장음표시 사용
101쪽
diversa nomina, quibus significetur conservant sanitatem act. o sub illis diversis respectibus aecon notationiblis. Fundamentum autem prioris sentcntiae non indiget solutione. NeoE itur enim creationem ex nccessitate
M. Conservatio autem per se est duplex ; una directa , & immediata, quae consistit in influxu continuo inesse rei: alia iii directa, & mediata , quae consistit in influxu ini aliquas durare tantia per instans nostri tem- dispositiones, 'litae necessariae sulit, pqris secundum rem loquendo;durat ut res conservetur in esse De hac P
enim. quandiu coservatio permanet rsecundum nomen autem , seu con-
notationem dicitur solum durare per instans, quia tantum pro illo instanticon notat negationem prioris existetiae . y Ad confirmationem respondetur, idem argumentum fieri posse de consei vatione, quae priori ,& p steriori tempori correspondet,quod scilicet non sit eadem actio.Dico igi steriori conservatione ni illa est disΗ-
cultas, cum certum sit, quasda creaturas conservari per alias s nam Caelum, & Sol continuo suo motu conservant haec inferiora, producendo in eis qualitato quasdam conservativas ipsorum. Unue selum difficultas est:
de conservatione per se, directa, Mimmediata, an sit tantum a Deo, ara etiam a causis secundis p. Et licet diciturqhi d etiam creatio illius Angeli possit, quod materia eonservetur persecundium rem esset conservatio,quia quantum est ex se est potens conservare Angelum tempore subsequenti si Deus sie uellet .
63. T Uobus modis pinest una res Ira eonservari ab alia , ues per
se, uel per accidens. Ea dicuntur co- scrvare rem per accidens , quae illam protegunt a contrariis,uel eis resiste. ,uel ea removendo. Et hoc modo
certum est, Deum conservare unam creaturam mediante alia: Deus mimpressit sali nim expellendi , & r
movendi a came quesitates ilΙi con- Marias, & quae possunt eam adtionsehus suis corrumpere. Item impressit
formam, & forma conservetur penmateriam; tamen praecheta conservatio non est uera, & rigorosa conservatio i nam uera, & rigorosa conse
vatio est in genere causae efficientiso His positis. M. Dico primo; Nesia substantia creata quoad suum esse substantiale pendet ab aliqua causa ereata , sed a solo Deo. Ita D. Th. de pinent. R s.
art. I. ad. T. Capreolus in a. dist. quaeli. a. an contra I. cones.& alii communiter. Probatur coram clusio discurrendo per omnes causis creatas. Et in rebus ineorruptibilibus , quae per creationem fiunt, res est elarissima, quia conservatio liaria rerum se per eandem actionem mrseuerantem, qua creantur: cum igiatur creatio sit a Deo, a Deo tantum conservantur. Substantiae vero eor-
virtutem quandam pluribus plantis, ruptibiles, in primis non dependent di herbis, removenssi ab animali in conservari a substantiis creatis im- uasitates eorpori eius metuas, & materialibus, nam hae non efficiunt propterea beneficio nujusmodi planis illas. Item non dependent in consem
102쪽
nerat e,quia ut expetientia eostat, Elius rion dispendet a Patre in coia servari, Se peracta generatione Paterimi, influit itinpluis insilium,3 ideo mortuo Patre adhuc flesspe severat in esse.Corpora vero Caelestia tau in indirecte,' mestate conservant co ruptibiles substantias illis subiectas, Ut num . praee.disium cst. Dicendum est igitur nullani obstantiana creati quoad suunt esse substantiale nendi re in conseivdiri ab aliqua caula creata , sed a solo Deo .q . Dirio secundd I Aliqua accidentia in sua conse vatione pendenta solo Deos calor n.productus a sole,
uel ab alio corpore, permanet etiam cessante eoru ii uxulsu . Aliqua vero pendciat etiam a cauus creati Mut ex ' petientiat stat. Nam Inmen in sua conservatiope pendet a sole , actus Nitales a potentii εἴ omnis motus arnovente. QDmilis autem haec accita elentia peiadeant in conservari immo. diatem suis eausis creatis, non pro Pterea negant dependentiam in m
diatam a Deo; At ideo dixi aca, sis creet r. Ratio autem est : quia Gmnis operatio creatura .cst etiam immediate a Deo: cum igitur con servatici per creaturam lit quaedam operatio, oportet esse etiam im meis diare a Deo. N 4
L Cur au tem haec accidensa de pendeant in suo conservari a.causis secundis, non verb illaλ multum laborat P. Suarez dispo 2I. mri. scist. anum. II. usque ad I 7. in reddenda ratione: Z ultimo oqnesudit,eam essedcsumendam ex inserinstea natu a talium accidentium; quia nimitu talia
simi, ut essentialiter, uel conaturaialiter includat depetitia a tali causa Sed hec raso non satis iacit, S uera affert D I h I p q. 8 .art. I . vide illa.
