Disputationes in Aristotelis logicam, philosophiam naturalem, et metaphysicam, in tres tomos distributae. Tomus primus tertius ... Auctore P.D. Antonino Botto congregationis Somaschae sacrae theologiae professore

발행: 1671년

분량: 432페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

nt immediate poti,sitie inpatie tem poris inllans illud si ibsequente, Non sit habiturum . Unde illu/, quod inacipit pcr instans intrinsecum, dici. tur aliis terminis incipere per prim simi e lye, quia de illo uerum est dicere in illo iii stanti, nune est ,- mmeo diate antea non erat . Pariter illud , uod desinit per instans intrinsecu, icitur sub aliis terminis desinere per Disim tim si esse,quia de illo ue riim quoq; est dicere in hinusmodi instanti, suἱmo e fit , sἰmmeis diaιὰ hostea non erit. E contra uero

illud dicitur incipere per instans extrinsecum, quod in eo instanti non: dum habet situm esse, sed immediate postea id est in parte temtoris statim sequenti habebit. Et illud dicitur desinere per instans extrinsemim,quod in illo iam non habet suuine, sed immediate antea habebat. Unde etiam illud, quod incipit per . instatis extrinsecu, dicitur incipere per vitimum si non esse, quia de illo uerum est dicere in hujusmodi insta.

dirae poctea erit . Et similiter illud, uod des nil per instans extrinsecu, testor desinere per primam sui non. esse, eo quod de illo uerum sit dic eiri tali instanti , 'N u-μμὼ non est,

litis.

a. Diso ptimb. Motum,& tempus incipere per ultimum sui non este;& danere per primum sui non

esse. Assertio haec quoad utramque partem est coin in unis inter Philos, phos , facile ludetur . Quia m8tiis , de tempus rioli postunt esse inius aut i ue ergo incipere per mi mum sui esse, ncc desinere per ultivinium sui este quod enim incipit petprimum sui essti oportet, quod sit in

instanti . nam de eo uerificari debet. nunc est, & immediate antea non erat. Et similiter 'uod desinit per ultimum sui esse,etiam necessarium est esse in instanti, quia etiam de eo uerum est' dicere, nunc est, & im mediate postea non erit sed quae is cumque non ita concipiunt,& desi. nunt, necessario incipiunt per ultimum non esse , & desinunt per pri

mum non esse et ergo motus, ten .

pus incipiunt, & desinunt praedicto.

modo. Maior seu antecedens prob. quia de ratione motus,&temporistest extensio successiva, atqui in instanti non potest dari extensio sucia cessiva, quia instans est indivisibile: erso motus, S tempus non possunt esse in inflanti. 3. Dico secundo, Instantia tem poris,& mutata esse motus, incipere per primum sui esse, &desinere per ultimum sui esse. Finc etiam assertio est communis; &probatur,quia hee indivisibilia habent totum suum esti in momento, & de eis uerum est diaeere,arianc sunt, & immediatὰ anteano erant,nec immediate post erunt ιν Dices: ergo in eodem instanti iniacipiunt,& desinunt: atqui implicata quod in eodem instanti aliquid sit ux non sit: ergo. 1 Resp. ita esse, sea non sequitur minor , nam licEt ea pquae desinunt per primum non essi, non sint in instanti in quo desinunt. quia de eis uerum in dicere, nunc non sunt Q Tamen ea, quae desinune per ultimum esse,etia in illo instanti in quo desinunt, sunt, quia de illis dicitur, nunc res est , & immediato

G. Tertia conclusioraules incipiti per ultimum non esse, & desinit peo primu non cite. Ita Frimcisciri Man ca 6. ph 'sic. q. a. dub. I. concL 3. &

alii.

