장음표시 사용
161쪽
DE REGULIS , QUIBUS FIDEICOMMISSA DEFERUNTUR.
TErita haee pars Commentarii ad fideicommissa pertinet, quae pluri-
bus relinquuntur no:nine collectivo comprehenus , veluti familiae ,
aut cognationi. Regulae autem, quibus de se imur, sunt i9 L. omnis sa 9. in fideicommitso Q, L. peto 69. q. fratre 3. de Ieg. 2. , ac similibus. Ait plodestinus in cit. L. 32. g. 6. , In Heicommisso , quod familiae relinquitur, hi ad petitionem ejus admitti possium , ρ.ia nominati sunt : aut post omnes e sextinctos , qui ex .nomine defuncti fuerint eo tempore, quo testator moreretur , O qui ex'his primo gradu procreati sint: nis specialiter defunctus ad ulteriorest olantem suam extenderit. Testatorem fingit Cunctus a silio herede scripto 'petiisse ne domus alienaretur , sed ut ea Lucio Titio , &ξLucio Cuspi-dio aliisque ex eadem familia relinqueretur. In hac specie, quum fidei- comm is dies cedit ad petitionem admitti inquit primum eos, qui nominati sunt, tum alios, servata gradus praerogativa r Sed longe alia est species ejus loci ex sententia veteriun , A testatore relictam similiae d raitim veteres ponunt nulla irrercedere opera heredis, veluti hac formula, e Domit m familiae relinquis, aut hac familiam substituo: S ita loquitur Mode- sinus , In mei tomini sio , quod familiae relinquitur. Quam speciem verbia Modestini Culacius assin i , eam diserte iractat Papinianus iii erit. L. 69.s 3., Frizrre herede instituto, petiit ne domus alienaretur; sed ut in familia relinqueretur 'r si non rirruerit heres voluntati , sed domum alteraverit, vel extero herede instituto decesseris . omnes meicommissum petent, qui in familia D: unt. Quid ergo, s nost snt uiisdem gradus, ita res temperari debet, urProximur qui lue primo loco rideat 'invitatus, nee tamen laro sequentium
catlsa propter superiores in posterum Iaedi debet, sed ita proximus quisque umiirendus est, si paratus si tarere . heredi I vel heredi heredis, ui in L . unum ex familia 6 . s. O 6. de ter a. 3 se familiae domam regitaturum . Quod s cautio non fuerit ab eo , qui primo loco admissus est , desiderata, h.
e. si heres per errorem non exea erit cautionem ) nulla quidem eo nomine nascetur condictio halidi indebiti, quas heres, qui non ex cta cautione pravituti fideicommΗsum . indebitum solverit: quod verum non est, quia cautionis prae standae necessitas solutionem ian um moratur , non etiam
indebitiun facit , uti eleganter Cui acius In cit. q. ,3. sed , s domus M rerum quandoque pejenerit, fideicommisi petitio familiae competit. Camtionem autem ratione doli mali ex eptionis puto μφί desderari : quamvis ne mo olius ulterior ex familia supersis. Verba , petit ne domus alienaretur, sed i in familia relinqueretur intelligi non possum, nisi itidem intelligns, heredis
162쪽
Multis autem disserte alteram ab altera specie communis veterum opinio est apud Fabrum L. I . Conject. cap. I . O Isin uiu tellator fideicomni illum non interposita heredis opera relinquit, fideicommilIum est purum, multiplex, de , ut nostroruin verbo utar. graduale purum , quia
nulla ei conditio inest : multiplex, quia quot sunt personae, tot sunt fide eoinmissa: graduale , quia de gradu in graduin desertur in infinitum . Contra quum tellator interposita heredis opera fideicommissum relinquit . fideicommissilui est conditionale; inest xnim ei conditio, si alienetur: nec mulli sex est , quia potest lieres vel unum ex familia eligere: nec graduale, quia ordinem graduum pervertere non prohibetur: non servata.autem
conditione extra familiam non alienandi, incipit esse multiplex , & graduati: atque hoc est lideicommissuin illud, quod eorumventionale vulgo appel
Haec, quae ab interprei us traduntur, vera esse, paucis demonstrabo. De fideicommisso puro certe loquitur Modestinus in eit. L. 32. f. 6. in illud autem multiplex esse ostendit eo verbo , H ad petitionem ejui admitti
