장음표시 사용
111쪽
hnita matetiae ante unionem cuna forma sub- M poN GR.Com stante coliti octo ipsustistantiali. Compositum habeat rationem per se de simpli
Pontius cum teneat in compositis constanti- citer, & cum ille motus siit illi composito vio bus rationali anima,solam materiam esse subje- lentus,ideo non erit jam ille motus naturalis eactum quantitatis , censet in compositis aliis to- simpliciter violentus; secundum autem quid, tum compositum este suriectum: sed argumen- hoc est, secundum subjectum in quo recipitur,ta illius probant, etiam in compositis eX anima naturalis. rationali recipi quantitatem. Quare autem et- INsτAT secundὁ idein. violentia & natu iam in talibus compositis non recipiatur quan ralitas in motibus simpliciter de per se attendi titas in utroque extremo ratio cit: quia quod fi- tur,in ordine ad id,quod per se movetur,non ineri potest per pauciora,frustra fit pur plura,po ordine ad id,quod movetur per accidens & ra est autem sola materia recipere illa accidentia. tione alterius. Nec est ma)or ratio de talibus, ac de constanti- REsPONDETu R. per se moveri duplex cogibus anima rationali; natura autem sui ordinis tari potest. Primum per se moveri, est move tenax,si in Uno recipit se sola quantitatem, ri ri in se recipiendo motum subjective, sic per socipit S in alio, praecipue cum etiam ad formas moveri non competit composito. Deinde per inanimatorum requirantur dispositioncs, quae se moveri, est moveri id, quod habet rationem antecedunt introductionem formae, adeoque principalis, in se stantis, adeoq; talis, simplici- recipi in forma, non poterunt. In argumentis ter, licEt non recipientis illum motum, nisi in etiam aliquibus supponit distinctionem realem aliquo sui tale per se moveri competit compo- compositi, I partibus simul sumptis unitis.Coi1- sito: illud enim habet rationem principat is S incedimus tamen cum Aristotcl. 3. Physic. tex. 8. sic stantis, cumque nonnisi ratione alterius,hoc es primo de Gener. tex. 2 , per hoc distingui est materiae, debeat ille motus esse naturalis, generationem & alterationem, quod goncra- hoc ipso per accidens, seu ratione alterius, erittio pro subjecto dicat Materiam primam, non naturalis,pcr se violentus. habentem adhuc formam , quae generatur. INSTAT tertib. Si mobile per se habeat incli-Posterior autem supponit Materiam informa- nationem ad illam Qtinam, motus est naturalis tam jam λrma substantiali ; sed nego illam reci- simpliciter , si repugnantiam est, violentus. Sed pere debere illas alterationes , recipit quidem mobilc pcr se pernos est materia: Ergo motus immediate Materia serinam substantialem, ille crit pcr se naturalis. quia si illam immediate non reciperet,non ha- REsPONDRTuR. Mobile per se est duplex,ut beret rma aliud subjectum, cu in quo postet dictum: mobile per se, id est quod movetur,5 componere immediate totum subitantiale, be- habet rationem talis simpliciter & per se,&talone autem quantitas non reqcpta in utraque est compositum; aliud est mobile per se, quod parte compositi, habebit adhuc suum subje- perse&in se recipit,&l1oc est materia,inclinactum, ipsaminet materiam. Supponit etiam, rio autem debet penseri,illius perse,primo mo- sed immerito, Pontius, quasi quantitas non sit do sumpti,quam quia non habet,erit necesse,ut dispositio ad quascunquc sermas, clim agens il- ille motus sit violentus; cum cnim ipsum con las introducens connaturaliter in subiectum positum habeat rationem principalis,etiam ejus non exicnsum agere non possit. inclinatio habebit rationem principalis S quia ipsum compositum ad illum motum non habet inclinationem, ideo fiet ille motus contra in
Alia argumenta in opp0itum. clinationem principalis, adeoque simpliciter
Onicir sex b Mastrius. Si materia est sub' Osjicit septimδ. An uia non est immedia ὁjectum inhaesionis omnium accidcntium,ergo receptiva visionis, sed ipsum organum quod est nullus motus crit violciatus, quod est contra in compositum ex antia a & determinata partomnem Philosephiam. Sequela probatur. Quia .orporis quod organum seu oculus videt. materia nullam formam recipit violenter,& ta- REspoNDEOR. Quando dicitur, quod ocu men motus dicitur naturalis vel violentus,j-- lus videat,dicitur id de oculo tanquam de sub in inclinationem vel rcpugnantiam sub)ecti. . )ecto denominationis, quod scilicet visio roti
R PONDETuR. Motum aliquem esse Violen organo tribuatur,non autent de subjecto rcc
tum, Π on subjecto illius immediate receptivo, ptionis, vel alia phrasi certe est id verum, de sed composito, in quo continetur racipiens, sebjecto recipiente denominationem , & hoc quod compositum habet jus, ut in se contenta subuectum est compositum, quod est oculus materi insidias sibi non struat,receptione con- non autem de sub)ecto recipiente se nam trariae sibi serinae accidentalis. Issiar primδ. Illae operationes smkt totius IrusTAT primo Mastrius. Ergo motus ille conjuncti,ut principii operativi: Ergo etiam ς simpliciter vel per se crit naturalis, secundum timi totius, ut subjecti recipientis. autem quid violentus.
