장음표시 사용
141쪽
tiali, quae per generationem acquiritur et quod veriscatur etiam, positis formis partialibus, quia in generatione , positis illis , a quiritur forma substantialis. Denique dici potest, hunc locum verilia cariinprimis de formis partialibus : sensus nim illius est, quod movetur, jam est completu , quod autem generatur, acquirit complementu per formam; quod acquisitur etiam suo mod5 per formam partialcm , quae de novo producitur, & non erat, quod etiam velificatur de serma totali: quia & illa in gen ratione non est, sed fit de novo.QuARTus Locus est ex L. Physi: ubi definitur forma naturalis, quod ut principium morsi; & quietis. Formae partiales non
ad adventum formae totalis, seu animae, est etiam corruptio totius, non propria, sed aequivalens: quia scilicet illae, quae praefuerunt formae partiales , habebantque rationem totius, incipiunt gerere munus nonnisi formarum partialium. Exemplificari hoc potest innumeris, sit numerus quinarius, addatur ei unitas, post additionem unitatis, jam quinarius ille numerus, qui antea totum numerierat, addita sibi unitate, incipit gerere munus partis; quinque enim, est ad sex, pars, si autem dematur illi unitas , incipit habere vicem tqtius: ita plane formae partiales, asdita anima, ancipiunt habere rationem partialium; dempta, rationem totaluin, praeter titulos totalitatis, supra explicatos, stantes in hoc, quia totalis, dum est , non reddit ulterius actuabile subjectum , secus partialis. Hinc ulterius salvari potest illud axioma: natura nunquam intendens malum , operatur. nam in corruptione inanimatorum, vel animatorum, per combustionem, v. g. inducitur nova forma, in corruptione autem anim torum, per naturalem deficientiam, vel interitum subitaneum: non intendit natura malum per se, sed per accidens, quoadusque
scilicet, non inducantur novae , ad novam
formam, dispositiones: interim autem sequitur bonum , nempe , quod partiales formae incipianigerere vices totalium. Sixetus Locus est ex r. de Generi teni3 auld Πς Moiit mutatio totius in totum,
nullo sensibili manente eodem, maneret autem idem sensibile, si manerem sermae parti. ales, eaeque substantiales eaedem. RE s P o ND. argumentum, si, ut sonat, essi licujus generatio , aliis manerer mate- bit , non manere etiam easdem for par tia sine forma substantiali: non enim habe- tiales accidentales; accidentibus enisunt principium motus α quietis : Ergo non sunt substantiales. RESPOND. Negando , formas partiales non esse principium moths & quietis, si non progressivi , saltem alterativi ερ conservativi sui, contra alias dispositiones. Qui NTus Locus est ex r. de Generatio. c. 3. ubi inquit Philoso. unius corrurtio est, generatio alterius , quod falsum esset , si
i: post abscessum animae manerent formae partiales , & non generaretur forma cada
REsro ND. Sufficit, ut mediate sit generatio alterius. Deinde dici potest, corruptionem positivi, est egenerationem negativi, sed non est necesse , este semper generationem, nonnisi pcuiti vi, quod videtur, do- euisse ipse Aristoteles t. de Gener. Tex. 2i. Generatio , inquit', Entis , est corruptio
non entis: corruptio autem entis, generatio
non entis. Potest M aliter hic locus explicari. In omni corruptione inanimati, debetret priorem forma, ut supponitur, quia jam
corrumpitur, non etiam succedaneam , quia haec negatur: in corruptione autem animati,ti: licet interdum sit propria productio , inter- dum tamen est non nisi impropia , & liberaliter accepta , seu generatio aequivalens , quae generatio aequivalens in hoc stabit, quod illa: formae partiales, remanentes post absce sum animae, incipiant novum gerere munus, dc denominationem plane talem , qualem adfert forma de novo genita. Porro hoc munus , quod incipiunt gerere de novo serinae illae partiales, per hoc exercetur, quia scilicet per accidens induunt rationem formarum totalium, compositumque illud ex materia& formis partialibus, incipit se habere, tan- , quam hoc demonstrabile, M hoc aliquid: non enim tunc jam dicitur caro hominis, os hominis, niti ampliative; sed dicitur os, caro, sicut dicitur lignula, lapis; Porro etiam
xime convenit esse sensibilia. Suffciet it que, quod non maneat idem subjectum dens minationis; quia post abscessum animae, illud
compositum vocatur inanimatum, cum antea fuerit animatum , nec vocatur jam idem
subjectum Petrus, nisi ampliative , cum antea fuerit formaliter Petrus. Deinde, ad. missis formis partialibus, fit mutatio totius in totum , quia scilicet illae formae, quae per accidens habebant rationem totius, incipiunt habere rationem partis in generatione, M inductione forna e totalis. Ad Denduatas objectiones.
NOTO PRrMo: Tenere Pontium, quod
forma substantialis incompleta ipsemet informetur a forma totali, ad cum modum, quo quantitas insormatur aliis sormis accia dentalibus,utpote quas recipit et delicet amma
142쪽
non possit animata ahaanima , nec serma in-sormari alia forma , id verum est , de informari in codem genere, sed non de informari in diverso genere; nam informari in eodem genere, mero otiosum esset, cum id ha- beatur ab una forma, quod haberi deberet ab alia forma, & quod alteri v. g. est albedo , , non potest etiam ubi esse, nisi albedo 'id autem quod adfert forma diversa , non conseri praehabita forma. Sed potest etiam dici , quod a forma totali, non in rinctur forma partialis , sed quod immediato recipiatur in ipsa materia, licci talibus dispositionibus prae- . informata: &sicut dulcedo non recipitur inalbedine, quamvis penetrent sese e quia non est subjectum aptum: ita quamvis forma totalis penetret partialem , non recipitur in partiali
NOTO SECUNDO. Formas partiales in quantum gerunt vicem'dispositionum, tenere se ex parte materiae , in quantum autem sunt constitutivae, talis in specie composti partialis, csic illas Q as, & educentur de potentia materiae , quam inserinabunt.
sermam partialem, in se spectivam , honaopcneam esse: sed comparatam ad aliam, esse formam heterogeneam. Rursus unamquamque formam partialem, in se spectatam, totalem esse , in eo sensu : quia cana partem materiae, quam informat, totam informat; sed non vocari totalem , quasi non relinquat alteri formae, in eadem materiae parte, una secum locum, & quasi habeat j us in hoc composito, ad informandas etiam reliquas partes.