pos ι, qui ex nomine defuncti Deriato esse itidem araduale ollandit eo vel , Et qui ex his primo gradu procreati sat. De fideicommisso condi tionali loquitur Papinianus in eit. L. 69. 3. 3. , eique eouditionem non alie nandi io esse ostendit scribens, eos qui in familia sunt sub ea conditione ad petitionem admitti, si domum heres extra familiam alienaverit. Porro illud nec multiplex, nec graduale esse ostendit Marcianus in L. ossis a II q. f. suum pater xy. , O b. sed si omnes IT. de leg. I.; proposita enim f. I s. fideicommissi conditionalis sormula, haec subiicit j..17 Verum es in familia reliquisse. Iieeti via reliquisset. Demum non servata conditi ne incipere esse multiplex, S graduale ostendit idem Papinianus scribens aeo casu omnes, qui in familia sunt, petere iideicommissum posse , sed . ne omnibus admissis fideicommissum inutile fiat, ita rem temperari debe re , ut proximus quisque videatur invitatus; nec tamen ideo sequenitur Caussam propter superiores in posterum laedi. Hoc idem confirmant quae Papinianus subiicit de mutione ab eo praestanda, qui tanquam proximi admittitur, se rem fideicommisso sublactam familiae restituturi im : quam cauilonem iuste desiderari ait ratione tali mali exceptionis, h. e. opposita petenti fideicommissum exceptione doli mali quamνis nemo alius ulterior ex familia supersi. quia, ut rectissime Cuiacius, alii subnasci postunc. Quae Faber contra disputat eit. eap. I ., ea collatis suprascriptis Mode stini, ac Papiniani locis facile refelluntur. Ex hactenus dictis facile est regulas nosse, quibus deseruntur fideleom. misia. Sunt autem hae: Conditionale fideicommissum ei desertur , quem α. elegerit . a quo relictum est , d im tamen qui eligitur, sit dε genere v catorum. Fidei commissum si We ab initio purum, multiplex , & graduale ,sve multiplex, de gradarie ex post O , iis desertur, quibus hereditas ab
Suboritur questio , num proximus si is, qui testatori , . a quo fidei commissum est institutum, an qui proximus est possessori ultimo decedenti. Quaestioni est locus , quum de voluntate testatoris non constat. Bariolus.
Bodus, & plerique antiquiorum tellatori proximum praetulerunt: cumque
163쪽
iis senἴt Faber de eo. Pragm. dee. y . err. I. Contra ultimo decedenti Pr ximum praetulit Bartholomeus Socinus, cui ab Alcia: o subsclipium in L. pronuneiatio I9s. 9. familiae a. de U. S. Ita utramque sententiam laudanis
iur cit. L. 32. f. 6. . st eit. L. 69. f. 3. de leg. a. , quod argumento est, nihil utroque juris loco definiri. Et desinitur certe nihil. Est igitur sola ratione pugnandum. Et opinioni quidem Socini ea favet ratio , quod in fideicommissis succeditur, ut in hereditatibus, quae ab intestato deseruntur; in his autem praesertur , qui proximior est ultimo morienti. Ex adverso opinioni Bartoli ea favet, quod in fideleommissis testatori succeditur, 'ui fideicommissum instituit, non possessiori fideicommissi. Socini opinio re-eeptior est in foro , S mihi rem ad juris regulas exigenti potior videtur. Et vero scriptum est apud Celsum in L. qui quadraginta a. D. ad Tre-Feli., heredem, a quo silet rem missum relici uim est , hoc rogatum intelligi . Ut fideicommissarium suo Ioes eonstituat : Ergo fideicommissaruis lotam ejus subit, a quo accipit fideicommissum: est autem rationi consentaneum, in eius locum subeat. qui et proximior est . Ita non obstat , quod in fideicommissis testatori succeditur; nam silccedit quidem fideicommissarius testatori, quia ex voluntate insatoris iiii ccedit ; sed succedit tamen subeundo locum alterius ; sicque testatori. non immediate succedit. Quinquum testator ossessorem fideicommissi praetulerit, huic proxim rcs ia-telligitur praetulisse. ε. Ia Mordo iste graduum servandus est , nisi quos nominaverit testator.