112쪽
RisposotruR. Etiam operationes sunt totius formam accidentia eadem desurre numero tconjuncti. ut principii operativi denominative, sed non potes: deserre cadem,qui datur resolu- non autem clicitive, cum enim materia oculi tio ad Materiam primam. Ergo. Ut titulo a non sit vivens,non poterit moveri ab intrinlaco gumentoque satisfiat, ad visionem sed hoc competit animae , licet in DacENDuM est. Aliqua accidentia eadem esse n in oculo exercere ; consequenter totum illud mero Ab utroque mutationis termino,ucialia plua quod est oculus, erit principium opcrativum si: Non dari resolutiovem ad materiam pri denominative, non eliciti vc, ita& crit oculus mam. Ubi conclusion gat minorem argumen- principium receptivum denominativo,non sor- ti adlati.
malifer , & ut salvetur quod non recipiatur in PROBAT primo Oviedo: si descerent accipio ab agente diverso , iussicit quod ipsum dentia omnia praecedciatis compositi, vel desiastens,quod est anima,st conjunctum receptivo ccrent ob dcfectum causae conservantis, vel ob principio,imbipsa utpote spiritualis,non potcit contrarietatem cum forma opposita , vel obesse capax receptionis materialium. Per hoc ta- dcfectum subjecti ; nullo modo ex his debent mori non negatur. oculum cilcitati timentum deficere , quod probatur , quia accidentia . communia causam sui conservativam habent IsisΑΥ secundo. Ergo operationes illae non Deum. Rursus accidentia communia , cum dicuntur cum omni proprietate immancntes, subsequenti forma non habent contrariet quamvis enim non recipiantur inpasib ab ope- tem , imo sunt bonum illius requisitum, hincrante diviso , recipiuntur tamen in passo di- in sententia Thomistarum, similia succedunt d-lis accidentibus alia, non etiam deficitaui rati RΕspoNDETu R. Negas c 'o,Mubd non sufficiat ne subsecti,quia hoc utrobique idem est nem poead propriam immanentiam, ne actio recipiatur maioria. Deinde ad hoc , ut dicantur eadeir
in pasta divise , modost unitum substantialiter accidentia non deficere deficiente subjecto,suta
agens ipsi paisse,praecipue autem quia adhuc re- ficit ut subjectum adveniat novum,potens ad id cipitur in oculo,qui cit instrumentum agendi. laservanda , ut dcfacto est potens per Thomi-INsTAT tertio. In codcua sub)ecto recipitur stas,similia accidentia conservare. species impressa oc exprcisa, sed species sensibia Hoc ipsumsic aliterillustrat. Non minus depontis impressa recipitur in toto conjuncto , despe- det accidens a principio activo, quam pauiuo, icies intelligibilis recipitur in intellecta. sed succedente alio principio cilcctivo,potcntαRgspo NDETu R. Etiam species impressa sensi- alias ponere similem effectum, potest conserva bilis,nonnisi in Matcria recipitur , si tamen iit re antecedentem cisectum, ut patet in calore, Decies improsta intelligibilis , recipietur in in- qui ab antecedenti igne productus, conservatur telectu seu anima ; sed inde non sequitur reci- a subsequenti Eigo succedente etiam alio prin piendam in anima etiam speciem sensibilem, cipio passivo, potentc subjectare, similia acci- quia jam Materiale rcciperetur in spirituali, dentia ab eodem conscrvari poterunt. quod repugnat. Quod autem dicit, non exclu- REsPONDERI potest huic argumento. Procc- di ne aliquid sit sub)cctum denominationis, ditargumentum, supponendo cum Thomistis, quod est subiecturn inhaesionis,id verum est, sed quod in toto composito subjectentur acciden negatur non posse esse aliquid iubjectum deno- tia,S nihilominus non sequi, quod eadem ac-
minationis,quamvis non sit subjecturn inhaesio- cidentia nou mancant in utroque mutationis nis, consoquenter poterit totus oculus denomi- termino. Sed multum probat, quia probat a
nari videns , quamvis oculus non totus recipit cidentia polle de subiecto in sabjectum transit visionem , sed nonnisi secundum aliquam sui eadem numero, quod&Thomista: S commu- partem,ut nasus recipit solus limitatem , & ta- nis Philosophia negas: non negat autem, quod men homo appellatur simus. adivetiis agentibus in genere causae ossicientis . conservata possci,cumidetiam a posteriori patrat in conservatione caloris , quam exhibeto in i . ' Deus amoto igne, nihil autem simitu videmus:
Punctum V Cultati S 2. de transeundo sub tecto in subjectum.
An accidentia Materia subjectet in genito, quae fuerunt in corrupto
Itulum sic alii proponunt: An detur resolutio utque ad materiam primam. Nectitur autem dissicultas, cum priori sic , si in materia reciperentur accidentia & non in forma, tunc leadem numero Materia ponet sub aliam ctiam jectum non transire.
ADDIT Arriaga, quod si accidentia possent
mutare subjectum inadaequatum, possent etiam mutare adaequatum,sicut causa ciliciens , quae succedit, non tantum partialiter, sed de totaliterpotcst causare effustum,a praecedenti causa proaductum. Sed Hurtad. apud Oviedo censet id fieri posse modo novum subjectum applicctur,
haec tamen concessio Hurta ii eth contra receptum principium,accidentia de iubjecto iii su
113쪽
Sed uae ratio in Panda seret quod accidentia de objerito influbjectum transire non possint. PMMA RATio assignari posset auctoritas. Rpsi OND. Hujus ipsius auctoritatis requiri ra
SΕ cuNDA R ATio,quia illa accidentia vel po est producere agens, vel non potest, si potest: Potius nova producet,idque ob bonum univetii consiirgens cx varietate & novitate entium; si autem non potest similia producere , vel sint Communia, debebit illa servare. REspoNDERi potest : Primam partem multum probare, quia probaret, quod ignis subse
quens antecedentem calorem non conscruci,
sed producat novum; secunda pars etiam non convincit quia si non potest illa producere, vel illa sunt communia, cur illa transferre non poterit de subjecto in subsectum. TERTiA Ratio sit,quia non apparet, quae sit, qUalis, S quomodo perficienda actio translativa accitcntium, destructiva unionis antecedentis, qu e tamen in accidentibus coamaunibbris non est contraria, sicut nec ipsa accidentia sunt contraria, cum tamen ordinata sit actio ad
opposita debellanda: denique cum accidentia educuntur e potentia subffecti, bonum nonnisi illius debent esse ,ex quo educunturillinc de sub-3cctum equo educuntur,petit ne bono suo sp lietur,& subiectum subsequens perit,ut e sic educantur, ut sint bonum illius,dc ne i ustretur felicitate, ut sua vis passiva reducatur in actum, per eductionem ec se horum accidentium, ideo esubsecto ad subjectum non transfercntur, imbminueretur miraculum Eucharisticum, si accidentia asubiecto separari possint,cum vi tran serendi illa in aliud subjectum. PκosΑRi Glet secundb. Videmus accidemtia, quae fierunt in corrupto,manere in genito, vel quae fuerunt in vivente, mancre in cadavere; ergo apparct,quod non fuerit facta resolutio usque ad malchiam primam. RetspoNDENT Thomist , non esse eadem a cidentia, scd similia. CONTRA, quia nulla ratio est,qubd sint simialia&non cadem,cum id nec ratio nec expect-cntia ostendat. PROBATuR tcrtio Conclusio. Et esset resolutio usque ad materiam primam,& non esset: csset, ut supponitur; non esset ut probatur: quia
vel unitur Forma subsequens materiae dispoiitae vel indispositae , si dispositae, ergo invenit illic
dispostiones, adeoque non venitur ad materia resolutam, seu carentem etiam acci sciatibus; sunitur indispolitae materiae, ergo non unitur nam turalitcr,quia serina non cducitur nec creatur,
nisi ad exigentiam, S praesuppositis dispositionibus.
