장음표시 사용
191쪽
satim daret, L. Iuta 8 s. de cond. O dem. Sm S allia istii s rei exempla in Libris tutis: nec dissicile est alia etiam fingere.
CONDITIONIS MULTIPLEX GENUS ΡAulus in L. si jam facta tr. s. r. de cond. O dem. conditionum duo
genera, lacit, alterum proiniscuarum , alterum non promiscuarum . Qua-las hae, aut illae snt, subietis exemplis qui mos est Iurisconsulio i)Fon obscura demonstrat. Promiscuae conditionis exemplum hoc a I it, sCapitolium adscenderit: non prc miscitae hoe . s Ttius Conscii sa Ius fueris .
Ergo promiscuae conditioncs apud Paulum sunt , - quae in arbιtrtum collain rae, aut in arbitrio, vel potestate nostra ule dicuntur in L. is νι I3. de adq. ves emist. heri, L. r. q. 8. si quis emis. caιέ. ref., O L. quum pupillas T8. f. ult. de cond. . O dam. , quasque verbo uno , ix latino austitii nus potesatisas dicit in L. un. 9. 6. C. de eadue. ιoli., nos latine dicemus arbitrarias: contra non promiscuae sunt, quae in es entum eollatae , aut iueasu confisentes vocantur iri d. L. 68. g. vet. . O c. s suus 33. f. a. de A iam tib. , qbasque Iustinianus verbo uro casuales vccat in cit. L. ua. 9- T. Quae zutim cjus vocabuli ratio est ρ Prubal u visum Cujacio obsLib. I q. e. I., albitrarias appellari promiscuas, quali iaciles & promtase diuales, non promsuas, quali minus laciles, prorutasque . Idem novi is uindocuit Averanius Interpret. jur. Lib. a. e. Io. n. a. Verum iu probabilitatis vix quidquam hahet . Piomiscuturi a promiscendo Latinis est mixtum,
S indillinoinu ; id vero nihil commune habet cum eo, quod in sa-cili es . Recte idem Cuiacius subdit , arbitrarias conditiones dici pr miscuas . quia ex accidenti possime esse casuales , scque cum casualibus promiscentur , quo spectat illud Vlpiani in L. Dus φ. ria de heri iV., Puto , recte generaliter definiri , utrum in potesate fuerit condiιio , an Mn fuerit , facti potιus esse , potast enim O haec , s Alexandriam perve- ueris , non es e in arbitrio per hiemis eoaditionem : potest O Ufe, s ei qui a νιmo miliario Alexandriae agit , fuit imposia e potes O huee. Si decem ullo dederit, esse in dissicili, Si Tuvis peregrinetur longinquo itinerε a Fut rquae ad generalem dε isionem recurrendum es. Tertiuin gelius 'addidit a stinianus in cit. L. un. g. 7. conditionum mistarum , vae non a solo C,
sit . Deque a LIo arbitrio , sed ab utioque pendent, qualis est haec, snupseris Geo. Tertium istud gemis conditionum mixtarum subjiciebant vinisi es Ret,eii casualium , quod maxime penderent a casu . Porro Iulianus in L. mulsum a r. da eond. O dem. conditionex divuda in eas, quae sicli, & eas quae iuris sunt. Utrumque genus exemplis etiam exponit. Prioris generis exempla baec duo adsert, si navis ex Asia Menerit: s Titus Consul factus erit . Ergo conditiones facti aliae non vide vir ab iis, qDae in casu cotis sunt. Posterioris exempla itidem duo conti. remur bis verbis, si quis se Ilιumfam. axistimat, quum sit paterfam. , por rib adluι rere hereditatem, quate O lx parte heres Icrstua , fia ignorat L au
192쪽
bu ae testamenti apertae sim , adire heredualem poterit . Horum verborum suboscurus est seu sus. Quo pateat, ii0ge. Scriptus ell lieres paterfamilias, ιqui potali spoute sua adire hereditatem ; is tamen esse se falso putat ti-
diuinis initias , qui adire non alias potest, quam iussit patris. Si ea salsa opinione iniussu pistis adierit hereditatem nil, Ilominus adquiret , quia conditio , s pateriamilias sit, qui adit sua sponte , ex jure venit, hoc est, vi iuris tacile inest : illiusniodi autem conditiones nihil est necesse ut sciat
heres extitisse . Finge etiam. Scriptus est- aliquis ex parte heres . Huic institutioni tacite inest conditio , si post apertas tabulas adierit . Et recte Iulianus heredem ex parte scriptum ponit, namque heres ex asse etiam ante apertas tabulas recte adit, L. I. f. ulti de jur. O facti ignor. Iam h res ex parte , si apertae sint tabulae , adeundo adquiret, quamvis num ais pertae sint tabulae, ignoret, quia conditio illa ex jure venit . Iure novo imp. Iustiniani in L. un. g. quum uisur I., O g. in noxismo s. C. de eadue. 4oll. , etiam ex parte scripti clausis tabulis recte adeunt hereditatem:
Sed vide Osuald. in Dorullo enucleato Lib. d. cap. S. Ergo conditiones ju- ris sunt, quae iacito jure itisunt. Saepe iuri opponitur factum . Sexcenta prostant apud Bris nium exempla Lib. 6. de V. S. Quod vero Iulianus conditiones facti exponens duo adfert conditionum fortuitarum exempla , id non iacit, ut omnino sint; quae veniunt ex facto fortunae, uti Cujaeiusseribit in eit. ita ar. Possunt illae ex quocunque hominis facto venire. Rein sero huc locum Pauli in L. in facto 6o. de eond. O dem. , In facto eoWislantes eonditiones Marietatem habent, O quais tripartitam Aeripiunt dii isonem: ut quid det str , ut quid stat, ut quid obungat, vel retro ne detur-, ne fiat , ns
obtingat. Ex his dandi faetendique eondisiones in personas collocantur, aut i sorura , quibus quid relinquitur, aut aliorum ζ tertιa species in exentu ponetur. Paulus hic factι vocabulo comprehendit etiam talum o Et vero verbum facere latissimae sgnificationis est, omnemque omnino faciendi eausam eomplectitur : dandi , solvendi, numerandi, judicandi, ambulandi. L. Merbum II 8.