A testatore nomina os alsis praeserri, ait ModestimIs in eis. . L. 32. g. 6.: Cuius rei ratio ex communi usu petenda est. Plerumque quos magis dili, simus , eos proprio nomine vocamus. Num autem a testatore specialiter nominati ordine scripturae praeeant, an sequantur collectivo nomine UOCatos, ut in hac formaea subflisuo familiam , O GHum, ac Seium, nihil reser re docent Bartolus, Castrensis, Alclaeus, aliique apud Fusar. de Iubseq*as. 3 s9. num. I. ; nam praesumtio ex speciali nominatione enascens multo est vehementior ea, quae enascitur ex ordine scripturae: Argumentum, quod illi in eam rem ducunt ex L. quotiens 3 . de usust. mirum quam leve est. Quotiens, inquit Iulianus, duobus Uusfructus legatur ita, ulauernis annis viantur, si quidem ita legatuν fuerit Titio, dεindς mei io legatum datum . Quis non videt, praeserri Titium , quia & specialiter nominatur , ut Maevius, Sc praeit etiam ordine scripturae. Idoneum argu menium posse ex eo duci videtur, quod ordo 'scripturae non semper encerto scribentis consito proficiscitur: specialis autem cerii hominis nominario ut plurimum esse propensae in eum voluntatis indicium. Iam prope exciderat discrimen aliud inter putum, δὲ conditionale fide commissum. Purum nullo gradu concludi iur: conditi note . non ultra quartum protenditur ex nova Iustiniani constitutione in N,. II9, de qua a id. a nobis dicta Parte a. hujus commentat. cap. s.
Finem tertiae huic parti imponat altera Iustiniani Constitutio in L. ub C de Men. Irm, ubi in legatis. & fideicommissis, sive pnris, sive coh-ditionalibus familiae relictis, quae sit istius vocabuli vis , exponit his vor
his, Si quis per suum elogium s elogium pro tellamento saepe ab IustinianoMlui patuin : tamque apud Brissensum exempla γ Mei ominissum familiae re
164쪽
eommisso subiecta veneunt, bene semper emunt emtores, sue fide eorum is sum ignorent, sive sciani: cuius rei ea eli ratio, qiod non alias fideicom ni illis eli locus. quam deducto aere alieno , proinde scientia si dei coministi, quod iure non eli fideicommisitim, non est mala lides. Cujae. in eit. L.
38. Quod multi hoc ipso Scaexolae loco moti docent apud Fusar. de subs.
quae)i. s r. num. II., bona fideicommisso subjecta tum demum jure venire, quum creditores instant; id quemadmodum possit ex eo loco colligi non uideo. De ereditoribus dimistendis, ac debito exsolvendo loquitur Iutis.coris ilius: dimitti autem creditores , exsolvique debita recte dicuntur, sive creditores instent, sive non. Id unum convenit officio boni patrissam. , qua .lem in rebus fideicommisso subjectis gerere se heres debet, ut bona sive .& non in staudem eorum , qui ad fideicommissiuri vocantur, debita exin solvat: huic autem officio deesset, li creditores dii nissurus, quibus nullae, aut leviores usurae solvuntur, praedia venderet, quae imis to uberiores fructus serunt. Exceptionem subiicit Scaevola , s non erat aliud in hereditate, unde heres debitum exsolvisset. Ergo si disti itis mobilibus exsolvi deabitum poterat, argumento ducto a contrario sensu, dicendum est, si distracta
sint praedia, non re te contractum, nec beneoa, em oribus emtum , adeo. que ius esse liberis, cognatisve sideicola missum peἰsequi adversus emtores. habet enim , ut hene Cujacius , peii equutio fidei nniniisti effectum vinclicationis. Porio quum ex eo, quod Scaevola certum coiptis fideicommisso
subiectum ponit, tum ex supra:criptis verbis, s non erat aliud in hereditate, verum esse intelligis, quod satis multi docent apud eundem Fusari unin m. I9., non bene 'contractuna, si aliae res erant in hereditate non subiectae fideicommisso. n i
Dehito um , quae ipse fideicommissi possessor contraxit Ionge alia est
ratio. Et miror sane a non paucis traditum apud Fusar. quaest. s 2. num.
r. licere etiam pro exsolvendis debitis possessotis iideicommissi bona fidei commisso subjecta alienari. Quid magis absurdum 8 Si id admiseris , quis est , qui non lacile aes alienum contraheret impuno illudens voluntati testatoris De hereditariis ereditoribus dimittendis loquitur Scaevola in eis. L. 3 8. pr. : dici autem hereditarii non possum creditores possessoris silei commissi . Fraudi tot interpretibus suit mendosa luetio jam sit perius exposita , L. Ir . g. Divi I I. deleg. I. ,s propter heredis ereditores bona testa toris venirem: pro quibus legendum dixi, ut in libro Florentino, si hereris propter tesatoris ereditores bona Menirent.