192쪽

es ii Piobatur, lilia quies non potest elle in instanti: scd quae non possunt

esse in insta ui, incipiunt per ultimunon esse , de dc fluunt per primum, non esse, ut in Pri conchisione ollensum eiit ergo quies incipit per ultimum non esse,& desinit per prumum non est e . Pi ob maior , quies est pritiatio motus: sed motus non potest esse in instati: crg 3 nec quies. Mobile cnim non dicitur priuatum motu, nisi pro illa dunatione,in via aptum erat moueri: sed no crat aptum moueri in instanti ,. quia instanti non potuit esse modus et ei go 1 viideriamaticoherenter loquit . Ioannes a S in praesenti qu. Σι .

in instanti, eam nihilominus inquitdclinete per ultimum sui esse. Siqui. dem quicqii id per ultimum siti tisse desinit, in instanti est , quia de eo iacie dicimus.itiinc est;& immediate post non erit: eigo si quies non potest esse in instanti, nec .potest deli nere per ultimum sui csse. s. Ubia. Quics desimid quando incinit motus e sed incipit motus per ultimuria on osse . eigo desinit quies per ultimum sui cM'.quando est utavit m diocre , nunc in qu es , immediate post non erit, quia 4m mediate

post est motus. y Resp. quod si hoc

argumentum alicujus emi cssicaeiar, probaret otia poste motum desinet uper ultimum sui esses Demus enim duos motus, quoiu unus immediatu subsequitur ali uin, ut contingit,qua.do ab alta turri pi Oiicitur canis, qui in medio itineris moritur, tunc fora mari potest idem argumentum sic :Plinius motus, itempe canis, desinit quando incipit securulita, nempe cadaueris r sed secundus motus incipit

Z sic uerum esset dicere, minc. et hmotus canis,lmmediate post no erit, ilia immediate post est motus ca-aueris . Hoc autem est absurdum,

quia motus non potest cise in influ-ti , Dico igitur quod sicuti in prae dicto casu illi id instans , in quo moditus discontinuatur, est extrinsecum inceptionis secundi motus, & dest. tio tris primi; ita in dc sitioile quietis illud instans, in quo extrinsece incipit motus , extrinsice snit quie-

. Obta. Aristot. s physic. cap. y. rex R I. asserit, id quiestere quod simili ter se habet nunc, ac prius: sed id quod in tepore antecedonte qui uit, similiter se habet in instanti iquo id tempus clauditur,ac se habebat prius: ergo in eo instanti qui e scit. y Resp. leti sum Aristotelis esse, phid quiescere , iquod hoc tempore similiter se habet, ac privriba Oautem instanti mobile verὸ , Mec dicitur moueri, Eiic quiescere, sed non

moueri. tου Quaeres: Quomodo incipiant,&' desinant res permanentes Θ Respui inanente. aliae ancipi I,&' desinunt cum nici tu, aliae si qe motu qQuς incipiunt,d desin I im motu,se' iuntur modum incipiendi,& d sinendi successivorti Quae vero mC- tui in siti inceptione, si desitio igno subduntur, quantum est de se, petulincipere per primum sui esse,& d sinete per ulti ixu i esse' quia quatum est de se, non includuntsuccesssioncm, & sic possunt habere suum esse in instanti, tum pii in is quando

incipiunt, tum etiam ultimo quando desiliunt: per acciden S tan en aliis ter contingit,in ana si ina iidiae in.ι- teriales in sui spiὶς 'aticure, aut cm-

193쪽

ruptione, quamvis incipiant per instans intrinsecum , eo quod for masub statialis introducitur in instanti, attamen desinui per instans extrinsecum, siquidem in illo ipso mometo, in quo forma noua introducitur, expellitur praecedens, utpote , quae non potest esse simul, cum alia in eadem materia : atque ita in illo instanti uerum est dicere, nunc primo non e orma Wrcedentis immediate

antea erat .

V. Dices; Potest substantia corruispenda dcsinere in uno in stati,& substantia generanda incipere in alio in. stanti subsequenti. Sed contra, quia iam uel darentur duo inflantia immediata, quod est impossibile, uisupra uidimus; uel in parte mcdiante inter illa, materia esset sine ulla forisma 3 quod etiam implicat.

IN LIBRUM SEPTIMUM PHYSICORUM.