Punctum Dissicultatis III. Proponitur tenenda sententia
DICENDUM Eset. In babilius esse for
PROBATUR PRIMO . Quia nulla est
illarum neccssitas ut patuit solutione objecti
est esse corpus organicum , sine selis sorinis partialibus sibilantialibus, si sola materia habeat ea accidentia, non ad cxigentiam formarum substantialium partialium , sed ad exigentiam nonnisi ipsius animae; nec est ullum fundamentum haec accidentia dari. ad exogentiam nonnisi formarum sit bstantialium partialium: Ergo non dantur aepartiales is med in re, minus re ister proponitur. PO-namus in Petro ibi mam substantialem ossis, carnis, esse annihil atam, S inansisse omnia accidentia ossis, nervi, languinis. Vel cer-ic ponamus, non concurrisse DEUM , ad productionem harum formarum substantialium partialium, sed solum ad productionem
formarum accidentalium; vel manet tunc colus organicum , Vci non manet: si in net , ergo otiosae sunt istae ibi mae partiales substantiales, nam susscienter materia apta- tur his accidentibus , formae, si non manet 'Corpus organicum, cur norat dices, quia des
sunt serinae substantiales partiales ' de his ipsis
quaero, ad quid necessariae cur ad organisationem non sufficient formae accidentalo nonnisi.
RESPONDERI potest retorquenao a
gumentum. Possibile in organifationei hanc non referri in hominc, v. g. in ipsam exigentiam animae rationalis, sed in formas substantiales partiales, nec est fundamentum quod de facto non referantur. Ergo dabuntur formae partiales. C ONTR A. Tu affirmas dari formas Par . tiales substantiales, ego nego , tibi ergo incumbit onus probandae necessitatis. Deinde, pro nobis stat principium, non sunt multiplicanda cntia sine necessitate, adeo*ae nec ponendae tot formae substantiales; &tu necessi talem illarum uota ostendis.
haec iarma carnis substantialis, ut tu dicis potest esse sorma siti ordinata animae ration ti,potestq; esse per modum dispositionis ad ii lana, crgo idcin poterit facere & anima totalis, dicamque animam illam independentec ab unione alius , esse formam totalem , t anon in circumstantia unionis alisis fornam
Tum quia possibilis est perfectior anima ratio natis, &specie distincta, ab ca, quae modo
datur , cur ergo tali animae , nostra anima , non erit per modum dispositionis ordinata saltem pro alio rerum ordinet Tum quia Uria specie anima rationalis, dicit exigentiam tot divcrsarum, Je hererogenearum Qrmarcii partialium substantialium, ergo dicere pote rit una specie anima rationalis , ctiam Cri
gentiam, tam diversarum dispositionum, sine ulla specifica multiplicitate.
Sed p ter ad ara superius es expens.
OBJICITUR PRIMO. Diversitas acet
dentium arguit exigentiam, & radicem isti iis diversitatis , quae radix , cst forma substantialis: sed in composito humano, est di-
vcrsitas accidentium : ergo illa arguit div sam exigentiam A radicem istius divertitatis hoc est , diversam serinam substantialciat, a sed non arguit diversitatem formarum stat, stantialium totalium, ergo arguet diversitatem formarum substantialium partialium.
RESPOND. Diversitatem accidentiam arguere diversitatem formarum subst-
143쪽
talium, in compositis totalibus distinctis, v. g. in composito hoc totali, quod est Leo, & in composito totali hoc, quod est liomo; sed non
arguere in codem compositio: &sicut diversitas accidentium in diversis compositis, arguit distinctionem Grinarum totalium,non arguit
agens propriae serinae inductivum . appella
: in codem composito, sic nec in illo arguet di- versitate formarum substantialium, ut appel-n clanx ir, partialium. Quod ipsum ulterius ii hoc resblvitur ide3 diversitas accidentium, in
. diversis compositis, arguit diversitatem se 'inarum: quia radix ostendi debet istius diver-' litatis, quae, si non est materia, debet esse se e ma; diversitas autem accidentium in eodemi composito, potest bene referri in ipsam animam: certe est in anima rationali per se, exigentia istarum serinarii substantialiu, & non virguit in ipso exigitivo distinctione specificam
substantialem, ergo de exigentia istius diversi- tatis accidentalis, in eodem homine, praecisu oc titulo, non arguet diversitatem naarum specificarum substantialium. Hinc magis dii urunt inter se panis de caseus, quam , caro dc os; quia divertitas carnis δί ollis, non est diversitas specifica substantialis,cum diver- sitas corum accidentium possit referri in candem animam, tam diversbrum accidentium exigitivam: diversitas autem accidentium panis & casci, non potest referri in candem for- imam, adcoque haec diversitas, debet esse di-
. versitas secis fica substantialis. OBJICi Tu R SECuNDo. Notabiliter iiD ferre, est specie differre. Sed os de canguis nO-i 'tabiliter differunt, ergo specie differunt. Ei 'sis dantur serianae partiales. RE spoNo. Notabiliter differre , in acci Actatibus, est quidem specie accidentali dic ferro, scd non est differre specie substantiali :' Os autem A sanguis differunt notabiliter, in . accidentibus; nam eandem habent substantialem serinam, unde etiam concedimus dari sermas partiales accidentales, sed non substantiales.