REspoNDLTuR. Prinad Rubio, quod antecedentia dispositionum, quae pro illo instanti non sunt,expellat formam priorcin,quam cXpulsionem non notest non sequi nisi haec forma. CONTRA.Tum quia haec,quae non potest non sequi forma, vcl invenit materiam dispositam, vel non, reditque argumentum factum. Tun quia expulso formae est negatio, seu non esse formae; negatio autem formae non cxigit magis hanc quam illam formam,ergo neque expulsio:& certe negatio illa formae nihil aliud est quam ipsa materia spoliata serina de dispositionibus, 1ed materia spoliata omni forma &dispositioiii bus, non magis hanc quam illam formam exigit,utpote nec ex se nec ab extrinscco,pro tunc determinata, ad hanc potius quam illam sor mam habendam. Tum quia in quo instanti est cxpulsio formae,vel sunt in illo instanti dispositiones,vel non sunt. Si non sunt; ergo non caepellunt formam, quia existentia est ad causandum necessaria;Si autem in illo instant pia quo est e pulsio formae, sunt dispositioncs, ergo in illo in stanti sunt,in quo est non esse serinae;quia expulsio formae, est non esse formae, oc tamen responsio dicebat,qubd non sint tunc dispositiones ullae. Unde ulterius non datur rcsolutio usque ad materiam primam, quando adhuc est praeterita
rina,nec etiam cum iam cst sequens,nec praeterlabitur ullum instans,quo sit materia sine se ma substantiali; ergo nunquam datur re lutio ad materiam primam,ergo no potest dici,quod pro aliquo instanti non sint dispositiones,prout assumebat responsio. I EspoNDERi potest secundb. Expulsis accidentibus,&data resolutione usque ad materiam primam,in ipsis instanti inductionis considerari posse duo instantia rationis. In primo instanti rationis causantur dispositiones , de in secundo signo rationis causatae Jam disponunt, ad introductionem.
CONTRA . In illo priori rationis, vel causantur illae dispositiones a composito Vel non a composito: si causantur a composito,crgo in illo priori rationis est compositum sine dispositionibus, quas tum primum causat compositum; si autem non causantur a composit ergo nullum est fumdamentum, dari re tutionem usque ad materiam primam, cum inseratur re lutio ex eo, quod causentur a composito: de sicut effectus, quo est prior causalitas prioritate a quo,non potest causare suam causalitatem,quia esse accipita causalitate; ita nec dispositiones in suo genere, possimi deservire ad productionem forin ae,co- sequenter ad constitutionem compositi i a fio ma & composito accipiunt esse, causanturque. Et certe in illo priori rationis,quo compositum causat dispositiones, vel censetur prius ratione habere requisita ad suum esse, vel non censetur habere , si non censetur habere, ergo neque est compositum,quia causa& requisita antecedunt saltem ratione id,ad quod rcquiruntur, Ac quod causant,si in illo priori rationis,in quo compositum censetur causarc dispositiones, habet prius ratione requisita ad suum esse, ergo in illo
114쪽
priori rationi quo causat dispositiones,prius ratione suot,dispositioncs ; sunt enim illae requisi- ta ad compositum. Rursus,vcra in pc homustas haec propositio; ante primam existentiam compositi non est prius ratione existentia dispositionum,causatur enim a composito: Veracliam est haec propositio: ante primam existentiam dispositionum non est cxvicntia compo sti: Forma enim unitur Materiae dispositae,quo
posito sie arguitur, Causa saltem ratione debet esse prior suo effectit, sed cristentia compositi non est prior dispositionibus; Ergo neque potest esse causa illarum. Dunique de illo priori
rationis, in quo compositum dat primam cristentiam dispositionibus, veriscarentur duo Contradictoria,ergo illam non dat. Antecc-dens probatur: de illo priori verum est dicere; prima existentia dispositionum non antecessit ratione sui positionem,& rursus verum csset dicere : prima existentia dispositionum, antecessit prius ratione sui positionem : quod ipsum probatur, quia antecessit ipsum compositum, quod compositum causat illas dispositiones. Quando autem Aristoteles dicit,nullum sensibile subjectum manere idem,intelligendus de subiccto denominationis,in quantum illud scimtitum sed non dicit non manere idem, quod est medium& ratio sentiendi ipsum subiectum,seu
non manere accidentia communia: dc licet subiectum informationis S inhaesionis accidentium, sit ipsa de sola materia, non tamen sola materia est subjectum,in Cujus cognitionem sensibilem, mediis accidentibus vcnitur, nequc C-nim videmus materiam primam, sed Leon , hominem,&C.
An mediante quantitate Materia recta ut Accidentia. CEnsent inciliante quantitate illa recipi,
Suar. uterque Oviedo, Lugo de Eucliari
cessit Arriaga, Pontius dc alii. DicEND- est 1. Accidentia possὸ recipi immediate in quantitate. Probatur unico argumento. Quia in hoc nulla repugnantia. OBJIcIT I. Hurtad. Munus quantitatis est solum extendere subiectum: ergo non poterit rccipere immediatὸ accidentia. REsPONDETuR. Negando Antec. Saltem c
iam secundarib, hoc potest illi convenire. INSTAT Primo idem: in qualitatibus primis
non recipiuntur accidentia; ergo nec in. quai
REsPONDEOR. Negando Consequentiam, quia pro anheced i nullum fundamcntum, infra autem adseretur fundamentum pro consequenti.