Quia Aristoteles in hoe libro ma. - sis ex professo de his duabus

conditionibus ad mouendum requisitis agit , ideo peculiariter de illis praesentem disputationem instituimus ,

V trum omne quod mouetur ab alio mouearur p

1 tis reiicirur,qui dxistisnatat Dorequiri realem distinctioiic inter id,

quod mouet S mouet. r. Ita Scottis

ς- met. q. Iq. & ejus discipuli. Fundamentum hujus seu tentiae si imitur ex uarijsaetioniblis, in quibtis mo-

LIBRI s

uens, & motum non disti mintuerealiter, lit patet in motu cordis , Ee in motu grauium, Si leuium . Totu

enim cor mouetur,& totum mouet,

quia cum si motus uitalis, est a seipso. Simit iter totus lapis mouetur deorsum, Z totus se movet,quia ri5 impellitur ab aliquo extrinseco Ite aqua calida semotis impedimentis redit in natiuum frigus, idque siccessiva mutatione, atque adeo motu

proprie dictor & sc eadem aqua est mouens , & mota respectu ejusdem frigefactionis. Nec dici potest,quod in istis motibus materia mouetur , & sorma mouet. Nam cum predicti motus sitit motus proprie dicti, nopotest sola materia esse mota , quia motus proprie dictus , cum sit accudens, non habet pro subjecto solam materiam, sed totum eompositum . a. Sed his non obstantibus, conum linis sententia praedictam Aristotelis propositionem in toto rigore defendit. Et certe si hoc principita destiuitiir, consequentὸr oportet af, firmare ex principiis philosophicis, quae Rindantiir in motu, non posse nos susticientes demonstrare,Deum

esse ; siquidem Philosophi, qui ex

natura motus processerunt ad oste-dendum dari unum primum mot rem, qui se immutabilis,& aeternus, in his sistum duobus principiis futudati sunt,quia omne quod mouetur, ab alio mouctur,& non est dare pro. eestim in infinitum in causis moueistibus . Si autem id, quod mouetur, non est necesse quod ab alio moueatur , nec etiam est necesse sistere in aliquo , quod sit mouens non m tum,cum idem possit moueri,&m uere seipsum.

3 Ratio autem , qua Aristoteles praedictiim principium probat, est ess-

194쪽

emeaei mar Dui non potest idem

simul esse in inu,& in potentia reL DuBIuM SECUN Du M.

Pectu eiusdem, neque idem potest esse dependens a seipso: atqui unum. quodque in tantum est mouens, inquantum est in actu , & motum inquantum est in potentia ; &similiter in quantum motum dependet a

s. QEnsus tituli est, utrum mouens, in aut agens debeat esse immedia atἡ coniunctum passo aut mobit,in mouente: ergo non potest esse idem quod agit,an vero possit agere in su- simul mouens , Se motum respinu biectum distans,cui nee per sua sub- ejusdem . . stantiam , nec per uirtutem a se dinai. Fundamentum verb oppositae fisam coniungatur. 1 Dupliciter au sententiae non urget,& de motu gra tem .agens potest esse immediatum

Mium &leuium,ae reliquis ibi nume. pas Primo immediatione supeositi Tati dubio tertio latitu agam, inte- ω virtutissimul,quq modo ignis est rim dico, omnes illos per emanatio. Prauens calefactivili sibi contiguo,

nem oriri a natura, cui conueniund, Secundo immediatione uirtutis tastis

quod etiam de aqua reducta ad pri- eum, & non supposti; qua rationestinam frigiditatem notat Caietanus sol conjungitur' his inferioribus in1 .part.quest. q.an.3. Emanatio am quae agit,non enim adest illis imm tem respectu natura non est motus,

sed respectu generantis. Motus vero cordis,quia vitalis est, non ita faeit Epercipitur,qubd sit a generante. Sed diatE per suam substantiam, sed s iam per uirtutem a se diffusam.Hoeposito