cur sornaae partiales, in repentino intcritu animalis , maneret maioria sine omni serina ,nam forma cadavcrea est fictilia, quod ipsum probatur , non producat DEUS Drmam cada-vcream, vel erit illud corpus ominae cada-vor, vel non crit: si ergo, frustranea α fictis ita est ista forma cadaverea, si non erit cada vcr: ergo non erit corpus exanime, quid enim cst aliud definitive cadaver, de quomodo non crit corpus exanime, de tamen de facto care-
i Espo ND. Nemaneat in repentino animalis interitu materia sine omni forma , admittenda est rina substantialis, nata imme
diate sequi post interitum viventis, nisi adsic
illam, ut vis, Cadaveream, Grinam corpo restatis, Grinam desectibilem &c. nihil au- atem aliud erit in rσ, nisi forma nata immediate sequi interitum viventis i adaequatc autem
sumpta duo dicit, primo positioncm fornaae actuantis illam materiam , post abscessum animae; secundo dicit non esse aitimae : hinc si abscedente anima Pauli, DEUS corpori ejusdem infunderct animam Petti, illud corpus non esset cadaver', quia non diceret negationem amnaae, ut autem quid dicatur cadaver, debet dicere negationem omnis abs luto animae, quia alias vivens Petrus , cum
dicat negationem animae Pauli, deberet esse cadaver, nihilque in vivis esset, quod simul cadaver non esset. Ipsa autem positio serinae actuantis niateriam, post ducestum animae, duplicis conditionis esse potest: Primo , ut sit tornaa persectiva; ut, cum expulsa sormaligni, inducitur Grina ignis. S undo, ut sit forma, quae a pelletur desectiva. Tunc autem inducitur forma perscchiva, cum jam cadem accidentia specialia non manent, sed alteratis illis, alia inducuntur: quando autem cadem manent accidentia, quamvis aliqua desuerint , tunc non inducitur: rma persectiva, sed defectiva, desectiva inquam, quia nata est induci, non nisi ob defectum a iliquoruin accidentium, sine inductione novorum persectivorum , habetque defectum virium tuendi se, ita, ut non tantum in accessu excessivi contrarii intereat, sed facit aliis cedat locum , modo succedens tarma habeat materiam, &acciden Varelicta, quae ctiam alteri generationi deservire possit. Pomro ut aliquid cadaver dicatur, necesse est induci forma illam,mere desectivam: nemo enim 'ignem genitum ex ligno , appellat cadaver ligni; nemo cinerem, in quem resolutum est ambustum corpus hominis, appellat c daver. Dcquibus COLLIGES, formam natam succedere, post abscessum animae', non admittere nos
ad hoc , ut constituatur formaliter cadaver rhoc enim suis cietiter constituitur negatione vitae, cum antea fuerit praehabita , sed admittimus , ne materia sine omni forma ma
INSTABIS. Admissione sormae cadave
rex multiplicari entia sine necessitate.
RESPOND. Esse necessitatem, ne male'. .ria maneat sine omni forma substantiali: ini- mo ab oppositis multiplicantur potius entia, quia cum nos ponimus unam formam cadaVc- ii ream, illi ponunt tot partiales substantiales hsormas.
144쪽
De Componibilitate Formarum d , dicrum in eode- Subiecto.
Potest esse quaestio, &de eo, quod potest
fieri naturaliter, dc quod divinitus. Sit:
Punctum Dissicultatis l. Quid feri possit naturaliter.
DICENDUM est, duas formas totales, si
non flardinatas, non posse natura iter amare
PROB. PRIMO ex Suar. quia altera illa
Vel adveniret materiae jam actuatae per pri rem formam, vel certe concomitanter, & simul cum alia adveniret. Neutro modo id fieri potest. Minor probatur: quia si advenireti altera formailli priori: ergo non constitueret unum per se, non enim adveniret materiae constitutae in potentia substantiali ad illam, actuata enim priori forma, est in potentia non nisi accidentali ad aliam formam. Concomitanter cream illa altera serina non adveniret. Tum quia una serina determinat sibi materiam, ne sit capax alius formae, unde etiam videmus, ad adventum unius, expelli aliam. Tum quia materia habet limitatam capacitatem, & vim causandi formas; alias si potest informari duabus formis naturalibus, nescio eur noletot simul,quin pluribus 3 Haec ratio infundatur principio Aristotelico, quod advenit enti in actu, non advenit per se, sed, per accidens, sed si quis negaret hoc principium, nonconvinceret ratio, adferreque posset instantiam; quia supernaturaliter possunt duae formae substantiales, non subordinatae, uniri eidem materiae, dc tamen utraque Constituet unum per se; non posset autem constituere, si verum est praedictum principium : quia potentia obedientialis non auscreveritatem i- dispositiones nominare, nec tales.sormas, tarmquam hoc aliquid, demonstrare possimus.
entia est, qua noscimus quasdam formas, non se ad invicem compati, ut formam ligni Mignis, attendendoque ad hanc pugnam, bene infecimus, etiam alias secum pugnare, praecipue, cum intentio naturae sit, varietate io marum, quae se prodat per accidentia,& ope rationes diversas, mundo providere, quae provisio non ita perficeretur intra canaem
materiam, duabus formis positis. Sed dici posset, licet se non compatiantur calor & frigus, nonsequitiir, quod se compati non possint, dulcedo & albedo; ita quamvis
aliquae sermae, non se compatiantur, non se quitur, quod reliquae etiam substantiales, compati se non possint. Et licet naturae i tentio sit, providere illa varietate formarum ,
sicut providendo de varietate serinarum acci-
quaeque forma exigit certum qualitatum temperamentum, dispositiones, complexionem, sed haec temperamenta non postulat este pluribus sermis debita, in eadem numero materia, ergo nec ipsae formae. Minor prob. quia destruerent sese ad invicem illa tempera
Sed, quid si essent dispositiones illae merae, disparatae,& non pugnantes secum' quid si in pugnantibus dispositionibus iit aequalitas, Mnonnisi in ultima non agente ad invicem, diversitas,quan. navis revera in particulari has dentalium, admittit ex mistura varietatum, V. g. teporem, cur non ex inserinatione ejusdem materiae, per dive vis formas substantiales, non admittet varietatem Haec circa rari
clusio. Illae formae, vel essent tales, ut Un quaeque sufficiat ad informandam materiam se sola, vel non essent sufficientes: si non essent sufficientes , ergo non procedit de illis Conclusio; hae enim sermae, iam non esset totales, de quibus procedit Conclusio, sed essent subordinatae; Si autem sunt sufficientes, ergo alterutra foret otiosa: quamvis c-nim in causa efficienti, bene possimus ponore attemperationem concursus, ut detur locus. etiam alteri ejusdem ordinis coefficienti; talis attemperatio in causa set mali, nulla itur, cum causalitas causae se alis in compitum, perficiatur ipsamet entitate formae, diis se in partem, non apparet autem, quomoentitas seipsam diminuere, attemperare liseipsam possita
OBJICITUR PRIMO in serro ignito, est & se a ferri, &simul serina ignis: ergo
naturaliter unam materiam possunt inform
re duae formae. Antecedens probatur, est)llic Arma serti, quia reducit se ad pristinum frigus, serrum , quae reductio, non in materiam. ergo in Armam substantialem ferri reducenda est. Quodillic sit forma ignis, probant accidentia debita formae ignis, quae illic reperiun-
RESPOND. Intra poros ferri non continetur forma ferri, & intra hos poro est serina ignis: quamvis enim serrum sit densum, propter tamen nimiam activitatem , Maubtilitatem igni debitam, insinuat se in poros illius, & quia ex omni parte candet: M licet Luctaa lauciores e poro. inferro,qMam
145쪽
inc hone, nihilominus magis urit serrum, tis, potest esse, immo nec successive , potest
quia millo recipiuntur, concentrantur plim esse eadem forma in pluribus materiis, quia res gradus caloris, neque enim ferrum, de alias seustra essent generationes de novo, pos . iacili igniti&calefieri potest: deinde proficis- sentenim tantiina antiquaesoria reiterato incitushaec majorusti vitas , a pluribus exhala- duci; necesse item esset una forma separata , tionibus δί crassioribus, repertis in ferro , dc omnes saperari, nam naturaliter forma mate- incensis. Caeterum continetur etiam sorina rialis, non potest esse sine subjecto: nec po-
ignis, in aliquibus partibus ferri, sed expulsa test una, cum altera, simul informare , ergo forma ferri, hinc aliquae illius partes ita deci- deberet illam expellere, propter easdem rati-dunt dc ustulantur, ut nunquam se reducant ones, expulsa deberet aliam expellere, de sic ad pristina accidentia serti, quod ostendit, ex- de caeteris. Sed sit: pulsam fuisse formam ferti.