INsTAT Secundb idem. Dispositiones di ponunt materiam ad formam substantialeno ergo debent esse in codem subiccto, in quo dc forma substantialis.
antur in codem subjecto, de si dispositiones sunt
nonnisi detorminantes materiam ad formam,
possunt esse in alio subjecto a forma, quia de
terminativa,non cst necesse esse in eodem sit iceto,quod determinant.
INsTAT tertio idem apud de Lugo, intello etio recipitur in eodem subrecto, in quo dc voli tio,ad quam intellectio est dispositio ; ergo re reliquae dispositiones recipiuntur' in eodem subsecto, in quo recipitur forma, ad quam di
REsPONDETuR. Disparitatem esse,quia cum potentiae animae sint identificatae realiter, si r
cipit aliquid potentia intellectiva, recipit hoc ipso et o voluntas, idque immediate , hinc non est, in quo tanquam distincto a voluntate possit recipi intellcctio; jam autem ostendi potest,in quo, distincto a materia, recipiantur dispositiones, nempe quantitas. OB; ictu NTu R Secund5 Paritates aliquiae. PRiMA Paritas est: Forma substantialis nori. recipitur in quantitate; ergo nec accidentalis. REsPONDETuR. Pro antecedenti nullum fui
damentum esse , quod adferctur pro conse quenti. Deinde forniae substantiales ordinatae sunt ad constituendum unum per se substantiale,quod non pollunt constituere cum quantitate seu sub)ecto accidentali: tale autem vel simile absurdum , non sequetur , posito quod quantitas recipiat accidentia: de licet Formae accidentales dicant ordinem ad materiam, dicunt tamen ordinem ad illam, tanquam ad silla Jectiun ultimatum,sed non tanquam ad sibi
dium immediatum,unde licet illarum subjecta tivum non pollet esse nisi sit,sistens, id verum
est de sub)ectativo ultimato, non autem de immediato , dc quidem respectu formarum accidentalium. SEcus DA Paritas. Substantia non potest imhaerere; crgo neque accidens subjectare. REsPONDEUR. Disparitalcm csse,quia inha:
rentia,est proprietas adstricta soli rationi accidentis,facit enim inhaerens, non esic eras per se: jam autem ratio su ecti non est adstricta soli rationi sibilantiae, neque enim ostcndi potest, cur natio recipientis invehat praedicatum entis per se. TERTiΑ Paritas. Materia non potest inso
marem ergo neque forma recipcre.
RΕspo NDET Pontius,Disparitatem esse. quia non est de ratione solius materiae recipere, est autem de ratione solius forniae informare. Haec
115쪽
Hinc aliterrespondetur. Argumentum imprimis multum probare. Probarct enim, quod in anima, quae cit Forma non recipiantur intellectiones,volitiones, gratia dcc. Deinde disparitas est, quia quod est pura potentia, non potest esse actus, adeoque Forma; jam autem Forma non est purus actus,hinc ci ratio aliqua potentialitatis convcnire potest, ut apparet cliam inpotentiis vitalibus, producentibus & Connaturaliter rccipientibus suos aetus. Rursius, si materia informaret, extraheretur cXrra sitam speciem, ponereturque in specie Formae, si autem Forma causet materialiter, non extralactur ex sua specie; nam causare materialiter non est adstrictu in soli cntitati materiar, sed cuicuia lucentitati, a qua in cise SI conservari connaturaliter dependet aliquid: iam autem informare, adstrictum est nonnisi cntitati Formae, Cui enim alterii Denique, quia quantitas, cum sit pasi iodi manans a materia, bene participare poterit cum suo principio saltim in ratione catis e materialis. Materia autem non es h dimanans a forma , nec habet quare participet rationem a
OB ICI R tertio. Quod dependct depcndentia unius generis, non potest terminarc dependentiam alterius, in codem genere: quan titas dependet a materia in genere catis e ma' turialis. REsPONDETUR.Negando majorem: nam qui
habet Patrem. potest cile Pater, vel ma)or cst vera hoc sensu; id quod dependet, non potost
terminare dependcntiam in codem genere, δίsecundum cande in rationem; licet possit terminare secundum diversam rationem , ita non secundum quod aliquis Patrcm habet, cst Pater. Porro etiam quantitas non secundum quod recipitur in materia, recipit accidentia, sed secundum vim aliam receptivam, terminabit dependentiam aliorum accidentium; quam vim in quantitatc non reperiri,argumen
DicENDuM cst 2. Accidentia de ficto recipi
in quantitatc. οPROBAT primo Pontius. Quia id non rcpugnat,ut vidimus, ncc impedit quidquam, quo minus id defacto fiat: Ergo censendum cst ita