6. Dieo, omne agena debere esse tamen quia etiam uita in rebus ere, immediatum passo,uel utraqumni tis est accepta, deriuata ab alis,no diatione, uel sinem immediatione Ita uiuens mouet se,quq non etiam moueatur ab alio in primo motu; quo incipit uita, ut docet D. Th . r. part.' I8.art.3.& q. Io .art adita ille primus motus est uitalis tan quam initium uitae,n5 tanquam per sectio uitae:haec enim operatio uiue tis. est a mouente se , quatenus per unam partem iam motam,&factam in actu, mouet alias. Itaque prima pars motus cordis elicitur quidem ab ipso uinente,sed moto a generam tria quo habetur initium uitae. Reliquae vero partes una mouetur ab alia,' &sic respectu totius

uiuentis motus eius uit

lis est.

uirtutis. Et ratio est:quia ad operan dum necessaria est existentia agenis turemo ad operandum in tali loco, Meetiria est existentia agentis in eo incoaergo non potest agens agere in

passum,nisi sis illi praese, saltEna quoad suam uirtutem. Corfirmatur a simili, sicut enim ad operandum in tempor in quo res non est,ita se habet,ae si nunquam fuisset;ita a perrandum in loco, ubi non est , ita se

habet,ac si omninδ non esset in rerunaturat atqui implicat contradicti nem aliquid agere,nisi existat uel per se, uel per suaA virtutem eo tem p I quo tr ergo pariter repugnabit

quod agat,nisi siit praesens uel per se,

'suam uirtutem in loco, ubi

eratur,& producis essectum.

195쪽

7. ob. Potest agens azere in distans ergo non est necesse ut sit tibi agit. Probatur Antecedens, pluribus experientiis mam in lebete ad adlii bito partes superiores aquae sunt calidae, trundus autem lebetis frigeo scit.Similiter terpedo stuperuit manum piscatoris,non eordam. Ocnli fascinantes imprimunt malam quesbtatem pueris, & non aeri itermedio. Magnes attrahit ferrum distans, &non corpus propinquum . Et dentaque Phaluasi a residens in capite Nac uel appetitum,qui est in corde. Ad hane obstetionem respondere possumus primo , negando cis

sequii uia, quia aliud est,quod agensuere possit in distans,abiq;eo quod

agat in mediunt quod ad summum probant adductae experientiae 2 aliud

vero quod illi subiecto distanti .. in quod agit, non sit prores secundum

suam uirtutem. Nihilo minuu, quia

adhuc:iIlud in imuin est falsum, iram

sits n. 6 is et unde limi taremus sphqram activitatis in a diibus ; post et enim quodcumq agens aget in omne dilhantiam: quia si sine Dansmitatione uirtutis per medium potest

agere in aliquid, quod di stet duobus palmis, cur no poterit similiter agere in id, quod distat duobus milliaribus. uel in q,iodcumque aliud sine aermino λ Et ide5 s Rcsp. secundo, Negando ante odens, pro quo noto, quod quando aliquid agit in medium, & insubi diu distans, non semper ide et&ctu, producitur in utroque ob diversam capacitatem,& dispositionem, quam habent, unde Sol in C lis sibi conti

guis producit lumen, non calorem, cujus sunt incapaces , utpote incorruptibiles; in aere vero simul cu lumine calorem essicit, quia utriusque

est capax. in uisceribus terrς no pro. ducit lumen,propter opacitate illius es emi , quod est incapax lucis , producit tamen in eo cal-m , aut xlias influentias, ratione quarum in una illius parte producit aurum, in alia serrum, si similia, ob uarias scilicet dispositiones ,.quaslibi repeis rit. Et ex hoe hiar. quod in expcitientiis adductis essectus, qui manifeste apparent ,. uidentur neri in distanti,. tamen re uera uirtus , quae

diffunditur,transit prius per mediu, licet non habeat in illo similem eia sectum , quem in remotis propter dissimile aispositionem . Solutio est

ciandum aliquem morim rete alsera-

ιvir ex uisi te is D. Ad expetientia de lebete apposito ad igncm , certa est, quod calor, qui est in partibus superioribus.aquae transit per Iandri lebetis, sed tamen rarefacta aqua percal olem, dat locum frigidiori aquae, quae est inpalte superiori, que den-n0r, R grauior est, ut descendat ad

Lndum , & infrigidet illum, manen, tibus calidis partibus superioriabita. Ad illam vero de phan lasa dicemus in libris de apima quomodo

196쪽

'PHYSI

A suo moueantur prauia .