D ea se secunda principali Uit quorundam ueterum si 'Γ tentia, qui omnem agendi u rarebus creatis denegabant, dicentes , solum Deum omnia emcere, sine c5- cursu alterius causae .effectivae. Quae
sententia est omnino sella, & stulia,
ut ea merito D.T.in a.dist. I.q. I .art. q.appellat. opponitur enim Primo. Sacra Sctipturae, nam Genes. I . ha betur geminet he iam uir tem, se facientemsemen, se luenum pomi ferum saciani fructum . Et luc. 1 I. in de te sculneam, Θ Omnes arbores ciam proaticunt iam ex se fructus. Seeundo
Doctrinae Ecclesiis de nostra liberta. te in verando, &de peccatis qua
committimus: nam exercitium libertatis omnino in agendo consistit,
quia potentia libera potest agere , Nnon agere, & opera praua ab ipsis peccantibus ecticiuntur.Tertio exporientiae; notum quippe est, ignem caleiscere, & gignere alium ignem, solem illuminare , oculum uidere, &sic ab ipsis causis creatis suas operati nes exeremi. & effectus pnoduci.Nec nisi ineptissime ab adversariisdicitur, solum Dolim ad praesentiam harum causarum operari .l Sic enim tollit MOmnis uis experientiae , Se praecludi,
tur uia philosophandi abessectibui
ad causis. Insuper uana eslet tanta qualitatum uarietas, tot dispositionuapparatus,talia organa, ct instrumenista, quae incin nisi ad operandum Og dinata sunt. Rraeterea sequeretur x ex natura rei is mi non magis cale .cere, quam infrigidare, aut quidquid aliud, siquidem et que posset Deus ad praseiri iam eius quidquid libeat ,op
rari Et ultimo rationi:nam alii Dcuis
103쪽
qui ire condidit, non potuit ex defeetu si is virtutis communieare relitis
virtutem agendi, cum ex parte creaturarum nulla sit implieantia. Et hoe 1aon est dicendum, alio virtus Dei esset desicicias ,& non omni recido
possibili infinita. Aut si potuit,& nouoluit , id derogat bonitati divinae,
ad qitam spectabat res persectas edi cere eas; que participes lireddese sitae virtutis operativae. Ne igitur in tiaepabsurda incidamus, dicendum est,res
creatas uerer Iabere uim prodycenduci uere.producere suos cstectus. l
α. CV per hac dissicultate quatuor
invenio sententias. . Exima asse. rit, la accidentia esse virtutem principalem causae creatae producendi quemcumq. effectum,ceram substan. tiam. ItaBenedictus Percyra 8.Dysie. P. II. & ducibus sequentibus. Sed haec sententis relicitur ab omnibus.