de V. S. Sed Iurisconsulti quum magis proprie & fgnate loquuntur , factum a dato separant, ut in L. s satulibera 6. s. ut de fruulib. , O L.
stipularionem a. de V. O. Hinc prosectum vertium quoddam genus condiotionum mixtarum', qua e partim in dando, partim in laciendo consistunt :qualis in rationum reddendarum conditio , nam quo ad reliqua quidem α-tinat , in danda pecunia eon sistis r quod autem ad ipsa Molumina tradenda , pereuntandasque o examinandas rationes, O dispungendas atque exeutiendas .
factum habet, eit. L. s flatulib. 6. g. ult.' Facta modo conuitiouum ex jure venientium mentio iacit , ut aliam hic adscribam conditionum divisionem in tacitas , & expressas , de qua Marcellus in L. servo ε ., S Modestinus in L. nonnunquam sa. de eondiso dem. Tacitae sunt, quae etiam non expressae inessent. Hae proprie non sunt conditiones, & nominaliin expressae quandoque non obsunt, quando
que etiam nocent. Id fuse persequar sub finem primae partis hujus commentarii. Interim Vid. Cfae. in est. L. s WA tacitis prope absunt conditiones praesumptae. Hae sunt quae non expressae habentur pro expressis ex conjectura pietatis. Illustre praesumptae conditionis exemplum dat Papinianus in L. quum si xvi I . de con . O. dem.
193쪽
dem. , Quum avus situm ae nepotem ex altero flio heredes instituisset , a ne PMe petiit, ut si intra annum trigesmum moreretur , heriaitatem patruo suω resimeret, nepos liberis relictis intra aetatem suprascriptam decesu vita . mei-eommissi eonditionem eonjectura pietatis respondi defecisse , quod minus scriptunt a testamentario ) quam dictum fuerat s a r statore ) inveniretur. In aliis quoque caussis , minus scriptum, plus nuneu a n , aut recte datum, minus scripιam pronuntiarunt Iurisconsulti s M. L. D. 9. sin autem s. de hered.inst. ,
O L. unum ex familia 67. L s omissa s. de leg. a. ) sed primus Papinianus tacitam illam conditionem induxit . Secundum quod fuerat te itamento scriptum , restituenda patruo hereditas erat. Quod vero avus filiai praetulit nepotem, verisimile est volit ille eum eadem pietate prone Potem,
es alios deinceps ex eodem nepote descendentes praeserre. Responsum hoc Papiniani humatiuatis & Tapientiae plenissimum probavit , produxuque ad alios Casus Imperator I ii Tniamis in L. quum aevitissimi 3 o. C. de sis ιcom., O in L. generaliter 6. g. r. C. de inst. O stas. At anno quidem sa9. Psiorem illam corallitutioirein edidit in iraec verba, Quum aeutissiles ingenii vir, O
merito ante alios exeellens Papinianus in suis IIatuerit responsis, si quis silium suum heredem instituit , O rastitutionis p st mortem oneri subeetu ex velligiis antiquae scripturae legit Cujacitis in eis. L. ro a. subjecit in . non aliter hoc Mideri disposuisse, nis quum filius ejus sine sobole bitam suam reliquerit; nos hujus sensum merito mirati , pleni ssimum ei donamus eventam . ut s quis haec disposuerisi non tantum situm heredem instituens, sed etiam si iam , Mel ab
initio nepotem, vel neptem pronepotem , t et proneptem, Mel aliam deinceps p Iteritatem, O eam reylautionis post obitum gravamini subjuga Merit '. non aliter
hoc sensesse videatur , vis A , qui resti utione onerati sunt , sine sitis, vel filiabus, nepotibus, vel neptibus, pronepotibus . Mel proneptibus fuerint defuncti et naMideatur testator alienas successiones propriis anteponere e tum anno syo. edi
dit posteriorem , cuius verba sunt, Quum in Penimus exeest ingenii Papinianum in hujusmodi eas, in quo parer filiis suis substituit , nulla liberorum ex his procreandorum adjrmone hal ita , op imo intellectu disposuisse. evanescere substitutionem , si is, qui savitutione praegravatus est, pater eociatur, O liberos susulerit , intelligentem non se Merismile, patrem , s de nepotous co gitaverit , talem fecisse subsitutionem humanitatis intuitu hoe latius se pi guius interpretandum esse ereda direms . ut si qiis naturales sitos habeat , Scyartem eis reliquerit , vel dederit Qque ad modum , quem nos simuimus in L. humanitatis 8. C. de natural. lib. , cui tamen ad Id Aut, lieet C. eod. se subflisutioni res subjueaνerit, nulla liberorum rerum mentione Dei a d Se hic ιntelligi evanescere substitinionem liberis eam exeludentibus . O intellectu optimo hii, qui ad subjtitutionem νocantur , obsitime , O non eonceden:e ad eos ea parιem Menire, sed ad filios , vel suas, nepoter, vel neptes, pra nepotes , Vel P o neptes morientis transmittente, O non aliter substitutione locum aecipiente , nisi