fieri. REsPONDETuit. Retorquendo argumentum: non repugnat, accidentia immediatu rccipi in materia, quae enim in hoc implicantia, nec impedit quominus id de facto fiat; ergo censendum est ita fieri. PROBAT secundo de Lugo, quia nisi ponatur quantitas csse sub Jectum accidentium, explicari non potest, quomodo mota quantitate a sacerdote moveantur alia accidentia; quia mota quantitalc, vel moverentur accidentia immediate a Deo ad occultandum hoc mystermum,vel per virtutem superadditam quantitati, ad illa secum trahenda: neuter hic modus ex plicat connexionem debitam inter istos motus. Minor probatur. Si Deus movet alia accidentia mota quantitate a Sacerdotc,non apparet,quomodo dicaturSacerdos vere movere,°lutire hostiam ha cenim significant motum locale provenire ab ipso Saccrdote; & si proprie nonnisi quantitatem movet sacerdos, proprie deglutiret solam quantitalcm,non alia accidentia: si autem moventur alia accidentia,ob supcria turalem virtutem traditam quantitati,ad illa s Cum traheda,Cum quantitas de se neque sit gravis, ncque levis, & aliunde tu se non habent receptam gravitalcm, non posset secum trahere alia accidentia, quae nec recipit, nec ipsa una cum ipsis es tua aliquo uno, quo moto rcliqua moveantur trajicienda Sc deglutienda,cum ipsa quantitas de se sit indifferens ad motum tursum vel deorsum. Hoc imum sic ulterius proponit. Gravitas specierum transmillibilis in stomachum, vel est quid superadditum,vel quid aggregatum ex accidentibus: si est quid superadditum,ergo
sola descendet, S: non trahet secum alia acci dentia, quae nec recipit,nec ipsa cum ipsis cst,in aliquo uno,quo moto reliqua moveantur; si in quid aggregatum ex accidentibuS,dc non recipiantur in aliquo communi,quo modo una gravitabunt i de si partialitcr gravitant, cum non omnes aequalitor siccundum sic gravitoni, non omnes defccndent simul. RESPONDE Ri potest, huic argumento, qu5d
Deus supplendo in Eucharistia desectum materiae,tribuat quantitati vim, ut id quod praesens
materia recipicias accidentia faceret,idem sinercceptionc & sine materia fiat. Unde Sace dos non praeciso tantum quantitatem movet, sed quantitatem prout habentem virtutem, ut
id quod praestarct praesens matcria, fieri possit
illa absente; licet ergo quantitas neque sit gra-Vis,nequc lcvis, quod etiam materiae de se non Convenit,quia tamen habet virtutcm,quae facit illam id praestare, non receptis accidcnbbus, quod praestaret materia rccipicias accidcntia, ideo mota quantitate moventur & accidentia. Et sicut gravitas recepta in materia, traheret secum accidentia rcliqua , ita non recepta inquantitate facit idem, DEO dante virtutem quantitati, ut id fiat absente materia,quod fic-rct prancntc. Insuper adhuc,vcre conscbitur Sacerdos deglutire hostiam, quia illam virtute sua propria transmittit in stomachum; an autem transmissio respectu specierum, fiat ι ', receptionem in subiecto communi, aut non in subsecto communi non refert ad deglutiendu . Et certe possibile est non recipi accidentia inuantitate,vel impediri rcccptioncm,S tamen eglutiri illa accidentia,neque enim evacuare tur Divina potentia, ad faciendum transmitti
116쪽
accidentia per verum deglutiendi actum, quantumvis in materia non reciperciatur. Rursus posita sola unione reliquorum accidentium inter se & cum quantitarc gravitateque , salvari potcrit tota transmistio&actus deglutiendi. PROBATuR tertio. Quamvis non repugnct,ut materia inimcdiate recipiat accidentia, quia tamen Etiam non rcpugnat, ut immediate etiam quantitas recipiat accidentia, & id commodius
est , ad explicanda mystcria fide: Ergo potius censendum immediate illa in quantitate recipi, cum mysteria fidei,quantum fieri potest, facilitanda sint. Antece scias probatur : Illud quod
non implicat fieri naturaliter,non cit attribucndum miraculo ; sed ut species Sacramentales calesant, frigefiant , moveantur ad motum quantitatis,non implicat hoc scri naturaliter. Ergo hoc miraculo tribuendum non est. Sed nisi ponatur quantitas recipere accidentia, calefieri & frigefieri non postent species sine miraculo, Ergo. Certe enim non rcpugnat C luci, Accidentia illa, ex quantitate secundum vircs naturae spectata,tanquam cx subjecto immcdiato , cum non implicet quantitatem esse subiectum in ciliatum accidentium ; si autem non
educerentur ex quantitate , non educerentur
ex subjecto,cum nullum illic sit sub ectum, consequenter nonnisi creari debcrent , dc tamen nulla creatura censetur allii mpta ad aliquid de novo creandum , cumque illic ad positionem ignis fiat calefactio, desinat ad clus amotionem, dicendus crit illo calor non produci a Deo , scd ab igne. Rursus sine miraculo non posset albe do cinittorc suas species , quia accidentia non possunt operari absque subj ccto, consequenter cum id de facto fiat,multiplicabis miracula sine necessitate.
a P idrationem causae materialis exercere
QUAE Res primo. An res spiritualis rationem causis materialis cXercere possit.
Ass E Ro primo. Accidentia piritualia causari materialiter asib fantia pirituali. RAT io. Quia substantiae spirituales creata non scipsis immancnter agunt,sed per distinctas actiones,quae sunt accidentia, quae nec seri nec conservari possunt , nisi depcndenter ab ipsis potentiis, ut patet in actibus intellectus & vota luntatis,haecque ipsa accidentia indigent subsecto. Ergo apparet illa causari naturaliter a substantia spirituali. Deinde accidentia spiritualia indigent etiam subiecto, sed non alio quam spirituali, quid enim materiale in Angelo de licet quidem in homine corpus sit materiale,si tamen possit tribui accidentibus subjectum proportio
AssERo secundo. Sub antias spirituales completas,non essesubjectam naturale accidensium ma terialium.