AD debila testatoris proxime accedunt legitima, ac TrebelIanica; quid
enim inierest, nunt aliquid facto ipsius testatoris, an iure debeatur. Ergo si hereditas tota sit fideicommisso subjeda, aut tanta ejus pars , ut ex reliqua deduci legitima , aut trebellianica non possit , alienari , aut adjudicati ima bonorum pars potest , quanta in eam rem est Opus, x ac
165쪽
ac . si sorte contigetit alienasse heredem partem bonorum , nanc e P Q ea parte , quae legitimae , aut tribellianicae respondet , in te gi imain , aut trebellianicam imputari est aequum , L. Marcellus 3.
qvste 3. ad Trebell. Non erit tamen deductionibus istis locus, si testator veli ebellianicam deduci prolithneri f. vel ipsam legitimam subjecerit fideicom missio, adhibita cautela , quam di ni Socini, heresque adierit hereditatem. Sociniana an lem cautela in eo est posia . ut testator legitimam subjiciat sideicommisso, heredisque athitrio permittat aut hereditatem non deduci legitima adire, aut legitimam quidem deducere, sed reliquis bonis abiline re . ita non facit is conira leges, quae onus legitimae imponi non sinunx, L. quoniam in prioribus 3 a. C. da inus
ΡR xime etiam absunt a debitis testatoris dos, & donatio propter nu Pyids; Neque enim Leges ineognitae sunt, ait Iustinianus in L. ult. C. de dor. promi , quibus eautum es , omnino paternum esse seium dotem, νηι ante nupIias donationem pro sua dare progenie. Pertinet ad hoc Caput AM4. res quae C. comm. de legat. , quae desumta est ex Iustiniani Nov. 39. Re , quae subjacent restitutioni, id est fideicommisso , prohibentur alienari quidem a Meι obligari. Sea si liberis portio legitima non suffieit ad dotis, sive do'sitionis propter nuptias Obligationem : permittitur res praedictas in eam eaussam siliensire avel obligare pro modo honestati personarum eongruo. Ea enim quae communi ter omnibua prosunt; his, quae specialiter quibusdam utilia sunt, praeponimui. Igitur Pro dote, aut propter nuptias donatione constituenda, non minusquam pro hereditariis creditoribus dimittendis recte alienantur hona iidei commisso subjecta . Sed huc quoque transset exceptionem a Scaevola Pro poseam in cit. L. 38., Si non erat aliud in hereditare. Et vero dos , aut donatio propter nuptias aeris alieni est loco: non est potior aere alieno . Hoc ipsum in ipsa Auth. diserte exprimitur iis verbis, s liberis portio ιε'gitima non susscis. Ergo si ad dotem, donationemve propter nuptias legi tima est satis, honis fideicommisso suhjectis est omnino ahitinendum. De liberis loquitur Authentiea , h. e. de omnibus descendentibus . quibus constitui ab adscendentibus dos, aut propter nuptias donatio debet. Sed quemadmodum cessat Authentiea , s aliud sit in hereditate fideicommittentis , unde dos, aut propter nuptias donatio filiis constituatur ἔ ita eam cessare est aequum , si de ejus nepte dolanda agatur, sitque aliud in hinnis Patris, unde doletur. Hanc ego sententiam in scholis, S soro rem Lissimam sequor; sed vix est tamen, ut rationem, cur ita placuerit, Pro em . Eius rei rationem hane vulgo adserunt apud Fusar quaest, s 3I
num. II., qnia non tenetur avus dotare neptem , quam commode PQ est
Pater dolare de suo; nonne enim iure civili debet avus paternu nePrem in Potestate constitutam dotare , quamvis ea st dives , patremve divitem habeati Ita non obscure docet Celsus in L. dotem 6. D. de collat. bom
166쪽
vera ratio videtur mihi haec . quod morte avi solvitur ius potestitis, iaqtia erat neptis , alque bat C este incipit in potet late patris . Ita In Ie e x eo tempore incumbit onus dotandi de suo: quod si de suo non possit . de honis avi ut ut fideicommisso subiectis dotabit ex prae lanata voluntate ipsus
avi , de quo dici haud inepte potest, quod de patre scribit Vlpiatius in
L. mulier ua. quum proponemur l. D. ad Trebell. A patre rogatam filiam ponit Ulpianus, ut sine Iiberis decedens restitueret Titio hereditatem: eamqtie dotem marito dedisse certae quantitatis: mox decedentem sine liberis heredem instituisse maritum. Quum autem quaereretur, an dos deis
trahi posset, respondit Ulpianus, non posse dici in eversonem Meseommissi
factum, quod O mulieris pudicitiae, O patris Moto congruebat. De pudicitia piis non minus avum satagere credendum est a idemque de quovis alio adscendente esse judicium debet. Ex iisdem Ulpiani verbis magnum videtur mihi argumentum duci ad confirmandam sententiam eorum, qui de fideicommissis ad Icendentium detrahi posse aiunt etiam dotes secundo nubentium , fi primae dotes Perierunt ἰ itemque dotes earum , quae monasticam vitam profitentur.