OBJICITUR SECUNDO. Possunt. Punctum Dissicultatis II.
lures serniae accidentales, in cadem parte
DICENDUM est, P se Ita Scotistae, M
. .se, quia una forma substantialis, potest esse iussiciens ad plura munia, V. g. in homine, intelligendi, volendi, sentiendi, vegetandi; cum autem una forma accidentalis, non sit & ordinarie alii Nostri, contra Thomist. Mi iliciens ad plura munia, hinc albedo , non nostrum Vasques. nisi dealbat, α non extendit,id imateria plu- PROB. PRIMO, Quia in hoc nulla im-ribus rinis accidentalibus indigebit. plicantia.
CONTRA est, quamvis anima rationalis PROBAT SECUNDO Hurtad: potest
sit sufficiens ad plures actus, se concernentes, divinitus simul existere in codem subjecto ca- non tamen ad actus, se non concernentes: cur lorsumnius, &summum sit gus: Ergo& r- ero locum nodabitilli fornaae,quae possit illos mae substantiales, talia contrarias qualitates actus exercerc. requirentes, possimi esse simul. Rursus, pos RESPOND. SECUNDO. Disparitatem sunt divinitus duo corpora esse in eodem loco, esse: quia substantialis forma est persectior, crgo dc duae sormae. non erit ergo valida argumentatio, ab imper- PROBAT TERTIO Masti ius. Poten-fectiori ad persectius. tia materiae non est determinata, tantum ad . CONTRA; ab impersectiori ad perfecti- unam serinam, unde, cum unam recipit , os, non valet argumentatio via negationis, sed adhuc retinet capacitatem ad alias , non ta- tenet in multis via affirmationis. Cur ergὁ men campotest simul recipere, quia una sor-etiarn in praesenti non tenebit ma aliam expellit: ciso tota ratio, cur simul RESPOND. TERTIO. Disparitatem non possint esse duae tarmae in una materia, esse, quia una sorma accidentalis non est suffi- non est rcferenda in intrinsecam exigentiam ciens ad informandam materiam, constitu- materiae, sed provenit hoc ex parte forma-endumque compositum per accidens; sussci- rum. Hoc posito, ita ulterius urget. Esse- . cns autem est unaquaeque serina totalis, ad in- ctus formalis primatius sorinae , est actuare rmandam substantialiter materiam. materiam, secundarius autem est expellero PROBATIO hujus conclusionis, ejusq; formam aliam : sed hic effectus secundarius: defensio, inde habet difficultatem; quia non impediri potest, sicut& effectus secundarius: Possumus ostendere claram implicantiam, Moquantitatis. Ex vi substantalis, qua talis formae, petitam , RESPOND. Non omnes cinctus secun . . . . quod in alio rerum ordinc, non possit fieri na- darios impediri posse, nam, v. g. adpositivam ruraliter, ut una materia informetur duabus entitatem hominis , sequitur hoc secundari- substantialibus sormis : non demonstramus uni , nempe negatio lapidis , & tamen hoGltcni, quod sit materia determinata, nonnisi DEUS impedire potest. unam sormam, praecipue casu, quo non CONTRA . Tum quia cur non ad classem igantur dispositiones contrariae. impedibilium revocari debet expulsio for-
OBJIC. TERTIO. Potest esse una ser- mae Tum quia aliud est secundarium prae nain pluribus materiis, ergo &plures serinae dicatum polle impediri, de aliud, secunda- is eadem materia. rium estectum: prima propositio est falsa; RESPOND. Nesand: Antecedens, quia quia, cum secundarius conceptus sit idem re-lloc ipso illa forma esset in pluribus locis, vel aliter cum primo, selumque ratione diffe- esset apta esse , vi illius unionis; nullum autem Ens in pluribuo locii, suppono, adaequa-
runt, si ponitur unum, debet poni de aliud, jam autem secundarius effectus non est idem
146쪽
realiter cum effectu sol mali primario. Por- hilominus una pars, non excludit aliam rgoro negatio lapidis in homine, est secundarium praedicatum: non autem secundarius effostus. Tum quia, ut addit Mastrius, aliud est loqui de negatione essendi, dc aliud, loqui de negatione essendi cum alio, illam
nec unus actus primus, excludet alium, saltem divinitus.