RATIO. Tum quia naturaliter illis non indi gent: Ergo nec debucrunt esse naturale subj ctuin illorum. Tum quia hoc ipso quod sint substantiae compictae spirituales,non dicunt o dinem ad aliquid materiale, dicerent autem , si
stib)cetum connaturale accidentium materi lium cilciat; desicut stibstantia materialis com- picta , hoc est constans etiam materiali forma, non dicit ordinem ad ullum subjectandum a cidens spirituale,ad quod enim Z ita & substantia spiritualis completa, non dicet ordinem ad accidens matcriale. Tum quia respectu corum accidentium subjcctum aliquod exercet rati num causae materialis, quae accidentia educuntur ex illo , materialia autem accidentia, non oducuntur naturaliter a subjecto spirituali cum inter manifeste cducta servetur proportio in ratione cntis. Esset aliqua dissicultas, an non sensationes recipiantur in anima rationali 3 sed ex dictis inferendum,non recipi, nisi in Orgario con; uncto quod sufficit ut dicatur anima lentire , prae cipia si cum per nos ratio sciaticiatis nondosumatur ex receptione, scd cx production
AssERo tertio. Substantiam etiam complet spiritualaminosse divinitus exercere rarionem causae materialis spemι accidentium materialium. RATIO. Tum quia non implicat contradictionem, ut v. g. albedo uniatur Angelo. Tum
quia si quae cisci causa, cur id fieri non possit, ea esset,quia albedo effectum suum formalem non tribueret Angelo i, sed hoc non obstat,quia essectum formalem intrat cliam subjectum capax denominationis, quale subrectum non est An gelus. cur ergo non s issiciet hic solus effectus formalis,qui est: facere sit cetum habens accidens Materiale. Tum quia si potest Deus spoliare materiam omni quantitate , redigerequo illam in punctum,quod etiam potest facere accidenti , cur illud saltim ita redactum in punctum,non poterit ponere in Angelo ZQu AEREs secundo. An accidenti piritualepossit eausari a siubjecto materiali 3 AssERo primo. Non' penaturali re. RArio. Quia si nihil obsit, in eo debet recipi connaturaliter accidens spirituale, unde educitur, cum ratio causae materialis eductionem consequatur, accidens autem spirituale, utpote perfectius in ratione cntis , non educitur e
Assisto secundo. Posse diet initus tueri ii a eidem sepirituale uniatursubjecto materiali. RATIO. Tum quia id non implicat. Tum quia sinaturalitor potest anima spiritualis, dicere ad
117쪽
xe ad corpus rationem unibilis,saltem id divinitus dicere poterit accidens.Tum quia dissicilius cst poni accidens materiale in subjecto spirituali, debet enim modo sibi non connaturali poni, modo nempe indivisibili , 5 tamen hoc scri potest, ergo poterit & accidens spiritua
te poni in subjecto materiali , in quo poni poterit indivisibiliter , sicut ponitur & ani
AssERo tertio. Si quaesit ensessit: an Meldens in genere etiam causa officientis, hossisnoduci divinitus a subjecto is Dieriati , id etiam tenendum
RATio. Quia etiam id non implicat contradictionem,uidenda ea quae dicuntur in prima parte,an oculus corporeus pollit clevari ad videndum Deum, S in materia de Sacram. Ubi de potentia obedientiali.
uJREs tertio. o in quo genere causae Deus seupplere possit causalitatem caussa materialis 'AssERO priind. Posse Deumseupplere cabalitatem causeaematerialis.
RATio. Tum quia desacto id praestat in Eu
charistia: Tum quia praestarct concursum Conservativum rinat materiali, qui praestari non deberet,nisi exigente maceria , ut secum unita nonnisi coexiliat, est suppleri cauialitatem causae materialis : hoc enim intelligitnus per hoc
supplere, sed id non implicat Deum praestare. Ergo. Tuna quia potest Deus supplere dc
et uin aliarum causarum ; Ergo & detectum causae materialis.
AssERo secundo. Non posse id Deum praestare
ιν genere causae materialis. R io. Quia ratio causae materialis & causa
litas ejusdem, stat in influxu , qui praestatur, coquod habeatur ius, ut nonnisi in subiecto unita existat forma; Deus autem tale jus , ut in illo tanquam subsecto aliquid existat , diecre non potest: nequc enim potest mutari Deus per ullam alicujus receptionem. Nec etiam potest supplere Deus defcctum causae materialis, dan do se in partem: nam praeter hoc, qubd Deo ratio partis convenire non possit,est & alia causa, quia quando aliquid dicitur suppleri, debet id facere quod faceret aliud , non pollet autem Deus id facere in composito,qiiod faceret illud,
cujus Deus supplcrct locum, quia illud , quod
faceret illa creatura in coinposito , non esset aliud quam datio entitatis suae; iam autetm sicut . .entitas Dei,non est entitas crcatu rae, ita nec datio entitatis Divinae , crit datio entitatis crea tae. Imb universaliter a nullo heterogeneo
potest suppleri compositio , unumquodque enim lictercogendum,non id, sed diversum elle conferret, ab eo,quod adserret aliud,in compo sitionem: in homogeneis autem licet supplen- tu uno desectu in alius , non sit constituendum idem adaequale numero composituria, constituetur tamen idem formaliter ia specifice. seRo tertib. Posse id Deum prusare in genere eausae e cientis. R Avio. Tum quia hoc, quod Deus in cXtrin- secis facit, & non seipso , semper est in genere causae essicientis : Ergo si supplere potest desectum causae materialis opplere debet in genere causae efficientis. Tum quia exhibitio concursus conservativi, qui exhiberetur supposito influxu causae materiali est suppletio in genere causae cisicicntis, cum conscrvatio sit et lactionis species i sed potes Deus talem concursuimexhibere ; Ergo & supplere desectum causae efficientis. Tum quia ubicunque miraculum intervenit ustis omnipotentiae , intervcnit ratio efficiositis: nam omnipotentia est executri &cflectiva divina , sed supplente Iaco desectum
causae materialis , intervenit miraculum. Em go de usus omnipotentiae seu cfluctivae Di
Dices primo. Si Deus non potest supplere
desectum causae maiorialis , non possct ctiam divinitus seri, ut duae serinae candein materiam
R Espo ND. Suisicit ad hoc, ut suppleat Dς is
desectum causae materialis in genere officicntis, idque non hoc sensit, quasi capacitatem det materiae , quia capacitas Matoriae est entitas materiae,quae non ponitur alia, quam prae habita: sed hoc serisu,quia stipposito, quod non implicet divinitus capacitatem Materiae, extendi
ad duas formas , praestat Deus concursiim,&coeflectivum de conscrvativum, illarum for
DicEs secundo. Caucae subordinatae sunt in eodem genere cum subordinantibus , habcntcnim se per modum causae particularis ad universalem , particularia autem sunt in codenigcnere cum universali ; sied causa materialis est subordinata: JErgo & subordinans , qui est Deus,dcbebit in codem gencre cum illa con
I EspoNn. Causae subor imatae cum causa subordinante secunda trans at quod debeantcsse in eodem gcncre,sed non cum causa prima subordinante 5 talem sub0rdinationem in eo dem genere , non dicit materia ad Deum, cura Deus non sit natus qiiicquam seipse componere , vel cile subjectum aliquid exi
Dic Es tertio. Causalitas causae escientis non potest suppleri a Deo, nisi in genere causae efficientis: Ergo & causalitas in genere causae materialis,non poterit suppleri, nisi in genere
REsPONDET recentior suar. Disparitatem este , quia modus agendi in gencre causae cis cientis, est nobilior caeteris , proinde a nullo alio suppleri potest ; causa autem materialis, utpote ignobilior , suppleri potest a nobiliori. Hac responsi
118쪽
NON SATisFACIT, quia multa etiam ignobiliora possunt stippiore defcctum nobilioris, v. g. argentei numini defectum aureorum.