Ratio est quia accidentia stitit simpli citer imperfectiora subitolia. ergo n5 possunt per modii causae principalis attingere illius productionem et alias essect excederet Oirtute sua mus'. . 'se . Respondet iPEreyra, quM ac-elaelesta selo in esse eritis sent imperastistiora substantia,non autem in essepi uehi vi , t. producibilis. y Sed
contra est: quia causa esliciens continere debet effectum uel formaIiter, is eminenter,quandoquidem in ge
entit atteam persectionem substantis, sebei emittitere Ulta ii stima aeri inde ini esse entis esse maioris , utis qualis persectionis eum illa y Conia firmatur quia alias ex eo, quod Deus
esset ςm omium creaturarum,n prwere r legitime, quudissiet per- se Hor in latione e litis,quia omnes illat. Im0 cx responsione Pereyrae Gret .. nullum posse dari argumentumesticis ad convincendum eum, qui dixerit,totum mundum potuisse fieria quadam sororica . iquia hic etiarcipqsset dicere,quω mica est perse
ctius quid in ratippeesproductitii omnibus alii x entibus , si vi de si ipsa
tu ratione xntis sit linis imperfecta, potuisset totum limc ordi efiicere . . Secunda sen clypia per oppositum docet, accidens in5 solii respectasiibstantiae, sed neque respectu , alterius accidentis sibi similis esse cairiam principalem, sed tantum instri mentalem Ita Conimbricens a.
Hec etiam opinio est improbabilis; quia causa principalis dicitur irata ,.que adequat 4 adi superat perserissonem sui effectus atqui unum accidens potest ad quare persectionem alterius ,rquando est jsi simile, M se continere ipsum formaliter per
modum)causae univocae, ut calor ca4
lorem ς ueli superare, quando est dic simile,AE sic continere illud eminen
ter per modum caule aequi uocς,sicut lux continet calorem resergo potest concurrere, & concurrit de facto ueeausa principalis ad productionem
illius, . . 4 l. . . Tertia Icntentia est Scoti in I. disp-37. quaest. unic. & in et dist. 16. q. I. Riia 6 dist I a. q. 3. Duran. dria a. diae. Pi quaest. . &in 4i dist. aa. ' Σ . Oetami in a. q. 23. &alio. rum, qui uolunt, solam formam sub-λntialem tale principium produc di aliam substintiam ἔ accidentia veis r5 nullo modo eflective cmacurrere
104쪽
disponere ad illain. v Sed reiicitur communiter a Thomistis . Nam ogeris creatum saepius operatur ubi non adest secundum suam subitam etiam , sed folim secundum acciden. tia , Ela uirtutes quasdam instrumem et ales motius ex se emittit: ergo
non sola substantia i est principium
prodiictionis alteritis stibuantiae, voviam etiam accidentia : Conseque tia patet.Antecedes veroprob. na sol C. g. mediis quibusdam occultis qualitatibus θ' influentiis instrumenta-a iter concurrentibus producit aurum in uisceribus terra 'e Generans mediis anto semine ut i nitrumento producit se tum in inllua millieris regnis medio calore in ferrum introducto Producit alium ignem i & in Eucha-xillia accidentia uini consecrati co
Nertunt a litani iri uinum , si in m
dica quantitate infundaturi de nihilominus substantiae hii iusmodi agentiu no adsunt secudu se ubi tales est clus producuntur 7 neque n. nibstan- ia solis est in uisceribus terrae, nec Gener ans adest secudit suam substanis etiam ubi producitur fartus , nec simi liter stibstantia uini conuersa iri sanis zuinem Chisti adesh in easu dicto,sed et tuui ipsorimi virtutest crgoi i 6. Q arta deni uelsententia ψ est Thomistarum tenent ni, sormam substyntialem agontis aestis uirtute u
ductione vero accidentis forma accidentalis . Prob.quia umlmquodq; agit inquantum in actu tale s naelum n. agens calefacit, nisi sit actu Ciliadum ; & ignis si producit ignem , producit illum in quantum m ad igignis sed agens substantiale est actu tale per formam substantialem ginis
vero accidentale ver sormam accidentalem et ergo forma substantialis in productione substantiae est utitiis agendi, & serma accidentalis in m Hione aecidentis. Quod autem ta.
