utrum quae illi e κsemetipso fuerit, an quae de super datast Sed absit , ut tantus doctor ' ignoraverit legem Dei , cujus vox est in Deuteronomio e β 2 e dicas in corde tuo, fortitudo mea , potentia manus meae

fecit mihi virtutem magnam bane , sed memoraberis Domini Dei tui , quia ipse tibi dat fortitudinem facere virtutem . QuJd autem pro deit bonum certamen , nisi sequatur victoria r Et quis dat victoriam, nisi ille, de quo dicit ipse : Gratias Deo , qui dat nobis victoriam, per Dominum nostrum Jesum Cbristum . Et alio loco cum commemorasset testimo nium de Psalmo : - Quoniam propter tς moνt eamur tota die, deputati fumus etelut oves oecisionis et subjecit atque alta Sed in bis omnibus supervincimus pereum , qui dilexit nos e non ergo per DOS, sed ser eum, qui dilexit nos. Deinde dixitz

222쪽

DE GRAT. ET LIN. iae S. Isrdixi te Cursum consummavi, sed ille hoe dixit, qui alio loco dicit : ' Igitur non

volentis , neque currentis , sed miserentis est Dei . Quae sententia nullo modo potest etiam sic converti , ut dicatur , non miserentis Dei, sed volentis , ¤tis est hominis e quisquis enim hoc ausus fuerit dicere , aperte se ostendit Apostolo contradicere .

Postremo dixit - : fidem servavi , sed ille hoc dixit , qui alibi ait: Misericordiam consecutus sum , ut fidelis e sem . Non enim dixit e Misericordiam consecutus sum , quia fidelis eram , sed , ut fidelis essem : hinc ψ ostendens etiam ipsam fidem haberi , nisi Deo miserante, non posse , & esse donum Dei. Quod apertissime docet dieens : Gratia salvi facti estis per fidem , is hoc non ex vobis, sed Dei donum es . Possent enim dicereὼ

ideo accepimus gratiam . quia credidi mus f , tamquam sibi fidem tribuentes , gratiam Deo : propter hoc Apostolus

cum dixisset, per Mem; O boc, inquit, R a non

c Ephes a. 3. L M. quia credimus.

223쪽

non ex vobis , sed Dei donum est ' . Rursus ne dicerent se suis operibus donum tale meruisse, continuo subjecit: β Non ex operibus , ne forte quis extollatur :non quia negavit , aut evacuavit opera bona , cum dicat , Deum unicuique reddere secundum opera ejus : sed quia ope xa sunt ex fide , non ex operibus fides , ac per hoc ab illo sunt nobis opera justitiae , a quo est ipsa - fides , de qua dictum ost : Issus ex fide vivit .

Homines autem non intelligentes ,

quod ait ipse Apostolus , s arbitramur justificari hominem per fidem sine operibus

legis et putaverunt eum dicere sussicere homini fidem , etiam si male vivat, &bona opera non habeat. Quod absit, ut sentiret vas electionis , qui cum dixisset quodam loco . : In Christo enim Iesu neque cireumeso aliquid valet , neque praeputium , mox addidit: Sed fides , quae per dilectionem operatur . Ipsa est fides, quae fideles Dei separat ab immundis

224쪽

mundis daemonibus e nam & ipsi , sicut dicit Apostolus Iacobus , ' credunteontremiscunt, sed non bene operantur. Non ergo habent istam fidem , ex qua justus vivit, id est , quae per dilectionem operatur , ut reddat ei Deus vitam aeternam secundum opera ejus . Sed quia & ipsa bona opera nobis ex Deo sunt , a quo nobis & fides est , & dilectio , propterea idem ipse Doctor gentium , etiam ipsam vitam aeternam, gratiam nuncupavit. C A P. VIII. rita aeterna quomodo sit merres , O gratia . Iustificationem ese tantummodo

gratiam .

s Ed h naseitur inde non parva quae

stio , quae Domino donante solis venda est . Si enim vita aeterna bonis operibus redditur , sicut apertissime dicit Scriptura AE e Quoniam Deus reddet unicuique secundum opera ejus 3 quomo do gratia est vita aeterna , cum gratia non operibus reddatur , sed gratis de-R a tura

225쪽

tur, ipso Apostolo dicente et ' Ei , quἱ

speratur , merces non imputatur secundum gratiam , sed secundum debitum . Et iterum : - Reliquiae , inquit , per electionem gratiae salvae factae sunt.

Et mox addidit: ' Si autem gratia, jam non ex operibus e alioquin gratia jam noues gratia . Quomodo est ergo gratia vita aeterna , quae ex operibus sumi tur ZAn sorte vitam aeternam non dixit Apostolus gratiam Immo vero sic dixit , ut negari omnino non possit , nec intellectorem acutum , sed tantummodo intentum desiderat AE auditorem. Cum enim dixisset : Stipendium peccati morse

continuo subdidit: f Gratia autem Dei vita aeterna in Christo Iesu Domino nostro. SIssa ergo quaestio nullo modo mihi videtur posse dissolvi, nisi h intelligamus, ct ipsa bona opera nostra , quibus aeterna redditur vita , ad Dei gratiam Pertinere, propter illud quod ait Dominus. Rom. 4. 4. b Rom. I 2. v. s. ct s. e Al. addit . d AI Esseret. e Rom. s . at . f AI. subjecit.

g Al. in ipso Iesu Christo . h AI. solvi, si non.