ipsi tiberi sne justa sobole dece1serint: ut quod inter justos liberos sanciιum 6f.
hyc O in natur. les sitos extendatur . QuM Omnia O in Iegstis O fideicovet misi specialibus lotum habere sancimus. Multa sunt in Pap:niani re Iponsum, onstitutionesque Iustiniani adnotanda . Et primum poni a Papiniam ait Justinianus filium restituere rogatum: quum tamen Papinianus nepotem rxsilio rogatum ponat. Sed hoc leve est . Fostalle Iustinianus ad alium similem
194쪽
anilein Papiniani locum spectavit, qui non fuit pandinis inservis, fortasse eum Papiniani responsum, quod est in Pandectis , non ob oculos habenistem memoria sesellit. Utramque speciem finges, una eademque erit rati iuris. Dei de Ofecturam illam pietatis, qua Papinianus movetur, Papiniani inierpres Iustinianus in eo politam scribit, quod non si verisimile . te satorem , s de nepotibus eoat ' ., . eam sullse substitutionem facturum . Hinc conficit Cujacius, Papiniani roponsum , & Iustiniani Constitutiones cestare, si tempore testamenti erant liberi iam nati, notique testatori, nam de iam natis, naiisque verisimile non est testatorem non cogitasse. is igitur magis esse putat. Et fideicommiliarius praeseratur . Criacianae sententiae. magdum meo iudicio mollienium addunt quae proxime praeeunt apta Iu.stinianum , evanescere suistitutionem , si v subsitu-na praegravarin es . paris elatur , O liberos sustu erit. Ecce primum ponit 'Iustinianus graMatum sub
stitutione heredem , tum patrem effectum . Demum praelumiae isti conditi ni non alias est locus, qua in si hereditas . legatum . sideicommisiuinve Iiberis relinquatur : hique superstitibus ustis liberi, vita deceiant . De liberis heredibus, legatariis, iideicommiliariisve nominatim loquuntur Papinia. nus , & Iulliuianus: nec lama cuiusquam est pietas erga cognatos , & p rentes , quanta parentes in liberos: & porro justae heredum, legatariorum, aut fidei contio iliariorum sobolis meminii Justinianus: quo uno iuris loco satis refellitur vulgaris opinis . quae seri , adiecta fideicommisse conditiones sine liberis, fideicommissarium a naturalibus excludi. Iustam sobolem re quirit Justinianus , ut naturalis sit is , qui sub ea conditione restituere rogatus est. Et scite Cujacius in eiu L. 6. id in eum finem cautum scri-hit , ne videatur invitari ad procreandos iniustos liberos. Quod vulgo reis spondem, a Iustiniano conlii tutum de conditione tacita produci ad expres- stiri non posse, id movet certe eisum. Ulpiani autem locus in L. ex D. Mo 17. . se quis ad Treb., quo abutuntur, ut allia ius esse doceant in expressa , quam in tacita conditione, eis graviter obstat . Ulpiani verba sunt. Si quis rogatus fuerit , ut si sne liberis Leessent , resuuat hereditatem, Pupinianus lib. VIu responserum sexibit, etiam naturalem alium incere , ut de civi eonditio: O in libertino , eodem eoHiberio hoe fribu . Muta autem , lod ad nasuriales liberos attinet, voluntatis quaesis videbitur esse , de quae s liberis tessor senserit. Sed hoe ex dignitate , O ex Moluntate, O ex eo ditisne ejus, qui Meleommist, aeripietndum erit. Nituntur illi responso P Piniani , quod proponit, no atque Ulpianus. Sed Tribonianus tamen stagmentum illud Pandectis inserens Ulpiani notam probat, non responsium Pa. piniani : ex ea autem nota constat resulae loco habendum , conditionem si Me libetis accipiendam esse de liberis iustis : eosque tantum casus exincipi , quibus temtoris dignitas aliave voluntatis conjectura aliud postulare
Haec erant in adscriptos Papiniani , & Astiniani locos adnotanda ἔAb aliis, quae alii adnotant, serio cavendum, maxime ab eo , quod adnotat Hotomanus Quas. idustri eap. ID, heredis, legatarii, fideicommisesarii ve liberos in tacita illa conditione politos ex fideicommita vocari: idque multo magis esse admittendum si conditio sit expressa: utrumque a tem verum esse , si quis ex liberis testatoris scriptus sit heres , aut si cui
195쪽