1 causa per accidens,nam certa est, graui S leuia per accidens m ueri a remouente impedimentum , ut si lapis esset supra corim nam P stus, qui columnam auferret , esset causa accides motus lapidis deo sum: sed de causa per se talis mosiis. Super qua difficultate est duplos tentia, prima docet, grauia, & leuia moueri a seipsis p secunda ver5,m Heri a generante . Primam tenent Scotistae, secundam Thom istae. I I. Prima coiiclusio, Gravia , 88 leuia non mouentur a seipsis . Est Arist. 8. thysic. eq. tex. 29. ubi inquir 's, a Quo principio moueantue grauia,& leuia, inquit r/Ect aias... quod moneantuν ei ciari enim hoc inctam, anemaiatorum proprium Nec ualet discrimen quod inter uiuens, non uiuens,

etiam si utrum', se moueat, assignat Scotus,qubd uiuens se mouet media sui cognitione,non ver5 nonvivenscNo inquam id ualet, tum quia plantae ummabilem uita habentes, abscis cognitione se mouerat, & peo id tastinguuntur a nonvitientibus. Tum etiam quia animalia, licet ad aliquos

motus media cognitione se moueat, ad motum tamen augmentationis, aliosque motus naturales se mouenti.&' non mediat aliqua cognitione', cui

talis etiam motiis sid proprius illoruut uiuentium. 1 Confirmatur, quiae in lapide,uel igne omnes partes sunteiii sciem rationis, & uirtutis, nec est alia mouens, Se alia mora, sicut est neccssarium in iis, quae se mouent,

alidquin eadem pars esset simul mo.

uens. ω mota, in actu, & potentia reseectu et Edem, contra id , quod dub. I. ostensum est . Nec susscit,di. stinguere materiam, di formam, ita ut materia sit pars mota, Ae serma pars mouens , quia materia sola non est capax motus stlicte dicti. Ia Secunda concilisio, Gravia, leui, monetur a generante. Est ejus. dem Philosishil . et t. tra, Et obatur ratione; quia id, quod abici impedimeto acquiritur per m tum in grauibiis, S leuibus, debetur ipsis in instanti generationis r ergo talis motus debet attribui generati. Anae ens eri certum; quia in grauibus, Si lembos ablato impedimento, per more acquiritur proprius locus,& determina tus sitiis. sed esse in pro. prio loco, Si determinato situ in uni vo i, convenit rebus per modum peto mi in Ie propietates debentur res genitae in instanti generataionis r

quia qumjos iri peditur,quod debetur alicui. in instanti generationis , toties a Malo impedimeto id resultat ex ut illius generationis, qua primores illa producta est;qoia ad complC--ntu generatilanis tertinet comi inlaare omnes per fectiones , & propietates, quae sunt naturae debitae ictgo si locus deorsum debetur grauibus ex ui generationis , de locusiursum leuibus, motus, quo ablato impedimento praedicta loca obliuetur,est pars quaedam generationis,& omplementum illius,& ideo attribuitur generanti

ri I . Dices: Get intelligi possit. quod in primo instanti generati iIis.

mouetur grati ea generante, t. mei

suando postea posito impedimento

197쪽

mouetur Praue , oportet quod sit alia actio distincta a generatione, &tunc iam non est generans: ergo nopotest ab illo talis actio eliei. Ne surscit ponere uirtutem generantis, ut mediate illa dicatur generans mois uere , quia reitat dissicultas , a quo

ista uiritis moueatur,ut de nouo incipiat operari, quia omnis uirilis operatur mota . y Resp. Judd motus gratilum, leuium semper est a generante, siue fiat in principio ge nerationis .i fiuὸ postea suando subis lato impedimento iteru graue mouetur, quia se per est emanatio propriae passionis, nempe collocationis, S quietis in proprio loco. Et licdegeneratio prima cesset,& interrumpatur sermaliter, tamen manet uim tu aliter , quia manet serma genita impedita suo complemento,& propria passione 3 generans autem non attingit proprias passiones immedi ia, sed mediante forma, cui conveniunt,& connectuntur . Itaq; uirtus generantis non est aliud, qua forma seniti, ut habet necessariam connexioncm, & debitum proeliae passio