Irus TANT POMO. Licet possit aliquissecundarius effectus positivus, impediti a Deo, non potest negativus, ergo cum expulso r-
priorem negationem, necessario importat sc- mae alius, sit effectus negativus, non poterit cum omne cns, scd hanc secundam, nonne- impediri aDEO. Antec. prob. quia de sor cessariis. Hujusipsius ratio est: quia si sor- ma cadaveris, dat cadaveri, secundario priv ma necessario diceret negationem essendi, tionem vitae, cx intrinseca sua ratione, nec Pcrcum alia, etiam formae accidentales , non potentiam DEI, potest impediri, quin sequa possent se compati; jam autem, quaecunque tur ista privatio, alias idem esset vivens, d forma, etiam accidentalis, dicit negatio- non vivens: Ergo idem dicendum est de aliis hem essendi aliud, de ita albedo, dicit nega- secundariis effectibus, quod sint in peditionem essendi aliud, negat enim quod sit biles. dulcedo. Horum ulterior haec potest assi- RESPOND. Privatio vitae, aliunde hab ' gnari ratio, quia si forma non diceretnega- tur, dc non a forma positiva cadaveris, hinctionem essendi aliud, v. g. ii albedo non ilicc- illa etiam non posita, esset formaliter cad
retnegationem dulcedinis, de esset albedo, ver, ut dictum supra: caeterum divinitus po- non esset: esset, ut supponitur; & non esset, stiva forma, quam appellavimus supra dese- quia esset dulcedo, quod ipsi ina probatur, clivain , potest divinitus stare cum forma via
non diceret negationem, sic unon esse dulce- ventis, ncqu tantin tunc erit simul, vivens, Ecdinis , ergo diceret esse dulcedinis; ex con- non vivens, quia non erit simul privatio omnis tradictoriis enim, alterutrum dici debet. vitae, Sc positio vitae, nam illa sorma defecta a CONFIRMAT uR Conclusio, contra nata est tribuere denominationein,non vive:
quosdam, qui asserendo subsistentiam, distin- tis in circumstantia privationis onanis vitae, degui a se subsistcnte,pomini,posse naturam sui, quo supra. sistere duplicisubsistentii. Tenet enim pa- INsTANT SECuNDo. Quod ex senritas. Potest natura eadem divinitus subfi- potest aliquid,non potest illud, nisi aliquidi stere duplici subsistentia,ergo S eadem mat, addatur, per quod possit illud: sed materiaestria, informari duplici forma. impotens, connaturaliter loquendo, ad exci- OBJrcsuNT PRi Mo Complutenses. EL piendas simul duas sormas, ergo nec superna- sectus secundarius non potest impediri a Deo, turaliter potest illas recipe re, nisi addatur ei quando habet tantam cum primario conne- aliquid. xionem, ut non soret primarius, nisi subse- REsPOND. Etiam in summo, non potein queretur secundarius; sed si non ellet expul- simul materia habere duas qualitates pugnata'sio unius formae, adveniente alia forma, illa tes, quid ergo illi additur de ii in hoc recta altera non haberet rationem actus primi, de ras ad concursum indebitum, idem Sc nos
ratione cujus est, ut non sit cum illo alius actus ccinus.
primus, neque praesupponat illuin, sicut de OAjici rust SicuNDo. Esset illud coratione materiae primae est, non praesupponere positum unum numero, quia Aristot. Saliam materiam. taphys, c. s. dicit: ea esse unum numero, qu
RESPOND. Inprimis definitive, formam cum materia est una, a non esset unum, quia non esse actum primum, alias nulla sorma, constaret pluribus formis, quarum singiniae, etiam accidentalis, posset supponcre aliam, natae sunt facere unum per se, consequent sed posito, quod de ratione formae substan-s hoc compositum, est Chinaaeta. tialis sit, esse actum primum, haec primitas, REspo No. Compositum inadaequale con in hoc sisto itabit, quia non praesupponit ne- iii tuitur a materia, quα, cum numero una sit cestario aliam ante te formam substantialem: in hac suppositione, etiam compositum sed inde non sequitur, divinitus illas consiste- re materiae , erit inadaequate unum, quia e re iccum non posset, salva primitate, suia men compositum coastituitur etiam sorma, adlinc de utraque verum esset dicere, haec haec supponitur multiplex,a parte formae mul- forina nullam aliam ante se necessario praesup- tiplex compositum erit. ponit: de sciat: A Latinum, de Alpha, Grae- Isset Asis PRi Mo. Etiamsi forma sola sit cum unt duae ii terae primae, in unaquaque lin- diversa specie in homine,&cquintamen homo gua, nec una primitatem adimit alteri, quam- dicitur simpliciter diversae speciei, ab c tiao: vis unius figuratio, non sit alius figuratio; ita ergo etiamsi materia,tunc esset in illis duobus, de in praesciati, de cci te non magis debet esse eadem numero, quia tamen formae essens rixa- forma ac iis primus , quana materia, & icet mero distinctae, absolute ea composita, de lac unaquaequeparo materiae sit actus primus, ni- rent dici totaliter distincta.
147쪽
Rε spoNDET uR, diversam esse hane quantum, quantum est album: ero etiam- propositionem : Composita constantia ea-ys materia insormaretur sorma lapidis, S: pa-dem numero materia, sed diversis sorinis in- nis, verum esset dicere, lapis est panis, panis formata, sunt distincta simpliciter , S: alia est lapis. haec ι Composita constantia eadem numero RE spoND. nullum est absurdum, dicere, materia, sed diversis formis informata, sunt album est dulceri est autem abs irdum, dicere, distincta adaequale is totaliter: nam illa pri- panis est lapis ,quod ipsum probatur: quia inor non excludit aliquid, quod sitidem in illis, priori propositione, non est sensus, albedo est sed tantum importat aliqua principaliter, dc dulcedo ,cuinalbum de dulce, non siil,stanti sine addito esse distincta, qtiae distinctio tunc vestimantur: in hac autem propolitione, pa-i est, quando serinae, quae principale quid sunt nis est lapis,sensus est iste, substantia panis, est initibjecto, manent distinctae. Posterior ve- substantia lapidis ; nam haec sit bstantive suris propositio ostendit, nihil in illis esse idem muntur, hoc autem dicere, est chimaericum , . numero, vel qilomodocunque distinctum , hinc si legitima est comparatio ,institui debe- quod certe non potest dici de compositis, de rei ad panem & lapidem, quae sunt substanti. quibus hic agitur, hoc autem solum vol it va, comparari deberet albedo de dulcedo , praesens responso. illustratur hoc instan-aquae etiam sunt substantiva, eritque proportia, alia est haec propositio: homo&equus, tio, quia sicut posita albedine Az dulcedine, insunt distincti simpliciter, &alia haec: homo eadem materia lactis, falsum est dicere,albedo G equus sunt distincti totaliter, hoc est, ni- est dulcedo ; ita posita forma panis S lapidis , - hil habent commune: prior propositio in ve- in eadem materia, falsum cst dicere, panis est lapis. Ulterius, si legitima comparatio fieri
deberet albi θc dulcis adjectivorum, comparari etiam deberent concreta ex formis substantialibus adjective expressa, v. g. lapisatum hoc est forma lapidis actuatum,est panisatum, hoc est forma panis informatum : &tunc sic-
ra, posterior falsa , ita de o praesenti. At
etorias Aristot:1alibi manet explicata, sorte etiam per materiam, non intellexit primum
subjectum Physicum, sed intellexit differentiam materialem , seu individualem ; nam differentiam λrmalem, dicit ille, esse specificam, indubie autem idem simi numero , ut, verum est dicere, album cst dulce,ira ve . quorum indifferentia individualis eadem nu- rum erit dicere uelapisatum, est panisatum. Re maero, nec illud compositum foret chimaera, liqua, quae urgeri possent, petantur ex Mate- quia posita unione formae panis de sormae via ria de subsistentia. mi, cum eadem materia, praedicata essentia- IN sa Asis. DEUS Oc homo sunt nominalia nanis, non essent praedicata ellentialia vini. substantiva, & tamen quia haec duo, sunt sibi lNsτAsis S Ecu Noo. Quando albedo unita ,in uno supposito, dicuntur de se invi-M dulcedo, insunt eidem subj ecto, non po- cem. Ergo c tiam lapis dc panis,quamvis sinctest dici, quod sint duo composita accideu- nomina substantiva, quando uniuntur cum talia simpliciter, hinc, quamvis aliquis ha- eadem materia, dicentur de se. beat duas scientias, non posset dici, quod REsPOND. quod homo M DEUS, dican int duo scientes, sed unus sciens, quia con- tur de se, eroficiscitur hoc ex identitate Percretum accidentale non multiplicatur ad sonae, scii suppositi, adeoque quia ordinantur multiplicationem formarum : ergo etiam , i ad se ,tanquam perfectivum ad perfectibile.