eorum reIictum si legatum , iideicommissumve; est igitur maxime caveniadum, nain Papinianus, & Justinianus toti in eo sunt , ut subsiliuium ex Coreiectura pietatis in liberos excludant: heredi, legatario , fidei commissariove protestate in non adimunt de re Dro suo iure i latuendi: Nee obstat quod Iustinianus in est. L. 6. g. r. inquit, Intellectu optimo his . qui ad substitu. tionem 1 oeamur ob sente, O non concedeRte ad eos eam partem venire , sed ad Alios uel filias , nepotes vel ri ι.ε, ρ onepotea vel proneptes morientis transemittente . Ecquid aliud est, bona ad liveros ἔran; mitti , inquit Hoto manu, tris vocare eos ex fidei commita : sed το fra/Umittente tanquam minos proprie dictum accipias, faciunt quuna quae contra liberos in conditione positos edisserui cap. I. hujus a. parι. : tum quae tria nunc subjungo. Iti Constitutionibus duiliniani proprietas verborum raro servatur . Ejus consilia tutio in eit. L 6. Hii Graece scripta et in Graecis autem constitutionibus Lat ne veriendis saepe & graviter peccatum . Hoc plus idem Iustinianus
initio eiusdem Legis propolito iideicomni illis sub duplici conditione disjunoctiva , s filius intestatvi, Mes sne liberis decestetit , disj xvicta pro coniunctis
accipienda esse docet, ac proinde silio intellato mortuo, sed liberis super. lli tibiis fidei commissarium excludi; cui enim verba cius sunt ) ferendus es intellictus , s forsitan restamentum quidem non fecerit , posteritatem autem habuerit , propter hujusmodi νυborum angustiaι liberos ejus omni pene se a paterno defraudari . Hic in expressa conditione positi sunt liberi : liique
praeseruntur substituto, nec tamen vocantur ex fideic ni illa. Ex fidei commisso vocati avitum, non paternum fructum Perciperent.
Restat conditionum divitio in misibiles , & in postibiles . His recte cognitis , illas nolla facillimum est. Impoil ibilis conditio est , eui natura im. pedimento est, quominus exsat, g r I. Ins de inut. sim Id unum genus impossibilis conditionis adgnoscit Cujacius in Ti. D. de cond. inst. : alia genera comminisci insani esse inqMit. Notat is vulgo recep:am in scholis, ct soro conditionis impossibilis divitionem in eam , quae natura , seu facto, & eam , quae jure est impossibilis. Qui imagis proprie loqui amat, is certe sentiet cum Culacio : quamque conditioncm Interpretes dictitam jure impossibilem, ea ni is turpem dicet. Si quis tamen malit vulgarem formulam retinere, auctorem habet Papinianum , tantum abest, ut insani notam
possit mereri , Papiniani verba liaec sunt in L s situs Is . de cond. inst.
Quae facta laedunt pietatem , ex imationem , verecundiam nostiam, O , ut generaliter dixerim, eontra bonos morti sunt nec facere nos pose eredendum est. Ita secundum vulgarem receptumque loquendi modum impossibilis Conditio erit, cui natura, vel jus impedimento est, quominus existat. Jam vero quum ea , quae proprie impossibilis , tum ea quae proprie dicitur
turpis. bifariam cernitur. Illa aut sui natura impossibilis est, veluti, Si Coelum digito tetigeris, quae fuit, est, eritque impossit bilis ; aut intonsibilis est spothes, seu ex acciden ii, de qua e v. seq.: haec aut illicita est. aut probrosa. Ab illieito probrosum separat Africanus in L. I. de his, quae
poenae eaus. Porro Justinianus in L. un. C. de his, quae poenae nom. , a probrose separat quod est Legibus interdictum : & Marcianos in L. eonditiones I de cond. inp. ab eo quod eorura Legti est , illud separat, quod est cura bonos mores; nemo est autem, qui non intelligat, eodem redire illia C c citum ,
196쪽
eitum , & quod Legibus est interdictum , aut eontra Leges es: itemque pro . brosum , & quod est eontra bonos mores. Hinc illieitam conditionem delinio, qua id comprehenditur, quod Leges exserte vetant: probrosam gero, qua id comprehenditur, quod ut ut Legi , non interdictum, apud bene m raros viros in probro est. Moechari turpe est , & vero etiam illicitum, D. D. ad L. Iul. de adult. Scortar, est itidem aurpe , L. idem O g. 3. de eondit. ab tu . eaus , ac , si ius Eccletiae spectes, etiam illicitum; non est tamen illicitum iure Civili, L. s uxor I 8. b. a. ad L. Iul. de adulti CL vilis Lex non omnia imperat, quae honesta sunt, nec Omnia velat, quae iurpia. Nihilominus haec pro turpibus. , illa pro honestis babet . V. di. Ita in nostis Ins. repti. praelectu lom. r.