Difflaritas potius in hoc cst , quia supplente
Deo desectiim causae ciscientis,in genere Cau sae efficientis , non extrahitur Deus caetra modum suum operandi ad extra, servatque tenorem, operandi miraculose : cxtraheretur autem, si suppleret causae materialis defectum in
genere causis materialis. Deinde, quia nullum est absurdum pro antecedenti, S tamen cst absurdum pro consequenti, de quibus asserto sc-cundb; hinc non mutaretur Deus,supplendo in genere causae essicientis, mutaretur autem, sup plendo in genere causae materialis defectum causae maiorialis. φDICEs quarto. Causa materialis potest: clcvari a Deo,ut instrumentum ad causandum materialiter, ut cum causat lumen gloriae materi lite haec autem causalitam non potest intelligi, nisi concurrat Deus in genere codem, quia instrinnentum in codem gencrc causat cum suo principali. REspoNDEI R. Calor,qui disponit ad ignem, est instruinciatum ignis : nemo tamen dicit, quod calor respectugenerandi ignis , sit causa materialis. DicEs quinto. Potest Deus causare materialiter quin rccipiat, quia dcfacto concurrendo cum intellcctu S Voluntate operatur inam nenter , quin recipiat intellectiones, & sicut cooperans efficienti corporco , non tangit passum , sufficitque quod agens creatum tangat , ita nec recipcrer agens materialiter, sed sufficeret , quod reciperet causa materialis. MspoNDE R. Neganti. imprimis Deum in intellectu creato, a parte sua , operari immanenter , cum non Operetur ad intra suum, sed tantum operatur rem immanentem alicui,quod sibi extrinsiccum est.
Deinde disparitas est , quia cooperatio non definitur per dare se in partem , vel pcrcXige gere,ut in illo,tanquam in subjecto, res cxistat; causare autem in gcnere causa: materialis, de nitur per ly dare se in partem, S per ly cxiger ut in illo tanquam in subiecto res cxistat: quia autem Deus non potest cxigere , ut aliquid in illo tanquam subjecto existat: ideo non potest
supplere causalitatem in ' generc causis materialis.
Di Essexto, Materia potest recipere, quin sui cratet, ut patet in anima rationali: Ergo Me contra potcst Deus sui sentare quin reciapiat. REspoNDETuR. Disparitatem esse, quia nullum est absurdum, ut habeat unitam formam, quae conservari possit naturaliter sine se , hoc autom cst recipere , & non siistentare 1, repugnat autona Deum sustentare, quia quod sustei tat, est vere subjectum actitatum a Forma, Deus autem non potest cile subsectum actuatilina
ADDENDuM est, quod quando dicitur non recipi forma materialis , non hoc sensu dicitur,quasi de novo non actuet, nec uniatur, sed quod non sit forma nata conservari indepcindenter a subjecto. DicΕs septimo. Persona Divina defacto e Crcet rationem caulae materialis in unione Hypostatica. RESPONDETuR. Negand. Anteced. semper enim causalitas matcrialis, eductionem impo
tat matura alizem humana non educitur C VC
bo, nee recipit in se naturam humanam , scidillam terminat ; quamvis autem dicatur sinstentatiΘ est terminativa,non autem subjectiva.
119쪽
De Principio intrinseco, quod est format
I Rius essentiam,deinde existentiam, tum divisiones,& alia formae praedicata,considerabimus. Demum agemus de illa , prout habet
Di finivit Aristoteles Σ. Physic. tex. 2g. formam. Est Ratio quod quid erat esse. Appellator forma ratio quod quid,non vero ipsum quod
quid, ut ostendatur,non solum formam esse tota in substantiam rei , sed etiam materiam ad substantiam rei pertineret, cst tamen ratio quod
quidscilicet primarium quid,spe cificativum,&distinctivum eiusdem. Dicitur quod quid erat, non vero quod quid est, ut ostandatur etiam in
statu essiliae,qui ratione praecedit statum cxistentiae,convenirc composito formam. Huic definitioni Recentiores suas formae de finitiones accommodarum. SuareZ eam definit : Forma substantialis est substantia simplex de incompleta, qua velut actus materiae,cum ea constituit essentiam substantiae compositae. In idem recidit definitio Conimbr. Arriag. Pon
Mastrius dicit, illam esse actum primarium Materiar, unum per se cum ea constituentem. Brevius sic definietur. Euodsit actas substantialis materiae , et tactus materiae um ilia constituens unum per se Iub antiale. Qubd bene dese niatur sic forma,leges bonae desinitionis ostendunt. Qubd autem melius, vel inde colligitur, quia in illa Suar. desinitione genus nimis remo . tum assutaritur, nempe ratio substantiae incoma pictae , quod ipsum alio gcnere propinquiori rearingitur, nempe ratione actus, quae ei cum cinis accidentalibus communis. Et sicut non satis commode quis ita definiret hominem , est substantia quae est animal rationale, ubi ly substantia, quae est genus alio genere, nempe ani mali restringitur,sic nec etiam dicta formae definitio, commode procedet Si quis vellet tradere definitionem formae,ut sit quibuscunque sive substantialibus , sive a cidentalibus communem sorinis , imo etiam actibus , qui appellantur formae accidentales, bene diceret: formam esse actum subjecti,ita ut forma substantialis sit actus substantialis male rise,serina autem accidentalis, sit actus accidentalis materiae. Ei vcro , qui ignoraret quid sit hoc ipsum lysubstantiale, S: hoc ipsum ly accidentale, per prius notiscandum ellet, quid sit substantia , quid accidens: ad eum plane modum quo si quis ignoraret , quid sit animal, δίquid rationale , antequam illi definires hominem, debercs noti sicare quid animes, quid rationale :&sicut non sequitur, hanc definiti nem hominis esse malam, sic nec sequetur praesentem esse malam,licet utrobique debeat pro cedere notitia Terminorum. Primo essentialis conceptus serinae propo tionaliter ad primὁ cillantialem conceptum materiae formari debet. Quod sit actus substantialis materiae radicaliter acceptus , probationes & desensiones ex dictis de materia pe
De Existentia Formae. Igteres Philosephi negabant dari Armas
V substantiales , alii censebant eas praeexisterea tu in materia , antequam educantur ex illa, vel illi uniantur. Habent & alios crrores, quos alii refutant i magis disputabilia attinge
I lamoti tes 'ara Ita schola Aristoteliea& Christiana. PROAAT primo suar. disp. isech. L num. c. Formae substantiales non implicant contraditactionem. Tum quia nulla otandi potest. Tum quia si serinae substantiales , hoc est actus subastantiales incompleti repugnarent, repugnarent vel ex eo, quia actus sunt; vel ex eo , quia sub
120쪽
stantiales sunt; vel ex eo,quia ratio actus 5 ratio substantialis secum conjungi non possunt: sed nihil horum cst , non primum, qui admi tunt illi,actus,saltem accidentales , ex quo almparet rationem actus non rcpugnare ; non secundum,quia apud illos,saltem materia Deus &Angeli sunt quid substantiale : Ergo cx ratione substantialis non repugnat formae. Neque et iam ex conjunctione horum duorum. Tum quia in actu nullum cst praedicatum , quod cxcludat rationem substantialis: Tum quia ratio substantialis potest corinungi cum potentia in Materia : Ergo potcrii conjungi & cum actu.