Quod Authenelea de liberis loquitur, ex eo confice , eam esse intelligendam de fideicommisso ab adscendentibus initituto: ac proinde fidei m-min laieralium , dotis, donationisve propter nup ias caussa non minui. Qui fideicommissa latera lium eodem cum fideicommittis adscendetulum iuraeensent, ii vim laciunt verbis Legis . Id unum dici probabilitet potest,
de fideleommisso fratris dotes detrahere sororem consanguineam, quae nubere aliter non potest ι namque hoc Casu videtur frater teneri eam dotare,arg. L. quum plures Ia. f. s. readmin. luia, ubi ait Paulus, Sed non dabit dotem sorori alio patre natae, citams aliter ea nubere non potuis; nam O si honese, ex liberalitate tamen sit. De sorore uterina inope loquitur Paulus . Ergo contra videtur sensisse de consanguinea. Si hoc idem de consangurisnea sensisset, non sine vitio addidisset To alio patre natae. εSed non una Paternorum., Inaternorumque adscendentium ratio est. De fideicommissis adscendentium maternorum regulariter non detrahunturdotes, quia regulariter ii onus dotandi non habent . Detrahuntur igitur eo tantum casu, quod id oneris ferre deberem : serunt autem in subsidium , h. e. quum paterni adscendentes inopia laborant . Et quamvis id de sola matre cautum videatur, L. ult. C, de dotis promus, tamen de mereris etiam maternis adscendentibus receptum est propter assessionem personarum , ut Paulus inquit in L. G us Sejus s. D. solutomatrim. , & propter Motum illud , de quo Ulpianus in cit. L. aa. ,. q. ad Trebia. Munc facila est respondere quaerenti, num cesset Authentiea si testator alienari bona vetat etiam ex caulla dotis: quod genus interdicti solenne est in fideicommissis, quae in gratiam masculorum ex masculis instituuntur , Vetus haec est quaestio, S magnus est assirmantium , nec minor negantium numerus , de quo vide Fusarium Quaest. σ3I. nam. 67. O TI.
Qui assirmant, eo moventur , quod Authenticae ratio non aliunde petenda est, quam ex conjectura voluntatis . arg. eis. L. 22. g. q. ad Trebell.: non est autem conjecturae locus, quum expresse lectator caussam dotis excludτ .