quando illae duae sormae substantiales, essent Iam autem si forma panis δί lapidis, eidem
in eadem materia, non posset dici, quod sint materiae unirentur, nec eandem naturam, nec
stubstantialia composita, duo simpliciter. idem suppositum habebunt, nec formae ordi-REsPOND. disparitatem esse, quia mul- nem dicent inter se perfectibilis substantialitiplicatis formis accidentalibus, non censen- ter, de persectivi, consequenter dici de se nonta tur multiplicati concrcta accidentalia. Con- poterunt.
sequenter nec posset dici, concreta esse di- Ovjici Tu R Qu ARTO. si unirenturnincta simpliciter, multiplicatis autem sor- duae serinae sibilantiales eidem materiae, δί' missubstantialibus, saltem in adaequate, mul- constituerent illae formae unum per se non
tiplicarentur Concreta. constituerent: constituerent, quia ex actu δίOBJIC. TERTIO. Si una materia, divini- potentia, substantialibus, fit unum per se ; dctus saltem posset informari pluribus sorinis , non constituerent, quia quidquid aaVeniten-V. g. si una materia, informaretur & sorma ti in aetii, constituit Ens per accidensi, altera. lapidis, ac forma panis, sequeretur quod autem forma, adveniret enti in actu. possici dici lapis est panis, panis est lapis; sed REspo ND. Praedictum axioma attendere hoc est absurdum, &chimaericum. Seque- ad id, quod naturaliter fit, & cum criti in actu . . la prob: quando una sorma informatur plu- defacto, quod advenit, adveniat nonnisi acciribus formis accidentalibus, v. g. quantitate dentale, sit, ut cum illo constituat Ens nonniis
albedine, verum est dicere, album estgs per accidens, sed quod divinitus advenire
148쪽
possit, ad hoc non respexit axioma , utpotὰ Phy sicum, & naturalia resinciens; sed si adveniat aliquid substantiale, quod advenire nonnisi divinitus natum est, nego, quddst constituturum ens per accidcias.
INsTABis. Posti, casti dicto, compositum illud, quod est panis, constitueretur illo casu intrinsece forma lapidis, oc non constitueretur : non constitueretur, ut supponitum M constitueretur, quia forma lapidis intrinsece reperiretur in illo coiri posito, quod est panis, quidquid enim intrinsece reperitur in materia compositi, intrinsece reperitur in composito, in composito autem, quod cst panis, reperitur
serina lapidis. RESPOND. illud compositum, quod est panis, non secundum quod cli compositum, quod est panis, habet in se formam lapidis, sed secundum quod est lapis.
Os)ici Tu R uJNTO. Ponamus unam materiam, informari duabus animabus rationalibus, vel, operante una anima , necessario
Operaretur altera, vel non Neutrum dici potest. Non primum: Tum quia hujus nulla nc. cessitas. Tum quia cum illaeserinae sint diversae,Ergo sunt & diversa principia actionis,con tequenter uno principio operante, non est ncceste 'perari aliud. Tum quia saltem una op rante libere, posset altera non operari libere. Non potest etiam dici secundum, quia organa
R Espo ND. Docere cum Mastrio non paucos, quod operationes inorganicas possit non
exerccre altera anima, una casdem cXcrccntc.