lis uirtus sit priM alis , prob. illa
dicitur uitius principalis , 'ue attin- gie essectum inon excedentem pro-
propriam persectionemr sed neotor. m substatialislrespectu productkmis substantiet , nec forma accidentalis
respecturoductionis accidentis, attingit effectum exeedentem propria persectionem: ergo est uirtus principalis. 8. Secunda conclusio. Forma sub stantialis agentis non est uirtus ima mediata prodiictionis substanti g, sed tantum radicatis. γ Prob. ratione S. Titi ex P. p q. art. 3. in creatis esse operari dii inguuntur realiter, ciressest ordinis sibstist lis , &opo , i Sidinis aecidentalis: erga poteriitia quae 'e seiprim, respicit esse, reali re distingi simia poteratia, quae pndi 'p iseli respicit operari inote , tiqenim disti untur penes diue
105쪽
. Dices: Esse di operari sellaabentianiqiram actus pri arius Si secun darius, cum operari sequatur ad esse: distinctio autem potentiarum sumitur peues actus primarios, non autem penes actum primarium & secunda
rium: ' Sed contra: quia est contra rationem actus secundarii, quod trul,uat speeificationem potentiae specificatio n. per se primo respicitur a potentia sed operari tribuit spcci-jicationem potentie , na ideo pol tia dicitur operat tua , quia iespicit operarit ergo operari non potest esse actus secundarius , sed primariu . Nec obstat quod sequatur ad csse, quia etiam uolitio sequitur ad intellectionem, & nihilominus exigit potentiam realiter distinctam .
Io, Tertia conclusio. Virtus proxima , qua una substantia attingit productionem alterius,sunt acciden isti a. Prob. quia accidentia institui sunt a natura propter substatiam a atqui substantia non indiget acciricia tibus ad hoc ut sit, sed ad hoc ut
mediantibus illis operetur e ergo uirtus proxima & immediata substantis sunt accidentia y Confirmatur quia omnis ratio agedi debet esse uel sub stantia , uel accidens; ergo cu' tu stantia neq ueat esse immediatu principium operationis , ut ostensum est, oportet ut dum aliam subitantiam producit, quod accidenti sint uirtutes proximae, & Potentiε immedia-
II. Ob. I. Forma accidentalis est immediata potentia respectu sui esse
inexistentie, sicut substantia re*eo vsui esse subitantialis i sed illud euς in existetiae distinguitur te: eris operatione rei go serma accide' talis ne-
qtiit esse immediatum principium
ar . Respondeo negando eonia quentiam 3 quia aecidentia solumcundario respiciunt inexistentiam,&nonnisi quatenus est simpliciter necessaria ad operationem eliciendam , mec essent a natura producta ,si operationi non inservirent.. Hoc autem
dici nequit de substantia, quia esse respectu illius semper respicitur primario, & adhuc est et, etiam si operatio implicaret . Iro Ob.1. Si substantia creata non esset immediato operativa, aut hoc esset propter persectionem aut proruter xa perseetionem: neutrum Aci poteste ergo. Minor probatur,& pri-ino quod non propter perfectionem,
quia substantia divina est infinite
persectior ereata,& tamen est imm diate operativa. Secundo quod nota propter imperfectionem , suta accidentia sunt imperfectiora substantiis creatis, & tamen sunt immςdiate
I . Respondeo, hoc non provenire praecise ex persectione , nec ex imperfectione absolute sed ex medio quodam statu inter summa Dei perfectionem & accidentium imperfectionem, seu quod idem est in ex perisfectione substantiae creatae admixta impulsectioni. Ex summa enim persectione provenit, quod substantia sit immediate operativa, ex eo scilicet quod operatio ejus non sit eidens , sed ipsemet Dei substantia , unde,& potentia, quae illam respiacit, debet esse substantia. Ex impe
fictione aute accidentis oritur,quod siti inunediatum operationis princi-eium ex eo scilicet quod possῆt perte primδ respicere operationem acclidenta Ie',& ab ea specificari Et quia substantia creata non est ita perrecta
ut operatio ejus sit substantialis; nee ita
106쪽
ita imperfecta, ut possit per se primo
respicere actum accidentalem , & ab eo specificari : inde est, qu5d ex perfectione ipsius media inter substantigdivine infinitam pcrsectionem , &im persectionem accidentium, oritur quod non sit immediatε operativa . Is . Ob. 3. Non repugnat aliquam substantiam ita perfectam esse, sicut illud conj tinctum ex substatia & acocidenter non n. hoc infinitam perseis cticinem postulati ergo saltem per divinam potentia erit possibilis substantia immediate Operativa .r6. Respondeo negando antecedens ; habeo n. instantiam manifesta, Dam oculus cum specie potest videre colorem, intellectus cum lumine gloriae videre Deum , substantia cum subsistentia superaddita suppositatur,& conjunctum ex istis non est infiniatae perfectionis; & tamen non potest