CONDITIONES , QUAE INSTITUTIONIBUS , LEGATIS. FIDEICOMMISVE NON NOCENT .
SUnt quaedam conditiones, quae testamento, codicillisve adscriptas non nocent. Eae manescere, O pro non seripsis , aut pro nullis haberi, item remitti dicuntur, L. s quis 6., O L. eonditiones I . de cond. inst. . L. ob tinuit 3. , O L. non dubitamus Io. de eond. O dem. Erit igitur pura institutio, pulumque legatum, fideicommistiamve . Tales sunt conditiones im post biles consistentes in laciendo, veluti , Si in Coelum ascenderit: Si m
re ebiberit; de quibus Forner. Lib. 6. rem quot.. e. 29. 2 nam quae Consistunt in non faciendo, omnino non sunt conditiones, L. servum s . f. r.
de her. ins. , L. in illa 8 de T O. De institutione sub impossibili conditione facta ita Vip. In L. r. de eonec inst. , Sub impossibili conditione, Melatio mendo factam insitutionem platet non νitiari: S generaliter de impotasbilibus conditionibus testamento. h. e. institutioni, legato , aut fideico misti, adscriptis ita idem VIp. in L. 3, de eond. se demis , Obtinuit , -- possbiles eonditiones restamento adscriptas pro nullis habendas . TO Hl alio mendo post factam conditionis. impossibilis mentionem referri alio non potest, quam ad conditionem iurpem. Haec aeque, ut illa, est pro non scripta, L. eonditiones I . de eona. inmApud Vlpianum in eis. L. ria momentosiim est τὸ plaeet, quod iuris controversi, receptiorisque sententiae indicium facit . Unum adscribam Gali locum in Lia s Τιtio sy. de leg. a. , Post multas varietates plaeet . Eadem vis est Τοῦ obtinest in eit. L. 3. , uti rectissime Cui acius in Tu. D. de eond. inst. pr. Facium huc duo Pac.dectarum loci , alter ejus in VI p. in L. fuit a l. de ad . Mel omit. heri . Fuit quaestionis , & obtinuit : aliet Hermogeniani in L. quum ex uno 3 a. de obi. O act. , Post magnas Mariserales obtinuit. Novum controversi illius iuris argumentum duco ex cit. L.
servum Fo. f. I. , ubi Vlp., Si in non faciendo impossibilis renditio influutione heredis si expressa, secundum omnium sententiam heres erit, perinde ass pure istitutus es . Tι secundum omnium sentemiam certe non otiatur: a meo quidem iud cio eo pertinet , ut intelligamus de conditione imposn-hili tu non faciendo conventile luter Iutisconsultos : de conditione autem
197쪽
impossibili in faciendo, qualis proprie conditio est, discrepara inter ecs . Sed quae esse potuit ratio dubitandie Ego sic sacio conjectiiram . Quod
non uno librorum iuris loco scriptum eli, contractus impossiibili conditio. ne adiecti vitiari, id certum ius erat- Tanquam ius certum id non oh. sciite proponit Mareianus in L. non solum si, cie obL O act. ea perem. toria formula , Nullius momenti sunt; & hi lentissime Gaius in L. i. g. Ir. eod. , ubi tonstare , ait, sub impossibili conditione factam si putationem inutilem esse. Vertam eonsim mota est juris non ntroversi in Exemplorum abunde est apud Brissonium Lib. 3. de V. S. Hinc petenda ratio dubitandi . Quod impellibilis conditio contraci thus noceret , ex eo fortasse quidam non insubtiliter conficiebant, eam nocere itidem institutionibus , legatis .