De operationibus organicis sub distinctione didendum crit,si enim sint operationes organicae independentes ab imperio voluntatis, una operante, necesse erit operari & aliam, quia habetur icteriminativum aliunde, nempe ab obj dcto x natura principit,qualis operatio cst: viderc, positis praerequilitis ue Aliae autem sunt operationes organicae, pendentes ab imperio, v. g. deambulatio, si illo, S c. SI tunc verum quidem est, corpus non poste dividere ilium situm, scd potest una principiare deambulationcm, non principiare altera, unde enim ad hoc iacccssitarcture & si non necessitaretur, ha-
bente una, actum internum volitionis deambulandi ad habendum aEtiam internuindeambulandi, ita nec neceilitaretur ad deambulationem, quae praesupponit illam volitionem. Nec obest, quod habeant organum coamane, quia adlloc, ut dicatur anima opcrari, non sit iacit organum commune corporisque talis vel talis situs, scd in stiper concursus activus alius animae, qucni, una anima praestante, nego ab Quia anima praestari, debcre. Sed ponamus, quod unirentur animalupi, '& agni, oraretiac lupus agnum,quoad partes
quas attingere ponet Tota dissicultasin tiocest; quia videtur lupus prohibendus dolore,
quem sentire deberet in illo voratu, nam Voraret materiam, sua anima insormatam, & si vcnirct canis, morderetque illam materiam
lupi serina & agni in rinatam, dolerer uter-quc, ita & in praesenti. Neque valet, si dicas,hotest uniri forma lupi, materiae eidem, cum
forma agni, non tamen ut informatum forrna
lupi; consequenter non sentiret dolorem,non inquam valet, quia non recipi formanilupi, in materia, prout informata forma agni, nihil aliud est quam unam formam , non recipere aliam formam, hocque bene intclligitur: sed 'quia morsus infiXus a lupo, reciperetur in materia, quam etiam sorma lupi in rinat, &quia dolore,est recipere qualitatem in materia,qua haec secina in rina fit, ut ex illa connexionc, ctiam lupus doleret. Erit tamen tunc rabie lupi, magnum, licEt a morsit prohibendus si dolore, praecipue, quia illa materia bonum tiam cst commune utrique. Quoad figuram caeternam attinet, ea sortassis appareret, quae antecederet alterius for mae positionem. Quodsi simul utraque socia a poneretur, pertinet ad Deum deteraniare figuram, ves certe media aliqua figura pareret, consimilis in aliquo, lupo, consimi agno, nam in eadem parte matcriae, diue figulae esse noti pomini, naria figura est ipsi claritae materiae ita simata, quae respectu siti, diversitatem non potest habere. Iniasii vero, quo
duae animae rationales unirentur, & una damnaretur, alia salvaretur, determinatio de co pore ad Deum pertineret, vel sorte replicarCtur. Nabuchonodosiorem habuisse duas for mas, negatur communiter, sed solam figura
ADDO denique, si illa materia non habi
ret organisationem debitam utrique form ad quam organisationcm non attendit Domiraculose operans) tunc utraque forma, nomnes suas operationes CXerceret,sed eas qua
rum haberet organa, & haec propositio: hocompositum cst ovis, vera esset hoc sensu, haematoria est informata forma ovis, sed non holscnsii, haec materia habet rationem corporiovini organici. Restondetur rei uis objectionibus.
Osjici ruR P Ri Mo. Si materia posset a teri etiam formae divinitus uniri, polici ctiam 'insinitis.
R ESPOND. posse uniri inscitis syncate-
Orematice; neque apparet, quomodo hoC, infinitatem virtutis in materia arguEre deberet: Sicut enim, cum una materia, successivo pluribus formis inibi matur, non plurificatri virtus reccptiva in materia : ita nec si infini tis lyncategorematicet formis inserinaretur
149쪽
infinitari deberet: M sicut potest intellectus
creatus omnia eossibilia in Deo videre, quamvis infinitae perfectionis in se non sit futurus iita &hic. verum quidem est, quodsi materia plus virtutis deberet habere, quando simul duas sormas recipit, verum inquam est, secuturum hoc, quod ad infinitas formas, infiniatam virtutem habere debet, sicut quia ad portandum simul duo ingentia fixa, major vis requiritur, quam ad portandum successive; crit, ut ad saxum, infinitae si daretur gravitis, infinite magnum robur requireretur, scduia non est major virtus in materia, requisita ad duas sormas, quam ad unam, tota enim virtus illius, est, ipsa entitas illius, dicens racionem potentiae, quae respectu unius ac pluri iam formarum, eadem est; ideo etiam ad inta
aristas, etiamcategorematice, si darentur, se mas, no requireretur in materia,infinita virtus.
eest natura terminari pluribus subsistentiis, e go nec materia pluribus formis. RESPONDENT, Distinguentes entitati- , ' vi subsistentiam a natura, negando Ante ' dens; distinguentes autem connotato, negando consequentiam, Dispar : quia cum subsi- stentia sit ipsa inrecto natura, sicut tunc, cum est una natura, noest nisi una natura ta&una nonnisi subsistentia. Deinde,quia implicat aliquid esse unum,& tamen habere bis,rationem . to iis: cum ergo su stentia sit habere rationem totius, non poteritnatura una, dupli m haberesubsistentiam. Nullum autem simi ae absilrdum sequeretur, si duae forma: a -
OBIIC. TERTIO. Potentia illa mate-
. aiae ad duas focinas, vel essetnaturalis vel ob dientialis: Non primum; quia alias posset na- turaliter recipere duas formas; Non secun- dum; quia potentia obedientialis est in ordinead agens.
RESPOND. Mastrius, hanc potentiam
ordine ad formas disparatas, esse naturalem, naturaliter tamen duas formas materia reci- Pere non potest, non propter incapacitatem . materiae, sed propter incompossibilitatem se marum, quantillarum repugnantiam non po-
test vincere agens naturale, nisi per potentiam obedientialem Caeterum distinguendae hic veniunt albsux propositiones, quae etiam superius dicta illustrabunt: Materia habet potentiam, hoc est, inclinationem A appetituria, ut a pluribus formis informetur simul, & haec propositio est falsa; quia alias esset contra illius naturan non habere simul plures formas, sicut quia habetinclinationem, ne careat omni forma, cst contra naturam illius, spoliari omni forma, decem plures formae non habeant ius, ut simul: in cadem materia recipiantur, ita nec materia,
tanquam quid relativum potentiae, ad se mas praedilias, habet jus,ut plurcs formas re .cipiat. Alia autem est haec propositio: in teria habet potentiam,hoc est, non repugnar tiam, clatitatemque capacem recipiendi plures formas, &haec propositio debet esse vera; si enim haberet repugnantiam, & quidem in
genere causae materiajis, illamne, Deus quidem, salva illius Entitate, vincere posset, cum enim illa repugnantia, sit ipsamet entitas talis, si habet repugnantiam, non habet entitatem talem : hinc sicut manente entitate tali, non potest Deus facere, ne sit talis : ita si habet repugnantiam, non potest Deus facere, ut habeat non repugnantiam, adeoque ut possit illas recipere. Rursus, cum receptio illa sit in entitate materiae, si in ipsa entitate recipi non potest, quodcunque superadditum, sicut illi non conferret entitatem de novo, ita nec conserret vim de novo recipiendi. Hinc incapacitas recipiendi, non debet reserri incncitatem materiar, sed in desinum principii inductivi duarum formarum; cumque materia, non sit determinalaad unam nonnisi formam, hoc ipso habet capacitatem ad plures.