dari aliquis oculus ita perfectus, qui sine specie videat; intellectus, qui sine lumine gloris sit beatus; substantia, quae sine subsistentia superaddi ta propria , vel aliena , subsistat. Si. militer ergo neque poterit dari substantia , ita persecta , quq sine accidentibus operet hir,ob rationes adductas 3 Iicet coniunctiim ex substantiare accidente non sit infinite pertactionis . 17. Ob. q. Accidentia sunt simpli. citer impci sectiora substantia I ergo non postlint illam producere . Prob. consequentia, quia productivum alterius debet illud continere vel so Ualiter, vel eminenter, at accidemtia nec continentdiibstantiam serm liter, alias essct ejusdem persectionis; neque eminenter, quia quod sic c6imet aliud,eκ cedit illud in persectio ne : ergo nullo modo possunt substantie productionein attingere.
18. Respondeo negando eonseque-tia, &' ad probationem dico, accidens non continere substantiam sermaliter, nec eminenter, quia liςc comtinentia solum causae principali com- p etit; sed virtualiter,quia sormaliter est virtus substantiae,& ut talis attingit productionem estectus . I9. Ob. I. Accidens de se est ina. potens ad producendam substantia rid autem quod de se est impotens ad aliquem effectum , si nihil ei addaturi, manet sicut antea, ac proinde ita impotens, sicut prius crat: sed; accidenti nihil potest addi, si n. ei aliquid addat tir, cum id non pqssit esse substantia , quandoquidem tuta
stantia non recipitur in accidenti, necesse crit ut sit accidens: ergo per illud quantumvis multiplicetur, non Tedditur potens ad productionem substantiae. ao. Respondeo cum Nugno Part. quaest. T T. ari .R. qudd hoc ipso, quddaccidens consideretur ut virtus substantiae , tunc licet maneat in ratione accidentis , nihilominus maxime
accedit ad persectionem substantiae , aliquo modo pertinet ad ordinem illius. Q iare non mirum, quod possit attingere productionem substanis tig , quia ut ait Pilosophus , fir
Unde eum ista virtus sit supremum infimi , id est accidentis , idcirco attingit insimum stipremi, stilicet instrumentaliter productioncm substantiae.
2I., i aeres . Quid sit accidens eL se virtute substaritiaὸ Noto,accidens posth consitaenari dupliciter a pri in
sec dii messe, seclindo ut emanat Rdeterminata forma substantiali v. g. calon potest considorari de ui. calor est,&: ut emanat a tali serma sub
107쪽
stantiali, puta ignis, animalis, femine . Ut calor est, non attingit pro ductionem ignis , carnis, sanguinis,& lachis i at ut emanat a forma subissantiali ignis producit ignem, ut emanat a lubstantia animalis attingit produci. onem carnis, & sanguinis, ct ut emanat a fginina producit lac. Quare esse virtutcm substantiae, aliquid addit, non quidem realiter, sed uirtualiter distinctum ab eodem calore, ratione cujus liabet hunc majorem vigorem ; quod quidem provenit illi ab eadem substantia, a qua emanat. Sed quomodo proveniat, disticultas est . Aliqui dicunt, derivaria substantia aliquem influxum in
accidens, perquam elevatur, Reia
sic itur virtus ollantiae. Sed iste m diis dicendi in via D. Tli. substineri non potest, qui et cum influxus iste procederet a substantia, respectu ilialius substantia iam csset immediate
22. Dico igitur , substantiam nihil influere in accidentia, sed haec
una cum hoc vigore ab ea , ut a radice procedere. Probatur; quia multoties contingit, ut substantia, a qua
accidentia emanarunt, nequeat exi
bere immediatum alique influxum, Senihilominus qndd generatio illa sub stantialis eque bene fiat, ac fiunt aliercnerationes substantiales I ut patet in generationibus viventium, in qui- ius generans, a quo decisum est se. men, nullum immediatum , & n .um instu Xum exibet in punio generationis, tum quia non est praesens; elim quia Φpe non existit : & sque ει bene generatur proles , sive Pater vivat , sive non . Ergo signum est , virtutes accidentales substantiς ita exiisse a principio elevatas,& consoristatas , ut mediis illis absque novaco.