167쪽
Quod si de seminis agatur , quibus debetur legitima , testatorem poste BIunt reliquis ultra legitimam honis onus imponere, quod velit . Qui ne-gdnt id urgent , quod initio h. eoph. demonstratum est , 'dotes loco esse Reris alieni : unde consequitur, quemadmodum non potest debitor probibere, ne debitum exsolvatur, ita non posie fideicommittentem Vetare, ne. Boira dotis caussa alienentur: porro dotes ex necessitate iuris, non ex Con
jectura. voluntatis deberi . Nec quidquam obstare aiunt, quod dicitur dereliquis ultra legitimam bonis; nam congruae esse dotes debent: quales in te utim ιupra legitimam sunt: quo spectat, quod in eit. Auth. scriptum est, s Moeria portio legitima non Dineis ad dotis obligationem , permitti res Praedio. iiii ζ commissio subjectas in eam causam alienare. Ego vero
a Chibendam esse distinctioneni reor ; aut testator est de numero eorum, ηm dotare tenentur , aut de numero eoium qui non tenentur quidem do ie , velle tamen dotare praesumuntur , secundum ea , quae de Paternis , matemisve adscendentibus dicta iunt . In testamentis eorum . qui dotare tenemur , interdictuni ne hona dotis caussa alienemur ,
prorsus inutile est ; quum enim dos Ioco se aeris alieni , nolle domtem dare , idem est ac nolle debitum exsolvere : quod non liberat debitorem. At in tectamentis eorum, qui licet non teneantur dotare, Praesu muntur tamen id velle , interdictum illud valere non ambigo , Pen det enim dos ab eorum voluntate , quam expressa verba Prinius ex
Jam quibus casibus ex bonis fideicommisso subiectis dotes debentur .lunt hae boni viri arbitrio, quod est iudicis arbitrium constituendae; con ui autem iubet Authentiea, pre modo hofiestati personarum eongruo, Modiuberior est explicatio apud Celsum in L. quaero 6o- D. de jure dotimo J, inquit Iurisconsultus, ex faeultatibus, O dignitate mulieris, mariti Τμe soluendus es: quibus adde morem regionis, qui in dotibus taxandis
plurimum valet.. Reliquum est, ut videamus , nnm Authentiis, quae de constitutione dotis loquitur, produci ad dotis restitutionem possit , hoc est , num P Quoie restituenda recte alienentur hona fideicommisso subjecta. Plerique in te prelum amrmant: scque pluries judicatum , & vix est, ut hodie , si Ritu inciderit, aliter iudicetur. Laudant receptissimae istius sententiae Aia eriores citat. Noxell. 39. Sed Novellam serio seduloque legenti parebit inihil ea cauium de dolis restitutione . solis igitur conjecturis transigenda es est. Duae autem sunt conjecturae', quibus communis ista opinio inniti iur. Alieram suggerit Callistatus in L. quum semus 82. de eona. O dem. . alteram ipsa Auth. res quae . Apud Callistratum scriptum eae, testato in
intelligi, quod ipse vivens facturus si, ab hε redibus suis feri jusspse: cor
Rutem testator, si viveret, hona sua pro restitutione dotis alicui ex liberis suis Promissae, aut traditae obligari, atque alienari pateretur . Porro insit. Auth. scriptum est, Ea enim , quae eommuniter. omnibus prosunt , hi ,εμος specialiιer quibusdam utilia sunt, praeponimus: quibus verbis signii: tur Publicam esse caussam dotis, nam publice liverest nuptias contrahi, quae suo dote minus facile contraherenturi contra privatam esse caussam fidei
dic missi; quae autem eii nuptiarum contrahendarum dissicultas , si dos Disiligod by Corale
168쪽
dest, eadem est , s de dote restiuienda non potest tuto eaveri . Contra communem istam sententiam pugnai paucos qtaosdam sequiuus Andreas Fathim Controin LL q. cap. s. hoc uno argumento , quod donationem propter nuptias, dotςmve pater stio, filiaeve eonstiti ere tenetur: unde in filii, mliaeve fraudem bona subjicere non poterat fideicommisso : restituere autem non tenetur dotem, quam post eius obitum fiιius accepit. Confirmat id Ulpiani loco in L. fi suum dotim Ia. f. transgredimur ra. D. JI. matri,
ubi scriptum est, Si Diusfamilias si maritus, O dos Deero data sit, adi emsus seeerum agetur. Plane s flio data se , s quiden jussu sereri, adhue abs tale socer tenebitur. Quod s Flio data si , non jusu patris , Sabinus , ω
Casius responderunt; nihilominus eum patre agi oportere; videri enim ad eum Pervenisse dotem , penes quem est peculium .' susseit auιem ad id damnari eum , quod es in peeusio, 3 ei s quid in rem patris sensum est. Sin autem Deero dotem dederit, eum marito non peteris experiri, nis patri herra exstiterit is Ecce , ait Fachineus, dolis restituende omis patri non alias incumbit, quams aut pater filii peculium habeat, aut sive ipsi patri, sue filio iussu patris data dos sit. Quod si praeter istos casus dotes restituere non tenelut paler, multo minus tenentiar qui supra patrem sunt. Sed locus iste Ulpiani ad rem non secit; namque in specie Ulpiani omnino ponendum est , Praeter propositos casus teneri restituere filium, qui possit restituere de suo: in specie autem nostra de honis fideicommisso subjectis tum. demum renitui doles ajo, quum alia desciunt bona ejus propria, cur solutae sunt dotes. Duae illae . quas proposui, conjecturae satis idoneae videntur. Sed his ego tertiam addo. Qui bona subjiciunt fideicommisso , id faciunt , ut familiae , adgnationi, eognationi ve quam optime consulatur : proinde ii familiam, adgnationein, cognationumve ipsani quam potest diutissinae com servari volunt: quod vero non alias, quam contractis nuptiis conservantur, nec facile contrahuntur nuptiae, si aut dos deficiat, aut de dote restimen. da non posse caveri , eos id etiam veste necesse est , ut sua bona, s desinit alia , quum pro constituenda , tum pro restituenda dole
Haeenus dicta intellige de fideicommisso ab adscendentibus , non a la,
teralibus instituto: & ab adscendentibus quidem paternis , non maternis, Sed quo casu adscendentium maternorum fiaei commissis dolium constituen. darum onus incumbere diximus, sive propter necessitatem iuris, sue pro Pter assectionem , volumve 'eorum; eo ipso casu onus etiam incumbere dotium resiluendarum probabiliter puto , Peregrinum, aliosque non incelebre inierpretes sequutus,
MUIta sunt, qliae gesa contra ius, tuetur utilitas . Id muliIs exemplis illustrat Tiraquellus de Legi i eonnub. gloss. 8. Ecce ego unum adfero. De alimeniis uanso citra Praetoris auctoritatem non potest, L.