fideicoinmissisve. At post inultam disputationem evaluit sententia eorum , qai secundum regulam iuris anIiqui in L. in cestamentis Ia. de rese jur. Voluntates testantium plenius esse interpretandas aiebant. Et vide quid disserat inter contractus, ct testamenta. Haec sola nituntur voluntate testanistium: illi ex utriusque contrahentis voluntate pendentia proinde si quid impossibile contracti hus adscriptum est, contrahentibus imputandΠm , cur
illud ad tibi passi sint: contra si quid impossibile adjectum est testamento, nihil potest heredi, legatario, aut fideicommissario imputari. Aequum
est igitur ut impossibilis conditio contrahenti noceat , non item heredi . non legatario, vel fideicommissario. Accedit, quod qui testantii retem maxime seriam agunt: cuius rei argumenta sunt ingravescens ut plurimum eorum aetas, morbus, e , mortalitatis cogitatio , ac solemnia ipsa testimentorum, ui credendum non sit, volui ste testatores in re tam seria incari rqtiin sit omnino praesumendum , gos impossibilia , vel 4urpia adscripsisse non ex animi sententia, sed per errorem et quo .scite refert Ciliacius illud Vlpiani in eis. L. I. de tond. inst. , vel alio mendo. Impossibilis, turpisve conditio adscripta testamento habetur pro mendo , pro errore e nec inscite Raevardus in L. I 3y. de reg. juri mendum in eo positum putat, quod rininpossibilis eo illo adscripta sit in faciendo consilens , quae ad tibi debe-hat consilens in non faciendo. Contra non Taro homines contractus simulam scientes volentes. Haec omnia videtur expressitIu Marcianus in eis. L. 3 r. de obi. O act., Contractur impossibili eonditione inte posita nullius momenti sunt, quia in ea re , quae ex duorum , pluriam Ne eonsensu agitur . Omnium Moluntas spectatur . quorum procul dubio ἐn hujusmodi actu talis cog
ratio est, vi nihil agi existiment apposta ea conditione, quam sciant esse im-pclybi m. Num autem sui natura, an ex hypothesi, & ex accidenti impossibilis conditio st, nihil interest. Conditionem ex hypothesi , S ex accidenti impossibilem Romani Iurisconsulti proprie vocant falsam . Ita Papinianus in L. quum rate a . f. T. de eond. O dem. , Falsam conditionem missus OCaelius Sabinus impossibilem esse dixerunt. Exemplo hoc utitur Papinianus . Pamphilus , si quod Titio debeo , solueris , liber esto . Falsa . & impossibilis conditio est, si nihil Titio fuit debitum . Simili exemplo utitur Iulianus
in L. ab omnibus ro . s. I. de Ieg. r. . Lucio Tito,s is heredi meo tabel-ἰa3 , quibus O pecuniam expromiseram , dederit, centum dato . Η nasu ait
198쪽
1 ιι:o deberi , quod . δεα re i. e. impo sibilis condisio pro non scripta habeetur. His accedat exemplum Alpheni in L. Mamia de heri inst. , Si Fulvias ta mea vivet quam testa tot nunquam habuit , tum mihi Lucius Titius heres esto. Respondisse Servium , inquit Alphenus , Tilium heredem fore, quia id, quod impossibile in testamento scriptum esset , nullam vim haberet .ldem , si lilia erat iam mortua , respondille Servium , itemque Cassii in ' Sabinum reseri Pomponius in L. multa 6. f. I. de eond. O dem. Quids testator conditionem natura possibilem filo ipse tellamento impossibilem secti Exempla sunt in L. st qui A. , O L. mulier zo. de eond. is. Vlpia-Nl s in cit. L. heredem tinum ponit ex aste institutum sub conditiones 'Mum hereritarium non alienaverit. Haec conditio possibilis est, & qu niam in non faciendo consistii, statim impletur praestita cautione Muciana, de qua multa suo loco. Ea vel autem lintes et , cuius inierest , L. ser o 6 s. f. I. ad Trebella, i. e. coheredi, aut substituto . At ubi unus ex a Iescriptiis est heres, non est, cui caveai: proinde eum scribit Vlpianus sub impossibili conditione instisutum uideri. Latia in cit. L. a in virum ab uxorestit pium ex asse heredem ponit sub conditione, si eam pecuniam, quam ipsa doli promiserat, neque petisset, neque exegisset . Recte monet Cui acius in cit. L. q. f. I., accipiendum Labeonis locum non de dote profecti ita , quae mos tua in matrimonio muliere reveriebatur ad patrem , sed de dote adventilia quae remanebat penes maritum , praeterquam si is , qui dede-
Iai, ut sibi redderetur, fuerat stipulatus, Ulp. fragm. Tit. 6. f. Φ, O s. Jam conditio illa possibilis est , & in coherede , , vel substituto , per accepti lationem , cautionemve Mucianam statim impletur. At marito ex an
se herede, eani esse impossibilem Labeti inquit. Tigo in propositis, aliisques milibus exemplis conditiones id genus tanquam impossibiles remittunἰur. Secundum ea, quae dicta sunt, sic generaliter habendum , pro non scriptis esse conditiones veI semper, vel ante testamentiun , vel tem P rh te flamenti impossibiles. Longe alia est ratio eorum , quae ex post sacta non possunt post testainentum impleri. Conditiones hae non remitti , aut evanescere . aut pro nullis, & pro non scriptis haberi tanquam impossibiles, sed deficcre dicuntur . Tempora ista . ac diversa pro temporibus illis genera conditionum aperte dissanguit Papinianus in cit. L. Ta. g. 6. de
cond. O dem ., Falsam eonditionem Cultas , O Caelius Sabinus impolsibilem esse dixerunt, Meluti, Pamphilus , s quod Ttio debeo , solverit, liber esset e smodo nihil Titio fuit debitum d quod s pos resamentum factum testator pecuniam exolvu , defecise eonditionem intelligi , quia iam si mel a de statore impleta impleri a legatario amplius non potest . Alio autem ess ctu coninditio remi: titur, alio deficit. Quae re tirtur , iustituitani, legato , fide,
commilIb non nocet : quae deficit, nocet.