sortatione concurrat lassicienter subis stantia ad talem productionem .
actione dependeant a ean prima p D Rima concitisio, causae securi L dae in omni sua actione indigent concursu simultaneo causae pri- linae. Est communis inter Theologos, uno dempto Durado, in a.dist. l. q. . At dist.37.'. r. cuius sententia ab omnibus reiicitur. Prob. primo aucto ritate Sacrae Scripturae, Isse 26. om
num agri, quod hodie est, ese crax is Glibanum misiit ιν, Detir sc vectis . Actorum II. Iu ἐμ enἱm vivimur, movemur, se si vitis. Et licet haee&similia loca non faciant conclusionem de fide, quia possunt utcumque explicari sine immediato influsu,ta men negari non potest , quod eam reddant probabiliorem.
2 . Prob. secundo ratione. Omnis actio &effectus causae creatae, ita sunt ab ipsa causa creata , ut etiam sint a Deo : sed concursus simultaneus in hoc consistit, scilicet quc sDeus simul cum causa creata Concurrat ad actionem , e productionem effectus t ergo causa creata in omni sua actione indiget concursu simultaneo cause prims . Prob. major . Omnis actio 3e effinus causae create sunt entia creata. sed nulla est enti. tas creata, cujus Deus non sit uera , Si propria causa : ergo omnis actio Seeffectus causae creat , ita sunt ab ipsa causa , ut etiam sint a Dco. y Nec satisfacit Durandus dicendo, actiones , & effectus causarum secundaru
108쪽
diate . Nam contra est e caiisa media. ta, S remota non est pro 'rie causa rsed Deus dicitur absolute causa ,
creator omnium: ergo non mediatE: sed immediate concurrit ad produc tionem cujuscumque entitatis. as. Prob. tertio, Modus operandi sequitur modum essendit sed creatu ra in essendo dependet a Deo : ergo M in operando. Confirmatur quia nisi Deus immediate concurrat ct in causis secundis, non posset carsi operationes impedire relictis in rerum natura causis,&' applicatione illarum; quod tamen falsum csse constat: nam
ignem Babylonicii impedivit Deus,
Iaci ageret in tres pueros & tamen nodestruxit illum . 3 Respondet Arria-ga proDurando disp Io.physic.sin. I.
i. sict. a. nu Io. causis Creatas Pendere in suis operationibuS, ut a conis
ditione sine qua non, a permissione Dei: & ideo eo ipso, quod Deus non vult causas siccundas operari, illae non perantur. Sed contra et quia intelligi non potest dependentia creature a Deo in operando sine immediato influxu Appioximatio enim ideo re-
uiritur, quia tollit impedimentum istantis: at permis Ito divina nullum impedimentum tollite ergo non requiritur.