226쪽

DE GR . T. ET LIB. Ius minus Iesus : ' Sine me nibit potestis facere . Et ipse Apostolus eum dixisset ' e

Gratia salvi facti estis per fidem , is, bor

non ex vobis , sed Dei donum est, non ex operibus, ne forte quis extollatur et vidit utique putare posse homines hoc ita dictum , quasi necessaria non sint opera bona credentibus , sed eis fides sola sussietat : &rursus posse homines de bonis operibus extolli , Uelut ad ea faetenda sibi sussiciant a mox itaque addidit : Iasius enim sumus figmentum , creari in Christo Jesu in operibus bonis , quae praeparavit Deus, ut in illis ambulemus . Quid est , quod eum Dei gratiam commendans dixi sset , non ex operibus , ne forte quis extollatur et cur hoc dixerit rationem reddens ; ipsius enim sumus, inquit , figmentum , ereati in Chriso Iesu in operibus bonis Quomodo ergo non ex operibus, ne forte quis extollatur Sed audi & intellige , non ex operibus dictum , tamquam tuis ex teipso tibi R 4 exi-

227쪽

existentibus ; sed tamquam his in quibus te Deus finxit, ' id est , sermavit ,& ereavit. Hoc enim ait: Ipsius δε- mus figmentum , creati in Chrso Jesu in operibus bonis , non illa creatione , qua homines facti sumus 3 sed ea de qua ille dicebat , qui utique jam homo erat :=Cor mundum crea in me Deus a & de qua dicit Apostolus : Si qua ergo in Christo

nova ereatura, vetera transierunt. Ecee facta sunt nova, omnia autem ex Deo.

Fingimur ergo , id est, formamur, &ereamur in operiblis bonis, quae non praeparavimus nos , sed praeparavit Deus , ut in illis ambulemus . Itaque , fratres earissimi si vita bona nostra nihil aliud est, quam Dei gratia ; sine dubio , & vita aeterna , quae bonae vitae redditur , Dei gratia est e & ipsa enim gratis datur , quia gratis data est illa , cui datur . Sed illa f cui datur ,

tantummodo gratia est, haec autem,

quae illi datur, ε quoniam praemium ejusa AI. infinxit . b V. s o. 12.e I. Cor. S. 17. 6 I S. d Al. Itaque,earisimi. e Al. illi. f Al. illi . g datur, seviret vita aeterna.

228쪽

DE GR T. ET LIB. Io retus est , gratia est pro gratia , tam

quam merces pro justitia , ut verum sit, quoniam verum est , ' quia reddet uniaeuique Deus seeundum opera ejus .

C A P. V I III. Vitam aeternam esse gratiam pro gratia.

UTrum autem legerimus in Scripturis h sanctis , grariam p=o gratis sforsitan quaeritis a sed habetis Evange lium secundum Ioannem tanta luce clarissimum , ubi Ioannes Baptista de Domino Christo dicit e V 2 's omnes ex ψplenitudine ejus accepimus, gratiam pro gratia . Ex ejus itaque s pleni- dine accepimus , pro modulo nostro Flamquam particulas nostras , ut bene

vivamus : h Sicut Deus partitus es mensuram fidei, quia ' unu utrique proprium donum habet a Deo , - alius sic , Hius autem sic, dc ipsa est gratia ; sed insuper accipiemus δέ gratiam pro grutia , quando

229쪽

do nobis vita aeterna reddetur , de qua dixi t Apostolus: ' Gratia autem Dei vita aeterna in Christo Iesu Domino nostro: cum prius dixisset et Stipendium peccati mors . Merito enim stipendium , quia militiae diabolicae mors aeterna , tam quam debitum, redditur . Ubi cum pos set dicere , & recte dicere : Stipendium

autem justitiae vita aeterna : maluit dicere : Gratia autem Dei vita aeterna ς ut hinc intelligeremus, non pro meri tis nostris Deum nos ad aeternam Ut

tam , sed pro sua miseratione si perducere . De quo in Psalmo dicit homo eius animae suae : uua raronat te in miseratione is mi erieordia . - Numquid non Corona bonis operibus redditur Sed quia ipsa f bona opera ille in bonis soperatur, de quo dictum est i h Deus est enim, qui operatur in Sobis , On velle , On operari pro bona υoluntate , ideo dixit Psalmus e Coronat te in miseratione, is misericordia, quia ejus miseratione

230쪽

bona operantur , quibus corona redditur . Non enim quia dixit, Deus es enim , qui operatur in vobis , is veID is operari pro bona voluntate 3 ideo liberum arbitrium abstulisse putandus est . Quod si ita esset , non superius

dixisset : si Cum timore , tremore Uesram ipsorum salutem operaminι . Quando enim jubetur , ut operentur , liberum eorum convenitur arbitrium , sed ideo cum timore is tremore , ne sibi tribuendo , quod bene operantur , de bonis tamquam suis eX tollantur Operibus ἡTamquam ergo interrogaretur Apostolus . & diceretur et , quare dixisti, cum timore is tremore horum verborum rationem reddidit , ψ dicens : Deus est enim , qui operatur in vobis . Si enim timetis & tremitis , non extollimini tamquam de vestris operibus bonis , quia Deus est, qui operatur in iobis. Itaques, fratres, debetis quidem per liberum arbitrium non facere mala , & F

e Al. si autem . . . non extollamini.