Sed vereor, ne sin te obloquantur idem Papinianus in L. fervo s8. de eon dict. indeb. . & Iulianus in L. hujusmodi 8 . b. I. de leg. I. Papiniani verba sunt, Servo manumi o fideicommisum ita reliquit , s ad libertatem ex testamen:ο perveneris . Pos acceptam sine judice pecuniam fideicommi loCQui prehensa in ingenuus pronunciatus est. Indebiιι meis om nis repeιitio ecit.
Tu stator ingenuo homini, quem servum sutim salso putabat . iii ac , atem , si dei conum Ilumve pecuniatium reliquit testamento. Conditiovem curve hia-
199쪽
possibilem fideicommisso ad ν ipserit , se ad libertatem ex isamento , b. e.
non alia ex caussa , quam ex caussa testamenti pervenerit : qui enim potest ad libertatem ex tellamento pervenire ingenuus, cui non ossicit in serpitura fuisse , O posca in inuini sum esse, f. I. IV. de ingen. Et eam tanton conditionem Papinianus ait nocere fideicommisso , cujus proinde condictio
est. Velia Iuliani sunt, Si ita cui legatum esset, s tabulas ehirograph, mei
heredi meo reddiderit, heres meus ei decem dato , s tabulae in rerum natura non fuerint . aes abitur implese eonditionem , s heredem liberaνerita me ad rem pertinebit, an tune , quum isamemum sebal , tabulae intereiderint , an Iosea , vel mortuo testatore . Est itidem hic legato adscripta conditio impossibuis. Tabulas reddere quae in rerum natura non sunt , est omnino impossibile. Et Iulianus tamen ait, necessie essit, eam conditionem impi i: nec referre, num tabulae post testamentum , an ante interciderint.
Mirum quam infeliciter duo ista Pandectarum loca explicaverint lintr- qui interpretes iuris. In specie Papiniani testatorem ignorasse aiunt inge-Duilatem hominis, quem voluit manumissum : tum ex Papiniani responso regulam consciunt, conditionem impossibilem , quae testatori possimilis v, sa eii, pro possibili baberi , adeoque deliciente nocere dispositioni. Nec alia Dionysio Gothostedo mens suit. In specie autem Juliani potuisse aiunt conditionem impleri per aequi pollens : proinde hanc flatuum regulam , si conditio ita uti scrip a est , impossibilis sit . eam si possit impleri per aequi pollens , pro possibili haberi , & non impleiam dispositiour nocere. Utraque regula salsa est. Posteriorem hane salsam e Sr prctat idem Iulianus in eit. L. I Ol. I. de lese r. , ubi eandem conditionem de redde
dis heredi labulis . quae testat venti tempore nullae suerunt , impossibilemaeiIu inquit, ac pro non scripta : ct impleri pariter poterat per aequipol lens. Priorem illam aeque ei e sessam monstrat , quod de fessa conditione iam dixi. haberi eam pro non adsci'pra: quod autem falsa appel- .iatur , est id arilumento , eam a testatore habitam plo possibili ; nam Romani durisconsulti, ubi non de erimine agunt , falsam dictitant , quod per errorem creditur aliter se habere, ae vere se habet. Ita VI pianus in Leleganter 23. de tondissi indes. Repeti psse scribit ex falsa caussa datum . Huc itidem facit, quod est initio tutius capitis abunde demotiuratum , tu re praesumi sui nes, impossibile, conuitiones testatoribus excidisse per erro-xem . Ecque erit igitur locorum Papiniani, ac Iuliani sententia Z Papinia
Mi locum egregie praeter caeteros exposuit Fianciseus Sarmienius Selectari γterpret. Lo. a. e. r. n. 27. in hunc modum . Senatusconsulto cautum Kribu Imp. Alexander in L. I. C. de ingen. manumius, ut qui post manumissonein originem repserint . b. e. ad ingenuitatem proclamarent ea mquae de domo manuin oris habuerant, ibi relinquerent , quilinque venisset ia quaestiouem , num Senatusconsillio comprehenderentur etiam legata , ut. li-
yerro data , juri prudentibus plaeuisse, comprehendi- Ergo apud Papinianum fideicommissi tenetitio est non tanquam indebiti ex iiii stibili conditione .
scit tar qu .iii indebiti ex eo Senatusconsulto. Apud Juilamuri autem pec Dia ei, cui iei. at legatum, vere debebatur, nam de herede liberando lo- qnitur. ac cie tabulis, quae intereiderant. Non dicitur liberari, qui nihildebe ncque intercidere dicuntur tabulae , quae nullae unquam fuerunt .