169쪽
suum hi g. pr. de transact.; s tamen alimentarius inscio quidem praetori iransigat , sed meliorem faciat conditionem suam , valere transactionem scribit Scaevola in est. L. 8. 9. 6.: ex quo loco recte colligit Aecursius,
alienationem honorum minorum . aut Eccletiae , si minoribus, aut Ecclesiae utilis appareat , valelevit ut sactam non ex publica auctoritate: secundum quam sententiam saepissime iudicatum . ita alienationem bonorum fideicommita subiectorum uillitas fideicommissi tuetur. Fidei commissi, in. quam , non hujus, illiusve posse ilaris fideicommissi. Qui contra semiat , inveni proiecto neminem . communem istam opinionem pulchre meo iudicio confirmat Vlpiarns in L. mulier a a. f. quum p poneretur D. ad Trebeli., ubi ratam habet deminutionem honorum fideicommisso subjectorum , si non sit in exesonem me commissi facta . Ergo multo magis prohandum est . quod in utilitatem sideicommissi est famim . Accedit coni ctura voluntatis ipsius fideicommittentis; ipse enim si viveret , ea faceret omnia in Bonis luis , quae utile ei Iet lieri: inulligitur autem testator , quod
ipse inuens Iacturus sit . ab heredibus suis seri, L. quumI serνus 8a. de eonLO dem. Ita recte alienantur res, quae mora periturae , deterioresve suti
rae sunt; quis enim non intelligit, expedire res illas vendi , quae alias ips fideicommisso perirem; re actamque ex venditione pecuniam vocali ad fideicommissunt servarit Argumenta in hanc rem apposte petuntur ex L. Disus s. pr. , O L. non solum D. de her. pet. , L. Ari io s. . OL. ait Praetor T. D. de jur. delib. , L. mulier aa. f. sed enim 3. D. ad Trebell. , O L. Lex quae a a. C. de admin. tui. Eadem utilitatis ratio secit, ut rem fideicommisto subjectam, si modici fructus inde percipiantur, sive ob ipsius rei ingenium, sive ob loci distantiam , aliamve caullam , Cum re fluctuosiore licera commutari: liceat itidem rem minus utilem vendi Pro utiliore re recuperanda, reparanda, vel melioranda: qua de re H
Quid si polletior fideicommissi impendit de suo i Duplex sacio genus
expensarum, quas potest sacere possessor sideicommissi. Unum est earum , quas sorte iacit in ultimam infirmitatem , funusve fideicommittentis: atque hae sunt aes alienum ipsius fideicommittentis, L. impensa I 8. de relig. Osumi. fun. , O L. in resiluenda ε. C. de petiti heri Alterum genus est earum , quas sorte lacit in inventarium conficiendum, in lites ex testamenti caussa exercendas , & generaliter in quamlibet aliam caussam necessariam , uti lenive fideicommit . Inipensas istis a pota te deduci non ambigitur, Luli. I. C. de petiti hered. Sed dubitati potes , num impense illis minuatur fideicommissum , h. e. num possi possessot fidei ininissi, quo mi satisfiat, petere, ut res aliqua fideicommisso subiecta vendam , aut sibi detur in solutum. Et de marito quidem , cui lanilis videtur si-deicom mi staritas, haec habet Vlpianus, in L quod dieitur s. pr. de impens. in res tat. DR, Quod dicitur, necessarias impensas dotem minuere, sic erit deeipiendum , ut O Pomponius ait 3 non in ipsae res eorporaliser diminuantur , ut puta fundus, vel quodcumque aliud empus; etenim absurdum est, deminutionem eo oris feri propter peeuniam: eaeterum haee res faciet desne esse fundum dMalem, vel panem ejus e manebit igitur maritus in rerum de
reatione , donM ei satis ι et non enim ipso jure corporum , sed dotis sis demse