Haec ratio probat possibilitatem formae, non existentiam,hinc aliter cx codem. PROBATuR. sccundo. Si non dantur formae
substantiales, aqua calefacta intense, vci potest se ab intrinseco reducere ad pristinum frigus,vclnon potest se reducere ab intrinseco ad pristinum frigus: neutrum dici potest: Ergo dantur formae substantiales. Minor probatur. Si potest se ab intrinseco reducere ad pristinum isti
gus,ergo dantur formae substantiales, nan haec ab intrinseco reductio non potest rescrri in ma-tcriam,cui aeque bonum est frigus ac calor : cr-go debet referri in formam substantialem, non
enim aliquid aliud assignari potest; si non potest
se reducere ab iottanicco ad pristinum trigiis, ergo neque sic roducci ad pristinum frigus, non enim habebit principium istius reductionis: di .cere autem , quod se aqua non reducat ad pristinum uigus , cst loqui contra experien
REspoNDE Ri possiet primo. Aquam reducere se ab extrinseco ad pristinum frigus, Deo scilicet non pergente ulterius conservare calorem, qui etiam ex se defectibilis qualitas est :CONTRA est; Concedam suapte sponte sc-scere calorem, defectumque concursus divini conservativi reduci ad exigentiam naturalem ipsiusmet caloris, non habentis aus ad ulterius Conservari,cuius etiam simile quid habetur inibito, redit dissicultas , unde redeat pristinum frigus , quid illud emanet , & caetera issimilia. R 1 spoNnERi potest secundΛ. In partibus aquae calefactae , scinper manere intensum
frigus , ab illisque partibus reliquas frige-
feri. CONTRA . Tum quia experimur totam aquam calcfieri , quacunque parte tangatur.
Tum quia de illis ipsis ipsis , quae frigus continent , rodit dissicultas, possuntne calcfieri vel non: si non,cur ξ Si possunt calefieri per quid reducet se aqua ad frigus. Neque valet, si recur ras ad Deum restituentem si igus, hoc enim deberet saccre miraculose,quia ad nullius naturalis rei exigentiam. RESPONDETuR tertio. Dari qualitatem quandam superioris rationis, virtute continentem primas qualitates sensibiles, vi cujus redi cit se aqua ad pristinum frigus.
CONTRA. Quia si virtute continet omnes, debet esse indifferens ad has vel illas producendas : hinc si non datur Forma substantialis, quiderit exigitivum , ut in aqua producatur frigus. Deinde, vel illa qualitas excludit formam sui stantialem,vel non cxcludit: si non excludit, sinencccssitate ponitur , cum id sola forma sub stantialis praestare possit; si excludit, crit ipsa-met forma substantialis,adeoque illam non excludet, quia illa qualitas crit primus actus materiae, complens illam per se in ratione aquar, de in ratione se reducentis ad suas proprietares. Quando vero in Eucharistia specics calefactae vini reducunt se ad pristinum irigus, hoc referri
debet in decretum Dei,volentis concurrere ad has rc luctiones, ob celandum mysterium. Respicit hoc argumentum, quod interdum ita fiat lesseratio,ut non possit seres restituere in pristinum statum, interdum autem potest , quae diversitas non in aliud ex dictis rcferri potest, quam in remanentem vel recedentem sermanis substantialem. CONFIRMATuR ex Arriaga,in Eucharistia pesriit tota substantia panis, & manciat accidentia ;Crgo apparce accidcntia non esse partes sui statitiae panis. Et certe, si sola materia est scit stantia panis ctiam lapis qui candem specie ria teriam habet , crit panis ;S rursus, Cum inta
charistia sit materia prima Christi. Ergo si pa
nis est nonnisi matcria cum talibus accidentibus,sequeretur quod illic maneret panis. R PONDEBis primo ex Pontio,non manem' illic omnia accidentia , quae cum materia dicuntur panis, & manere sola accidentia sensibilia. CONTRA. Quia hoc cst mera divinatio , de quidem non consormis phrasi Patrum , qui si sensissent etiarn accidentia illic perire, dixissierit non solum substantiam, sed& accidentia parii, illic perire , nonnisi ignobilioribus manentibus , quia non potentibus constituere pa
PROBATio tertio conclusio: posito , qubdnon darentur serinae substantiales , equus M planta vel diiserunt substantialiter, vcl non disserunt substantialiter : si differunt substantiali
ter,ergo differuntforma, nam utrique materia
est communis ; si non differunt substantialiter, ergo neque homo & planta differunt substantialiter diaec autem duo differre si neges, sic ulterius probabitur. Homo comparatus ad plantam, vel habet radicem primam, ratione ci i cxigat nonnisi haec accidentia, quae prima x dix addita materiae in homine constituat hominnem; vel non habet: Si non habet , ergo tam
bene negans serinam substantialem ponet esse homo, quam non esse , sed esse bos, siquidem alam habet exigentiam & radicem , rationet