26. Ob. I. Ad producendum cite- sussicit, quod virtus caiis' sit qualis cffcctui: sed calor producens est squabs estectui, scilicet calori producto : crgo non in drget consortio cause prime, ut illu producat, y Resp. quod cum δacitur, ad agendunt iussi cete Ytitutem squalem effectui, intelis ligendiim est, non simpliciter, sed in suo ordine caiiss : nam sicut virtus
illa est dependens, ita nota nisi d penderiter susticit, & ideo prs ter eam
necesse est ut influat prima eausa, aqua omnia pendent. 17. Ob. a. Si causa prima concui rit cum causa secunda, vel iuraque est eausa partialis, vel causi totalis : ne uit Deus este causa partialis,quia idicit imperfectionem . Si aute utraqs est causa totalis, altera est supci flua y Resp. quod ex parte effectus, non sunt cause partiales, quia non fit pals essectus ab una causa, & pars ab alia, sed totus effectus a singulis producitur . Ex parte vero caust conc edi p test, quod utraque sit partialis, quia integram causalitatem effectivam neo cessariam ad illum estcctum neu a illarum tota adhibet, sed cx utitus' concursu consurgit integra causalitas.& ideo dicuntur partialit cr concur rere ex parte cause, quod non cst imperfectio in Deo,quia id no est ex in- sua cientia, sed ex ejus bonitate . Vel respondeo secundo S: mPl jus, quod cum illae duae causae sint divertorum
ordinum, proprie non dicuntur com. Ponere unam causa in totalem , sed
unaquaeque est causa integra in suo oris dine . Ex quo non sequitur quod altera sit superflua. 28. Ob. 3. Causa prima neque eadem actione , neque diversa potest
concurrere cum causa secunda: ergo nullo modo concurrit, probo ante dens ue non eadem, quia una,& ea-
de actio non potest procedere a dii bus agentibus totalibus. Neq; diversa, quia actiones diversificantur per terminos: at idern esset terminus pro ductus ab utraque caiisa: ergo. y Resp. negando antecedens quoad primam partem, de probationem dico, quod
lic t una , i&r eadem actio non possit procedere a duobus agentibus totalibi is ejusdom ordinis, ben Etamen.u minIO, & secundo agente, quia pri- M a muta s
109쪽
ra ima, di secundum agens spectant ad diu cisos ordines, unum est causa universalis, aliud caiisa particularis rnon autem implicat, quod eade actio procedat a diveriis causis totalibus diversi ordinis . Itaque cadem actio immediate est a Deo, & a causa secunda, ut est a Deo, appellatur concursus primae causae; ut vero a causa sicunda, dicitur concursus causae si
29 Ob. Dcus non concurrit immediate, S per seipsuna cum causa materiali, & formali: ergo nec cum estic ente. y Resp. distinguendo antecedens, non concurrit immediate Per modum cauis materialis aut formalis, quasi ipsemet si ibstentet, aut informet,concedo; quia substentatio, informatio dicunt impersectione partis, cujus vices nequit Deus seipso stipplere. Per modum causae esticien iis , nego ; ipse enim una cum causa secunda effcctive unit materiam cum forma, subindeque ficit, ut materia lubstentet, Si sorma informet ς unde
negatur consequentia. 3o. Secunda conclusio , Causae s cundae antecedenter. ad rustionem,in .
di Sent motione causae Dims,qua applicentur ad agendum Est S.IG. q.34 de potentia art 7.ad 7. aliisque in locis, suem sequuntur omnes ejus diseipu. Η, S plures alii ctiam eX.Patribus So eietatis , quos resert Matthat in prata senti disp. 8.scch. 3I. Fundamentum hujus assertio-ois supponitduo. Primum, indeterminatione causς secundae; ex eo enim quod quaelibet causi secunda potest producet e diversia effectus, est indeterminata ad producendum hunc potius,quam illum. Secundum, potentialitatem ad operandum 3 omnis. n.