170쪽
trutio . Ibi ergo admittimus deminutionem dolis ipso jure flari ; ubi non sunt
corpora , sed pecunia ; nam in pecunia ratio admittit deminutionem feri. Marito qui in corpora dotalia necessarias impensas fecit, ius ianiiun retinendi dat Vlpianus, donec illi impensum solvatur. Et quamvis iure novo Imp. Iustiniani in L. un. b. s. C. de rei ux. act. , cesset hodie retentio ob impensas in dotem sinas, salva marito mandati, vel negotiorum gestorum actione, quod tamen ius novum produci ad alios casus non debet , ex superius adscripto Vlpiani loco, potest haud inscite colligi, etiam possessori fideicommissi, heredi ve ejus tantum ius retinendi datum . Ego v ro, si fideicommissarius solvere impensum recuset, possessori fideicommisis heredive ejus competere arbitror non solum retentionem partis bonorum , quae necessariis, utilibusve impensis respondet, sed & ius petendi, ut pars bonorum vendatur, aut shi detur in solutum : dum tamen id , quo statis absit, adito M stram fiat; si enim potest pars vilior bonorum tertio vendi, ut deducta inde pecunia in nobiliorem honorum partem co servandam, melioramdamve impendatur, cur non potest aut vendi itidem tertio , quo possessori satisfiat, aut possessori ipsi in Iutum dari' Inter unum , S alterum casum nihil re ipsa inrerest. Nec mihi videtur similis possessori fideicommissi maritus. Hic in rem impendit , quae est in dominio uxoris: non debet autem creditori licere peiere , ut res debitoris veneat, aut sibi detur in solutum, nisi quum debitor rei dominus exsolvere debilum recusat. Contra ille in rem impendit , quae proprie non est in dominio eorum, quibus est relli tuenda , s post eorum obitum trausire ad alios debeat. Sed magnam sequitatem habet , quod de impensis necessariis satis multi docent apud Peregrinum de fideicomm. Art. m. num. N. , se Parandas esse modicas impensas a magnis : & has quidem deduci , illas cum fructibus compensari. Facit quod de commodatario scribit Gaius in L. rebus r8. f. possum a. D. eommod. , Modiea impendia ad eum pertinere, quia is utendum accepit: quodque de impenss a marito laclis in res do tales ait Paulus in L. omnino Ia. de impens in res dotat. Dct. , omnino γhi aedificandis aedibus, in reponendis propagandisque vineis , O in Maletudine mancipiorum modicas impensas non debere arbitrum eurare . Arbiter
apud Paulum est judex a Praetore datus . Qui iudiciis stlicti iuris dab, tur , proprie judex: qui iudiciis bonae fidei , arbitrariisve , proprie arbiter
dictus. V. Brissonium de Merb. An. ν. arbiter , O Inm nostr. repet. Praelea. rom. I. Eodem discrimine de utilibus impensis statuit Peregrinus num. εμ frustra Iandatis locis aliquot iuris, quae de necessaris tantum loquuntur . Unum laudat Pauli locum in et . L. ra. , ubi T. in aedifieandis aedibus , continere videtur utilis impensae exemplum. Sed quid vetat, ne aedificare interpretemur reficere Necessariarum impensarum longe alia , quam utilium est ratio. Redibit serin, de hac re ui h finem hujus evitis. Non omittam , quod vulgo placere video apud Fusar. Quaest. 669. num. 6. , si quid si impensum in bona melioranda , interesse, num melioratum plin is, an minoris aestimetur , quam est impensum pluris, tantuin , quantum est impensum , deberi: s minoris , deberi aestimationem . Sed iuvat ilic describere elegantissimum Celsi locum in L. in fundo 3 8. de rei Mind. , Infundo ali