nis, quae Arma cum iam a generantea principio mota sit, cum primo alia

tacta fuit,ideo ut ablato immi me- eo ab ipsa emanat propria pallio, norequiritur noua minio, aut deteria

minatio , sed tantum ablatio imp dimenti. I 4. Dices secund5, Ad hoc ut propria passio emanet a Brma, non est necessarium principium proximu t, solum enim ad acitonem, non autem ad emanatione substantia indiget potentiis r atqui forma grauis mediante grauitate mouetur deorsu& forma leuis,mediate leuitate mouetur sursum : ergo tales motus noemanant, sed eliciuntur a praedictis

LIBRI s

formis mediantibus grauItate, &le uitate. y Resp. etiam th ipsa emanatione passionum, una emanare mediante alia, sicut uoluntas medio intellectu, Re risibile, mediante admirativo; de sic motus ad proprium lo- eum in grauibus , & leuibua oritur mediis grauitate, Sc leuitate, idest,ab

eorum tormis prius dimanant grauitas, Se leuitas, Ze mediis grauitate ,& leuitate motus ad proprium ceniatrum. vide Lerma in presenti lib.7. q. a. ubi alias obiectiones proponit, di soluit.

equo moueantur projectapIy. Ertum est, proiecta ab alio, & non a seipsis moueri, cumotus illorum sit uiolentus, de contra naturalem inclinationem . Disti ei illas est, quodnam sit hoc aliud, a quo moueantur liqui uolunt, esse aerem a proiiciente motum.Sed haec opinio communiter refellitur, quia non apparet, quomodo solus aer laiato impetu leuare ualeat 8rauecorpi sin altu. Neque est intelligibile,qiiod

sagitta e manu emisia ad tam magna distautiam, tam recta uia ad certum scopum, tanto ueloci motu, tantas ui,ut hominem interficiet a solo aere moueri,maxime cum sepὰ contra flatum ualidissimi ueti fiat talis motus. Praeterea ponatur lapis aliquanto remotὰ a manu, S deinde qua maiori ui potest , impellatur aer, certa uel nihil ,uel prope nihil mouebitur

lapis quomodo ergo tota causa modiis proiectorum in aerem motum

refundi possit pi6. Dico igitur, hi liusmodi pro lectorum motu causari a uirilite aliis oua illis a proiiciente imprcssa . Ita

198쪽

sect.ult & alii Ratio autὸm est: quia cum proiiciens impellere desit, adhue lapis violenter festur sed motus ille non potest prouenire ab aere,ut ostensum est: neque a proiicete,quia abest,& miltu potest agere in distis ergo prouenit ab aliqua uirrute ipsi lapidi a proiiciente impressa,cu nul la alia causa excogitari postit. II. Dices: uel ista uirtus est eius. de speciei in omnibus motibus uiolentis, uel diuersat: eiusdem esse non potest,cum alius sit motus sumit,ali in deorsum. Nee diuersae speetes esse potest, nam alias eade manus proiiciens lapide,produceret effectus spe. cie diuerse cum possit lapidem sursum,& deorsum proiicere:ergo non

datur. Resp esse eiusde speciei infimae, scuti est uirtus i mirem ferro a

magnete; cuius ratio est , quia sicut

uirtus illa a magnete impressa foro , per se ordinatur tum ad trahenduserrum ad seRubd ver 3 a loco inse. riori,& ideo per motum locale sursum uela superiori, de ideo per m

tum deorsum, attrahat irimm , per

accidens se habet respectu talis uir. tutis,3r ita. ex tali motuum diue state iacm sequitur specie distingui Ita etiam uirtus a prestricte impressa proiecto per se selum ordinatur ad mouendum Iocaliter proiectum,qubd vero sursum aut deorsum mo Deae,ex libito proiicientis prouenit, qui eodem it uisu,quo impellit deis orsain,potuism impellere fui sum,si sursam direxisset proiectum.. 18. Diemsecundor ista uirtus uel reeipitur in toto lapide; & hoc non,

quia uidetur dissicue,ut tam cito i tum lapidem pervactitrites recipitur solum in aliqua eius parte & hoc noque, quia alias non totus lapis m

ueretur,sed tantum illa pars:ergono, datur.y Resp. recipi in toto lapide, sed magis intense in partibus proximioribus impellentii mouetur tame proiectum aeque uelociter, etiam si omnes eius partes no habeant aequa,