ausi secunda prius intelligitur in so
tentia ad Operandum,quam actu ope rari; & quando actu operatur, transi de actu primo ad actum secundum . 3α . Ex his principiis probatur Coclusio . Omnis causa secunda est indeterminata ad hanc, vel illam acti nem in individuo , & cst in potentia ad operandum cum non semper actu sit operans : ergo indiget ab aliqua eatis a reduci in actu, determinari ;siquidem a causa existento in potentia , X in determinata, non exit et&ctus in actu, ed determinatus. Sed nopotest a scipsa da terminari; quia ipsa est in potentia ad agenduim Se inde
terminata: quod autem reducitur dCpotentia ad actum, &determinatur, debet osse in actu : esse autem simul in potentia,& in actu implicat. Neq; ab alia causa creata, quia.Omnes causis creatae stilat etiam in potentia ad operandum, & indetcrminatae,& indigent simili applicatione, & determinatione, & su opporteret procedere in infinitum . Neq; a causa increata per conciirsum simultaneum, Quia concursus simultaneus non in- uuit, nisi in cffectum, S: identificatur cum actione causae secundae, & sic noreddit,sed praesupponit in priori na
turae causam secundam cre Mam P
diictam de potentia ad actum,&determinatam ad operandum d ergo aeausa increata Per motionem Pro
viam, cum nihil aliud restet. 33. Respondent Adversuti, rem nere extrinsecam Dei assistentiam , Per quam poterit causa lecunda determinari , & reduci de potentia adactum. y Sed contra: quia per lamassistentiam Dei extrinsecam nihiI
intrinsece ponitur in creatura z ergo totum intrinsecum hujus causae crea. tar manet immutatum sicut antea; &cum antea esset minisc in poten- tia,
110쪽
tia , Et indeterminata, etiam post illam extrinsecam at Iistentiam in eade olentialitate, & in deiciminatione ita trinseca manebit: eigo a principiis intrinsiccis talis causae non poterit di- anaro actio, quantumcumqi ponatiar illa extrinseca assistentia. sed non dicitur causa creata agere, nisi ab ejus intrinseca virtute, R: potentia dimanet actio , quia ipsa virtus intrinseca est, quae dicitur agere : ergo si per illam allistentiam exstrinsecam nihil de illa potentialitate tollitur, non remanet causa illa disposita ad agendum aqq. ob. I. Causa efficiens principalis est id, unde primo incipit motus: ergo repugnat, quod agat ut mora a causa prima, F l espondebo negando consequentiam,'uia licet coliata causa secunda essiciente cum pri ma , non sit id, a quo primo incipit motus, bene tamen si conseratur ordine cxecutionis cum aliis eatissastorum gencrum ; sic intelligitur particula illa primo in dicta dcfinitio
ne, ut supra diximus. Ob. a. Causa est ciens principalis est completae eigo non indi.
get aliquo supcraddito ut complea-rur . y Respondeo concedendo totum , quia motio ista praevia non est Virtus per modum actus primi , sed irim quaedam applicatio cauis adactum secundum,& cffcctus ejus non est aliud, nisi reddere causim secundam completam applicatam, & determinatam ad operandum.
36. Ob. 3. Causis secundae necessariae, ex natura sua sunt determinatat ad agendum , ita ut miraculum
seret si ignis prope stuppam positus
non com Dureret: ergo istae non indigent determinatione causae primae. Respondeo distinguendo antece-
dens: causae secundae necessariae ex. natura sitia sunt determinatae quoad speciem operarionis , , puta ignis ad calefaciendum, ita ut iros Ipossiit facere contrarium , concedo quo ad exercit um , ita ut non possit
suspendcre actionem , subdistinguo :postis omnibus conditionibus ad agendum regi μὴ r, concedo & in hoc differt eausa naturalis a libera, quae postis omnibus potest adhuc Donagere , aut agere oppositum non pο- I risi is, nego, illa autem prae requisita sunt non solum conditsones ex trinsectae, puta approximatio ad p. as.
sum, sed maxime ipse influxus praevius causae primae , quo de t intrin. sece constitui in ratione principii
actualis sicae operationis. Ideo autem miraculum ret,si ignis approxim, tus calefactibili non calefaceret, quia miraculum esset , quod Deus agenti necessario negaret influxum illum,de concursum , suem titulo connaturalitatis exposcit positis aliis condictioniblis . 77. Tcitia conclusio. Haec praemotio in causis liberis non tollit libertatem . Est etiam omnium Tl, mistarum, δ' probatur 3 quia prinmotio ista causae primae est emcaci iasima , S: univcrsalissima et ergo attit, git non soli1m substantiam actus, sed etiam modum adtus: sed modus OpC. randi causae liberae est operari liberes ergo non solum attingit, seu esticaciter facit, quod causae liberae operen tur, sed etiam quod operantur liber Prima consequentia , in qua est dissicultas, probatur, quod non attingan'tur omnia,quae sunt in effectu oritur ex inessicacitate, & limitatione virtutis , seu in luxus: ergo si praemo tio causae primae est enicaci mina, univeis alii Iima , non solum at tangit sub