200쪽
quemadmodum loquitur idem Iulianus ia est. L. IOε. g. r. , ubi nihil de-hilum ponit. Facile est multa illicitarum , probrosarumve conditionum exempla reis Ietere ex libris juris. Duo, aut tria seligam , quae interprete opus habent. nter illicitas conditiones ea. est, qua Viduitas iniungitur , aut quoquo modo nuptiis impedimentum insertur: quod suille certa Lege interdictum , patet ex L. sed f hoo 62. ult. , L. quum isa 63. g. r. , L. hoe modo 66. , L. quum 4ale Pa. 9, s viris situ q- , mulieri γε. de eond. O dem. Sed quae ea Lex fuerit, incerium. Quod Raphaeli Cumano, aliisque veteribus placuit, eam fuisse L. Aeliam Sentiam, id nemini recentiorum placere videor Et fuit tamen aliquid Lege Aelia Sentia cau. tum de ea re, uti mox. Eam suisse Legem Iuliam Μiscellam , de qua Justinianus in L. a. O 3. C. de indict. viduis, Iol L , O Nov. a 2. cap. εῖ. opinio est Barnabae BrisIonii Amiqu. lib. 3. e. 3. Hoc idem adstiuit Gu- iacius sub nomine Mercatoris latens Coturori cap. r. a. O 3., nisi quod Legem illam Miscellam caput facit Legis auliae & Papiae, cujus itidein capita sunt Lex Julia decimaria, Lex .dulia caducaria: quam eandem sentenistiam pluribus tuetur novissimus Legis auliae; Sc Papiae interpres Heinecis eius Lib. a. eap. I 6. Non omnino distensit a Cujacio Robertus Coruroν.eap. T. a. O 3. Non negat is, quod de ea Lege Cuiacis scribit, sed Iuliam Miscellam Papia facit recentiorem: quin ea derogatum aliquid de LPapia
contendit. Ego rem rotam paucis transigam: εc tortasse erit mea utilior .
quam aliorum, opera in ea re . Anno MDCCLVII. Sexto Aelio Caio . Eo Gaio Sentio Saturnino Coss. duae Leges Romae perlatae, Lex Aelia Sentia , & Lex Iulia de maritandis ordinibus. Praeivisse Legem Aeliam Sentiam probat Pauli locus in L. adigere 6. 6. de jur. patron. Deinde sub finem anni DCCLXII. M. Papio Mutilo. Ec Q. Poppeo Secundo ColL sustinis
perlata est Lex Papia Poppaea , in quain mutatis nonnullis Iulia influxit. Inter Legis Aeliae Sentiae capita suille caput de libertorum , liberi aruuive viduitate tollenda testes sunt Paulus in citi L. adigere , S Terentius Clemens in L. quaesiuum 3 r. qui O a quih. man. Hic Lib. V..ad L. Iuliam OPapiam non videri inquit eontra Legem Aeliam Sentiam fecisse eum , qui non perpetuam viduitatem tiberto a unxisti et ille Lib. Ir-ad Legem Aeliam Sentiam scribit, Adigere jurejurando, Me nubat liberra. Mel liberos loIlat, inuelligi etiam eam , qui libertum jurare latitura Res ita se habuit. Quod Lege Decemvirali , cujus meminit Ulp. Fragm. tit. 29. f. I., libertorum. libertarumve intestato decedentium liberi excludebant patrouos, solemne patronis erat a liberiis, libertabusve sipulari, ne hae nuberent, illi ducerent uxores : &non raro stipulationi accedebat religio iurisiurandi. Id ne facerent patroni, ea Lex vetuit, iusque patronatus contra lacientibus ademit , L. qui contra I s. de jur. patronat. , libertis tamen libertatiusve iurisiurandi gratiam non secit: proinde eos, easve contradis nuptiis periurii poenae manebam. Sed Lege Iulia de maritandis ordinibus jusjurandum permissum , tam remissum, non novo loquendi .genere, Paulus inquit in est. L. 6. 9. q. Hinc facio coniecturam, caput istud Legis Aeliae Sentiae in Legem Iuliam influxisse. Sed de conditione viduitatis libertati, quo tempore dabatur , adscripta , nihil
L. Aelia Sentia cautum puto; nam quibus Pandectarum locis caput illud expi, Disilirco by Corale