Iem impulsum,quia id, quod mouetur est totum,h iuxta moturi totius

aequaliter mouentur parte

is Quaeres primo, An motus proiectoruni saltem iuuetur ab aere

Resp negatiue, quia si mediu iuuaret, aqua melius id efficeret,cum sit

aere densior I & tamen per aqua difficilius mouentur proiecta. Diei v ro potest, aere iuuare ad huiusmodi motum,non impellendo projectum sed ei minus resistendo; quatenus partes ejus, 'uae sunt *nte projectu, ex impulsu in projectum concitan

tur, & commouentur,& sic resilienis do minus resistunt,& obstant,ae com sequenter uelocior fiet motus.

ao. Quaeres secundo, Λ quo pro

veniat,motum uicilentum project rum es e uelociorem uersus mediu .

quam in principio p Λliqui dicunt,

hoc prouenire ex aeris conchationetnam cum uersus medium pei tingie

proiectum, plures partes aeris comcisatae sunt; &quia aer iuuata hi jusmodi motum,ideo quo magis aer concitatur , eo magis iuuat; postea

vero quia tibilitatur impulsus, non 'adeis concitatur aer, ideo languelait motus. y Sed hie modus dicendi

non plaeet, quia lieEt aer re uera iuuet ad motum, resiliendo, seu notam obstando, non tamen potest cile causa tantae diversitatis, quanta in medio cursus motus projecti re

spieitur. ai. Dico igitur, huius rei causam esse desumetidam ex ipso impulsu principaliter, & ab aere minus priuin

199쪽

DE OCTO LIBRIS

cipaliter . Impulsus enim sic a proiiciente imprimitur, ut ita supersci libus partibus , tanquam in proximioribus f intensior imprimatur, in partibus vero remotioribus , remissior quia virtus limitata agetis ereati non potest aequalem effectum producere ad inaequalem distantiam . Postea vero prςdictus impulsus sue- cessi vὸ intenditur in illis partibus,in quibus a principio erat remisius ;se sit majoris virtutis ad motum et Cumque etiam ab aere resiliente tuistic tur; ex his duobus capitibus sus sciens ratio assignatur, cur motus uiolentus sit uesocior ita medio, qua in principio . Postea vero langue scente impulsi , ipse motus tardior

euadit.

22. Dices: Si prima pars imprimit simpulsum in alias,ipse impulsus

remitteretur, ex eo quod superanda

illi esset resistentia altarum partium; de sic pam uel ruta ues itat acqui-rocet matus.' Respia quod licet talis impulsus age inrepatiatur, non tamen proptcrea sequitur, nihil, uel

parum uelocitatis motu assequuturum esse; nam actio est a uincetate,& impulsus quo usque ad fine medii

partingat , in uictoria Perseuerat;licet sine sita iactura non uincat. 23. Quae res tertio, A quo movea tur projecta quando rentiunt λ stat experientia, aliquando projectarc si irride uersus proi iciente m regi Odi, ut cum pilam parieti impingimus Hujus motus causa inquirimus Aliqui dicunt, huiusmodi motum fieri Per novum impulsum, qui ab ipso

corpore solido , quod pcrculi uri, mobili imprimatur . R itionem assignant, uia nulla alia causa talis namtus fingi pol st.