OBIICIT TERTIO. Pater Adrianus
Pilatshi, illis duabus formis, in eadem materia positis, & constitueretur unum per se, Mnon constitueretur: constitueretur, ut supponitur; non constitueretur,ut probatur. Unum
per se est illud, quod habet negationem alterius totius, seu quod per se est indivisum in aliud totum, urpatet definitione unius: atqui si duae formae substantiales in ea materia unirentur, non possent constituere compositum tale, quod habeat negatione alius totius, seu quod esset indivisum in aliud totum. Minor prori TunC unum totum communicaret se realiter individualiter physice acceptum alteri toti,e go non esset ab illa forma totali, in praesentia alterius formae, constitutum habens negati nem alterius totius,seu non esset indivisum in aliud totum Antec: prob: posita anima bovis &leonis in una numero materia, ex anima & materia bovis fiet bos adaequatum con positum,& adaequatE constitutum, quia totum, M totaliter habebit, quod requiritur ad substantiam illius essentialem Physicam, Mindividualem, realiter existentem, idemquo fiet de composito hoc, quod est leo, & tamen
erit aliquid utrique commune: Ergo tunc unum totum communicaret se realiter indivia dualiter alteri toto.
RESPOND. fore tunc unum per se, nego autem unum per se esse illud, quod habet
negationem adaequatam alius totius, possit esse unum per se, & habere vel adaequatam vel in aequatam alius totius negati nem. Porro in praesenti, ratione materiae ejusdem, non diceret unum totum, adamu
150쪽
tam nefationem alius totius, & licet illud compositum foret adaequato constitutum, non tamen adaequale distinctum , nempe a composito habente eandem numcro materiam, sed diversa forma informatum. Retorqueri ctiam potest argumentum de composito, successive eandem materiam participante : quomodo enim stat unum 5 indivisum unumquod*, si communicant eandem
materiam, quod si dicatur inadaequatὸ, haec composita sibi communicare, idem & nos di
INsTAT PRIMO idem. Is ae duae formae,
eandem materiam actuantes, & constituerent duo adaequata composita, dc non constitu rent: non constituerent quidem, quia deberent illam materiam ad tot composita adaequat)sumpta determinare, ad quot composita natae sunt determinare, quod ipsiim probatur, plura adaequale composita sunt, quorum critilas adaequata plurificatur,sed illorum: compositorum entitas adaequata non n:ultipli
carctur, non multiplicaretur enim materia,
quae etiam adaequat pro sua parte, seu consti tuit compositum; Constituerent autem duo adaequata composita, quia forma substantialis nata est, nonnisi adaequatum compositum constituere, Grina enim totalis, habens adae- quatam sibi materiam, nata est ponere adaequatum compositum, sed in casu nostro essentillae formae totales,&singulae haberent materiam sibi adaequatam; ergo natae essent com- ponere adaequatum compositum. R Espo ND. Retorquendo argumentum, quod scilicet probaret,nequidem duas formas accidentales polle csse in ca scin materia, quia . natae sunt constitvcre adaequatum compositum accidentese, quod constititere non pos- sent, quia illorum compositorum adaequata cntitas non plurificaretur, siquidem eandem haberciat matcriam; item retorqueri potest,' quodne succcsive quidem. eadem materia posset duabus formis iubstantialibus informari,co quod non poster tunc materia determinari ad duo adaequata composita : siquidcin tunc materia non plurificaretur, sed eadem
utrobique numero cisci : adEquata autem composita sunt, quorum cntitas adaequata plurificatur.
Deinde dico, duas illas formas constituturas duo adaequata compolita, non hoc sensit, quod sint constituturae adaequale ratione utriusque partis distincta composita, sed hoc
sensu, quod scilicci utrumque Compositur'. haberet materiam, haberet dc sormam, filix sola duo nata sunt adaequare compositum ,
quae distinctio reliquas etiam propositionibus applicanda. Issa Ar SgcuΝDo ieem : si illa comi sta client inadaequale distincta, etiam opera-
tiones illorum cssent inadaequale distinctae :modus enim operandi sequitur modum csset
di; sed hocnon potest dici, quia alias positas, a lupi M agni, si appeteret lupus vor
re agnum, es agnus timcrct vorari, qu modo in illo appetitu lupi involveretur timor agni.
perandi activa, nempe fornaae adaequate di stinctae, consequenter operationes, in rtione actionum spectatae; sed solum princpium passivum non esset distinctiim, hoc materia ; hinc & actiones, prout recept non distinguerentur in siil ecto, in rationi subjecti. INsTAT TERTaci idem ingeniose pr' suo more. Si ex duabus forinis substantialibus & una materia, possciat fieri duo tora adaequata inadaequale distincta, eae tribus homi nibus possent fieri quatuor adaequati homi nes, quamvis inadaequale istincti, quod est absurdum. Sequela probatur, ex tribui ab ininibus polient fieri du0 paria adaequata hominum, ergo fiercnt cx tribus quatuor lio, mines adaequati. Anteced. prob. unum Compositim ex materia de sorma lupi est unum par: aliud compositum ex eadem male
ita & forma agni esset aliud' par : Ergo si di
duabus formis δί una materia ponunt ί duo paria , ctiam ex tribus hominibus potrunt fieri quatuor homines. RESpoND. Inprimis retorquendo 'omentum, quomodo ex albedine dulcedi ne positis in cadem materia, tanquanorit, non sat quatuor. Rursus quando candenumero materiam successive duae formae toles insormant, quomodo, inquam, ex o bus non fit quatuor: dcindesinities, Pot Paulus , Iohannes , eat alli,ciatus Pei Paulo , en tunc fit unum par ; eat idem trus associatus Ioanni, en secundum par: go ex tribus sit quatuor.
Directe autem ad argumentum dici potquod ex tribus seri possint duo patia ad
quata , inadaequale tamen distincta l.
non possint fieri adaequale distincta. .
INSTAT Qu Astro. idem. Id quod
est ellentiale Petro , ω est singulare , non potest esse commune Paulo: Materia est os nentialis Petro , &singularis : Ergo eadciri
non potest communicari Paulo. RESPOND. Argumentum probare, quis leadem materia, lac succcnivc quidem, coni
municari ponit alteri. Porro quod est essentiale Petro, estque singulare, habetque si ut pars Metaphysica , non potest esse quia commune Paulo. secus, quod se habet in pars Physica , cstque subjectum mutati
num. Cujus ulterior ratio cit, quia partes