26. Conclusio. Causa per se praedi. dii motus seu resaltus, est proiiciens corpus vero in quod projectum impcgit , est cauta per accidens. Ita

Laurentius a Sanctissimo Sacramento lib. 8. physic. q.a. art.'s Ioannes a S. Th. q. 23. art. a. dissic. 3. Ler

a P Physie. qu st. 3. nu. 4 & alii Thomistae. Prob , quia impulsus ille,

oui a proiiciente impressiis sciat,erat isticiens deferre corpus illud ulterius r ergo cum impeditur a Pariete, corpus in aliam partem repellet , quousque duret. 2, .Dicitur autem paries causa per accidens talis resaltus, quia cum pilae in pariente impingens , non possit

ulterius tendere, & ex alia parte adhuc uigeat M pulsiis,uersus eam Pa tem tendens, uersus quam directus

fuit a proiiciente, inde est, quod alio dirigatur, Si tendat, per acciadens est , a resisteiatia , & impedimento ipsius parietis. α 6. Et sic patet solutio ad fundam tum contrariae opinioniis illud

autem,quod dicta opinio supponit, est omnino falsum, quia si daretur

novus impulsus,respectu talis impulissus non posset assignati aliqua causa; non enim produceretur per motum localem, quia motus localis non est productilius nisi ubi, neq, a pariete, quia paries manet immotus, & careetii impulsua . Ad hoc autem ut paries sit causa per accidens,non requia

ritur uis impellens, sed impediens a nec requiritur 'ubd sit motus , sed ipso mo direcio attactus. 27. aere quarto, An mobile quiacat in punciores cxiorisλResp. negative, loquando de quiete proprie dicti . Tum quia experientia videmus, pilam magno impetu in

parietem proiectam , semper moueri, S: nunquam quiescere. Tum etiam

200쪽

otia quia si meseeret in puncto renerionis, sequereriir, graue in aere detineri, di extra seu centrum quim re,a nullo detentum: qim 1 dicem est absurdum. 28. Dicor ibi. sunt deo motris ,. nempe dii eo iam& reflexus: sed uim ius discositi miniatur per quis m Pergo in puncto reflexionini datur quies. ν Resp. ad discontinuationem motuum sufficere quietem n ci-uam, non autem est necessaria quies pri vatilia, ut patet in descerasu tanta ab alta Turri , qui ini medio motus,

moritura.

nitum est in Coarib Latera n in eam firmiter de sum.Trinit.ubi dieitur 3 ema fide renorum eu ,'Disualim ,

msed se ab initio . Unde non mi rum , quod Aristoteles in hoc erra verit , clim lumine fidei fuerit desti, tutus. Eius autem rati es nullitia momenti suiu,idω in solverulis illis

e. Id , quod uertitur in dubium, est , ara creatura aliqua potuerit esse ab aeterhol Super qua difficultate sunt duae sententia; pania absolute

negat , creaturam aliquam voluiste esse ab aerem Ita, Albertus Magnux in a. dist. I, q: Henrisiis Ganda-uensis quodlibet. l. . T. 8c quodlib.9oq-IT. tactus 8. physic. 8.a.Nosscr-phantio Spimii a litarin c. si sp. q. con l. 2. & alii . Quorum iundamentum est: quia de ratione creaturae est,ut non sic aeterm et quod autem est ab aeterno , est aeternumt: m nivia creaturae pol in esse ab

maheologico, quia SS. Patres eo ligunt , uel bum esse iterum Deum, quia, ab aetemo productum est: hae autem illatio nullius esses emcaciae ,.si creatura Hiqua posset esse aeterna. regundo argumento philosophico MMia quod ariernum es est immuta

buhr.repugnan autem creaturae immutabilitas: ergo nulla creatura p-tesh esse aeterna: . Prob. maior, uinsin ueremum , necesse est ita inlinitae duratione permanere, sevi ex aeteris nisaee fuit; alias essen aliquid aeteranum ,festa tantum duratione per manen', quae est manuvi a implicatio conremicti nisti a vi quod ex: Meessitate perreanet eodem modo μ& in eadesn dispositione per infiniis

tam durationem , immutabile est ergo quod cst aeternum', immutari

- Confirmatur, quia quaelibetereatura debet esse 'rius sub no esse, ouam sub ener sed quod habet esse ab aeterno , non potest praesuppona

sub noth esse: ergo nulla creatura potest esse ab aeterno. Prob maior, quia quelibet creaturauci producitur per generationem, uel per creati em: Diuitia i by Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION